Juan Enriquez: Will our kids be a different species?

202,841 views ・ 2012-06-04

TED


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

00:00
Translator: Timothy Covell Reviewer: Morton Bast
0
0
7000
Translator: Hồng Khánh Lê
Vâng. Cũng giống các câu chuyện hay khác,
câu chuyện này có từ rất, rất lâu rồi
00:15
All right. So, like all good stories,
1
15695
1983
khi trời đất chưa có có gì.
00:17
this starts a long, long time ago
2
17678
1934
Đây là bức tranh toàn cảnh vũ trụ
00:19
when there was basically nothing.
3
19612
2149
khoảng hơn 14 tỉ năm trước.
00:21
So here is a complete picture of the universe
4
21761
2400
00:24
about 14-odd billion years ago.
5
24161
3452
Tất cả năng lượng tập trung ở một điểm.
00:27
All energy is concentrated into a single point of energy.
6
27613
3084
Vì một lý do nào đó nó bùng nổ,
và ta bắt đầu có được những vật này.
00:30
For some reason it explodes,
7
30697
1584
Thế là ta đã gắn bó với nó gần 14 tỉ năm rồi đấy.
00:32
and you begin to get these things.
8
32281
2116
Và những thứ này cứ ngày càng mở rộng
00:34
So you're now about 14 billion years into this.
9
34397
2866
thành những thiên hà khổng lồ,
00:37
And these things expand and expand and expand
10
37263
1896
Có hàng tỉ thiên hà,
Và trong những thiên hà đó
00:39
into these giant galaxies,
11
39159
1699
00:40
and you get trillions of them.
12
40858
1319
có những đám mây bụi khổng lồ.
00:42
And within these galaxies
13
42177
2148
Và tôi muốn bạn đặc biệt chú ý đến
00:44
you get these enormous dust clouds.
14
44325
2119
ba nhánh nhỏ
00:46
And I want you to pay particular attention
15
46444
1765
ngay trung tâm của bức tranh vũ trụ này.
00:48
to the three little prongs
16
48209
1450
Nếu nhìn cận cảnh,
00:49
in the center of this picture.
17
49659
1901
chúng trông như thế này.
00:51
If you take a close-up of those,
18
51560
1415
Và những gì ta đang nhìn là những cột bụi
00:52
they look like this.
19
52975
1653
00:54
And what you're looking at is columns of dust
20
54628
2850
có rất nhiều bụi --
độ lớn của nó lên đến hàng nghìn tỉ dặm theo hướng thẳng đứng --
00:57
where there's so much dust --
21
57478
2047
00:59
by the way, the scale of this is a trillion vertical miles --
22
59525
4333
và vì có rất nhiều bụi,
01:03
and what's happening is there's so much dust,
23
63858
2918
chúng tụ lại với nhau và kết khối
rồi nóng chảy gây ra phản ứng nhiệt hạch.
01:06
it comes together and it fuses
24
66776
1934
01:08
and ignites a thermonuclear reaction.
25
68710
3459
Điều bạn đang thấy
là sự ra đời của các ngôi sao.
Các ngôi sao sinh ra ở ngoài kia.
01:12
And so what you're watching
26
72169
842
01:13
is the birth of stars.
27
73011
1985
Khi số ngôi sao xuất hiện đủ,
01:14
These are stars being born out of here.
28
74996
1657
chúng tạo thành một thiên hà.
01:16
When enough stars come out,
29
76653
2468
Dải thiên hà này lại đặc biệt quan trọng,
01:19
they create a galaxy.
30
79121
1798
01:20
This one happens to be a particularly important galaxy,
31
80919
3434
vì bạn đang ở trong nó.
(Cười)
01:24
because you are here.
32
84353
2216
Khi bạn nhìn kĩ thiên hà này,
01:26
(Laughter)
33
86569
1167
bạn thấy một ngôi sao khá là bình thường,
01:27
And as you take a close-up of this galaxy,
34
87736
1651
không có gì đáng chú ý cả.
01:29
you find a relatively normal,
35
89387
2065
Đến đây, các bạn đã đi đến khoảng 2/3 câu chuyện rồi đó.
01:31
not particularly interesting star.
36
91452
2368
01:33
By the way, you're now about two-thirds of the way into this story.
37
93820
4015
Ngôi sao này thậm chí chưa xuất hiện
lúc 2/3 câu chuyện đã được kể.
01:37
So this star doesn't even appear
38
97835
2182
Sau đó chuyện xảy ra là
01:40
until about two-thirds of the way into this story.
39
100017
2951
số bụi còn lại
01:42
And then what happens
40
102968
1078
không phát sáng thành một ngôi sao,
mà trở thành một hành tinh.
01:44
is there's enough dust left over
41
104046
1406
01:45
that it doesn't ignite into a star,
42
105452
1966
Và điều này đã xảy ra khoảng hơn bốn tỉ năm trước.
01:47
it becomes a planet.
43
107418
2000
01:49
And this is about a little over four billion years ago.
44
109418
4825
Và sau đó,
vật chất còn lại đủ
01:54
And soon thereafter
45
114243
1433
để nấu một nồi súp sơ khai,
01:55
there's enough material left over
46
115676
1917
01:57
that you get a primordial soup,
47
117593
4563
hình thành nên sự sống.
