We don't "move on" from grief. We move forward with it | Nora McInerny | TED

Reviewer: Nhàn Katherine

So, 2014 was a big year for me.

2014 là một năm trọng đại với tôi.

Do you ever have that,

Bạn đã bao giờ có

just like a big year, like a banner year?

một năm lớn, năm quan trọng?

Với tôi, mọi thứ xảy ra như thế này:

For me, it went like this:

October 3, I lost my second pregnancy.

Ngày 3 tháng 10, tôi bị sẩy thai lần thứ 2

And then October 8, my dad died of cancer.

Rồi ngay 8 tháng 10, cha tôi qua đời vì ung thư.

Tiếp đó ngày 25 tháng 11, chồng tôi Aaron mất

And then on November 25, my husband Aaron died

sau 3 năm

after three years with stage-four glioblastoma,

chống cự với u nguyên bào não giai đoạn bốn

which is just a fancy word for brain cancer.

chỉ là cách dùng bóng bẩy của ung thư não.

So, I'm fun.

Tôi là người vui vẻ.

(Laughter)

(Cười)

People love to invite me out all the time.

Mọi người mời tôi đi chơi suốt.

Packed social life.

Đời sống xã hội khá dồi dào.

Usually, when I talk about this period of my life,

Thường khi tôi nói về thời điểm này của cuộc đời mình,

the reaction I get is essentially:

thì phản ứng tôi gặp sẽ là:

(Sighs)

(Thở dài)

"I can't -- I can't imagine."

"Tôi -- tôi không thể tưởng tượng được."

Nhưng tôi thực sự nghĩ bạn có thể đấy.

But I do think you can.

Tôi nghĩ bạn có thể tưởng tượng ra đấy.

I think you can.

And I think that you should

Tôi nghĩ rằng bạn nên như vậy

because, someday, it's going to happen to you.

bởi vì, một ngày nào đó, điều này sẽ xảy đến với bạn.

Maybe not these specific losses in this specific order or at this speed,

Có thể không phải là những mất mát này

theo trình tự hay tần suất tương tự

but like I said, I'm very fun

nhưng tôi đã nói, tôi là người vui tính mà

and the research that I have seen will stun you:

và nghiên cứu tôi đã đọc sẽ làm bạn choáng váng:

everyone you love has a 100 percent chance of dying.

những người bạn thương yêu có 100% khả năng sẽ chết.

(Laughter)

(Cười)

And that's why you came to TED.

Và đấy là lí do bạn đến với TED.

(Laughter)

(Cười)

(Applause)

(Vỗ tay)

So, since all of this loss happened,

Từ khi tất cả mất mát này xảy ra

I've made it a career to talk about death and loss,

Tôi biến nó thành 1 công việc nói về cái chết và mất mát,

not just my own, because it's pretty easy to recap,

không chỉ của riêng tôi, bởi nó khá là dễ để tóm tắt,

but the losses and tragedies that other people have experienced.

mà là những mất mát và bi kịch những người khác đã trải qua.

It's a niche, I have to say.

Thị trường ngách, tôi phải nói vậy.

(Laughter)

(Cười)

Ngách nhỏ thôi, tôi ước mình có thể kiếm nhiều tiền hơn nhưng...

It's a small niche, and I wish I made more money, but ...

(Laughter)

(Cười)

I've written some very uplifting books,

Tôi đã viết những quyển sách rất thúc đẩy tinh thần

host a very uplifting podcast, I started a little nonprofit.

dẫn chương trình radio rất động lực

tôi khởi động một dự án phi lợi nhuận nhỏ

I'm just trying to do what I can

Tôi chỉ cố gắng làm điều mình có thể

to make more people comfortable with the uncomfortable,

để giúp mọi người thoài mái

và nỗi đau

and grief is so uncomfortable.

thì quá không thoải mái.

Khó chịu vô cùng, đặc biệt là nếu nỗi đau đó đến từ người khác.

It's so uncomfortable, especially if it's someone else's grief.

