How Braille was invented | Moments of Vision 9 - Jessica Oreck

478,555 views ・ 2017-03-07

TED-Ed


Видеог тоглуулахын тулд доорх англи хадмал дээр давхар товшино уу.

Translator: Batchansaa Batzorig Reviewer: Nomindari Bayaraa
00:06
In a Moment of Vision...
0
6680
6070
Харахын зуурд..
00:12
Early 1800s.
1
12750
1320
1800-аад оны эхэн үе.
00:14
It's the middle of the Napoleonic Wars in the middle of Europe,
2
14070
3001
Наполеоны дайны үеэр Европын нэгэн хэсэгт
00:17
and it's the middle of the night.
3
17071
2139
шөнө дунд болж байлаа.
00:19
One Captain Charles Barbier of Napoleon's army
4
19210
2831
Наполеоны армийн ахмад, Чарлес Барбиер
00:22
is trying to relay a message to one of his troops.
5
22041
3089
цэргийн сумандаа мэдээ хүргэхээр оролдож байв.
00:25
But sending written communications to the front lines
6
25130
2850
Гэхдээ мэдээллийг бичгээр фронтын шугамд явуулах нь
00:27
can be deadly for the recipient.
7
27980
1950
хүлээн авагчид аюултай байлаа.
00:29
Lighting a candle to read the missive can give away their positions to the enemy.
8
29930
5380
Лаа асаан захиаг уншвал дайсан байрлалыг нь мэдчихнэ.
00:35
In a moment of vision,
9
35310
2111
Мэргэн санаа төрсөн
00:37
Barbier pokes a series of holes into a sheet of a paper with his blade,
10
37421
4070
Барбиер цаасанд хутгаа ашиглан хэдэн нүх цоолон
00:41
creating a coded message that can be deciphered by fingertip,
11
41491
3210
хуруугаа ашиглан уншиж болох кодлосон захиа бичиж
00:44
even in the pitch black.
12
44701
2489
харанхуйд ч уншиж болохоор болов.
00:47
The merits of his so-called night writing are never acknowledged by the military,
13
47190
4941
Түүний шөнийн бичгийн чадвар нь цэргийнхэнд хэзээ ч танигдаагүй.
00:52
but in 1821, Barbier approaches the Royal Institute for Blind Youth in Paris
14
52131
4620
Гэхдээ 1821 онд Барбиер өөрийн харилцааны шинэ аргыг
ямар нэг зүйлд ашиглана гэж найдан
00:56
in the hopes that they might find a use
15
56751
1939
00:58
for his innovative, new communication method.
16
58690
3462
Парисын Хараагүй Залуучуудын Институтэд ханджээ.
01:02
There, a precocious teen by the name of Louis Braille does just that.
17
62152
4379
Тэндхийн ажилтан Луи Брайль гэх шалмаг хүү яг үүнийг нь хийв.
01:06
Louis spends the next several years improving on Barbier's idea,
18
66531
3621
Луи дараагийн жилүүдэд Барбиерийн санааг хөгжүүлэн
01:10
creating an organized alphabet fitting into a six dot standardized cell.
19
70152
5861
зургаан цэг ашигладаг цагаан толгой бүтээв.
01:16
The system catches on.
20
76013
2819
Энэхүү систем тархаж эхлэв.
01:18
Today, Braille is the universally accepted system of writing for the blind,
21
78832
4760
Өнөөдөр Брайль бол хараагүй хүүмүүсийн дунд хамгийн өргөн тархсан,
01:23
adapted for more than 130 languages.
22
83592
2800
130 гаруй хэлэнд нийцүүлсэн бичгийн систем юм.
Энэ вэбсайтын тухай

Энэ сайт нь танд англи хэл сурахад хэрэгтэй YouTube-ийн видеонуудыг танилцуулах болно. Та дэлхийн өнцөг булан бүрээс шилдэг багш нарын заадаг англи хэлний хичээлүүдийг үзэх болно. Видеоны хуудас бүр дээр гарч буй англи хадмал дээр давхар товшиж, тэндээс видеог тоглуул. Хадмал орчуулга нь видеог тоглуулахтай синхрон гүйлгэдэг. Хэрэв танд санал хүсэлт, санал хүсэлт байвал энэ холбоо барих маягтыг ашиглан бидэнтэй холбоо барина уу.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7