Nancy Kanwisher: A neural portrait of the human mind

Nancy Kanwisher: Bức tranh về trí não con người

Translator: Joseph Geni Reviewer: Madeleine Aronson

Translator: Hong-Hanh Tran Reviewer: Summer Ho

Today I want to tell you

Hôm nay, tôi muốn kể với các bạn

about a project being carried out

về công trình được thực hiện

by scientists all over the world

bởi nhiều nhà khoa học trên toàn thế giới

để vẽ một bức tranh về trí não con người.

to paint a neural portrait of the human mind.

And the central idea of this work

Ý tưởng chính của công trình này là

is that the human mind and brain

tinh thần và trí não con người

is not a single, general-purpose processor,

không phải máy xử lí với mục đích chung chung

but a collection of highly specialized components,

mà là tổ hợp những bộ phận vô cùng chuyên biệt,

each solving a different specific problem,

mỗi bộ phận xử lí một vấn đề cụ thể,

and yet collectively making up

rồi kết hợp lại tạo thành

chúng ta, những con người, những kẻ biết suy nghĩ.

who we are as human beings and thinkers.

To give you a feel for this idea,

Để hiểu rõ hơn ý tưởng này,

imagine the following scenario:

hãy tưởng tượng tình huống sau đây:

You walk into your child's day care center.

Bạn vào nhà trẻ đón con mình

As usual, there's a dozen kids there

Như mọi khi, có hàng tá đứa trẻ ở đó

mong ngóng được đón về.

waiting to get picked up,

but this time,

nhưng lần này,

the children's faces look weirdly similar,

khuôn mặt chúng giống nhau một cách kì lạ,

và bạn không nhận ra đâu là con mình.

and you can't figure out which child is yours.

Bạn cần một cặp kính mới?

Do you need new glasses?

Are you losing your mind?

Hay bạn bị mất trí rồi?

You run through a quick mental checklist.

Bạn lướt qua vài câu hỏi thẩm định.

Không, bạn đang rất tỉnh táo.

No, you seem to be thinking clearly,

và thị giác của bạn hoàn toàn ổn.

and your vision is perfectly sharp.

And everything looks normal

Mọi thứ nhìn đều bình thường,

except the children's faces.

trừ khuôn mặt của lũ trẻ.

You can see the faces,

Bạn có thể thấy những khuôn mặt,

but they don't look distinctive,

nhưng chúng giống hệt nhau,

không chút quen thuộc,

and none of them looks familiar,

and it's only by spotting an orange hair ribbon

dù chỉ việc thấy sợi ruy-băng buộc tóc màu cam

that you find your daughter.

là bạn tìm thấy con gái của mình.

This sudden loss of the ability to recognize faces

Việc đột ngột mất khả năng nhận diện khuôn mặt

actually happens to people.

xảy ra với nhiều người.

It's called prosopagnosia,

Nó gọi là chứng mất nhận thức mặt,

and it results from damage

hậu quả của tổn thương

to a particular part of the brain.

ở phần não riêng biệt.

The striking thing about it

Điều đáng ngạc nhiên là

is that only face recognition is impaired;

chỉ có khả năng nhận diện mặt bị tổn thương;

everything else is just fine.

mọi thứ khác đều bình thường.

Prosopagnosia is one of many surprisingly specific

Mất khả năng nhận diện mặt hay bệnh mù mặt

là một trong những thiếu hụt trí não

mental deficits that can happen after brain damage.

đáng kinh ngạc có thể xảy ra sau tổn thương não.

Tập hợp những hội chứng này

These syndromes collectively

have suggested for a long time

từ lâu đã đặt giả thuyết

rằng trí não được phân thành những bộ phận tách biệt,

that the mind is divvied up into distinct components,

nhưng nỗ lực khám phá các bộ phận này

but the effort to discover those components

đạt được bước tiến dài

has jumped to warp speed

with the invention of brain imaging technology,

với phát minh công nghệ chụp ảnh não,

especially MRI.

đặc biệt là MRI (Chụp cộng hưởng từ).

MRI cho phép bạn nhìn thấy nội quan

So MRI enables you to see internal anatomy

at high resolution,

với độ phân giải cao,

so I'm going to show you in a second

tôi sẽ cho bạn thấy

a set of MRI cross-sectional images

một chuỗi hình ảnh mặt cắt ngang từ MRI

của vài vật quen thuộc,

through a familiar object,

and we're going to fly through them

và khi lướt qua,

and you're going to try to figure out what the object is.

hãy thử đoán xem vật đó là gì.

