Are we sexual omnivores? | Christopher Ryan

395,098 views ・ 2014-02-20

TED


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Mateusz Radziwonowicz Korekta: Krystian Aparta
00:12
I'm going to go off script
0
12448
1267
Zamierzam wyjść poza schemat
00:13
and make Chris quite nervous here
1
13715
2051
i trochę zdenerwować Chrisa,
00:15
by making this audience participation.
2
15766
2348
namawiając publiczność do udziału.
00:18
All right. Are you with me? Yeah. Yeah. All right.
3
18114
3183
Jesteście ze mną? Tak? W porządku.
00:21
So what I'd like to do is have you raise your hand
4
21297
2444
Chciałbym, byście podnieśli rękę,
00:23
if you've ever heard a heterosexual couple having sex.
5
23741
4056
jeżeli kiedykolwiek słyszeliście heteroseksualną parę uprawiającą seks.
00:27
Could be the neighbors, hotel room,
6
27797
2551
Mogli to być sąsiedzi, pokój w hotelu,
00:30
your parents. Sorry.
7
30348
2007
wasi rodzice. Wybaczcie.
00:32
Okay. Pretty much everybody.
8
32355
1752
OK, praktycznie wszyscy.
00:34
Now raise your hand if the man was making
9
34107
1827
Teraz podnieście rękę, jeśli mężczyzna wydawał więcej odgłosów niż kobieta.
00:35
more noise than the woman.
10
35934
3429
00:39
I see one guy there.
11
39363
2313
Widzę tam jednego faceta.
00:41
It doesn't count if it was you, sir.
12
41676
2247
Głos się nie liczy, jeżeli to był Pan.
00:43
(Laughter)
13
43923
1015
(Śmiech)
00:44
So his hand's down. And one woman. Okay.
14
44938
3510
Opuścił rękę. O, jeszcze jedna pani.
00:48
Sitting next to a loud guy.
15
48448
2076
Siedząca obok głośnego faceta.
00:50
Now what does this tell us?
16
50524
1624
(Śmiech)
O czym to świadczy?
00:52
It tells us that human beings
17
52148
1846
Oznacza to, że ludzie wydają dźwięki w czasie seksu,
00:53
make noise when they have sex,
18
53994
1368
00:55
and it's generally the woman who makes more noise.
19
55362
2126
i zazwyczaj to kobieta wydaje więcej odgłosów.
00:57
This is known as female copulatory vocalization
20
57488
3054
To tak zwana żeńska wokalizacja kopulacyjna.
01:00
to the clipboard crowd.
21
60542
1423
01:01
I wasn't even going to mention this,
22
61965
1631
Nie zamierzałem o tym wspominać,
01:03
but somebody told me that Meg Ryan might be here,
23
63596
2941
lecz ktoś mi powiedział, że może tu być Meg Ryan,
01:06
and she is the world's most famous
24
66537
2604
która jest najsławniejszą na świecie
01:09
female copulatory vocalizer.
25
69141
1949
żeńską wokalizatorką kopulacyjną.
01:11
So I thought, got to talk about that.
26
71090
2400
Pomyślałem, że jednak wspomnę.
01:13
We'll get back to that a little bit later.
27
73490
2713
Wrócimy do tego trochę później.
01:16
Let me start by saying human beings
28
76203
1965
Zacznę od tego, że istoty ludzkie nie wywodzą się od małp.
01:18
are not descended from apes,
29
78168
2101
01:20
despite what you may have heard. We are apes.
30
80269
2232
Nie wywodzimy się od nich: my jesteśmy małpami.
01:22
We are more closely related to the chimp and the bonobo
31
82501
2836
Jesteśmy bardziej spokrewnieni z szympansem zwyczajnym czy karłowatym
01:25
than the African elephant is to the Indian elephant,
32
85337
3380
niż słoń afrykański ze słoniem indyjskim,
01:28
as Jared Diamond pointed out in one of his early books.
33
88717
3198
o czym wspomniał Jared Diamond w jednej ze swoich pierwszych książek.
01:31
We're more closely related to chimps and bonobos
34
91915
4195
Jesteśmy bardziej spokrewnieni z szympansami zwyczajnymi czy karłowatymi
01:36
than chimps and bonobos are related
35
96110
1501
niż te szympansy są spokrewnione z jakimkolwiek innym naczelnym -
01:37
to any other primate --
36
97611
1662
01:39
gorillas, orangutans, what have you.
37
99273
2276
z gorylami, orangutanami i tak dalej.
