The Future of News? Virtual Reality | Nonny de la Peña | TED Talks

Translator: Thu Huong Khong Reviewer: Thuy Thu

What if I could present you a story

Điều gì xảy ra nếu tôi kể câu chuyện

that you would remember with your entire body

mà bạn ghi nhớ bằng toàn bộ giác quan

and not just with your mind?

chứ không chỉ bằng trí óc?

My whole life as a journalist, I've really been compelled

Trong cả cuộc đời làm phóng viên của mình, tôi luôn bị thôi thúc

to try to make stories that can make a difference

phải truyền tải được những câu chuyện có thể mang đến sự thay đổi

and maybe inspire people to care.

và truyền cảm hứng cho người khác.

I've worked in print. I've worked in documentary.

Tôi đã từng làm việc ở nhà xuất bản Cũng từng làm phim tài liệu

I've worked in broadcast.

Tôi còn làm ở đài phát thanh

But it really wasn't until I got involved with virtual reality

Nhưng mãi cho đến khi tôi thực sự tiếp xúc với công nghệ thực tế ảo

that I started seeing these really intense,

lúc đó tôi mới cảm nhận được những phản ứng mãnh liệt,

authentic reactions from people

chân thực từ người khác

that really blew my mind.

và chúng thật sự làm tôi kinh ngạc.

So the deal is that with VR, virtual reality,

Vấn đề với VR, công nghệ thực tế ảo, là

I can put you on scene

tôi có thể đưa bạn vào

in the middle of the story.

ngay phần giữa của câu chuyện

By putting on these goggles that track wherever you look,

Bằng việc dùng những kính thực tế ảo để theo dõi bất cứ nơi nào bạn nhìn

you get this whole-body sensation,

bạn cảm nhận cảm giác chân thực toàn cơ thể

like you're actually, like, there.

như là bạn thực sự ở đó vậy.

So five years ago was about when I really began to push the envelope

Năm năm trước là thời điểm tôi thực sự bắt đầu vượt ra vùng an toàn của chính mình

with using virtual reality and journalism together.

bằng việc đồng thời sử dụng công cụ thực tế ảo và báo chí.

And I wanted to do a piece about hunger.

Và tôi muốn làm một phóng sự về nạn đói.

Families in America are going hungry, food banks are overwhelmed,

Các gia đình Mỹ đang gặp nạn đói, ngân hàng thực phẩm quá tải,

and they're often running out of food.

và họ thường hết sạch thực phẩm.

Now, I knew I couldn't make people feel hungry,

Và, tôi biết tôi không thể làm con người có cảm giác đói,

but maybe I could figure out a way to get them to feel something physical.

nhưng có thể tôi sẽ tìm ra cách để cho họ có cảm giác đó về mặt thể chất.

So -- again, this is five years ago --

Vì vậy - 1 lần nữa, đó là năm năm trước đây

so doing journalism and virtual reality together

việc làm báo và công cụ thực tế ảo cùng với nhau

was considered a worse-than-half-baked idea,

được coi là tệ hơn một ý tưởng nửa vời,

and I had no funding.

và tôi thì không có tiền.

Believe me, I had a lot of colleagues laughing at me.

Tin tôi đi, có rất nhiều đồng nghiệp nhìn vào tôi mà cười.

And I did, though, have a really great intern,

Mặc dù vậy, tôi có một thực tập sinh tuyệt vời,

a woman named Michaela Kobsa-Mark.

một phụ nữ tên là Michaela Kobsa-Mar.

And together we went out to food banks

Và cùng nhau chúng tôi đi tới các ngân hàng thực phẩm

and started recording audio and photographs.

và bất đầu ghi âm cũng như chụp ảnh.

Until one day she came back to my office

Cho đến một ngày cô ấy trở về văn phòng làm việc

and she was bawling, she was just crying.

và cô ấy nói, như chực khóc.

She had been on scene at a long line,

Cô ấy đã ở trong một hàng dài người

where the woman running the line was feeling extremely overwhelmed,

nơi mà người phụ nữ quản lí việc xếp hàng cực kì mệt mỏi

and she was screaming, "There's too many people!

và cô ấy đã la lên, " Có quá nhiều người !"

There's too many people!"

"Có quá nhiều người !"

And this man with diabetes doesn't get food in time,

Và một người đàn ông bị bệnh tiểu đường không có thức ăn kịp thời

his blood sugar drops too low, and he collapses into a coma.

Nồng độ đường trong máu xuống rất thấp, và ông ấy rơi vào hôn mê.

As soon as I heard that audio,

Ngay sau khi tôi nghe đoạn ghi âm đó,

I knew that this would be the kind of evocative piece

tôi biết rằng nó sẽ mang một ý nghĩa gợi mở nào đó

that could really describe what was going on at food banks.

rằng có thể thực sự lột tả điều gì đang diễn ra ở ngân hàng thực phẩm.

