Are we sexual omnivores? | Christopher Ryan

Christopher Ryan: Có phải chúng ta sinh ra là loài có bản năng giới tính "ăn tạp" ?

395,300 views

2014-02-20 ・ TED


New videos

Are we sexual omnivores? | Christopher Ryan

Christopher Ryan: Có phải chúng ta sinh ra là loài có bản năng giới tính "ăn tạp" ?

395,300 views ・ 2014-02-20

TED


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Thu Nguyen Reviewer: Thanh Nguyen Cong
00:12
I'm going to go off script
0
12448
1267
Tôi sẽ không theo kịch bản và làm Chris lo lắng
00:13
and make Chris quite nervous here
1
13715
2051
00:15
by making this audience participation.
2
15766
2348
bằng việc thêm vào phần tương tác với khán giả.
00:18
All right. Are you with me? Yeah. Yeah. All right.
3
18114
3183
Các bạn theo dõi đấy chứ ? Được, được.
00:21
So what I'd like to do is have you raise your hand
4
21297
2444
Hãy giơ tay lên nếu bạn từng nghe thấy
00:23
if you've ever heard a heterosexual couple having sex.
5
23741
4056
tiếng một cặp đôi đang quan hệ tình dục.
00:27
Could be the neighbors, hotel room,
6
27797
2551
Đó có thể là hàng xóm, trong khách sạn,
00:30
your parents. Sorry.
7
30348
2007
hay bố mẹ bạn. Tôi xin lỗi.
00:32
Okay. Pretty much everybody.
8
32355
1752
Khá nhiều người.
00:34
Now raise your hand if the man was making
9
34107
1827
Bây giờ, hãy giơ tay nếu người đàn ông làm ồn hơn người phụ nữ.
00:35
more noise than the woman.
10
35934
3429
00:39
I see one guy there.
11
39363
2313
Tôi thấy một anh chàng ở kia.
00:41
It doesn't count if it was you, sir.
12
41676
2247
Không tính nếu người ấy là bạn nhé.
00:43
(Laughter)
13
43923
1015
( Tiếng cười)
00:44
So his hand's down. And one woman. Okay.
14
44938
3510
Anh ấy lại hạ tay xuống. Và một người phụ nữ. Vâng.
00:48
Sitting next to a loud guy.
15
48448
2076
Ngồi cạnh một người đàn ông ồn ào.
00:50
Now what does this tell us?
16
50524
1624
Điều này nghĩa là gì ?
00:52
It tells us that human beings
17
52148
1846
Nó cho thấy rằng loài người gây ra tiếng động khi quan hệ tình dục,
00:53
make noise when they have sex,
18
53994
1368
00:55
and it's generally the woman who makes more noise.
19
55362
2126
và thường thì phụ nữ sẽ ồn ào hơn.
00:57
This is known as female copulatory vocalization
20
57488
3054
Nó được biết đến với cái tên "âm thanh của phụ nữ khi quan hệ"
01:00
to the clipboard crowd.
21
60542
1423
01:01
I wasn't even going to mention this,
22
61965
1631
Tôi không định nói điều này,
01:03
but somebody told me that Meg Ryan might be here,
23
63596
2941
nhưng có người nói với tôi rằng Meg Ryan có thể đang ở đây,
01:06
and she is the world's most famous
24
66537
2604
và cô ấy là người phát ra âm thanh khi quan hệ nổi tiếng nhất thế giới.
01:09
female copulatory vocalizer.
25
69141
1949
01:11
So I thought, got to talk about that.
26
71090
2400
Vì vậy, tôi phải nói điều đó ra.
01:13
We'll get back to that a little bit later.
27
73490
2713
Chúng ta sẽ quay lại trong chốc lát.
01:16
Let me start by saying human beings
28
76203
1965
Tôi muốn nói rằng loài người
01:18
are not descended from apes,
29
78168
2101
không bắt nguồn từ khỉ hình người. Chúng ta chính là khỉ hình người.
01:20
despite what you may have heard. We are apes.
30
80269
2232
01:22
We are more closely related to the chimp and the bonobo
31
82501
2836
Quan hệ của ta với tinh tinh và bonobo còn gần gũi
01:25
than the African elephant is to the Indian elephant,
32
85337
3380
hơn cả giữa voi Châu Phi và voi Ấn Độ
01:28
as Jared Diamond pointed out in one of his early books.
