Sanjay Pradhan: How open data is changing international aid

Sanjay Pradhan: Açık verilerin uluslararası yardım çalışmalarına etkisi

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Çeviri: Gülay Eroğlu Gözden geçirme: Kerem Yorukoglu

I grew up in Bihar, India's poorest state,

Ben, Hindistan'ın en yoksul bölgesi Bihar'da büyüdüm.

and I remember when I was six years old,

Altı yaşındayken bir gün eve geldim,

I remember coming home one day to find a cart

kapımızın önünde

full of the most delicious sweets at our doorstep.

içi lezzetli şekerlemelerle dolu bir araba duruyordu.

My brothers and I dug in,

Kardeşlerimle birlikte şekerlemelere daldık

and that's when my father came home.

ve tam o sırada babam eve geldi.

He was livid, and I still remember how we cried

Öfkeden deliye döndü. Yarım kalan şekerlemelerle birlikte

when that cart with our half-eaten sweets

o arabanın götürülüşüne nasıl ağladığımızı

was pulled away from us.

hiç unutmam.

Later, I understood why my father got so upset.

Babamın neden bu kadar kızdığını sonradan öğrendim.

Those sweets were a bribe

O şekerlemeler meğer rüşvetmiş.

from a contractor who was trying to get my father

Bir hükümet işini bağlaması için

to award him a government contract.

babamı ikna etmeye çalışan bir müteahhit göndermişti.

My father was responsible for building roads in Bihar,

Babam mesleği gereği Bihar'daki yol yapım işlerini yürütüyordu.

and he had developed a firm stance against corruption,

Yolsuzluğa karşı sert bir duruşu vardı,

even though he was harassed and threatened.

taciz ve tehdit edilmesine rağmen.

His was a lonely struggle, because Bihar

Onunkisi yalnız başına verilen bir mücadeleydi;

was also India's most corrupt state,

Bihar, Hindistan'da yolsuzluğun en yaygın olduğu

where public officials were enriching themselves,

kamu görevlilerinin yoksul halka hizmet etmek yerine

[rather] than serving the poor who had no means

kendi ceplerini doldurduğu ve insanların

to express their anguish if their children

çocukları aç ya da eğitimden yoksun kaldığında

had no food or no schooling.

seslerini duyuramadıkları bir yerdi.

And I experienced this most viscerally

Ben bu durumu, yoksulluk üzerine çalışmalar yapmak amacıyla

when I traveled to remote villages to study poverty.

ücra köylere gittiğimde birebir yaşadım.

And as I went village to village,

Bir köyden diğerine seyahat ettiğim günlerden birinde

I remember one day, when I was famished and exhausted,

açlıktan ve yorgunluktan

and I was almost collapsing

kavurucu sıcakta bir ağacın altında

in a scorching heat under a tree,

bayılmak üzereydim.

and just at that time, one of the poorest men in that village

Tam o sırada köyün en yoksullarından bir adam

invited me into his hut and graciously fed me.

beni kulübesine davet ederek cömertçe ikramda bulundu.

Only I later realized that what he fed me

Sonradan anladım ki, bana ikram ettiği şeyler

was food for his entire family for two days.

bütün ailesinin iki günlük yiyeceğiydi.

This profound gift of generosity

Bu muazzam cömertlik

challenged and changed the very purpose of my life.

hayatımın anlamını derinden sarstı ve değiştirdi.

I resolved to give back.

Bunu karşılıksız bırakamazdım.

Later, I joined the World Bank, which sought to fight

Daha sonra, zengin ülkelerden yoksul ülkelere yardım aktarımı yaparak

such poverty by transferring aid from rich to poor countries.

yoksullukla mücadele eden Dünya Bankası'na katıldım.

My initial work focused on Uganda, where I focused

İlk görevim Uganda'ydı.

on negotiating reforms with the Finance Ministry of Uganda

Hibelerimizden yararlanabilmeleri amacıyla

so they could access our loans.

Uganda Ekonomi Bakanlığı ile reform görüşmeleri yürütüyordum.

But after we disbursed the loans, I remember

Ancak, hibeler verildikten sonra Uganda'da bir yolculuğa çıktım.

a trip in Uganda where I found newly built schools

Kendimi yeni yapılmış okullarda buldum;

without textbooks or teachers,

kitabı, öğretmeni olmayan.

new health clinics without drugs,

Yeni yapılmış klinikler gördüm; ilacı olmayan.

and the poor once again without any voice or recourse.

Bir de yoksul halk vardı; derdini anlatamayan, başvurabileceği bir yeri olmayan.

