Lessons from the longest study on human development | Helen Pearson

Translator: Huyen Pham Reviewer: Nhi Ho

Today I want to confess something to you,

Có một điều hôm nay tôi phải thừa nhận,

but first of all I'm going to ask you a couple of questions.

nhưng trước tiên, tôi muốn đưa ra một vài câu hỏi thế này.

How many people here have children?

Có bao nhiêu bạn đây có con nhỏ?

And how many of you are confident

Và bao nhiêu người thấy tự tin

that you know how to bring up your children

rằng mình biết cách nuôi dạy con cái

in exactly the right way?

với cách đúng tuyệt đối?

(Laughter)

(Cười)

OK, I don't see too many hands going up on that second one,

OK, lần này thì không thấy nhiều cánh tay giơ lên nữa,

and that's my confession, too.

và đó cũng là điều tôi muốn nói.

I've got three boys;

Tôi có ba cậu con trai;

they're three, nine and 12.

ba tuổi, chín tuổi và mười hai tuổi.

And like you, and like most parents,

Và giống như các bạn, hay hầu hết bà mẹ,

the honest truth is I have pretty much no idea what I'm doing.

tôi thật sự không biết mình đang làm gì.

I want them to be happy and healthy in their lives,

Tôi muốn chúng sống vui và khỏe mạnh,

but I don't know what I'm supposed to do

nhưng lại không biết nên làm thế nào

to make sure they are happy and healthy.

để chắc rằng chúng vui vẻ và khỏe mạnh.

There's so many books offering all kinds of conflicting advice,

Có vô vàn những cuốn sách với đủ các lời khuyên trái chiều,

it can be really overwhelming.

khiến ta bị rối loạn.

So I've spent most of their lives just making it up as I go along.

Nên tôi dành hầu hết thời gian của mình đối phó khi gặp vấn đề.

However, something changed me a few years ago,

Tuy nhiên, đã có điều khiến tôi thay đổi vài năm trước,

when I came across a little secret that we have in Britain.

khi tình cờ phát hiện ra một bí mật nhỏ ở nước Anh này.

It's helped me become more confident about how I bring up my own children,

Và điều đó khiến tôi tự tin hơn về cách nuôi dạy con cái của mình,

and it's revealed a lot about how we as a society can help all children.

và nó cho thấy cách chúng ta, một xã hội, có thể giúp đỡ tất cả trẻ em.

I want to share that secret with you today.

Tôi muốn chia sẻ bí mật đó với bạn hôm nay.

For the last 70 years,

70 năm trở lại đây,

scientists in Britain have been following thousands of children through their lives

nhiều nhà khoa học Anh đã nghiên cứu về cuộc sống của hàng ngàn đứa trẻ

as part of an incredible scientific study.

trong một dự án khoa học tuyệt vời.

There's nothing quite like it anywhere else in the world.

Mà chưa từng được tiến hành ở bất kỳ đâu.

Collecting information on thousands of children

Việc thu thập thông tin của hàng ngàn đứa trẻ

is a really powerful thing to do,

là một việc rất có ảnh hưởng,

because it means we can compare the ones who say,

vì chúng có nghĩa là chúng ta có thể so sánh đứa,

do well at school or end up healthy or happy or wealthy as adults,

học tốt ở trường hay lớn lên thành người khỏe mạnh, vui vẻ hay giàu có,

and the ones who struggle much more,

với đứa sống chật vật hơn rất nhiều.

and then we can sift through all the information we've collected

sau đó chúng tôi có thể xem qua tất cả thông tin thu thập được

and try to work out why their lives turned out different.

và cố gắng để hiểu tại sao cuộc đời của chúng lại khác nhau.

This British study -- it's actually a kind of crazy story.

Nghiên cứu tại Anh này, thật ra là một câu chuyện hơi điên rồ.

So it all starts back in 1946,

Tất cả bắt đầu vào năm 1946,

just a few months after the end of the war,

chỉ một vài tháng sau khi thế chiến kết thúc,

when scientists wanted to know

lúc đó khoa học muốn hiểu rằng

what it was like for a woman to have a baby at the time.

một phụ nữ mang thai vào thời điểm đó sẽ như thế nào.

They carried out this huge survey of mothers

Họ tiến hành cuộc khảo sát lớn này trên các bà mẹ

and ended up recording the birth of nearly every baby

kết quả ghi chép được gần như tất cả sự ra đời của các em bé

born in England, Scotland and Wales in one week.

ở Anh, Scotland và xứ Wales trong một tuần.

