The myth of the moon goddess - Cynthia Fay Davis

Translator: sadegh vn Reviewer: Masoud Motamedifar

The moon goddess, Ix Chel, patiently watched a spider at work.

الهه ماه، ایشل، صبورانه عنکبوتی را که در حال تار تنیدن بود تماشا می‌کرد.

She could make use of it skills, she thought.

به فکرش رسید که می‌تواند از استعداد و توانایی او بهره ببرد.

Through careful observation and imitation, she soon became a skilled weaver.

و اندکی بعد با مشاهده و تقلید با‌دقت به یک بافنده ماهر تبدیل شد.

The sun god, Kinich Ahau, was impressed with her work,

خدای خورشید، کینیچ آهائو، تحت تاثیر کارش قرار گرفت،

and admired her from afar.

و او را از همان فاصله تحسین می‌کرد.

But the goddess’ grandfather was very possessive

اما پدربزرگ الهه بسیار سلطه‌جو و غیرتی بود

and would not let the sun god anywhere near his beloved granddaughter.

و به خدای خورشید اجازه نمی‌داد تا در هیچ کجا به نوه عزیزش نزدیک شود.

To get past the grandfather, the sun god disguised himself

خدای خورشید برای عبور از پدربزرگ، خودش را

as a hummingbird.

به شکل مرغ مگس خوار درآورد.

As he took a drink of tobacco flower honey,

زمانی که داشت از شهد گیاه توتون می‌نوشید،

the moon goddess spotted him and asked her grandfather

الهه ماه متوجه او شد و از پدربزرگش خواست

to capture the bird for her.

تا پرنده را برایش بگیرد.

The grandfather shot the disguised sun god with a blow dart, stunning him.

پدربزرگ تیری کوبنده به سمت خدای خورشید تبدیل شده پرتاب کرد که او را گیج کرد.

Ix Chel nursed the wounded bird back to health,

ایشل از پرنده زخمی تا زمان بازگشت به سلامتی پرستاری کرد.

and soon, he was able to spread his wings and fly again.

و اندکی بعد، او قادر بود تا بال‌هایش را حرکت داده و دوباره پرواز کند.

He transformed back into the sun god and invited the moon goddess

او دوباره به شکل خدای خورشید برگشت و به الهه ماه پیشنهاد داد

to escape with him.

تا همراه با او فرار کند.

The two rowed away in a canoe,

هر دو با هم سوار قایق کانو شدند،

but the grandfather called upon the powerful storm god

اما پدربزرگ خدای قدرتمند طوفان را خبر کرد

to help him stop them.

تا جلوی آن‌ها را بگیرد.

Sensing danger, the moon goddess jumped from the canoe into the water below

الهه ماه احساس خطر کرد و از کانو به درون آب پرید

and transformed into a crab.

و به یک خرچنگ تبدیل شد.

But the storm god had already thrown a lightning bolt,

اما خدای طوفان از قبل یک صاعقه پرتاب کرده بود،

which hit the crab and pierced her through her heart, killing her.

که به خرچنگ برخورد کرد و قلبش را شکافت و او را کشت.

Hundreds and hundreds of dragonflies gathered,

صد‌ها و صد‌ها سنجاقک دور هم جمع شدند،

buzzing songs and fluttering their transparent wings.

وز وز کنان بال‌های شفاف‌شان را تکان دادند.

They formed a thick, magical cloud over the moon goddess’ body.

آن‌ها یک توده ضخیم و جادویی به دور بدن الهه ماه تشکیل دادند.

For thirteen days the dragonflies cut, cleaned, and hollowed thirteen logs.

سنجاقک‌ها در سیزده روز ۱۳ کنده درخت را بریدند، تمیز کردند و از داخل خالی کردند.

On the thirteenth night, the logs burst open,

در شب سیزدهم، کنده‌ها باز شدند،

and the moon goddess emerged— alive and more brilliant than ever.

و الهه ماه پدیدار شد __ زنده و درخشان‌تر از همیشه.

The sun god wasted no time in proposing marriage.

خدای خورشید زمان را هدر نداد و درخواست ازدواج داد.

The moon goddess happily agreed.

الهه ماه با خوشحالی پذیرفت.

Side-by-side, they were ready to light up the sky with their powerful rays.

آن‌ها در کنار یکدیگر آمده بودند تا آسمان را با اشعه‌های خود روشن کنند.

Unfortunately, the story doesn’t end there.

متاسفانه، ماجرا اینجا به پایان نرسید.

The sun god’s brother visited often.

برادر خدای خورشید اغلب به دیدنش می‌آمد.

