The dream we haven't dared to dream | Dan Pallotta

Translator: Trinh Le Reviewer: Chau Hoang

When I think about dreams,

Khi tôi nghĩ về những giấc mơ,

like many of you,

giống như nhiều người trong số các bạn,

I think about this picture.

tôi nghĩ về bức ảnh này.

I was eight when I watched Neil Armstrong

Tôi tám tuổi khi tôi xem Neil Armstrong

step off the Lunar Module onto the surface of the Moon.

bước xuống từ tàu vũ trụ lên bề mặt của Mặt trăng.

I had never seen anything like it before,

Tôi chưa từng xem điều gì giống vậy trước đó,

and I've never seen anything like it since.

và tôi cũng không hề xem điều gì giống như vậy về sau này.

We got to the Moon for one simple reason:

Chúng ta lên mặt trăng vì một lý do đơn giản:

John Kennedy committed us to a deadline.

John Kennedy cam kết với chúng ta về một thời hạn.

And in the absence of that deadline,

Và khi thời hạn đó vắng bóng,

we would still be dreaming about it.

chúng ta vẫn mơ về nó.

Leonard Bernstein said two things are necessary for great achievement:

Leonard Bernstein nói có 2 điều cần thiết để đạt được thành tích vĩ đại:

a plan and not quite enough time.

một kế hoạch, và không đủ thời gian.

(Laughter)

(Cười lớn)

Deadlines and commitments

Thời hạn và cam kết

are the great and fading lessons of Apollo.

là bài học lớn đang mờ nhạt dần của Apollo.

And they are what give the word "moonshot" its meaning.

Và chúng tạo nên nghĩa của từ "bắn tên lửa lên mặt trăng (moonshot)".

And our world is in desperate need of political leaders

Và thế giới của chúng ta thật sự rất cần những lãnh đạo chính trị

willing to set bold deadlines

sẵn sàng đặt ra những giới hạn liều lĩnh

for the achievement of daring dreams on the scale of Apollo again.

để đạt được những thành tích giấc mơ lớn giống như quy mô của Apollo một lần nữa.

When I think about dreams,

Khi tôi nghĩ về những giấc mơ,

I think about the drag queens of LA and Stonewall

Tôi nghĩ về những nghệ sĩ nam giả nữ của LA và Stonewall

and millions of other people risking everything

và hàng triệu người khác mạo hiểm mọi thứ

to come out when that was really dangerous,

để công khai khi điều đó rất nguy hiểm

and of this picture of the White House lit up in rainbow colors,

và về bức ảnh này khi Nhà Trắng được thắp sáng trong màu sắc cầu vồng,

yes --

vâng --

(Applause) --

(Vỗ tay)

chúc mừng những công dân Mỹ đồng tính nam và đồng tính nữ có quyền được kết hôn.

celebrating America's gay and lesbian citizens' right to marry.

It is a picture that in my wildest dreams I could never have imagined

Nó là bức ảnh mà trong những giấc mơ hoang dại nhất

tôi cũng không thể tưởng tượng được

when I was 18

khi tôi 18

and figuring out that I was gay

và biết rằng tôi là người đồng tính

and feeling estranged from my country

và cảm thấy xa lạ với đất nước của mình

and my dreams because of it.

và với giấc mơ của tôi vì nó.

I think about this picture of my family

Tôi nghĩ về bức ảnh này của gia đình tôi

that I never dreamed I could ever have --

mà tôi không bao giờ mơ tôi có thể có --

(Vỗ tay)

(Applause) --

and of our children holding this headline

và những đứa trẻ của tôi đang cầm bản tin này.

I never dreamed could ever be printed about the Supreme Court ruling.

Tôi chưa từng mơ có thể được in quyết định của Toà án Tối cao.

We need more of the courage of drag queens and astronauts.

Chúng ta cần nhiều hơn sự dũng cảm của các nghệ sĩ nam giả nữ và phi hành gia.

(Laughter)

(Cười lớn)

(Applause)

(Vỗ tay)

But I want to talk about the need for us to dream

Nhưng tôi muốn nói về sự cần thiết để chúng ta mơ

in more than one dimension,

nhiều hơn một chiều,

because there was something about Apollo that I didn't know when I was 8,

bời vì có vài điều về Apollo mà tôi không biết khi tôi lên tám,

and something about organizing that the rainbow colors over.

và vài điều về việc sắp xếp bảy sắc cầu vồng.

Of the 30 astronauts in the original Mercury, Gemini and Apollo programs,

Trong 30 phi hành gia từ các chương trình gốc Mercury, Gemini và Apollo

only seven marriages survived.

chỉ có bảy cuộc hôn nhân còn bền vững.

