Why design should include everyone | Sinéad Burke

Translator: Trang Phạm Lê Khánh Reviewer: Vy Nguyen

I want to give you a new perspective.

Tôi muốn chỉ cho các bạn một cách nhìn mới.

That sounds grandiose, and it is.

Nó nghe có vẻ vĩ đại.

I left Ireland yesterday morning.

Tôi rời khỏi Ireland sáng hôm qua

I traveled from Dublin to New York

Đi từ Dublin đến New York

independently.

mà không cần ai đi kèm.

But the design of an airport,

Nhưng thiết kế của sân bay,

plane and terminal

máy bay, cổng ra vào

offers little independence when you're 105 and a half centimeters tall.

chỉ cho bạn một chút tự lập khi bạn chỉ cao 105 và 0.5 cm.

For Americans, that's 3' 5".

Với người Mỹ, 105.5 cm tương đương với 3'5''.

I was whisked through the airport by airline assistants in a wheelchair.

Tôi được một tiếp viên hàng không đẩy đi quanh sân bay với một chiếc xe lăn.

Now, I don't need to use a wheelchair,

Giờ thì tôi không cần dùng xe lăn để đứng đây.

but the design of an airport

Tuy nhiên, thiết kế của sân bay

and its lack of accessibility

cùng với sự hạn chế của nó đối với một số người

means that it's my only way to get through.

nó trở thành cách duy nhất giúp tôi di chuyển.

With my carry-on bag between my feet,

Với chiếc túi giữa hai chân,

I was wheeled through security, preclearance

tôi đi qua cửa kiểm tra an ninh và hải quan

and I arrived at my boarding gate.

và cuối cùng cũng đến cửa lên máy bay.

I use the accessibility services in the airport

Tôi sử dụng dịch vụ hỗ trợ di chuyển ở sân bay

because most of the terminal is just not designed with me in mind.

vì hầu hết các cửa đều không được thiết kế dành cho tôi.

Take security, for example.

Ví dụ như kiểm tra an ninh chẳng hạn

I'm not strong enough to lift my carry-on bag

Tôi không đủ khỏe để tự nhấc chiếc túi của mình

from the ground to the carousel.

từ dưới đất lên băng chuyền hành lý.

I stand at eye level with it.

Tầm mắt của tôi chỉ ngang với nó.

And those who work in that space for safety purposes cannot help me

và những người làm việc ở đó thì vì những lý do an toàn nên không thể giúp tôi

and cannot do it for me.

hay làm gì cả.

Design inhibits my autonomy and my independence.

Thiết kế hạn kế sự tự do và tự chủ của tôi.

But traveling at this size, it isn't all bad.

Nhưng di chuyển với chiều cao này cũng không tệ lắm.

The leg room in economy is like business class.

Chỗ để chân vé tiết kiệm rộng như hạng thương gia vậy.

(Laughter)

(Cười lớn)

I often forget that I'm a little person.

Tôi hay quên rằng mình là một người nhỏ bé.

It's the physical environment and society that remind me.

Môi trường xung quanh thường nhắc nhở tôi về điều này.

Using a public bathroom is an excruciating experience.

Sử dụng phòng tắm công cộng là một ký ức kinh khủng.

I walk into the cubicle

Tôi bước vào phòng thay đồ

but I can't reach the lock on the door.

nhưng không thể với tới nắm đấm cửa.

I'm creative and resilient.

Tôi sáng tạo và nhanh nhẹn.

I look around and see if there's a bin that I can turn upside down.

tự nhìn xung quanh và tìm một cái thùng để có thể đứng lên.

Is it safe?

Nó có an toàn không?

Not really.

Không hẳn

Is it hygienic and sanitary?

Nó có sạch sẽ không?

Definitely not.

Tất nhiên là không luôn.

But the alternative is much worse.

Nhưng cách khác còn tệ hơn.

If that doesn't work, I use my phone.

Nếu không hiệu quả, tôi sử dụng điện thoại

It gives me an additional four- to six-inch reach,

nó cho tôi thêm khoảng 4 đến 6 inches tầm với

and I try to jam the lock closed with my iPhone.

Và tôi kẹp iphone vào cửa để giữ nó luôn đóng.