So part of that work is this group that I started with my friend Moe,

Nên một phần công việc với nhóm người này mà tôi làm với bạn tôi Moe

who is also a widow;

cũng là một góa phụ

we call it the Hot Young Widows Club.

chúng tôi gọi là CLB Góa Phụ Trẻ Nóng Bỏng.

(Laughter)

(Cười)

And it's real, we have membership cards

Thật đấy, chúng tôi còn có thẻ thành viên

and T-shirts.

và áo phông nữa.

Và khi người thân của bạn mất, chồng, vợ, bạn gái, bạn trai,

And when your person dies, your husband, wife, girlfriend, boyfriend,

literally don't care if you were married,

thực sự không quan trọng là bạn lập gia đình chưa,

your friends and your family are just going to look around

thì bạn bè và gia đình bạn sẽ tìm kiếm xung quanh

through friends of friends of friends of friends

bạn của bạn của bạn của bạn

until they find someone who's gone through something similar,

cho tới khi họ tìm được người đã trải qua chuyện tương tự,

and then they'll push you towards each other

và họ sẽ giới thiệu hai người nhau

so you can talk amongst yourselves and not get your sad on other people.

để hai bạn có thể nói chuyện và không khiến người khác buồn lây.

(Laughter)

(Cười)

So that's what we do.

Đó là những gì chúng tôi làm.

It's just a series of small groups,

Chúng tôi chỉ là tập hợp những nhóm nhỏ,

where men, women, gay, straight, married, partnered,

nơi đàn ông, phụ nữ, gay, thẳng, có gia đình, người yêu,

can talk about their dead person,

có thể nói chuyện về người thân đã mất của họ,

and say the things

và nói những điều

that the other people in their lives aren't ready or willing to hear yet.

mà những người khác trong cuộc đời họ chưa sẵn sàng hoặc muốn lắng nghe.

Huge range of conversations.

Những cuộc trò chuyện rất đa dạng.

Like, "My husband died two weeks ago,

Như là "Chồng tôi mất hai tuần trước,

I can't stop thinking about sex, is that normal?"

tôi không thể ngưng nghĩ về sex, có bình thường không nhỉ?

Yeah.

Yeah.

"What if it's one of the Property Brothers?"

“Giả là với một thành viên

Less normal, but I'll accept it.

của Property Brothers?”

(Laughter)

Hơi bất thường nhưng chấp nhận được.

(Cười)

Things like, "Look, when I'm out in public and I see old people holding hands,

Kiểu như, “Này, khi tôi ra đường và thấy những cặp đôi lớn tuổi nắm tay nhau,

couples who have clearly been together for decades,

rõ ràng họ đã bên nhau hàng thập kỷ,

and then I look at them and I imagine

và rồi tôi nhìn họ và tưởng tượng ra

all of the things they've been through together,

tất cả những điều mà họ đã trải qua cùng nhau,

những điều tốt, xấu,

the good things, the bad things,

the arguments they've had over who should take out the trash ...

những cuộc tranh luận xem ai là người phải đi đổ rác ...

I just find my heart filled with rage."

tôi lại cảm thấy trái tim mình tràn đầy sự giận dữ.”

(Laughter)

(Cười)

And that example is personal to me.

Và ví dụ đó là của cá nhân tôi.

Most of the conversations that we have in the group

Đa số những cuộc trò chuyện trong nhóm

can and will just stay amongst ourselves,

chỉ giữ lại ở trong nhóm thôi,

but there are things that we talk about

nhưng có những thứ chúng tôi chia sẻ ra

that the rest of the world -- the world that is grief-adjacent

để phần còn lại của thế giới, những người đang kề cận nỗi đau

but not yet grief-stricken --

nhưng chưa hẳn đau buồn

could really benefit from hearing.

có thể thực sự có ích khi nghe chúng.

And if you can't tell,

Và rõ ràng là,

I'm only interested in / capable of unscientific studies,

tôi chỉ quan tâm và có khả năng hiểu những nghiên cứu không khoa học,

nên việc tôi làm là đến CLB Góa Phụ Trẻ Nóng Bỏng

so what I did was go to The Hot Young Widows Club

and say, "Hello, friends, remember when your person died?" They did.

và nói, “Chào mọi người, còn nhớ lúc người thân bạn mất chứ?”

