Juan Enriquez: Will our kids be a different species?

Translator: Timothy Covell Reviewer: Morton Bast

Tłumaczenie: Magdalena Drej Korekta: Capa Girl

All right. So, like all good stories,

Jak wszystkie dobre historie,

this starts a long, long time ago

ta zaczyna się: "dawno, dawno temu",

when there was basically nothing.

kiedy nie było właściwie niczego.

So here is a complete picture of the universe

Oto obraz wszechświata

about 14-odd billion years ago.

sprzed mniej więcej 14 miliardów lat.

All energy is concentrated into a single point of energy.

Cała energia koncentruje się w jednym punkcie.

For some reason it explodes,

Z jakiegoś powodu eksploduje

and you begin to get these things.

i zaczynają powstawać takie oto rzeczy.

So you're now about 14 billion years into this.

Oto jak wyglądał wszechświat 14 miliardów lat temu.

And these things expand and expand and expand

Następnie nasz wszechświat się rozszerza i rozszerza,

into these giant galaxies,

formując gigantyczne galaktyki,

and you get trillions of them.

których powstają biliony.

And within these galaxies

W tych galaktykach

you get these enormous dust clouds.

powstają ogromne chmury pyłu.

And I want you to pay particular attention

Zwróćcie szczególną uwagę

to the three little prongs

na te trzy małe wypustki

in the center of this picture.

w środku tego zdjęcia.

If you take a close-up of those,

W powiększeniu

they look like this.

wyglądają tak.

And what you're looking at is columns of dust

Widzicie tu kolumny pyłu,

where there's so much dust --

w których jest go tyle,

by the way, the scale of this is a trillion vertical miles --

- na marginesie, skala to bilion mil pionowo -

and what's happening is there's so much dust,

w których jest go tyle,

it comes together and it fuses

że jego cząsteczki łącząc się

and ignites a thermonuclear reaction.

wywołują reakcję termojądrową.

And so what you're watching

To co macie okazję obserwować,

is the birth of stars.

to rodzące się gwiazdy.

These are stars being born out of here.

To narodziny gwiazd.

When enough stars come out,

Kiedy powstaje ich wystarczająco dużo,

they create a galaxy.

tworzą galaktykę.

This one happens to be a particularly important galaxy,

Ta jest szczególnie ważna,

because you are here.

bo jesteście tu wy.

(Laughter)

(śmiech)

And as you take a close-up of this galaxy,

Gdy przyjrzycie się jej bliżej,

you find a relatively normal,

znajdziecie względnie normalną,

not particularly interesting star.

nieszczególnie interesującą gwiazdę.

By the way, you're now about two-thirds of the way into this story.

Na marginesie, mamy już za sobą 2/3 tej historii.

So this star doesn't even appear

A ta gwiazda nie powstaje

until about two-thirds of the way into this story.

aż do tego momentu.

And then what happens

Potem dzieje się coś innego.

is there's enough dust left over

Masy pozostałego pyłu,

that it doesn't ignite into a star,

nie tworzą już gwiazdy

it becomes a planet.

ale planetę.

And this is about a little over four billion years ago.

Oto scenariusz wydarzeń sprzed 4 miliardów lat.

And soon thereafter

Krótko po tym,

there's enough material left over

wystarczająca ilość pozostałego materiału

that you get a primordial soup,

tworzy "zupę pierwotną",

and that creates life.

w której powstaje życie.

And life starts to expand and expand and expand,

I życie zaczyna się rozwijać i rozwijać ...

until it goes kaput.

aż kaput.

(Laughter)

(Śmiech)

Now the really strange thing

Zadziwiającym jest fakt,

is life goes kaput, not once, not twice,

że życie wymiera nie raz, nie dwa,

but five times.

ale pięć razy.

So almost all life on Earth

Więc niemal całe życie na Ziemii

is wiped out about five times.

wymiera około pięciu razy.

