Frederick Balagadde: Bio-lab on a microchip

Frederick Balagadde: Phòng thí nghiệm sinh học trên một vi mạch

Translator: Ha Tran Reviewer: Le Khanh-Huyen

The greatest irony in global health

Hiện thực nghịch lý nhất trong hệ thống chăm sóc sức khỏe toàn cầu

is that the poorest countries

là các nước nghèo nhất

carry the largest disease burden.

phải mang gánh nặng bệnh tật lớn nhất.

If we resize the countries of the globe

Nếu tái định kích cỡ các nước trên địa cầu

in proportion to the subject of interest,

theo tỷ lệ gánh nặng bệnh tật

we see that Sub-Saharan Africa

thì chúng ta thấy rằng vùng tiểu Sahara ở châu Phi

is the worst hit region by HIV/AIDS.

là vùng bị dịch HIV/AIDS hoành hành dữ nhất.

This is the most devastating epidemic of our time.

Đây là đại dịch hủy diệt kinh hoàng nhất của thời đại chúng ta.

We also see that this region

Chúng ta cũng thấy khu vực đó

has the least capability in terms of dealing with the disease.

có khả năng đối mặt với căn bệnh yếu nhất.

There are very few doctors

Có rất ít bác sĩ

and, quite frankly, these countries do not have the resources

và thật ra mà nói, các nước đó đều không có tài nguyên

that are needed to cope

cần thiết để đối phó

with such epidemics.

với các đại dịch như thế.

So what the Western countries,

Các nước phương tây,

developed countries, have generously done

là các nước phát triển, đã hào phóng

is they have proposed to provide free drugs

đề nghị cung cấp thuốc miễn phí

to all people in Third World countries

tới tất cả người dân ở các nước thuộc thế giới thứ 3

who actually can't afford these medications.

không có khả năng chi trả các loại thuốc điều trị đó.

And this has already saved millions of lives,

Và chính điều đó đã cứu sống được hàng triệu người,

and it has prevented entire economies

và ngăn chặn toàn bộ các nền kinh tế ở vùng tiểu Sahara châu Phi

from capsizing in Sub-Saharan Africa.

khỏi sự sụp đổ.

But there is a fundamental problem

Nhưng có một vấn đề căn bản

that is killing the efforts

đang giết chết các nỗ lực

in fighting this disease,

chiến đấu chống căn bệnh này.

because if you keep throwing

Vì, nếu cứ tiếp tục phát thuốc

drugs out at people

cho những người

who don't have diagnostic services,

không được chẩn đoán bệnh,

you end up creating a problem of drug resistance.

thì chúng ta sẽ vô tình gây ra sự kháng thuốc.

This is already beginning to happen in Sub-Saharan Africa.

Thảm họa đó đã xảy ra tại vùng tiểu Sahara châu Phi rồi.

The problem is that,

Vấn đề là,

what begins as a tragedy in the Third World

một bi kịch bắt đầu ở thế giới thứ 3,

could easily become a global problem.

có thể dễ dàng trở thành vấn đề toàn cầu.

And the last thing we want to see

Và điều cuối cùng chúng ta muốn thấy

is drug-resistant strains of HIV

là các biến thể nhờn thuốc của virus HIV

popping up all over the world,

lây lan khắp thế giới

because it will make treatment more expensive

vì nó sẽ khiến việc điều trị bệnh tốn kém hơn,

and it could also restore

và nó cũng có thể tích trữ

the pre-ARV carnage of HIV/AIDS.

sát thủ của tiền-virus HIV tấn công vào ARN người (ARV).

I experienced this firsthand

Tôi đã trải qua lần đầu tiên

as a high school student in Uganda.

khi còn là học sinh phổ thông tại Uganda.

This was in the 90s

Nó xảy ra vào thập niên 90,

during the peak of the HIV epidemic,

đỉnh điểm của đại dịch HIV,

before there were any ARVs in Sub-Saharan Africa.

trước khi xuất hiện ARV ở tiểu Sahara châu Phi.

And during that time, I actually lost more relatives,

Trong suốt thời gian đó, tôi đã mất đi rất nhiều người thân

as well as the teachers who taught me,

cũng như các giáo viên đã dạy tôi,

to HIV/AIDS.

vì bệnh HIV/AIDS.

