A simple new blood test that can catch cancer early | Jimmy Lin

Çeviri: Alperen CÜCİOĞLU Gözden geçirme: Cihan Ekmekçi

Cancer.

Kanser.

Çoğumuz bu korkunç hastalıktan dolayı sevdiklerini,

Many of us have lost family, friends or loved ones

aike ve arkadaşlarını kaybetti.

to this horrible disease.

I know there are some of you in the audience

Şu an aranızda, dinleyicilerden kanser olanların,

kanserden kurtulanların

who are cancer survivors,

or who are fighting cancer at this moment.

veya kanserle olduğunu biliyorum.

My heart goes out to you.

Sizi çok iyi anlıyorum.

While this word often conjures up emotions of sadness and anger and fear,

Bu dünya korku, öfke ve hüzün gibi duyguları bir ayara getirse de

I bring you good news from the front lines of cancer research.

kanser tedavisi için çok güzel haberlerim var sizlere.

The fact is, we are starting to win the war on cancer.

Gerçek şu ki biz kansere açtığımız savaşı kazanmaya başlıyoruz.

In fact, we lie at the intersection

Aslında biz kanser araştırmasının

of the three of the most exciting developments within cancer research.

en heyecanlı 3 gelişmesinin tam ortasında duruyoruz.

The first is cancer genomics.

İlki kanser genetiği.

The genome is a composition

Genom, bir organizmadaki

of all the genetic information encoded by DNA

DNA tarafından kodlanmış

in an organism.

genetik bir kod bileşiğidir.

In cancers, changes in the DNA called mutations

Kanserde kontrolden çıkan şey,

are what drive these cancers to go out of control.

mutasyon adı verilen, DNA'da meydana gelen değişiklikler.

Around 10 years ago, I was part of the team at Johns Hopkins

10 yıl önce ben Johns Hopkins'te

that first mapped the mutations of cancers.

kanserdeki mutasyonları belirleyen takımdaydım.

We did this first for colorectal,

Bunu ilk olarak kolon, mide,

breast, pancreatic and brain cancers.

göğüs, pankreas ve beyin kanserleri için yaptık.

And since then, there have been over 90 projects in 70 countries

O zamandan beri bu hastalığın genetik temelini anlamak için

all over the world,

dünya çapında,

working to understand the genetic basis of these diseases.

70 ülkeden 90 proje yapıldı.

Today, tens of thousands of cancers are understood

Günümüzde, on binlerce kanser hassas moleküler yapılarına kadar

down to exquisite molecular detail.

anlaşılabiliyor.

The second revolution is precision medicine,

İkinci madde ise "hassas tıp."

also known as "personalized medicine."

diğer adıyla "kişiselleştirilmiş tıp".

Instead of one-size-fits-all methods to be able to treat cancers,

Kanser tedavisindeki tek tip ilaçlar yerine,

there is a whole new class of drugs that are able to target cancers

eşsiz genetik yapılarına göre farklı kanserleri hedef alan

based on their unique genetic profile.

yepyeni bir dizi ilaç var.

Today, there are a host of these tailor-made drugs,

Bugün hedeflenmiş terapi denen

called targeted therapies,

kişiye özel ilaçları

available to physicians even today

kullanan bir sürü taşıyıcı var.

to be able to personalize their therapy for their patients,

Bunlar kendi terapi ilaçlarını ve gelişmekte olan ilaçları

and many others are in development.

deneyip özelleştirmeye yarıyorlar.

The third exciting revolution is immunotherapy,

Üçüncü heyecan verici etken ise "immünoterapi"

and this is really exciting.

ve bu gerçekten heyecan verici.

Scientists have been able to leverage the immune system

Bilim, bağışıklık sistemini kanserle savaşması için

in the fight against cancer.

düzenlemeyi başardılar.

For example, there have been ways where we find the off switches of cancer,

Mesela, kanserin kapatma tuşunu bulmamızı sağlayan bir çok yol var.

and new drugs have been able to turn the immune system back on,

Yeni ilaçlar da bağışıklık sistemini aktive ederek

to be able to fight cancer.

kanserle savaşmasını sağlıyor.

In addition, there are ways where you can take away immune cells

Ek olarak, vücuttaki bağışıklık hücrelerini alıp

from the body,

eğitip değiştirerek

train them, engineer them and put them back into the body

kanserler savaşması için vücuda geri göndermenin

to fight cancer.

bir çok yolu var.

Almost sounds like science fiction, doesn't it?

Tam bir bilimkurgu filmi gibi geliyor, değil mi ?

While I was a researcher at the National Cancer Institute,

Ulusal Kanser Enstitüsü'nde çalışırken

I had the privilege of working with some of the pioneers of this field

alanında uzman kişilerle çalışma ayrıcalığına sahip oldum

and watched the development firsthand.

ve çalışmaları yakından izleyebildim.

It's been pretty amazing.