It was Bihar all over again.

Kendimi bir başka Bihar'da bulmuştum.

Bihar represents the challenge of development:

Bihar, kalkınmanın önündeki engelin timsali gibi:

abject poverty surrounded by corruption.

yolsuzluğun çevrelediği çaresiz yoksulluğun.

Globally, 1.3 billion people live on less than

Dünya genelinde 1.3 milyar insan günde 1.25 doların

$1.25 a day, and the work I did in Uganda

altında bir parayla yaşıyor ve Uganda'da yaptığım çalışma

represents the traditional approach to these problems

bu sorunlara karşı benimsenen geleneksel yaklaşımın bir yansıması.

that has been practiced since 1944,

Bu yaklaşım, 2. Dünya Savaşı'nı kazanan

when winners of World War II, 500 founding fathers,

500 kurucu babayla bir tek kurucu annenin

and one lonely founding mother,

ABD'nin New Hampshire eyaletinde toplandığı

gathered in New Hampshire, USA,

ve aralarında Dünya Bankası'nın da bulunduğu

to establish the Bretton Woods institutions,

Bretton Woods kurumlarını kurdukları

including the World Bank.

1944 yılından beri uygulanagelmiştir.

And that traditional approach to development

Kalkınmaya yönelik bu geleneksel yaklaşımın

had three key elements. First, transfer of resources

üç önemli öğesi bulunuyordu. Birincisi;

from rich countries in the North

Kuzeydeki zengin ülkelerden

to poorer countries in the South,

Güneydeki yoksul ülkelere kaynak aktarımı

accompanied by reform prescriptions.

ve beraberinde gelen reform yönergeleriydi.

Second, the development institutions that channeled

İkincisi; bu aktarımları kanalize eden kurumların opak olmaları;

these transfers were opaque, with little transparency

neyi finanse ettikleri veya hangi sonuçlara vardıkları

of what they financed or what results they achieved.

konusunda yeterli derecede şeffaf olmamalarıydı.

And third, the engagement in developing countries

Üçüncüsü; gelişmekte olan ülkelerdeki katılımın

was with a narrow set of government elites

hükümetin etrafındaki dar bir elit çevreyle sınırlı kalması,

with little interaction with the citizens, who are

kalkındırma yardımlarından asıl faydalanacak vatandaşlarla

the ultimate beneficiaries of development assistance.

yeterli etkileşimin olmamasıydı.

Today, each of these elements is opening up

Küresel çevremizdeki köklü değişimler nedeniyle

due to dramatic changes in the global environment.

bugün, bu öğelerde açılımlar yaşanıyor.

Open knowledge, open aid, open governance,

Açık bilgi, açık yardım, açık yönetişim

and together, they represent three key shifts

ve birlikte bunlar kalkınmaya başka bir boyut kazandıran

that are transforming development

üç ana değişimi temsil ediyor.

and that also hold greater hope for the problems

Aynı zamanda Uganda ve Bihar'da tanık olduğum

I witnessed in Uganda and in Bihar.

sorunların çözümü için umut saçıyor.

The first key shift is open knowledge.

Birinci ana değişim, açık bilgi.

You know, developing countries today will not simply

Bildiğiniz gibi günümüzde artık gelişmekte olan ülkeler

accept solutions that are handed down to them

ABD, Avrupa ya da Dünya Bankası'nın sunduğu

by the U.S., Europe or the World Bank.

çözümleri kabul etmekle yetinmiyorlar.

They get their inspiration, their hope,

Kendi ilham kaynaklarını, umutlarını ve

their practical know-how,

uygulamaya ilişkin teknik bilgilerini

from successful emerging economies in the South.

Güneyde yükselmekte olan başarılı ekonomilerden sağlıyorlar.

They want to know how China lifted 500 million people

Çin'in 30 yıl içinde 500 milyon insanı yoksulluğun pençesinden

out of poverty in 30 years,

nasıl kurtardığını bilmek istiyorlar

how Mexico's Oportunidades program

ya da Meksika'nın Oportunidades programının

improved schooling and nutrition for millions of children.

milyonlarca çocuğun eğitim ve beslenme şartlarını nasıl iyileştirdiğini...

This is the new ecosystem of open-knowledge flows,

Bu açık bilgi akışının yeni ekosistemi,

not just traveling North to South, but South to South,

yalnızca Kuzeyden Güneye bir rota izlemiyor, Güneyden Güneye

and even South to North,

hatta Güneyden Kuzeye de yol alıyor;

with Mexico's Oportunidades today inspiring New York City.