Bắt đầu nào!

Here we go.

Không dễ chút nào! Đó là bông atisô.

It's not that easy. It's an artichoke.

Được rồi, hãy thử một cái khác

Okay, let's try another one,

starting from the bottom and going through the top.

bắt đầu từ dưới đáy lên đỉnh.

Bông cải xanh! Đó là ngọn bông cải xanh.

Broccoli! It's a head of broccoli.

Isn't it beautiful? I love that.

Không đẹp sao? Tôi yêu nó.

Okay, here's another one. It's a brain, of course.

Rồi, cái khác. Vâng, bộ não.

Thật ra là bộ não của tôi.

In fact, it's my brain.

We're going through slices through my head like that.

Ta đi đang qua từng lớp cắt trong não.

That's my nose over on the right, and now

Đó là phía trên mũi tôi bên phải, và giờ

we're going over here, right there.

đi qua đây, chính ở đó.

So this picture's nice, if I do say so myself,

Hình này đẹp, tôi nói như vậy với mình,

nhưng nó chỉ cho thấy phần giải phẫu học.

but it shows only anatomy.

Bước tiến thật sự tuyệt vời của hình ảnh chức năng

The really cool advance with functional imaging

happened when scientists figured out how to make

xảy ra khi nhà khoa học tìm cách

pictures that show not just anatomy but activity,

giúp hình ảnh thể hiện không chỉ giải phẫu học mà còn hoạt động,

that is, where neurons are firing.

lúc các nơron truyền xung thần kinh.

So here's how this works.

Đây là cách nó hoạt động.

Brains are like muscles.

Não bộ giống như cơ bắp.

When they get active,

Khi hoạt động,

they need increased blood flow to supply that activity,

chúng cần tăng lưu thông máu để cung cấp cho hoạt động đó,

and lucky for us, blood flow control to the brain is local,

may thay, việc lưu thông máu ở não là cục bộ,

thế nên, nếu một bó nơron như ở đây

so if a bunch of neurons, say, right there

khởi động và bắt đầu truyền xung thần kinh,

get active and start firing,

then blood flow increases just right there.

thì lưu lượng máu chỉ tăng chỗ đó.

So functional MRI picks up on that blood flow increase,

MRI chức năng ghi nhận việc tăng lưu thông máu này,

rồi tạo ra một tín hiệu MRI cao hơn

producing a higher MRI response

ở nơi có hoạt động não tăng.

where neural activity goes up.

Để giúp bạn dễ hình dung

So to give you a concrete feel

for how a functional MRI experiment goes

cách hoạt động của thí nghiệm MRI

and what you can learn from it

và những gì có thể học hoặc không học được từ đó,

and what you can't,

tôi xin kể một nghiên cứu của mình.

let me describe one of the first studies I ever did.

Ta cần biết liệu có phần đặc biệt nào của não giúp nhận diện khuôn mặt,

We wanted to know if there was a special part of the brain for recognizing faces,

and there was already reason to think there might be such a thing

và có lí do để nghĩ rằng nó tồn tại

based on this phenomenon of prosopagnosia

dựa vào hiện tượng mất nhận thức khuôn mặt

that I described a moment ago,

mà tôi miêu tả lúc nãy,

but nobody had ever seen that part of the brain

nhưng chưa ai đã nhìn thấy nó

in a normal person,

ở một người bình thường,

so we set out to look for it.

nên chúng tôi bắt đầu tìm kiếm.

So I was the first subject.

Tôi làm vật thí nghiệm đầu tiên.

I went into the scanner, I lay on my back,

Tôi đến máy quét, nằm xuống,

giữ đầu của mình càng yên càng tốt

I held my head as still as I could

trong khi nhìn chằm chằm vào ảnh của những khuôn mặt như thế này

while staring at pictures of faces like these

và những đồ vật như thế này

and objects like these

and faces and objects for hours.

hàng giờ.

So as somebody who has pretty close to the world record

Suýt chạm đến kỉ lục thế giới

of total number of hours spent inside an MRI scanner,

về tổng số giờ trải qua trong máy quét MRI,

tôi cần nói với bạn là một trong những kĩ năng

I can tell you that one of the skills

that's really important for MRI research

đặc biệt quan trọng trong nghiên cứu MRI

là nín đi vệ sinh.

is bladder control.

