Why noise is bad for your health -- and what you can do about it | Mathias Basner

Translator: Emily Nguyen Reviewer: Thuw Nguyen

Do you hear that?

Bạn có nghe thấy gì không?

Do you know what that is?

Bạn biết đó là gì không?

Silence.

Sự tĩnh lặng.

The sound of silence.

Thanh âm của sự tĩnh lặng (The sound of silence).

Simon and Garfunkel wrote a song about it.

Simon và Garfunkel từng viết một bài hát về nó.

But silence is a pretty rare commodity these days,

Nhưng ngày nay, sự tĩnh lặng là một điều hiếm có,

and we're all paying a price for it in terms of our health --

và trên phương diện sức khỏe, chúng ta đều phải trả giá vì điều đó,

a surprisingly big price, as it turns out.

hóa ra, thật bất ngờ, đó lại là một cái giá rất lớn.

Luckily, there are things we can do right now,

May mắn thay, ngay bây giờ, có vài điều chúng ta có thể làm

both individually and as a society,

cả với cá nhân và toàn xã hội,

to better protect our health

để bảo vệ sức khỏe của chúng ta tốt hơn

and give us more of the benefits of the sounds of silence.

và hưởng nhiều lợi ích hơn từ thanh âm của sự tĩnh lặng.

I assume that most of you know that too much noise is bad for your hearing.

Tôi đoán hầu hết mọi người đều biết

quá nhiều tiếng ồn sẽ gây hại cho thính giác của bạn.

Whenever you leave a concert or a bar and you have that ringing in your ears,

Mỗi khi bạn rời khỏi buổi nhạc hội hay quán bar

và bạn nghe tiếng vang trong tai bạn,

you can be certain that you have done some damage to your hearing,

bạn có thể chắc chắn rằng bạn đã gây hại cho thính giác của mình,

likely permanent.

có khả năng là vĩnh viễn.

And that's very important.

Điều đó rất quan trọng.

However, noise affects our health in many different ways beyond hearing.

Tuy nhiên, tiếng ồn ảnh hưởng đến sức khỏe

theo nhiều cách khác nhau không chỉ ở thính giác.

They're less well-known,

Chúng ít được biết đến hơn,

but they're just as dangerous as the auditory effects.

nhưng chúng nguy hiểm không kém những hiệu ứng lên thính giác.

So what do we mean when we talk about noise?

Vậy ý chúng ta là gì khi chúng ta nói về tiếng ồn?

Well, noise is defined as unwanted sound,

Tiếng ồn được định nghĩa là những âm thanh không mong muốn,

and as such, both has a physical component, the sound,

và như vậy, cả phương diện vật lý - âm thanh

and a psychological component,

và phương diện phần tâm lý - hoàn cảnh

the circumstances that make the sound unwanted.

khiến âm thanh trở nên không mong muốn.

A very good example is a rock concert.

Một ví dụ rất hay là một buổi nhạc rock.

A person attending the rock concert, being exposed to 100 decibels,

Một người tham dự buổi nhạc rock, tiếp xúc với cường độ âm thanh 100dB,

does not think of the music as noise.

không hề nghĩ về nó là tiếng ồn.

This person likes the band, and even paid a hundred dollars for the ticket,

Người này thích ban nhạc,

thậm chí, còn sẵn lòng bỏ cả trăm đô la để mua vé,

so no matter how loud the music, this person doesn't think of it as noise.

vì vậy, dù nhạc có lớn thế nào, người đó cũng không nghĩ nó là tiếng ồn.

In contrast, think of a person living three blocks away from the concert hall.

Ngược lại, hãy nghĩ về người sống cách nhà hát ba dãy nhà.

That person is trying to read a book,

Người đó đang cố đọc một cuốn sách,

but cannot concentrate because of the music.

nhưng không thể tập trung vì tiếng nhạc.

