Why are eating disorders so hard to treat? - Anees Bahji

1,819,802 views ・ 2022-05-19

TED-Ed


Видеог тоглуулахын тулд доорх англи хадмал дээр давхар товшино уу.

Translator: Jargalmaa Amarsanaa Reviewer: Munkhbaatar Lkhagvaa
00:07
Globally, about 10% of people
0
7754
1918
Дэлхийн хүн амын 10%
00:09
will experience an eating disorder during their lifetime.
1
9672
3587
амьдралдаа идэх эмгэгтэй нүүр туулж байдаг.
00:13
And yet, eating disorders are profoundly misunderstood.
2
13259
4171
Гэсэн ч энэ эмгэг буруугаар ойлгогдсоор л байна.
00:17
Misconceptions about everything from symptoms to treatment,
3
17764
3461
Шинж тэмдэг, эмчилгээ гэх мэт бүх зүйлийн талаар ойлголт буруу байгаа нь
00:21
make it difficult to navigate an eating disorder
4
21225
2920
идэх эмгэгтэй тэмцэх эсвэл үүнд өртсөн ойр дотнын хүндээ
00:24
or support someone you love as they do so.
5
24145
2461
туслах явдлыг хэцүү болгож байна.
00:26
So let’s walk through what is— and isn’t— true about eating disorders.
6
26939
4380
Идэх эмгэгийн талаарх үнэн, худлыг ялгаж авч үзье.
00:31
First, what is an eating disorder?
7
31819
2461
Идэх эмгэг гэж юу вэ?
00:34
Eating disorders are a range of psychiatric conditions
8
34781
3253
Энэ бол сэтгэцийн эмгэг бөгөөд олон төрлийн ааш араншны
00:38
characterized by these main patterns of behavior:
9
38034
3420
өөрчлөлтийг агуулсан байдаг. Үүнд:
00:41
restricting food intake, bingeing, or rapidly consuming large amounts of food,
10
41454
4880
хоол идэхээ хязгаарлах, гэнэт хэт их идэх,
00:46
and purging or eliminating calories
11
46417
2211
бөөлжих, суулгах, дасгал их хийх
00:48
through vomiting, laxatives, excessive exercise, and other harmful means.
12
48628
4546
гэх мэт биед хортой аргаар идсэн калорийг багасгах зэрэг багтана.
00:53
An eating disorder can involve any one or any combination of these behaviors.
13
53758
4504
Идэх эмгэгийн үед энэ үйлдлүүд дангаараа эсвэл хосолсон байдлаар илэрдэг.
00:58
For example, people living with anorexia
14
58638
2252
Жишээ нь анорексиа буюу хоолны дуршилгүй хүмүүс
01:00
usually restrict the amount of food they eat,
15
60890
2920
идэж байгаа хоолны хэмжээгээ хязгаарлана,
01:03
while bulimia nervosa is an eating disorder
16
63810
2502
харин булимиа нервосатай бол
01:06
characterized by recurrent binges and purges.
17
66312
3128
байнга хэт их идэх, туулгах зэрэг шинж тэмдэг ажиглагддаг.
01:10
Importantly, these behaviors determine whether someone has an eating disorder.
18
70399
4964
Гол нь эдгээр үйлдлээр идэх эмгэгтэй эсэхийг нь тодорхойлох боломжтой.
01:15
You can’t tell whether someone has an eating disorder
19
75363
2502
Зөвхөн биеийн жинг хараад идэх эмгэгийг
01:17
from their weight alone.
20
77865
1669
тодорхойлох боломжгүй юм.
01:19
People who weigh what medical professionals might consider
21
79534
2877
Мэргэжилтнүүдийн үзэж буйгаар эрүүл жинтэй хүн ч
01:22
a healthy range can have eating disorders,
22
82411
3379
идэх эмгэгтэй байж болох бөгөөд
01:25
including severe ones that damage their long-term health in invisible ways,
23
85790
4546
эмгэг олон жилийн турш эрүүл мэндэд нь аажмаар нөлөөлж, ясны сийрэгжилт,
01:30
including osteoporosis, anemia, heart damage, and kidney damage.
24
90336
5088
цус багадалт, бөөр зүрх судасны архаг өвчин зэргийг үүсгэж байдаг.
01:36
Just as we can’t tell whether someone has an eating disorder
25
96259