Và sự sống ngày càng mở rộng thêm,
02:02
and that creates life.
48
122156
1764
02:03
And life starts to expand and expand and expand,
49
123920
3881
cho đến khi nó bị hủy diệt.
(Cười)
02:07
until it goes kaput.
50
127801
1751
02:09
(Laughter)
51
129552
3488
Và điều vô cùng kỳ lạ là
cuộc sống bị hủy diệt, không phải một, hai lần
02:13
Now the really strange thing
52
133040
1430
mà những năm lần.
02:14
is life goes kaput, not once, not twice,
53
134470
2906
Vì thế hầu hết mọi sự sống trên Trái Đất
02:17
but five times.
54
137376
2216
bị quét sạch khoảng 5 lần.
02:19
So almost all life on Earth
55
139592
2102
Và khi bạn đang nghĩ về điều đó,
02:21
is wiped out about five times.
56
141694
2464
mọi thứ càng ngày càng phức tạp,
02:24
And as you're thinking about that,
57
144158
1552
càng ngày càng phong phú
02:25
what happens is you get more and more complexity,
58
145710
2432
để tiếp tục tạo ra cái mới.
02:28
more and more stuff
59
148142
1234
02:29
to build new things with.
60
149376
4118
Và chúng ta chưa xuất hiện
tại thời điểm 99.96% thời gian của câu chuyện này,
02:33
And we don't appear
61
153494
1270
02:34
until about 99.96 percent of the time into this story,
62
154764
5648
nói vậy để thấy vị trí con người, từ tổ tiên đến chúng ta, trong toàn cảnh vũ trụ.
02:40
just to put ourselves and our ancestors in perspective.
63
160412
3930
Thế là trong toàn cảnh đó, có hai thuyết
02:44
So within that context, there's two theories of the case
64
164342
3459
lý giải vì sao chúng ta tồn tại.
Thuyết thứ nhất
02:47
as to why we're all here.
65
167801
1689
được trình bày như sau.
02:49
The first theory of the case
66
169490
1589
02:51
is that's all she wrote.
67
171079
3409
Theo thuyết này,
chúng ta là nguyên thủy và cùng đích
02:54
Under that theory,
68
174488
1359
của tất cả tạo vật.
02:55
we are the be-all and end-all
69
175847
1836
Lý do tồn tại của hàng nghìn tỉ thiên hà,
02:57
of all creation.
70
177683
1733
hàng tỉ tỉ hành tinh,
02:59
And the reason for trillions of galaxies,
71
179416
2884
là để tạo ra một cái gì đó trông như thế này
03:02
sextillions of planets,
72
182300
2013
03:04
is to create something that looks like that
73
184313
4710
hoặc như thế này.
03:09
and something that looks like that.
74
189023
3633
Và đó là mục tiêu của vũ trụ;
và nó cứ như vậy,
03:12
And that's the purpose of the universe;
75
192656
1541
không khá hơn được.
(Cười)
03:14
and then it flat-lines,
76
194197
1284
03:15
it doesn't get any better.
77
195481
1311
03:16
(Laughter)
78
196792
4480
Câu hỏi duy nhất tôi muốn bạn tự vấn là,
có phải con người hơi tự cao không?
03:21
The only question you might want to ask yourself is,
79
201272
2819
03:24
could that be just mildly arrogant?
80
204091
5235
Và hình như vậy -
lại còn chuyện chúng ta suýt bị diệt vong nữa chứ.
03:29
And if it is --
81
209326
1741
03:31
and particularly given the fact that we came very close to extinction.
82
211067
5382
Lúc đó chỉ còn khoảng 2,000 loài còn sót lại.
03:36
There were only about 2,000 of our species left.
83
216449
3367
Chỉ thêm vài tuần không mưa,
thì có lẽ chúng ta không bao giờ thấy được những vị này.
03:39
A few more weeks without rain,
84
219816
2083
03:41
we would have never seen any of these.
85
221899
3084
(Cười)
03:44
(Laughter)
86
224983
6699
(Vỗ tay)
03:51
(Applause)
87
231682
4634
Vậy, bạn có thể phải nghĩ tới giả thuyết thứ hai
nếu giả thuyết thứ nhất không đủ thuyết phục.
03:56
So maybe you have to think about a second theory
88
236316
2966
Giả thuyết hai: chúng ta có thể nâng cấp không?
03:59
if the first one isn't good enough.
89
239282
2917
(Cười)
04:02
Second theory is: Could we upgrade?
90
242199
1784
04:03
(Laughter)
91
243983
2899
Tại sao lại hỏi một câu như thế?
04:06
Well, why would one ask a question like that?
92
246882
3234
Vì cho đến nay ta đã nâng cấp 29 lần
cho robot hình người.
04:10
Because there have been at least 29 upgrades so far
93
250116
2465
Và thực tế là con người chúng ta đã nâng cấp.
04:12
of humanoids.
94
252581
2036
Và chúng ta đã nâng cấp hết lần này đến lần khác.
04:14
So it turns out that we have upgraded.
95
254617
2850
Thực tế là chúng ta liên tục tìm ra chứng cứ của những lần nâng cấp.
04:17
We've upgraded time and again and again.
96
257467
1915
04:19
And it turns out that we keep discovering upgrades.
97
259382
2916
Ta tìm ra cái sọ này vào năm ngoái.
