Bernie Krause: The voice of the natural world

Bernie Krause: Âm thanh của thế giới tự nhiên

Translator: Tam Ngoc Nguyen Reviewer: Duy Lê

(Nature sounds)

(Tiếng tự nhiên)

When I first began recording wild soundscapes

Khi tôi lần đầu tiên ghi lại những âm thanh hoang dã

45 years ago,

45 năm trước đây

I had no idea that ants,

Tôi không có ý nghĩ Kiến

insect larvae, sea anemones and viruses

ấu trùng côn trùng, hải quỳ và virus

created a sound signature.

tạo ra chữ ký âm thanh

But they do.

Nhưng chúng đã làm điều đó.

And so does every wild habitat on the planet,

Và do đó, Trong tất cả môi trường sống hoang dã trên hành tinh này,

like the Amazon rainforest you're hearing behind me.

như tiếng rừng mưa nhiệt đới Amazon bạn đang nghe.

In fact, temperate and tropical rainforests

Trên thực tế, rừng mưa, ôn đới và nhiệt đới

each produce a vibrant animal orchestra,

mỗi thứ đều tạo ra một dàn nhạc động vật sống động,

that instantaneous and organized expression

mà cách trình bày hết sức rõ ràng,có tổ chức

of insects, reptiles, amphibians, birds and mammals.

từ tiếng côn trùng, bò sát, động vật lưỡng cư, chim và động vật có vú.

And every soundscape that springs from a wild habitat

Và mỗi soundscape có nguồn gốc từ môi trường sống hoang dã

generates its own unique signature,

tạo ra chữ ký độc nhất của riêng mình,

one that contains incredible amounts of information,

trong đó mỗi thứ đều có chứa một lượng thông tin đáng kinh ngạc,

and it's some of that information I want to share with you today.

và đó là điều tôi muốn chia sẻ với bạn ngày hôm nay.

The soundscape is made up of three basic sources.

Các soundscape được tạo thành từ ba nguồn cơ bản

The first is the geophony,

Đầu tiên là geophony

or the nonbiological sounds that occur

hoặc các âm thanh không được tạo từ các sinh vật

in any given habitat,

sống

like wind in the trees, water in a stream,

như gió trên những kẽ lá, nước trong một dòng suối,

waves at the ocean shore, movement of the Earth.

sóng ở bờ biển, xê dịch trong lòng đất.

The second of these is the biophony.

Nguồn thứ hai trong số này là biophony.

The biophony is all of the sound

Các âm thanh từ biophony là tất cả các âm thanh

that's generated by organisms in a given habitat

được tạo ra từ các sinh vật trong môi trường sống cho

at one time and in one place.

cùng một lúc và cùng một nơi.

And the third is all of the sound that we humans generate

Và nguồn thứ ba là tất cả các âm thanh có nguồn gốc từ con người

that's called anthrophony.

đó được gọi là anthrophony.

Some of it is controlled, like music or theater,

Một số có tổ chức, như âm nhạc hoặc ca kịch,

but most of it is chaotic and incoherent,

nhưng hầu hết nó là hỗn loạn và không mạch lạc,

which some of us refer to as noise.

mà một số trong chúng, ta gọi là tiếng ồn.

There was a time when I considered wild soundscapes

Có một thời gian khi tôi xem âm thanh hoang dã

to be a worthless artifact.

là một thứ vô giá trị

They were just there, but they had no significance.

Nó có ở đó, nhưng nó không có giá trị gì cả.

Well, I was wrong. What I learned from these encounters

Vâng, tôi đã sai. Những gì tôi học được từ những lần được tiếp xúc

was that careful listening gives us incredibly valuable tools

được lắng nghe một cách cẩn thận cho chúng ta một công cụ vô cùng quý giá

by which to evaluate the health of a habitat

để đánh giá sức khỏe của một môi trường sống

across the entire spectrum of life.

trên toàn bộ phổ tần của cuộc sống.

When I began recording in the late '60s,

Vào cuối thập niên '60s khi tôi thu âm lần đầu

the typical methods of recording were limited

các phương pháp của ghi âm thời đó bị giới hạn bởi công nghệ thời đó

to the fragmented capture of individual species

dẫn đến việc lưu trữ bị những âm thanh riềng lẻ của từng loài

like birds mostly, in the beginning,

như tiếng chim thì chủ yếu, trong phần đầu,

but later animals like mammals and amphibians.

nhưng sau đó là tiếng các loài động vật như động vật có vú và động vật lưỡng cư.

