What sex ed doesn’t tell you about your brain - Shannon Odell

Translator: Kimaya Chaudhari Reviewer: Arvind Patil

While we often talk about puberty’s effect on the body,

आपण अनेकदा शरीरावर होणाऱ्या परिणामांबद्दल बोलत असतो,

what gets overlooked are the fascinating changes that happen in the brain.

ज्या गोष्टींकडे दुर्लक्ष केले जाते ते मेंदूतील विस्मयकारक बदल

I’ve been sent here to talk to you about puberty.

मला तुमच्याशी यौवनाबद्दल बोलण्यासाठी इथे पाठवले आहे

Any questions?

काही विचारायचे आहे तुम्हाला?

During puberty, your reproductive organs grow and mature.

तारुण्य दरम्यान, तुमचे पुनरुत्पादन अवयव वाढतात आणि परिपक्व होतात.

Any questions?

आणखी काही प्रश्न?

This ripening allows you to become a sexually mature adult.

लैंगिकदृष्ट्या परिपक्व होणे म्हणजे प्रौढ होणे

There are so many other changes to your body

इतर अनेक बदल आहेत तुमच्या शरीरात

that puberty can seem almost magical.

की तारुण्य जवळजवळ जादुई वाटू शकते.

I think I'll take it from here.

मला वाटते की मी ते येथून घेईन.

Puberty, in fact, begins in the brain.

यौवन, खरं तर, मेंदूमध्ये सुरू होते.

At some point, usually between the ages of 9 and 14,

कधीतरी, साधारणपणे 9 ते 14 वयोगटातील,

puberty is triggered when a region known as the hypothalamus

जेव्हा एखादा प्रदेश होते हायपोथालामस

releases waves of a specialized hormone.

एका विशिष्ट संप्रेरकाच्या लहरी सोडतात.

As convenient as it would be to go to sleep a child and wake up an adult,

लाहान मुलाने झोपि जाणे किव्वा प्रौढ जागा होणे इतके हेसोप्पे आहे.

this maturation is slow,

ही परिपक्वता मंद आहे,

and puberty lasts as long as 4 to 5 years.

तारुण्य 4 ते 5 वर्षे पर्यंत टिकते.

And during this extended process,

या विस्तारित प्रक्रियेदरम्यान,

the brain undergoes its own transformation,

मेंदू स्वतःचे परिवर्तन करतो,

thanks to two of puberty’s key players— estrogen and testosterone.

दोन प्रमुख इस्ट्रोजेन आणि टेस्टोस्टेरॉन. ही दोन साम्प्ररेके यामुलाशी असतात.

Produced in the developing testes and ovaries,

विकसनशील अंडकोष आणि अंडाशयामध्ये तयार होतात,

these hormones hitch a ride to the brain via the bloodstream.

हे हार्मोन्स रक्त प्रवाहाद्वारे मेंदूपर्यंत पोहोचतात.

Once there, they interact with receptors on neurons,

संवाद साधतात न्यूरॉन्स वरील रिसेप्टर्स

changing the way the individual cells work and function

पेशीन ना कार्य करण्या साठी उत्तेजन देतात.

by making them more or less excitable, altering their growth,

त्यांना कमी-अधिक प्रमाणात उत्तेजित करून, त्यांची वाढ बदलून,

or reshaping their connections.

किंवा त्यांच्या कनेक्शनचा आकार बदलून.

Cumulatively, this can change how you feel, think, and behave.

बदलू तुमची भावना, विचार आणि वागणूक

For example, hormones remodel and develop the limbic system,

उदाहरणार्थ, हार्मोन्स पुन्हा तयार करतात आणि लिंबिक प्रणाली विकसित करतात,

a collection of brain regions responsible for emotional behavior.

जबाबदार मेंदूच्या क्षेत्रांचा संग्रह भावनिक वर्तनासाठी

Research in animal models suggests that the amygdala undergoes changes

प्राण्यांच्या मॉडेल्समध्ये संशोधन असे सूचित करते की अमिगडालामध्ये बदल होत

in size and connectivity during puberty.

तारुण्य दरम्यान आकार आणि कनेक्टिव्हिटी.

The amygdala’s function is wide-ranging,

अमिग्डीला चे कार्य व्यापक आहे,

from detecting threats in your environment,

तुमच्या वातावरणातील धोके तुमच्या मित्राच्या चेहऱ्यावरील भावना

to helping you recognize emotions in your friend’s faces.

ओळखण्यात मदत करतात

Its development allows you to better connect with your peers,

तुमच्या समवयस्कांशी अधिक चांगल्या प्रकारे कनेक्ट होण्यास

while priming your brain for learning and discovery.

तुमचा मेंदू तयार करताना शिकण्यासाठी आणि शोधासाठी

Likewise, puberty organizes and restructures the nucleus accumbens

त्याचप्रमाणे, यौवन हे न्यूक्लियस ऍकम्बन्सचे आयोजन आणि पुनर्रचना करते

involved in reward and sensation-seeking.