That was nearly 14,000 babies.

Đó là khoảng 14,000 đứa bé.

The questions they asked these women

Những câu hỏi cho các bà mẹ này

are very different than the ones we might ask today.

rất khác so với cái mà hiện nay chúng ta có thể hỏi.

They sound really old-fashioned now.

Chúng sẽ nghe rất lỗi thời lúc này.

They asked them things like,

Những câu hỏi như,

"During pregnancy,

"Khi mang thai,

did you get your full extra ration of a pint of milk a day?"

chị có nhận đủ khẩu phần sữa bổ sung 1 lít sữa một ngày không?"

"How much did you spend on smocks, corsets,

"Chị tiêu bao nhiêu tiền vào áo khoác, áo bó bụng,

nightdresses, knickers and brassieres?"

váy ngủ và quần áo lót ?"

And this is my favorite one:

Và câu hỏi mà tôi thích nhất là:

"Who looked after your husband while you were in bed with this baby?"

"Ai chăm sóc chồng chị khi chị bận chăm con?"

(Laughter)

(Cười)

Now, this wartime study actually ended up being so successful

Nghiên cứu thời chiến tranh này thực ra có kết quả vô cùng thành công

that scientists did it again.

đến nỗi khoa học tiến hành lại.

They recorded the births of thousands of babies born in 1958

Họ ghi lại sự ra đời của hàng ngàn đứa trẻ vào năm 1958

and thousands more in 1970.

và hàng ngàn đứa nữa vào năm 1970.

They did it again in the early 1990s,

Họ làm thêm một lần đầu thập kỉ 90,

and again at the turn of the millennium.

và một lần nữa vào đầu thiên nhiên kỉ.

Altogether, more than 70,000 children have been involved in these studies

Tổng cộng đã có hơn 70,000 đứa trẻ tham gia vào các nghiên cứu này

across those five generations.

xuyên suốt năm thế hệ đó.

They're called the British birth cohorts,

Và được gọi là nhóm tương sinh nước Anh,

and scientists have gone back and recorded more information

các nhà khoa học đã quay lại và thu thập thêm thông tin

on all of these people every few years ever since.

của tất cả mọi người vài năm một lần từ đó đến nay.

The amount of information that's now been collected on these people

Khối lượng thông tin đến giờ thu thập được của những người này

is just completely mind-boggling.

thực sự rất đáng kinh ngạc.

It includes thousands of paper questionnaires

Bao gồm hàng ngàn phiếu câu hỏi

and terabytes' worth of computer data.

và tốn hàng terabyte dữ liệu máy tính.

Scientists have also built up a huge bank of tissue samples,

Giới khoa học cũng xây dựng một ngân hàng lớn về mô,

which includes locks of hair, nail clippings, baby teeth and DNA.

bao gồm gốc tóc, móng tay, răng sữa, và mẫu ADN.

They've even collected 9,000 placentas from some of the births,

Họ thậm chí còn thu được 9,000 nhau thai của một số kì sinh nở,

which are now pickled in plastic buckets in a secure storage warehouse.

hiện đang được ngâm bảo quản, cất giữ trong một kho an toàn.

This whole project has become unique --

Toàn bộ dự án này đã trở nên đặc biệt

so, no other country in the world is tracking generations of children

nên, không một nước nào khác có thể theo dõi thế hệ trẻ em

in quite this detail.

kĩ lưỡng, tường tận đến thế.

These are some of the best-studied people on the planet,

Họ là những người được nghiên cứu kĩ nhất trên thế giới,

and the data has become incredibly valuable for scientists,

và nguồn thông tin trở nên cực kỳ giá trị cho giới khoa học,

generating well over 6,000 academic papers and books.

ra đời hơn 6,000 cuốn sách và tài liệu học thuật.

But today I want to focus on just one finding --

Nhưng điều tôi muốn chú tâm hôm nay chỉ là một phát hiện

perhaps the most important discovery to come from this remarkable study.

có lẽ là phát hiện quan trọng nhất từ nghiên cứu đáng kinh ngạc này.

And it's also the one that spoke to me personally,

Cũng chính là điều nổi bật với cá nhân tôi,

because it's about how to use science to do the best for our children.

bởi nó về cách ứng dụng khoa học để phát triển tốt nhất cho con trẻ.

So, let's get the bad news out of the way first.

Đầu tiên, hãy bàn đến những cái tiêu cực.