To me, this was a little like trying to understand

Đối với tôi, đây như là sự cố gắng để hiểu

the magnificence of Beethoven's Fifth Symphony

sự vĩ đại của bản giao hưởng số 5 của Beethoven

by abstracting the sound of a single violin player

bằng một cách trừu tượng từ âm thanh của một người chơi vĩ cầm đơn

out of the context of the orchestra

bị tách ra khỏi bối cảnh của dàn nhạc

and hearing just that one part.

và nghe chỉ là một đoạn.

Fortunately, more and more institutions

May mắn thay, ngày càng nhiều tổ chức

are implementing the more holistic models

đang thực hiện các mô hình toàn diện hơn

that I and a few of my colleagues have introduced

mà tôi và các đồng nghiệp đã giới thiệu

to the field of soundscape ecology.

trong lĩnh vực soundscape sinh thái.

When I began recording over four decades ago,

Khi tôi bắt đầu ghi âm cách đây hơn 40 năm

I could record for 10 hours

Tôi có thể ghi lại trong khoảng 10 giờ

and capture one hour of usable material,

và tách ra được một giờ âm thanh có thể sử dụng,

good enough for an album or a film soundtrack

đủ tốt cho một album hoặc một soundtrack phim

or a museum installation.

hoặc cho một bảo tàng.

Now, because of global warming,

Bây giờ, bởi vì hiện tượng nóng lên toàn cầu,

resource extraction,

khai thác tài nguyên,

and human noise, among many other factors,

và tiếng ồn của con người, cùng với rất nhiều các yếu tố khác,

it can take up to 1,000 hours or more

nó có thể mất đến 1.000 giờ hoặc hơn

to capture the same thing.

để nắm bắt những điều tương tự.

Fully 50 percent of my archive

Đầy đủ 50 phần trăm của lưu trữ của tôi

comes from habitats so radically altered

xuất phát từ môi trường sống đã hoàn toàn thay đổi

that they're either altogether silent

rằng họ đang hoặc là hoàn toàn im lặng

or can no longer be heard in any of their original form.

hoặc có thể không còn được nghe thấy trong bất kỳ hình thức ban đầu của họ.

The usual methods of evaluating a habitat

Các phương pháp thông thường đánh giá một môi trường sống

have been done by visually counting the numbers of species

đã được thực hiện bằng cách đếm số lượng các loài

and the numbers of individuals within each species in a given area.

và số lượng cá thể trong mỗi loài trong một khu vực nhất định.

However, by comparing data that ties together

Tuy nhiên, bằng cách so sánh dữ liệu kết nối cùng với

both density and diversity from what we hear,

mật độ và sự đa dạng từ những gì chúng ta nghe được,

I'm able to arrive at much more precise fitness outcomes.

Tôi có thể đi đến kết quả tổng kết chính xác hơn.

And I want to show you some examples

Và tôi muốn cho bạn thấy một số ví dụ

that typify the possibilities unlocked

mà tiêu biểu cho các khả năng mở khóa

by diving into this universe.

bằng cách tiên đoán về vũ trụ này

This is Lincoln Meadow.

Đây là Lincoln Meadow.

Lincoln Meadow's a three-and-a-half-hour drive

Lincoln Meadow cách khoảng 3,5 giờ

east of San Francisco in the Sierra Nevada Mountains,

về phía đông của San Francisco trong dãy núi Sierra Nevada,

at about 2,000 meters altitude,

ở độ cao khoảng 2.000 mét,

and I've been recording there for many years.

và tôi đã ghi có trong nhiều năm.

In 1988, a logging company convinced local residents

Trong năm 1988, một công ty khai thác gỗ thuyết phục người dân địa phương

that there would be absolutely no environmental impact

rằng sẽ không hề có tác động môi trường

from a new method they were trying

từ một phương pháp mới mà họ đang cố gắng thử

được gọi là "khai thác gỗ có chọn lọc,"

called "selective logging,"

taking out a tree here and there

Bằng cách chỉ lấy ra một cây ở đây và ở đó

rather than clear-cutting a whole area.

chứ không phải là đốn hạ một vùng.