So here's the real line. You can see how long it was, right?

Vì vậy, có một dòng người thực. Bạn có thể nhìn thấy nó dài như thế nào, đúng không?

And again, as I said, we didn't have very much funding,

Và một lần nữa, như tôi đã nói, chúng tôi không có nhiều ngân quỹ.

so I had to reproduce it with virtual humans that were donated,

vì vậy tôi phải tái sản sinh nó với những người quyên góp ảo,

and people begged and borrowed favors to help me create the models

và mọi người bày tỏ thiện chí giúp tôi xây dựng các hình mẫu

and make things as accurate as we could.

tạo ra những thứ chính xác như tôi muốn.

And then we tried to convey what happened that day

Và sau đó tôi cố gắng truyền tải những thứ xảy ra vào ngày hôm đó

with as much as accuracy as is possible.

chính xác nhất có thể.

(Video) Voice: There's too many people! There's too many people!

(Đoạn phim) Giọng nói: Có quá nhiều người! Có quá nhiều người!

Voice: OK, he's having a seizure.

Giọng nói: Anh kia đang lên cơn co giật.

Voice: We need an ambulance.

Chúng ta cần xe cứu thương.

Nonny de la Peña: So the man on the right,

Nonny de la Pena: Người đàn ông ở bên phải

for him, he's walking around the body.

anh ta đi xung quanh mọi người

For him, he's in the room with that body.

Anh ta ở cùng chỗ với người kia.

Like, that guy is at his feet.

Như là, anh ta bị thu hút vào đó vậy.

And even though, through his peripheral vision,

Và thậm chí, bằng tầm nhìn ngoại vi,

he can see that he's in this lab space,

anh ta biết rằng mình đang ở trong phòng thí nghiệm

he should be able to see that he's not actually on the street,

anh ta biết rằng anh ta không ở trên đường phố,

but he feels like he's there with those people.

nhưng anh ta có cảm giác anh ta thực sự ở đó với những người khác.

He's very cautious not to step on this guy

Anh ta rất cẩn thận để không dẫm đạp lên người này

who isn't really there, right?

người mà thực sự không ở đó, có đúng không ạ?

So that piece ended up going to Sundance in 2012,

Vì vậy mảng phóng sự kết thúc ở Sundance vào năm 2012,

a kind of amazing thing, and it was the first virtual reality film

một vấn đề rất thú vị, và về cơ bản

ever, basically.

đó là phim thực tế ảo đầu tiên.

And when we went, I was really terrified.

Và khi chúng tôi phát hành, tôi cảm thấy thực sự lo lắng.

I didn't really know how people were going to react

Tôi không biết mọi người sẽ phản ứng như thế nào

and what was going to happen.

và điều gì sẽ xảy ra.

And we showed up with this duct-taped pair of goggles.

Và tôi nghĩ ngay đến cái kính thực tế ảo vô cùng chắc chắn này.

(Video) Oh, you're crying. You're crying. Gina, you're crying.

(Đoạn phim) Bạn đang khóc. Bạn đang khóc. Gina, bạn đang khóc

So you can hear the surprise in my voice, right?

Bạn có thể nghe thấy sự ngạc nhiên trong giọng nói của tôi, đúng không ạ?

And this kind of reaction ended up being the kind of reaction we saw

Và loại phản ứng này dẫn đến phản ứng mà chúng ta đã thấy

over and over and over:

và cứ như thế, cứ như thế:

people down on the ground trying to comfort the seizure victim,

mọi người cúi xuống cố gắng sơ cứu cho nạn nhân co giật

trying to whisper something into his ear

cố gắng thì thầm điều gì đó với nạn nhân

or in some way help, even though they couldn't.

hoặc các cách giúp đỡ khác, mặc dù họ biết là không thể.

And I had a lot of people come out of that piece saying,

Và tôi biết rất nhiều người sau khi ra khỏi phóng sự nói rằng

"Oh my God, I was so frustrated. I couldn't help the guy,"

"Chúa ơi, tôi thật vô dụng. Tôi không thể cứu được anh ấy."

and take that back into their lives.

và họ luôn cảm thấy áy náy.

So after this piece was made,

Vì vậy sau khi làm phóng sự này,

the dean of the cinema school at USC, the University of Southern California,

viện trưởng viện phim của USC, đại học Nam California,

brought in the head of the World Economic Forum to try "Hunger,"

mang nó tới Diễn đàn kinh tế thế giới về "Nạn đói",

and he took off the goggles,

sau khi ông ấy tháo kính ra,

and he commissioned a piece about Syria on the spot.

ngay lập tức ông ấy yêu cầu một phóng sự về Syria

And I really wanted to do something about Syrian refugee kids,

Và tôi thực sự muốn làm điều gì đó về trẻ em tị nạn người Syria,

because children have been the worst affected by the Syrian civil war.

bởi vì trẻ em chịu ảnh hưởng tồi tệ nhất từ nội chiến Syria.