And as you're thinking about that,

Tymczasem,

what happens is you get more and more complexity,

życie staje się coraz bardziej złożone.

more and more stuff

Powstaje coraz więcej materiału

to build new things with.

a z niego nowe istoty.

And we don't appear

My natomiast pojawiamy się

until about 99.96 percent of the time into this story,

dopiero w ok. 99.96 % czasu trwania tej historii,

just to put ourselves and our ancestors in perspective.

żeby nabrać odpowiedniej perspektywy.

So within that context, there's two theories of the case

W tym kontekście, pojawiają się 2 teorie

as to why we're all here.

dotyczące naszej tutaj obecności.

The first theory of the case

Pierwsza z nich zakłada,

is that's all she wrote.

że to już wszystko - dzieło skończone.

Under that theory,

Zgodnie z nią,

we are the be-all and end-all

jesteśmy całym sensem

of all creation.

stworzenia.

And the reason for trillions of galaxies,

A powodem dla którego istnieją biliony galaktyk i

sextillions of planets,

tryliardy planet,

is to create something that looks like that

jest stworzenie czegoś, co wygląda tak

and something that looks like that.

i czegoś co wygląda tak.

And that's the purpose of the universe;

Oto jest cel istnienia wszechświata;

and then it flat-lines,

Następnie utrzymuje już jedynie stały poziom,

it doesn't get any better.

nie udoskonala się.

(Laughter)

(śmiech)

The only question you might want to ask yourself is,

Pojawia się pytanie:

could that be just mildly arrogant?

czy nie jest to aby odrobinę aroganckie?

And if it is --

A jeśli jest -

and particularly given the fact that we came very close to extinction.

zwłaszcza, że omal nie wyginęliśmy.

There were only about 2,000 of our species left.

Zostało około 2000 przedstawicieli naszego gatunku.

A few more weeks without rain,

Kilka tygodni suszy dłużej

we would have never seen any of these.

i już nie zobaczylibyśmy żadnego z nich.

(Laughter)

(śmiech)

(Applause)

(brawa)

So maybe you have to think about a second theory

Może zatem należy wziąć pod uwagę drugą teorię,

if the first one isn't good enough.

skoro pierwsza nie jest wystarczająco dobra.

Second theory is: Could we upgrade?

Druga teoria: Czy moglibyśmy się udoskonalać?

(Laughter)

(śmiech)

Well, why would one ask a question like that?

Po co ktoś miałby zadawać takie pytanie?

Because there have been at least 29 upgrades so far

Ponieważ do tej pory było co najmniej 29 takich udoskonaleń

of humanoids.

humanoidów.

So it turns out that we have upgraded.

Okazuje się zatem, że się udoskonalaliśmy.

We've upgraded time and again and again.

Udoskonalaliśmy się raz za razem.

And it turns out that we keep discovering upgrades.

I wciąż odkrywamy kolejne udoskonalenia.

We found this one last year.

To odkryliśmy w zeszłym roku.

We found another one last month.

Kolejne w zeszłym miesiącu.

And as you're thinking about this,

Nasuwa się

you might also ask the question:

pytanie:

So why a single human species?

dlaczego istnieje tylko jeden gatunek ludzki?

Wouldn't it be really odd

Czy nie byłoby dziwnym

if you went to Africa and Asia and Antarctica

znaleźć dokładnie tego samego ptaka

and found exactly the same bird --

w Afryce, Azji czy na Antarktydzie.

particularly given that we co-existed at the same time

Zwłaszcza, że w tym samym czasie koegzystowaliśmy

with at least eight other versions of humanoid

z co najmniej 8 innymi wersjami humanoidów.

at the same time on this planet?

W tym samym czasie, na tej planecie?

So the normal state of affairs

Normalny stan rzeczy

is not to have just a Homo sapiens;

to nie tylko istnienie Homo sapiens,

the normal state of affairs

normalny stan rzeczy

is to have various versions of humans walking around.

to istnienie różnych wersji istot ludzkich.