Perhaps the biggest message from this remarkable study is this:

Thông điệp mạnh mẽ nhất từ nghiên cứu vĩ đại này có lẽ là:

don't be born into poverty or into disadvantage,

đừng sinh ra trong nghèo đói hay khuyết tật,

because if you are,

bởi vì nếu thế,

you're far more likely to walk a difficult path in life.

bạn rất có thể trải qua một cuộc sống khó khăn.

Many children in this study were born into poor families

Có nhiều đứa trẻ trong dự án này sinh ra trong gia đình nghèo

or into working-class families that had cramped homes or other problems,

hoặc lao động thấp, sống ở khu ổ chuột hoặc gặp nhiều khó khăn khác,

and it's clear now that those disadvantaged children

và rõ ràng những đứa trẻ có hoàn cảnh khó khăn đó

have been more likely to struggle on almost every score.

sẽ phải đánh vật với học tập và việc điểm số ở trường.

They've been more likely to do worse at school,

Chúng thường biểu hiện tệ hơn ở trường,

to end up with worse jobs and to earn less money.

kiếm những công việc tệ hơn và tiền lương thấp hơn.

Now, maybe that sounds really obvious,

Nghe thì có vẻ hiển nhiên,

but some of the results have been really surprising,

song một vài trường hợp lại cho kết quả khá bất ngờ,

so children who had a tough start in life

khi những đứa có khởi đầu khó khăn

are also more likely to end up unhealthy as adults.

đến khi lớn lại lại có vấn đề về sức khỏe.

They're more likely to be overweight,

Chúng thường dễ bị béo phì,

to have high blood pressure,

huyết áp cao,

and then decades down the line,

và sau hàng thập kỷ,

more likely to have a failing memory, poor health and even to die earlier.

sẽ dễ bị suy giảm trí nhớ, sức khỏe kém thậm chí là chết sớm.

Now, I talked about what happens later,

Đấy là tôi đã nói là chúng xảy ra về sau,

but some of these differences emerge at a really shockingly early age.

nhưng một trong những sự khác biệt này xuất hiện ở độ tuổi cực sớm.

In one study,

Trong một nghiên cứu,

children who were growing up in poverty

những đứa trẻ lớn lên nghèo đói

were almost a year behind the richer children on educational tests,

tụt sau gần một năm trong các bài kiểm tra giáo dục so với những đứa nhà giàu,

and that was by the age of just three.

và đó mới chỉ lúc ba tuổi.

These types of differences have been found again and again across the generations.

Sự khác biệt này còn được phát hiện nhiều lần hơn nữa qua các nhóm tuổi.

It means that our early circumstances have a profound influence

Điều đó cho thấy hoàn cảnh xuất thân có ảnh hưởng rất rõ ràng

on the way that the rest of our lives play out.

tới tương lai của mỗi người.

And working out why that is

Và việc tìm ra căn nguyên

is one of the most difficult questions that we face today.

là một trong những điều khó giải đáp nhất đến tận bây giờ.

So there we have it.

Có thể rút ra được thế này.

The first lesson for successful life, everyone, is this:

Thứ nhất, để có được một cuộc sống viên mãn, chúng ta,

choose your parents very carefully.

phải chọn bố mẹ cho cẩn thận.

(Laughter)

Don't be born into a poor family or into a struggling family.

(Cười)

Đừng sinh ra trong một gia đình nghèo hay khó khăn chật vật.

Now, I'm sure you can see the small problem here.

Giờ, tôi chắc rằng bạn đã thấy vấn đề nhỏ ở đây.

We can't choose our parents or how much they earn,

Chúng ta không thể chọn bố mẹ hay tiền lương của họ,

but this British study has also struck a real note of optimism

nhưng nghiên cứu tại Anh này vẫn đánh vào quan điểm khách quan

by showing that not everyone who has a disadvantaged start

bằng việc chỉ ra rằng không phải đứa trẻ nào có khởi đầu bất lợi

ends up in difficult circumstances.

sẽ dẫn đến hoàn cảnh khó khăn.

As you know, many people have a tough start in life,

Như đã biết, nhiều người có khởi đầu vất vả,

but they end up doing very well on some measure nevertheless,

nhưng lại trở nên thành công, ít nhất ở một lĩnh vực nào đó,

and this study starts to explain how.

dự án này bắt đầu giải thích vì sao.

So the second lesson is this:

Bài học thứ hai là:

parents really matter.

cha mẹ rất quan trọng.