Now, I imagine that's not what Jony Ive had in mind when he designed the iPhone,

Tôi biết rằng đó không phải một ý tưởng mà Jony Ive nghĩ khi thiết kế iphone

but it works.

nhưng nó hiệu quả.

The alternative is that I approach a stranger.

Cách khác là tôi nhờ một người lạ

I apologize profusely

xin lỗi chân thành

and I ask them to stand guard outside my cubicle door.

và nhờ họ đứng ngoài phòng thay đồ.

They do

Họ đồng ý

and I emerge grateful

và tôi tỏ ra biết ơn

but absolutely mortified,

dù cảm thấy rất ngại.

and hope that they didn't notice

và mong họ không để ý rằng

that I left the bathroom without washing my hands.

tôi đã rời khỏi phòng tắm mà không rửa tay.

I carry hand sanitizer with me every single day

Tôi luôn mang theo thuốc khử trùng

because the sink, soap dispenser, hand dryer and mirror

vì bồn rửa tay, xà phòng và máy sấy tay

are all out of my reach.

luôn ngoài tầm với.

Now, the accessible bathroom is somewhat of an option.

Giờ thì có phòng được thiết kế đặc biệt.

In this space, I can reach the lock on the door,

Ở đây, tôi có thể với đến tay nắm cửa,

the sink, the soap dispenser, the hand dryer and the mirror.

bồn rửa tay, xà phòng, máy sấy tay và gương.

Yet, I cannot use the toilet.

Nhưng tôi vẫn không thể sử dụng toilet.

It is deliberately designed higher

Nó được thiết kế cao hơn một cách có chủ tâm

so that wheelchair users can transfer across with ease.

để người sử dụng xe lăn có thể di chuyển qua dễ dàng.

This is a wonderful and necessary innovation,

Đây là một ý tưởng tuyệt vời và cần thiết

but in the design world, when we describe a new project or idea as accessible,

nhưng trong thế giới thiết kế, khi chúng ta miêu tả một dự án hoặc ý tưởng mới là có thể với tới

what does that mean?

điều đó có nghĩa là gì?

Who is it accessible to?

Nó được thiết kế dành cho ai?

And whose needs are not being accommodated for?

Và ai có nhu cầu bị bỏ qua?

Now, the bathroom is an example

Ví dụ như phòng tắm chẳng hạn

of where design impinges upon my dignity,

nơi mà thiết kế có ảnh hưởng lớn đến nhân cách của tôi

but the physical environment impacts upon me in much more casual ways too,

nhưng môi trường vật lý thì ảnh hưởng đến tôi theo một lẽ tự nhiên,

something as simple as ordering a cup of coffee.

bình thường như khi gọi một cốc cà phê vậy.

Now, I'll admit it.

Giờ thì tôi thú nhận là

I drink far too much coffee.

Tôi uống hơi nhiều cà phê

My order is a skinny vanilla latte,

Tôi gọi một ly skinny vanilla latte,

but I'm trying to wean myself off the syrup.

nhưng không muốn sử dụng xi rô.

But the coffee shop, it's not designed well,

Nhưng quán cà phê, cũng không được thiết kế tốt,

at least not for me.

ít nhất là cho tôi.

Queuing, I'm standing beside the pastry cabinet

Xếp hàng, tôi đứng sau quầy bánh

and the barista calls for the next order.

Barista gọi người tiếp theo

"Next, please!" they shout.

"Người tiếp theo" họ hét.

They can't see me.

Họ không nhìn thấy tôi.

The person next to me in the queue points to my existence

Người đứng sau tôi thì chỉ đến chỗ tôi đứng.

and everyone is embarrassed.

và mọi người thấy ngại.

I order as quick as I can and I move along to collect my coffee.

Tôi gọi cà phê nhanh nhất có thể và đến chỗ lấy cà phê.

Now, think just for a second.

Thử nghĩ một giây thôi,

Where do they put it?

Họ sẽ để nó ở đâu nhỉ?

Up high and without a lid.

Trên cao và không có nắp.

Reaching up to collect a coffee that I have paid for

Phải với lên để lấy cốc cà phê mà tôi đã trả tiền

is an incredibly dangerous experience.

là một trải nghiệm đáng sợ kinh khủng.

But design also impinges on the clothes that I want to wear.

