The myth of the moon goddess - Cynthia Fay Davis

Μετάφραση: Dimitra Gkougklia Επιμέλεια: Thanasis Zantrimas

The moon goddess, Ix Chel, patiently watched a spider at work.

Η θεά του φεγγαριού, Ισέλ, παρακολουθούσε υπομονετικά μια αράχνη να δουλεύει.

She could make use of it skills, she thought.

Σκέφτηκε ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τις ικανότητές της.

Through careful observation and imitation, she soon became a skilled weaver.

Μέσα από προσεκτική παρατήρηση και μίμηση, σύντομα έγινε μια ικανή υφαντουργός.

The sun god, Kinich Ahau, was impressed with her work,

Ο θεός του ήλιου, Κινίτς Αχάου, εντυπωσιάστηκε με το έργο της,

and admired her from afar.

και τη θαύμαζε από μακριά.

But the goddess’ grandfather was very possessive

Αλλά ο παππούς της θεάς ήταν πολύ κτητικός

and would not let the sun god anywhere near his beloved granddaughter.

και δεν άφηνε τον θεό του ήλιου να πλησιάσει την αγαπημένη του εγγονή.

To get past the grandfather, the sun god disguised himself

Για να καταφέρει να παρακάμψει τον παππού, ο θεός του ήλιου μεταμφιέστηκε

as a hummingbird.

σε κολιμπρί.

As he took a drink of tobacco flower honey,

Όταν πήγε να πιει μέλι από ένα λουλούδι καπνού,

the moon goddess spotted him and asked her grandfather

η θεά του φεγγαριού τον είδε και ζήτησε από τον παππού της

to capture the bird for her.

να πιάσει το πουλί γι′ αυτήν.

The grandfather shot the disguised sun god with a blow dart, stunning him.

Ο παππούς χτύπησε τον μεταμφιεσμένο θεό με ένα βελάκι και τον αναισθητοποίησε.

Ix Chel nursed the wounded bird back to health,

Η Ισέλ περιποιήθηκε το πληγωμένο πουλί

and soon, he was able to spread his wings and fly again.

και σύντομα μπόρεσε να ανοίξει τα φτερά του και να πετάξει ξανά.

He transformed back into the sun god and invited the moon goddess

Μεταμορφώθηκε ξανά στον θεό του ήλιου και κάλεσε τη θεά του φεγγαριού

to escape with him.

να φύγει μαζί του.

The two rowed away in a canoe,

Οι δυο τους έφυγαν με ένα κανό,

but the grandfather called upon the powerful storm god

αλλά ο παππούς ζήτησε τη βοήθεια του πανίσχυρου θεού της καταιγίδας

to help him stop them.

για να τους σταματήσει.

Sensing danger, the moon goddess jumped from the canoe into the water below

Αισθανόμενη τον κίνδυνο, η θεά του φεγγαριού πήδηξε στο νερό

and transformed into a crab.

και μεταμορφώθηκε σε καβούρι.

But the storm god had already thrown a lightning bolt,

Αλλά ο θεός της καταιγίδας είχε ήδη ρίξει έναν κεραυνό,

which hit the crab and pierced her through her heart, killing her.

που χτύπησε το καβούρι, τρύπησε την καρδιά της και την σκότωσε.

Hundreds and hundreds of dragonflies gathered,

Εκατοντάδες λιβελούλες συγκεντρώθηκαν,

buzzing songs and fluttering their transparent wings.

σφυρίζοντας τραγούδια και φτεροκοπώντας τα διάφανα φτερά τους.

They formed a thick, magical cloud over the moon goddess’ body.

Σχημάτισαν ένα πυκνό, μαγικό σύννεφο πάνω από το σώμα της θεάς του φεγγαριού.

For thirteen days the dragonflies cut, cleaned, and hollowed thirteen logs.

Για δεκατρείς ημέρες οι λιβελούλες έκοψαν, καθάρισαν και λάξευσαν δεκατρείς κορμούς.

On the thirteenth night, the logs burst open,

Τη δέκατη τρίτη νύχτα, οι κορμοί έσκασαν,

and the moon goddess emerged— alive and more brilliant than ever.

και η θεά του φεγγαριού βγήκε ζωντανή και πιο λαμπερή από ποτέ.

The sun god wasted no time in proposing marriage.

Ο θεός του ήλιου δεν έχασε χρόνο και τη ζήτησε αμέσως σε γάμο.

The moon goddess happily agreed.

Η θεά του φεγγαριού δέχτηκε με χαρά.

Side-by-side, they were ready to light up the sky with their powerful rays.

Πλάι-πλάι, ήταν έτοιμοι να φωτίσουν τον ουρανό με τις δυνατές τους ακτίνες.

Unfortunately, the story doesn’t end there.

Δυστυχώς, η ιστορία δεν τελειώνει εδώ.

The sun god’s brother visited often.

Ο αδελφός του θεού ήλιου τούς επισκεπτόταν συχνά.

