Robert Thurman: Expanding your circle of compassion

Translator: Da Nguyen Reviewer: Vi Vu

Tôi muốn bắt đầu bằng cách trích dẫn câu nói tuyệt vời của Einstein

I want to open by quoting Einstein's wonderful statement,

chỉ để mọi người cảm thấy nhẹ nhõm khi ngay cả nhà khoa học vĩ đại nhất thế kỷ 20

just so people will feel at ease that the great scientist of the 20th century

cũng đồng tình với ta và kêu gọi ta hành động.

also agrees with us, and also calls us to this action.

Ông nói "Con người là 1 phần của tổng thể, được ta gọi là 'vũ trụ' --

He said, "A human being is a part of the whole, called by us, the 'universe,' --

một phần giới hạn về thời gian và không gian.

a part limited in time and space.

Họ tự mình trải nghiệm, suy nghĩ và cảm xúc,

He experiences himself, his thoughts and feelings,

là điều gì đó tách biệt khỏi phần còn lại,

as something separated from the rest,

một loại ảo ảnh thị giác của ý thức.

a kind of optical delusion of his consciousness.

Ảo ảnh này là ngục tù giam hãm ta,

This delusion is a kind of prison for us,

giới hạn ta hướng đến khát khao cá nhân và tình cảm dành cho vài người ở gần ta.

restricting us to our personal desires and to affection for a few persons nearest to us.

Việc ta phải làm là giải phóng bản thân khỏi ngục tù bằng cách mở rộng vòng từ bi,

Our task must be to free ourselves from this prison by widening our circle of compassion,

để đón nhận tất cả các sinh vật sống và toàn thể tự nhiên với vẻ đẹp riêng."

to embrace all living creatures and the whole of nature in its beauty."

Cái nhìn này của Einstein gần giống một cách kỳ lạ với tâm lý Phật giáo,

This insight of Einstein's is uncannily close to that of Buddhist psychology,

ở đó lòng từ bi -- được gọi là "karuna"

wherein compassion -- "karuna," it is called --

định nghĩa là "sự nhạy cảm với đau khổ của người khác

is defined as, "the sensitivity to another's suffering

và mong muốn giúp người khác thoát khỏi sự đau khổ đó."

and the corresponding will to free the other from that suffering."

Điều này đi đôi với tình thương, mong muốn người kia được hạnh phúc,

It pairs closely with love, which is the will for the other to be happy,

tất nhiên, đòi hỏi bản thân mình phải có hạnh phúc trước

which requires, of course, that one feels some happiness oneself

và mong muốn chia sẻ điều đó.

and wishes to share it.

Điều này hoàn hảo ở chỗ đối lập rõ ràng với sự vị kỷ,

This is perfect in that it clearly opposes self-centeredness

sự ích kỷ với lòng từ bi, sự quan tâm đối với người khác,

and selfishness to compassion, the concern for others,

và tiếp theo, đề cập rằng những ai bị mắc kẹt trong việc quan tâm bản thân

and, further, it indicates that those caught in the cycle of self-concern

đau khổ một cách vô vọng, trong khi những người có lòng từ bi tự do hơn,

suffer helplessly, while the compassionate are more free

và hạnh phúc hơn.

and, implicitly, more happy.

Đức Đạt Lai Lạt Ma thường nói lòng từ bi là người bạn thân nhất của ngài.

The Dalai Lama often states that compassion is his best friend.

Lòng từ bi có ích khi ngài bị chìm trong đau khổ và tuyệt vọng.

It helps him when he is overwhelmed with grief and despair.

Lòng từ bi giúp ngài thoát khỏi cảm giác đau khổ

Compassion helps him turn away from the feeling of his suffering

là sự đau khổ tận cùng, tệ hại nhất mà bất kỳ ai cũng đã trải qua

as the most absolute, most terrible suffering anyone has ever had

và mở rộng nhận thức về đau khổ của những người khác,

and broadens his awareness of the sufferings of others,

kể cả những kẻ gây ra đau khổ cho ngài và toàn bộ nhân loại.

even of the perpetrators of his misery and the whole mass of beings.

Thật ra, đau khổ quá to lớn

In fact, suffering is so huge and enormous,

nên nỗi đau khổ của ngài càng ít quan trọng hơn.

his own becomes less and less monumental.

Và ngài bắt đầu chuyển sự quan tâm từ bản thân sang cho người khác.

And he begins to move beyond his self-concern into the broader concern for others.

Điều này khiến ngài vui lên ngay lập tức,

And this immediately cheers him up,

và lòng can đảm của ngài được kích thích để giải quyết tình trạng khó khăn.

as his courage is stimulated to rise to the occasion.

Vì vậy, ngài sử dụng nỗi đau khổ của mình

Thus, he uses his own suffering

làm cửa ngỏ mở rộng vòng từ bi.

as a doorway to widening his circle of compassion.

Ngài có cùng tư tưởng với Einstein, phải nói vậy.

He is a very good colleague of Einstein's, we must say.