33
88717
3198
như Jared Diamond đã chỉ ra trong quyển sách đầu tay của ông
01:31
We're more closely related to chimps and bonobos
34
91915
4195
Mối quan hệ giữa chúng ta với tinh tinh và bonobo
01:36
than chimps and bonobos are related
35
96110
1501
gần hơn so với bất kì
01:37
to any other primate --
36
97611
1662
loài linh trưởng nào khác--
01:39
gorillas, orangutans, what have you.
37
99273
2276
khỉ đột, orangutan và nhiều loại khác.
01:41
So we're extremely closely related to them,
38
101549
3247
Chúng ta rất gần với chúng,
01:44
and as you'll see in terms of our behavior,
39
104796
2426
và như bạn thấy, từ hành vi con người,
01:47
we've got some relationship as well.
40
107222
2367
giữa ta và chúng có một mối quan hệ.
01:49
So what I'm asking today, the question
41
109589
1919
Vì vậy, câu hỏi mà tôi
01:51
I want to explore with you today is,
42
111508
3062
muốn khám phá với các bạn ngày hôm nay là,
01:54
what kind of ape are we in terms of our sexuality?
43
114570
4168
chúng ta là loài vượn nào nếu xét về mặt bản năng giới tính ?
01:58
Now, since Darwin's day there's been
44
118738
2218
Kể từ thời Darwin, đã có những thứ
02:00
what Cacilda and I have called
45
120956
1502
mà Cacilda và tôi gọi là
02:02
the standard narrative of human sexual evolution,
46
122458
2686
tiêu chuẩn về tiến hóa sinh lý của loài người,
02:05
and you're all familiar with it,
47
125144
1554
Điều này rất quen thuộc ngay cả khi bạn chưa từng đọc qua nó.
02:06
even if you haven't read this stuff.
48
126698
2563
02:09
The idea is that, as part of human nature,
49
129261
3068
Ý tưởng là : Như một phần của bản chất con người,
02:12
from the beginning of our species' time,
50
132329
1989
từ giai đoạn đầu loài người,
02:14
men have sort of leased women's reproductive potential
51
134318
4494
đàn ông đã thuê khả năng sinh sản của phụ nữ
02:18
by providing them with certain goods and services.
52
138812
3395
bằng cách cung cấp cho họ những sản phẩm và dịch vụ cụ thể
02:22
Generally we're talking about meat, shelter, status,
53
142207
3670
Chúng ta đang nói về thịt, nơi ở, địa vị,
02:25
protection, things like that.
54
145877
2631
sự bảo vệ, đại loại thế.
02:28
And in exchange, women have offered fidelity,
55
148508
2335
Đổi lại, phụ nữ cho họ lòng trung thành,
02:30
or at least a promise of fidelity.
56
150843
2378
hay ít nhất là lời hẹn thề.
02:33
Now this sets men and women up in an oppositional relationship.
57
153221
4270
Điều này đưa đàn ông và phụ nữ vào mối quan hệ đối nghịch.
02:37
The war between the sexes is built right into our DNA, according to this vision. Right?
58
157491
5943
Cuộc chiến giới tính được hình thành ngay ở trong DNA chúng ta.
02:43
What Cacilda and I have argued is that no,
59
163434
3937
Cacilda và tôi cho rằng không,
02:47
this economic relationship,
60
167371
2441
mối quan hệ kinh tế này,
02:49
this oppositional relationship,
61
169812
1825
mối quan hệ đối nghịch này,
02:51
is actually an artifact of agriculture,
62
171637
2625
thực chất là sản phẩm của nền nông nghiệp,
02:54
which only arose about 10,000 years ago at the earliest.
63
174262
3676
vốn chỉ xuất hiện khoảng 10,000 năm về trước.
02:57
Anatomically modern human beings
64
177938
2167
Theo giải phẫu, người hiện đại
03:00
have been around for about 200,000 years,
65
180105
2999
đã tồn tại trên trái đất khoảng 200,000 năm,
03:03
so we're talking about five percent, at most,
66
183104
3622
Chúng ta đang nói về năm phần trăm niên đại
03:06
of our time as a modern, distinct species.
67
186726
3688
với tư cách là một loài riêng biệt, hiện đại.
03:10
So before agriculture,
68
190414
3534
Trước khi có nền nông nghiệp,
03:13
before the agricultural revolution,
69
193948
2005
trước cách mạng nông nghiệp,
03:15
it's important to understand that human beings
70
195953
2111
loài người sống trong những nhóm săn bắt hái lượm.
03:18
lived in hunter-gatherer groups that are
71
198064
3334
03:21
characterized wherever they're found in the world
72
201398
3016
Bất luận ở nơi nào, đặc tính của nhóm được đoán định
03:24
by what anthropologists called fierce egalitarianism.