Thiết kế cũng ảnh hưởng đến trang phục mà tôi muốn mặc.

I want garments that reflect my personality.

Tôi muốn quần áo phải phản ánh con người tôi

It's difficult to find in the childrenswear department.

Khó mà tìm đồ ở gian quần áo trẻ em

And often womenswear requires far too many alterations.

còn đồ dành cho người lớn thì phải sửa rất nhiều lần trước khi mặc

I want shoes that affect my maturity, professionalism and sophistication.

Tôi muốn có những đôi giày thể hiện sự trưởng thành, chuyên nghiệp và nhạy cảm

Instead, I'm offered sneakers with Velcro straps and light-up shoes.

Tôi thường được giới thiệu những chiếc giày có màu sáng với dây quai

Now, I'm not totally opposed to light-up shoes.

Giờ thì tôi không hẳn là phản đối giày sáng màu lắm

(Laughter)

(Cười)

But design also impacts on such simple things,

Thiết kế cũng ảnh hưởng đến những thứ đơn giản,

like sitting on a chair.

như là khi ngồi trên ghế,

I cannot go from a standing to a seating position with grace.

Tôi không thể ngồi xuống một cách duyên dáng,

Due to the standards of design heights of chairs,

Với độ cao của cái ghế,

I have to crawl on my hands and knees

Tôi phải bò bằng tay và đầu gối

just to get on top of it,

chỉ để ngồi lên được,

whilst also being conscious that it might tip over at any stage.

trong khi lo ngại rằng nó có thể đổ bất cứ lúc nào

But whilst design impacts on me

Trong khi thiết kế ảnh hưởng đến tôi

whether it's a chair, a bathroom, a coffee shop, or clothes,

dù là cái ghế, phòng tắm, tiệm cà phê hay quần áo

I rely on and benefit

Tôi dựa vào

from the kindness of strangers.

sự tột bụng của người lạ.

But not everybody is so nice.

Nhưng không phải ai cũng tốt.

I'm reminded that I'm a little person

Tôi được nhắc nhở rằng mình là một người nhỏ bé

when a stranger points,

Khi một người lạ chỉ tay,

stares,

nhìn chằm chằm,

laughs,

cười,

calls me a name,

gán cho tôi một cái tên,

or takes a photograph of me.

hay chụp hình tôi.

This happens almost every day.

Nó xảy ra gần như mỗi ngày

With the rise of social media, it has given me an opportunity

Sự phát triển của phương tiện truyền thông cho tôi cơ hội

and a platform to have a voice as a blogger and as an activist,

và một nền móng để có tiếng nói với tư cách là một blogger và nhà hoạt động,

but it has also made me nervous

nhưng nó cũng làm tôi lo lắng

that I might become a meme

rằng tôi có thể trở thành một hình biếm họa

or a viral sensation,

hay một mối kích động lây lan

all without my consent.

không cần sự cho phép của tôi

So let's take a moment right now

Vậy thì bây giờ

to make something very clear.

làm mọi thứ rõ ràng nào.

The word "midget" is a slur.

"Người lùn" là một từ không rõ ràng

It evolved from PT Barnum's era of circuses and freak shows.

Nó phát triển từ kỉ nguyên của rạp xiếc và những chương trình lạ. PT Barnum's .

Society has evolved.

Xã hội đã tiến hóa

So should our vocabulary.

Ngôn ngữ cũng nên như vậy

Language is a powerful tool.

Ngôn ngữ là một công cụ đầy quyền năng.

It does not just name our society.

Nó không những đặt tên cho xã hội.

It shapes it.

Nó hình thành xã hội.

I am incredibly proud to be a little person,

Tôi thực sự rất tự hào khi là một người nhỏ bé

to have inherited the condition of achondroplasia.

thừa hưởng căn bệnh Achondroplasia.

But I am most proud to be Sinead.

Nhưng tôi tự hào nhất vì là một Sinead.

Achondroplasia is the most common form of dwarfism.

Achondroplasia là dạng phổ biến nhất của hội chứng lùn

Achondroplasia translates as "without cartilage formation."

Achondroplasia có nghĩa là " không có sự hình thành của sụn".

I have short limbs and achondroplastic facial features,

Achondroplasia thể hiện qua tứ chi ngắn và đặc điểm khuôn mặt của tôi

my forehead and my nose.