Meksika'nın Oportunidades programının New York'a ilham vermesi gibi.

And just as these North-to-South transfers are opening up,

Kuzeyden Güneye aktarımlar dışa açılırken,

so too are the development institutions

bu aktarımları kanalize eden

that channeled these transfers.

kalkındırma kurumları da dışa açılıyor.

This is the second shift: open aid.

Bu da ikinci değişim hareketi: açık yardım.

Recently, the World Bank opened its vault of data

Dünya Bankası son zamanlarda veri deposunu kamu kullanımına açarak

for public use, releasing 8,000 economic and social indicators

200 ülke için 50 yılı aşkın süredir toplanan

for 200 countries over 50 years,

8,000 ekonomik ve sosyal göstergeyi paylaştı.

and it launched a global competition to crowdsource

Ayrıca, kullanıcı kitlelerinin bu verileri kullanarak yeni uygulamalar yaratmaları konusunda

innovative apps using this data.

küresel bir rekabete öncülük etti.

Development institutions today are also opening

Günümüzde kalkındırma kurumları da

for public scrutiny the projects they finance.

finanse ettikleri projeleri kamu incelemelerine açıyorlar.

Take GeoMapping. In this map from Kenya,

Örneğin GeoMapping. Kenya'ya at bu haritada

the red dots show where all the schools financed by donors

kırmızı noktalar, hibe sahipleri tarafından finanse edilen okulları gösteriyor

are located, and the darker the shade of green,

yeşilin tonu koyulaştıkça

the more the number of out-of-school children.

okuldan yoksun çocuk sayısı artmakta.

So this simple mashup reveals that donors

Bu basit uygulamaya göre, hibe sahiplerinin

have not financed any schools in the areas

bu bölgelerde henüz bir okulu finanse etmediğini görüyoruz.

with the most out-of-school children,

Okula gitmeyen çocuk sayısının en fazla olduğu bölgelerde

provoking new questions. Is development assistance

yeni sorular ortaya çıkıyor: Kalkındırma yardımları

targeting those who most need our help?

yardımımıza en çok ihtiyaç duyanlara gerçekten ulaşıyor mu?

In this manner, the World Bank has now GeoMapped

Bu bağlamda Dünya Bankası 143 ülkede yürütülen

30,000 project activities in 143 countries,

30,000 proje etkinliğini GeoMap'e aktarmış durumda

and donors are using a common platform

ve hibe sahipleri ortak bir platform kullanarak

to map all their projects.

projelerinin haritlarına erişebiliyorlar.

This is a tremendous leap forward in transparency

Bu gelişme, yapılan yardımların şeffaflığı ve hesapverilebilirliği

and accountability of aid.

açısından çok önemli bir adım.

And this leads me to the third, and in my view,

Bu da bizi kalkındırmanın üçüncü ve bana kalırsa

the most significant shift in development:

en önemli değişimine getiriyor:

open governance. Governments today are opening up

açık yönetişim. Artık vatandaşlar seslerinin duyulmasını ve

just as citizens are demanding voice and accountability.

hesap verilmesini talep ederken, hükümetler dışa açılıyor.

From the Arab Spring to the Anna Hazare movement in India,

Arap Baharından, Hindistan'daki Anna Hazare hareketine kadar

using mobile phones and social media

cep telefonları ve sosyal medya aracılığıyla

not just for political accountability

yalnızca siyasette değil

but also for development accountability.

kalkınma konusunda da hesap verilmesini talep ediyorlar.

Are governments delivering services to the citizens?

Hükümetler vatandaşa hizmet ulaştırıyor mu?

So for instance, several governments in Africa

Bu nedenle, örneğin, Afirka'da ve Doğu Avrupa'daki

and Eastern Europe are opening their budgets to the public.

pek çok hükümet, bütçelerini kamuya açıyorlar.

But, you know, there is a big difference between a budget

Ne var ki, kamuya açık bütçe ile

that's public and a budget that's accessible.

erişilebilir bütçe arasında büyük fark var.

This is a public budget. (Laughter)

Bu, kamuya açık bütçe. (Gülüşmeler)

And as you can see, it's not really accessible

Ve gördüğünüz gibi sıradan vatandaş için

or understandable to an ordinary citizen

gerçek anlamda erişilebilir veya anlaşılabilir değil.

that is trying to understand how the government is spending its resources.

hükümetin, kaynakları nereye harcadığını bilmek isteyen sıradan vatandaşın işi zor.