73
204414
4591
bằng cái mà nhân chủng học gọi là chủ nghĩa quân bình bắt buộc
03:29
They not only share things,
74
209005
1868
Họ không chỉ chia nhau các thứ,
03:30
they demand that things be shared:
75
210873
2509
mà còn định ra những thứ cần chia:
03:33
meat, shelter, protection, all these things
76
213382
2259
thịt, nơi ở, sự bảo vệ
03:35
that were supposedly being traded to women
77
215641
3009
hóa ra, những thứ dùng để trao cho phụ nữ
03:38
for their sexual fidelity, it turns out,
78
218650
2830
nhằm đổi lấy sự thủy chung trong tình dục
03:41
are shared widely among these societies.
79
221480
2730
được chia sẻ rộng rãi giữa các xã hội này.
03:44
Now I'm not saying that our ancestors
80
224210
2188
Tôi không nói rằng tổ tiên chúng ta
03:46
were noble savages, and I'm not saying
81
226398
1961
là những mọi rợ quý phái,
03:48
modern day hunter-gatherers are noble savages either.
82
228359
2796
hay người săn bắt hái lượm hiện đại là mọi rợ quý phái.
03:51
What I'm saying is that this is simply
83
231155
2011
Những điều này chỉ đơn giản là
cách tốt nhất để giảm thiểu rủi ro trong hoàn cảnh
03:53
the best way to mitigate risk
84
233166
2440
03:55
in a foraging context.
85
235606
1930
lúc nào cũng phải sục sạo tìm kiếm.
03:57
And there's really no argument about this among anthropologists.
86
237536
3116
Không có tranh cãi về vấn đề này.
04:00
All Cacilda and I have done is extend this sharing behavior to sexuality.
87
240652
4564
Cacilda và tôi chỉ là suy rộng ra lĩnh vực tình dục.
04:05
So we've argued that human sexuality
88
245216
2435
Chúng tôi tranh luận rằng tình dục loài người
04:07
has essentially evolved, until agriculture,
89
247651
4484
đã tiến hóa cho đến khi nông nghiệp ra đời
04:12
as a way of establishing and maintaining
90
252135
3146
như một cách tạo lập và duy trì
04:15
the complex, flexible social systems, networks,
91
255281
3726
hệ thống, mạng lưới xã hội phức tạp và linh động,
04:19
that our ancestors were very good at,
92
259007
2911
điều mà tổ tiên của chúng ta đã từng rất giỏi,
04:21
and that's why our species has survived so well.
93
261918
4616
đó là lí do tại sao loài người giỏi sinh tồn đến vậy
04:26
Now, this makes some people uncomfortable,
94
266534
2217
Điều tôi nói đây sẽ khiến một số người không thoải mái,
04:28
and so I always need to take a moment in these talks
95
268751
2385
vì vậy, tôi luôn dành ra vài phút
04:31
to say, listen,
96
271136
1844
nghe đây : tôi nói rằng
04:32
I'm saying our ancestors were promiscuous,
97
272980
2643
tổ tiên chúng ta lang chạ, nhưng không nói rằng
04:35
but I'm not saying they were having sex with strangers.
98
275623
2335
họ quan hệ với người lạ.
04:37
There were no strangers. Right?
99
277958
2026
Không ai là người lạ cả
04:39
In a hunter-gatherer band, there are no strangers.
100
279984
1844
trong một cộng đồng săn bắt - hái lượm.
04:41
You've known these people your entire life.
101
281828
1989
04:43
So I'm saying, yes, there were overlapping sexual relationships,
102
283817
3459
Vâng, có những mối quan hệ tình dục chồng chéo,
04:47
that our ancestors probably had several different sexual relationships
103
287276
4307
tổ tiên chúng ta có thể đã có vài mối quan hệ tình dục cùng một lúc.
04:51
going on at any given moment in their adult lives.
104
291583
3387
04:54
But I'm not saying they were having sex with strangers.
105
294970
2403
Nhưng tôi không nói rằng họ quan hệ với người lạ
04:57
I'm not saying that they didn't love the people they were having sex with.
106
297373
3111
rằng họ không yêu người mà họ đang quan hệ cùng
05:00
And I'm not saying there was no pair-bonding going on.
107
300484
2905
rằng không có mối gắn kết giữa các cặp đôi.
05:03
I'm just saying it wasn't sexually exclusive.
108
303389
3086
Tôi chỉ nói rằng không có độc quyền tình dục.