With permission granted to record

Với việc cho phép việc ghi lại

both before and after the operation,

cả trước và sau khi hoạt động,

I set up my gear and captured a large number of dawn choruses

Tôi cài đặt thiết bị của tôi và lưu trữ một số lượng lớn các dàn hợp xướng bình minh

to very strict protocol and calibrated recordings,

giao thức rất chặt chẽ và ghi hiệu chuẩn,

because I wanted a really good baseline.

bởi vì tôi muốn có một cơ sở thực sự tốt.

This is an example of a spectrogram.

Đây là một ví dụ về một ảnh phổ.

A spectrogram is a graphic illustration of sound

Một phổ là một minh họa đồ họa của âm thanh

with time from left to right across the page --

với thời gian từ trái sang phải trên trang -

15 seconds in this case is represented —

15 giây trong trường hợp này được thể hiện -

and frequency from the bottom of the page to the top,

và tần số từ dưới cùng của trang để phía trên,

lowest to highest.

thấp nhất đến cao nhất.

And you can see that the signature of a stream

Và bạn có thể thấy rằng chữ ký của một dòng

is represented here in the bottom third or half of the page,

được thể hiện ở đây trong phần ba ở cuối hoặc nửa trang,

while birds that were once in that meadow

trong khi con chim đã một lần trong cỏ mà

are represented in the signature across the top.

được thể hiện trong chữ ký trên đầu trang.

There were a lot of them.

Có rất nhiều người trong số họ.

And here's Lincoln Meadow before selective logging.

Và đây là Lincoln Meadow trước khi khai thác gỗ có chọn lọc.

(Nature sounds)

(Âm thanh tự nhiên)

Well, a year later I returned,

Vâng, một năm sau đó tôi trở về,

and using the same protocols

và bằng cách sử dụng cùng một giao thức

and recording under the same conditions,

và ghi theo các điều kiện tương tự,

I recorded a number of examples

Tôi ghi lại một số ví dụ

of the same dawn choruses,

trong cùng một bình minh xướng,

and now this is what we've got.

và bây giờ đây là những gì chúng tôi đã có.

This is after selective logging.

Đây là sau khi chọn lọc khai thác.

You can see that the stream is still represented

Bạn có thể thấy rằng dòng vẫn còn đại diện cho

ở dưới cùng thứ ba của trang,

in the bottom third of the page,

but notice what's missing in the top two thirds.

nhưng thông báo những gì là mất tích trong hai phần ba hàng đầu.

(Nature sounds)

(Âm thanh thiên nhiên)

Coming up is the sound of a woodpecker.

Đến là những âm thanh của một con chim gõ kiến.

Well, I've returned to Lincoln Meadow 15 times

Vâng, tôi đã quay trở lại Lincoln Meadow 15 lần

in the last 25 years,

trong 25 năm qua,

and I can tell you that the biophony,

và tôi có thể cho bạn biết rằng biophony,

the density and diversity of that biophony,

mật độ và sự đa dạng của hệ sinh thái biophony,

has not yet returned to anything like it was

đã không thể hoàn trả lại bất cứ điều gì cho nó như

before the operation.

trước khi tiến hành.

But here's a picture of Lincoln Meadow taken after,

Nhưng đây là một hình ảnh của Lincoln Meadow thực hiện sau đó,

and you can see that from the perspective of the camera

và bạn có thể thấy rằng từ quan điểm của máy ảnh

or the human eye,

hoặc mắt con người,

hardly a stick or a tree appears to be out of place,

hầu như không một thanh hoặc một cây xuất hiện để ra khỏi nơi,

which would confirm the logging company's contention

mà sẽ được xác nhận của công ty khai thác gỗ

that there's nothing of environmental impact.

rằng không có gì tác động môi trường.

However, our ears tell us a very different story.

Tuy nhiên, đôi tai của chúng tôi cho chúng tôi một câu chuyện rất khác nhau.

Young students are always asking me

Sinh viên trẻ luôn luôn hỏi tôi

what these animals are saying,

những gì các loài động vật đang nói,

and really I've got no idea.

và thực sự tôi đã không có ý tưởng.

But I can tell you that they do express themselves.

Nhưng tôi có thể cho bạn biết rằng họ thể hiện bản thân.