Họ nhớ.

“Bạn có nhớ mọi điều họ đã nói với mình không?

"Do you remember all the things people said to you?"

"Ồ, có."

"Oh, yeah."

"Which ones did you hate the most?"

"Điều nào bạn ghét nhất?"

Tôi nhận được nhiều bình luận,

I got a lot of comments, lot of answers, people say a lot of things,

câu trả lời,

mọi người nói rất nhiều thứ,

but two rose to the top pretty quickly.

nhưng có hai từ xuất hiện nhiều nhất

"Moving on."

“Bước tiếp”

Now, since 2014,

Từ năm 2014

I will tell you I have remarried a very handsome man named Matthew,

Tôi đã tái hôn với một người đàn ông rất đẹp trai tên là Matthew

we have four children in our blended family,

chúng tôi có bốn người con gồm cả con chung và con riêng

we live in the suburbs of Minneapolis, Minnesota, USA.

chúng tôi sống ở ngoại ô Minneapolis, bang Minnesota, Mỹ.

We have a rescue dog.

Chúng tôi có một chú cứu hộ.

(Laughter)

(Cười)

I drive a minivan,

Tôi lái một chiếc xe van nhỏ,

like the kind where doors open and I don't even touch them.

kiểu xe mà cửa bật tung mặc dù tôi chừa hề chạm vào.

(Laughter)

(Cười)

Like, by any "mezhure," life is good.

Xét trên mọi “khứa cạnh”, cuộc sống rất đẹp.

I've also never said "mezhure," I've never once said it that way.

Tôi còn chưa từng nói “khứa cạnh” , theo cách như này.

(Laughter)

(Cười)

I don't know where that came from.

Tôi còn chẳng biết từ đó đến từ đâu.

(Laughter)

(cười)

I've never heard anyone else say it that way.

Tôi chưa từng nghe ai nói điều đó kiểu đó.

It looks like it should be said that way,

Nó đáng ra nên được nói kiểu đó,

and that's why the English language is trash, so ...

và đó là lí do tại sao Tiếng Anh thật dở hơi, nên...

(Laughter)

(Cười)

So impressed with anyone who, like, speaks it

Tôi rất khâm phục những người nói điều đó

in addition to a language that makes sense -- good job.

để bổ sung vào một ngôn ngữ cho có nghĩa -- làm tốt lắm.

(Laughter)

(Cười)

But by any measure ...

Nhưng dù với khía cạnh nào...

(Laughter)

(Cười)

By any measure, life is really, really good, but I haven't "moved on."

Trong mọi thước đo,

cuộc sống vô cùng tuyệt,

nhưng tôi vẫn chưa hề "bước tiếp".

I haven't moved on, and I hate that phrase so much,

Tôi chưa hề quên đi, và tôi cực ghét cụm từ đó,

và tôi hiểu tại sao người khác cũng vậy.

and I understand why other people do.

Because what it says

Bởi vì cách họ nói

is that Aaron's life and death and love are just moments

thì cuộc đời và cái chết của Aaron

tình yêu với anh ấy chỉ là những khoảnh khắc

that I can leave behind me -- and that I probably should.

tôi có thể bỏ lại phía sau và tôi nên như vậy.

And when I talk about Aaron, I slip so easily into the present tense,

Và khi tôi nói về Aaron, tôi rất hay quay về dùng thì hiện tại,

and I've always thought that made me weird.

và tôi luôn nghĩ đó là điều làm tôi trở nên kì quặc.

And then I noticed that everybody does it.

Và rồi tôi nhận ra

tất cả những người khác cũng làm vậy.

And it's not because we are in denial or because we're forgetful,

Và đó không phải vì ta phủ nhận thực tại hay ta quên

it's because the people we love, who we've lost,

mà bởi vì người mà ta yêu người mà ta đã mất

are still so present for us.

vẫn luôn ở đây với ta.