01:41
So we're extremely closely related to them,
38
101549
3247
Jesteśmy nadzwyczaj blisko z nimi spokrewnieni,
01:44
and as you'll see in terms of our behavior,
39
104796
2426
i, co zobaczycie, takie podobieństwa
01:47
we've got some relationship as well.
40
107222
2367
można też zauważyć w naszym zachowaniu.
01:49
So what I'm asking today, the question
41
109589
1919
Chcę wraz z wami zgłębić dziś takie pytanie:
01:51
I want to explore with you today is,
42
111508
3062
01:54
what kind of ape are we in terms of our sexuality?
43
114570
4168
jakim typem małpy jesteśmy, pod względem seksualności?
01:58
Now, since Darwin's day there's been
44
118738
2218
Od czasów Darwina istnieje coś,
02:00
what Cacilda and I have called
45
120956
1502
co Cacilda i ja nazywamy
02:02
the standard narrative of human sexual evolution,
46
122458
2686
klasyczną historią o ewolucji ludzkiej seksualności.
02:05
and you're all familiar with it,
47
125144
1554
Spotkaliście się z tym,
02:06
even if you haven't read this stuff.
48
126698
2563
nawet jeżeli nic na ten temat nie czytaliście.
02:09
The idea is that, as part of human nature,
49
129261
3068
Historia ta głosi, że częścią ludzkiej natury,
02:12
from the beginning of our species' time,
50
132329
1989
od początku powstania naszego gatunku,
02:14
men have sort of leased women's reproductive potential
51
134318
4494
jest to, że mężczyźni wynajmują sobie potencjał reprodukcyjny kobiet,
02:18
by providing them with certain goods and services.
52
138812
3395
zapewniając im w zamian określone dobra i usługi.
02:22
Generally we're talking about meat, shelter, status,
53
142207
3670
Czyli pożywienie, schronienie,
02:25
protection, things like that.
54
145877
2631
status, ochrona, tego typu rzeczy.
02:28
And in exchange, women have offered fidelity,
55
148508
2335
W zamian za to kobiety oferują wierność,
02:30
or at least a promise of fidelity.
56
150843
2378
lub przynajmniej obietnicę wierności.
02:33
Now this sets men and women up in an oppositional relationship.
57
153221
4270
Ustawia to więc mężczyzn i kobiety po przeciwnych stronach.
02:37
The war between the sexes is built right into our DNA, according to this vision. Right?
58
157491
5943
A za tym idzie myśl, że wojna płci jest wbudowana w nasze geny.
02:43
What Cacilda and I have argued is that no,
59
163434
3937
Jednak Cacilda i ja uważamy, że tak nie jest,
02:47
this economic relationship,
60
167371
2441
a to ekonomiczne powiązanie,
02:49
this oppositional relationship,
61
169812
1825
ten przeciwstawny związek,
02:51
is actually an artifact of agriculture,
62
171637
2625
to naprawdę wynik wprowadzenia rolnictwa,
02:54
which only arose about 10,000 years ago at the earliest.
63
174262
3676
który pojawił się dopiero około 10 tysięcy lat temu.
02:57
Anatomically modern human beings
64
177938
2167
Ludzie współcześni, w sensie biologicznym,
03:00
have been around for about 200,000 years,
65
180105
2999
istnieją od około 200 tysięcy lat,
03:03
so we're talking about five percent, at most,
66
183104
3622
mówimy więc co najwyżej o około 5% czasu istnienia naszego gatunku.
03:06
of our time as a modern, distinct species.
67
186726
3688
03:10
So before agriculture,
68
190414
3534
Tak więc przed rewolucją, którą było wprowadzenie uprawy roli,
03:13
before the agricultural revolution,
69
193948
2005
03:15
it's important to understand that human beings
70
195953
2111
ludzie żyli w grupach zbieracko-łowieckich,
03:18
lived in hunter-gatherer groups that are
71
198064
3334
03:21
characterized wherever they're found in the world
72
201398
3016
które, zgodnie z odkryciami z całego świata, charakteryzowało coś,
03:24
by what anthropologists called fierce egalitarianism.
73
204414
4591
co antropolodzy nazywają surowym egalitaryzmem.