Sensing he was also in love with Ix Chel, the sun god grew jealous,

خدای خورشید از زمانی که احساس کرد او هم عاشق ایشل است، حسود شد

and began to mistreat her.

و شروع به بد رفتاری با او کرد.

One day, Ix Chel was sitting on the riverbank,

یک روز، ایشل در کنار کرانه رودخانه نشسته بود،

furious at her husband.

در حالیکه از دست شوهرش عصبانی بود.

A huge bird came gliding down

پرنده‌ای غول‌پیکر فرود آمد

and offered to take her to the high mountain peaks.

و به او پیشنهاد داد تا او را به قله‌های مرتفع کوهستان ببرد.

To get away from the cruel sun god, she agreed.

او برای رها شدن از دست خدای خورشید ظالم پذیرفت.

There, she met the king of the vultures.

او در آنجا پادشاه کرکس‌ها را ملاقات کرد.

The vulture king was kind and fun-loving—

پادشاه مهربان و خوش‌گذران بود ---

a much better partner than the violent sun god.

و همچنین شریک بسیار بهتری نسبت به خدای خورشید خشن بود.

The moon goddess made a new home with him in the mountains.

الهه ماه در کوهستان‌ها وارد رابطه جدیدی با او شد.

When the sun god heard, he was distraught.

وقتی خدای خورشید این موضوع را فهمید، بسیار خشمگین شد.

He hid inside a deer carcass until a hungry vulture came swooping down,

او درون یک لاشه گوزن پنهان شد تا زمانی که یک کرکس گرسنه به پایین آمد،

then hopped onto its back and rode to the mountain kingdom

سپس به پشتش پرید و به سمت فرمانروایی کوهستان،

where the moon goddess now lived with the vulture king.

جایی که الهه اکنون با شاه کرکس‌ زندگی می‌کرد به راه افتاد.

He begged her to come home with him, apologizing for how he had treated her.

او پس از عذرخواهی از رفتاری که با او داشته التماس کرد که با او به خانه برگردد.

The kind and forgiving goddess took pity on him and agreed to go back.

الهه مهربان و بخشنده، دلش به رحم آمد و پذیرفت تا بازگردد.

But Kinich Ahau soon began to show his true nature again.

اما کینیچ آهائو پس از مدتی دوباره شروع به نشان دادن ذات طبیعی‌اش کرد.

He struck her, scarring her face and dimming her bright rays.

او را کتک زد، صورتش را زخمی و اشعه‌های درخشانش را کم سو کرد.

Ix Chel flew off into the dark.

ایشل به درون تاریکی پرواز کرد.

From then on, she vowed to appear only at night.

از آن موقع تا به بعد، او با خودش عهد کرد که فقط شب‌ها دیده شود.

She befriended the stars, and combined her pale blue rays with their light

با ستاره‌ها دوست شد و اشعه‌های کم سوی آبی‌اش را با نورهای آنها ترکیب کرد

to guide night travelers to safety.

تا در شب راهنمای مسافران به مسیر امن باشند

She used her healing gift,

او از موهبت شفابخشی که یک بار

which she had once used on the wounded sun god,

وقتی در مقابل خدای خورشید زخمی شده بود استفاده کرده بود،

to cure people who were ill.

برای درمان مردم بیمار بهره می‌برد

Today, Ix Chel is so widely known

امروزه، ایشل به قدری شناخته شده است

that she’s become a symbol of Maya culture.

که به نمادی از فرهنگ مایا تبدیل شده است.

But archeological evidence suggests that for the ancient Maya

اما شواهد باستان‌شناسی نشان می‌دهد که در مایا کهن

Ix Chel and the moon goddess were separate deities.

ایشل و الهه ماه دو خدای متفاوت هستند.

In the retellings of Maya people and the records of anthropologists,

در بازگویی ماجرا توسط مردم مایا و نوشته‌های مردم شناسان،

the two have merged so that Ix Chel’s story extends

این دو شخصیت با یکدیگر ادغام شدند تا داستان ایشل گستردگی‌ای

beyond the limits of the historical record.

فراتر از محدودیت‌های پیشینه تاریخی داشته باشد.

Her story, like all myths, isn’t just one story:

داستان او مانند همه افسانه‌ها تنها یک داستان ساده نیست:

the variations, ancient and modern, speak to what people value,

روایت‌های مختلف، چه باستانی و چه مدرن، نشان می‌دهند چه‌چیزی برای مردم ارزشمند است

and how they see themselves in their mythological heroes.

و چگونه خود را در قامت قهرمانان اساطیری خود می‌بینند.