Ta tìm ra một cái khác vào tháng trước.
04:22
We found this one last year.
98
262298
2184
Khi nghĩ về chuyện này,
04:24
We found another one last month.
99
264482
2617
có thể bạn muốn đặt câu hỏi:
04:27
And as you're thinking about this,
100
267099
2199
Vậy tại sao chỉ có một loài người?
04:29
you might also ask the question:
101
269298
2103
04:31
So why a single human species?
102
271401
3097
Có kỳ lạ không
nếu bạn đến châu Phi, châu Á và Nam Cực
04:34
Wouldn't it be really odd
103
274498
1834
04:36
if you went to Africa and Asia and Antarctica
104
276332
3784
và chỉ tìm thấy đúng một loài chim --
lại còn chuyện chúng ta cùng tồn tại vào cùng thời điểm
04:40
and found exactly the same bird --
105
280116
2619
04:42
particularly given that we co-existed at the same time
106
282735
3792
của tối thiểu tám phiên sơ đẳng
mà mỗi phiên bản lại tồn tại nhiều nơi cùng thời điểm trên hành tinh này?
04:46
with at least eight other versions of humanoid
107
286527
2786
Theo lý lẽ thông thường thì
04:49
at the same time on this planet?
108
289313
2468
không phải chỉ có một loài vượn người Homo sapiens;
04:51
So the normal state of affairs
109
291781
1879
đúng ra,
04:53
is not to have just a Homo sapiens;
110
293660
2510
phải có vài phiên bản người khác nhau cùng tồn tại.
04:56
the normal state of affairs
111
296170
1021
04:57
is to have various versions of humans walking around.
112
297191
3829
Và nếu đó là tình huống hợp lý,
thì bạn có thể tự hỏi,
05:01
And if that is the normal state of affairs,
113
301020
2817
để có một loài người nào khác,
05:03
then you might ask yourself,
114
303837
2368
thì sự biến đổi cần phải to lớn thế nào?
05:06
all right, so if we want to create something else,
115
306205
2065
Svante Paabo có câu trả lời.
05:08
how big does a mutation have to be?
116
308270
2868
Sự khác biệt giữa người human và người Neanderthal
05:11
Well Svante Paabo has the answer.
117
311138
2632
05:13
The difference between humans and Neanderthal
118
313770
2800
là 0.004% trong mã gen.
05:16
is 0.004 percent of gene code.
119
316570
3299
Đó là sự khác biệt giữa
loài này và loài khác.
05:19
That's how big the difference is
120
319869
1700
Cho nên các đảng chính trị ngày nay cũng chỉ nói khác nhau đến mức đó thôi.
05:21
one species to another.
121
321569
2217
05:23
This explains most contemporary political debates.
122
323786
4400
(Cười)
Nhưng khi bạn nghĩ về sự khác biệt,
05:28
(Laughter)
123
328186
1935
một trong những điều làm ta chú ý
05:30
But as you're thinking about this,
124
330121
3211
là sự thay đổi quá nhỏ và những bộ phận trên cơ thể có thay đổi.
05:33
one of the interesting things
125
333332
1358
05:34
is how small these mutations are and where they take place.
126
334690
3397
Sự khác biệt giữa chúng ta và người Neanderthal
là tinh trùng và tinh hoàn,
khứu giác và da.
05:38
Difference human/Neanderthal
127
338087
1333
05:39
is sperm and testis,
128
339420
1733
Đó là những gen đặc thù
tạo sự khác nhau giữa loài này với loài khác.
05:41
smell and skin.
129
341153
1368
05:42
And those are the specific genes
130
342521
1486
Vậy những sự thay đổi nhỏ có thể gây ra tác động lớn.
05:44
that differ from one to the other.
131
344007
2680
05:46
So very small changes can have a big impact.
132
346687
3101
Và khi nghĩ về chuyện này,
chúng ta vẫn đang tiếp tục tiến hóa.
05:49
And as you're thinking about this,
133
349788
1632
Vậy khoảng 10 000 năm trước tại Biển Đen,
05:51
we're continuing to mutate.
134
351420
2516
05:53
So about 10,000 years ago by the Black Sea,
135
353936
2901
chúng ta đã có một sự biến đổi trong một gen
dẫn đến có màu mắt xanh.
05:56
we had one mutation in one gene
136
356837
2060
05:58
which led to blue eyes.
137
358897
2556
Và biến đổi cứ liên tục xảy ra.
06:01
And this is continuing and continuing and continuing.
138
361453
3884
Và khi nó tiếp diễn,
một trong những điều sẽ xảy ra vào năm nay
06:05
And as it continues,
139
365337
1434
là ta sẽ khám phá 10,000 bộ gen đầu tiên của người,
06:06
one of the things that's going to happen this year
140
366771
1765
06:08
is we're going to discover the first 10,000 human genomes,
141
368536
3333
nhờ vào chi phí thấp trong việc xác định cấu trúc gen.
06:11
because it's gotten cheap enough to do the gene sequencing.
142
371869
3269
Và khi xác định được những cấu trúc này,
có thể chúng ta còn tìm thấy nhiều khác biệt.
06:15
And when we find these,
143
375138
1588
Thật ra, chúng ta chưa sẵn sàng cho cuộc tranh luận này,
06:16
we may find differences.