In this study,

Trong dự án này,

children who had engaged, interested parents,

những đứa trẻ có cha mẹ quan tâm, lo lắng,

ones who had ambition for their future,

những người có tham vọng cho tương lai,

were more likely to escape from a difficult start.

thường sẽ thoát khỏi khở đầu khó khăn đó.

It seems that parents and what they do are really, really important,

Có vẻ như phụ huynh và việc họ làm vô cùng, vô cùng quan trọng,

especially in the first few years of life.

đặc biệt là trong những năm đầu đời.

Let me give you an example of that.

Tôi sẽ ví dụ thế này.

In one study,

Trong một nghiên cứu,

scientists looked at about 17,000 children who were born in 1970.

các nhà khoa học khảo sát hơn 17,000 đứa trẻ ra đời năm 1970.

They sifted all the mountains of data that they had collected

Họ phân tích toàn bộ thông tin thu thập được

to try to work out

để tìm ra nguyên nhân

what allowed the children who'd had a difficult start in life

cái gì đã cho phép các đứa trẻ bắt đầu khó khăn ở cuộc sống

to go on and do well at school nevertheless.

dù vậy, vẫn tiếp tục và học tốt ở trường.

In other words, which ones beat the odds.

Nói cách khác, điều gì đánh bại sự không may.

The data showed that what mattered more than anything else was parents.

Số liệu chỉ ra rằng, điều quan trọng hơn hết là ở cha mẹ.

Having engaged, interested parents in those first few years of life

Những phụ huynh biết quan tâm, gần gũi với trẻ trong giai đoạn đầu đời

was strongly linked to children going on to do well at school later on.

rất có thể dẫn đến trẻ học tốt ở trường sau này.

In fact, quite small things that parents do

Thực tế, những việc bố mẹ làm tưởng chừng nhỏ

are associated with good outcomes for children.

nhưng lại có tác động tốt tới biểu hiện của con trẻ.

Talking and listening to a child,

Chỉ là lắng nghe và trò chuyện,

responding to them warmly,

trả lời âu yếm,

teaching them their letters and numbers,

dạy chữ và số đếm,

taking them on trips and visits.

đưa chúng đi chơi, đi du lịch.

Reading to children every day seems to be really important, too.

Đọc truyện cho trẻ mỗi ngày cũng thực sự cần thiết.

So in one study,

Như ở trong một nghiên cứu,

children whose parents were reading to them daily when they were five

những đứa trẻ được bố mẹ hằng ngày đọc sách cho khi năm tuổi

and then showing an interest in their education at the age of 10,

và được phụ huynh quan tâm tới việc học từ lên 10,

were significantly less likely to be in poverty at the age of 30

sẽ rất hiếm khi sống cảnh nghèo khổ ở tuổi 30

than those whose parents weren't doing those things.

so với những trẻ không được bố mẹ quan tâm như vậy.

Now, there are huge challenges with interpreting this type of science.

Giờ, có những khó khắn khổng lồ trong việc hiểu rõ loại khoa học này.

These studies show that certain things that parents do

Những nghiên cứu này chỉ ra rằng việc mà phụ huynh làm

are correlated with good outcomes for children,

có liên quan tới kết quả tích cực của trẻ,

but we don't necessarily know those behaviors caused the good outcomes,

nhưng chúng tôi không biết là liệu có phải những hành động này

or whether some other factor is getting in the way.

cho kết quả tốt hay là do yếu tố nào khác nữa.

For example, we have to take genes into account,

Ví dụ, chúng tôi phải lấy yếu tố gen vào xem xét

and that's a whole other talk in itself.

và đó là một câu chuyện hoàn toàn khác nữa.

But scientists working with this British study

Nhưng các nhà khoa học tham gia nghiên cứu này

are working really hard to get at causes,

đang cố gắng hết sức tìm ra nguyên nhân

and this is one study I particularly love.

và đây là nghiên cứu tôi đặc biệt thích.

In this one,

Trong cái này,

they looked at the bedtime routines of about 10,000 children

họ quan sát thói quen ngủ của khoảng 10,000 đứa trẻ

born at the turn of the millennium.

sinh ra đầu thiên niên kỉ.

Were the children going to bed at regular times,

Chúng thường ngủ vào giờ nhất định,

or did they go to bed at different times during the week?

hay đi ngủ vào các giờ khác nhau trong tuần?

