What makes a hero? - Matthew Winkler

Баатрыг юу бий болгодог вэ? - Мэтью Винклер

Translator: Andrea McDonough Reviewer: Bedirhan Cinar

Translator: Zuluha Zul Reviewer: Batchansaa Batzorig

What do Harry Potter,

Харри Поттер,

Katniss Everdeen, and Frodo

Кэтнисс Эвердин, Фродо нарт

all have in common with the heroes of ancient myths?

эртний домгийн баатруудтай ямар нийтлэг зүйл байна вэ?

(Roar)

(архирах чимээ)

What if I told you they are all variants of the same hero?

Хэрвээ чамд тэд нар нэгэн баатрын өөр хувилбарууд гэвэл яах вэ?

Do you believe that?

Чи үүнд итгэх үү?

Joseph Campbell did.

Жозеф Кэмпбелл итгэсэн.

He studied myths from all over the world and published a book called

Тэр дэлхийн зүг бүрийн домгийг судалж,

"The Hero with a Thousand Faces,"

"Мянган нүүртэй баатар"

retelling dozens of stories

гэдэг номоо хэвлүүлсэн бөгөөд

and explaining how each represents the mono-myth,

үүндээ домог бүр нь дахин давтан өгүүлэх

or Hero's Journey.

Баатрын аяллыг тайлбарласан.

So, what is the "hero's journey"?

Тэгэхээр Баатрын аялал гэж юу вэ?

Think of it as a cycle.

Үүнийг мөчлөг гэж бод.

The journey begins and ends in a hero's ordinary world,

Баатрын аялал энгийн ертөнцөд эхэлж төгсдөг,

but the quest passes through an unfamiliar, special world.

гэхдээ адал явдал нь таньж мэдэхгүй, онцгой ертөнцөд өнгөрдөг.

Along the way, there are some key events.

Замын дагуу үндсэн үйл явдлууд тохиолддог.

Think about your favorite book or movie.

Өөрийн дуртай ном эсвэл киногоо санаарай.

Does it follow this pattern?

Энэ замыг дагаж байна уу?

Status quo, that's where we start.

Одоогийн нөхцөл байдлаас бид эхэлнэ.

1:00 цаг: Адал явдлын дуудлага

1:00: Call to Adventure.

The hero receives a mysterious message.

Баатар нууцлаг захидал хүлээн авна.

An invitation, a challenge?

Урилга уу, сорилт уу?

2:00: Assistance

2:00 цаг: Тусламж

The hero needs some help, probably from someone older, wiser.

Баатарт магадгүй нэгэн настай эсвэл ухаантай хүний тусламж хэрэг болно.

3:00: Departure

3:00 цаг: Мордолт

The hero crosses the threshold from his normal, safe home,

Баатар хязгаарыг даван, өөрийн дассан аюулгүй бүсээс

and enters the special world and adventure.

онцгой, адал явдалт ертөнц рүү ордог.

We're not in Kansas anymore.

Бид нар Канзаст байхаа болилоо.

4:00: Trials

4:00 цаг: Сорилт

Being a hero is hard work:

Баатар байх нь хэцүү ажил:

our hero solves a riddle,

баатар оньсого тааж,

slays a monster,

мангасыг хяргаж,

escapes from a trap.

урхинаас зугтдаг.

5:00: Approach

5:00 цаг: Дөхөлт

It's time to face the biggest ordeal, the hero's worst fear.

Баатрын хамгийн хүнд зовлон, айдастай нүүр тулах мөч.

(Roar)

(архирах чимээ)

6:00: Crisis

6:00 цаг: Хямрал

This is the hero's darkest hour.

Энэ нь баатрын хамгийн харанхуй мөч.

He faces death and possibly even dies,

Тэр үхлийн ирмэгт ойртон ирж,

only to be reborn.

харин удалгүй шинээр төрнө.

7:00: Treasure

7:00 цаг: Эрдэнэс

(Roar)

(архирах чимээ)

As a result, the hero claims some treasure,

Үүний үр дүнд, баатар ямар нэгэн эрдэнэстэй болж,

special recognition, or power.

өөрийгөө хүлээн зөвшөөрүүлж, хүч чадалтай болдог.

8:00: Result

8:00 цаг: Үр дүн

This can vary between stories.

Энэ нь түүх бүрт өөр өөр байдаг.

Do the monsters bow down before the hero,

Мангасууд баатрын өмнө сөхрөх үү эсвэл

or do they chase him as he flees from the special world?

онцгой ертөнцөөс зугтах үед нь араас нь хөөх үү?