03:29
They not only share things,
74
209005
1868
Nie tylko dzielili się ze sobą,
03:30
they demand that things be shared:
75
210873
2509
lecz również wymagali dzielenia się:
03:33
meat, shelter, protection, all these things
76
213382
2259
pożywienie, schronienie, ochrona,
03:35
that were supposedly being traded to women
77
215641
3009
wszystko, co rzekomo jest zapewniane kobietom
03:38
for their sexual fidelity, it turns out,
78
218650
2830
w zamian za seksualną wierność,
03:41
are shared widely among these societies.
79
221480
2730
w takich społeczeństwach jest dzielone powszechnie.
03:44
Now I'm not saying that our ancestors
80
224210
2188
Nie chcę przedstawiać naszych przodków jako bajkowych "szlachetnych dzikusów".
03:46
were noble savages, and I'm not saying
81
226398
1961
03:48
modern day hunter-gatherers are noble savages either.
82
228359
2796
Nie twierdzę też, że współczesne takie grupy nie są "szlachetne".
03:51
What I'm saying is that this is simply
83
231155
2011
Twierdzę jedynie, że to najprostszy, najlepszy sposób ograniczenia ryzyka
03:53
the best way to mitigate risk
84
233166
2440
03:55
in a foraging context.
85
235606
1930
w kontekście zapewnienia pokarmu.
03:57
And there's really no argument about this among anthropologists.
86
237536
3116
Nie ma co do tego dyskusji wśród antropologów.
04:00
All Cacilda and I have done is extend this sharing behavior to sexuality.
87
240652
4564
Z Cacildą rozciągnęliśmy jedynie te zachowania na seksualność.
04:05
So we've argued that human sexuality
88
245216
2435
Postulujemy, że ludzka seksualność, do czasów rolnictwa,
04:07
has essentially evolved, until agriculture,
89
247651
4484
zasadniczo wyewoluowała jako sposób na ustalenie i utrzymanie
04:12
as a way of establishing and maintaining
90
252135
3146
04:15
the complex, flexible social systems, networks,
91
255281
3726
złożonych, elastycznych systemów społecznych, sieci,
04:19
that our ancestors were very good at,
92
259007
2911
w których nasi przodkowie byli bardzo dobrzy,
04:21
and that's why our species has survived so well.
93
261918
4616
skutkiem czego nasz gatunek przetrwał.
04:26
Now, this makes some people uncomfortable,
94
266534
2217
W tym miejscu niektórzy czują się niezręcznie,
04:28
and so I always need to take a moment in these talks
95
268751
2385
tak więc zawsze na chwilę przerywam i mówię:
04:31
to say, listen,
96
271136
1844
04:32
I'm saying our ancestors were promiscuous,
97
272980
2643
to prawda, twierdzę, że nasi przodkowie byli rozwięźli,
04:35
but I'm not saying they were having sex with strangers.
98
275623
2335
ale nie mówię, że uprawiali seks z nieznajomymi.
04:37
There were no strangers. Right?
99
277958
2026
To nie byli nieznajomi, prawda?
04:39
In a hunter-gatherer band, there are no strangers.
100
279984
1844
W grupce zbieracko-łowieckiej nie ma nieznajomych.
04:41
You've known these people your entire life.
101
281828
1989
Tych ludzi zna się przez całe życie.
04:43
So I'm saying, yes, there were overlapping sexual relationships,
102
283817
3459
Mówię więc, że tak, istniały zazębiające się związki seksualne,
04:47
that our ancestors probably had several different sexual relationships
103
287276
4307
nasi przodkowie zapewne byli w wielu związkach seksualnych jednocześnie
04:51
going on at any given moment in their adult lives.
104
291583
3387
w danym momencie ich dorosłego życia.
04:54
But I'm not saying they were having sex with strangers.
105
294970
2403
Ale nie twierdzę, że uprawiali seks z nieznajomymi.
04:57
I'm not saying that they didn't love the people they were having sex with.
106
297373
3111
Nie twierdzę też, że nie kochali ludzi, z którymi uprawiali seks.
05:00
And I'm not saying there was no pair-bonding going on.
107
300484
2905
I nie twierdzę, że nie dobierali się w pary.
05:03
I'm just saying it wasn't sexually exclusive.
108
303389
3086
Mówię tylko, że nie było tam seksualnej wyłączności.
05:06
And those of us who have chosen to be monogamous --
109
306475
3684
Ci z nas, którzy wybrali monogamię...
05:10
my parents, for example, have been married
110
310159
2338
moi rodzice, przykładowo, są małżeństwem monogamicznym od 52 lat,
05:12
for 52 years monogamously,
111
312497
2508
05:15
and if it wasn't monogamously, Mom and Dad,
112
315005
2362
a nawet jeśli nie byli monogamiczni, to, mamo i tato,
05:17
I don't want to hear about it—
113
317367
2347
nie chcę o tym wiedzieć.