3044
Зөвхөн биеийн жингээс хэн нэгнийг идэх эмгэгтэй эсэхийг
01:39
based on their weight alone,
26
99303
1836
хэлж чадахгүйтэй адил
01:41
we can’t get rid of these disorders simply by eating differently.
27
101139
3795
идэх зуршлаа өөрчлөөд л энэ эмгэгээс салах боломжгүй юм.
01:45
That’s because eating disorders are, at their core, psychiatric illnesses.
28
105434
4630
Яагаад гэвэл идэх эмгэг нь угтаа сэтгэцийн эмгэг юм.
01:50
From what we understand,
29
110481
1460
Бидний ойлгосноор энэ эмгэг
01:51
they involve a disruption to someone’s self-perception.
30
111941
3086
хүний өөрөө өөрийгөө харах үзэл гэмтдэгээс үүдэлтэй.
01:55
Most people who experience them are severely critical of themselves
31
115027
3671
Ийм эмгэгтэй хүмүүс өөртөө маш их шүүмжтэй ханддаг ба
01:58
and report many self-perceived flaws.
32
118698
3170
өөрийн дутагдлыг ихээр олж хардаг.
02:02
They may use eating to try to regain some control
33
122410
3086
Тэд хоол идэж дотоод сэтгэлийн ороо бусгаа байдлаа
02:05
over an internal sense of chaos.
34
125496
2628
удирдаж хянахыг оролддог байж магадгүй.
02:09
We still don’t know exactly what causes eating disorders.
35
129000
3712
Яг юу идэх эмгэгийн өдөөгч болдог вэ гэдэг нь тодорхойгүй хэвээр байна.
02:12
There likely isn’t a single cause, but a combination
36
132712
2961
Магадгүй ганц зүйлээс шалтгаалаагүй бөгөөд
02:15
of genetic and environmental risk factors that contribute.
37
135673
3378
генийн болон гадаад хүчин зүйлс нөлөөлдөг байж болзошгүй.
02:19
Sometimes, other mental illnesses— like depression or anxiety—
38
139635
3837
Зарим тохиолдолд сэтгэл гутрал, түгшүүр зэрэг сэтгэцийн эмгэг нь
02:23
can cause symptoms of eating disorders.
39
143472
2336
идэх эмгэгийн шинж тэмдгийг өдөөж болдог.
02:26
In addition, certain psychological factors,
40
146517
2961
Мөн төгс байх үзэл, гадаад төрхдөө дургүй байх зэрэг
02:29
such as perfectionism and body image dissatisfaction,
41
149478
3504
зарим сэтгэцийн хүчин зүйлс нь
02:32
are risk factors for eating disorders.
42
152982
2336
идэх эмгэгийн эрсдэлт хүчин зүйлс болдог.
02:36
Several social factors contribute, too,
43
156027
2836
Зарим нийгмийн хүчин зүйлс ч мөн хамаатай.
02:38
including internalized weight stigma, exposure to bullying,
44
158863
4421
Жишээ нь, биеийн жингээсээ болж бусдад дооглуулж, дээрэлхүүлэх
02:43
racial and ethnic assimilation, and limited social networks.
45
163284
4463
арьс өнгө, гарал угсаагаар гадуурхагдах, нийгмийн харилцаанд хязгаарлагдах гэх мэт.
02:48
Although there is a common misconception that only women
46
168956
2795
Зөвхөн эмэгтэй хүмүүс идэх эмгэгтэй байдаг гэсэн
02:51
experience eating disorders,
47
171751
1751
ташаа ойлголт их ч
02:53
people of all genders can be affected.
48
173502
2420
хүйс ялгаагүй ямар ч хүн өртөх эрсдэлтэй.
02:56
As these disorders intimately affect the development
49
176505
2461
Идэх эмгэг хүн өөрийгөө нийгэмд тодорхойлох,
02:58
of one’s identity and self-esteem,
50
178966
2503
өөрийгөө үнэлэх байдалд ихээр нөлөөлдөг тул
03:01
people are particularly vulnerable to developing them during adolescence.
51
181469
3628
шилжилтийн насны хүүхдүүд үүнд өртөмтгий байдаг.
03:06
Although these are among the most challenging
52
186140
2294
Эмчлэхэд хамгийн хэцүү сэтгэцийн эмгэгүүдийн
03:08
psychiatric disorders to treat,
53
188434
1960
тоонд багтдаг боловч
03:10