Whether or not we understand it is a different story.

Hay không, chúng tôi hiểu nó là một câu chuyện khác nhau.

I was walking along the shore in Alaska,

Tôi đã đi bộ dọc theo bờ biển ở Alaska,

and I came across this tide pool

và tôi đã trải nghiệm qua việc bơi trong thủy triều

filled with a colony of sea anemones,

Với hàng đàn nhung nhúc hải quỳ biển,

these wonderful eating machines,

Các cỗ máy tiêu hóa tuyệt vời,

relatives of coral and jellyfish.

các họ hàng của San hô và sứa.

And curious to see if any of them made any noise,

Và tò mò để xem nếu bất kỳ người trong số họ thực hiện bất kỳ tiếng ồn,

I dropped a hydrophone,

Tôi bỏ một máy rò tìm,

an underwater microphone covered in rubber,

một micro dưới nước được bảo vệ bằng cao su,

down the mouth part,

xuống đoạn cửa,

and immediately the critter began

và ngay lập tức các sinh vật bắt đầu

to absorb the microphone into its belly,

để nuốt Micro vào bụng của nó,

and the tentacles were searching out of the surface

và với cái vòi đã mò mẫm trên bề mặt

for something of nutritional value.

cho một cái gì đó có chút ít giá trị dinh dưỡng.

The static-like sounds that are very low,

Âm thanh tĩnh dường như là rất thấp,

that you're going to hear right now.

mà bạn đang đi nghe ngay bây giờ.

(Static sounds)

(Âm thanh tĩnh)

Yeah, but watch. When it didn't find anything to eat --

có, nhưng xem. Khi nó đã không tìm thấy bất cứ điều gì để ăn --

(Honking sound)

(Honking âm thanh)

(Laughter)

(Tiếng cười)

I think that's an expression that can be understood

Tôi nghĩ rằng đó là một biểu hiện có thể được hiểu

in any language.

trong bất kỳ ngôn ngữ nào.

(Laughter)

(Tiếng cười)

At the end of its breeding cycle,

Ở phần cuối của chu kỳ sinh sản của nó,

the Great Basin Spadefoot toad

Great Basin thuộc họ cóc

digs itself down about a meter under

đào bới xuống mét dưới

the hard-panned desert soil of the American West,

nền đất cứng nóng gay gắt miền đất sa mạc của miền tây nước Mỹ,

where it can stay for many seasons

nơi mà nó có thể ở lại trong nhiều mùa

until conditions are just right for it to emerge again.

cho đến khi đủ điều kiện chỉ cần phải cho nó xuất hiện.

And when there's enough moisture in the soil

Và khi có đủ độ ẩm trong đất

in the spring, frogs will dig themselves to the surface

vào mùa xuân, con ếch sẽ trồi mình lên mặt đất

and gather around these large, vernal pools

và tập hợp xung quanh các hồ bơi lớn, ao tù

in great numbers.

với số lượng cực lớn.

And they vocalize in a chorus

Và chúng ca vang lên một điệp khúc

that's absolutely in sync with one another.

hoàn toàn tại nhịp nhàng với nhau.

And they do that for two reasons.

Và chúng làm điều đó vì hai lý do.

The first is competitive, because they're looking for mates,

Đầu tiên là cạnh tranh, vì chúng đang tìm kiếm bạn tình,

and the second is cooperative,

và thứ hai là hợp tác,

because if they're all vocalizing in sync together,

bởi vì nếu tất cả chúng kêu đồng bộ với nhau,

it makes it really difficult for predators like coyotes,

điều đó thực sự khó khăn gây khó khăn cho những kẻ thù như chó sói,

foxes and owls to single out any individual for a meal.

cáo và cú để duy nhất trong bất kỳ cá nhân cho một bữa ăn.

This is a spectrogram of what the frog chorusing looks like

Đây là một spectrogram chorusing trông giống như những gì các con ếch

when it's in a very healthy pattern.

khi nó là một mô hình rất khỏe mạnh.