So, when I say, "Oh, Aaron is ..."

Vậy nên khi tôi nói, "Ô, Aaron đang ..."

It's because Aaron still is.

Đó là bởi vì Aaron vẫn ở đây.

And it's not in the way that he was before,

Và không phải theo cách anh ấy như vốn trước đây,

which was much better,

thật tuyệt nếu là vậy,

and it's not in the way that churchy people try to tell me that he would be.

không phải theo cách người ngoan đạo cố thuyết phục tôi anh ấy sẽ.

It's just that he's indelible,

Chỉ là anh ấy không biến mất,

and so he is present for me.

và anh ấy luôn có mặt cùng tôi.

Here,

Tại đây,

he's present for me in the work that I do,

anh ấy có mặt trong việc mà tôi làm

in the child that we had together,

với đứa trẻ chúng tôi có với nhau

in these three other children I'm raising,

bên ba đứa khác tôi đang nuôi dưỡng,

who never met him, who share none of his DNA,

những đứa trẻ chưa từng gặp anh, không cùng DNA,

but who are only in my life because I had Aaron

nhưng chúng chỉ đến trong cuộc đời tôi vì tôi đã từng có Aaron

and because I lost Aaron.

vì tôi đã mất đi Aaron.

He's present in my marriage to Matthew,

Anh ấy có mặt trong đám cưới của tôi và Matthew,

because Aaron's life and love and death

bởi sự sống, tình yêu và cả cái chết của Aaron

made me the person that Matthew wanted to marry.

khiến tôi trở thành người Matthew muốn cưới.

So I've not moved on from Aaron,

Vậy nên tôi không bước qua Aaron,

I've moved forward with him.

mà tôi tiến lên phía trước cùng anh ấy.

(Applause)

(Vỗ tay)

We spread Aaron's ashes in his favorite river in Minnesota,

Chúng tôi đã rải tro Aaron trên dòng sông yêu thích của anh tại Minnesota,

and when the bag was empty --

và khi chiếc túi tro đã hết --

because when you're cremated, you fit into a plastic bag --

bởi vì khi bạn được hỏa táng, bạn sẽ vừa vặn trong một chiếc túi nylon --

there were still ashes stuck to my fingers.

vẫn còn lại tro dính lại trên đầu ngón tay tôi.

And I could have just put my hands in the water and rinsed them,

Tôi có thể đã đưa tay xuống nước và rửa chúng đi,

nhưng thay vào đó, tôi liếm sạch tay mình,

but instead, I licked my hands clean,

because I was so afraid of losing more than I had already lost,

bởi tôi rất sợ phải mất đi nhiều hơn những gì tôi đã mất,

and I was so desperate to make sure that he would always be a part of me.

tôi đã quá tuyệt vọng để đảm bảo rằng anh ấy sẽ luôn là 1 phần trong tôi.

But of course he would be.

Đương nhiên là anh ấy luôn vậy.

Because when you watch your person fill himself with poison for three years,

Bởi khi bạn thấy một người sống chung với một căn bệnh trong ba năm,

just so he can stay alive a little bit longer with you,

chỉ để anh ấy có thể sống với bạn thêm chút nữa,

that stays with you.

khoảnh khắc đó sống mãi.

Khi bạn thấy anh ấy mờ dần từ một người khỏe mạnh vào cái đêm bạn gặp anh ấy

When you watch him fade from the healthy person he was the night you met

thành cát bụi, khoảnh khắc đó sống mãi.

to nothing, that stays with you.

Khi bạn ngắm nhìn con trai mình- chưa đầy 2 tuổi

When you watch your son, who isn't even two years old yet,

chập chững đến giường của cha

walk up to his father's bed on the last day of his life,

vào ngày cuối cùng của anh ấy

như thể con biết điều sẽ xảy ra trong vài giờ tới

like he knows what's coming in a few hours,

and say, "I love you. All done. Bye, bye."

và nói, “Con yêu bố. Nghỉ ngơi bố nhé. Vĩnh biệt.”

