How does money laundering work? - Delena D. Spann

6,269,806 views ・ 2017-05-23

TED-Ed


ဗီဒီယိုကိုဖွင့်ရန် အောက်ပါ အင်္ဂလိပ်စာတန်းများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung
00:11
As one of the most notorious gangsters in history,
0
11093
2891
သမိုင်းမှာ နာမည်ဆိုးနဲ့ အကျော်ကြားဆုံး လူဆိုးဂိုဏ်းဝင်တစ်ဦး
00:13
Al Capone presided over a vast and profitable empire of organized crime.
1
13984
5944
Al Capone ဟာ ကြီးမား၊ အကျိုးအမြတ်ရှိတဲ့ စုပေါင်း ရာဇဝတ်မှုအင်ပါယာကို ဦးဆောင်တယ်။
00:19
When he was finally put on trial,
2
19928
1810
နောက်ဆုံး သူ အမှုရင်ဆိုင်ရတဲ့အခါ
00:21
the most he could be convicted of was tax evasion.
3
21738
4625
သူ အများဆုံး ပြစ်ဒဏ် စီရင်ခံခဲ့ရတာက အခွန် ရှောင်မှုအတွက်ပါ။
00:26
The nearly $100 million a year,
4
26363
2241
တရားမဝင် လောင်းကစား၊ အရက်ပုန်း ရောင်းချခြင်း၊
00:28
that's 1.4 billion in today's currency,
5
28604
3704
ဆောင်ကြာမြိုင်တွေနဲ့ ခြိမ်းခြောက် ငွေညှစ်ခြင်းတွေ ကနေ
00:32
that Capone had earned from illegal gambling,
6
32308
2429
Capone ရခဲ့တဲ့ တစ်နှစ်ကို
00:34
bootlegging,
7
34737
1161
ဒေါ်လာ သန်း ၁၀၀ နီးပါး၊
00:35
brothels,
8
35898
1147
ယနေ့ ငွေကြေးနဲ့ဆို
00:37
and extortion,
9
37045
1367
၁.၄ ဘီလီယံရှိတဲ့ငွေဟာ
00:38
would have served as evidence of his crimes.
10
38412
2905
သူ့အမှုတွေရဲ့ သက်သေအဖြစ် ဖော်ပြခဲ့တယ်။
00:41
But the money was nowhere to be found.
11
41317
3668
ဒါပေမဲ့ ဒီငွေကို ဘယ်မှာမှ ရှာမတွေ့ခဲ့ဘူး။
00:44
Capone and his associates had hidden it through investments in various businesses
12
44985
4280
Capone နဲ့ အပေါင်းအပါတွေဟာ ဒါကို နောက်ဆုံး ပိုင်ဆိုင်မှု သက်သေ မပြနိုင်သူတွေရဲ့
00:49
whose ultimate ownership couldn't be proven,
13
49265
3471
လုပ်ငန်းမျိုးစုံမှာ မြှုပ်နှံမှုတွေ ကနေ ဖုံးကွယ်ထားခဲ့တယ်။
00:52
like cash-only laundromats.
14
52736
2738
ငွေသားကိုသာ ခဝါချတဲ့ စက်တွေလိုပေါ့။
00:55
In fact, those laundromats are part of the reason for the name of this activity,
15
55474
5131
တကယ်တမ်းက ဒီခဝါချစက်တွေဟာ ငွေကြေး ခဝါချခြင်းဆိုတဲ့ လုပ်ဆောင်မှု အမည်အတွက်
01:00
money laundering.
16
60605
2390
အကြောင်းရင်းရဲ့ အစိတ်အပိုင်းပါ။
01:02
Money laundering came to be the term for any process
17
62995
3240
ငွေကြေး ခဝါချခြင်းဟာက ဆိုးညစ်တဲ့ ဇာစ်မြစ် တွေကနေ တရားမဝင် ရယူထားတဲ့
01:06
that cleans illegally obtained funds of their dirty criminal origins,
18
66235
5950
ငွေကြေးတွေကို သန့်ရှင်းအောင်လုပ်ပြီး တရားဝင် စီပွားရေးထဲမှာ ဒါတွေကို
01:12
allowing them to be used within the legal economy.
19
72185
4331
အသုံးပြုခွင့်ရစေတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တိုင်း အတွက် ဝေါဟာရ ဖြစ်လာခဲ့တယ်။
01:16
But Capone wasn't the first to launder money.