So this became one of the driving passions of my life,

Chính bi kịch đó đã trở thành một trong các động lực trong đời tôi,

to help find real solutions

thôi thúc tìm kiếm các giải pháp thực sự

that could address these kinds of problems.

để giải quyết các vấn đề đó.

We all know about the miracle of miniaturization.

Chúng ta đều biết về phép màu của tiểu hình hóa.

Back in the day, computers used to fill this entire room,

Trở lại thời đó, máy tính to bằng cả phòng này,

and people actually used to work inside the computers.

và người ta còn chui cả vào máy tính để làm việc.

But what electronic miniaturization has done

Nhưng tiểu hình hóa điện tử đã cho phép

is that it has allowed people to shrink

con người thu nhỏ

technology into a cell phone.

công nghệ thành một chiếc điện thoại di động.

And I'm sure everyone here enjoys cell phones

Và tôi chắc rằng các bạn ở đây sử dụng điện thoại di động

that can actually be used in the remote areas of the world,

có thể bắt sóng ở những vùng xa xôi của thế giới,

in the Third World countries.

ở các nước thuộc thế giới thứ 3.

The good news is that the same technology

Tin tốt là công nghệ tương tự

that allowed miniaturization of electronics

cho phép tiểu hình hóa đồ điện tử,

is now allowing us to miniaturize

đang cho phép chúng ta tiểu hình hóa

biological laboratories.

các phòng thí nghiệm sinh học.

So, right now, we can actually miniaturize

Vì thế, giờ chúng ta có thể tiểu hình hóa

biological and chemistry laboratories

các phòng thí nghiệm hóa sinh

onto microfluidic chips.

vào các chip siêu vi lỏng này.

I was very lucky to come

Tôi đã rất may mắn khi được đến Mỹ

to the US right after high school,

ngay sau khi tốt nghiệp trung học,

and was able to work on this technology

và có thể nghiên cứu công nghệ này

and develop some devices.

đồng thời phát triển một số thiết bị.

This is a microfluidic chip that I developed.

Đây là một con chip siêu vi lỏng mà tôi đã phát triển.

A close look at how the technology works:

Chúng ta hãy nhìn cận cảnh xem công nghệ này làm việc ra sao nhé:

These are channels that are about the size of a human hair --

Đây là các rãnh có kích cỡ tương đương một sợi tóc người.

so you have integrated valves, pumps, mixers and injectors --

Chúng ta có van, bơm, máy trộn, máy phun tích hợp

so you can fit entire diagnostic experiments

để nhét vừa toàn bộ các xét nghiệm chẩn đoán

onto a microfluidic system.

vào một hệ thống siêu vi lỏng.

So what I plan to do with this technology

Tôi dự định áp dụng

is to actually take the current state

hiện trạng công nghệ

of the technology

để cài

and build an HIV kit

một bộ kit HIV

in a microfluidic system.

vào hệ thống siêu vi lỏng,

So, with one microfluidic chip,

vì thế với một chip siêu vi lỏng,

which is the size of an iPhone,

cùng kích cỡ một chiếc iPhone,

you can actually diagnose

bạn có thể chẩn đoán

100 patients at the same time.

cùng lúc 100 bệnh nhân.

For each patient, we will be able to do

Với mỗi bệnh nhân, chúng ta sẽ có thể

up to 100 different viral loads per patient.

thao tác lên tới 100 tải lượng virus khác nhau trên 1 bệnh nhân.

And this is only done in four hours,

Và nó được thực hiện chỉ trong 4 giờ,

50 times faster than the current state of the art,

nhanh hơn gấp 50 lần công nghệ hiện nay,

at a cost that will be five to 500 times cheaper

với chi phí thấp hơn từ 5 đến 500 lần

than the current options.

các lựa chọn hiện nay.

So this will allow us to create

Công nghệ này sẽ cho phép chúng ta tối ưu hóa

personalized medicines in the Third World

các đơn thuốc ca nhân trong thế giới thứ ba

at a cost that is actually achievable

với chi phí rẻ hơn

and make the world a safer place.

và khiến thế giới thành nơi an toàn hơn.

I invite your interest

Tôi hết sức mong mỏi

as well as your involvement

các bạn hãy quan tâm và góp một tay

in driving this vision

vào việc lái tầm nhìn này

to a point of practical reality.

đến tính khả thi trong hiện thực.

Thank you very much.

Xin cảm ơn rất nhiều.

(Applause)

(Vỗ tay)