(Tiếng cười)

(Laughter)

When I got out of the scanner,

Khi ra khỏi máy quét,

I did a quick analysis of the data,

tôi phân tích nhanh các dữ liệu,

looking for any parts of my brain

tìm bất kỳ phần nào trong não

that produced a higher response when I was looking at faces

tạo tín hiệu khi nhìn khuôn mặt

cao hơn khi nhìn đồ vật,

than when I was looking at objects,

and here's what I saw.

và đây là những gì mà tôi đã thấy.

Hình ảnh này nhìn khá tệ so với chuẩn của ngày hôm nay

Now this image looks just awful by today's standards,

but at the time I thought it was beautiful.

Nhưng ở thời điểm đó, tôi nghĩ nó đẹp.

What it shows is that region right there,

Nó cho biết vùng đó nằm ngay đây,

that little blob,

cái đốm nhỏ đó,

it's about the size of an olive

nó cỡ bằng quả ôliu

and it's on the bottom surface of my brain

và nó nằm ở mặt đáy não của tôi

about an inch straight in from right there.

cách gần 3cm thẳng từ đúng chỗ đó.

And what that part of my brain is doing

Việc mà phần não đó của tôi làm

is producing a higher MRI response,

là tạo ra một phản ứng MRI cao hơn,

đó là hoạt động nơron cao hơn,

that is, higher neural activity,

when I was looking at faces

khi tôi nhìn các khuôn mặt

than when I was looking at objects.

so với khi nhìn các đồ vật.

So that's pretty cool,

Thật tuyệt, thế làm sao ta biết điều này là đúng?

but how do we know this isn't a fluke?

Well, the easiest way

Vâng, cách dễ nhất là

is to just do the experiment again.

làm lại thí nghiệm lần nữa.

So I got back in the scanner,

Nên tôi vào lại trong máy quét,

I looked at more faces and I looked at more objects

nhìn nhiều mặt và nhiều vật hơn

và thu được cũng cái đốm giống vậy,

and I got a similar blob,

and then I did it again

và rồi thử nữa,

and I did it again

và lại lần nữa,

lần này qua lần khác,

and again and again,

và đó cũng là lúc

and around about then

I decided to believe it was for real.

tôi quyết định tin rằng điều này là thật.

But still, maybe this is something weird about my brain

Dù vậy, có thể có điều gì đó kì lạ trong não của tôi

và chẳng ai có một trong những thứ giống vậy trong đó,

and no one else has one of these things in there,

so to find out, we scanned a bunch of other people

để tìm câu trả lời, chúng tôi quét máy với nhiều người khác

and found that pretty much everyone

và phát hiện ra rằng hầu như mọi người

has that little face-processing region

đều có vùng nhỏ nhận thức khuôn mặt

in a similar neighborhood of the brain.

ở một nơi tương tự nằm lân cận trong não.

Câu hỏi tiếp theo là,

So the next question was,

chức năng thực sự của nó là gì?

what does this thing really do?

Is it really specialized just for face recognition?

Có phải nó chỉ chuyên nhận diện khuôn mặt?

Vâng, có thể là không?

Well, maybe not, right?

Maybe it responds not only to faces

Chắc nó hoạt động không chỉ với mặt mà với bất kì bộ phận cơ thể nào khác.

but to any body part.

Maybe it responds to anything human

Có thể nó phản ứng với bất cứ gì thuộc về con người hay sự sống

or anything alive

hay bất cứ vật hình tròn nào.

or anything round.

The only way to be really sure that that region

Cách duy nhất để chắc chắn rằng khu vực đó

is specialized for face recognition

được chuyên biệt cho việc nhận diện khuôn mặt

is to rule out all of those hypotheses.

là loại bỏ tất cả các giả thiết trên.

So we spent much of the next couple of years

Nên chúng tôi dành nhiều năm sau đó

scanning subjects while they looked at lots

quét máy nhiều người lúc họ nhìn

nhiều hình ảnh khác nhau

of different kinds of images,

and we showed that that part of the brain

và nhận thấy rằng vùng não đó

responds strongly when you look at

phản ứng mạnh khi bạn nhìn vào

any images that are faces of any kind,

những hình ảnh chụp bất cứ kiểu khuôn mặt nào,

và nó phản ứng kém hơn nhiều

and it responds much less strongly

đối với những hình ảnh không phải khuôn mặt,

to any image you show that isn't a face,

like some of these.

như những thứ sau đây.