05:06
And those of us who have chosen to be monogamous --
109
306475
3684
Và những người trong chúng ta đã chọn lựa chỉ có một vợ ( chồng)
05:10
my parents, for example, have been married
110
310159
2338
bố mẹ tôi, chẳng hạn, đã cưới nhau được 52 năm
05:12
for 52 years monogamously,
111
312497
2508
nếu đó không phải mối quan hệ 1 vợ 1 chồng,
05:15
and if it wasn't monogamously, Mom and Dad,
112
315005
2362
05:17
I don't want to hear about it—
113
317367
2347
bố mẹ, con không muốn nghe về nó
05:19
I'm not criticizing this and I'm not saying
114
319714
2392
Tôi không phê bình và không nói rằng
05:22
there's anything wrong with this.
115
322106
1556
điều này có gì sai trái.
05:23
What I'm saying is that to argue
116
323662
2159
Điều tôi nói là, luận rằng
05:25
that our ancestors were sexual omnivores
117
325821
4674
tổ tiên chúng ta là những người ăn tạp trong tình dục
05:30
is no more a criticism of monogamy
118
330495
2287
để phê phán chế độ một vợ một chồng
05:32
than to argue that our ancestors were dietary omnivores
119
332782
3468
cũng chẳng khác gì việc luận rằng tổ tiên chúng ta
05:36
is a criticism of vegetarianism.
120
336250
3323
là động vật ăn tạp để chỉ trích việc ăn chay.
05:39
You can choose to be a vegetarian,
121
339573
1881
Bạn có thể chọn ăn chay,
05:41
but don't think that just because you've made that decision,
122
341454
2744
nhưng không bởi vì bạn đã quyết như vậy,
05:44
bacon suddenly stops smelling good.
123
344198
2792
thì thịt xông khói lại không còn thơm nữa.
05:46
Okay? So this is my point.
124
346990
2687
Vậy đây là quan điểm của tôi.
05:49
(Laughter)
125
349677
2351
( Tiếng cười)
05:52
That one took a minute to sink in, huh?
126
352028
3621
Cũng phải đến một phút sau mới hiểu đấy nhỉ ?
05:55
Now, in addition to being a great genius,
127
355649
2330
Cùng với việc trở thành một thiên tài,
05:57
a wonderful man, a wonderful husband,
128
357979
2065
một người đàn ông, một người chồng
06:00
a wonderful father, Charles Darwin
129
360044
1780
một người cha tuyệt vời,
06:01
was also a world-class Victorian prude.
130
361824
4112
Charles Darwin còn là một người siêu thẹn thùng.
06:05
All right? He was perplexed
131
365936
1940
Ông ta thấy sự nở rộng vùng kín
06:07
by the sexual swellings of certain primates,
132
367876
2610
ở một số loài linh trưởng,
06:10
including chimps and bonobos,
133
370486
1543
gồm cả tinh tinh và bonobo,
06:12
because these sexual swellings tend to provoke
134
372029
2538
sự phình to này có xu hướng kích thích
06:14
many males to mate with the females.
135
374567
2592
rất nhiều con đực giao hợp với con cái.
06:17
So he couldn't understand why on Earth would the female have developed this thing
136
377159
3171
Ông ta không hiểu tại sao lại như vậy
06:20
if all they were supposed to be doing is forming their pair bond, right?
137
380330
3929
cái mà chúng đáng ra phải làm là tạo nên mối liên kết đực cái
06:24
Chimps and bonobos, Darwin didn't really know this,
138
384259
2439
Darwin không biết điều này,
06:26
but chimps and bonobos mate
139
386698
1948
nhưng tinh tinh và bonobo giao phối
06:28
one to four times per hour
140
388646
1654
từ một đến bốn lần mỗi giờ
06:30
with up to a dozen males per day
141
390300
3416
với một tá con đực trong một ngày
06:33
when they have their sexual swellings.
142
393716
2616
khi vùng kín của chúng nở rộng.
06:36
Interestingly, chimps have sexual swellings
143
396332
2655
Thú vị là, sự nở rộng của tinh tinh
06:38
through 40 percent, roughly,
144
398987
1802
là khoảng 40 phần trăm
06:40
of their menstrual cycle,
145
400789
1885
trong chu kỳ kinh nguyệt
06:42
bonobos 90 percent,
146
402674
2700
với bonobo là 90 phần trăm
06:45
and humans are among the only species on the planet
147
405374
3422
và con người là một trong những loài duy nhất trên trái đất
06:48
where the female is available for sex
148
408796
2102
mà con cái sẵn sàng quan hệ tình dục
06:50
throughout the menstrual cycle,
149
410898
1988
trong suốt chu kỳ kinh nguyệt,
06:52
whether she's menstruating, whether she's post-menopausal,
150
412886
2744
bất luận là khi đang có kinh nguyệt hay mãn kinh
06:55
whether she's already pregnant.
