Volcanic eruption explained - Steven Anderson

2,165,017 views ・ 2020-07-13

TED-Ed


Κάντε διπλό κλικ στους αγγλικούς υπότιτλους παρακάτω για να αναπαραγάγετε το βίντεο.

Μετάφραση: Giannis Tsiougkos Επιμέλεια: Chryssa Rapessi
00:06
In February of 1942, Mexican farmer Dionisio Pulido
0
6876
5256
Τον Φεβρουάριο του 1942, o Μεξικανός αγρότης Ντιονίσιο Πουλίδο
00:12
thought he heard thunder coming from his cornfield.
1
12132
3830
νόμισε ότι άκουσε κεραυνό στο χωράφι του.
00:15
However, the sound wasn’t coming from the sky.
2
15962
3778
Ωστόσο, ο ήχος δεν προερχόταν από τον ουρανό.
00:19
The source was a large, smoking crack emitting gas and ejecting rocks.
3
19740
5700
Η πηγή ήταν μια μεγάλη ρωγμή που εξέπεμπε αέρια και πετούσε πέτρες.
00:25
This fissure would come to be known as the volcano Paricutin,
4
25440
4120
Αυτή η ρωγμή θα γινόταν γνωστή ως το ηφαίστειο Παρικουτίν,
00:29
and over the next 9 years, its lava and ash would cover over 200 square km.
5
29560
7146
και μέσα στα επόμενα 9 χρόνια,
η λάβα και οι στάχτες του θα κάλυπταν πάνω από 200 τετραγωνικά χιλιόμετρα.
00:36
But where did this new volcano come from,
6
36706
2350
Από πού, όμως, προήλθε αυτό το νέο ηφαίστειο
00:39
and what triggered its unpredictable eruption?
7
39056
4104
και τι προκάλεσε την έκρηξή του;
00:43
The story of any volcano begins with magma.
8
43160
3530
Η ιστορία κάθε ηφαιστείου ξεκινά με το μάγμα.
00:46
Often, this molten rock forms in areas where ocean water
9
46690
4130
Αυτά τα λιωμένα πετρώματα σχηματίζονται σε περιοχές όπου το νερό του ωκεανού
00:50
is able to slip into the Earth’s mantle and lower the layer’s melting point.
10
50820
5274
μπορεί να διεισδύσει στον μανδύα της Γης και να χαμηλώσει το σημείο τήξης του.
00:56
The resulting magma typically remains under the Earth’s surface
11
56094
4020
Το μάγμα που προκύπτει κανονικά παραμένει κάτω από την επιφάνεια της Γης
01:00
thanks to the delicate balance of three geological factors.
12
60114
4112
χάρη στη λεπτή ισορροπία μεταξύ τριών γεωλογικών παραγόντων.
01:04
The first is lithostatic pressure.
13
64226
2633
Ο πρώτος είναι η λιθοστατική πίεση.
01:06
This is the weight of the Earth’s crust pushing down on the magma below.
14
66859
4921
Είναι το βάρος του φλοιού της Γης που πιέζει το μάγμα που είναι από κάτω.
01:11
Magma pushes back with the second factor, magmastatic pressure.
15
71780
4790
Το μάγμα πιέζει προς τα πάνω με τον δεύτερο παράγοντα, τη μαγμαστατική πίεση.
01:16
The battle between these forces strains the third factor:
16
76570
3930
Η πάλη ανάμεσα σε αυτές τις δυνάμεις ασκεί πίεση στον τρίτο παράγοντα:
01:20
the rock strength of the Earth’s crust.
17
80500
3196
τη δύναμη των πετρωμάτων του φλοιού της Γης.
01:23
Usually, the rock is strong enough and heavy enough
18
83696
3150
Κανονικά, τα πετρώματα είναι αρκετά δυνατά και βαριά
01:26
to keep the magma in place.
19
86846
2070
για να συγκρατήσουν το μάγμα.
01:28
But when this equilibrium is thrown off, the consequences can be explosive.
20
88916
5785
Όταν, όμως, η ισορροπία αυτή ανατρέπεται, οι συνέπειες μπορεί να είναι εκρηκτικές.
01:34
One of the most common causes of an eruption
21
94701
2720
Ένα από τα πιο πιθανά αίτια μιας έκρηξης
01:37
is an increase in magmastatic pressure.
22
97421
2899
είναι η αύξηση της μαγμαστατικής πίεσης.
01:40
Magma contains various elements and compounds,
23
100320
3270
Το μάγμα περιέχει διάφορα στοιχεία και χημικές ενώσεις,
01:43
many of which are dissolved in the molten rock.
24
103590
3150
πολλές από τις οποίες είναι διαλυμένες μέσα στα λιωμένα πετρώματα.
01:46
At high enough concentrations, compounds like water or sulfur no longer dissolve,
25
106740
6327
Σε υψηλές συγκεντρώσεις, ενώσεις όπως το νερό ή το θειάφι δεν διαλύονται πλέον,
01:53
and instead form high-pressure gas bubbles.
26
113067
3820
αλλά, αντίθετα, σχηματίζουν φούσκες αερίου υψηλής πίεσης.