So have we finally nailed the case

Vậy có phải cuối cùng, ta đã chứng minh được

that this region is necessary for face recognition?

rằng khu vực này cần cho việc nhận diện khuôn mặt?

Không, chúng tôi chưa làm được.

No, we haven't.

Brain imaging can never tell you

Chụp ảnh não chưa thể cho biết

if a region is necessary for anything.

liệu một vùng có cần cho bất kì cái gì.

All you can do with brain imaging

Tất cả bạn có thể làm với chụp hình não là nhìn các vùng đó sáng rồi lại tối

is watch regions turn on and off

as people think different thoughts.

khi người ta nghĩ những ý khác nhau.

To tell if a part of the brain is necessary for a mental function,

Để nói rằng liệu phần nào đó của não cần cho một chức năng tư duy,

you need to mess with it and see what happens,

bạn phải xáo trộn nó lên và xem chuyện gì xảy ra,

bình thường thì chúng ta không được làm điều đó.

and normally we don't get to do that.

But an amazing opportunity came about

Nhưng một cơ hội tuyệt vời đã đến

khi gần đây, vài bạn đồng nghiệp của tôi

very recently when a couple of colleagues of mine

tested this man who has epilepsy

kiểm tra người đàn ông mắc chứng động kinh này

and who is shown here in his hospital bed

trong hình, anh ta đang nằm trên giường bệnh,

where he's just had electrodes placed

được gắn các điện cực vào vỏ não

on the surface of his brain

to identify the source of his seizures.

để tìm ra nguyên nhân các cơn động kinh.

So it turned out by total chance

Và rồi hoàn toàn tình cờ,

khi hai trong số những điện cực,

that two of the electrodes

tình cơ đều bên phải trên đỉnh vùng mặt của anh ấy.

happened to be right on top of his face area.

Vì thế, với sự cho phép của bệnh nhân,

So with the patient's consent,

the doctors asked him what happened

các bác sĩ hỏi anh ấy điều gì đã xảy ra,

when they electrically stimulated that part of his brain.

khi họ kích thích bằng điện phần não bên đó của anh.

Khi đó, bệnh nhân không biết được

Now, the patient doesn't know

where those electrodes are,

điện cực được gắn ở đâu,

and he's never heard of the face area.

và chưa hề được nghe về vùng nhận diện mặt

So let's watch what happens.

Hãy xem chuyện gì xảy ra.

It's going to start with a control condition

Bắt đầu với một tình huống có kiểm soát

that will say "Sham" nearly invisibly

hiện chữ "Sham" rất khó thấy,

in red in the lower left,

màu đỏ ở phía dưới bên trái,

when no current is delivered,

khi không có dòng điện nào,

and you'll hear the neurologist speaking to the patient first. So let's watch.

bạn sẽ nghe Bác sĩ thần kinh nói với bệnh nhân trước.

(Video) Bác sĩ thần kinh: Chỉ nhìn mặt tôi thôi

(Video) Neurologist: Okay, just look at my face

and tell me what happens when I do this.

và nói xem điều gì xảy ra khi tôi làm điều này,

Được không?

All right?

Bệnh nhân: Được

Patient: Okay.

Neurologist: One, two, three.

Bác sĩ thần kinh: Một, hai, ba.

Bệnh nhân: Không có gì. Bác sĩ thần kinh: Không có gì ư? Được rồi.

Patient: Nothing. Neurologist: Nothing? Okay.

Thử lại một lần nữa nhé.

I'm going to do it one more time.

Hãy nhìn mặt tôi này.

Look at my face.

Một, hai, ba.

One, two, three.

Bệnh nhân: Ông vừa trở thành một người khác.

Patient: You just turned into somebody else.

Khuôn mặt của ông thay đổi.

Your face metamorphosed.

Your nose got saggy, it went to the left.

Mũi của ông bị võng xuống, nó võng sang bên trái.

Ông gần giống như ai đó tôi đã gặp lúc trước,

You almost looked like somebody I'd seen before,

but somebody different.

nhưng là một người khác.

Đó là trong một chuyến đi.

That was a trip.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Nancy Kanwisher: So this experiment —

Nancy Kanwisher: Vậy thí nghiệm này

(Applause) —

(Tiếng vỗ tay)

thí nghiệm này cuối cùng đã minh chứng

this experiment finally nails the case

rằng phần não này không chỉ

that this region of the brain is not only

selectively responsive to faces

phản ứng có chọn lọc với khuôn mặt

mà liên quan ngẫu nhiên tới việc nhận diện khuôn mặt

but causally involved in face perception.