20
76516
3859
ဒါပေမဲ့ Capone ဟာ ငွေကြေး ခဝါချတဲ့ ပထမဆုံးသူတော့ မဟုတ်ဘူး။
01:20
In fact, this practice is about as old as money itself.
21
80375
4231
တကယ်တော့ ဒီအလေ့အထက ငွေကိုယ်၌ လောက်ကို အိုဟောင်းနေပါပြီ။
01:24
Merchants hid their riches from tax collecters,
22
84606
2930
ကုန်သည်တွေဟာ ချမ်းသာမှုတွေကို အခွန်ကောက်သူတွေမသိအောင် ဖုံးတယ်၊
01:27
and pirates sought to sell their bounty without drawing attention
23
87536
4210
ပင်လယ်ဓါးပြတွေဟာ သူတို့ရဲ့ ဆုလာဘ်ကို ဒါကို ဘယ်လိုရရှိခဲ့တယ်ဆိုတာကို
01:31
to how they got it.
24
91746
2090
အာရုံမစိုက်မိစေဘဲ ရောင်းချဖို့ ကြိုးစားတယ်။
01:33
With the recent arrival of virtual currencies,
25
93836
2260
မကြာခင်ကမှ ရောက်လာတဲ့ ငွေကြေးလိုလိုအရာတွေနဲ့အတူ
01:36
offshore banking,
26
96096
1670
နိုင်ငံခြား ဘဏ်မှတ်ပုံတင်မှု၊
01:37
the darknet,
27
97766
1701
တရားမဝင် ကွန်ရက်နဲ့
01:39
and global markets,
28
99467
1669
ကမ္ဘာ့ စျေးကွက်တွေ၊
01:41
schemes have become much more complex.
29
101136
3471
အစီအစဉ်တွေဟာ အများကြီး ပိုရှုပ်ထွေးလာပါပြီ။
01:44
Although modern money laundering methods vary greatly,
30
104607
3269
ခေတ်သစ် ငွေကြေး ခဝါချခြင်းနည်းလမ်းတွေက အလွန် ခြားနားပေမဲ့
01:47
most share three basic steps:
31
107876
2960
အများစုက အခြေခံ အဆင့် သုံးဆင့်တော့ တူပါတယ်။
01:50
placement,
32
110836
1112
နေရာချထားမှု၊
01:51
layering,
33
111948
1190
အလွှာထပ်ခြင်းနဲ့
01:53
and integration.
34
113138
2338
ပေါင်းစည်းမှုပါ။
01:55
Placement is where illegally obtained money is converted into assets
35
115476
4861
နေရာချထားမှုက တရားမဝင် ရရှိထားတဲ့ ငွေကို တရားဝင်ဖြစ်စေတယ် ထင်ရဟန်ရှိတဲ့
02:00
that seem legitimate.
36
120337
2029
အရင်းအနှီးတွေအဖြစ် ပြောင်းလဲတဲ့ နေရာပါ။
02:02
That's often done by depositing funds into a bank account
37
122366
3290
အမည်မသိ လုပ်ငန်းကြီးတစ်ခု (သို့) ကြေးစား ကြားလူတစ်ယောက်ကို
02:05
registered to an anonymous corporation or a professional middleman.
38
125656
6081
မှတ်ပုံတင်ထားတဲ့ ဘဏ်စာရင်းထဲကို ငွေတွေ ထည့်ခြင်းနဲ့ ဒါကို မကြာခဏ လုပ်တယ်။
02:11
This step is where criminals are often most vulnerable to detection
39
131737
3663
အပြင်ပန်းအနေနဲ့ ဘယ်ကမှန်းမသိတဲ့ သူတို့ရဲ့ ဓနဥစ္စာ အမြောက်အမြားကို
02:15
since they introduce massive wealth into the financial system
40
135400
3567
ငွေကြေးစနစ်ထဲကို စတင်ထည့်သွင်း တာကြောင့် ဒီအဆင့်က ရာဇဝတ်သားတွေကို
02:18
seemingly out of nowhere.
41
138967
2932
ရှာဖွေတွေ့ရှိဖို့ ပျော့ကွက်ရှိတဲ့ နေရာပါ။
02:21
The second step, layering, involves using multiple transactions
42
141899
4379
ဒုတိယ အဆင့် အလွှာထပ်ခြင်းက ၎င်းတို့မူလကနေ ငွေကြေးတွေ ကွာဝေးတဲ့ နေရာဆီ
02:26
to further distance the funds from their origin.