To tackle this problem, governments are using new tools

Bu sorunu çözmek amacıyla hükümetler, yeni araçlar kullanarak

to visualize the budget so it's more understandable

bütçelerini kamu için daha anlaşılabilir hale getirecek şekilde

to the public.

görselleştiriyorlar.

In this map from Moldova, the green color shows

Moldova'ya ait bu haritada yeşil alanlar

those districts that have low spending on schools

okullara yapılan harcamaların az; fakat

but good educational outcomes,

eğitim çıktılarının iyi olduğu bölgeleri gösterirken

and the red color shows the opposite.

kırmızı alanlar tam tersi durumu gösteriyor.

Tools like this help turn a shelf full of inscrutable documents

Bu tür araçlar sayesinde anlaşılması imkansız belgeler

into a publicly understandable visual,

herkes tarafından anlaşılabilir görsellere dönüştürülüyor.

and what's exciting is that with this openness,

Bu dışa açılımlarla vatandaşların

there are today new opportunities for citizens

hükümete geribildirimde bulunması ve yönetime katılması konusunda

to give feedback and engage with government.

yeni fırsatların doğması heyecan verici bir gelişme.

So in the Philippines today, parents and students

Bugün Filipinler'de öğrenciler ve aileler

can give real-time feedback on a website,

Checkmyschool.org internet sitesi üzerinden

Checkmyschool.org, or using SMS, whether teachers

veya SMS göndererek kitapların ve öğretmenlerin okullarına ulaşıp ulaşmadığına ilişkin

and textbooks are showing up in school,

anında geribildirimde bulunabiliyor,

the same problems I witnessed in Uganda and in Bihar.

Uganda ve Bihar'da karşılaştığım sorunların aynısı.

And the government is responsive. So for instance,

Böylece hükümet harekete geçebiliyor.

when it was reported on this website that 800 students

Örneğin, yolsuzluk nedeniyle okuldaki tadilatın aksadığı ve 800 öğrencinin

were at risk because school repairs had stalled

bu durumdan etkilendiği bilgisi

due to corruption, the Department of Education

bu internet sitesi üzerinden duyurulduğunda,

in the Philippines took swift action.

Filipin Eğitim Bakanlığı derhal harekete geçti.

And you know what's exciting is that this innovation

Ve asıl heyecan verici tarafı şu ki; bu yenilik şimdilerde

is now spreading South to South, from the Philippines

Güneyden Güneye, Filipinler'den

to Indonesia, Kenya, Moldova and beyond.

Endoneyza'ya, Kenya'ya Moldova'ya ve ötesine yayılıyor.

In Dar es Salaam, Tanzania, even an impoverished

Dar es Salaam, Tanzanya'da yoksulukla boğuşan bir topluluk bile

community was able to use these tools

isteklerini dile getirmek için

to voice its aspirations.

bu araçlardan faydalandı.

This is what the map of Tandale looked like

Tandale haritasının en başta böyle görünüyordu.

in August, 2011. But within a few weeks,

Tarih: Ağustos 2011. Ancak birkaç hafta içinde

university students were able to use mobile phones

üniversite öğrencileri cep telefonlarını ve açık-kaynak platformları kullanarak

and an open-source platform to dramatically map

bütün bölgenin altyapısını inanılmaz bir biçimde

the entire community infrastructure.

harita üzerine aktarmayı başardı.

And what is very exciting is that citizens were then

Vatandaşların daha sonra

able to give feedback as to which health or water points

hangi sağlık ya da su noktasının işlemediğini bildirmeleri harikaydı.

were not working, aggregated

İşte şu gördüğünüz kırmızı

in the red bubbles that you see,

balon kümeleri-

which together provides a graphic visual

ki biraraya geldiklerinde yoksul kesimden yükselen

of the collective voices of the poor.

toplu sesin bir grafiğini oluşturuyor.

Today, even Bihar is turning around and opening up

Bugün Bihar bile bir dönüşüm yaşıyor ve dışa açılıyor

under a committed leadership that is making government

yönetimi şeffaf, erişilebilir ve yoksullara karşı duyarlı kılan

transparent, accessible and responsive to the poor.

kararlı bir liderliğin izinde ilerliyor.

But, you know, in many parts of the world,

Ama, bildiğiniz gibi dünyanın pek çok yerinde

governments are not interested in opening up

yönetimler dışa açılmaya ya da yoksullara hizmet vetmeye

or in serving the poor, and it is a real challenge

sıcak bakmıyor ve sistemi değiştirmek isteyenlerin önünde

for those who want to change the system.