The data showed that those children who were going to bed at different times

Số liệu chỉ ra những trẻ có giờ giấc ngủ thất thường

were more likely to have behavioral problems,

sẽ có xu hướng bị các vấn đề về cách cư xử

and then those that switched to having regular bedtimes

và khi chúng thay đổi thói quen sang ngủ đúng giờ

often showed an improvement in behavior,

thì thấy rõ sự cải thiện hơn về ứng xử,

and that was really crucial,

và đó là điều rất quan trọng

because it suggested it was the bedtime routines

bởi chính thói quen đi ngủ

that were really helping things get better for those kids.

thực sự giúp ích cho những đứa trẻ đó tiến bộ.

Here's another one to think about.

Có một vấn đề nữa cần xem xét.

In this one,

Cũng nghiên cứu này,

scientists looked at children who were reading for pleasure.

các nhà khoa học quan sát những trẻ đọc sách để giải trí.

That means that they picked up a magazine, a picture book, a story book.

Có nghĩa là chúng đọc tạp chí, sách ảnh, sách truyện.

The data showed that children who were reading for pleasure

Số liệu chỉ ra những trẻ thích đọc để giải trí

at the ages of five and 10

trong nhóm năm và mười tuổi tuổi

were more likely to go on in school better, on average,

nói chung, thường sẽ học tốt,

on school tests later in their lives.

với điểm số cao trong các bài kiểm tra.

And not just tests of reading,

Không chỉ là kiểm tra đọc,

but tests of spelling and maths as well.

mà còn kiểm tra đánh vần và toán học.

This study tried to control for all the confounding factors,

Nghiên cứu cố gắng loại bỏ các yếu tố gây nhiễu,

so it looked at children who were equally intelligent

bằng cách khảo sát những trẻ thông minh tương đồng

and from the same social-class background,

và có chung một hoàn cảnh xuất thân,

so it seemed as if it was the reading which really helped those children

và cho rằng có vẻ việc đọc thực sự giúp ích cho các đứa trẻ đó

go on and score better on those school tests later in their lives.

về việc học và đạt điểm cao trong các bài kiểm tra sau này.

Now at the start,

Ở phần đầu,

I said the first lesson from this study

tôi có nói bài học đầu tiên rút ra được

was not to be born into poverty or into disadvantage,

là không nên sinh ra trong gia đình nghèo

because those children tend to follow more difficult paths in their lives.

bởi sau này chúng sẽ lại rơi vào vòng luẩn quẩn của nghèo đói.

But then I said that parenting matters,

Nhưng tôi cũng nói cách dạy dỗ quan trọng,

and that good parenting, if you can call it that,

và việc làm bố mẹ tốt, nếu bạn gọi như vậy,

helps children beat the odds

có thể giúp trẻ vượt khó

and overcome some of those early disadvantages.

và chiến thắng những khó khăn vật chất đầu đời.

So wait,

Nhưng chờ đã,

does that actually mean, then, that poverty doesn't matter after all?

liệu có phải hoàn cảnh sống khó khăn không có ảnh hưởng gì hết?

You could argue it doesn't matter if a child is born poor --

Có thể cho rằng việc một đứa trẻ sinh ra trong gia đình nghèo

as long as their parents are good parents, they're going to do just fine.

nhưng nếu có bố mẹ tốt, thì chả sao hết, chúng vẫn ổn thôi.

I don't believe that's true.

Tôi không nghĩ điều này đúng.

This study shows that poverty and parenting matter.

Rõ ràng ta thấy ảnh hưởng từ cả cha mẹ và cảnh sống.

And one study actually put figures on that,

Có một nghiên cứu với số liệu khảo sát

so it looked at children growing up in persistent poverty

những đứa trẻ lớn lên trong cảnh đói nghèo chi phối

and how well they were doing at school.

và kết quả của chúng ở trường.

The data showed

Chỉ ra rằng

that even when their parents were doing everything right --

ngay cả khi bố mẹ chúng đều cố gắng làm mọi điều tốt nhất như

putting them to bed on time

cho con ngủ đúng giờ

and reading to them every day and everything else --

và đọc cho chúng nghe mỗi ngày hay việc khác

that only got those children so far.

cũng không thay đổi được nhiều.

Good parenting only reduced the educational gap

Làm bố mẹ tốt chỉ giảm được khoảng cách về giáo dục

between the rich and poor children by about 50 percent.

khoảng 50% giữa nhóm trẻ giàu và nhóm trẻ nghèo.

Now that means that poverty leaves a really lasting scar,

Vậy cho nên sự nghèo khó thực sự có một ảnh hưởng lâu dài,

and it means that if we really want to ensure the success and well-being

và nếu như chúng ta muốn đảm bảo sự thành công và hành vi tốt

of the next generation,

cho thế hệ sau,

then tackling child poverty is an incredibly important thing to do.

cho trẻ em điều kiện sống tốt là một điều cực kỳ quan trọng cần làm.