9:00: Return

9:00 цаг: Эргэн ирэлт

After all that adventure, the hero returns to his ordinary world.

Адал явдал дууссны дараа баатар өөрийн ертөнцөд эргэн ирдэг.

10:00: New Life

10:00 цаг: Шинэ амьдрал

This quest has changed the hero; he has outgrown his old life.

Энэ адал явдал баатрыг өөрчилж, өмнөх амьдралаас нь холдуулсан байна.

11:00: Resolution

11:00 цаг: Шийдвэр

All the tangled plot lines get straightened out.

Бүх орооцолдсон учгууд тайлагдана.

12:00: Status Quo,

12:00 цаг: Одоогийн нөхцөл байдал,

but upgraded to a new level.

гэхдээ илүү шинэ түвшинд гарсан.

Nothing is quite the same once you are a hero.

Чамайг баатар болоход юу ч өмнөх шиг байхаа больсон байдаг.

Many popular books and movies

Олон алдартай ном, кино

follow this ancient formula pretty closely.

эртний энэ загварыг маш ойролцоогоор дагадаг.

But let's see how well "The Hunger Games" fits the hero's journey template.

"Өлсгөлөн тулаан" хэрхэн Баатрын аялалтай тохирдгийг харъя.

When does Katniss Everdeen hear her call to adventure

Кэтнисс Эвердин хэзээ адал явдалд дуудагдаж,

that gets the story moving?

түүхийг эхлүүлдэг вэ?

When her sister's name is called from the lottery.

Түүний дүүгийн нэр сугалаанаас гарч ирэх үед.

How about assistance?

Тусламжийн хувьд?

Is anyone going to help her on her adventure?

Түүний адал явдалд хэн тусалдаг вэ?

Haymitch.

Хэймитч.

What about departure?

Хэзээ явдаг билээ?

Does she leave her ordinary world?

Тэр өөрийн ертөнцийг орхиж явдаг уу?

She gets on a train to the capital.

Тэр галт тэргэнд суун нийслэл рүү явдаг.

OK, so you get the idea.

За чи ойлголт авлаа.

What do you have in common with Harry Potter,

Чамд эдгээр хүмүүстэй ямар адил чанарууд байна вэ?

Katniss Everdeen, and Frodo?

Харри Поттер, Кэтнисс Эвердин, мөн Фродо.

Well, you're human, just like them.

Тийм ээ, чи бол тэдэн шиг л хүн.

The Hero's Journey myth exists in all human cultures

Баатрын аяллын домог хүн төрөлхтний дунд үүсч,

and keeps getting updated,

шинэчлэгдсээр байдаг.

because we humans reflect on our world

Үүний учир нь хүмүүс бид өөрсдийн ертөнцийг

through symbolic stories of our own lives.

бэлэг тэмдэг болсон түүхүүдээр дамжуулан харж байдаг.

You leave your comfort zone,

Чи өөрийн дасал бүсээ орхиж,

have an experience that transforms you,

чамайг өөрчлөх туршлагатай таарч, үүний дараа

and then you recover and do it again.

чи дахин сэхэж, үргэлжлүүлэн хийдэг.

You don't literally slay dragons or fight Voldemort,

Чи яг ч лууг дарж эсвэл Волдеморттой тулалдахгүй,

but you face problems just as scary.

гэхдээ үүн шиг аймшигтай асуудлуудтай тулгардаг.

Joseph Campbell said,

Жозеф Кэмпбелл,

"In the cave you fear to enter lies the treasure you seek."

"Чиний орохоос айж буй агуйд эрдэнэс чинь байгаа" гэж хэлсэн.

What is the symbolic cave you fear to enter?

Чиний орохоос айж байгаа агуй чинь юу вэ?

Auditions for the school play?

Сургуулийн жүжгийн шалгаруулалт?

Baseball tryouts?

Бэйсболын тэмцээн?

Love?

Хайр?

Watch for this formula in books, movies, and TV shows you come across.

Өөрийн үзэж байсан ном, кино болон телевизийн цувралуудаас энэ бүтцийг хай.

You will certainly see it again.

Чи үүнийг зайлшгүй дахин харна.

But also be sensitive to it in your own life.

Гэхдээ амьдралд гарч ирэхэд ч бас анхаараарай.

Listen for your call to adventure.

Адал явдлын дуудлагаа сонс.

Accept the challenge.

Сорилтыг хүлээн ав.

Conquer your fear and claim the treasure you seek.

Айдсаа даван туулж, хайж буй эрдэнэсээ ол.

And then,

Тэгээд дараа нь

do it all over again.

дахин давтан хий.