05:19
I'm not criticizing this and I'm not saying
114
319714
2392
Nie krytykuję tego i nie twierdzę,
05:22
there's anything wrong with this.
115
322106
1556
że jest w tym cokolwiek złego.
05:23
What I'm saying is that to argue
116
323662
2159
Twierdzę, że tak jak fakt, iż nasi przodkowie
05:25
that our ancestors were sexual omnivores
117
325821
4674
byli seksualnymi wszystkożercami
05:30
is no more a criticism of monogamy
118
330495
2287
nie krytykuje monogamii,
05:32
than to argue that our ancestors were dietary omnivores
119
332782
3468
tak samo fakt, że nasi przodkowie byli wszystkożercami pokarmowymi
05:36
is a criticism of vegetarianism.
120
336250
3323
nie krytykuje wegetarianizmu.
05:39
You can choose to be a vegetarian,
121
339573
1881
Możesz zostać wegetarianinem,
05:41
but don't think that just because you've made that decision,
122
341454
2744
ale nie myśl, że samo podjęcie decyzji sprawi,
05:44
bacon suddenly stops smelling good.
123
344198
2792
że bekon nagle przestanie dobrze pachnieć.
05:46
Okay? So this is my point.
124
346990
2687
W porządku? O to mi chodzi.
05:49
(Laughter)
125
349677
2351
(Śmiech)
05:52
That one took a minute to sink in, huh?
126
352028
3621
Potrzeba trochę, by to zrozumieć, prawda?
05:55
Now, in addition to being a great genius,
127
355649
2330
Tak więc, oprócz tego, że był geniuszem,
05:57
a wonderful man, a wonderful husband,
128
357979
2065
wspaniałym człowiekiem, wspaniałym mężem,
06:00
a wonderful father, Charles Darwin
129
360044
1780
wspaniałym ojcem,
06:01
was also a world-class Victorian prude.
130
361824
4112
Karol Darwin był również światowej sławy wiktoriańskim świętoszkiem.
06:05
All right? He was perplexed
131
365936
1940
Wprawiało go w zakłopotanie
06:07
by the sexual swellings of certain primates,
132
367876
2610
seksualne obrzmienie sromu pewnych naczelnych,
06:10
including chimps and bonobos,
133
370486
1543
z szympansami zwyczajnymi i bonobo,
06:12
because these sexual swellings tend to provoke
134
372029
2538
ponieważ to obrzmienie sromu zachęca samców do kopulacji.
06:14
many males to mate with the females.
135
374567
2592
06:17
So he couldn't understand why on Earth would the female have developed this thing
136
377159
3171
Nie mógł więc zrozumieć, po co samicom coś takiego,
06:20
if all they were supposed to be doing is forming their pair bond, right?
137
380330
3929
jeśli ich rolą powinno być dobieranie się w monogamiczne pary.
06:24
Chimps and bonobos, Darwin didn't really know this,
138
384259
2439
Darwin tego nie wiedział,
06:26
but chimps and bonobos mate
139
386698
1948
ale szympansy zwyczajne i karłowate spółkują od 1 do 4 razy na godzinę,
06:28
one to four times per hour
140
388646
1654
06:30
with up to a dozen males per day
141
390300
3416
z dziesiątkami samców, każdego dnia,
06:33
when they have their sexual swellings.
142
393716
2616
gdy ich srom jest obrzmiały.
06:36
Interestingly, chimps have sexual swellings
143
396332
2655
Co ciekawe, szympansy zwyczajne mają obrzmiały srom
06:38
through 40 percent, roughly,
144
398987
1802
przez mniej więcej 40 procent ich cyklu miesiączkowego,
06:40
of their menstrual cycle,
145
400789
1885
06:42
bonobos 90 percent,
146
402674
2700
zaś karłowate przez 90 procent,
06:45
and humans are among the only species on the planet
147
405374
3422
zaś ludzie są jedynym gatunkiem na całej planecie,
06:48
where the female is available for sex
148
408796
2102
u którego samica może uprawiać seks w czasie cyklu miesiączkowego,
06:50
throughout the menstrual cycle,
149
410898
1988
06:52
whether she's menstruating, whether she's post-menopausal,
150
412886
2744
gdy nie ma miesiączki, gdy jest w okresie pomenopauzalnym,
06:55
whether she's already pregnant.