151
415630
1311
hay đang mang bầu.
06:56
This is vanishingly rare among mammals.
152
416941
3844
Điều này thực sự hiếm ở loài có vú.
07:00
So it's a very interesting aspect of human sexuality.
153
420785
3793
Vì vậy, đó là một khía cạnh rất thú vị về tình dục loài người.
07:04
Now, Darwin ignored the reflections
154
424578
2675
Thời ấy, Darwin đã phớt lờ những hồi tưởng
07:07
of the sexual swelling in his own day,
155
427253
3568
về sự nở rộng vùng kín,
07:10
as scientists tend to do sometimes.
156
430821
3631
điều mà những nhà khoa học vẫn hay làm.
07:14
So what we're talking about is sperm competition.
157
434452
2505
Chúng ta sẽ nói đến cuộc cạnh tranh của tinh trùng.
07:16
Now the average human ejaculate has about 300 million sperm cells,
158
436957
3410
Một lần xuất tinh trung bình cho 300 triệu tinh trùng,
07:20
so it's already a competitive environment.
159
440367
2430
đây là một môi trường cạnh tranh.
07:22
The question is whether these sperm are competing against other men's sperm
160
442797
3213
Câu hỏi là những tinh trùng này cạnh tranh với nhau
hay còn với cả của những người khác .
07:26
or just their own.
161
446030
1785
07:27
There's a lot to talk about in this chart.
162
447815
2106
Có thể bàn luận rất nhiều về biểu đồ này.
07:29
The one thing I'll call your attention to right away
163
449921
2175
Điều mà tôi muốn các bạn chú ý
07:32
is the little musical note above the female chimp and bonobo and human.
164
452096
4042
là những nốt nhạc nhỏ phía trên tinh tinh, bonobo cái và phụ nữ.
07:36
That indicates female copulatory vocalization.
165
456138
3301
Nó chỉ ra âm thanh của con cái khi giao hợp.
07:39
Just look at the numbers.
166
459439
1602
Hãy nhìn vào các con số.
07:41
The average human has sex
167
461041
2196
Trung bình một người quan hệ tình dục
07:43
about 1,000 times per birth.
168
463237
3642
khoảng 1000 lần trong đời.
07:46
If that number seems high for some of you,
169
466879
2173
Nếu con số đó có vẻ cao với một số bạn,
07:49
I assure you it seems low for others in the room.
170
469052
3213
tôi chắc chắn rằng nó là thấp với những người khác.
07:52
We share that ratio with chimps and bonobos.
171
472265
2950
Tinh tinh và bonobo có cùng tỉ lệ này.
07:55
We don't share it with the other three apes,
172
475215
2302
khỉ đột, đười ươi và vượn
07:57
the gorilla, the orangutan and the gibbon,
173
477517
2256
không có tỉ lệ đó,
07:59
who are more typical of mammals,
174
479773
1661
những con giống loài có vú hơn, quan hệ khoảng 12 lần trong đời.
08:01
having sex only about a dozen times per birth.
175
481434
3192
08:04
Humans and bonobos are the only animals that have sex face-to-face
176
484626
4213
Loài người và bonobo là những động vật duy nhất
08:08
when both of them are alive.
177
488847
2406
quan hệ tình dục mặt đối mặt khi còn sống.
08:11
(Laughter)
178
491253
3905
(Cười)
08:15
And you'll see that the human, chimp and bonobo
179
495895
3171
Và bạn sẽ thấy rằng loài người, tinh tinh và bonobo
08:19
all have external testicles, which in our book
180
499066
2396
đều có tinh hoàn ở phía ngoài,
08:21
we equate to a special fridge you have in the garage
181
501462
3988
điều mà chúng tôi sánh với một chiếc tủ lạnh đặc biệt ở trong gara
08:25
just for beer.
182
505450
2260
chỉ dành để bia.
08:27
If you're the kind of guy who has a beer fridge
183
507710
2726
Nếu bạn là kiểu đàn ông có một tủ lạnh để bia
08:30
in the garage, you expect a party to happen
184
510436
2342
trong gara, bạn chỉ chực một bữa tiệc diễn ra
08:32
at any moment, and you need to be ready.
185
512778
1789
và bạn muốn sẵn sàng mọi lúc.
08:34
That's what the external testicles are.
186
514567
2155
Tinh hoàn ở phía ngoài là thế đấy.
08:36
They keep the sperm cells cool
187
516722
2410
Giúp cho những tinh trùng luôn sẵn sàng
08:39
so you can have frequent ejaculations.
188
519132
2218
để bạn có thể xuất tinh thường xuyên.