I sent a team to the border of Iraq to record material at refugee camps,

Tôi đã cử một nhóm tới biên giới Iraq để ghi lại tư liệu ở trại tị nạn,

basically an area I wouldn't send a team now,

một khu vực mà giờ đây tôi sẽ không gửi thêm một nhóm nữa.

as that's where ISIS is really operating.

bởi vì đó là nơi mà ISIS đang đóng quân.

And then we also recreated a street scene

Và sau đó tôi tái hiện một cảnh đường phố

in which a young girl is singing and a bomb goes off.

nơi mà một em gái nhỏ đang hát và bom nổ.

Now, when you're in the middle of that scene

Giờ đây, khi bạn đang ở trong hoàn cảnh đó

and you hear those sounds,

bạn nghe thấy những âm thanh này,

and you see the injured around you,

và thấy những người bị thương xung quanh

it's an incredibly scary and real feeling.

nó thực sự là nỗi sợ hãi tột cùng và đó là cảm giác thật.

I've had individuals who have been involved in real bombings tell me

Tôi gặp gỡ những người đã chứng kiến trận nổ bom thực sự

that it evokes the same kind of fear.

và tôi biết nó tạo ra cùng một loại sợ hãi.

[The civil war in Syria may seem far away]

[Nội chiến ở Syria có thể ở rất xa]

[until you experience it yourself.]

[cho đến khi chính bạn trải qua nó.]

(Girl singing)

[Em gái hát]

(Explosion)

[Tiếng nổ]

[Project Syria]

[Dự án Syria]

[A virtual reality experience]

[Một trải nghiệm đoạn phim thực tế ảo]

NP: Chúng tôi sau đó được mời để tái hiện

NP: We were then invited to take the piece

to the Victoria and Albert Museum in London.

với nữ hoàng Victoria và Viện bảo tàng Albert ở London

And it wasn't advertised.

Và nó không được quảng cáo.

And we were put in this tapestry room.

Và chúng tôi làm việc trong phòng dệt.

There was no press about it,

Báo chí không công bố về việc này.

so anybody who happened to walk into the museum to visit it that day

vì vậy bất cứ ai đi dạo trong viện bảo tàng thời điểm đó

would see us with these crazy lights.

có thể nhìn thấy chúng tôi với những ngọn đèn kì dị.

You know, maybe they would want to see the old storytelling of the tapestries.

Họ có thể sẽ muốn nghe câu chuyện cũ về những tấm thảm.

They were confronted by our virtual reality cameras.

Họ sẽ chạm trán với những máy ảnh thực tế ảo

But a lot of people tried it, and over a five-day run

Nhưng có rất nhiều người thử nó, và sau 5 ngày hoạt động

we ended up with 54 pages of guest book comments,

chúng tôi có được 54 trang giấy bình luận của khách

and we were told by the curators there

Và người quản lí ở đó nói rằng

that they'd never seen such an outpouring.

chưa bao giờ họ nhìn thấy cảnh tượng đông đúc như thế này

Things like, "It's so real," "Absolutely believable,"

Kiểu như là "Ôi nó là có thật", "Hoàn toàn đáng tin cậy,"

or, of course, the one that I was excited about,

hoặc là, tất nhiên, điều mà tôi cảm thấy hứng thú nhất,

"A real feeling as if you were in the middle of something

"Một cảm giác chân thực như là bạn đang ở trong một hoành cảnh

that you normally see on the TV news."

mà bạn vẫn thường thấy ở tin tức thời sự vậy.

So, it works, right? This stuff works.

Vì vậy, nó hiệu quả, đúng không ạ? Công cụ đó, nó hoạt động.

And it doesn't really matter where you're from or what age you are --

Và vấn đề không phải là bạn đến từ đâu hay bạn bao nhiêu tuổi

it's really evocative.

nó thật sự mang tính gợi mở.

Now, don't get me wrong -- I'm not saying that when you're in a piece

Đừng hiểu nhầm ý tôi --tôi không nói các bạn đang trong một phóng sự

you forget that you're here.

các bạn hãy quên là các bạn đang ở đây.

But it turns out we can feel like we're in two places at once.

Nhưng mà hoá ra chúng ta có thể cảm nhận như là chúng ta ở hai nơi cùng lúc

We can have what I call this duality of presence,

Chúng ta có cái mà tôi gọi là tính hai mặt của sự hiện diện,

and I think that's what allows me to tap into these feelings of empathy.

và tôi nghĩ rằng nó cho phép tôi khai thác vào cảm xúc của sự đồng cảm.