151
415630
1311
nawet gdy już jest w ciąży.
06:56
This is vanishingly rare among mammals.
152
416941
3844
Jest to niezwykle rzadkie wśród ssaków.
07:00
So it's a very interesting aspect of human sexuality.
153
420785
3793
Jest to więc bardzo interesujący aspekt ludzkiej seksualności.
07:04
Now, Darwin ignored the reflections
154
424578
2675
Darwin zignorował odpowiedniki seksualnego obrzmienia w jego epoce,
07:07
of the sexual swelling in his own day,
155
427253
3568
07:10
as scientists tend to do sometimes.
156
430821
3631
tak jak naukowcy czasem mają w zwyczaju.
07:14
So what we're talking about is sperm competition.
157
434452
2505
Mówimy tutaj o rywalizacji nasienia.
07:16
Now the average human ejaculate has about 300 million sperm cells,
158
436957
3410
Średni wytrysk człowieka zawiera około 300 milionów plemników,
07:20
so it's already a competitive environment.
159
440367
2430
jest to już więc konkurencyjne środowisko.
07:22
The question is whether these sperm are competing against other men's sperm
160
442797
3213
Ale czy plemniki rywalizują także z plemnikami innych mężczyzn,
07:26
or just their own.
161
446030
1785
czy tylko z własnymi?
07:27
There's a lot to talk about in this chart.
162
447815
2106
O tym wykresie można długo mówić.
07:29
The one thing I'll call your attention to right away
163
449921
2175
Chciałbym zwrócić uwagę
07:32
is the little musical note above the female chimp and bonobo and human.
164
452096
4042
na tę nutką nad samicą szympansa zwyczajnego, karłowatego i człowieka.
07:36
That indicates female copulatory vocalization.
165
456138
3301
Oznacza ona żeńską wokalizację kopulacyjną.
07:39
Just look at the numbers.
166
459439
1602
Spójrzcie na liczby.
07:41
The average human has sex
167
461041
2196
Człowiek uprawia seks średnio 1000 razy w ciągu życia.
07:43
about 1,000 times per birth.
168
463237
3642
07:46
If that number seems high for some of you,
169
466879
2173
Niektórym z was ta liczba może wydaje się duża,
07:49
I assure you it seems low for others in the room.
170
469052
3213
ale to zapewniam, że innym wydaje się zaniżona.
07:52
We share that ratio with chimps and bonobos.
171
472265
2950
Dzielimy tę liczbę z szympansami zwyczajnymi i karłowatymi.
07:55
We don't share it with the other three apes,
172
475215
2302
Nie jest ona jednak wspólna dla pozostałych trzech małp,
07:57
the gorilla, the orangutan and the gibbon,
173
477517
2256
goryli, orangutanów i gibonów,
07:59
who are more typical of mammals,
174
479773
1661
które są bardziej typowymi ssakami,
08:01
having sex only about a dozen times per birth.
175
481434
3192
uprawiającymi seks jedynie dziesiątki razy w ciągu życia.
08:04
Humans and bonobos are the only animals that have sex face-to-face
176
484626
4213
Ludzie i szympansy bonobo to jedyne zwierzęta,
które uprawiają seks twarzą w twarz,
08:08
when both of them are alive.
177
488847
2406
gdy oba z nich są żywe.
08:11
(Laughter)
178
491253
3905
(Śmiech)
08:15
And you'll see that the human, chimp and bonobo
179
495895
3171
Zauważcie, że ludzie i szympansy mają zewnętrzne jądra,
08:19
all have external testicles, which in our book
180
499066
2396
co w naszej książce porównujemy do specjalnej lodówki, która stoi w garażu
08:21
we equate to a special fridge you have in the garage
181
501462
3988
08:25
just for beer.
182
505450
2260
i zawiera tylko piwa.
(Śmiech)
08:27
If you're the kind of guy who has a beer fridge
183
507710
2726
Jeśli jesteś typem faceta, który trzyma w garażu lodówkę z piwem,
08:30
in the garage, you expect a party to happen
184
510436
2342
to spodziewasz się imprezy w każdej chwili, i musisz być gotowy.
08:32
at any moment, and you need to be ready.
185
512778
1789
08:34
That's what the external testicles are.
186
514567
2155
Po to właśnie są zewnętrzne jądra.
08:36
They keep the sperm cells cool
187
516722
2410
Ochładzają one plemniki,
08:39
so you can have frequent ejaculations.
188
519132
2218
po to, byś mógł mieć częste wytryski.