08:41
I'm sorry. It's true.
189
521350
3739
Tôi xin lỗi. Nhưng nó là sự thật.
08:45
The human, some of you will be happy to hear,
190
525089
3089
Loài người - một số có thể thấy vui khi nghe điều này -
08:48
has the largest, thickest penis of any primate.
191
528178
2811
có dương vật to và dày nhất trong các loài linh trưởng.
08:50
Now, this evidence goes way beyond anatomy.
192
530989
2510
Bằng chứng này không chỉ có trong giải phẫu học
08:53
It goes into anthropology as well.
193
533499
2561
mà còn đi vào cả nhân loại học.
08:56
Historical records are full of accounts of people
194
536060
2617
Trong dữ liệu lịch sử rất nhiều người
08:58
around the world who have sexual practices
195
538677
1809
trên thế giới có tập quán tình dục
09:00
that should be impossible
196
540486
1630
mà đáng ra là không thể
09:02
given what we have assumed about human sexual evolution.
197
542116
3926
dựa trên những giả định về tiến hóa tình dục của loài người.
09:06
These women are the Mosuo from southwestern China.
198
546042
2700
Những người phụ nữ Mosuo ở vùng Đông Bắc Trung Quốc.
09:08
In their society, everyone, men and women,
199
548742
2567
Trong xã hội của họ, đàn ông và phụ nữ,
09:11
are completely sexually autonomous.
200
551309
1741
hoàn toàn tự do trong tình dục.
09:13
There's no shame associated with sexual behavior.
201
553050
2959
Không có nỗi xấu hổ nào từ hành vi tình dục.
09:16
Women have hundreds of partners.
202
556009
2246
Phụ nữ quan hệ với hàng trăm người.
09:18
It doesn't matter. Nobody cares. Nobody gossips. It's not an issue.
203
558255
3182
Chả sao cả. Không ai quan tâm. Không phải là vấn đề.
09:21
When the woman becomes pregnant,
204
561437
1796
Khi người phụ nữ mang thai,
09:23
the child is cared for by her, her sisters, and her brothers.
205
563233
2858
đứa trẻ sẽ được cô, chị hay anh trai cô chăm sóc.
09:26
The biological father is a nonissue.
206
566091
2839
Người cha đẻ không phải là vấn đề.
09:28
On the other side of the planet, in the Amazon,
207
568930
2406
Phía bên kia của hành tinh, vùng Amazon,
09:31
we've got many tribes which practice
208
571336
2869
có rất nhiều bộ tộc thực hiện cái mà
09:34
what anthropologists call partible paternity.
209
574205
2732
những nhà nhân loại học gọi là chế độ đa phụ.
09:36
These people actually believe --
210
576937
2597
Những người này thực sự tin --
09:39
and they have no contact among them,
211
579534
1715
không có mối liên lạc nào giữa họ,
09:41
no common language or anything,
212
581249
1656
ngôn ngữ chung hay bất kì thứ gì,
09:42
so it's not an idea that spread,
213
582905
1737
nó không phải được lan truyền
09:44
it's an idea that's arisen around the world --
214
584642
2137
mà là được nảy sinh trên toàn thế giới--
09:46
they believe that a fetus is literally made
215
586779
2157
họ tin rằng bào thai được tạo nên
09:48
of accumulated semen.
216
588936
2276
từ nhiều loại tinh dịch.
09:51
So a woman who wants to have a child
217
591212
1988
Vì vậy, một người phụ nữ muốn có con
09:53
who's smart and funny and strong
218
593200
1832
thông minh, vui tính và mạnh mẽ
09:55
makes sure she has lots of sex with the smart guy,
219
595032
2131
phải quan hệ rất nhiều với người
09:57
the funny guy and the strong guy,
220
597163
1944
thông minh, vui tính và mạnh khỏe,
09:59
to get the essence of each of these men into the baby,
221
599107
2224
để lấy được tố chất này cho đứa trẻ,
10:01
and then when the child is born,
222
601331
2512
và khi đứa trẻ ra đời,
10:03
these different men will come forward
223
603843
2142
những người đàn ông này sẽ quay lại
10:05
and acknowledge their paternity of the child.
224
605985
2870
và thừa nhận quan hệ cha con với đứa trẻ.
10:08
So paternity is actually sort of a team endeavor
225
608855
2838
Vì vậy, làm cha thực chất là nỗ lực của một nhóm người
10:11
in this society.
226
611693
1616
trong cộng đồng.
10:13
So there are all sorts of examples like this
227
613309
1988
Có rất nhiều ví dụ khác kiểu này
10:15
that we go through in the book.