Bây giờ, tôi muốn kể một câu chuyện,

Now, I want to tell a story,

rất nổi tiếng theo truyền thống Ấn Độ và Phật giáo,

which is a very famous story in the Indian and Buddhist tradition,

của Bồ Tát Vô Trước vĩ đại

of the great Saint Asanga

là người đương thời với Thánh Augustinô ở phương Tây

who was a contemporary of Augustine in the West

và là phiên bản Thánh Augustinô Phật giáo.

and was sort of like the Buddhist Augustine.

Ngài Vô Trước sống 800 năm sau thời Đức Phật.

And Asanga lived 800 years after the Buddha's time.

Ngài không hài lòng với cách mọi người thực tập

And he was discontented with the state of people's practice

đạo Phật tại Ấn Độ vào thời bấy giờ.

of the Buddhist religion in India at that time.

Ngài tuyên bố "Ta chán ngán mọi thứ. Không có ai thực sự sống theo giáo pháp.

And so he said, "I'm sick of all this. Nobody's really living the doctrine.

Họ nói về yêu thương, từ bi, trí tuệ và giác ngộ,

They're talking about love and compassion and wisdom and enlightenment,

nhưng họ lại hành động ích kỷ và đáng thương.

but they are acting selfish and pathetic.

Nên lời dạy của Đức Phật đã mất hiệu lực.

So, Buddha's teaching has lost its momentum.

Ta biết vài nghìn năm tới Đức Phật kế tiếp sẽ xuất hiện,

I know the next Buddha will come a few thousand years from now,

nhưng hiện giờ đang ở tầng trời nào đó" -- là Đức Phật Di Lặc -

but exists currently in a certain heaven" -- that's Maitreya --

"nên ta sẽ đi ẩn tu và ngồi thiền

"so, I'm going to go on a retreat and I'm going to meditate

và cầu nguyện cho đến khi Đức Phật Di Lặc hiển lộ cho ta thấy,

and pray until the Buddha Maitreya reveals himself to me,

và giảng pháp cho ta hay gì đó

and gives me a teaching or something

để làm sống lại việc thực tập từ bi ở thế giới hôm nay."

to revive the practice of compassion in the world today."

Ngài bèn đi ẩn tu. Và ngồi thiền trong 3 năm

So he went on this retreat. And he meditated for three years

và không gặp Đức Phật Di Lặc tương lai.

and he did not see the future Buddha Maitreya.

Và ngài thất vọng bỏ đi.

And he left in disgust.

Khi ngài đang rời khỏi đó, ngài thấy 1 người đàn ông --

And as he was leaving, he saw a man --

người đàn ông nhỏ thó trông buồn cười đang đi xuống núi.

a funny little man sitting sort of part way down the mountain.

Ông ta cầm cục sắt.

And he had a lump of iron.

Và chà lên miếng vải.

And he was rubbing it with a cloth.

Ngài thấy hứng thú với việc này.

And he became interested in that.

Ngài hỏi "Anh đang làm gì đó?"

He said, "Well what are you doing?"

Người đàn ông đáp "Tôi đang mài kim."

And the man said, "I'm making a needle."

Ngài nói "Buồn cười. Anh không thể mài kim

And he said, "That's ridiculous. You can't make a needle

bằng cách chà cục sắt lên miếng vải."

by rubbing a lump of iron with a cloth."

Anh ta thốt lên "Thiệt sao?" Và đưa ra một đĩa đựng đầy kim.

And the man said, "Really?" And he showed him a dish full of needles.

Ngài đáp "Rồi, ta hiểu rồi."

So he said, "Okay, I get the point."

Ngài quay trở vào hang. Và lại ngồi thiền.

He went back to his cave. He meditated again.

3 năm nữa trôi qua, không có linh ảnh nào. Ngài lại bỏ đi.

Another three years, no vision. He leaves again.

Lần này, ngài đi xuống.

This time, he comes down.

Khi ngài đang rời đi, ngài thấy con chim làm tổ trên gờ vách đá.

And as he's leaving, he sees a bird making a nest on a cliff ledge.

ở đó chim đáp xuống để mang cành con đặt ở chỗ vách đá

And where it's landing to bring the twigs to the cliff,

lông tơ đánh vào đá - và nó cắt đá

its feathers brushes the rock -- and it had cut the rock

thụt vào 15 đến 20 cm. Có khoảng hở trong đá

six to eight inches in. There was a cleft in the rock

do lông tơ của hàng thế hệ chim đập vào.

by the brushing of the feathers of generations of the birds.

Ngài nói "Ta hiểu rồi." Bèn quay vào.

So he said, "All right. I get the point." He went back.

3 năm nữa trôi qua.

Another three years.

Lại không có linh ảnh Di Lặc sau 9 năm.

Again, no vision of Maitreya after nine years.

Ngài lại ra đi lần nữa, và lần này: nước chảy nhỏ giọt,

And he again leaves, and this time: water dripping,

tạo thành một cái tô khổng lồ trong đá, nó chảy nhỏ giọt vào con suối.

making a giant bowl in the rock where it drips in a stream.