08:41
I'm sorry. It's true.
189
521350
3739
Wybaczcie. Taka jest prawda.
08:45
The human, some of you will be happy to hear,
190
525089
3089
Ludzie, co pewnie niektórych z was ucieszy,
08:48
has the largest, thickest penis of any primate.
191
528178
2811
mają największego, najgrubszego penisa ze wszystkich naczelnych.
08:50
Now, this evidence goes way beyond anatomy.
192
530989
2510
Dowody na to wykraczają poza anatomię.
08:53
It goes into anthropology as well.
193
533499
2561
Można je znaleźć w antropologii.
08:56
Historical records are full of accounts of people
194
536060
2617
Zapiski historyczne pełne są relacji ludzi z całego świata,
08:58
around the world who have sexual practices
195
538677
1809
którzy mieli praktyki seksualne, które byłyby niemożliwe,
09:00
that should be impossible
196
540486
1630
09:02
given what we have assumed about human sexual evolution.
197
542116
3926
gdy wziąć pod uwagę to, co założyliśmy na temat ewolucji ludzkiej seksualności.
09:06
These women are the Mosuo from southwestern China.
198
546042
2700
Tak jest u kobiet Mosuo z południowo-zachodnich Chin.
09:08
In their society, everyone, men and women,
199
548742
2567
W ich społeczeństwie wszyscy, mężczyźni i kobiety,
09:11
are completely sexually autonomous.
200
551309
1741
są seksualnie niezależni.
09:13
There's no shame associated with sexual behavior.
201
553050
2959
Nie ma żadnego wstydu powiązanego z zachowaniem seksualnym.
09:16
Women have hundreds of partners.
202
556009
2246
Kobiety mają setki partnerów.
09:18
It doesn't matter. Nobody cares. Nobody gossips. It's not an issue.
203
558255
3182
Nikt się nie przejmuje. Nikt nie plotkuje. To nie problem.
09:21
When the woman becomes pregnant,
204
561437
1796
Gdy kobieta zachodzi w ciążę,
09:23
the child is cared for by her, her sisters, and her brothers.
205
563233
2858
dzieckiem opiekuje się ona, jej siostry i jej bracia.
09:26
The biological father is a nonissue.
206
566091
2839
Biologiczny ojciec nie ma znaczenia.
09:28
On the other side of the planet, in the Amazon,
207
568930
2406
Z drugiej stron globu, w Amazonii,
09:31
we've got many tribes which practice
208
571336
2869
istnieje wiele plemion, które praktykują coś,
09:34
what anthropologists call partible paternity.
209
574205
2732
co antropologowie nazywają wspólnym ojcostwem.
09:36
These people actually believe --
210
576937
2597
Te plemiona nie mają ze sobą kontaktu,
09:39
and they have no contact among them,
211
579534
1715
09:41
no common language or anything,
212
581249
1656
nie mają wspólnego języka,
09:42
so it's not an idea that spread,
213
582905
1737
więc nie podłapują tej idei od sąsiadów,
09:44
it's an idea that's arisen around the world --
214
584642
2137
jest to idea pojawiająca się na całym świecie.
09:46
they believe that a fetus is literally made
215
586779
2157
Wierzą oni, że płód jest dosłownie zrobiony
09:48
of accumulated semen.
216
588936
2276
przez nagromadzone nasienie.
09:51
So a woman who wants to have a child
217
591212
1988
Tak więc kobieta, która chce mieć dziecko,
09:53
who's smart and funny and strong
218
593200
1832
a jest mądra, fajna i silna,
09:55
makes sure she has lots of sex with the smart guy,
219
595032
2131
uprawia seks z wieloma facetami,
09:57
the funny guy and the strong guy,
220
597163
1944
mądrymi, fajnymi i silnymi,
09:59
to get the essence of each of these men into the baby,
221
599107
2224
by przelać esencję każdego z tych mężczyzn do dziecka,
10:01
and then when the child is born,
222
601331
2512
a gdy dziecko się urodzi,
10:03
these different men will come forward
223
603843
2142
ci różni mężczyźni zgłaszają się
10:05
and acknowledge their paternity of the child.
224
605985
2870
i uznają własne ojcostwo tego dziecka.
10:08
So paternity is actually sort of a team endeavor
225
608855
2838
Ojcostwo jest więc u nich wysiłkiem grupowym.
10:11
in this society.
226
611693
1616
10:13
So there are all sorts of examples like this
227
613309
1988
W książce omawiamy wiele takich przykładów.