228
615297
2450
đã được ghi vào cuốn sách.
10:17
Now, why does this matter?
229
617747
3460
Giờ, tại sao chuyện này lại quan trọng ?
10:21
Edward Wilson says we need to understand
230
621207
2560
Edward wilson nói rằng
10:23
that human sexuality is first a bonding device
231
623767
3046
tình dục loài người đầu tiên là một thiết bị gắn kết
10:26
and only secondarily procreation.
232
626813
2835
và thứ hai mới là để sinh sản.
10:29
I think that's true. This matters because
233
629648
2184
Tôi nghĩ điều này đúng.
10:31
our evolved sexuality is in direct conflict
234
631832
3038
Sự tiến hóa tính dục trong chúng ta đang xung đột trực tiếp
10:34
with many aspects of the modern world.
235
634870
2587
với rất nhiều khía cạnh của cuộc sống hiện đại.
10:37
The contradictions between what we're told
236
637457
2138
Sự đối lập giữa những gì chúng ta được dạy
10:39
we should feel and what we actually do feel
237
639595
3427
và những gì chúng ra thực sự cảm nhận
10:43
generates a huge amount of unnecessary suffering.
238
643022
5137
tạo ra rất nhiều đau khổ không cần thiết.
10:48
My hope is that a more accurate,
239
648159
2416
Tôi mong ước hiểu biết chính xác hơn
10:50
updated understanding of human sexuality
240
650575
2375
mới hơn về bản năng giới tính loài người
10:52
will lead us to have greater tolerance for ourselves,
241
652950
3020
sẽ giúp chúng ta dung thứ hơn với mình,
10:55
for each other,
242
655970
1597
với người khác,
10:57
greater respect for unconventional relationship configurations
243
657567
3623
tôn trọng hơn những mối quan hệ khác thường
11:01
like same-sex marriage or polyamorous unions,
244
661190
5281
như hôn nhân đồng giới hay quan hệ với nhiều người,
11:06
and that we'll finally put to rest the idea
245
666471
3348
và chúng ta sẽ gạt bỏ đi quan niệm cho rằng
11:09
that men have some innate, instinctive right
246
669819
2574
đàn ông bẩm sinh có quyền và bản năng
11:12
to monitor and control women's sexual behavior.
247
672393
4228
giám sát và kiểm soát hành vi tình dục của phụ nữ.
11:16
(Applause)
248
676621
2992
(Vỗ tay)
11:19
Thank you.
249
679613
2154
Cảm ơn.
11:21
And we'll see that it's not only gay people
250
681767
2256
Ta thấy rằng không chỉ những người đồng tính
11:24
that have to come out of the closet.
251
684023
1669
cần công khai giới tính.
11:25
We all have closets we have to come out of. Right?
252
685692
3529
Mà ai cũng đều có những trở ngại "giới tính" phải vượt qua.
11:29
And when we do come out of those closets,
253
689221
1761
Và khi công khai tính dục của mình,
11:30
we'll recognize that our fight is not with each other,
254
690982
3559
ta nhận ra rằng cuộc chiến không phải là giữa chúng ta,
11:34
our fight is with an outdated, Victorian sense of human sexuality
255
694541
4504
mà là với ý thức lỗi thời thời Victoria về bản năng giới tính loài người
11:39
that conflates desire with property rights,
256
699045
3555
đã gán ghép ham muốn với quyền sở hữu,
11:42
generates shame and confusion
257
702600
2765
tạo ra sự tủi hổ và bối rối
11:45
in place of understanding and empathy.
258
705365
2835
thay vì sự thấu hiểu và cảm thông.
11:48
It's time we moved beyond Mars and Venus,
259
708200
2716
Đây là lúc cần vượt ra khỏi Sao Hỏa hay Sao Kim,
11:50
because the truth is
260
710916
1730
bởi sự thật là đàn ông
11:52
that men are from Africa
261
712646
1337
có nguồn gốc từ Châu Phi
11:53
and women are from Africa.
262
713983
1996
và phụ nữ cũng như vậy.
11:55
Thank you.
263
715979
1945
Cảm ơn.
11:57
(Applause)
264
717924
5459
( Vỗ tay)
12:06
Chris Anderson: Thank you. Christopher Ryan: Thank you.
265
726530
2494
Chris Anderson : Cảm ơn. Christopher Ryan: Cảm ơn.
12:09
CA: So a question.
266
729024
1742
CA: Một câu hỏi.
12:10
It's so perplexing, trying to use arguments
267
730766
3899
Điều này rất khó hiểu, cố gắng dùng những lý luận
12:14
about evolutionary history
268
734665
3067
về lịch sử tiến hóa
12:17
to turn that into what we ought to do today.