43
146278
3789
အကျိုးပြုဖို့ အရောင်းအဝယ် မျိုးစုံကို အသုံးပြုတာ ပါဝင်တယ်။
02:30
This can take the form of transfers between multiple accounts,
44
150067
3060
စာရင်းစုံကြားက ရောင်းဝယ်မှု (သို့)ဖလှယ်နိုင်တဲ့ ပိုင်ဆိုင်မှု
02:33
or the purchase of tradable property,
45
153127
2631
ရောင်းဝယ်မှုရဲ့ လွှဲပြောင်းမှုတွေရဲ့ အသွင်ကိုယူနိုင်တယ်။
02:35
like expensive cars,
46
155758
1670
ဥပမာ စျေးကြီးတဲ့ ကားတွေ၊
02:37
artwork,
47
157428
875
အနုပညာလက်ရာနဲ့
02:38
and real estate.
48
158303
1614
အိမ်ခြံမြေတွေပါ။
02:39
Casinos, where large sums of money change hands every second,
49
159917
3863
စက္ကန့်တိုင်း ငွေအများအပ​ြားကို လက်ပြောင်း လက်လွှဲလုပ်နေတဲ့ ကာစီနိုတွေဟာလည်း
02:43
are also popular venues for layering.
50
163780
3428
အလွှာထပ်ခြင်းအတွက် ရေပန်းစားတဲ့ နေရာတွေပါပဲ။
02:47
A money launderer may have their gambling balance made available
51
167208
3401
ငွေချေးငှားသူတစ်ဦးဟာ သူတို့ရဲ့ လောင်းကစား လက်ကျန်ငွေကို
02:50
at a casino chain's locations in other countries,
52
170609
3351
အခြားနိုင်ငံတွေမှာရှိတဲ့ ကာစီနို ဆိုင်ခွဲမှာ ရရှိအောင် လုပ်နိုင်တယ်၊
02:53
or work with employees to rig games.
53
173960
3749
ဒါမှမဟုတ် ကစားပွဲတွေကို အကြံအဖန်လုပ်ဖို့ ဝန်းထမ်းတွေနဲ့ တွဲလုပ်တယ်။
02:57
The last step, integration, allows clean money to re-enter the mainstream economy
54
177709
5551
နောက်ဆုံးအဆင့်ပေါင်းစည်းမှုက ပင်မ စီးပွား ရေးထဲကို ပြန်ဝင်ဖို့နဲ့ မူလ ရာဇဝတ်သားကို
03:03
and to benefit the original criminal.
55
183260
2799
အကျိုးရှိစေဖို့ ငွေကို သန့်ရှင်းခွင့်ပေးတာပါ။
03:06
They might invest it into a legal business
56
186059
2610
အမှာစာ အတုတွေထုတ်ကာ ပေးချေမှုလို့ဆိုရင်း
03:08
claiming payment by producing fake invoices,
57
188669
2640
ဒါကို တရားဝင် လုပ်ငန်းတစ်ခုမှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံနိုင်တယ်
03:11
or even start a bogus charity,
58
191309
2641
ဒါမှမဟုတ် မတန်တဆ လစာနဲ့
03:13
placing themselves on the board of directors
59
193950
2540
သူတို့ကိုယ်သူတို့ ဒါရိုက်တာ အဖွဲ့ဝင်တွေအဖြစ်နေရာပေးကာ
03:16
with an exorbitant salary.
60
196490
2880
အတုအယောက် လူမှုရေးအသင်းတစ်ခုတောင် စနိုင်တယ်။
03:19
Money laundering itself
61
199370
1319
ငွေကြေး ခဝါချခြင်းကိုက
03:20
wasn't officially recognized as a federal crime in the United States until 1986.
62
200689
6261
အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုမှာ အစိုးရ ရာဇဝတ်မှု အဖြစ် ၁၉၈၆ အထိ အသိအမှတ် မပြုခဲ့သေးတာပါ။
03:26
Before that point, the government needed to prosecute a related crime,
63
206950
3780
ဒီအချိန်မတိုင်ခင်က အစိုးရဟာ အခွန်ရှောင် တာလို ဆက်စပ်တဲ့ မှုခင်းတစ်ခုကို
03:30
like tax evasion.