01:56
When these bubbles reach the surface,
27
116887
2235
Όταν αυτές οι φούσκες φτάνουν στην επιφάνεια,
01:59
they can burst with the force of a gunshot.
28
119122
3198
μπορούν να σκάσουν με τη δύναμη ενός πυροβολισμού.
02:02
And when millions of bubbles explode simultaneously,
29
122320
3630
Και όταν εκατομμύρια φούσκες εκρήγνυνται ταυτόχρονα,
02:05
the energy can send plumes of ash into the stratosphere.
30
125950
4250
η ενέργεια μπορεί να εκτοξεύσει σύννεφα στάχτης στη στρατόσφαιρα.
02:10
But before they pop, they act like bubbles of C02 in a shaken soda.
31
130200
5295
Πριν σκάσουν, όμως, είναι σαν φούσκες διοξειδίου του άνθρακα σε κουνημένη σόδα.
02:15
Their presence lowers the magma’s density,
32
135495
2860
Η παρουσία τους μειώνει την πυκνότητα του μάγματος
02:18
and increases the buoyant force pushing upward through the crust.
33
138355
4743
και αυξάνει τη δύναμη της άνωσης που πιέζει προς τα πάνω μέσα απ′ το φλοιό.
02:23
Many geologists believe this process was behind the Paricutin eruption
34
143098
5093
Πολλοί γεωλόγοι θεωρούν ότι σε αυτή τη διαδικασία οφείλεται
η έκρηξη του Παρικουτίν στο Μεξικό.
02:28
in Mexico.
35
148191
1820
Υπάρχουν τρία γνωστά φυσικά αίτια για αυτές τις φούσκες αερίου.
02:30
There are two known natural causes for these buoyant bubbles.
36
150011
3507
02:33
Sometimes, new magma from deeper underground
37
153518
3170
Κάποιες φορές, καινούριο μάγμα από το βαθύτερο υπέδαφος
02:36
brings additional gassy compounds into the mix.
38
156688
3970
φέρνει μαζί του επιπλέον ενώσεις αερίων.
02:40
But bubbles can also form when magma begins to cool.
39
160658
4148
Οι φούσκες, όμως, μπορούν να προκύψουν και όταν το μάγμα αρχίσει να κρυώνει.
02:44
In its molten state, magma is a mixture of dissolved gases and melted minerals.
40
164806
5343
Σε κατάσταση τήξης, το μάγμα είναι μια μίξη
διαλυμένων αερίων και λιωμένων μεταλλικών στοιχείων.
02:50
As the molten rock hardens, some of those minerals solidify into crystals.
41
170149
5472
Καθώς η λιωμένη πέτρα σκληραίνει, κάποια από αυτά τα στοιχεία κρυσταλλοποιούνται.
02:55
This process doesn’t incorporate many of the dissolved gasses,
42
175621
4000
Σε αυτή τη διαδικασία δεν συμμετέχουν πολλά από τα διαλυμένα αέρια,
02:59
resulting in a higher concentration of the compounds
43
179621
3291
με αποτέλεσμα την υψηλότερη συγκέντρωση
03:02
that form explosive bubbles.
44
182912
3450
των χημικών ενώσεων που δημιουργούν τις εκρηκτικές φούσκες.
03:06
Not all eruptions are due to rising magmastatic pressure—
45
186362
3970
Δεν οφείλονται όλες οι εκρήξεις στην αύξηση της μαγμαστατικής πίεσης.
03:10
sometimes the weight of the rock above can become dangerously low.
46
190332
4730
Το βάρος των πετρωμάτων στην επιφάνεια μπορεί ενίοτε να μειωθεί επικίνδυνα.
Οι κατολισθήσεις μπορεί να αφαιρέσουν μεγάλες ποσότητες πέτρας
03:15
Landslides can remove massive quantities of rock from atop a magma chamber,
47
195062
5169
από την κορυφή ενός μαγματικού θαλάμου,
03:20
dropping the lithostatic pressure and instantly triggering an eruption.
48
200231
4970
μειώνοντας τη λιθοστατική πίεση και προκαλώντας έκρηξη ακαριαία.
03:25
This process is known as “unloading”
49
205201
2720
Αυτή η διαδικασία είναι γνωστή ως «άδειασμα»
03:27
and it’s been responsible for numerous eruptions,
50
207921
2901
και είναι υπεύθυνη για πολλές εκρήξεις,
03:30
including the sudden explosion of Mount St. Helens in 1980.
51
210822
4722
συμπεριλαμβανομένης της ξαφνικής έκρηξης του όρους της Αγίας Ελένης το 1980.
03:35
But unloading can also happen over longer periods of time
52
215544
3570
Το άδειασμα, όμως, μπορεί να συμβεί και μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα
03:39
due to erosion or melting glaciers.
53
219114
2648
λόγω διάβρωσης ή λιωμένων παγετώνων.
03:41
In fact, many geologists are worried that glacial melt
54
221762
3470