269
737732
2584
để luận ra những gì chúng ta phải làm ngày nay.
12:20
Someone could give a talk and say,
270
740316
2406
Vài người có thể diễn thuyết và nói,
12:22
look at us, we've got these really sharp teeth
271
742722
2745
nhìn này, chúng ta có những chiếc răng rất sắc
12:25
and muscles and a brain that's really good
272
745467
1727
cơ bắp và một bộ não giỏi
12:27
at throwing weapons,
273
747194
1561
trong việc sử dụng vũ khí,
12:28
and if you look at lots of societies around the world,
274
748755
3064
và khi nhìn vào nhiều xã hội trên thế giới
12:31
you'll see very high rates of violence.
275
751819
2286
bạn sẽ thấy tỉ lệ bạo hành rất cao.
12:34
Nonviolence is a choice like vegetarianism,
276
754105
3169
Không bạo lực cũng như là lựa chọn ăn chay,
12:37
but it's not who you are.
277
757274
2144
nhưng đó không phải là anh
12:39
How is that different
278
759418
2050
Khác biệt nào giữa nó
12:41
from the talk you gave?
279
761468
3365
và bài nói chuyện của anh?
12:44
CR: Well first of all, the evidence
280
764833
3184
CR: Đầu tiên, những bằng chứng
12:48
for high levels of violence in prehistory
281
768017
2775
về mức độ bạo hành cao trong lịch sử
12:50
is very debatable.
282
770792
2606
còn gây nhiều tranh cãi.
12:53
But that's just an example.
283
773398
2201
Nhưng đó chỉ là một ví dụ.
12:55
Certainly, you know, lots of people say to me,
284
775599
3604
Rất nhiều người nói với tôi, chỉ bởi vì
12:59
just because we lived a certain way in the past
285
779203
2540
ta đã sống theo cách nào đó trong quá khứ
13:01
doesn't mean we should live that way now, and I agree with that.
286
781743
3199
không có nghĩa ta nên tiếp tục như thế, và tôi đồng ý.
13:04
Everyone has to respond to the modern world.
287
784942
2527
Tất cả cần phải thích ứng với cuộc sống hiện đại.
13:07
But the body does have its inherent
288
787469
4422
Nhưng cơ thể con người có
13:11
evolved trajectories.
289
791891
2857
quỹ đạo tiến hóa cố hữu.
13:14
And so you could live on McDonald's and milkshakes,
290
794748
3480
Bạn có thể sống dựa vào McDonald's và sữa lắc,
13:18
but your body will rebel against that. We have appetites.
291
798228
3456
nhưng cơ thể sẽ nổi loạn. Chúng ta có khẩu vị nhất định.
13:21
I think it was Schopenhauer who said,
292
801702
1688
Schopenhauer đã nói rằng,
13:23
a person can do what they want
293
803390
2864
một người có thể làm những gì anh ta muốn
13:26
but not want what they want.
294
806254
2057
chứ không thể muốn những gì họ muốn.
13:28
And so what I'm arguing against
295
808311
1723
Và điều mà tôi đang phản bác
13:30
is the shame that's associated with desires.
296
810034
2464
là sự xấu hổ về khát khao.
13:32
It's the idea that if you love your husband or wife
297
812498
3359
Tư tưởng cho rằng nếu bạn yêu chồng hay vợ
13:35
but you still are attracted to other people,
298
815857
2210
nhưng vẫn bị hấp dẫn bởi người khác,
13:38
there's something wrong with you,
299
818067
1499
thì có điều gì đó không ổn
13:39
there's something wrong with your marriage,
300
819566
1937
với bạn, với cuộc hôn nhân của bạn,
13:41
something wrong with your partner.
301
821503
1460
với người bạn đời của bạn.
13:42
I think a lot of families are fractured
302
822963
2023
Tôi nghĩ có rất nhiều gia đình tan vỡ
13:44
by unrealistic expectations
303
824986
1985
vì mong đợi không thực tế dựa trên
13:46
that are based upon this false vision of human sexuality.
304
826971
3045
quan điểm sai lầm về bản năng giới tính loài người.
13:50
That's what I'm trying to get at.
305
830016
1464
Cái mà tôi đang muốn nói đến.
13:51
CA: Thank you. Communicated powerfully. Thanks a lot.
306
831480
2499
CA: Xin cảm ơn anh. Diễn đạt thật mạnh mẽ.
13:53
CR: Thank you, Chris. (Applause)
307
833979
3991
CR: Cảm ơn , Chris. ( Vỗ tay)
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7