So I went through all of these details

Tôi đã đi qua tất cả chi tiết

about the face region to show you what it takes

về vùng khuôn mặt để bạn thấy điều gì

to really establish that a part of the brain

thật sự lập ra phần não

liên quan có chọn lọc đến một quá trình tinh thần cụ thể.

is selectively involved in a specific mental process.

Next, I'll go through much more quickly

Tiếp theo, tôi sẽ lướt nhanh hơn

some of the other specialized regions of the brain

qua vài phần não chuyên biệt khác

mà chúng tôi và những người khác đã tìm ra.

that we and others have found.

Để làm điều này, tôi đã bỏ nhiều thời gian

So to do this, I've spent a lot of time

với máy quét suốt tháng vừa rồi,

in the scanner over the last month

để có thể cho bạn thấy thứ này trong não mình.

so I can show you these things in my brain.

Bắt đầu nào! Đây là bán cầu não phải của tôi.

So let's get started. Here's my right hemisphere.

So we're oriented like that. You're looking at my head this way.

Ta định hướng như vậy. Bạn nhìn vào đầu tôi hướng này.

Imagine taking the skull off

Tưởng tượng lấy hộp sọ ra

and looking at the surface of the brain like that.

và nhìn bề mặt của não như vậy.

Okay, now as you can see,

Được rồi, như bạn thấy đấy,

bề mặt của não bị gấp lại

the surface of the brain is all folded up.

So that's not good. Stuff could be hidden in there.

và có thể che giấu nhiều thứ.

We want to see the whole thing,

Chúng ta muốn thấy toàn diện,

so let's inflate it so we can see the whole thing.

thổi lên để có thể thấy hết.

Tiếp theo, hãy tìm khu nhận diện khuôn mặt mà tôi đã nhắc tới,

Next, let's find that face area I've been talking about

that responds to images like these.

mà phản ứng lại với hình ảnh thế này.

To see that, let's turn the brain around

Để làm điều đó, hãy xoay não lại,

and look on the inside surface on the bottom,

và nhìn mặt trong từ phía dưới,

and there it is, that's my face area.

đây, đây là vùng nhận diện mặt của tôi.

Nằm kế bên phải là một vùng khác

Just to the right of that is another region

that is shown in purple

được thể hiện bằng màu tím

that responds when you process color information,

phản ứng khi bạn xử lí thông tin màu sắc,

và gần các vùng này là những vùng khác

and near those regions are other regions

that are involved in perceiving places,

làm công việc nhận thức địa điểm,

like right now, I'm seeing this layout of space around me

như bây giờ, khi tôi nhìn quanh,

thì vùng xanh ngay đó

and these regions in green right there

thật ra đang hoạt động.

are really active.

There's another one out on the outside surface again

Lại có một vùng nữa ở mặt ngoài

where there's a couple more face regions as well.

nơi có thêm một vài vùng khuôn mặt.

Also in this vicinity

Cũng trong khu phụ cận này

có một vùng chuyên liên quan đến

is a region that's selectively involved

in processing visual motion,

việc xử lí chuyển động thị giác,

like these moving dots here,

giống những chấm nhỏ đang di chuyển này

and that's in yellow at the bottom of the brain,

là phần màu vàng nằm ở đáy não,

and near that is a region that responds

và gần đó là một vùng tạo phản ứng

khi bạn nhìn những hình ảnh cơ thể và bộ phận cơ thể

when you look at images of bodies and body parts

like these, and that region is shown in lime green

như những cái này, phần đó có màu vàng chanh

at the bottom of the brain.

ở dưới đáy của não bộ.

Now all these regions I've shown you so far

Tất cả những vùng tôi chỉ bạn

liên quan tới những khía cạnh nhất định trong nhận thức thị giác.

are involved in specific aspects of visual perception.

Do we also have specialized brain regions

Liệu ta cũng có vùng não chuyên biệt

for other senses, like hearing?

cho các giác quan khác, như thính giác?

Yes, we do. So if we turn the brain around a little bit,

Có đấy. Xoay não lại một chút

here's a region in dark blue

vùng màu xanh thẫm ở đây

chúng tôi mới phát hiện cách đây vài tháng,

that we reported just a couple of months ago,

and this region responds strongly

vùng này phản ứng mạnh

when you hear sounds with pitch, like these.

khi nghe âm thanh cao, như thế này.