Những hình ảnh biểu tượng của các phi hành gia bật nhảy trên Mặt trăng

Those iconic images of the astronauts bouncing on the Moon

obscure the alcoholism and depression on Earth.

che khuất chứng nghiện rượu và trầm cảm trên Trái đất.

Thomas Merton, the Trappist monk,

Thomas Merton, tu sĩ dòng Trappist

asked during the time of Apollo,

Đã hỏi thế này khi Apollo trên Mặt Trăng,

"What can we gain by sailing to the moon

"Chúng ta được gì khi lên đến mặt trăng

if we are not able to cross the abyss that separates us from ourselves?"

nếu chúng ta không thể vượt qua vực thẳm chia cách chúng ta khỏi chính mình?"

And what can we gain by the right to marry

Và chúng ta được gì thông qua quyền được kết hôn

if we are not able to cross the acrimony

nếy chúng ta không thể vượt qua sự mâu thuẫn

and emotional distance that so often separates us from our love?

và khoảng cách tình cảm thường xuyên chia cách chúng ta khỏi người ta yêu?

And not just in marriage.

Và không chỉ trong hôn nhân.

I have seen the most hurtful, destructive,

Tôi đã thấy những cuộc đấu đá nội bộ

tổn thương, phá hoại, bi thảm nhất

tragic infighting in LGBT and AIDS

and breast cancer and non-profit activism,

trong cộng đồng LGBT và AIDS, ung thư vú và các hoạt động phi lợi nhuận

all in the name of love.

tất cả nhân danh tình yêu.

Thomas Merton also wrote about wars among saints

Thomas Merton cũng viết về chiến tranh giữa các vị thánh

and that "there is a pervasive form of contemporary violence

và nói rằng "có một hình thức phổ biến của bạo lực hiện đại

to which the idealist most easily succumbs:

mà sự duy tâm dễ bị khuất phục nhất:

activism and overwork.

sự tích cực và sự kích động

The frenzy of our activism neutralizes our work for peace.

Sự điên cuồng hoạt động của chúng ta vô hiệu hoá các việc ta làm cho hoà bình.

It destroys our own inner capacity for peace."

Nó phá huỷ khả năng nắm giữ hoà bình bên trong chúng ta."

Too often our dreams become these compartmentalized fixations

Một cách thường xuyên, những giấc mơ của chúng ta

trở thành sự cố định những mảnh vỡ của tương lai

on some future

that destroy our ability to be present for our lives right now.

phá huỷ khả năng của chúng ta để có thể có mặt với cuộc sống ở giây phút hiện tại.

Our dreams of a better life for some future humanity

Giấc mơ của chúng ta về cuộc sống tốt hơn cho tương lai của nhân loại

or some other humanity in another country

hay cho những con người ở một đất nước khác

alienate us from the beautiful human beings sitting next to us

tách chúng ta khỏi những con người xinh đẹp đang ngồi cạnh chúng ta

at this very moment.

ngay tại giây phút này.

Well, that's just the price of progress, we say.

Đó là cái giá phải trả của sự tiến bộ, chúng ta nói như thế.

You can go to the Moon

Bạn có thể lên đến Mặt trăng,

or you can have stability in your family life.

hoặc bạn có thể có sự ổn định trong cuộc sống gia đình.

And we can't conceive of dreaming in both dimensions at the same time.

Và chúng ta không thể thai nghén giấc mơ trong cả hai chiều cùng một lúc.

And we don't set the bar much higher than stability

Và chúng ta không đặt tiêu chuẩn cao hơn nhiều so với sự ổn định

when it comes to our emotional life.

khi nó liên quan đến đời sống tình cảm.

Which is why our technology for talking to one another

Điều đó giải thích tại sao công nghệ để chúng ta nói chuyện với nhau

has gone vertical,

phát triển theo chiều dọc,

our ability to listen and understand one another

nhưng khả năng lắng nghe và hiểu nhau

has gone nowhere.

chẳng đi về đâu cả.

Our access to information is through the roof,

Khả năng truy cập dữ liệu của chúng ta đã vượt qua mái nhà,

our access to joy, grounded.

nhưng khả năng có được niềm vui, lại ở dưới mặt đất.

But this idea, that our present and our future are mutually exclusive,

Nhưng ý tưởng này, hiện tại và tương lai của chúng ta loại trừ lẫn nhau,

that to fulfill our potential for doing we have to surrender

để phát huy tiềm năng để làm của chúng ta,

chúng ta phải hy sinh tiềm năng sâu xa để sống,

our profound potential for being,

that the number of transistors on a circuit can be doubled and doubled,

rằng số lượng điện trở trong một mạch có thể được nhân đôi và nhân đôi

but our capacity for compassion and humanity and serenity and love

nhưng sức chứa của ta cho lòng trắc ẩn và nhân loại và sự thanh thản và tình yêu

is somehow limited

một cách nào đó lại bị giới hạn

is a false and suffocating choice.

là một lựa chọn sai lầm và ngột ngạt.