effective therapies and interventions exist,
54
190394
3212
үр дүнтэй эмчилгээний аргууд байдаг бөгөөд
03:13
and many people who receive treatment make a full recovery.
55
193606
3170
олон хүмүүс энэ аргуудыг хэрэглэж бүрэн эдгэрдэг байна.
03:17
Treatment has a higher chance of success the earlier it starts
56
197777
2919
Буруу идэх зуршил ажиглагдсанаас хойш эмчилгээг
03:20
after someone develops disordered eating behaviors.
57
200696
2795
аль болох эрт эхлүүлэх нь үр дүнтэй байдаг.
03:23
But unfortunately, less than half of people with an eating disorder
58
203866
3796
Харамсалтай нь идэх эмгэгтэй хүмүүсийн талаас бага хувь нь
03:27
will seek and receive treatment.
59
207662
1918
эмчилгээнд явдаг байна.
03:30
Because of the complex effects of eating disorders
60
210248
2419
Идэх эмгэг нь бие болон сэтгэцэд
03:32
on both the body and the mind,
61
212667
2127
давхар байдлаар нөлөөлдөг тул
03:34
treatment usually includes a combination of nutritional counseling and monitoring,
62
214794
4463
эмчилгээг хоолны шим тэжээлийн зөвлөгөө, хяналт, мэдрэлийн эмчилгээ,
03:39
psychotherapy, and in some cases, medications.
63
219257
3586
зарим тохиолдолд эмийн эмчилгээтэй хавсран явуулдаг.
03:43
Evidence-based psychotherapies exist as treatments for most eating disorders,
64
223302
4546
Ихэнх идэх эмгэгийн эмчилгээнд зан үйлийн сэтгэл засал ба
03:47
including cognitive-behavioral therapy and family-based therapy.
65
227848
3796
гэр бүлд суурилсан эмчилгээ зэрэг сэтгэл заслууд багтдаг.
03:52
These are talk-therapies that help people gain the skills
66
232144
2837
Ийм яриа дээр суурилсан сэтгэл заслууд нь
03:54
to deal with underlying psychological problems
67
234981
2752
идэх эмгэгийн цаана байгаа сэтгэцийн асуудлуудтай
03:57
that drive eating disorder symptoms.
68
237733
2419
нүүр тулахад шаардлагатай чадварыг өгдөг юм.
04:00
Because not all patients will respond to these treatments,
69
240653
2919
Бүх хүнд энэ эмчилгээ үр дүнтэй байдаггүй тул
04:03
researchers are also investigating treatments outside of psychotherapy,
70
243572
3921
судлаачид сэтгэл заслаас өөр мэдрэлийн соронзон өдөөгч зэрэг
04:07
such as transcranial magnetic stimulation.
71
247493
2878
эмчилгээний шинэ аргуудыг судалж байна.
04:11
Proper treatment can reduce the chances of dying from a severe eating disorder.
72
251163
4839
Зөв эмчилгээ хүнд хэлбэрийн идэх эмгэгээр амиа алдахаас сэргийлж чадна.
04:17
Eating disorders can provoke a powerful sense of powerlessness,
73
257920
4254
Идэх эмгэг ямар ч эрч хүчгүй болох мэдрэмжийг маш хүчтэй төрүүлдэг ч
04:22
but education for individuals, families, and communities
74
262550
3879
хүн, гэр бүл эргэн тойрныхонд мэдлэг олгосноор энэ эмгэгийн талаар
04:26
helps erode the stigma and improve access to treatment.
75
266429
4045
таагүй ойлголтуудыг няцааж эмчилгээний хүртээмжийг сайжруулж чадна.
Энэ вэбсайтын тухай

Энэ сайт нь танд англи хэл сурахад хэрэгтэй YouTube-ийн видеонуудыг танилцуулах болно. Та дэлхийн өнцөг булан бүрээс шилдэг багш нарын заадаг англи хэлний хичээлүүдийг үзэх болно. Видеоны хуудас бүр дээр гарч буй англи хадмал дээр давхар товшиж, тэндээс видеог тоглуул. Хадмал орчуулга нь видеог тоглуулахтай синхрон гүйлгэдэг. Хэрэв танд санал хүсэлт, санал хүсэлт байвал энэ холбоо барих маягтыг ашиглан бидэнтэй холбоо барина уу.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7