Looking for a job? Highlight your ability, not your experience | Jason Shen

Translator: Vũ Lê Reviewer: quan tran

You know who I'm envious of?

Bạn biết tôi ghen tị với ai không?

People who work in a job that has to do with their college major.

Đó là những người làm đúng chuyên ngành của mình.

(Laughter)

(Cười)

Journalists who studied journalism,

Nhà báo từ ngành báo chí,

engineers who studied engineering.

kĩ sư từ ngành kĩ sư.

Sự thật là những chuyện như vậy đã không còn là quy luật,

The truth is, these folks are no longer the rule,

but the exception.

mà là ngoại lệ.

A 2010 study found that only a quarter of college graduates

Một nghiên cứu 2010 cho biết chỉ có 1/4 sinh viên tốt nghiệp

work in a field that relates to their degree.

làm đúng chuyên ngành của mình.

I graduated with not one but two degrees in biology.

Tôi tốt nghiệp với không chỉ một mà là hai bằng ngành sinh học.

To my parents' dismay, I am neither a doctor nor a scientist.

Bố mẹ tôi khá thất vọng vì tôi không phải là bác sĩ hay nhà khoa học.

(Laughter)

(Cười)

Years of studying DNA replication and photosynthesis

Nhiều năm học về sao chép ADN và quang hợp

did little to prepare me for a career in technology.

không hỗ trợ gì cho sự nghiệp của tôi trong ngành công nghệ.

I had to teach myself everything from sales, marketing, strategy,

Tôi phải tự học mọi thứ từ bán hàng, quảng bá, chiến lược

even a little programming, on my own.

thậm chí, còn tự học một ít lập trình.

Tôi chưa bao giờ đảm nhận chức vụ Quản lý sản phẩm

I had never held the title of Product Manager

before I sent my resume in to Etsy.

cho đến khi gửi hồ sơ năng lực đến Etsy.

I had already been turned down by Google and several other firms

Tôi đã bị Google và vài công ty khác từ chối

and was getting frustrated.

và cảm thấy rất áp lực.

The company had recently gone public,

Công ty này mới lên sàn chứng khoán,

so as part of my job application,

do đó, một phần trong đơn xin việc,

I read the IPO filings from cover to cover

tôi đọc lần lượt từng hồ sơ IPO một

and built a website from scratch which included my analysis of the business

và xây dựng một website bao gồm bản phân tích kinh doanh

and four ideas for new features.

và bốn ý tưởng về những tính năng mới.

It turned out the team was actively working on two of those ideas

Hóa ra là công ty đã chủ động tiến hành hai trong số ý tưởng đó

and had seriously considered a third.

và nghiêm túc xem xét ý tưởng thứ ba.

I got the job.

Tôi được nhận.

We all know people who were ignored or overlooked at first

Chúng ta đều biết những người bị phớt lờ hay đánh giá thấp lúc đầu

but went on to prove their critics wrong.

nhưng đã đứng lên chứng tỏ mọi người đã sai.

My favorite story?

Câu chuyện tôi yêu thích?

Brian Acton, an engineering manager

Brian Acton, một quản lí công nghệ

who was rejected by both Twitter and Facebook

người từng bị Twitter và Facebook từ chối

before cofounding WhatsApp,

trước khi đồng sáng lập ra WhatsApp,

the mobile messaging platform that would sell for 19 billion dollars.

nền tảng nhắn tin di động được bán với giá 19 tỉ đô-la.

The hiring systems we built in the 20th century are failing us

Hệ thống tuyển dụng được tạo nên từ thế kỉ 20 đang gây thất vọng

and causing us to miss out on people with incredible potential.

và khiến ta bỏ lỡ những người có tiềm năng ấn tượng.

The advances in robotics and machine learning

Tiến bộ trong ngành robot và máy học

and transforming the way we work,

thay đổi cách ta làm việc,

automating routine tasks in many occupations

tự động hoá các công việc thường nhật trong nhiều ngành nghề

while augmenting and amplifying human labor in others.

trong khi tăng cường và mở rộng nhân công ở các nghề khác.

At this rate, we should all be expecting to do jobs we've never done before

Với đà này, chúng ta nên mong đợi được làm các việc chưa từng làm trước đây

for the rest of our careers.

trong phần còn lại của sự nghiệp.