That stays with you.

Điều đó còn sống mãi.

Just like when you fall in love, finally, like really fall in love

Giống như khi bạn yêu, thực sự rất yêu

with someone who gets you and sees you

một người hiểu thấu bạn

and you even see, "Oh, my God, I've been wrong this entire time.

và bạn vẫn thấy, “Ôi Chúa ơi, trước giờ tôi đã sai rồi.”

Love is not a contest or a reality show -- it's so quiet,

Tình yêu không phải một cuộc thi hay show thực tế --

nó thầm lặng lắm,

it's this invisible thread of calm that connects the two of us

nó là sự kết nối bình lặng vô hình mang cả 2 đến với nhau

even when everything is chaos,

thậm chí cả khi mọi thứ hỗn loạn

when things are falling apart, even when he's gone."

cả khi mọi thứ tan vỡ, cả khi anh ấy ra đi”

That stays with you.

Khoảnh khắc đó sống mãi.

We used to do this thing --

Chúng tôi đã từng làm điều này --

because my hands are always freezing and he's so warm,

tay tôi luôn lạnh cóng và tay anh thì thật ấm áp --

tôi sẽ luồn tay mình vào trong áo anh ấy...

where I would take my ice-cold hands and shove them up his shirt ...

press them against his hot bod.

gí chúng vào cơ thể nóng ấm của anh.

(Laughter)

(Cười)

And he hated it so much,

Và anh ấy cực kì ghét điều đó,

(Laughter)

(Cười)

but he loved me,

nhưng anh ấy yêu tôi,

and after he died, I laid in bed with Aaron

nên sau khi anh mất, tôi nằm cùng với Aaron

and I put my hands underneath him

và luồn tay phía dưới anh ấy

and I felt his warmth.

và cảm nhận hơi ấm của anh.

And I can't even tell you if my hands were cold,

Tôi không thể nói với bạn lúc đó tay tôi có lạnh hay không,

but I can tell you

nhưng tôi có thể nói

that I knew it was the last time I would ever do that.

đó là lần cuối tôi được làm điều đó.

And that that memory is always going to be sad.

Kỉ niệm đó sẽ luôn rất buồn.

That memory will always hurt.

Kỉ niệm đó sẽ khiến bạn đau đớn.

Even when I'm 600 years old and I'm just a hologram.

Ngay cả khi tôi 600 tuổi và chỉ còn là một ảnh ảo ba chiều.

(Laughter)

(Cười)

Just like the memory of meeting him is always going to make me laugh.

Giống như kỉ niệm lần đầu gặp anh luôn làm tôi phải bật cười.

Grief doesn't happen in this vacuum,

Nỗi đau không diễn ra trong chân không,

it happens alongside of and mixed in with all of these other emotions.

nó luôn đi kèm và trộn lẫn với tất cả những cảm xúc khác.

So, I met Matthew, my current husband --

Giờ đây, tôi gặp Matthew, chồng tôi hiện tại --

who doesn't love that title,

người không thích cách gọi đó cho lắm,

(Laughter)

(Cười)

but it's so accurate.

nhưng điều đó rất chính xác.

(Laughter)

(Cười)

I met Matthew, and ...

Tôi đã gặp Matthew và ...

there was this audible sigh of relief among the people who love me,

có một tiếng thở dài nhẹ nhõm giữa những người quan tâm tới tôi,

like, "It's over!

như kiểu, “Tốt rồi!”

She did it.

Cô ấy đã làm được.

Cô ấy đã có cái kết hậu, chúng ta có thể về nhà rồi!

She got a happy ending, we can all go home.

And we did good."

Và chúng ta đã làm rất tốt."

And that narrative is so appealing even to me,

Lời tự thuật đó thật cuốn hút ngay cả với tôi,

and I thought maybe I had gotten that, too, but I didn't.

và tôi nghĩ có thể mình đã chấp nhận như vậy, nhưng không,

I got another chapter.

tôi đi tiếp sang chương tiếp theo.