144
376726
2494
vì ở đây chúng ta có lạm dụng khoa học.
06:19
And by the way, this is not a debate that we're ready for,
145
379220
3076
06:22
because we have really misused the science in this.
146
382296
3376
Ở thập niên 1920, chúng ta đã nghĩ rằng có nhiều khác biệt giữa người với người.
06:25
In the 1920s, we thought there were major differences between people.
147
385672
3683
Một phần là do dựa vào tác phẩm của Francis Galton.
06:29
That was partly based on Francis Galton's work.
148
389355
3798
Ông là em họ của Darwin.
Nhưng nước Mỹ, Viện Carnegie,
06:33
He was Darwin's cousin.
149
393153
2136
Stanford, Hiệp Hội thần kinh Hoa Kỳ
06:35
But the U.S., the Carnegie Institute,
150
395289
2315
tiến hành nghiên sâu về vấn đề đó.
06:37
Stanford, American Neurological Association
151
397604
2582
Lạm dụng khoa học đã bị phát hiện.
06:40
took this really far.
152
400186
1868
Thực tế, sự lạm dụng đó dẫn đến cách thức
06:42
That got exported and was really misused.
153
402054
3599
điều trị khủng khiếp đối với con người.
06:45
In fact, it led to some absolutely horrendous
154
405653
2685
Vậy là từ những thập niên 40, chúng ta đã kết luận không có sự khác biệt,
06:48
treatment of human beings.
155
408338
2013
chúng ta hoàn toàn giống nhau.
06:50
So since the 1940s, we've been saying there are no differences,
156
410351
2594
Vào cuối năm chúng ta sẽ biết liệu điều đó có đúng hay không.
06:52
we're all identical.
157
412945
1320
06:54
We're going to know at year end if that is true.
158
414265
3277
trong khi đó,
chúng ta sẽ bắt đầu tìm kiếm những điều
06:57
And as we think about that,
159
417542
1732
như là, bạn có một gen ACE không?
06:59
we're actually beginning to find things
160
419274
1518
07:00
like, do you have an ACE gene?
161
420792
3466
Tại sao điều đó quan trọng?
Vì không ai leo lên đến đỉnh cao 8 000 mét mà không cần oxy
07:04
Why would that matter?
162
424258
1978
07:06
Because nobody's ever climbed an 8,000-meter peak without oxygen
163
426236
4038
mà không có gen ACE.
Và nếu bạn muốn biết cụ thể hơn,
07:10
that doesn't have an ACE gene.
164
430274
2750
thì tìm hiểu kiểu di truyền 577R xem sao?
07:13
And if you want to get more specific,
165
433024
1869
07:14
how about a 577R genotype?
166
434893
3015
Thực tế là mỗi nam vận động viên Olympic từng được kiểm tra
07:17
Well it turns out that every male Olympic power athelete ever tested
167
437908
4700
đều mang theo ít nhất một trong số các biến thể này.
07:22
carries at least one of these variants.
168
442608
3250
Nếu đúng là như vậy,
sẽ dẫn đến một vài nghi vấn phức tạp
07:25
If that is true,
169
445858
1654
cho kỳ Olympic ở London,
07:27
it leads to some very complicated questions
170
447512
2158
Có ba sự lựa chọn:
07:29
for the London Olympics.
171
449670
1801
Bạn có muốn Olympic trở thành tủ trưng bày
07:31
Three options:
172
451471
1519
07:32
Do you want the Olympics to be a showcase
173
452990
2832
những cá nhân đột biến đã qua luyện tập chăm chỉ hay không?
07:35
for really hardworking mutants?
174
455822
2700
(Cười)
Lựa chọn số hai:
07:38
(Laughter)
175
458522
1733
Sao chúng ta chơi gôn mà không thuyền buồm?
07:40
Option number two:
176
460255
2735
07:42
Why don't we play it like golf or sailing?
177
462990
3398
Vì bạn có đột biến này và bạn không có đột biến khác,
nên tôi sẽ cho bạn chạy trước 1/10 giây.
07:46
Because you have one and you don't have one,
178
466388
2474
07:48
I'll give you a tenth of a second head start.
179
468862
3995
Lựa chọn số ba:
Vì đây là gen tự nhiên
07:52
Version number three:
180
472857
1071
bạn có nó mà bạn không thừa hưởng từ bố mẹ mình,
07:53
Because this is a naturally occurring gene
181
473928
2069
07:55
and you've got it and you didn't pick the right parents,
182
475997
2782
vậy bạn là điểm nâng cấp trong chuỗi các thế hệ.
07:58
you get the right to upgrade.
183
478779
3949
Ba sự lựa chọn khác nhau.
Vậy những khác biệt này có phải là khác biệt
08:02
Three different options.
184
482728
1751
giữa huy chương Olympic và huy chương về gen hay không.
08:04
If these differences are the difference
185
484479
1622
08:06
between an Olympic medal and a non-Olympic medal.
186
486101
3378
Thật ra khi chúng ta khám phá những điều này,
ta sẽ thay đổi
08:09
And it turns out that as we discover these things,
187
489479
2834
08:12
we human beings really like to change
188
492313
3335
cách ta nhìn nhận, cách ta hành động,
điều cơ thể chúng ta làm.