And if that is the normal state of affairs,

A skoro to jest normalny stan rzeczy,

then you might ask yourself,

możecie zapytać,

all right, so if we want to create something else,

jak duża musiałaby być mutacja

how big does a mutation have to be?

aby stworzyć coś nowego ?

Well Svante Paabo has the answer.

Svante Paabo zna odpowiedź.

The difference between humans and Neanderthal

Róźnica pomiędzy ludźmi a Neandertalczykami

is 0.004 percent of gene code.

to 0.004 % kodu genetycznego.

That's how big the difference is

Oto różnica

one species to another.

między jednym gatunkiem a drugim.

This explains most contemporary political debates.

To wyjaśnia większość współczesnych debat politycznych.

(Laughter)

(śmiech)

But as you're thinking about this,

Tak naprawdę,

one of the interesting things

interesujące jest to,

is how small these mutations are and where they take place.

jakiego rozmiaru są to mutacje i gdzie zachodzą.

Difference human/Neanderthal

Różnica między człowiekiem a Neandertalczykiem

is sperm and testis,

zawiera się w: jądrach i spermie,

smell and skin.

węchu i skórze.

And those are the specific genes

Za to odpowiadają konkretne geny,

that differ from one to the other.

które w tym przypadku różnią się.

So very small changes can have a big impact.

Niewielkie zmiany mogą mieć ogromne skutki.

And as you're thinking about this,

W istocie,

we're continuing to mutate.

my wciąż się mutujemy.

So about 10,000 years ago by the Black Sea,

Około 10000 lat temu nad Morzem Czarnym

we had one mutation in one gene

mutacja zaledwie 1 genu,

which led to blue eyes.

zaowocowała niebieskim kolorem oczu.

And this is continuing and continuing and continuing.

Ten proces jest ciągły.

And as it continues,

W tym roku,

one of the things that's going to happen this year

w ramach tego właśnie procesu

is we're going to discover the first 10,000 human genomes,

nastąpi odczytanie pierwszych 10 000 genomów ludzkich -

because it's gotten cheap enough to do the gene sequencing.

sekwencjonowanie genomów zrobiło się wystarczająco tanie.

And when we find these,

Gdy to nastąpi,

we may find differences.

możemy w nich odnaleźć róźnice.

And by the way, this is not a debate that we're ready for,

Na marginesie, to debata na którą nie jesteśmy jeszcze gotowi.

because we have really misused the science in this.

Do tej pory nadużywaliśmy nauki w tej kwestii.

In the 1920s, we thought there were major differences between people.

W latach 20. sądziliśmy, że istnieją istotne róźnice pomiędzy ludźmi.

That was partly based on Francis Galton's work.

Częściowo, na podstawie pracy Francisa Galtona -

He was Darwin's cousin.

kuzyna Darwina.

But the U.S., the Carnegie Institute,

Następnie, Carnegie Institute,

Stanford, American Neurological Association

Stanford, American Neurological Association

took this really far.

rozwinęły tą gałąź nauki jeszcze dalej.

That got exported and was really misused.

Wiedzę eksportowano i naprawdę źle wykorzystywano.

In fact, it led to some absolutely horrendous

Efektem czego było niesamowicie haniebne

treatment of human beings.

traktowanie istot ludzkich.

So since the 1940s, we've been saying there are no differences,

Dlatego od lat 40. mówi się, że różnic nie ma,

we're all identical.

że wszyscy jesteśmy tacy sami.

We're going to know at year end if that is true.

Pod koniec roku dowiemy się czy to prawda.

And as we think about that,

Tymczasem,

we're actually beginning to find things

zaczynamy zastanawiać się nad rzeczami typu:

like, do you have an ACE gene?

czy mam gen ACE?

Why would that matter?

Czemu to ważne?

Because nobody's ever climbed an 8,000-meter peak without oxygen

Bo nikomu bez genu ACE nie udało się wspiąć

that doesn't have an ACE gene.

na ponad 8 tys. szczyt bez butli z tlenem.