And it's such a good chapter -- I love you, honey --

Và đó là một chương mới tốt đẹp -- em yêu anh, cưng ạ --

it's such a good chapter.

đó quả thực rất tuyệt vời.

Nhưng đặc biệt là ngay từ đầu, nó giống như là một vũ trụ thay thế,

But especially at the beginning, it was like an alternate universe,

hay trong những cuốn sách cũ những năm 80 “hãy chọn cuộc hành trình của bạn”

or one of those old "choose your own adventure" books from the '80s

where there are two parallel plot lines.

nói về hai số câu chuyện song song.

So I opened my heart to Matthew,

Và thế là tôi mở lòng với Matthew,

and my brain was like, "Would you like to think about Aaron?

và tôi đã nghĩ, “Mình có muốn nghĩ về Aaron không?

Like, the past, the present, future, just get in there," and I did.

Từ quá khứ, hiện tại, tương lai, tất tật mọi thứ“, và tôi đã làm thế.

And all of a sudden, those two plots were unfurling at once,

Đột nhiên, 2 câu chuyện trở nên thành 1

and falling in love with Matthew really helped me realize the enormity

và việc yêu Matthew thực sự đã giúp tôi hiểu ra sự lớn lao

of what I lost when Aaron died.

về những gì tôi đã mất khi Aaron chết.

And just as importantly,

Cũng quan trọng như thế,

it helped me realize that my love for Aaron

điều đó giúp tôi nhận ra tình yêu dành cho Aaron

and my grief for Aaron,

nỗi đau vì anh ấy,

and my love for Matthew, are not opposing forces.

và tình yêu cho Matthew, không phải là điều mâu thuẫn.

They are just strands to the same thread.

Chúng chỉ là những sợi dây trên một dải.

They're the same stuff.

Chúng giống nhau.

Về tôi ... cha mẹ tôi sẽ nói gì nhỉ?

I'm ... what would my parents say?

I'm not special.

Rằng tôi không đặc biệt.

(Laughter)

(Cười)

They had four kids, they were like ... frankly.

Ông bà có bốn người con, và họ khá ... thẳng tính

(Laughter)

(Cười)

Nhưng tôi thực sự không đặc biệt.

But I'm not, I'm not special.

Tôi biết, tôi hoàn toàn nhận thức

I know that, I'm fully aware

rằng mọi ngày, tất cả các ngày

that all day, every day, all around the world,

trên khắp thế giới,

terrible things are happening.

những điều tồi tệ đang xảy ra.

All the time.

Mọi lúc.

Like I said, fun person.

Như tôi đã nói, tôi rất vui vẻ.

But terrible things are happening,

Nhưng những điều tồi tệ đang xảy ra,

people are experiencing deeply formative and traumatic losses every day.

mọi người đang trải qua những sự mất mát đau đớn sâu sắc mỗi ngày.

And as part of my job,

Một phần công việc của tôi,

this weird podcast that I have,

Kênh phát thanh kì quặc mà tôi làm,

I sometimes talk to people

đôi khi tôi nói chuyện với mọi người

about the worst thing that's ever happened to them.

về điều tồi tệ nhất từng xảy đến với họ.

And sometimes, that's the loss of someone they love,

Đôi lúc là khi họ mất người thân

sometimes days ago or weeks ago, years ago, even decades ago.

vài ngày trước , vài tuần trước, vài năm trước,

thậm chí là hàng thập kỷ trước.

And these people that I interview,

Và những người mà tôi đã phỏng vấn,

they haven't closed themselves around this loss

họ không thu mình lại giữa những nỗi buồn

and made it the center of their lives.

và biến nỗi buồn ấy thành trung tâm cuộc sống của họ.

They've lived, their worlds have kept spinning.

Họ đã sống, thế giới của họ vẫn tiếp tục.

But they're talking to me, a total stranger,

Nhưng họ lại nói điều đó với tôi, một con người hoàn toàn xa lạ,

about the person they love who has died,

về người thân yêu đã mất của họ,

because these are the experiences

bởi đó là những trải nghiệm

that mark us and make us just as much as the joyful ones.