Sensing he was also in love with Ix Chel, the sun god grew jealous,

Νιώθοντας ότι ήταν ερωτευμένος με την Ισέλ, ο θεός άρχισε να ζηλεύει,

and began to mistreat her.

και να της φέρεται άσχημα.

One day, Ix Chel was sitting on the riverbank,

Μια μέρα, η Ισέλ καθόταν στην όχθη του ποταμού,

furious at her husband.

εξοργισμένη με τον σύζυγό της.

A huge bird came gliding down

Ένα τεράστιο πουλί κατέβηκε

and offered to take her to the high mountain peaks.

και προσφέρθηκε να την πάει στις ψηλές βουνοκορφές.

To get away from the cruel sun god, she agreed.

Για να ξεφύγει από τον σκληρό θεό του ήλιου, συμφώνησε.

There, she met the king of the vultures.

Εκεί, συνάντησε τον βασιλιά των όρνεων.

The vulture king was kind and fun-loving—

Ο βασιλιάς των όρνεων ήταν ευγενικός και διασκεδαστικός

a much better partner than the violent sun god.

και πολύ καλύτερος σύντροφος από τον βίαιο θεό του ήλιου.

Η θεά του φεγγαριού δημιούργησε ένα νέο σπίτι μαζί του στα βουνά.

The moon goddess made a new home with him in the mountains.

When the sun god heard, he was distraught.

Όταν το έμαθε ο θεός του ήλιου, ταράχτηκε.

He hid inside a deer carcass until a hungry vulture came swooping down,

Κρύφτηκε μέσα σε ένα κουφάρι ελαφιού μέχρι που ήρθε ένα πεινασμένο όρνεο,

then hopped onto its back and rode to the mountain kingdom

τότε πήδηξε στην πλάτη του και κατευθύνθηκε προς το ορεινό βασίλειο

where the moon goddess now lived with the vulture king.

όπου η θεά του φεγγαριού ζούσε πια με τον βασιλιά των όρνεων.

He begged her to come home with him, apologizing for how he had treated her.

Την παρακάλεσε να γυρίσει πίσω μαζί του, ζητώντας συγγνώμη για τη συμπεριφορά του.

The kind and forgiving goddess took pity on him and agreed to go back.

Η ευγενική και συγκαταβατική θεά τον λυπήθηκε και συμφώνησε να γυρίσει πίσω.

But Kinich Ahau soon began to show his true nature again.

Αλλά σύντομα ο Κινίτς Αχάου έδειξε και πάλι τον πραγματικό του εαυτό.

He struck her, scarring her face and dimming her bright rays.

Τη χτύπησε, τη σημάδεψε στο πρόσωπο και εξασθένισε τις φωτεινές της ακτίνες.

Ix Chel flew off into the dark.

Η Ισέλ χάθηκε στο σκοτάδι.

From then on, she vowed to appear only at night.

Από τότε, ορκίστηκε να εμφανίζεται μόνο τη νύχτα.

She befriended the stars, and combined her pale blue rays with their light

Έγινε φίλη με τα αστέρια και ένωσε το φως τους με τις γαλάζιες της ακτίνες

to guide night travelers to safety.

για να οδηγεί με ασφάλεια τους ταξιδιώτες.

She used her healing gift,

Χρησιμοποιούσε το χάρισμά της,

which she had once used on the wounded sun god,

το οποίο είχε χρησιμοποιήσει κάποτε στον πληγωμένο θεό του ήλιου,

to cure people who were ill.

για να θεραπεύει τους αρρώστους.

Today, Ix Chel is so widely known

Σήμερα, η Ισέλ είναι τόσο γνωστή

that she’s become a symbol of Maya culture.

που έχει γίνει σύμβολο του πολιτισμού των Μάγια.

But archeological evidence suggests that for the ancient Maya

Αλλά τα αρχαιολογικά ευρήματα δείχνουν πως για τους αρχαίους Μάγια

Ix Chel and the moon goddess were separate deities.

η Ισέλ και η θεά του φεγγαριού ήταν ξεχωριστές θεότητες.

In the retellings of Maya people and the records of anthropologists,

Στις αφηγήσεις των Μάγια και στα αρχεία των ανθρωπολόγων,

the two have merged so that Ix Chel’s story extends

οι ιστορίες τους συγχωνεύτηκαν έτσι που η ιστορία της Ισέλ εκτείνεται

beyond the limits of the historical record.

πέρα από τα όρια της ιστορικής καταγραφής.

Her story, like all myths, isn’t just one story:

Η ιστορία της, όπως όλοι οι μύθοι, δεν είναι απλώς μια ιστορία:

the variations, ancient and modern, speak to what people value,

οι παραλλαγές, αρχαίες και σύγχρονες, εκφράζουν τις αξίες των ανθρώπων,

and how they see themselves in their mythological heroes.

και τον τρόπο που βλέπουν τον εαυτό τους στους μυθικούς τους ήρωες.