Và lần nữa, ngài quay lại. Và sau 12 năm vẫn không có linh ảnh.

And so, again, he goes back. And after 12 years there is still no vision.

Ngài nản. Không nhìn sang trái hay phải

And he's freaked out. And he won't even look left or right

để thấy bất kỳ dấu hiệu khích lệ nào hết.

to see any encouraging vision.

Và ngài đến thị trấn. Lúc này ngài rất nghèo.

And he comes to the town. He's a broken person.

Và ở đó, ngài gặp 1 con chó

And there, in the town, he's approached by a dog

chạy đến như thế này - kiểu các con chó kinh khủng bạn có thể gặp ở các nước nghèo

who comes like this -- one of these terrible dogs you can see in some poor countries,

thậm chí ở Mỹ, ở một vài nơi, tôi nghĩ vậy

even in America, I think, in some areas --

và trông rất khủng khiếp.

and he's looking just terrible.

Và ngài quan tâm đến con chó vì trông nó rất đáng thương,

And he becomes interested in this dog because it's so pathetic,

và nó cố gây sự chú ý của ngài. Ngài ngồi xuống nhìn con chó.

and it's trying to attract his attention. And he sits down looking at the dog.

Toàn bộ thân sau của con chó bị thương hoàn toàn.

And the dog's whole hindquarters are a complete open sore.

Một vài chỗ giống như bị thối hoại,

Some of it is like gangrenous,

và có dòi trong thịt. Khủng khiếp.

and there are maggots in the flesh. And it's terrible.

Ngài nghĩ "Ta có thể làm gì để giúp con chó này?

He thinks, "What can I do to fix up this dog?

Ít ra ta có thể làm sạch và rửa vết thương cho nó."

Well, at least I can clean this wound and wash it."

Ngài dẫn nó đến chỗ có nước. Ngài sắp rửa

So, he takes it to some water. He's about to clean,

thì sự nhận thức của ngài tập trung vào mấy con dòi.

but then his awareness focuses on the maggots.

Và ngài nhìn thấy mấy con dòi, và chúng nhìn có vẻ dễ thương.

And he sees the maggots, and the maggots are kind of looking a little cute.

Và chúng lúc nhúc vui vẻ ở thân sau con chó.

And they're maggoting happily in the dog's hindquarters there.

"Nếu mình rửa sạch cho chó, mình sẽ làm tụi dòi chết. Vậy làm thế nào?

"Well, if I clean the dog, I'll kill the maggots. So how can that be?

Thế đấy. Mình vô dụng và không có Đức Phật, không có Di Lặc,

That's it. I'm a useless person and there's no Buddha, no Maitreya,

và mọi thứ đều vô vọng.

and everything is all hopeless.

Giờ mình sắp làm lũ dòi chết sao?"

And now I'm going to kill the maggots?"

Ngài nảy ra một ý kiến tuyệt vời.

So, he had a brilliant idea.

Ngài lấy ra mảnh vỡ từ đâu đó, và cắt một miếng thịt đùi của mình,

And he took a shard of something, and cut a piece of flesh from his thigh,

và đặt lên đất.

and he placed it on ground.

Ngài không suy nghĩ quá kỹ về tổ chức ASPCA.

He was not really thinking too carefully about the ASPCA.

Ngài bị dính mắc vào tình huống này liền.

He was just immediately caught with the situation.

Ngài nghĩ "Mình sẽ lấy dòi ra và đặt chúng lên miếng thịt này,

So he thought, "I will take the maggots and put them on this piece of flesh,

sau đó rửa vết thương của con chó, và rồi

then clean the dog's wounds, and then

kiếm cách xử lý những con dòi."

I'll figure out what to do with the maggots."

Ngài bắt đầu làm. Ngài không bắt dòi được.

So he starts to do that. He can't grab the maggots.

Bọn chúng cứ ngọ ngoạy. Rất khó bắt.

Apparently they wriggle around. They're kind of hard to grab, these maggots.

Ngài nói "Ta sẽ lè lưỡi lên mình con chó.

So he says, "Well, I'll put my tongue on the dog's flesh.

Rồi chúng sẽ nhảy lên cái lưỡi ấm áp này"

And then the maggots will jump on my warmer tongue" --

con chó này bị tận dụng rồi --

the dog is kind of used up --

"và sau đó ta sẽ nhổ ra từng con một."

"and then I'll spit them one by one down on the thing."

Ngài ngồi xuống, thè lưỡi ra như thế này.

So he goes down, and he's sticking his tongue out like this.

Và ngài phải nhắm mắt, quá ghê tởm, mùi hôi và mọi thứ.

And he had to close his eyes, it's so disgusting, and the smell and everything.

Và rồi bất ngờ có tiếng động như thế này.

And then, suddenly, there's a pfft, a noise like that.