đóng dấu chúng ta và biến ta trở thành những người vui vẻ.

And just as permanently.

Và cũng sẽ tồn tại mãi.

Long after you get your last sympathy card

Lâu sau khi bạn nhận được tấm thiệp chia buồn cuối cùng

or your last hot dish.

hoặc món ăn ngon cuối cùng.

Like, we don't look at the people around us

Chúng ta sẽ không nhìn những người xung quanh

experiencing life's joys and wonders and tell them to "move on," do we?

những người đang tận hưởng cuộc sống và bảo họ “tiến lên”, đúng không?

Chúng ta sẽ chả bao giờ gửi thiệp và nói

We don't send a card that's like, "Congratulations on your beautiful baby,"

“Chúc mừng Sinh nhật em bé xinh đẹp,”

and then, five years later, think like, "Another birthday party? Get over it."

và năm năm sau đó, nghĩ rằng, “Lại sinh nhật nữa? Quên đi.”

(Laughter)

(Cười)

Yeah, we get it, he's five.

Lúc đó em bé đã năm tuổi rồi.

(Laughter)

(Cười)

Wow.

Wow.

(Laughter)

(Cười)

But grief is kind of one of those things,

Nhưng nỗi đau là thứ giống như

like, falling in love or having a baby or watching "The Wire" on HBO,

rơi vào lưới tình hay có em bé hoặc xem “The Wire” trên kênh HBO,

where you don't get it until you get it, until you do it.

bạn sẽ không hiểu nó cho tới khi bạn có, tới khi bạn làm.

And once you do it, once it's your love or your baby,

Và một khi bạn đã trải nghiệm, khi đó là tình yêu hay đứa con của bạn

once it's your grief and your front row at the funeral,

khi đó là nỗi đau của bạn và bạn đứng hàng đầu trong tang lễ

you get it.

thì bạn mới hiểu nó.

You understand what you're experiencing is not a moment in time,

Bạn hiểu rằng những gì bạn đang trải qua không phải một khoảnh khắc,

it's not a bone that will reset,

không phải là một khúc xương sẽ được nắn lại,

but that you've been touched by something chronic.

mà là bạn đã được chạm vào một căn bệnh mãn tính

Something incurable.

mà không thể chữa khỏi.

It's not fatal, but sometimes grief feels like it could be.

Không phải định mệnh,

nhưng đôi khi nỗi đau khiến ta cảm thấy thế.

And if we can't prevent it in one another,

Và nếu như ta không thể ngăn lại cảm giác đó

what can we do?

ta có thể làm gì đây?

What can we do other than try to remind one another

Chúng ta có thể làm gì ngoài nhắc nhở nhau rằng

that some things can't be fixed,

có những thứ không thể sửa chữa,

and not all wounds are meant to heal?

và những vết thương mãi không thể lành?

We need each other to remember,

Chúng ta cần nhau để luôn nhớ,

to help each other remember,

để giúp những người khác nhớ,

that grief is this multitasking emotion.

rằng đau khổ là cảm xúc hỗn độn.

That you can and will be sad, and happy; you'll be grieving, and able to love

Là bạn có thể vừa buồn vừa vui, vừa đau lại vừa yêu

in the same year or week, the same breath.

trong cùng một năm, hoặc 1 tuần hoặc chỉ trong 1 hơi thở.

We need to remember that a grieving person is going to laugh again and smile again.

Chúng ta cần nhớ rằng người dù đau khổ vẫn sẽ mỉm cười rạng rỡ lần nữa.

If they're lucky, they'll even find love again.

Nếu họ may mắn, họ sẽ còn tìm thấy tình yêu mới.

But yes, absolutely, they're going to move forward.

Nhưng dĩ nhiên là, họ sẽ tiếp tục đi về phía trước.

But that doesn't mean that they've moved on.

Nhưng đó không có nghĩa là họ đã bỏ qua.

Thank you.

Cảm ơn các bạn.

(Applause)

(Vỗ tay)