And although the sound pressure levels are much lower in this situation,

Mặc dù mức áp suất âm thấp hơn nhiều trong tình huống này,

this person still thinks of the music as noise,

người này vẫn nghĩ âm nhạc là tiếng ồn,

and it may trigger reactions that can, in the long run, have health consequences.

và nó có thể kích hoạt các phản ứng, về lâu dài, gây ảnh hưởng đến sức khỏe.

So why are quiet spaces so important?

Vậy tại sao không gian yên tĩnh lại quan trọng đến vậy?

Because noise affects our health in so many ways beyond hearing.

Vì tiếng ồn ảnh hưởng đến sức khỏe theo nhiều cách không chỉ ở thính giác.

However, it's becoming increasingly difficult to find quiet spaces

Tuy nhiên, càng ngày càng khó tìm không gian yên tĩnh

in times of constantly increasing traffic,

trong thời buổi giao thông càng dày đặc,

growing urbanization,

đô thị hóa ngày càng phát triển,

construction sites, air-conditioning units,

công trình xây dựng, máy điều hòa không khí,

leaf blowers, lawnmowers,

máy thổi lá, máy cắt cỏ,

outdoor concerts and bars, personal music players,

các buổi nhạc hội ngoài trời, quán bar, và máy nghe nhạc cá nhân,

and your neighbors partying until 3am.

và hàng xóm của bạn mở tiệc đến ba giờ sáng.

Whew!

Phù!

In 2011, the World Health Organization estimated

Vào năm 2011, Tổ chức Y tế Thế giới ước tính

that 1.6 million healthy life years are lost every year

1,6 triệu năm sống khỏe bị mất đi mỗi năm

due to exposure to environmental noise

do tiếp xúc với môi trường ồn ào,

in the Western European member states alone.

chỉ tính riêng các quốc gia Tây Âu.

One important effect of noise is that it disturbs communication.

Một ảnh hưởng quan trọng của tiếng ồn là gây ra sự khó khăn trong giao tiếp.

You may have to raise your voice to be understood.

Bạn có thể phải gào lên để người khác hiểu được bạn.

In extreme cases, you may even have to pause the conversation.

Trường hợp tệ hơn, bạn thậm chí phải tạm dừng cuộc trò chuyện.

It's also more likely to be misunderstood in a noisy environment.

Môi trường ồn ào cũng làm bạn dễ hiểu lầm.

These are all likely reasons why studies have found

Nó có lẽ là lý do vì sao các nghiên cứu phát hiện ra

that children who attend schools in noisy areas

rằng những đứa trẻ học ở những ngôi trường tại khu vực ồn ào

are more likely to lag behind their peers in academic performance.

thường có kết quả học tập kém hơn so với những đứa trẻ cùng trang lứa.

Another very important health effect of noise

Một ảnh hưởng quan trọng khác của tiếng ồn lên sức khỏe

is the increased risk for cardiovascular disease

là làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch

in those who are exposed to relevant noise levels

trên những người tiếp xúc với tiếng ồn

for prolonged periods of time.

trong thời gian dài.

Noise is stress,

Tiếng ồn gây căng thẳng,

especially if we have little or no control over it.

đặc biệt là khi chúng ta có ít hoặc không có khả năng kiểm soát nó.

Our body excretes stress hormones like adrenaline and cortisol

Cơ thể chúng ta tiết hormone gây căng thẳng

như adrenaline và cortisol

that lead to changes in the composition of our blood

dẫn đến sự thay đổi thành phần máu

and in the structure of our blood vessels,

và cấu trúc mạch máu,

which have been shown to be stiffer after a single night of noise exposure.

đã được chứng minh là giòn hơn sau một đêm tiếp xúc với tiếng ồn.