Ngài nhảy lùi lại, và kia Đức Phật Di Lặc tương lai xuất hiện

He jumps back and there, of course, is the future Buddha Maitreya

với linh ảnh rất đẹp - ánh sáng cầu vồng, cơ thể vàng ròng, được trang sức,

in a beautiful vision -- rainbow lights, golden, jeweled, a plasma body,

một linh ảnh huyền bí quá đẹp - ngài thấy

an exquisite mystic vision -- that he sees.

Ngài thốt lên "Ồ." Và cúi xuống lạy.

And he says, "Oh." He bows.

Nhưng là con người, ngài nghĩ đến việc sắp phàn nàn.

But, being human, he's immediately thinking of his next complaint.

Lạy xong lần đầu và ngẩng lên, ngài nói

So as he comes up from his first bow he says,

"Đức Phật, con vui sướng được gặp ngài, nhưng ngài đã ở đâu trong 12 năm qua?

"My Lord, I'm so happy to see you, but where have you been for 12 years?

Chuyện này là sao vậy?"

What is this?"

Đức Di Lặc trả lời "Ta luôn ở bên ngươi. Nghĩ xem ai mài kim

And Maitreya says, "I was with you. Who do you think was making needles

và làm tổ và nhỏ nước trên đá cho ngươi, kẻ ngốc kia?"

and making nests and dripping on rocks for you, mister dense?"

(Tiếng cười)

(Laughter)

Ngài nói "Tìm Đức Phật thực sự"

"Looking for the Buddha in person," he said.

Đức Di Lặc nói "Cho đến giờ phút này ngươi mới có lòng từ bi thật sự.

And he said, "You didn't have, until this moment, real compassion.

Ngươi không thể nhận ra tình thương khi chưa từ bi thật sự ."

And, until you have real compassion, you cannot recognize love."

Trong tiếng Phạn, "Di Lặc" có nghĩa là tình thương, "người yêu thương"

"Maitreya" means love, "the loving one," in Sanskrit.

Nhìn ngài có vẻ hoài nghi, thực sự là vậy.

And so he looked very dubious, Asanga did.

Đức Di Lặc nói "Nếu ngươi không tin ta, hãy mang ta theo."

And he said, "If you don't believe me, just take me with you."

Nên ngài mang theo Đức Di Lặc - con chó thu bé lại thành quả bóng

And so he took the Maitreya -- it shrunk into a globe, a ball --

ngài vác trên vai.

took him on his shoulder.

Ngài chạy vào chợ, và la lên "Vui thay! Vui thay!

And he ran into town in the marketplace, and he said, "Rejoice! Rejoice!

Đức Phật tương lai đã xuất hiện trước tất cả lời tiên đoán. Ngài đây này."

The future Buddha has come ahead of all predictions. Here he is."

Chẳng mấy chốc họ bắt đầu ném đá vào ngài --

And then pretty soon they started throwing rocks and stones at him --

không phải Chautauqua, mà là thị trấn nào khác --

it wasn't Chautauqua, it was some other town --

vì họ thấy 1 yogi trông khùng điên và gầy ốm,

because they saw a demented looking, scrawny looking yogi man,

giống dân lang thang, chân bị chảy máu và vác con chó thối rữa trên vai,

like some kind of hippie, with a bleeding leg and a rotten dog on his shoulder,

la lên rằng Đức Phật tương lai đã đến.

shouting that the future Buddha had come.

Dĩ nhiên họ đuổi ngài ra khỏi thị trấn.

So, naturally, they chased him out of town.

Nhưng đến bìa thị trấn, 1 phụ nữ lớn tuổi, người hầu ở nơi chôn cất

But on the edge of town, one elderly lady, a charwoman in the charnel ground,

thấy trên vai ông, bàn chân đeo trang sức trên đóa sen được trang sức và rồi con chó

saw a jeweled foot on a jeweled lotus on his shoulder and then the dog,

nhưng bà ấy thấy bàn chân đeo trang sức của Di Lặc, và dâng hoa cúng.

but she saw the jewel foot of the Maitreya, and she offered a flower.

Điều này khích lệ ngài, và ngài đi với Đức Di Lặc.

So that encouraged him, and he went with Maitreya.

Đức Di Lặc đưa ngài đến cõi trời nào đó,

Maitreya then took him to a certain heaven,

là kiểu tiêu biểu được biết đến của truyền thuyết Phật giáo.

which is the typical way a Buddhist myth unfolds.

Và Di Lặc giữ ngài trên trời trong 5 năm,

And Maitreya then kept him in heaven for five years,

truyền cho ngài 5 bộ luận

dictating to him five complicated tomes

về phương pháp nuôi dưỡng lòng từ bi

of the methodology of how you cultivate compassion.

Tôi sẽ chia sẻ với bạn phương pháp đó, hoặc 1 phần trong số đó.

And then I thought I would share with you what that method is, or one of them.

Được gọi là "Bảy Phương Pháp Nhân Quả Để Phát Triển Lòng Từ."