So what are the tools and strategies we need

Vậy chúng ta cần công cụ và chiến lược nào

to identify tomorrow's high performers?

để nhận diện nhân viên giỏi trong tương lai?

In search for answers, I've consulted with leaders across many sectors,

Để tìm kiếm câu trả lời, tôi đã tham khảo các lãnh đạo từ nhiều ngành nghề,

read dozens of reports and research papers

đọc hàng chục báo cáo và tài liệu nghiên cứu

and conducted some of my own talent experiments.

và thực hiện một số thí nghiệm tài năng của riêng mình.

My quest is far from over,

Hành trình của tôi vẫn chưa chấm dứt,

but here are three ideas to take forward.

nhưng đây là ba ý tưởng để bạn cân nhắc.

One: expand your search.

Một: mở rộng sự tìm kiếm.

If we only look for talent in the same places we always do --

Nếu chỉ tìm tài năng ở cùng một nơi như thường lệ --

gifted child programs, Ivy League schools,

chương trình trẻ em tài năng, trường Ivy League,

prestigious organizations --

các tổ chức uy tín --

we're going to get the same results we always have.

chúng ta sẽ đạt được cùng một kết quả như trước đây.

Baseball was transformed when the cash-strapped Oakland Athletics

Bóng chày đã chuyển mình khi đội bóng túng tiền Oakland Athletics

started recruiting players who didn't score highly

bắt đầu chiêu mộ vận động viên không ghi điểm cao

on traditionally valued metrics, like runs batted in,

theo những chuẩn mực truyền thống như chạy nước rút,

but who had the ability to help the team score points

nhưng có khả năng giúp đội bóng ghi điểm

and win games.

và chiến thắng cuộc chơi.

This idea is taking hold outside of sports.

Ý tưởng này có tác động vượt ngoài tầm thể thao.

The Head of Design and Research at Pinterest

Giám đốc Thiết kế và Nghiên cứu tại Pinterest bảo tôi

told me that they've built one of the most diverse

họ đã tạo nên một trong những đội ngũ đa dạng

and high-performing teams in Silicon Valley

và năng suất nhất ở Thung lũng Silicon

because they believe that no one type of person

vì họ tin rằng không một loại người nào

holds a monopoly on talent.

nắm độc quyền về tài năng.

They've worked hard to look beyond major tech hubs

Họ đã nỗ lực tìm kiếm ngoài các trung tâm công nghệ lớn

and focus on designers' portfolios,

và tập trung vào hồ sơ của nhà thiết kế,

not their pedigrees.

thay vì dòng dõi (ám chỉ trường lớp) của họ.

Two: hire for performance.

Thứ hai: thuê vì năng suất.

Được truyền cảm hứng từ trải nghiệm xin việc của chính mình,

Inspired by my own job experience,

I cofounded a hiring platform called Headlight,

tôi đã đồng sáng lập nền tảng tuyển dụng tên Headlight,

which gives candidates an opportunity to shine.

thứ sẽ cho các ứng cử viên cơ hội toả sáng.

Just as teams have tryouts and plays have auditions,

Giống như các đội có buổi tập thử và các vở kịch có thử vai,

candidates should be asked to demonstrate their skills

các cử viên được yêu cầu thể hiện những kỹ năng của mình

before they're hired.

trước khi được thuê.

Our clients are benefiting from 85 years of employment research,

Khách hàng của chúng tôi được hưởng lợi từ 85 năm nghiên cứu việc làm,

which shows that work samples

cho thấy mẫu thử việc là một trong những yếu tố

are one of the best predictors of success on the job.

dự đoán thành công trong công việc.

If you're hiring a data analyst,

Khi thuê một nhà phân tích dữ liệu,

give them a spreadsheet of historical data and ask them for their key insights.

hãy đưa họ một bảng tính dữ liệu lịch sử và hỏi về những thông tin quan trọng.

If you're hiring a marketing manager,

Nếu thuê một quản lý tiếp thị,

have them plan a launch campaign for a new product.

hãy yêu cầu họ lên kế hoạch tung sản phẩm mới.

And if you're a candidate, don't wait for an employer to ask.

Nếu bạn là ứng cử viên, đừng đợi quản lý hỏi.