10:15
that we go through in the book.
228
615297
2450
10:17
Now, why does this matter?
229
617747
3460
Dlaczego to jest ważne?
10:21
Edward Wilson says we need to understand
230
621207
2560
Edward Wilson powiedział, że musimy zrozumieć,
10:23
that human sexuality is first a bonding device
231
623767
3046
że seks jest po pierwsze sposobem tworzenia więzi,
10:26
and only secondarily procreation.
232
626813
2835
a jedynie po drugie narzędziem prokreacji.
10:29
I think that's true. This matters because
233
629648
2184
Myślę, że to prawda. Jest to ważne,
10:31
our evolved sexuality is in direct conflict
234
631832
3038
bo nasza wyewoluowana seksualność jest w bezpośrednim konflikcie
10:34
with many aspects of the modern world.
235
634870
2587
z wieloma aspektami współczesnego świata.
10:37
The contradictions between what we're told
236
637457
2138
Te sprzeczności pomiędzy tym, co każe się nam czuć,
10:39
we should feel and what we actually do feel
237
639595
3427
a tym, co tak naprawdę czujemy,
10:43
generates a huge amount of unnecessary suffering.
238
643022
5137
tworzą olbrzymie ilości niepotrzebnego cierpienia.
10:48
My hope is that a more accurate,
239
648159
2416
Mam nadzieję, że bardziej precyzyjne,
10:50
updated understanding of human sexuality
240
650575
2375
aktualne zrozumienie ludzkiej seksualności
10:52
will lead us to have greater tolerance for ourselves,
241
652950
3020
zaprowadzi nas do większej tolerancji, zarówno wobec nas samych,
10:55
for each other,
242
655970
1597
jak i wobec innych,
10:57
greater respect for unconventional relationship configurations
243
657567
3623
do większego zrozumienia niekonwencjonalnych związków,
11:01
like same-sex marriage or polyamorous unions,
244
661190
5281
takich jak małżeństwa jednopłciowe czy związki poliamoryczne.
11:06
and that we'll finally put to rest the idea
245
666471
3348
I może w końcu porzucimy myślenie,
11:09
that men have some innate, instinctive right
246
669819
2574
że mężczyźni posiadają wrodzone, instynktowne prawo
11:12
to monitor and control women's sexual behavior.
247
672393
4228
do monitorowania i kontrolowania seksualności kobiet.
11:16
(Applause)
248
676621
2992
(Brawa)
11:19
Thank you.
249
679613
2154
Dziękuję.
11:21
And we'll see that it's not only gay people
250
681767
2256
Nie tylko osoby homoseksualne muszą się ujawnić.
11:24
that have to come out of the closet.
251
684023
1669
11:25
We all have closets we have to come out of. Right?
252
685692
3529
Wszyscy mamy "szafy", z których musimy wyjść.
11:29
And when we do come out of those closets,
253
689221
1761
A gdy już się ujawnimy,
11:30
we'll recognize that our fight is not with each other,
254
690982
3559
zauważymy, że tak naprawdę nie walczymy ze sobą,
11:34
our fight is with an outdated, Victorian sense of human sexuality
255
694541
4504
ale z przestarzałym, wiktoriańskim poczuciem ludzkiej seksualności,
11:39
that conflates desire with property rights,
256
699045
3555
które łączy pożądanie z prawem własności,
11:42
generates shame and confusion
257
702600
2765
i generuje wstyd i zakłopotanie
11:45
in place of understanding and empathy.
258
705365
2835
gdzie trzeba zrozumienia i empatii.
11:48
It's time we moved beyond Mars and Venus,
259
708200
2716
Najwyższa pora, by porzucić Marsa i Wenus,
11:50
because the truth is
260
710916
1730
ponieważ prawda jest taka,
11:52
that men are from Africa
261
712646
1337
że mężczyźni są z Afryki
11:53
and women are from Africa.
262
713983
1996
i kobiety są z Afryki.
11:55
Thank you.
263
715979
1945
Dziękuję.
11:57
(Applause)
264
717924
5459
(Brawa)
12:06
Chris Anderson: Thank you. Christopher Ryan: Thank you.
265
726530
2494
Chris Anderson: Dziękuję. Christopher Ryan: Dziękuję.
12:09
CA: So a question.
266
729024
1742
CA: Tak więc pytanie.
12:10
It's so perplexing, trying to use arguments
267
730766
3899
Trochę trudno używać argumentów dotyczących historii ewolucyjnej,
12:14
about evolutionary history
268
734665
3067
12:17
to turn that into what we ought to do today.