A famous one, it's called the "Sevenfold Causal Method of Developing Compassion."

Bắt đầu với việc ngồi thiền và hình dung tất cả chúng sinh có trong ta --

And it begins first by one meditating and visualizing that all beings are with one --

cả loài vật cũng vậy, nhưng mọi người ở hình dáng con người.

even animals too, but everyone is in human form.

Con vật ở 1 trong các kiếp người. Con người là con người.

The animals are in one of their human lives. The humans are human.

Trong số họ, bạn nghĩ đến bạn bè và người thân, vòng tròn ở bàn.

And then, among them, you think of your friends and loved ones, the circle at the table.

Và bạn nghĩ đến kẻ thù, và những người trung tính.

And you think of your enemies, and you think of the neutral ones.

Và bạn cố gắng nói "Tôi thương người thân của mình."

And then you try to say, "Well, the loved ones I love.

Nhưng suy cho cùng, họ dễ thương.

But, you know, after all, they're nice to me.

Tôi cãi với họ. Có khi họ lạnh nhạt.

I had fights with them. Sometimes they were unfriendly.

Tôi nổi điên. Anh em có thể cãi nhau. Cha mẹ và con cũng vậy.

I got mad. Brothers can fight. Parents and children can fight.

Nhưng mà tôi thương họ vì họ rất tốt đối với tôi.

So, in a way, I like them so much because they're nice to me.

Trong khi những người trung tính, tôi không biết. Họ có thể tốt.

While the neutral ones I don't know. They could all be just fine.

Và tôi không thích kẻ thù vì họ không tốt với tôi.

And then the enemies I don't like because they're mean to me.

Nhưng họ dễ thương với người khác. Có thể tôi giống họ."

But they are nice to somebody. I could be them."

Các Phật tử nghĩ rằng, vì ta đã trải qua vô số kiếp trước,

And then the Buddhists, of course, think that, because we've all had infinite previous lives,

tất cả chúng ta đều là người thân của nhau

we've all been each other's relatives, actually.

Nên theo quan điểm Phật giáo, các bạn

Therefore all of you, in the Buddhist view,

ở các kiếp trước, cho dù bạn và tôi đều không nhớ,

in some previous life, although you don't remember it and neither do I,

đã là mẹ của tôi -- tôi xin lỗi vì đã gây rắc rối cho bạn.

have been my mother -- for which I do apologize for the trouble I caused you.

Và tôi cũng là mẹ của các bạn.

And also, actually, I've been your mother.

Tôi đã là phụ nữ, và tôi là mẹ của mỗi bạn ở một kiếp trước,

I've been female, and I've been every single one of yours' mother in a previous life,

cách Phật tử nhìn nhận là vậy.

the way the Buddhists reflect.

Mẹ tôi kiếp này tuyệt vời. Nhưng các bạn nói theo cách nào đó

So, my mother in this life is really great. But all of you in a way

đều là một phần của bà mẹ vĩnh cữu.

are part of the eternal mother.

Các bạn cho tôi cụm từ "bà mẹ vĩnh cửu". Thật tuyệt vời.

You gave me that expression; "the eternal mama," you said. That's wonderful.

Đó là cách làm của các Phật tử.

So, that's the way the Buddhists do it.

Người Công giáo thuần thành nghĩ mọi người kể cả kẻ thù, đều là con chiên của Chúa.

A theist Christian can think that all beings, even my enemies, are God's children.

Ta có liên quan đến nhau theo nghĩa đó.

So, in that sense, we're related.

Đầu tiên họ tạo ra nền tảng bình đẳng.

So, they first create this foundation of equality.

Ta giảm bớt tình trạng bám víu người thân --

So, we sort of reduce a little of the clinging to the ones we love --

khi ngồi thiền -- và ta mở rộng tâm trí đến những người ta không biết.

just in the meditation -- and we open our mind to those we don't know.

Ta chắc chắn giảm đi sự thù địch và ý nghĩ "Mình không muốn từ bi với họ."

And we definitely reduce the hostility and the "I don't want to be compassionate to them"

với những kẻ mà ta xem là người xấu, những kẻ ta ghét và không thích.

to the ones we think of as the bad guys, the ones we hate and we don't like.

Vì thế ta không ghét ai. Ta bình đẳng. Điều này rất quan trọng.

And we don't hate anyone, therefore. So we equalize. That's very important.

Điều kế tiếp ta làm được gọi là "sự nhìn nhận mẹ."

And then the next thing we do is what is called "mother recognition."

Nghĩa là, ta cho mỗi người đều quen thuộc, đều là gia đình của ta.

And that is, we think of every being as familiar, as family.

Ta mở rộng. Ta lấy cảm giác khi nhớ mẹ,

We expand. We take the feeling about remembering a mama,

và lan tỏa cho tất cả chúng sinh khi ngồi thiền.

and we defuse that to all beings in this meditation.

Và tôi nhìn thấy mẹ trong mỗi con người.

And we see the mother in every being.