Now, what does all this mean for you and me?

Điều này với tôi và bạn tức là sao?

Are there lessons here we can all take home and use?

Và điều mà chúng ta ở đây rút ra cho mình là gì?

As a scientist and a journalist,

Với tư cách khoa học và nhà báo,

I like to have some science to inform my parenting ...

Tôi muốn có khoa học trong cách dạy con của mình...

and I can tell you that when you're shouting at your kids

và tôi có thể nói với bạn rằng khi bạn la hét với con cái

to go to bed on time,

bắt chúng đi ngủ sớm,

it really helps to have the scientific literature on your side.

theo khoa học thì bạn đang làm rất đúng rồi đấy.

(Laughter)

And wouldn't it be great to think

(Cười)

Và có tuyệt không khi nghĩ rằng

that all we had to do to have happy, successful children

tất cả mọi thứ ta cần làm để con vui vẻ, thành công

was to talk to them, be interested in their future,

là tâm sự, quan tâm về tương lai của chúng,

put them to bed on time, and give them a book to read?

cho chúng đi ngủ đúng giờ, đưa một quyển sách để đọc?

Our job would be done.

Bố mẹ chỉ cần thế thôi.

Now, as you can imagine,

Giờ, như các bạn hình dung,

the answers aren't quite as simple as that.

câu trả lời không đơn giản chỉ có vậy.

For one thing, this study looks at what happens

Có một điều, nghiên cứu này nhìn vào hiện thực

to thousands and thousands of children on average,

của hàng ngàn đứa trẻ, trên trung bình,

but that doesn't necessarily say what will help my child or your child

nhưng đâu có nghĩa nó sẽ giúp ích cho con của bạn hay con của tôi

or any individual child.

hay bất kì đứa trẻ nào.

In the end, each of our children is going to walk their own path,

Tóm lại là, mỗi đứa trẻ đều sẽ có lựa chọn con đường đi riêng,

and that's partly defined by the genes they inherit

và một phần là do bẩm sinh

and of course all the experiences they have through their lives,

còn lại tất nhiên là từ trải nghiệm trong cuộc sống của chúng,

including their interactions with us, their parents.

bao gồm các tương tác của chúng với ta, các bố mẹ.

I will tell you what I did after I learned all this.

Tôi sẽ nói điều tôi đã làm sau khi hiểu được tất cả.

It's a bit embarrassing.

Nó khá là xấu hổ.

I realized I was so busy working,

Tôi nhận ra rằng mình đã quá bận rộn với công việc,

and ironically,

và mỉa mai thay,

learning and writing about this incredible study of British children,

học và viết về nghiên cứu tuyệt vời này ở trẻ con Anh, đến nỗi mà

that there were days when I hardly even spoke to my own British children.

có những này tôi hầu như không trò chuyện với các con người Anh của mình.

So at home, we introduced talking time,

Nên ở nhà, chúng tôi tạo ra thời gian trò chuyện

which is just 15 minutes at the end of the day

chỉ khoảng 15 phút vào cuối ngày,

when we talk and listen to the boys.

khi chúng tôi tâm sự và lắng nghe các cậu bé.

I try better now to ask them what they did today,

Tôi giờ cố gắng hơn để hỏi chúng đã làm gì hôm nay,

and to show that I value what they do at school.

để thấy tôi trân trọng việc con làm trên trường.

Of course, I make sure they always have a book to read.

Đương nhiên, tôi đảm bảo chúng luôn có sách để đọc.

I tell them I'm ambitious for their future,

Tôi nói tôi có tham vọng cho tương lai của chúng

and I think they can be happy and do great things.

và tôi nghĩ chúng có thể hạnh phúc và làm được điều lớn lao.

I don't know that any of that will make a difference,

Tôi không biết liệu những việc đó thay đổi được gì,

but I'm pretty confident it won't do them any harm,

nhưng tôi tin tưởng rằng nó sẽ không làm hại chúng,

and it might even do them some good.

thậm chí có thể có ích cho chúng.

Ultimately, if we want happy children,

Cuối cùng, nếu chúng ta muốn những đứa trẻ hạnh phúc,

all we can do is listen to the science,

mọi thứ ta có thể làm là nghe theo khoa học

and of course,

và đương nhiên,

listen to our children themselves.

hãy lắng nghe chính con của mình.

Thank you.

Cảm ơn.