Epidemiological studies show associations between the noise exposure

Nghiên cứu dịch tễ học cho thấy mối liên hệ giữa sự tiếp xúc với tiếng ồn

and an increased risk for high blood pressure,

với nguy cơ bị huyết áp cao,

heart attacks and stroke,

đau tim và đột quỵ,

and although the overall risk increases are relatively small,

và dù rủi ro tổng thể không tăng bao nhiêu,

this still constitutes a major public health problem

điều này vẫn gây nên một vấn đề sức khỏe cộng đồng lớn

because noise is so ubiquitous,

vì tiếng ồn rất phổ biến

and so many people are exposed to relevant noise levels.

và rất nhiều người phải tiếp xúc với nó.

A recent study found that US society

Một nghiên cứu gần đây cho thấy xã hội Mỹ

could save 3.9 billion dollars each year

có thể tiết kiệm 3,9 tỷ đô la mỗi năm

by lowering environmental noise exposure by five decibels,

bằng cách giảm cường đô âm thanh xuống năm decibel,

just by saving costs for treating cardiovascular disease.

bằng cách tiết kiệm chi phí điều trị bệnh tim mạch.

There are other diseases like cancer, diabetes and obesity

Còn có những bệnh khác như ung thư, tiểu đường và béo phì

that have been linked to noise exposure,

có liên quan đến phơi nhiễm tiếng ồn,

but we do not have enough evidence yet

nhưng chúng ta vẫn chưa có đủ bằng chứng

to, in fact, conclude that these diseases are caused by the noise.

để có thể kết luận những bệnh này được gây ra bởi tiếng ồn.

Yet another important effect of noise is sleep disturbance.

Một ảnh hưởng quan trọng khác của tiếng ồn là gây rối loạn giấc ngủ.

Sleep is a very active mechanism that recuperates us

Giấc ngủ là một cơ chế tích cực giúp cơ thể chúng ta phục hồi,

and prepares us for the next wake period.

và giúp ta sẵn sàng vào giai đoạn tỉnh táo tiếp theo.

A quiet bedroom is a cornerstone of what sleep researchers call

Phòng ngủ yên tĩnh được coi là viên gạch đầu tiên

của thứ mà các nhà nghiên cứu giấc ngủ gọi là

"a good sleep hygiene."

"cơ sở của một giấc ngủ ngon"

And our auditory system has a watchman function.

Hệ thống thính giác của chúng ta có chức năng bảo hộ.

It's constantly monitoring our environment for threats,

Nó liên tục theo dõi môi trường xung quanh để tìm ra các mối đe dọa,

even while we're sleeping.

ngay cả khi chúng ta đang ngủ.

So noise in the bedroom can cause a delay in the time it takes us to fall asleep,

Do đó, tiếng ồn trong phòng ngủ có thể làm cho chúng ta khó ngủ hơn,

it can wake us up during the night,

làm tỉnh giấc vào ban đêm,

and it can prevent our blood pressure from going down during the night.

và làm cho huyết áp của bạn không thể giảm xuống vào ban đêm.

We have the hypothesis that if these noise-induced sleep disturbances

Có giả thuyết là rối loạn giấc ngủ gây ra bởi tiếng ồn

continue for months and years,

kéo dài hàng tháng, năm,

then an increased risk for cardiovascular disease is likely the consequence.

thì việc tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch là hậu quả khó tránh khỏi.

However, we are often not aware of these noise-induced sleep disturbances,

Tuy nhiên, chúng ta thường không nhận thức được chúng,

because we are unconscious while we're sleeping.

bởi vì khi ngủ chúng ta không có ý thức.

In the past, we've done studies on the effects of traffic noise on sleep,

Trước đây, khi nghiên cứu ảnh hưởng của tiếng xe đến giấc ngủ,

and research subjects would often wake up in the morning and say,

các đối tượng nghiên cứu thường thức dậy vào buổi sáng và nói

"Ah, I had a wonderful night, I fell asleep right away,

"À, tôi đã có một đêm ngon giấc, tôi đặt lưng xuống là ngủ,

never really woke up."

chẳng bao giờ thức giấc."