Tôi nhìn thấy vẻ mặt của mẹ,

We see that look that the mother has on her face,

nhìn con mình như là một phép màu

looking at this child that is a miracle

mà mẹ tạo ra từ cơ thể mình, là động vật có vú,

that she has produced from her own body, being a mammal,

mẹ có từ bi đích thực, thật sự là người kia và nhận dạng hoàn toàn.

where she has true compassion, truly is the other, and identifies completely.

Thường thì cuộc sống của đứa con quan trọng với mẹ hơn cả bản thân mẹ.

Often the life of that other will be more important to her than her own life.

Đó là dạng thức mạnh mẽ nhất của lòng vị tha.

And that's why it's the most powerful form of altruism.

Người mẹ là khuôn mẫu của lòng vị tha của loài người,

The mother is the model of all altruism for human beings,

theo các truyền thống tâm linh.

in spiritual traditions.

Ta nghiền ngẫm cho đến khi nhận ra biểu hiện mẹ ở tất cả con người.

And so, we reflect until we can sort of see that motherly expression in all beings.

Mọi người cười chế nhạo tôi, vì tôi từng nói

People laugh at me because, you know, I used to say that

tôi từng thiền quán xem ông Cheney là mẹ tôi,

I used to meditate on mama Cheney as my mom,

khi tôi khó chịu với ông ta về những việc xấu ác của ông ta ở Iraq.

when, of course, I was annoyed with him about all of his evil doings in Iraq.

Từng thiền về George Bush. Mẹ dễ thương trong hình dáng nữ.

I used to meditate on George Bush. He's quite a cute mom in a female form.

Ông có đôi tai nhỏ và mỉm cười và ru bạn trên tay.

He has his little ears and he smiles and he rocks you in his arms.

Và bạn cho là ông ấy nuôi dưỡng mình.

And you think of him as nursing you.

Bộ râu nhìn nghiêm túc của Saddam Hussein là một vấn đề,

And then Saddam Hussein's serious mustache is a problem,

nhưng bạn xem ông ta là mẹ của mình.

but you think of him as a mom.

Thế này. Đón nhận bất cứ ai có vẻ kỳ lạ,

And this is the way you do it. You take any being who looks weird to you,

và bạn thấy họ quen thuộc với bạn như thế nào.

and you see how they could be familiar to you.

Hãy làm trong một thời gian, cho đến khi bạn thực sự cảm nhận điều này.

And you do that for a while, until you really feel that.

Bạn cảm nhận sự quen thuộc của mọi người.

You can feel the familiarity of all beings.

Không ai xa lạ. Không phải "người khác."

Nobody seems alien. They're not "other."

Bạn giảm bớt cảm giác khác lạ về con người.

You reduce the feeling of otherness about beings.

Từ đó bạn chuyển sang nhớ lòng tốt bụng của các bà mẹ nói chung,

Then you move from there to remembering the kindness of mothers in general,

nếu bạn có thể nhớ lòng tốt của mẹ bạn,

if you can remember the kindness of your own mother,

nếu bạn có thể nhớ lòng tốt của bạn đời,

if you can remember the kindness of your spouse,

hoặc nếu bạn là người mẹ, cách bạn đối xử với con mình.

or, if you are a mother yourself, how you were with your children.

Bạn bắt đầu trở nên rất tình cảm; bạn nuôi dưỡng tình cảm một cách mạnh mẽ.

And you begin to get very sentimental; you cultivate sentimentality intensely.

Bạn sẽ khóc, với sự biết ơn và lòng tốt.

You will even weep, perhaps, with gratitude and kindness.

Và bạn kết nối điều này với cảm giác rằng mọi người đều có khả năng làm mẹ.

And then you connect that with your feeling that everyone has that motherly possibility.

Mỗi người, kể cả những kẻ nhìn xấu xa nhất có thể là mẹ.

Every being, even the most mean looking ones, can be motherly.

Và bước thứ ba, bạn đi từ đó đến cảm giác "lòng biết ơn."

And then, third, you step from there to what is called "a feeling of gratitude."

Bạn muốn đáp trả lòng tốt mà mọi người đã thể hiện với bạn.

You want to repay that kindness that all beings have shown to you.

Và bước thứ 4, bạn đi đến "tình yêu dễ thương"

And then the fourth step, you go to what is called "lovely love."

Mỗi bước có thể mất vài tuần, tháng, ngày

In each one of these you can take some weeks, or months, or days

tùy thuộc vào cách bạn làm, hay bạn có thể làm khi chạy, khi ngồi thiền.

depending on how you do it, or you can do them in a run, this meditation.

Bạn nghĩ con người trông dễ thương thế nào khi họ hạnh phúc.

And then you think of how lovely beings are when they are happy,

khi họ mãn nguyện.

when they are satisfied.

Mỗi người trông xinh đẹp khi họ cảm nhận hạnh phúc ở bên trong.

And every being looks beautiful when they are internally feeling a happiness.