08:15
how we look, how we act,
189
495648
1694
Chúng ta có khoảng 10.2 triệu cuộc phẫu thuật chỉnh hình ở Mỹ,
08:17
what our bodies do.
190
497342
1594
08:18
And we had about 10.2 million plastic surgeries in the United States,
191
498936
4374
ngoài ra với những công nghệ trực tuyến như ngày nay,
08:23
except that with the technologies that are coming online today,
192
503310
3317
những giải phẫu hiện đại để chỉnh sửa, cắt bỏ,
làm lớn hơn và làm đẹp hơn
08:26
today's corrections, deletions,
193
506627
2701
dễ như trò chơi trẻ con.
08:29
augmentations and enhancements
194
509328
1919
Bạn đã xem diễn thuyết của Tony Atala tại TED,
08:31
are going to seem like child's play.
195
511247
2913
08:34
You already saw the work by Tony Atala on TED,
196
514160
3701
về khả năng tạo ra
08:37
but this ability to start filling
197
517861
3567
mọi thứ giống như bơm đầy các hộp mực của máy in phun
cho phép chúng ta làm ra da, các cơ quan
08:41
things like inkjet cartridges with cells
198
521428
2933
08:44
are allowing us to print skin, organs
199
524361
4674
và các bộ phận khác của cơ thể.
Và khi những công nghệ này phát triển,
08:49
and a whole series of other body parts.
200
529035
2750
bạn cứ thế quan sát, quan sát và quan sát --
08:51
And as these technologies go forward,
201
531785
1884
08:53
you keep seeing this, you keep seeing this, you keep seeing things --
202
533669
3784
vào năm 2000, cấu trúc gen người -
và dường như không có chuyện gì xảy ra
08:57
2000, human genome sequence --
203
537453
2774
09:00
and it seems like nothing's happening,
204
540227
3782
cho đến khi nó xảy ra.
Rồi chúng ta sẽ có thể làm những quan sát đó chỉ trong vài tuần.
09:04
until it does.
205
544009
3112
09:07
And we may just be in some of these weeks.
206
547121
3524
Bạn biết
hai người sắp xếp bộ gen người vào năm 2000
09:10
And as you're thinking about
207
550645
1599
09:12
these two guys sequencing a human genome in 2000
208
552244
3451
và Dự Án Cộng Đồng về việc thiết lập bộ gen người năm 2000,
09:15
and the Public Project sequencing the human genome in 2000,
209
555695
3553
sau đó bạn không còn nghe nói đến nhiều nữa,
cho tới khi bạn nghe về cuộc thí nghiệm vào năm ngoái tại Trung Quốc,
09:19
then you don't hear a lot,
210
559248
3164
09:22
until you hear about an experiment last year in China,
211
562412
3984
họ lấy những tế bào da từ con chuột này,
09:26
where they take skin cells from this mouse,
212
566396
4017
tiêm bốn chất hóa học vào,
biến những tế bào da đó thành tế bào gốc,
09:30
put four chemicals on it,
213
570413
1733
09:32
turn those skin cells into stem cells,
214
572146
3566
để những tế bào gốc này phát triển
và tạo ra một bản sao đầy đủ của con chuột đó.
09:35
let the stem cells grow
215
575712
1465
Đó là một công trình lớn.
09:37
and create a full copy of that mouse.
216
577177
3087
09:40
That's a big deal.
217
580264
3247
Vì về cơ bản
điều đó có nghĩa là bạn có thể lấy một tế bào,
09:43
Because in essence
218
583511
1016
một tế bào gốc đa năng,
09:44
what it means is you can take a cell,
219
584527
2148
cũng tương tự người đi trượt tuyết trên đỉnh núi,
09:46
which is a pluripotent stem cell,
220
586675
2286
09:48
which is like a skier at the top of a mountain,
221
588961
2684
rồi nhân lên thành hai người, giống như hai tế bào gốc đa năng,
09:51
and those two skiers become two pluripotent stem cells,
222
591645
3817
rồi thành 4, 8, 16,
và sau đó nó tăng lên rất nhiều
09:55
four, eight, 16,
223
595462
1782
sau 16 lần phân chia
09:57
and then it gets so crowded
224
597244
1668
những tế bào đó định hướng phát triển khác nhau.
09:58
after 16 divisions
225
598912
1800
Vì vậy nhóm người này đi xuống sườn núi này,
10:00
that those cells have to differentiate.
226
600712
2502
nhóm còn lại đi xuống sườn bên kia.
10:03
So they go down one side of the mountain,
227
603214
1433
Cũng vậy, khi chọn đường,
10:04
they go down another.
228
604647
1233
các tế bào trở thành xương,
10:05
And as they pick that,
229
605880
1534
nhóm khác trở thành tiểu cầu,
10:07
these become bone,
230
607414
2250
10:09
and then they pick another road and these become platelets,
231
609664
2932
thành đại thực bào,
số tế bào này thành lympho bào T.
10:12
and these become macrophages,
232
612596
2117
Nhưng một khi trượt xuống rồi, thì rất khó
10:14
and these become T cells.
233
614713
1267
để quay lại đỉnh núi.
10:15
But it's really hard, once you ski down,
234
615980
1952
Trừ phi, dĩ nhiên, nếu có cáp treo đưa bạn lên.
10:17
to get back up.