Seek out ways to showcase your unique skills and abilities

Hãy tìm cách thể hiện kỹ năng và năng lực của riêng mình,

outside of just the standard resume and cover letter.

ngoài hồ sơ và thư xin việc cơ bản.

Three: get the bigger picture.

Thứ ba: nhìn toàn cảnh.

I've heard about recruiters who are quick to label a candidate a job-hopper

Tôi đã nghe về những nhà tuyển dụng vội xem một ứng cử viên là kẻ nhảy việc

based on a single short stint on their resume;

dựa trên một rắc rối nhỏ duy nhất trong hồ sơ của họ;

read about professors who are more likely to ignore identical messages from students

và đã đọc về những giáo sư có khả năng cao bỏ qua những lời nhắn từ học sinh

because their name was black or Asian instead of white.

vì tên họ là tên người da đen hoặc châu Á thay vì là da trắng.

I was almost put on a special needs track as a child.

Lúc nhỏ, tôi gần như phải chịu sự chăm sóc đặc biệt.

A month into kindergarten,

Sau một tháng học mẫu giáo, giáo viên viết một ghi chú dài một trang

my teacher wrote a page-long memo

noting that I was impulsive,

lưu ý rằng tôi bốc đồng,

had a short attention span,

khó tập trung,

and despite my wonderful curiosity,

và dù có óc tò mò tuyệt vời,

I was exhausting to work with.

tôi khiến người khác kiệt sức.

(Laughter)

(Cười)

The principal asked my parents into a meeting,

Hiệu trưởng mời bố mẹ tôi dự cuộc họp,

asked my mother if there had been complications at birth

hỏi mẹ tôi xem tôi có gặp biến chứng khi sinh không

and suggested I meet with a school psychologist.

và khuyên tôi gặp bác sỹ tâm lý ở trường.

My father saw what was happening

Bố tôi thấy những gì đang diễn ra

and quickly explained our family situation.

và nhanh chóng giải thích về hoàn cảnh gia đình.

As recent immigrants, we lived in the attic

Là người mới nhập cư, chúng tôi sống trên gác xép

of a home that cared for adults with mental disabilities.

của một ngôi nhà chăm sóc cho người mắc bệnh tâm thần.

My parents worked nights to make ends meet,

Bố mẹ tôi làm việc xuyên đêm để kiếm sống,

and I had little opportunity to spend time with kids my own age.

và tôi không có nhiều cơ hội chơi chung với bạn bè cùng lứa.

Is it really a surprise that an understimulated five-year-old boy

Có thật sự là bất ngờ khi một đứa trẻ lên năm

might be a little excited in a kindergarten classroom

hơi tăng động trong lớp mẫu giáo

after an entire summer by himself?

sau khi đã trải qua cả một mùa hè một mình?

Until we get a holistic view of someone,

Cho đến khi có cái nhìn toàn diện về ai đó,

our judgment of them will always be flawed.

đánh giá của chúng ta về họ sẽ luôn mắc sai lầm.

Let's stop equating experience with ability,

Hãy ngừng xem năng lực và kinh nghiệm là một,

credentials with competence.

bằng cấp và tài năng là một.

Let's stop settling for the safe, familiar choice

Hãy ngừng chấp nhận lựa chọn quen thuộc, an toàn

and leave the door open for someone who could be amazing.

và trao cơ hội cho những người tuyệt vời.

We need employers to let go of outdated hiring practices

Các nhà quản lý cần từ bỏ những quy tắc tuyển dụng lỗi thời

and embrace new ways of identifying and cultivating talent,

và tiếp nhận những cách mới mẻ để nhận diện và nuôi dưỡng tài năng,

and candidates can help by learning to tell their story

và các ứng cử viên có thể hỗ trợ bằng việc học cách kể chuyện

in powerful and compelling ways.

theo hướng mạnh mẽ và thu hút.

We could live in a world where people are seen for what they're truly capable of

Chúng ta có thể sống trong thế giới mà người ta được công nhận dựa vào năng lực

and have the opportunity to realize their full potential.

và có cơ hội để nhận ra tiềm năng thực sự của mình.

So let's go out and build it.

Vậy, hãy bước ra và xây dựng nó.

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)