When we would go back to the physiological signals

Khi chúng ta nhìn lại các tín hiệu sinh lý

we had recorded during the night,

chúng ta ghi lại trong đêm,

we would often see numerous awakenings

chúng ta thường thấy có nhiều lần thức giấc

and a severely fragmented sleep structure.

và giấc ngủ bị chia thành nhiều phần rất nhỏ.

These awakenings were too brief for the subjects to regain consciousness

Sự gián đoạn này quá nhỏ không đủ khiến các đối tượng để tỉnh lại

and to remember them during the next morning,

và nhớ về chúng vào sáng hôm sau,

but they may nevertheless have a profound impact

nhưng chúng có thể có tác động sâu sắc

on how restful our sleep is.

đến sự nghỉ ngơi của cơ thể.

So when is loud too loud?

Vậy khi nào thì tiếng ồn là quá to?

A good sign of too loud is once you start changing your behavior.

Dấu hiệu rõ nhất là khi bạn thay đổi hành vi của mình.

You may have to raise your voice to be understood,

Bạn có thể phải lên giọng,

or you increase the volume of your TV.

hoặc tăng âm lượng TV.

You're avoiding outside areas, or you're closing your window.

Bạn tránh không ra ngoài, hoặc đóng cửa sổ lại.

You're moving your bedroom to the basement of the house,

Bạn chuyển phòng ngủ xuống tầng hầm,

or you even have sound insulation installed.

hoặc thậm chí bạn lắp đặt cả hệ thống cách âm.

Many people will move away to less noisy areas,

Nhiều người sẽ chuyển đến những khu vực ít ồn ào hơn,

but obviously not everybody can afford that.

nhưng rõ ràng không phải ai cũng có khả năng để làm điều đó.

So what can we do right now to improve our sound environment

Vậy, bây giờ, chúng ta có thể làm gì để cải thiện môi trường âm thanh

and to better protect our health?

và để bảo vệ sức khỏe của chúng ta?

Well, first of all, if something's too loud, speak up.

Đầu tiên, nếu quá ồn, hãy lên tiếng.

For example, many owners of movie theaters

Ví dụ, nhiều chủ rạp phim dường như nghĩ rằng

seem to think that only people hard of hearing are still going to the movies.

chỉ những người tai bị lảng mới tiếp tục đi xem phim.

If you complain about the noise and nothing happens,

Nếu bạn phàn nàn về tiếng ồn và không có chuyện gì xảy ra,

demand a refund and leave.

hãy yêu cầu hoàn lại tiền và về.

That's the language that managers typically do understand.

Đó là thứ ngôn ngữ duy nhất mà các nhà quản lý hiểu.

Also, talk to your children about the health effects of noise

Ngoài ra, nói với con cái bạn về ảnh hưởng của tiếng ồn đến sức khỏe

and that listening to loud music today will have consequences when they're older.

và nghe nhạc quá lớn ngày hôm nay sẽ gây ra hậu quả khi về già.

You can also move your bedroom to the quiet side of the house,

Bạn cũng có thể chuyển phòng ngủ đến phần yên tĩnh của ngôi nhà,

where your own building shields you from road traffic noise.

nơi che chắn bạn khỏi tiếng ồn giao thông.

If you're looking to rent or buy a new place,

Nếu bạn đang có ý định thuê hoặc mua một căn nhà,

make low noise a priority.

hãy ưu tiên chọn nơi có tiếng ồn thấp.

Visit the property during different times of the day

Tới lui căn nhà vào các thời điểm khác nhau trong ngày

and talk to the neighbors about noise.

và nói chuyện với hàng xóm về tiếng ồn.

You can wear noise-canceling headphones when you're traveling

Bạn có thể đeo tai nghe chống ồn khi đi du lịch

or if your office has high background noise levels.

hoặc tại văn phòng nếu nó thường xuyên ồn ào.

In general, seek out quiet spaces,

Nói chung, hãy tìm những không gian yên tĩnh,

especially on the weekend or when you're on vacation.