And if you want to get more specific,

Idąc dalej,

how about a 577R genotype?

co z genotypem 577R?

Well it turns out that every male Olympic power athelete ever tested

Otóż, każdy olimpijczyk płci męskiej

carries at least one of these variants.

ma przynajmniej jeden z tych wariantów.

If that is true,

Jeśli to prawda,

it leads to some very complicated questions

przed Olimpiadą w Londynie,

for the London Olympics.

rodzi się kilka zawiłych pytań.

Three options:

Pierwsze:

Do you want the Olympics to be a showcase

Czy chcemy, żeby Olimpiada była formą pokazu

for really hardworking mutants?

naprawdę pracowitych mutantów?

(Laughter)

(śmiech)

Option number two:

Drugie:

Why don't we play it like golf or sailing?

Dlaczego nie rozegramy tego jak golfa lub żeglarstwa?

Because you have one and you don't have one,

Skoro ty masz ten gen, a ty nie,

I'll give you a tenth of a second head start.

ty masz ułamek sekundy przewagi na starcie.

Version number three:

I trzecie:

Because this is a naturally occurring gene

Skoro to naturalnie występujący gen,

and you've got it and you didn't pick the right parents,

ty go posiadasz, ty natomiast nie wybrałeś odpowiednich rodziców,

you get the right to upgrade.

masz zatem prawo do udoskonalenia się.

Three different options.

Trzy różne opcje.

If these differences are the difference

Różnice te mogą oznaczać

between an Olympic medal and a non-Olympic medal.

medal olimpijski lub jego brak.

And it turns out that as we discover these things,

A okazuje się że, w miarę odkrywania tych rzeczy,

we human beings really like to change

zaczynamy hołubić zmiany;

how we look, how we act,

zmieniamy wygląd, zachowania,

what our bodies do.

to co robią nasze ciała.

And we had about 10.2 million plastic surgeries in the United States,

W 2008 r. w USA przeprowadzono ok. 10,2 mln operacji plastycznych,

except that with the technologies that are coming online today,

biorąc pod uwagę dzisiejszy postęp technologiczny,

today's corrections, deletions,

to poprawianie, usuwanie,

augmentations and enhancements

poszerzanie i udoskonalanie,

are going to seem like child's play.

wydają się dziecinna zabawą.

You already saw the work by Tony Atala on TED,

Poznaliście już zapewne pracę Tony'ego Atali,

but this ability to start filling

prezentował ją na TED,

things like inkjet cartridges with cells

tą zdolność do wypełniania ludzkimi komórkami 'kartridży'

are allowing us to print skin, organs

pozwalająca nam drukować skórę, organy

and a whole series of other body parts.

i całe mnóstwo innych części ciała.

And as these technologies go forward,

Te technologie się ciągle rozwijają

you keep seeing this, you keep seeing this, you keep seeing things --

a wy możecie to obserwować.

2000, human genome sequence --

W 2000 roku, po raz pierwszy odczytano sekwencje ludzkiego genomu

and it seems like nothing's happening,

i wydaje się, że nic się od tego momentu w tej kwestii nie zmienia.

until it does.

Jednak niebawem coś się może wydarzyć.

And we may just be in some of these weeks.

Może w nadchodzących tygodniach.

And as you're thinking about

Tak naprawdę o naukowcach, którzy dokonali tego genetycznego wyczynu

these two guys sequencing a human genome in 2000

i samym projekcie

and the Public Project sequencing the human genome in 2000,

poznania ludzkiego genomu z 2000 roku

then you don't hear a lot,

później nie słyszeliście zbyt wiele,

until you hear about an experiment last year in China,

aż do wiadomości o zeszłorocznym eksperymencie w Chinach

where they take skin cells from this mouse,

w trakcie, którego pobrano komórki skóry myszy,

put four chemicals on it,

dodano 4 związki chemiczne,

turn those skin cells into stem cells,

komórki skóry zmieniono w komórki macierzyste,

let the stem cells grow

pozwolono rosnąć,

and create a full copy of that mouse.

i w efekcie otrzymano wierną kopię tej myszy.