235
617932
1523
10:19
Unless, of course, if you have a ski lift.
236
619455
5412
Bốn chất hóa học đó đưa
bất kì tế nào
10:24
And what those four chemicals do
237
624867
2449
lên lại đỉnh núi
10:27
is they take any cell
238
627316
2069
thế là nó lại có cơ hội trở thành bất kì bộ phận nào của cơ thể.
10:29
and take it way back up the mountain
239
629385
1932
Thực tế,
10:31
so it can become any body part.
240
631317
2033
điều đó có nghĩa là
10:33
And as you think of that,
241
633350
1728
bạn có khả năng tái tạo một bản sao đầy đủ
10:35
what it means is potentially
242
635078
1980
của bất kì cơ quan nào
10:37
you can rebuild a full copy
243
637058
2175
từ bất kỳ tế bào nào.
10:39
of any organism
244
639233
1867
Thực sự đây là một công trình lớn
10:41
out of any one of its cells.
245
641100
2586
vì bây giờ bạn không chỉ có thể lấy tế bào của chuột,
10:43
That turns out to be a big deal
246
643686
2531
mà còn có thể là tế bào da của người
10:46
because now you can take, not just mouse cells,
247
646217
2566
rồi biến chúng thành tế bào gốc.
10:48
but you can human skin cells
248
648783
2318
10:51
and turn them into human stem cells.
249
651101
3650
Và sau đó, vào tháng 10, điều họ đã làm
10:54
And then what they did in October
250
654751
3198
là họ đã lấy những tế bào da, chuyển thành tế bào gốc
10:57
is they took skin cells, turned them into stem cells
251
657949
3400
và bắt đầu chuyển chúng thành những tế bào gan.
11:01
and began to turn them into liver cells.
252
661349
3673
Theo lý thuyết
bạn có thể phát triển bất kỳ cơ quan nào từ bất kỳ tế bào nào trong bạn.
11:05
So in theory,
253
665022
1044
11:06
you could grow any organ from any one of your cells.
254
666066
5184
Đây là thí nghiệm thứ hai:
Nếu bạn có thể sao chép cơ thể của mình,
11:11
Here's a second experiment:
255
671250
1718
11:12
If you could photocopy your body,
256
672968
3133
có lẽ bạn cũng muốn tạo ra não của mình.
Một trong những diễn thuyết bạn đã xem ở TED
11:16
maybe you also want to take your mind.
257
676101
3052
khoảng một năm rưỡi trước
của chàng trai này.
11:19
And one of the things you saw at TED
258
679153
1565
Anh ấy đã làm bài diễn thuyết tuyệt vời
11:20
about a year and a half ago
259
680718
1250
11:21
was this guy.
260
681968
1435
Anh là một giáo sư tại MIT.
11:23
And he gave a wonderful technical talk.
261
683403
2600
Nhưng về cơ bản, điều anh nói
11:26
He's a professor at MIT.
262
686003
1599
là bạn có thể lấy retrovirus gây ung thư
11:27
But in essence what he said
263
687602
1916
ở bên trong tế bào não của lũ chuột.
11:29
is you can take retroviruses,
264
689518
1700
Bạn có thể gắn chúng với protein
11:31
which get inside brain cells of mice.
265
691218
2800
sẽ phát sáng khi bạn chiếu sáng chúng.
11:34
You can tag them with proteins
266
694018
2440
Và bạn có thể vẽ đường truyền thần kinh
11:36
that light up when you light them.
267
696458
2094
11:38
And you can map the exact pathways
268
698552
3716
khi một con chuột nhìn, ngửi, chạm,
11:42
when a mouse sees, feels, touches,
269
702268
3483
ghi nhớ, yêu thích.
Rồi bạn có thể lấy một sợi cáp quang
11:45
remembers, loves.
270
705751
2183
11:47
And then you can take a fiber optic cable
271
707934
2373
và chiếu sáng vài thứ tương tự.
11:50
and light up some of the same things.
272
710307
3819
Và lúc bạn làm như vậy,
bạn có thể tưởng tượng nó theo hai màu,
11:54
And by the way, as you do this,
273
714126
1832
có nghĩa là bạn có thể lấy thông tin
11:55
you can image it in two colors,
274
715958
2017
thông qua mã nhị phân rồi đưa trực tiếp vào máy tính.
11:57
which means you can download this information
275
717975
2399
12:00
as binary code directly into a computer.
276
720374
4740
Vậy thì kết luận là gì?
À điều này không hẳn là không tưởng tượng được
12:05
So what's the bottom line on that?
277
725114
2473
một ngày nào đó bạn có thể tải về những kí ức của riêng mình,
12:07
Well it's not completely inconceivable
278
727587
2200
12:09
that someday you'll be able to download your own memories,
279
729787
4495
rồi đưa vào trong một cơ thể mới.
Và có lẽ bạn cũng có thể tải lên những kí ức của người khác.
12:14
maybe into a new body.
280
734282
2387
12:16
And maybe you can upload other people's memories as well.
281
736669
5085
Và điều này có thể chỉ có một hoặc hai
vấn đề nhỏ về đạo đức, chính trị, luân lý.
12:21
And this might have just one or two
282
741754
2514
12:24
small ethical, political, moral implications.
283
744268
3520
(Cười)
Đó chỉ là một ý tưởng thôi mà.