Right?

Đúng không ạ?

So that means, of course,

Vậy, hiển nhiên là

that I have to be very cautious about creating these pieces.

tôi phải rất cẩn thận khi làm ra những đoạn phóng sự này.

I have to really follow best journalistic practices

Tôi phải tuân thủ những nguyên tắc báo chí tối cao

và đảm bảo rằng những câu chuyện mang lại sức ảnh hưởng lớn

and make sure that these powerful stories

are built with integrity.

được xây dựng với sự chính trực.

If we don't capture the material ourselves,

Nếu chúng ta không tự nắm bắt được nội dung cốt lõi,

we have to be extremely exacting

chúng ta phải đảm bảo chính xác tuyệt đối

about figuring out the provenance and where did this stuff come from

về việc tìm ra lai lịch và nguồn gốc của tư liệu này

and is it authentic?

và nó có chân thực không

Let me give you an example.

Tôi sẽ lấy một ví dụ.

With this Trayvon Martin case, this is a guy, a kid,

Với trường hợp của Trayvon Martin,

who was 17 years old and he bought soda and a candy at a store,

đó là một đứa trẻ mười bảy tuổi và cậu ta vừa mua một lon soda và kẹo

and on his way home he was tracked by a neighborhood watchman

và trên đường về nhà cậu ta bị theo dõi bởi một người bảo vệ khu phố

named George Zimmerman who ended up shooting and killing him.

tên là George Zimmerman người đã bắn và giết chết cậu bé.

To make that piece,

Để làm phóng sự này,

we got the architectural drawings of the entire complex,

chúng tôi có những bản vẽ kĩ thuật của toàn bộ khu nhà,

and we rebuilt the entire scene inside and out, based on those drawings.

chúng tôi xây dựng lại toàn bộ khung cảnh bên trong và bên ngoài dựa trên bản vẽ

All of the action

Tất cả mọi hành động

is informed by the real 911 recorded calls to the police.

đều được thông báo bởi cuộc ghi âm điện thoại 911 báo cảnh sát.

Và thật thú vị là, chúng tôi công bố tin tức với câu chuyện này.

And interestingly, we broke some news with this story.

The forensic house that did the audio reconstruction, Primeau Productions,

Những người đã tái hiện lại đoạn ghi âm, Primeau Productions,

they say that they would testify

họ nói rằng họ sẽ xác nhận

that George Zimmerman, when he got out of the car,

rằng George Zimmerman, khi ông ta chui ra khỏi xe ô tô

he cocked his gun before he went to give chase to Martin.

ông ta nắm cò súng trước khi đuổi theo Martin.

So you can see that the basic tenets of journalism,

Vì vậy bạn có thể thấy rằng nguyên lí cơ bản của báo chí

they don't really change here, right?

đã không bị bóp méo, đúng không ạ?

We're still following the same principles that we would always.

Chúng tôi vẫn tuân thủ những nguyên tắc như chúng tôi vẫn làm.

What is different is the sense of being on scene,

Điều khác biệt là quang cảnh khi lên hình

whether you're watching a guy collapse from hunger

khi mà bạn đang theo dõi một người gục ngã vì đói

or feeling like you're in the middle of a bomb scene.

hoặc là cảm thấy bạn đang ở giữa một cảnh nổ bom.

And this is kind of what has driven me forward with these pieces,

và đó là điều đã dẫn tôi tới những phóng sự này,

and thinking about how to make them.

và nghĩ về việc làm thế nào để làm ra những phóng sự đó.

We're trying to make this, obviously, beyond the headset, more available.

Chúng tôi cố gắng làm những phóng sự này trở nên có giá trị.

We're creating mobile pieces like the Trayvon Martin piece.

Chúng tôi đang làm những phóng sự lưu động như phóng sự về Trayvon Martin.

And these things have had impact.

Và những phóng sự này đều có sức ảnh hưởng

I've had Americans tell me that they've donated,

Có những người Mỹ đã kể với tôi rằng họ đã quyên góp,

direct deductions from their bank account, money to go to Syrian children refugees.

trực tiếp trừ vào tài khoản ngân hàng và tiền đó tới những trẻ em tị nạn Syria

And "Hunger in LA," well, it's helped start

Và "Nạn đói ở LA," là một khởi đầu có ích

a new form of doing journalism

một dạng làm báo mới

that I think is going to join all the other normal platforms

và tôi nghĩ rằng tôi sẽ tham gia tất cả những bài diễn thuyết khác

in the future.

trong tương lai.

Thank you.

(Cám ơn các bạn).

(Applause)

(Vỗ tay)