çok engel var.

These are the lonely warriors

Onlar, yalnız savaşçılar

like my father and many, many others,

tıpkı babam ve diğerleri gibi.

and a key frontier of development work

Kalkındırma çalışmalarının temel hattı

is to help these lonely warriors join hands

bu yalnız savaşçıların el ele vermesine ve böylece

so they can together overcome the odds.

engelleri aşmalarına yardımcı olmak.

So for instance, today, in Ghana, courageous reformers

Bugün Gana'da sivil toplumun, Parlamento'nun ve

from civil society, Parliament and government,

hükümetin içinden cesur reform yanlıları

have forged a coalition for transparent contracts

petrol sektöründe kontratların şeffaflığı için

in the oil sector, and, galvanized by this,

bir koalisyon kurdular. Bundan güç alan Parlamento'daki reform yanlıları

reformers in Parliament are now investigating dubious contracts.

şaibeli kontratları incelemeye aldılar.

These examples give new hope, new possibility

Bu örnekler benim Uganda'da tanık olduğum

to the problems I witnessed in Uganda

babamınsa Bihar'da karşılaştığı sorunlara

or that my father confronted in Bihar.

yeni umutlar aşılıyor, yeni çözüm olasılıkları yaratıyor.

Two years ago, on April 8th, 2010, I called my father.

Bundan iki yıl önce, 8 Nisan 2010'da babamı aradım.

It was very late at night, and at age 80,

Gece geç bir saatti ve 80 yaşında olan babam

he was typing a 70-page public interest litigation

bir yol yapım projesindeki yolsuzluk hakkında

against corruption in a road project.

70 sayfalık bir kamu davası metni yazıyordu.

Though he was no lawyer, he argued the case in court

Avukat olmadığı halde, davayı mahkemede ertesi gün

himself the next day. He won the ruling,

kendisi savundu. Davayı kazandı,

but later that very evening,

ama aynı akşam

he fell, and he died.

vefat etti.

He fought till the end, increasingly passionate

Sürekli artan bir tutkuyla sonuna kadar savaştı.

that to combat corruption and poverty,

Yolsuzluk ve yoksullukla mücadelede

not only did government officials need to be honest,

yalnızca hükümet yetkililerinin dürüst olmasının yetmeyeceğine

but citizens needed to join together

vatandaşların da seslerini duyurmak için

to make their voices heard.

kenetlenmesi gerektiğine inanıyordu.

These became the two bookends of his life,

Yaşamının iki ucunu bu inanç oluşturuyordu.

and the journey he traveled in between

Bu iki uç arasında yaptığı yolculuk

mirrored the changing development landscape.

kalkınmanın değişmekte olan çehresini yansıtıyordu.

Today, I'm inspired by these changes, and I'm excited

Bugün bu değişimler bana ilham veriyor ve Dünya Bankası'nda

that at the World Bank, we are embracing

bu yeni metotları benimsediğimizi bilmek heyecan verici.

these new directions, a significant departure

20 yıl önce Uganda'dadaki çalışmalarımdan

from my work in Uganda 20 years ago.

oldukça faklı bu yeni metotları...

We need to radically open up development

Kalkındırma çalışmalarını, dışa açmalıyız; böylece

so knowledge flows in multiple directions,

bilginin çok yönlü akışını sağlamalı,

inspiring practitioners, so aid becomes transparent,

uygulayıcılara ilham vermeli, yardımı şeffaf,

accountable and effective, so governments open up

hesapverilebilir ve etkili kılmalıyız. Hükümetlerin açılmasını

and citizens are engaged and empowered

ve hükümet reformlarıyla vatandaşların

with reformers in government.

etki ve yetki sahibi olmalarını sağlamalıyız.

We need to accelerate these shifts.

Bu değişimleri hızlandırmalıyız.

If we do, we will find that the collective voices

Böylece, yoksul kesimden yükselen ortak sesin

of the poor will be heard in Bihar,

Bihar'da, Uganda'da ve ötesinde

in Uganda, and beyond.

yankılarını duyacağız.

We will find that textbooks and teachers

Öğrencilere ders kitabı ve öğretmenlerin

will show up in schools for their children.

ulaştığını göreceğiz.

We will find that these children, too,

Bu çocukların da

have a real chance of breaking their way out of poverty.

yoksulluğun pençesinden kurtulmak için gerçek bir şansa kavuştuğunu göreceğiz.

Thank you. (Applause)

Teşekkür ederim. (Alkış)

(Applause)

(Alkış)