Khuôn mặt họ không giống thế này. khi giận dữ, nhìn họ xấu xí, ai cũng vậy,

Their face doesn't look like this. When they're angry, they look ugly, every being,

nhưng khi họ hạnh phúc, họ trông đẹp đẽ.

but when they're happy they look beautiful.

Bạn nhìn con người trong niềm hạnh phúc có thể đạt được.

And so you see beings in their potential happiness.

Bạn cảm thấy thương họ và muốn họ hạnh phúc, kể cả kẻ thù.

And you feel a love toward them and you want them to be happy, even the enemy.

Ta nghĩ Jesus không thực tế

We think Jesus is being unrealistic

khi ngài nói "Hãy yêu thương kẻ thù."

when he says, "Love thine enemy."

Ngài có nói vậy, và ta nghĩ ngài không thực tế

He does say that, and we think he's being unrealistic

có vẻ tâm linh, khoa trương "Chúa nói hay, tôi không thể làm."

and sort of spiritual and highfalutin. "Nice for him to say it, but I can't do that."

Nhưng, thật ra, điều này thực tế.

But, actually, that's practical.

Nếu bạn thương kẻ thù có nghĩa bạn mong họ hạnh phúc.

If you love your enemy that means you want your enemy to be happy.

Nếu họ thật sự hạnh phúc, họ còn muốn làm kẻ thù của bạn chi nữa?

If your enemy was really happy, why would they bother to be your enemy?

Việc rượt đuổi theo bạn mới chán làm sao.

How boring to run around chasing you.

Họ có lẽ đang thư giãn ở đâu đó vui vẻ.

They would be relaxing somewhere having a good time.

Việc muốn kẻ thù hạnh phúc có ý nghĩa,

So it makes sense to want your enemy to be happy,

vì họ sẽ ngừng làm kẻ thù của bạn vì việc đó rắc rối quá.

because they'll stop being your enemy because that's too much trouble.

Dù sao thì đây là "tình thương dễ thương."

But anyway, that's the "lovely love. "

Cuối cùng là, bước thứ 5 là từ bi, "lòng từ bi phổ quát."

And then finally, the fifth step is compassion, "universal compassion."

Đó là khi bạn nhìn thực tế của tất cả nhưng người bạn có thể nghĩ về.

And that is where you then look at the reality of all the beings you can think of.

Bạn nhìn họ, và bạn xem họ như thế nào.

And you look at them, and you see how they are.

Và bạn nhận ra, họ thật bất hạnh, phần lớn thời gian.

And you realize how unhappy they are actually, mostly, most of the time.

Bạn bắt gặp cái nhăn mày ở mọi người.

You see that furrowed brow in people.

Bạn nhận ra họ thậm chí không từ bi với bản thân.

And then you realize they don't even have compassion on themselves.

Họ bị thúc bởi nhiệm vụ này, nghĩa vụ này.

They're driven by this duty and this obligation.

"Mình phải có cái đó. Mình cần nhiều hơn. Mình không xứng đáng. Mình nên làm gì đó."

"I have to get that. I need more. I'm not worthy. And I should do something."

Họ chạy vòng quanh một cách căng thẳng.

And they're rushing around all stressed out.

Họ cho đó là sự nam tính, kỷ luật thép đổi với bản thân.

And they think of it as somehow macho, hard discipline on themselves.

Thật ra là họ đang độc ác với bản thân.

But actually they are cruel to themselves.

Và dĩ nhiên họ sẽ độc ác với người khác.

And, of course, they are cruel and ruthless toward others.

Họ chưa bao giờ nhận phản hồi tích cực.

And they, then, never get any positive feedback.

Họ càng thành công và càng có quyền lực,

And the more they succeed and the more power they have,

họ càng đau khổ.

the more unhappy they are.

Ở đây bạn phát sinh lòng từ bi thật sự dành cho họ.

And this is where you feel real compassion for them.

Bạn cảm giác bạn phải hành động.

And you then feel you must act.

Sự lựa chọn hành động

And the choice of the action, of course,

sẽ thực tế hơn

hopefully will be more practical

ngài Vô Trước tội nghiệp, xử lý dòi trên người con chó.

than poor Asanga, who was fixing the maggots on the dog

vì ngài có động lực đó, bất cứ ai ở trước mặt ngài

because he had that motivation, and whoever was in front of him,

ngài luôn muốn giúp đỡ.

he wanted to help.

Dĩ nhiên ngài không thực tế. Ngài nên thành lập ASPCA ở thị trấn

But, of course, that is impractical. He should have founded the ASPCA in the town

và tìm kiếm sự hỗ trợ khoa học cho các con chó và các con dòi.

and gotten some scientific help for dogs and maggots.

Tôi chắc sau đó ngài làm vậy. (Cười) Điều đó chỉ thể hiện trạng thái tâm.

And I'm sure he did that later. (Laughter) But that just indicates the state of mind, you know.