(Frogs croaking)

(Con ếch croaking)

Mono Lake is just to the east of Yosemite National Park

hồ Mono nằm ở phía đông của công viên quốc gia Yosemite

in California,

California,

and it's a favorite habitat of these toads,

và đó là môi trường sống ưa thích của những con cóc,

and it's also favored by U.S. Navy jet pilots,

và nó cũng được ưa thích bởi các phi công của máy bay phản lực Hải quân Hoa Kỳ,

who train in their fighters flying them at speeds

những người huấn luyện trên những con tiêm kích bay

exceeding 1,100 kilometers an hour

trên 1.100 kilômét một giờ

and altitudes only a couple hundred meters

và độ cao chỉ một vài trăm mét

above ground level of the Mono Basin,

ở trên mặt đất của Mono,

very fast, very low, and so loud

rất nhanh , rất thấp, và quá lớn

that the anthrophony, the human noise,

đó là anthrophony, tiếng ồn từ con người,

even though it's six and a half kilometers

mặc dù khoảng cách là 6.5 km

từ đầm ếch ,đã được giới thiệu vài phút trước

from the frog pond you just heard a second ago,

it masked the sound of the chorusing toads.

nó ẩn những âm thanh của con cóc chorusing.

You can see in this spectrogram that all of the energy

Bạn có thể nhìn thấy trong spectrogram này có tất cả năng lượng

that was once in the first spectrogram is gone

đó là một lần trong lần đầu tiên spectrogram là đi

from the top end of the spectrogram,

từ khi kết thúc đầu của spectrogram,

and that there's breaks in the chorusing at two and a half,

và rằng không có phá vỡ trong chorusing tại hai và một nửa,

bốn và một nửa, và sáu và một nửa phút,

four and a half, and six and a half seconds,

and then the sound of the jet, the signature,

và sau đó là những âm thanh của máy bay phản lực, chữ ký,

is in yellow at the very bottom of the page.

là màu vàng ở dưới cùng rất của trang.

(Frogs croaking)

(Con ếch croaking)

Now at the end of that flyby,

Bây giờ là lúc kết thúc khi bay ngang qua đó,

it took the frogs fully 45 minutes

nó đã cho những con ếch mất 45 phút

to regain their chorusing synchronicity,

để đồng bộ lại chorusing của chúng,

during which time, and under a full moon,

và trong thời gian đó, và dưới ánh trăng tròn,

we watched as two coyotes and a great horned owl

chúng tôi đã xem như là hai chó sói và một great horned owl

came in to pick off a few of their numbers.

đến để nhận ra một vài con số của họ.

The good news is that, with a little bit of habitat restoration

Tin tốt là , môi trường sống đã hồi phục lại chút ít

and fewer flights, the frog populations,

với ít hơn các chuyến bay, số lượng ếch,

once diminishing during the 1980s and early '90s,

từ giảm dần trong suốt thập niên 1980 đến đầu thập niên 90,

have pretty much returned to normal.

đã dần trở lại bình thường.

I want to end with a story told by a beaver.

Tôi muốn kết thúc với một câu chuyện kể về một con hải ly.

It's a very sad story,

Đó là một câu chuyện rất buồn,

but it really illustrates how animals

nhưng nó thực sự là ví dụ minh họa, con vật

can sometimes show emotion,

đôi khi có thể hiển thị cảm xúc,

a very controversial subject among some older biologists.

một chủ đề rất nhiều tranh cãi giữa các nhà sinh học lớn

A colleague of mine was recording in the American Midwest

Một đồng nghiệp của tôi đã ghi âm ở Mỹ Midwest

around this pond that had been formed

quanh cái đầm, được hình thành

maybe 16,000 years ago at the end of the last ice age.

có lẽ khoảng 16.000 năm trước, từ sự kết thúc của kỷ băng hà.

It was also formed in part by a beaver dam

Nó cũng được hình thành một phần bởi con đập beaver

at one end that held that whole ecosystem together

vào một tổ chức mà hệ sinh thái toàn bộ với nhau

in a very delicate balance.

trong một sự cân bằng rất hoàn chỉnh.

And one afternoon, while he was recording,

Và một buổi chiều, trong khi ông ấy đã ghi âm,

there suddenly appeared from out of nowhere

đột nhiên xuất hiện từ trên hư không

a couple of game wardens,

một số game wardens,

who for no apparent reason,

những người không có lý do rõ ràng,

walked over to the beaver dam,

đi qua để beaver dam,

dropped a stick of dynamite down it, blowing it up,

giảm xuống một thanh của dynamite xuống nó, thổi nó lên,

killing the female and her young babies.

giết chết những phụ nữ và trẻ sơ sinh trẻ của mình.