(Tiếng còi báo động)

(Sirens)

(Cello music)

(Nhạc cello)

(Doorbell)

(Tiếng chuông cửa)

In contrast, that same region does not respond strongly

Ngược lại, cũng vùng đó không phản ứng mạnh

khi nghe những âm thanh hoàn toàn quen thuộc

when you hear perfectly familiar sounds

that don't have a clear pitch, like these.

mà không có thanh độ rõ ràng, như thế này.

(Tiếng nhai rào rạo)

(Chomping)

(Tiếng trống rung)

(Drum roll)

(Toilet flushing)

(Tiếng xả bồn cầu)

Được rồi, kế bên vùng thanh độ

Okay. Next to the pitch region

là nhóm các vùng khác dành cho phản ứng

is another set of regions that are selectively responsive

when you hear the sounds of speech.

khi nghe âm thanh của tiếng nói.

Okay, now let's look at these same regions.

Bây giờ ta hãy nhìn những vùng tương tự.

In my left hemisphere, there's a similar arrangement —

Ở bán cầu não trái có sự sắp xếp tương tự

not identical, but similar —

không hoàn toàn giống -

and most of the same regions are in here,

hầu hết những vùng như vậy đều ở đây,

albeit sometimes different in size.

dù đôi khi khác nhau về kích cỡ.

Now, everything I've shown you so far

Bây giờ, những gì tôi chỉ bạn

are regions that are involved in different aspects of perception,

là những vùng não liên quan đến những chức năng nhận thức khác nhau,

vision and hearing.

thị giác và thính giác.

Ta đang chuyên biệt hóa các vùng não

Do we also have specialized brain regions

for really fancy, complicated mental processes?

cho những suy nghĩ thật mơ hồ, rắc rối phải không?

Vâng, đúng vậy.

Yes, we do.

So here in pink are my language regions.

Màu hồng ở đây chính là vùng ngôn ngữ của tôi.

Từ lâu người ta đã biết rằng

So it's been known for a very long time

that that general vicinity of the brain

vùng phụ cận trong não đó

is involved in processing language,

liên quan đến việc xử lí ngôn ngữ,

but we showed very recently

mới đây, chúng tôi phát hiện

that these pink regions

rằng những vùng màu hồng này

respond extremely selectively.

phản ứng vô cùng chọn lọc.

They respond when you understand the meaning of a sentence,

Chúng phản ứng khi bạn hiểu nghĩa của một câu,

nhưng không phản ứng khi bạn làm công việc trí não phức tạp khác

but not when you do other complex mental things,

like mental arithmetic

như tính nhẩm

or holding information in memory

hay ghi nhớ thông tin

hay thưởng thức cấu trúc phức tạp

or appreciating the complex structure

in a piece of music.

của một bản nhạc.

The most amazing region that's been found yet

Vùng tuyệt nhất đã được khám phá

chính là nơi mang màu ngọc lam đây.

is this one right here in turquoise.

This region responds

Vùng này phản ứng

khi bạn nghĩ về điều người khác đang suy nghĩ.

when you think about what another person is thinking.

Điều đó có vẻ điên rồ,

So that may seem crazy,

but actually, we humans do this all the time.

nhưng thực ra chúng ta, con người mà, hay làm việc đó lắm.

You're doing this when you realize

Bạn làm vậy khi nhận ra người bạn đời của mình lo lắng

that your partner is going to be worried

if you don't call home to say you're running late.

nếu bạn không gọi về nhà để báo về muộn.

I'm doing this with that region of my brain right now

Tôi đang làm điều này với vùng não đó của tôi ngay bây giờ

when I realize that you guys

khi nhận ra các bạn

are probably now wondering about

có thể đang thắc mắc về

all that gray, uncharted territory in the brain,

tất cả những địa phận màu xám, chưa được thám hiểm đó trong não.

and what's up with that?

Nó có tác dụng gì?

Tôi cũng đang thắc mắc,

Well, I'm wondering about that too,

and we're running a bunch of experiments in my lab right now

hiện giờ, chúng tôi đang làm nhiều thí nghiệm

cố gắng tìm ra một vài

to try to find a number of other

sự chuyên biệt khác có thể có trong não

possible specializations in the brain

for other very specific mental functions.

dành cho những chức năng tâm thần rất cụ thể khác.