Trán và mũi.

My arms do not straighten fully,

Cánh tay tôi không thể duỗi hoàn toàn.

but I can lick my elbow.

Nhưng tôi có thể liếm vai mình

I'm not showing you that one.

tôi sẽ không cho bạn xem đâu.

Achondroplasia occurs in approximately one in every 20,000 births.

Acchondroplasia xảy ra với tỷ lệ 1 trên 20000 trường hợp.

80 percent of little people are born to two average-height parents.

80 phần trăm những người lùn là con những người có chiều cao trung bình

That means that anybody in this room could have a child with achondroplasia.

Tức là ai cũng có thể có một đứa trẻ mắc phải achondroplasia.

Yet, I inherited my condition from my dad.

Nhưng, tôi thừa hưởng bệnh này từ cha tôi.

I'd like to show you a photo of my family.

Tôi sẽ cho các bạn xem một bức ảnh gia đình tôi

My mother is average height,

Mẹ tôi có chiều cao trung bình,

my father is a little person

Cha tôi là một người nhỏ bé

and I am the eldest of five children.

và tôi là đứa lớn nhất trong năm đứa trẻ.

I have three sisters and one brother.

Tôi có ba em gái và một em trai.

They are all average height.

Chúng đều có chiều cao trung bình.

I am incredibly fortunate to have been born into a family

Tôi thật sự rất may mắn khi được sinh ra trong một gia đình

that cultivated my curiosity and my tenacity,

luôn trau dồi sự tò mò và bền bỉ của tôi.

that protected me from the unkindness and ignorance of strangers

luôn bảo vệ tôi khỏi sự xấu xa và tảng lờ của người lạ

and that armed me with the resilience, creativity and confidence

dang tay ôm lấy tôi với sự phục hồi, sáng tạo và tự tin

that I needed to survive and manipulate the physical environment and society.

mà tôi cần đê tồn tại và điều khiển môi trường vật lý cũng như xã hội.

If I was to pinpoint any reason why I am successful,

Nếu tôi phải chỉ ra một lý do giải thích tại sao tôi thành công,

it is because I was and I am a loved child,

thì đó là vì tôi đã và đang là một đứa trẻ được yêu thương,

now, a loved child with a lot of sass and sarcasm,

giờ, một đứa trẻ với sự chế nhạo và dèm pha,

but a loved child nonetheless.

vẫn là đứa trẻ được yêu thương.

In giving you an insight into who I am today

Tôi muốn cho các bạn thấy rõ tôi là ai hôm nay

I wanted to offer you a new perspective.

Tôi muốn các bạn nhìn từ một góc độ mới.

I wanted to challenge the idea

Tôi muốn thách thức ý nghĩ

that design is but a tool to create function and beauty.

rằng thiết kế chỉ là một công cụ tạo ra công dụng và vẻ đẹp.

Design greatly impacts upon people's lives,

Thiết kế có ảnh hưởng lớn đến cuộc sống con người

all lives.

tất cả cuộc sống.

Design is a way in which we can feel included in the world,

Thiết kế là một cách để chúng ta cảm thấy mình thuộc về thế giới này,

but it is also a way in which we can uphold a person's dignity

cũng là một cách để duy trì phẩm giá của một người

and their human rights.

và quyền con người của họ.

Design can also inflict vulnerability

Thiết kế cũng có thể làm tổn thương

on a group whose needs aren't considered.

một nhóm người có nhu cầu mà không được quan tâm.

So today, I want your perceptions challenged.

Hôm nay, tôi muốn thách thức quan điểm của các bạn.

Who are we not designing for?

Chúng ta không thiết kế cho ai?

How can we amplify their voices

Làm sao để khuếch đại tiếng nói

and their experiences?

và kinh nghiệm của họ?

What is the next step?

Vậy bước tiếp theo là gì?

Design is an enormous privilege,

Thiết kế là một đặc quyền to lớn,

but it is a bigger responsibility.

nhưng có một trách nhiệm lớn hơn.

I want you to open your eyes.

Tôi muốn các bạn mở rộng tầm mắt,

Thank you so much.

Cảm ơn rất nhiều

(Applause)

(Vỗ tay)