Horrified, my colleagues remained behind

Sợ hãi, đồng nghiệp của tôi ở lại phía sau

to gather his thoughts

để thu thập suy nghĩ của mình

and to record whatever he could the rest of the afternoon,

và để ghi lại bất cứ điều gì ông có thể phần còn lại của buổi chiều,

and that evening, he captured a remarkable event:

và chiều tối hôm đó, ông bắt giữ một sự kiện đáng chú ý:

the lone surviving male beaver swimming in slow circles

các hải ly tỷ duy nhất còn sống sót bơi trong vòng kết nối chậm

crying out inconsolably for its lost mate and offspring.

khóc thống thiết cho cái chết của bạn tình và con cái mình.

This is probably the saddest sound

Điều này có lẽ là những âm thanh buồn nhất

I've ever heard coming from any organism,

Tôi đã từng nghe nói đến từ bất kỳ sinh vật,

human or other.

con người hay khác.

(Beaver crying)

(Hải ly khóc)

Yeah. Well.

Có. Tốt.

There are many facets to soundscapes,

Có rất nhiều khía cạnh để soundscapes,

among them the ways in which animals taught us to dance and sing,

trong số đó có những cách trong những động vật dạy chúng ta để khiêu vũ và hát,

which I'll save for another time.

mà tôi sẽ tiết kiệm cho một thời gian.

But you have heard how biophonies

Nhưng bạn đã nghe nói như thế nào biophonies

help clarify our understanding of the natural world.

giúp làm rõ sự hiểu biết của chúng ta về thế giới tự nhiên.

You've heard the impact of resource extraction,

Bạn đã nghe nói tác động của khai thác tài nguyên,

human noise and habitat destruction.

sự phá hủy, tiếng ồn và môi trường sống con người.

And where environmental sciences have typically

Và khoa học môi trường thường

cố gắng để hiểu thế giới từ những gì chúng ta thấy,

tried to understand the world from what we see,

a much fuller understanding can be got from what we hear.

một sự hiểu biết đầy đủ hơn nhiều có thể được có từ những gì chúng tôi nghe.

Biophonies and geophonies are the signature voices

Biophonies và geophonies là tiếng nói chữ ký

of the natural world,

của thế giới tự nhiên,

and as we hear them,

và như chúng tôi nghe thấy họ,

we're endowed with a sense of place,

chúng tôi đang ưu đãi với một cảm giác nơi,

the true story of the world we live in.

câu chuyện có thật của thế giới chúng ta sống trong.

In a matter of seconds,

Trong một vài giây,

a soundscape reveals much more information

một soundscape tiết lộ nhiều thông tin hơn

from many perspectives,

từ nhiều quan điểm,

from quantifiable data to cultural inspiration.

từ định lượng dữ liệu cảm hứng văn hóa.

Visual capture implicitly frames

Hình ảnh chụp ngầm khung

a limited frontal perspective of a given spatial context,

một quan điểm giới hạn phía trước của một bối cảnh không gian nhất định,

while soundscapes widen that scope

trong khi soundscapes mở rộng phạm vi đó

to a full 360 degrees, completely enveloping us.

để một cái nhìn 360 độ đầy đủ, hoàn chỉnh enveloping chúng tôi.

And while a picture may be worth 1,000 words,

Và trong khi một hình ảnh có thể giá trị bằng 1.000,

a soundscape is worth 1,000 pictures.

một soundscape có giá trị bằng 1.000 hình ảnh.

And our ears tell us

Và tai của chúng tôi cho chúng tôi biết

that the whisper of every leaf and creature

mà thì thầm trên kẽ lá và các sinh vật

speaks to the natural sources of our lives,

thì thầm về các nguồn gốc tự nhiên của cuộc sống của chúng tôi,

which indeed may hold the secrets of love for all things,

mà thực sự có thể giữ bí mật tình yêu dành cho tất cả mọi thứ,

especially our own humanity,

đặc biệt là của riêng của chúng tôi nhân loại,

and the last word goes to a jaguar from the Amazon.

và lời cuối cùng từ một con báo đốm Amazon.

(Growling)

(Growling)

Thank you for listening.

Cám ơn đã lắng nghe

(Applause)

(Vỗ tay)