Nhưng quan trọng là, tôi không nghĩ chúng ta có

But importantly, I don't think we have

specializations in the brain

sự chuyên biệt trong não

for every important mental function,

cho mọi chức năng tâm thần quan trọng,

even mental functions that may be critical for survival.

thậm chí, cho chức năng sống còn.

Thực ra, một vài năm trước,

In fact, a few years ago,

có một nhà khoa học trong phòng thí nghiệm của tôi

there was a scientist in my lab

who became quite convinced

gần như tin rằng

that he'd found a brain region

đã tìm ra vùng não

có khả năng phát hiện thức ăn,

for detecting food,

và nó phản ứng rất mãnh liệt với máy quét

and it responded really strongly in the scanner

khi người ta nhìn những bức ảnh như thế này.

when people looked at images like this.

And further, he found a similar response

Hơn thế, anh ấy tìm ra một phản ứng tương tự

in more or less the same location

gần khu vực đó

in 10 out of 12 subjects.

trong 10 trên 12 người được thí nghiệm.

So he was pretty stoked,

Thế nên, anh ấy khá chắc chắn,

and he was running around the lab

anh chạy quanh phòng thí nghiệm

telling everyone that he was going to go on "Oprah"

nói rằng anh sẽ được lên truyền hình

with his big discovery.

với phát hiện vĩ đại này.

Nhưng sau đó, anh ấy làm một thí nghiệm phản biện:

But then he devised the critical test:

Anh cho người thí nghiệm thấy hình ảnh của những đồ ăn như thế này

He showed subjects images of food like this

và so sánh chúng với những hình ảnh

and compared them to images with very similar

có màu sắc và hình dạng tương tự, nhưng không phải là thức ăn.

color and shape, but that weren't food, like these.

And his region responded the same

Và vùng não đó phản ứng tương tự

to both sets of images.

đối với cả hai bộ hình ảnh.

So it wasn't a food area,

Vậy nó không phải vùng đồ ăn,

it was just a region that liked colors and shapes.

mà chỉ là vùng thích màu sắc và hình dạng.

Quá nhiều cho "Oprah".

So much for "Oprah."

Nhưng rồi câu hỏi đặt ra đương nhiên là,

But then the question, of course, is,

how do we process all this other stuff

làm sao ta xử lí những thứ khác

that we don't have specialized brain regions for?

khi không có vùng não chuyên biệt?

Tôi nghĩ câu trả lời là,

Well, I think the answer is that in addition

ngoài những bộ phận chuyên biệt cao mà tôi đã miêu tả,

to these highly specialized components that I've been describing,

we also have a lot of very general- purpose machinery in our heads

còn có nhiều cỗ máy cho các mục đích chung khác trong đầu

that enables us to tackle

cho phép chúng ta giải quyết

whatever problem comes along.

bất cứ vấn đề nào xảy ra.

In fact, we've shown recently that

Thực tế, gần đây, chúng tôi phát hiện rằng

these regions here in white

những vùng màu trắng này

respond whenever you do any difficult mental task

phản ứng bất cứ lúc nào bạn xử lí vấn đề trí não hóc búa

at all —

tất cả -

well, of the seven that we've tested.

vâng, tất cả bảy người chúng tôi đã thí nghiệm.

Vậy mỗi vùng não mà tôi miêu tả

So each of the brain regions that I've described

to you today

với các bạn ngày hôm nay

is present in approximately the same location

xuất hiện gần như ở cùng một nơi

in every normal subject.

trong mọi người bình thường thí nghiệm.

I could take any of you,

Nếu lấy bất kỳ ai trong các bạn đưa vào máy quét,

pop you in the scanner,

and find each of those regions in your brain,

ta cũng sẽ thấy từng vùng của các vùng đó trong não

and it would look a lot like my brain,

và kết quả sẽ rất giống với não tôi,

although the regions would be slightly different

dù các vùng có thể khác nhau đôi chút

in their exact location and in their size.

về vị trí chính xác và kích thước.

Điều quan trọng với tôi về công trình này

What's important to me about this work

không phải vì địa điểm cụ thể của những vùng não,

is not the particular locations of these brain regions,

mà vì sự thật đơn giản chúng ta có được

but the simple fact that we have

những bộ phận chọn lọc, chuyên biệt của trí não

selective, specific components of mind and brain

in the first place.

từ lúc sơ khai.