That's a big deal.

To bardzo istotny krok.

Because in essence

Oznacza on bowiem,

what it means is you can take a cell,

że można pobrać

which is a pluripotent stem cell,

pliripotencjalną komórką macierzystą

which is like a skier at the top of a mountain,

która jest jak narciarz na szczycie góry,

and those two skiers become two pluripotent stem cells,

i ci dwaj narciarze stają się dwiema pluripotencjalnymi komórkami macierzystymi,

four, eight, 16,

czterema, ośmioma, szesnastoma,

and then it gets so crowded

po 16 podziałach

after 16 divisions

zaczyna się robić tak tłoczno,

that those cells have to differentiate.

że komórki zaczynają się zróżnicować.

So they go down one side of the mountain,

Zjeżdżają jedną stroną góry,

they go down another.

zjeżdżają drugą.

And as they pick that,

I wybierając jedną z dróg

these become bone,

stają się kością,

and then they pick another road and these become platelets,

inne trombocytami,

and these become macrophages,

makrofagami,

and these become T cells.

czy komórkami T.

But it's really hard, once you ski down,

Jednak gdy zjedzie się już na dół,

to get back up.

bardzo trudno jest wrócić na górę.

Unless, of course, if you have a ski lift.

Chyba, że ma się do dyspozycji wyciąg narciarski.

And what those four chemicals do

A te cztery związki chemiczne

is they take any cell

zabierają każdą komórkę

and take it way back up the mountain

z powrotem na górę,

so it can become any body part.

żeby mogła stać się jakąkolwiek częścią ciała.

And as you think of that,

W istocie,

what it means is potentially

to oznacza, że potencjalnie

you can rebuild a full copy

można stworzyć wierną kopię

of any organism

każdego organizmu,

out of any one of its cells.

z jakiejkolwiek jego komórki.

That turns out to be a big deal

To okazuje się być ważne,

because now you can take, not just mouse cells,

bo obecnie można pobrać nie tylko komórki myszy,

but you can human skin cells

ale też komórki ludzkiej skóry

and turn them into human stem cells.

i zamienić je w ludzkie komórki macierzyste.

And then what they did in October

W październiku pobrano komórki skóry,

is they took skin cells, turned them into stem cells

zamieniono je w komórki macierzyste,

and began to turn them into liver cells.

które później zmieniono w komórki wątroby.

So in theory,

Teoretycznie zatem,

you could grow any organ from any one of your cells.

można wyhodować dowolny organ z dowolnej komórki ludzkiego ciała.

Here's a second experiment:

Przytoczmy inny wart uwagi eksperyment.

If you could photocopy your body,

Gdybyście mogli powielić swoje ciało,

maybe you also want to take your mind.

pewnie chcielibyście również powielić swój umysł.

And one of the things you saw at TED

Około 1,5 roku temu,

about a year and a half ago

jedną z osób, którą mieliście okazję zobaczyć na TED

was this guy.

był ten facet.

And he gave a wonderful technical talk.

Wygłosił niesamowicie fachowe przemówienie.

He's a professor at MIT.

Jest profesorem na MIT.

But in essence what he said

Powiedział,

is you can take retroviruses,

że można pobrać retrowirusy,

which get inside brain cells of mice.

które przedostają się do komórek mózgowych myszy.

You can tag them with proteins

Można je oznaczyć

that light up when you light them.

fluorescencyjnymi białkami,

And you can map the exact pathways

odwzorować ich dokładne ścieżki,

when a mouse sees, feels, touches,

pojawiające się gdy mysz widzi,

remembers, loves.

czuje, dotyka, pamięta, kocha.

And then you can take a fiber optic cable

A potem za pomocą kabla światłowodowego

and light up some of the same things.

można rozświetlić niektóre z nich.