Now, I'm not suggesting

Giờ đây, tôi không đơn giản gợi ý

simply the uninspiring idea of more work-life balance.

cái ý tưởng nhàm chán về cân bằng công việc - cuộc sống.

What good is it for me to spend more time with my kids at home

Có tốt không nếu tôi dành nhiều thời gian hơn với lũ trẻ ở nhà

if my mind is always somewhere else while I'm doing it?

nhưng tâm trí tôi lại ở một nơi khác khi tôi đang làm việc đó?

I'm not even talking about mindfulness.

Tôi thậm chí không nói về chánh niệm.

Mindfulness is all of a sudden becoming a tool for improving productivity.

Chánh niệm bỗng nhiên trở thành một công cụ để nâng cao năng suất.

(Laughter)

(Cười lớn)

Right?

Đúng không?

I'm talking about dreaming

Tôi nói về việc ước mơ

as boldly in the dimension of our being

một cách mạnh dạn trong nhiều chiều của cuộc sống chúng ta

as we do about industry and technology.

như điều chúng ta làm trong các ngành công nghiệp và công nghệ.

I'm talking about an audacious authenticity

Tôi nói về một sự xác thực táo bạo

that allows us to cry with one another,

cho phép chúng ta khóc với nhau,

a heroic humility that allows us to remove our masks and be real.

một sự khiêm nhường anh hùng cho phép ta cởi bỏ những chiếc mặt nạ để sống thật.

It is our inability to be with one another,

Đó là sự bất lực của chúng ta để có mặt với nhau,

our fear of crying with one another, that gives rise to so many

sự sợ hãi khi khóc trước mặt nhau, đã làm phát sinh rất nhiều những vấn đề

of the problems we are frantically trying to solve in the first place,

mà chúng ta điên cuồng cố gắng giải đáp từ đầu,

from Congressional gridlock to economic inhumanity.

từ sự bế tắc của Quốc hội đến sự vô nhân tính kinh tế.

(Applause)

(Vỗ tay)

I'm talking about what Jonas Salk called an Epoch B,

Tôi nói về cái mà Jonas Salk gọi là Kỷ nguyên B,

a new epoch in which we become as excited about and curious about

một kỷ nguyên mới

mà chúng ta háo hức và tò mò và khoa học về sự phát triển của nhân loại

and scientific about the development of our humanity

as we are about the development of our technology.

giống như chúng ta háo hức về sự phát triển của công nghệ.

We should not shrink from this opportunity

Chúng ta không nên thu nhỏ từ cơ hội này

simply because we don't really understand it.

chỉ bởi vì chúng ta không thực sự hiểu nó.

There was a time when we didn't understand space.

Có một thời gian chúng ta không hiểu về không gian.

Or because we're more used to technology and activism.

Hoặc bởi vì chúng ta quen hơn với công nghệ và các hoạt động.

That is the very definition of being stuck in a comfort zone.

Đó là định nghĩa cơ bản về việc bị mắc kẹt trong vùng an toàn.

We are now very comfortable imagining unimaginable technological achievement.

Chúng ta cảm thấy thoải mái

tưởng tượng về những thành tựu công nghệ không thể tưởng tượng được.

In 2016, it is the dimension of our being itself

Năm 2016, là quy mô của cuộc sống chúng ta

that cries out for its fair share of our imagination.

hét lên đòi sự công bằng trong trí tưởng tượng của ta.

Now, we're all here to dream,

Giờ đây, chúng ta ở đây để ước mơ,

nhưng có lẽ nếu chúng ta trung thực về điều đó,

but maybe if we're honest about it,

each of us chasing our own dream.

Mỗi chúng ta đang theo đuổi giấc mơ của riêng mình.

You know, looking at the name tags to see who can help me with my dream,

Bạn biết đấy, nhìn vào thẻ tên để thấy ai có thể giúp mình và giấc mơ của mình,

sometimes looking right through one another's humanity.

đôi khi nhìn thẳng mà bỏ qua tình người.

I can't be bothered with you right now. I have an idea for saving the world.

Tôi không thể bị bạn làm phiền lúc này. Tôi có một ý tưởng để cứu thế giới.

Right?

Đúng không?

(Laughter)

(Cười lớn)

Years ago, once upon a time, I had this beautiful company

Nhiều năm trước, có một lần tôi có một công ty xinh đẹp

that created these long journeys for heroic civic engagement.

tạo ra những chuyến đi dài để liên kết các công dân anh hùng.