I mean, it could have been otherwise.

Ý tôi là, mọi chuyện đã có thể khác.

The brain could have been a single,

Bộ não đã có thể là bộ vi xử lí đơn giản,

general-purpose processor,

cho mục đích chung chung,

giống con dao làm bếp hơn là

more like a kitchen knife

than a Swiss Army knife.

con dao Thụy Sĩ.

Thay vào đó, những gì mà việc chụp ảnh não thể hiện

Instead, what brain imaging has delivered

là bức tranh giàu có và thú vị về trí não của con người.

is this rich and interesting picture of the human mind.

So we have this picture of very general-purpose

Ta có tranh về cỗ máy cho mục đích rất chung

machinery in our heads

như thế này trong đầu

in addition to this surprising array

cùng mặt đáng kinh ngạc này

gồm những bộ phận rất chuyên biệt.

of very specialized components.

It's early days in this enterprise.

Đây chỉ là những ngày đầu.

We've painted only the first brushstrokes

Chúng tôi mới chỉ chấm phá nét cọ đầu tiên

in our neural portrait of the human mind.

trong bức tranh về trí não con người.

The most fundamental questions remain unanswered.

Những câu hỏi nền tảng nhất vẫn còn đang bỏ ngỏ.

So for example, what does each of these regions do exactly?

Ví dụ như, mỗi vùng này làm chính xác việc gì?

Why do we need three face areas

Sao ta cần ba vùng nhận diện khuôn mặt

and three place areas,

và ba vùng nhận diện nơi chốn,

và sự phân chia công việc giữa chúng ra sao?

and what's the division of labor between them?

Second, how are all these things

Thứ hai là, tất cả những thứ này

connected in the brain?

được nối kết trong não như thế nào?

With diffusion imaging,

Với hình ảnh khuếch tán,

you can trace bundles of neurons

bạn có thể lần theo các bó nơron

liên kết với những phần khác nhau của não

that connect to different parts of the brain,

và với phương pháp trình bày này,

and with this method shown here,

you can trace the connections of individual neurons in the brain,

bạn có thể lần theo mối liên hệ giữa các nơron độc lập trong não,

potentially someday giving us a wiring diagram

rồi một ngày nào đó, tìm thấy sơ đồ mạng lưới

of the entire human brain.

của toàn bộ não người.

Third, how does all of this

Thứ ba là, làm thế nào tất cả

very systematic structure get built,

cấu trúc rất hệ thống này được tạo ra,

both over development in childhood

trong quá trình phát triển lúc nhỏ

and over the evolution of our species?

lẫn quá trình tiến hóa của giống loài?

To address questions like that,

Để trả lời những câu hỏi như thế,

scientists are now scanning

các nhà khoa học đang kiểm tra

other species of animals,

những loài động vật khác,

and they're also scanning human infants.

và với trẻ sơ sinh.

Many people justify the high cost of neuroscience research

Nhiều người minh chứng lợi ích của nghiên cứu khoa học thần kinh

by pointing out that it may help us someday

bằng cách chỉ ra rằng ngày nào đó, nó sẽ giúp chúng ta

to treat brain disorders like Alzheimer's and autism.

chữa các rối loạn về não như Alzheimer's và tự kỉ.

That's a hugely important goal,

Đó là một mục đích to lớn,

and I'd be thrilled if any of my work contributed to it,

tôi sẽ rất vui được góp phần vào đó

but fixing things that are broken in the world

nhưng sửa chữa những thứ đã hỏng

is not the only thing that's worth doing.

không phải là thứ duy nhất đáng làm.

The effort to understand the human mind and brain

Việc cố gắng hiểu về thần kinh và trí não của con người

is worthwhile even if it never led to the treatment

vẫn xứng đáng ngay cả khi không dẫn đến

of a single disease.

phương thức chữa trị cho bất kỳ một bệnh nào.

What could be more thrilling

Điều tuyệt vời hơn

than to understand the fundamental mechanisms

việc hiểu những cơ chế cơ bản

that underlie human experience,

ẩn trong trải nghiệm con người

to understand, in essence, who we are?

là việc hiểu, cốt yếu, chúng ta là ai?

This is, I think, the greatest scientific quest

Tôi nghĩ rằng đây là cuộc theo đuổi khoa học lớn lao nhất

of all time.

của mọi thời đại.

(Tiếng vỗ tay)

(Applause)