đặc biệt là vào cuối tuần hoặc trong các kì nghỉ.

Allow your system to wind down.

Hãy để cho cơ thể bạn thư giãn.

I, very appropriately for this talk,

Tôi rất phù hợp với bài nói chuyện này,

attended a noise conference in Japan four years ago.

sau khi tham dự một hội nghị tiếng ồn ở Nhật Bản bốn năm trước.

When I returned to the United States and entered the airport,

Khi tôi trở về Mỹ và bước xuống sân bay,

a wall of sound hit me.

một bức tường âm thanh đập vào tôi.

This tells you that we don't realize anymore

Điều này nghĩa là chúng ta không còn nhận ra

the constant degree of noise pollution we're exposed to

mức độ ô nhiễm tiếng ồn chúng ta phải tiếp xúc

and how much we could profit from more quiet spaces.

và lợi ích từ không gian yên tĩnh.

What else can we do about noise?

Chúng ta có thể làm gì được nữa?

Well, very much like a carbon footprint, we all have a noise footprint,

Giống như dấu tích của carbon, ta có dấu tích của tiếng ồn,

and there are things we can do to make that noise footprint smaller.

và chúng ta có thể làm một số việc để giảm dấu tích của nó.

For example, don't start mowing your lawn at 7am on a Saturday morning.

Ví dụ: không cắt cỏ lúc 7h sáng thứ bảy.

Your neighbors will thank you.

Hàng xóm của bạn sẽ biết ơn bạn.

Or use a rake instead of a leaf blower.

Hoặc sử dụng một cái cào thay vì máy thổi lá.

In general, noise reduction at the source makes the most sense,

Nói chung, giảm tiếng ồn tại nguồn là tốt nhất,

so whenever you're looking to buy a new car,

khi bạn có ý định mua xe,

air-conditioning unit, blender, you name it,

máy điều hòa, máy xay sinh tố, vân vân,

make low noise a priority.

hãy ưu tiên chọn thứ có tiếng ồn thấp.

Many manufacturers will list the noise levels their devices generate,

Nhiều nhà sản xuất ghi rõ mức độ ồn thiết bị của họ tạo ra,

and some even advertise with them.

và thậm chí họ còn quảng cáo nữa.

Use that information.

Hãy sử dụng thông tin đó.

Many people think that stronger noise regulation and enforcement are good ideas,

Nhiều người nghĩ rằng lớn tiếng là tốt,

even obvious solutions, perhaps,

thậm chí còn là giải pháp, có lẽ vậy,

but it's not as easy as you may think,

nhưng không đơn giản như bạn tưởng,

because many of the activities that generate noise

vì nhiều hoạt động tạo ra tiếng ồn

also generate revenue.

cũng tạo ra doanh thu.

Think about an airport and all the business that is associated with it.

Hãy nghĩ về một sân bay, những công việc đều liên quan đến nó.

Our research tells politicians at what noise level

Nghiên cứu nói với các chính khách mỗi mức độ ồn

they can expect a certain health effect,

tạo ra ảnh hưởng nhất định đến sức khỏe,

and that helps inform better noise policy.

và nó giúp tạo ra các chính sách tiếng ồn tốt hơn.

Robert Koch supposedly once said,

Robert Koch được cho là đã từng nói,

"One day, mankind will fight noise as relentlessly as cholera and the pest."

"Một ngày nào đó, con người sẽ không ngừng

chống lại tiếng ồn như dịch tả và sâu bệnh."

I think we're there,

Tôi nghĩ chúng ta đang ở đó,

and I hope that we will win this fight,

và tôi hy vọng chúng ta sẽ chiến thắng,

and when we do, we can all have a nice, quiet celebration.

và rồi chúng ta có thể có một bữa tiệc thanh bình và tĩnh lặng.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Thank you.

Cảm ơn các bạn.

(Applause)

(Vỗ tay)