बक्षीस आणि संवेदना शोधण्यात गुंतलेले

Activity in this dopamine hub is thought to drive

या डोपामाइन हबमधील क्रियाकलाप असे मानले जाते

the pleasurable sensations we feel when doing rewarding activities,

असताना आपल्याला जाणवणाऱ्या आनंददायी संवेदना क्रियाकलाप करत

like spending time with friends or having new experiences.

जसे मित्रांसोबत वेळ घालवणे किंवा नवीन अनुभव घेणे.

Several studies have found

अनेक अभ्यासात असे आढळून आले आहे की

that as hormone levels increase through puberty,

हार्मोन्सची पातळी वाढते

so does the response of the nucleus accumbens.

तारुण्य दरम्यान प्रतिसाद देखील असतो.

As a result, exploration and social engagement may feel

परिणामस्वरूप, शोध आणि सामाजिक व्यस्तता

that much more important during adolescence.

जास्त महत्त्वाची पौगंडावस्थे मध्ये

As these emotion and reward centers rapidly develop,

ही भावना आणि बक्षीस केंद्रे झपाट्याने विकसित होत असताना,

their connections with higher cortical brain regions tend to do so

उच्च कॉर्टिकल मेंदूच्या क्षेत्रांशी त्यांचे कनेक्शन असे होते

on an extended timeline.

विस्तारित टाइमलाइनवर.

These cortical regions, which help impose emotional regulation and impulse control,

हे कॉर्टिकल क्षेत्र, जे भावनिक नियमन आणि आवेग नियंत्रण लावण्यास मदत करतात,

continue to grow well past puberty, into your 20s.

यौवनानंतर चांगली वाढ होत असते तुमच्या 20 च्या दशकात.

While teens are often unfairly stereotyped as rash or impulsive,

किशोरवयीन मुले अनेकदा पुरळ असलेली दिसतात.

research reveals a more complex story.

सौशोधन अधिक जटिल आहे.

Teens are just as capable as adults of making thoughtful decisions

किशोरवयीन मुले मोठ्या माणसां प्रमाणे निर्णय घेणात सक्षम असतात.

when given the time and space.

त्या साठी तांना योग्य संधी मिळाली पाहिजे.

It’s only during high stress or in the heat of the moment

हे फक्त उच्च तणावाच्या वेळी किंवा तणाव प्रसंगी दिसते.

that teens may find it more difficult to manage emotions.

किशोरवयीन मुलांना भावनांचे व्यवस्थापन करणे अधिक कठीण जाते.

Further, this lengthy cortical development allows adolescent brains

पुढे, हा प्रदीर्घ कॉर्टिकल विकास पौगंडावस्थेतील मेंदूंना

to remain adaptable as they learn and grow in new situations,

ते शिकत असताना जुळवून घेत राहण्यासाठी आणि नवीन परिस्थितीत वाढतात,

form their identities, and build the skill sets needed for adulthood.

त्यांची ओळख तयार करतात आणि प्रौढत्वी साठी आवश्यक कौशल्ये तयार करतात.

For all we know about the effects of puberty on the brain,

यौवनाचा मेंदूवर होणारे परिणामाबद्दल आपल्याला माहिती आहे,

there remain many unanswered questions.

अनेक प्रश्न अनुत्तरित आहेत.

What sets off the initial puberty signal in the brain?

प्रारंभिक यौवन सिग्नल कशामुळे बंद होते?

Why is the average onset of puberty shifting earlier?

सरासरी सुरुवात लवकर का होत आहे?

And, while hormones may seem powerful, they may not be the full story.

आणि, होर्मोनेस शक्तिशाली तरीही ते पूर्ण कथा असू शकत नाहीत.

Experiences you have during adolescence may be just as influential

पौगंडावस्थेतील तुम्हाला आलेले अनुभव म्हणून प्रभावशाली असू शकतात.

as hormones in shaping and maturing the developing brain.

आकार देण्यासाठी आणि परिपक्व होण्यासाठी हार्मोन्स विकसित होणाऱ्या मेंदूला

So while all these physical and mental changes can make you feel

तर हे सर्व शारीरिक आणि मानसिक बदल जाणवू शकतात

as if puberty is in control,

जणू तारुण्य नियंत्रणात आहे,

you have more power than you think.

तुम्हाला वाटते त्या पेक्षा तुमच्याकडे अधिक शक्तीअसते.

The everyday choices you make,

तुम्ही रोजच्या निवडी करता,

from learning new skills, to being a good friend, to setting boundaries,

नवीन कौशल्ये शिकण्यापासून ते असण्यापर्यंत एक चांगला मित्र, सीमा निश्चित करण्यासाठी,

ultimately steer the path of who you are and will become.

शेवटी मार्ग काढा तुम्ही कोण आहात आणि बनणार आहात.

Any questions?

काही प्रश्न?