And we had this mantra:

Và chúng tôi có câu thần chú này.

"Human. Kind. Be Both."

"Nhân loại. Giống nòi. Cả hai."

And we encouraged people to experiment outrageously with kindness.

Và chúng tôi khuyến khích mọi người thử nghiệm thật nhiều với lòng tốt.

Like, "Go help everybody set up their tents."

Kiểu như, "Đi giúp mọi người dựng lều."

And there were a lot of tents.

Và đã có rất nhiều lều được dựng.

(Laughter)

(Cười)

"Go buy everybody Popsicles."

"Mua kem que cho mọi người."

"Go help people fix their flat tires

"Giúp mọi người sửa xe bị xẹp lốp dù cho bạn biết rằng

even though you know the dinner line is going to get longer."

hàng người xếp hàng để ăn tối sẽ dài hơn đấy."

And people really took us up on this,

Và mọi người thực sự làm việc đó

so much so that if you got a flat tire on the AIDS ride,

đến nỗi mà nếu bạn bị xẹp lốp xe trên đường AIDS,

you had trouble fixing it, because there were so many people there asking you

bạn sẽ gặp vấn đề để sửa nó,

if you needed help.

vì có quá nhiều người hỏi bạn xem bạn có cần được giúp đỡ không.

For a few days, for tens of thousands of people,

Trong một vài ngày, cho hàng chục ngàn người,

we created these worlds

chúng tôi tạo ra những thế giới

that everybody said were the way they wish the world could always be.

mà mọi người nói rằng họ mong muốn thế giới sẽ được như thế.

What if we experimented with creating that kind of world

Điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta thử nghiệm tạo ra thế giới này

these next few days?

trong vài ngày tiếp theo đây?

And instead of going up to someone and asking them, "What do you do?"

Thay vì đến gặp ai đó và hỏi "Bạn làm nghề gì?"

ask them, "So what are your dreams?"

hãy hỏi họ "Giấc mơ của bạn là gì?"

or "What are your broken dreams?"

hay "Những giấc mơ dang dở của bạn là gì?"

You know, "TED." Tend to Each other's Dreams.

Bạn biết đấy, "TED." "Quan tâm đến mơ ước của nhau"

(Tend to Each other's Dreams)"

(Applause)

(Vỗ tay)

Maybe it's "I want to stay sober"

Có thể là "Tôi muốn trở nên tỉnh táo."

or "I want to build a tree house with my kid."

hoặc "Tôi muốn xây nhà trên cây với con tôi."

You know, instead of going up to the person everybody wants to meet,

Bạn biết đây, thay vì đến gặp một người mà mọi người đều muốn gặp,

go up to the person who is all alone

hãy đến gặp một người đơn độc

and ask them if they want to grab a cup of coffee.

và hỏi họ nếu họ muốn một cốc cà phê.

I think what we fear most

Tôi nghĩ rằng điều ta sợ nhất

is that we will be denied the opportunity to fulfill our true potential,

là việc chúng ta sẽ bị từ chối cơ hội thực hiện tiềm năng của mình,

that we are born to dream

là việc chúng ta sinh ra là để ước mơ

and we might die without ever having the chance.

và chúng ta có thể chết mà không bao giờ có cơ hội.

Tưởng tượng chúng ta sống trong một thế giới

Imagine living in a world

where we simply recognize that deep, existential fear in one another

nơi mà ta đơn giản là nhận ra nỗi sợ hãi sâu sắc tồn tại trong mỗi người

and love one another boldly because we know

và yêu quý lẫn nhau nhiều hơn

that to be human is to live with that fear.

bởi vì ta biết rằng là con người thì phải sống với nỗi sợ hãi đó.

It's time for us to dream in multiple dimensions simultaneously,

Đó là thời gian để chúng ta mơ trong nhiều chiều cùng một lúc,

and somewhere that transcends all of the wondrous things

và ở đâu đó, vượt lên tất cả những điều kỳ diệu

we can and will and must do

chúng ta có thể, và sẽ, và phải làm

lies the domain of all the unbelievable things we could be.

nằm trong vùng có tất cả

những điều ta không thể tin được ta có thể trở thành.

It's time we set foot into that dimension

Giờ là lúc chúng ta bước vào không gian đó

and came out about the fact that we have dreams there, too.

và bước ra với sự thực là chúng ta cũng có những ước mơ ở đó.

If the Moon could dream,

Nếu Mặt trăng có thể ước mơ,

I think that would be its dream for us.

tôi nghĩ rằng đó cũng là ước mơ của nó cho chúng ta.

It's an honor to be with you.

Tôi rất vinh dự được nói chuyện với các bạn.

Thank you very much.

Cảm ơn rất nhiều.

(Applause)

(Vỗ tay)