Bước kế tiếp - bước thứ 6 vượt qua "lòng từ bi phổ quát" --

And so the next step -- the sixth step beyond "universal compassion" --

bạn kết nối với nhu cầu của người khác thật sự,

is this thing where you're linked with the needs of others in a true way,

và bạn cũng từ bi đối với bản thân,

and you have compassion for yourself also,

và đó không chỉ là chuyện cảm xúc. Bạn có thể đang sợ điều gì.

and it isn't sentimental only. You might be in fear of something.

Người xấu khiến bản thân mình ngày càng bất hạnh hơn

Some bad guy is making himself more and more unhappy

đối xử ác với người khác hơn

being more and more mean to other people

và bị phạt trong tương lai theo nhiều cách.

and getting punished in the future for it in various ways.

Và Phật giáo, họ đón nhận nó ở tương lai.

And in Buddhism, they catch it in the future life.

Ở tôn giáo hữu thần, họ bị Thượng đế hoặc ai đó trừng phạt.

Of course in theistic religion they're punished by God or whatever.

Chủ nghĩa duy vật thoát bằng không tồn tại,

And materialism, they think they get out of it just by not existing,

bằng cách chết, nhưng không phải.

by dying, but they don't.

Nên họ tái sinh lại.

And so they get reborn as whatever, you know.

Yên tâm. Tôi không đi sâu việc này đâu.

Never mind. I won't get into that.

Bước kế gọi là "trách nhiệm phổ quát."

But the next step is called "universal responsibility."

Điều này rất quan trọng --- Hiến Chương Từ bi

And that is very important -- the Charter of Compassion

phải dẫn dắt ta phát triển lòng từ bi thật sự,

must lead us to develop through true compassion,

được gọi là "trách nhiệm phổ quát"

what is called "universal responsibility."

Trong bài giảng tuyệt vời của Đạt Lai Lạt Ma

In the great teaching of his Holiness the Dalai Lama

mà ngài luôn giảng dạy ở mọi nơi, ngài nói

that he always teaches everywhere, he says

tôn giáo chung của nhân loại là lòng tốt.

that that is the common religion of humanity: kindness.

"lòng tốt" là "trách nhiệm phổ quát."

But "kindness" means "universal responsibility."

Bất cứ điều gì xảy ra cho người khác đang xảy ra cho ta:

And that means whatever happens to other beings is happening to us:

ta chịu trách nhiệm về việc đó, và ta nên đảm nhận

we are responsible for that, and we should take it

và làm bất cứ việc gì có thể

and do whatever we can at whatever little level

và mức độ nhỏ có thể làm được.

and small level that we can do it.

Ta nhất thiết phải làm. Không thể không làm.

We absolutely must do that. There is no way not to do it.

Cuối cùng, điều này dẫn đến định hướng mới trong cuộc sống

And then, finally, that leads to a new orientation in life

khi ta sống bình đẳng cho ta và người

where we live equally for ourselves and for others

và ta sẽ

and we are

vui vẻ và hạnh phúc.

joyful and happy.

Ta không được suy nghĩ rằng từ bi làm bạn đau khổ.

One thing we mustn't think is that compassion makes you miserable.

Từ bi giúp bạn hạnh phúc.

Compassion makes you happy.

Người đầu tiên được hạnh phúc khi bạn có lòng từ bi là bản thân bạn,

The first person who is happy when you get great compassion is yourself,

dù bạn chưa làm gì cho người khác.

even if you haven't done anything yet for anybody else.

Mặc dù, sự thay đổi trong tâm bạn đã làm điều gì cho những người khác:

Although, the change in your mind already does something for other beings:

họ có thể cảm nhận phẩm cách mới bên trong bạn,

they can sense this new quality in yourself,

điều này đã giúp họ và làm gương cho họ.

and it helps them already, and gives them an example.

Đồng hồ không từ bi đó cho thấy đã xong.

And that uncompassionate clock has just showed me that it's all over.

Hãy thực tập từ bi, đọc hiến chương, phổ biến nó

So, practice compassion, read the charter, disseminate it

và phát triển điều đó bên trong bạn.

and develop it within yourself.

Đừng chỉ nghĩ "Tôi có lòng từ bi" hoặc "tôi không từ bi,"

Don't just think, "Well, I'm compassionate," or "I'm not compassionate,"

và nghĩ rằng bạn mắc kẹt ở đó.

and sort of think you're stuck there.

Bạn phát triển điều này. Bạn làm giảm đi sự không từ bi,

You can develop this. You can diminish the non-compassion,

sự độc ác, sự vô tâm và phớt lờ người khác,

the cruelty, the callousness, the neglect of others,

và chịu trách nhiệm phổ quát đối với họ.

and take universal responsibility for them.

Lúc đó, không chỉ Chúa mìm cười và bà mẹ vĩnh cửu mỉm cười,

And then, not only will God smile and the eternal mama will smile,

mà Karan Armstrong cũng mỉm cười.

but Karen Armstrong will smile.

Cám ơn rất nhiều. (Vỗ tay)

Thank you very much. (Applause)