Μάλιστα, πολλοί γεωλόγοι φοβούνται ότι το λιώσιμο των παγετώνων,
03:45
caused by climate change could increase volcanic activity.
55
225232
4490
που προκαλεί η κλιματική αλλαγή, μπορεί να αυξήσει την ηφαιστειακή δραστηριότητα.
03:49
Finally, eruptions can occur when the rock layer is no longer strong enough
56
229722
4573
Τέλος, εκρήξεις μπορεί να συμβούν όταν η λιθόσφαιρα δεν μπορεί πια
03:54
to hold back the magma below.
57
234295
2440
να συγκρατήσει το μάγμα που είναι από κάτω.
03:56
Acidic gases and heat escaping from magma
58
236735
3207
Τα οξειδωτικά αέρια και η θερμότητα που διαρρέουν από το μάγμα
03:59
can corrode rock through a process called hydrothermal alteration,
59
239942
4626
μπορούν να διαβρώσουν την πέτρα μέσω της υδροθερμικής εξαλλοίωσης,
04:04
gradually turning hard stone into soft clay.
60
244568
3880
μετατρέποντας σταδιακά τη σκληρή πέτρα σε μαλακό πηλό.
04:08
The rock layer could also be weakened by tectonic activity.
61
248448
3640
Και η λιθόσφαιρα μπορεί να αποδυναμωθεί από την τεκτονική δραστηριότητα.
04:12
Earthquakes can create fissures allowing magma to escape to the surface,
62
252088
4689
Οι σεισμοί μπορούν να δημιουργήσουν ρωγμές και έτσι το μάγμα να έρθει στην επιφάνεια,
04:16
and the Earth’s crust can be stretched thin
63
256777
3012
και ο φλοιός της Γης μπορεί να τεντωθεί,
04:19
as continental plates shift away from each other.
64
259789
3478
καθώς οι λιθοσφαιρικές πλάκες απομακρύνονται η μία από την άλλη.
04:23
Unfortunately, knowing what causes eruptions
65
263267
2950
Δυστυχώς, η γνώση του τι προκαλεί τις εκρήξεις
04:26
doesn’t make them easy to predict.
66
266217
2400
δεν διευκολύνει την πρόβλεψή τους.
04:28
While scientists can roughly determine the strength and weight
67
268617
3220
Ενώ οι ειδικοί μπορούν να προσδιορίσουν τη δύναμη και το βάρος
04:31
of the Earth’s crust,
68
271837
1390
του φλοιού της Γης,
04:33
the depth and heat of magma chambers makes measuring changes
69
273227
3780
η μέτρηση των αλλαγών στη μαγμαστατική πίεση είναι πολύ δύσκολη
λόγω του βάθους και της θερμότητας των μαγματικών θαλάμων.
04:37
in magmastatic pressure very difficult.
70
277007
3380
04:40
But volcanologists are constantly exploring new technology
71
280387
3910
Οι ηφαιστειολόγοι, ωστόσο, συνεχώς πειραματίζονται με νέες τεχνολογίες
04:44
to conquer this rocky terrain.
72
284297
2547
για να κατακτήσουν αυτό το βραχώδες έδαφος.
04:46
Advances in thermal imaging have allowed scientists
73
286844
2905
Η πρόοδος στη θερμική απεικόνιση έχει επιτρέψει στους επιστήμονες
04:49
to detect subterranean hotspots.
74
289749
2660
να εντοπίζουν υπόγεια ενεργά σημεία.
04:52
Spectrometers can analyze gases escaping magma.
75
292409
3430
Οι φασματογράφοι μπορούν να αναλύσουν τα αέρια που διαρρέουν από το μάγμα
04:55
And lasers can precisely track the impact of rising magma on a volcano’s shape.
76
295839
6264
και τα λέιζερ μπορούν να παρακολουθήσουν
πώς η άνοδος του μάγματος επηρεάζει το σχήμα ενός ηφαιστείου.
05:02
Hopefully, these tools will help us better understand these volatile vents
77
302103
4492
Ελπίζουμε ότι αυτά τα εργαλεία θα μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε καλύτερα
05:06
and their explosive eruptions.
78
306595
2206
αυτούς τα άστατα ανοίγματα και τις εκρηκτικές τους εκρήξεις.
Σχετικά με αυτόν τον ιστότοπο

Αυτός ο ιστότοπος θα σας παρουσιάσει βίντεο στο YouTube που είναι χρήσιμα για την εκμάθηση της αγγλικής γλώσσας. Θα δείτε μαθήματα αγγλικών που διδάσκουν κορυφαίοι καθηγητές από όλο τον κόσμο. Κάντε διπλό κλικ στους αγγλικούς υπότιτλους που εμφανίζονται σε κάθε σελίδα βίντεο για να αναπαράγετε το βίντεο από εκεί. Οι υπότιτλοι μετακινούνται συγχρονισμένα με την αναπαραγωγή του βίντεο. Εάν έχετε οποιαδήποτε σχόλια ή αιτήματα, παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας χρησιμοποιώντας αυτή τη φόρμα επικοινωνίας.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7