64
210730
2950
တရားစွဲဆိုဖို့ လိုခဲ့တယ်။
03:33
From 1986 on, they could confiscate wealth simply by demonstrating
65
213680
4160
၁၉၈၆ ကနေ နောက်ပိုင်း ဖုံးကွယ်ထားမှု မြောက်တယ်လို့ ထင်ရှားစေခြင်းနဲ့သာ
03:37
that concealment had occurred,
66
217840
2770
ဓနဥစ္စာတွေကို သိမ်းယူနိုင်ခဲ့တာပါ။
03:40
which had a positive effect on prosecuting major criminal operations,
67
220610
3960
ဒါက အဓိကမှုခင်းဆိုင်ရာ လုပ်ဆောင်မှုတွေကို တရားစွဲရာမှာ အပြုသဘော သက်ရောက်မှဖြစ်စေတယ်။
03:44
like drug traffickers.
68
224570
2310
ဥပမာ မူးယစ်ဆေးဝါး ရောင်းဝယ်မှုတွေပါ။
03:46
However, a legal shift has raised concerns
69
226880
3021
ဒါပေမဲ့ တရားရေးဆိုင်ရာ အရွေ့က သီးသန့်တည်ရှိမှုနဲ့
03:49
involving privacy and government surveillance.
70
229901
4030
အစိုးရ စောင့်ကြည့်မှု ပါဝင်တဲ့ ပူပန်မှုတွေကို မြင့်မားစေခဲ့တယ်။
03:53
Today, the United Nations,
71
233931
1921
ယနေ့ ကုလသမဂ္ဂ၊
03:55
national governments,
72
235852
1559
အမျိုးသားရေးဆိုင်ရာ အစိုးရတွေနဲ့
03:57
and various nonprofits
73
237411
1581
အကျိုးအမြတ်မယူတဲ့ အဖွဲ့စုံဟာ
03:58
fight against money laundering,
74
238992
1940
ငွေကြေး ခဝါချမှုကို တိုက်ဖျက်ကြပေမဲ့
04:00
yet the practice continues to play a major role in global crime.
75
240932
5099
ဒီအလေ့အထက ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ မှုခင်းမှာ အဓိက ကဏ္ဍတစ်ခုအဖြစ် ဆက်ရှိနေဆဲပါ။
04:06
And the most high-profile instances of money laundering
76
246031
2785
ငွေကြေး ခဝါချခြင်းရဲ့ အထင်ပေါ်ဆုံး သာဓကတွေမှာ
04:08
have involved not just private individuals,
77
248816
2987
အရပ်သား ပုဂ္ဂလိကတွေသာမက အဓိက ငွေကြေးဆိုင်ရာ
04:11
but major financial institutions and government officials.
78
251803
5404
အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ အစိုးရ အရာရှိ တွေပါ ပါဝင်ပတ်သက်နေတာပါ။
04:17
No one knows for sure the total amount of money
79
257207
2895
တစ်နှစ်တစ်နှစ်ကို ခဝါချနေတဲ့ ငွေကြေး ပမာဏ စုစုပေါင်းကို
04:20
that's laundered on a yearly basis,
80
260102
2731
ဘယ်သူမှ တပ်အပ်သေချာ မသိပေမဲ့
04:22
but some organizations estimate it to be in the hundreds of billions of dollars.
81
262833
6903
ဒေါ်လယ ဘီလီယံ ရာချီ ရှိလိမ့်မယ်လို့တော့ အဖွဲ့အစည်းတချို့က ခန့်မှန်းကြပါတယ်။
ဤဝဘ်ဆိုဒ်အကြောင်း

ဤဆိုက်သည် သင့်အား အင်္ဂလိပ်စာလေ့လာရန်အတွက် အသုံးဝင်သော YouTube ဗီဒီယိုများနှင့် မိတ်ဆက်ပေးပါမည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ထိပ်တန်းဆရာများ သင်ကြားပေးသော အင်္ဂလိပ်စာသင်ခန်းစာများကို သင်တွေ့မြင်ရပါမည်။ ဗီဒီယိုစာမျက်နှာတစ်ခုစီတွင် ပြသထားသည့် အင်္ဂလိပ်စာတန်းထိုးများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။ စာတန်းထိုးများသည် ဗီဒီယိုပြန်ဖွင့်ခြင်းနှင့်အတူ ထပ်တူပြု၍ လှိမ့်သွားနိုင်သည်။ သင့်တွင် မှတ်ချက်များ သို့မဟုတ် တောင်းဆိုမှုများရှိပါက ဤဆက်သွယ်ရန်ပုံစံကို အသုံးပြု၍ ကျွန်ုပ်တို့ထံ ဆက်သွယ်ပါ။

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7