12:27
(Laughter)
284
747788
1531
Còn đây là vấn đề
12:29
Just a thought.
285
749319
2991
đang trở thành những câu hỏi thú vị
12:32
Here's the kind of questions
286
752310
1528
cho những triết gia, nhân viên chính phủ,
12:33
that are becoming interesting questions
287
753838
1980
nhà kinh tế học, những nhà khoa học.
12:35
for philosophers, for governing people,
288
755818
2484
12:38
for economists, for scientists.
289
758302
3366
Vì những công nghệ này đang phát triển rất nhanh.
12:41
Because these technologies are moving really quickly.
290
761668
3284
Bây giờ,
tôi xin đưa một ví dụ về não.
12:44
And as you think about it,
291
764952
1500
12:46
let me close with an example of the brain.
292
766452
3082
Cơ quan nào của cơ thể
phải chịu áp lực tiến hóa lớn
12:49
The first place where you would expect
293
769534
1683
vì tín hiệu đầu vào
12:51
to see enormous evolutionary pressure today,
294
771217
3051
đang ngày càng trở nên khổng lồ
12:54
both because of the inputs,
295
774268
2265
và vì áp lực phải làm việc,
12:56
which are becoming massive,
296
776533
1552
đó chính là bộ não.
12:58
and because of the plasticity of the organ,
297
778085
1782
Chúng ta có bằng chứng để chứng minh điều đó đang diễn ra hay không?
12:59
is the brain.
298
779867
2534
13:02
Do we have any evidence that that is happening?
299
782401
3318
À hãy nhìn vào vài việc như tỉ lệ mắc bệnh tự kỉ.
13:05
Well let's take a look at something like autism incidence per thousand.
300
785719
4731
Đây là những gì xảy ra trong năm 2000.
trong năm 2002,
13:10
Here's what it looks like in 2000.
301
790450
2502
13:12
Here's what it looks like in 2002,
302
792952
2082
2006, 2008.
13:15
2006, 2008.
303
795034
4618
Đây là sự gia tăng trong vòng chưa tới một thập kỉ trở lại đây.
13:19
Here's the increase in less than a decade.
304
799652
4082
Và chúng ta vẫn không biết tại sao điều này lại diễn ra.
13:23
And we still don't know why this is happening.
305
803734
4417
Điều chúng ta biết là, có lẽ
não đang phản ứng
13:28
What we do know is, potentially,
306
808151
2485
theo hướng tăng động, tăng số lượng,
13:30
the brain is reacting in
307
810636
2032
và đang tạo ra những cá nhân như thế này.
13:32
a hyperactive, hyper-plastic way,
308
812668
2134
13:34
and creating individuals that are like this.
309
814802
2950
Và đó chỉ là một trong những điều kiện môi trường.
13:37
And this is only one of the conditions that's out there.
310
817752
2757
Bạn cũng biết những người thông minh xuất chúng,
13:40
You've also got people with who are extraordinarily smart,
311
820509
3540
người có thể nhớ mọi thứ họ từng thấy trong đời
người có giác quan thứ phát,
13:44
people who can remember everything they've seen in their lives,
312
824049
2397
người mắc bệnh tâm thần phân liệt.
13:46
people who've got synesthesia,
313
826446
1385
Có những thứ đang diễn ra
13:47
people who've got schizophrenia.
314
827831
1331
và ta vẫn không hiểu
13:49
You've got all kinds of stuff going on out there,
315
829162
2534
chuyện này diễn ra như thế nào và lí do tại sao.
13:51
and we still don't understand
316
831696
1218
Nhưng một câu hỏi bạn có thể muốn hỏi đó là,
13:52
how and why this is happening.
317
832914
2233
chúng ta có đang thấy sự tiến hóa nhanh chóng của não
13:55
But one question you might want to ask is,
318
835147
2682
13:57
are we seeing a rapid evolution of the brain
319
837829
2628
và cách chúng ta truyền tải dữ liệu không?
Bởi vì khi bạn nghĩ về số lượng dữ liệu đi vào não,
14:00
and of how we process data?
320
840457
1825
chúng ta đang cố gắng tiếp nhận nhiều dữ liệu trong một ngày
14:02
Because when you think of how much data's coming into our brains,
321
842282
3063
14:05
we're trying to take in as much data in a day
322
845345
3484
như nhiều người từng tiếp nhận trong cả đời mình.
Và thực tế
14:08
as people used to take in in a lifetime.
323
848829
2551
có bốn thuyết giải thích tại sao điều này diễn ra,
14:11
And as you're thinking about this,
324
851380
2632
còn có thêm các thứ khác.
14:14
there's four theories as to why this might be going on,
325
854012
2342
Tôi không có một đáp án thỏa đáng.
Thật sự cần có nhiều cuộc nghiên cứu hơn nữa.
14:16
plus a whole series of others.
326
856354
1327
14:17
I don't have a good answer.
327
857681
1649
14:19
There really needs to be more research on this.
328
859330
3616
Một sự lựa chọn là tín đồ của thức ăn nhanh.
Khởi đầu với vài bằng chứng
14:22
One option is the fast food fetish.