269
737732
2584
żeby wpłynąć na to, co powinniśmy robić teraz.
12:20
Someone could give a talk and say,
270
740316
2406
Ktoś mógłby powiedzieć:
12:22
look at us, we've got these really sharp teeth
271
742722
2745
"Spójrzcie, mamy takie bardzo ostre zęby
12:25
and muscles and a brain that's really good
272
745467
1727
i mięśnie i mózg, który jest bardzo dobry w korzystaniu z broni,
12:27
at throwing weapons,
273
747194
1561
12:28
and if you look at lots of societies around the world,
274
748755
3064
i jeżeli spojrzymy na wiele społeczeństw z całego świata,
12:31
you'll see very high rates of violence.
275
751819
2286
znajdziemy wysokie wskaźniki brutalności.
12:34
Nonviolence is a choice like vegetarianism,
276
754105
3169
Nieuprawianie przemocy to wybór, tak jak wegetarianizm,
12:37
but it's not who you are.
277
757274
2144
jednak to nie natura ludzka".
12:39
How is that different
278
759418
2050
Czym to się różni od Twojej prelekcji?
12:41
from the talk you gave?
279
761468
3365
12:44
CR: Well first of all, the evidence
280
764833
3184
CR: Przede wszystkim dowody
12:48
for high levels of violence in prehistory
281
768017
2775
wysokiego poziomu brutalności w prehistorii
12:50
is very debatable.
282
770792
2606
są bardzo dyskusyjne.
12:53
But that's just an example.
283
773398
2201
To tylko przykład.
12:55
Certainly, you know, lots of people say to me,
284
775599
3604
Oczywiście wiele osób mówi mi,
12:59
just because we lived a certain way in the past
285
779203
2540
że fakt, że żyliśmy w pewien sposób w przeszłości
13:01
doesn't mean we should live that way now, and I agree with that.
286
781743
3199
nie znaczy, że powinniśmy żyć tak teraz, i z tym się zgadzam.
13:04
Everyone has to respond to the modern world.
287
784942
2527
Każdy musi reagować na świat współczesny.
13:07
But the body does have its inherent
288
787469
4422
Jednak ciało ma swoje wrodzone,
13:11
evolved trajectories.
289
791891
2857
związane z ewolucją tory.
13:14
And so you could live on McDonald's and milkshakes,
290
794748
3480
Można przeżyć, stołując się w McDonaldzie i pijąc mleczne shaki,
13:18
but your body will rebel against that. We have appetites.
291
798228
3456
jednak ciało się zbuntuje.
Mamy pragnienia.
13:21
I think it was Schopenhauer who said,
292
801702
1688
To chyba Schopenhauer powiedział,
13:23
a person can do what they want
293
803390
2864
że człowiek może robić to, co chce,
13:26
but not want what they want.
294
806254
2057
ale nie może chcieć tego, czego chce.
13:28
And so what I'm arguing against
295
808311
1723
To, czemu się sprzeciwiam,
13:30
is the shame that's associated with desires.
296
810034
2464
to wstyd powiązany z pragnieniami.
13:32
It's the idea that if you love your husband or wife
297
812498
3359
To pomysł, że jeżeli kochasz swojego męża lub żonę,
13:35
but you still are attracted to other people,
298
815857
2210
a jednak pociągają cię inni ludzie,
13:38
there's something wrong with you,
299
818067
1499
to jest z tobą coś nie tak,
13:39
there's something wrong with your marriage,
300
819566
1937
coś jest nie tak z twoim małżeństwem,
13:41
something wrong with your partner.
301
821503
1460
coś jest nie tak z twoim partnerem.
13:42
I think a lot of families are fractured
302
822963
2023
Wydaje mi się, że wiele rodzin rozpada się przez nierzeczywiste oczekiwania
13:44
by unrealistic expectations
303
824986
1985
13:46
that are based upon this false vision of human sexuality.
304
826971
3045
oparte na błędnej wizji ludzkiej seksualności.
13:50
That's what I'm trying to get at.
305
830016
1464
To wszystko, do czego zmierzam.
13:51
CA: Thank you. Communicated powerfully. Thanks a lot.
306
831480
2499
CA: Dziękuje. Mocny przekaz. Serdecznie dziękuję.
13:53
CR: Thank you, Chris. (Applause)
307
833979
3991
CR: Dziękuję, Chris.
(Brawa)
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7