And by the way, as you do this,

Później

you can image it in two colors,

można to wyświetlić w dwóch kolorach,

which means you can download this information

co znaczy, że można wprowadzić tę informację

as binary code directly into a computer.

w postaci kodu binarnego bezpośrednio do komputera.

So what's the bottom line on that?

I co z tego wynika?

Well it's not completely inconceivable

Nie jest całkowicie nieprawdopodobnym,

that someday you'll be able to download your own memories,

że pewnego dnia, będzie można przesłać swoje wspomnienia

maybe into a new body.

do nowego ciała.

And maybe you can upload other people's memories as well.

Wspomnienia swoje czy też innych osób.

And this might have just one or two

Oczywiście może to ze sobą nieść pewne

small ethical, political, moral implications.

etyczne, polityczne i moralne konsekwencje.

(Laughter)

(śmiech)

Just a thought.

Mała dygresja.

Here's the kind of questions

Ten aspekt nauki często staje się

that are becoming interesting questions

przedmiotem rozważań

for philosophers, for governing people,

filozofów, rządzących,

for economists, for scientists.

ekonomistów, naukowców.

Because these technologies are moving really quickly.

Ponieważ te technologie rozwijają się w ogromnym tempie.

And as you think about it,

Pozwólcie że zakończę ostatnim przykładem.

let me close with an example of the brain.

Mózg.

The first place where you would expect

Organem, na który oddziałuje niesamowita

to see enormous evolutionary pressure today,

presja ewolucyjna,

both because of the inputs,

zarówno z powodu natłoku

which are becoming massive,

ciągle przybywających informacji,

and because of the plasticity of the organ,

jak i ze względu na jego plastyczność,

is the brain.

jest mózg.

Do we have any evidence that that is happening?

Czy są jakieś dowody na to, że tak się dzieje?

Well let's take a look at something like autism incidence per thousand.

Przyjrzyjmy się częstotliwości występowania autyzmu.

Here's what it looks like in 2000.

Tak wyglądało to w 2000 r.,

Here's what it looks like in 2002,

tak to wyglądało w 2002

2006, 2008.

a tak w 2006 i 2008.

Here's the increase in less than a decade.

Oto jak zwiększyła się liczba chorych w niecałą dekadę.

And we still don't know why this is happening.

Wciąż nie wiemy dlaczego tak się dzieje.

What we do know is, potentially,

Wiemy natomiast,

the brain is reacting in

że mózg reaguje

a hyperactive, hyper-plastic way,

nadpobudliwie, hiperplastycznie,

and creating individuals that are like this.

i stwarza jednostki cierpiące na tę przypadłość.

And this is only one of the conditions that's out there.

A to tylko jedna z chorób.

You've also got people with who are extraordinarily smart,

Są też ludzie, którzy są nieprzeciętnie mądrzy,

people who can remember everything they've seen in their lives,

ludzie, którzy mają zdolność zapamiętania wszystkiego co widzieli w swoim życiu,

people who've got synesthesia,

ludzie z synestezją,

people who've got schizophrenia.

ludzie cierpiący na schizofrenię.

You've got all kinds of stuff going on out there,

Zachodzi tak wiele procesów,

and we still don't understand

których wciąż nie rozumiemy.

how and why this is happening.

Jak i dlaczego tak się dzieje.

But one question you might want to ask is,

Do takich frapujących pytań należą:

are we seeing a rapid evolution of the brain

czy obserwujemy szybką ewolucję mózgu?

and of how we process data?

i w jaki sposób przetwarzamy dane?

Because when you think of how much data's coming into our brains,

Pamiętajmy,

we're trying to take in as much data in a day

że obecnie nasze mózgi codziennie przyswajają taką ilość danych

as people used to take in in a lifetime.

jaką nasi przodkowie przyswajali w ciągu całego swojego życia.