329
862946
2235
cho rằng chứng béo phì và ăn kiêng
14:25
There's beginning to be some evidence
330
865181
2449
có liên quan đến
14:27
that obesity and diet
331
867630
2251
những biến đổi gen,
14:29
have something to do
332
869881
1631
có hay không có tác động
14:31
with gene modifications,
333
871512
1768
trên hoạt động não của một bé sơ sinh.
14:33
which may or may not have an impact
334
873280
2350
14:35
on how the brain of an infant works.
335
875630
3517
Sự lựa chọn thứ hai là lựa chọn dành cho người lập dị đầy quyến rũ.
14:39
A second option is the sexy geek option.
336
879147
3955
Những điều kiện này thì vô cùng hiếm.
14:43
These conditions are highly rare.
337
883102
4243
(Cười)
(Vỗ tay)
14:47
(Laughter)
338
887345
3038
14:50
(Applause)
339
890383
5300
Nhưng điều đang bắt đầu diễn ra
đó là vì tất cả những người lập dị này tập hợp lại,
14:55
But what's beginning to happen
340
895683
1633
vì họ đủ tiêu chuẩn để lập trình máy tính
14:57
is because these geeks are all getting together,
341
897316
2534
14:59
because they are highly qualified for computer programming
342
899850
2897
và điều này được trả thù lao rất cao
cũng như những nhiệm vụ hướng dẫn chi tiết khác,
15:02
and it is highly remunerated,
343
902747
2318
họ đang tập trung về mặt địa lý
15:05
as well as other very detail-oriented tasks,
344
905065
3150
và tìm những người bạn cùng chung ý tưởng.
15:08
that they are concentrating geographically
345
908215
2449
15:10
and finding like-minded mates.
346
910664
2967
Vì vậy đây là giả thuyết giao phối tương xứng
15:13
So this is the assortative mating hypothesis
347
913631
3568
của những bộ gen tương hỗ nhau
trong những cấu trúc này.
15:17
of these genes reinforcing one another
348
917199
2700
Lựa chọn thứ ba, có phải có quá nhiều thông tin?
15:19
in these structures.
349
919899
2117
Chúng ta càng cố gắng truyền tải nhiều thứ
15:22
The third, is this too much information?
350
922016
2950
để những người có giác quan thứ phát
15:24
We're trying to process so much stuff
351
924966
1497
và chỉ có những cái ống khổng lồ để ghi nhớ tất cả.
15:26
that some people get synesthetic
352
926463
2352
Nhiều người lại nhạy cảm với khối lượng lớn thông tin.
15:28
and just have huge pipes that remember everything.
353
928815
2600
Nhiều người lại phản ứng với những điều kiện tâm lí đa dạng
15:31
Other people get hyper-sensitive to the amount of information.
354
931415
2669
15:34
Other people react with various psychological conditions
355
934084
3982
hoặc phản ứng trước thông tin này.
Hoặc có thể là do những chất hóa học.
15:38
or reactions to this information.
356
938066
1632
Nhưng khi bạn thấy sự gia tăng
15:39
Or maybe it's chemicals.
357
939698
2702
trật tự của âm lượng trong một điều kiện,
15:42
But when you see an increase
358
942400
1765
hoặc bạn không đo được chính xác
15:44
of that order of magnitude in a condition,
359
944165
2351
hoặc có thứ gì đó đang diễn ra vô cùng nhanh,
15:46
either you're not measuring it right
360
946516
1565
và có lẽ là sự tiến hóa trong thực tại.
15:48
or there's something going on very quickly,
361
948081
2518
15:50
and it may be evolution in real time.
362
950599
4032
Đây là kết luận.
Điều tôi nghĩ chúng ta đang làm
15:54
Here's the bottom line.
363
954631
2503
đó là chúng ta đang chuyển hóa như loài vật.
15:57
What I think we are doing
364
957134
2181
Tôi không nghĩ về điều này khi Steve Gullans và tôi cùng bắt đầu viết.
15:59
is we're transitioning as a species.
365
959315
1716
16:01
And I didn't think this when Steve Gullans and I started writing together.
366
961031
5484
Tôi nghĩ chúng ta đang chuyển hóa thành Homo evolutis
dù tốt hơn hay tệ hơn
16:06
I think we're transitioning into Homo evolutis
367
966515
2451
điều đó không chỉ là người Hominid ý thức được môi trường xung quanh mình,
16:08
that, for better or worse,
368
968966
1399
16:10
is not just a hominid that's conscious of his or her environment,
369
970365
4182
đó là người Hominid đang bắt đầu trực tiếp và liều lĩnh
16:14
it's a hominid that's beginning to directly and deliberately
370
974547
3219
điều khiển sự tiến hóa của chính loài của mình,
16:17
control the evolution of its own species,
371
977766
3198
của vi khuẩn của thực vật và động vật.
16:20
of bacteria, of plants, of animals.
372
980964
3834
Và tôi nghĩ đó là trật tự của sự thay đổi lớn
16:24
And I think that's such an order of magnitude change
373
984798
2835
mà chắt của bạn hoặc cháu cố của bạn
16:27
that your grandkids or your great-grandkids
374
987633
3103
có lẽ sẽ là một loài vô cùng khác biệt với bạn.
16:30
may be a species very different from you.
375
990736
3045
Cảm ơn rất nhiều.
(Vỗ tay)
16:33
Thank you very much.
376
993781
1586
16:35
(Applause)
377
995367
5331
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7