And as you're thinking about this,

Istnieją 4 wiodące teorie

there's four theories as to why this might be going on,

próbujące nam wytłumaczyć obecny stan rzeczy;

plus a whole series of others.

Cztery wiodące i cały szereg innych.

I don't have a good answer.

Nie znam prawidłowej odpowiedzi.

There really needs to be more research on this.

Naprawdę potrzeba nam więcej badań.

One option is the fast food fetish.

Jedna z nich wiąże te zmiany z tzw. 'fetyszem fastfoodowym'

There's beginning to be some evidence

Zaczynają pojawiać się dowody,

that obesity and diet

że otyłość i dieta

have something to do

mają coś wspólnego

with gene modifications,

z modyfikacjami genów,

which may or may not have an impact

które później mogą lub nie wpływać

on how the brain of an infant works.

na działanie mózgu noworodków.

A second option is the sexy geek option.

Druga teoria dotyczy seksownych kujonów.

These conditions are highly rare.

Te okoliczności występują niezwykle rzadko.

(Laughter)

(Śmiech)

(Applause)

(Brawa)

But what's beginning to happen

Dochodzi do tego,

is because these geeks are all getting together,

że kujony zaczynają się spotykać.

because they are highly qualified for computer programming

Nieprzeciętnie uzdolnieni w kwestii programowania komputerowego

and it is highly remunerated,

i innych, dobrze płatnych zadań wymagających

as well as other very detail-oriented tasks,

podobnych zdolności,

that they are concentrating geographically

zaczynają się skupiać geograficznie

and finding like-minded mates.

i dobierać podobnych do sobie partnerów seksualnych.

So this is the assortative mating hypothesis

Oto hipoteza kojarzenia selektywnego genów,

of these genes reinforcing one another

które wzajemnie się wzmacniają

in these structures.

w swoich strukturach.

The third, is this too much information?

Trzecia teoria wiąże ewolucję mózgu z natłokiem informacji.

We're trying to process so much stuff

Próbujemy przetworzyć tyle danych,

that some people get synesthetic

że niektórzy ludzie stają się synestetami,

and just have huge pipes that remember everything.

i po prostu pamiętają wszystko.

Other people get hyper-sensitive to the amount of information.

Inni stają się nadwrażliwi na ilość informacji.

Other people react with various psychological conditions

Inni na taki natłok informacji reagują

or reactions to this information.

różnymi chorobami psychicznymi

Or maybe it's chemicals.

Czwarta teoria natomiast, u podstaw tych zmian widzi związki chemiczne.

But when you see an increase

Ale kiedy obserwuje się

of that order of magnitude in a condition,

wzrost o takim charakterze i takiej wielkości

either you're not measuring it right

to albo zbiera się dane w sposób nieprawidłowy

or there's something going on very quickly,

albo też dzieje się tam coś zgoła innego.

and it may be evolution in real time.

Może to być właśnie ewolucja,

Here's the bottom line.

dokonująca się na naszych oczach.

What I think we are doing

Moim zdaniem,

is we're transitioning as a species.

jako gatunek jesteśmy w okresie przejściowym.

And I didn't think this when Steve Gullans and I started writing together.

Nie myślałem o tym, kiedy zaczynałem pisać ze Stevem Gullansem.

I think we're transitioning into Homo evolutis

Sądzę, żę przekształcamy się w Homo evolutis,

that, for better or worse,

który, nie tylko jest homonidem

is not just a hominid that's conscious of his or her environment,

świadomym swojego otoczenia,

it's a hominid that's beginning to directly and deliberately

ale również zaczyna celowo i bezpośrednio

control the evolution of its own species,

kontrolować ewolucję swojego gatunku,

of bacteria, of plants, of animals.

bakterii, roślin, zwierząt.

And I think that's such an order of magnitude change

To tak poważna zmiana,

that your grandkids or your great-grandkids

że wasze wnuki lub prawnuki

may be a species very different from you.

mogą być już zupełnie innym gatunkiem.

Thank you very much.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)