Çok etkileyiciydi.

Today, over 600 clinical trials are open,

Aktif olarak çalışan hastaların immünuterapiyi anlamaları için

actively recruiting patients to explore all aspects in immunotherapy.

bugün 600'ün üzerinde deneme yapılıyor.

While these three exciting revolutions are ongoing,

Bu harika 3 çalışmaya devam ediliyor

unfortunately, this is only the beginning,

fakat ne yazık ki bu sadece başlangıç,

and there are still many, many challenges.

hala çözmemiz gereken bir sürü sorun var.

Let me illustrate with a patient.

Bir hasta ile size resmedeyim.

Here is a patient with a skin cancer called melanoma.

Melanoma adında bir deri kanserine yakalanmış bir hasta var.

It's horrible; the cancer has gone everywhere.

Korkunç bir şey! Kanser her tarafa yayılmış.

However, scientists were able to map the mutations of this cancer

Ancak bilim insanları bu mutasyonu düzenleyip

and give a specific treatment that targets one of the mutations.

özel olarak geliştirdiler ve hastalara özel tedavide uyguladılar.

And the result is almost miraculous.

Sonuç neredeyse mucizeviydi.

Tumors almost seem to melt away.

Tümörler neredeyse eriyip gidiyordu.

Unfortunately, this is not the end of the story.

Ne yazık ki bu hikayenin sonu değil.

A few months later, this picture is taken.

Birkaç ay sonra bu fotoğraf çekildi.

The tumor has come back.

Tümör geri dönmüş.

The question is: Why?

Asıl soru ise "Neden ?"

The answer is tumor heterogeneity.

Cevabı: "tümör heterojenliği"

Let me explain.

Açıklamama izin verin.

Even a cancer as small as one centimeter in diameter

Çapı 1 santimetre olan bir kanser bile

harbors over a hundred million different cells.

yüz milyonlarca hücre barındırabiliyor.

While genetically similar,

Genetik olarak benzer olmalarına rağmen,

there are small differences in these different cancers

Bu küçük farklı hücreler, özelleşmeye başlıyor.

that make them differently prone to different drugs.

Bu da farklı ilaçlara karşı zayıf olmalarına neden oluyor.

So even if you have a drug that's highly effective,

Yani bütün kanser hücrelerini yok edebilecek

that kills almost all the cells,

bir ilaç olsa bile

there is a chance that there's a small population

çok küçük bir kısmın,

that's resistant to the drug.

bu ilaca direnebilme ihtimali var.

This ultimately is the population

Problem olan kısım ise

that comes back,

geri dönen hücrelerin

and takes over the patient.

hastayı ele geçirmesi.

So then the question is: What do we do with this information?

O zaman sorumuz şu olmalı: Bu bilgiyle ne yapacağız?

Well, the key, then,

İşte anahtar sözcük,

is to apply all these exciting advancements in cancer therapy earlier,

bu tedavileri erken teşhis süresinde uygulayabilmek.

as soon as we can,

En kısa sürede

before these resistance clones emerge.

bu direnç hücreleri çoğalmadan önce.

The key to cancer and curing cancer is early detection.

Kanser tedavisindeki en önemli nokta: "erken teşhis."

And we intuitively know this.

Bunu öngörümüzle bilebiliyoruz.

Finding cancer early results in better outcomes,

Kanseri erken teşhis etmenin çok büyük yararları oluyor.

and the numbers show this as well.

Sayılar da bunu bize ispatlıyor.

For example, in ovarian cancer, if you detect cancer in stage four,

Mesela rahim kanserinde, kanser eğer 4. aşamada tespit edilirse

only 17 percent of the women survive at five years.

kadınların sadece %17'si kurtulmayı başarabiliyor.

However, if you are able to detect this cancer as early as stage one,

Ancak siz bu kanseri ilk aşamasında teşhis edebilirseniz,

over 92 percent of women will survive.

%92'nin üzerinde bir kısım kurtulabiliyor.

But the sad fact is, only 15 percent of women are detected at stage one,

Kötü haber ise sadece bunların %15'i kanserin ilk aşamasında tespit ediliyor.

whereas the vast majority, 70 percent, are detected in stages three and four.

Ne yazık ki diğer çok büyük %70'lik kısım 3 veya 4. aşamada tespit edilebiliyor.

We desperately need better detection mechanisms for cancers.

Aşırı derecede daha iyi tespit mekanizmalarına ihtiyacımız var.

The current best ways to screen cancer fall into one of three categories.

Şu an kanseri en iyi görüntülemenin üç yolundan birini kullanıyoruz.

First is medical procedures,

İlk yolu medikal süreç,

which is like colonoscopy for colon cancer.

kolon kanseri için kolonoskopi yapmak mesela.

Second is protein biomarkers, like PSA for prostate cancer.

İkincisi ise protein biyolojisi, prostat kanseri için PSA olabilir.

Or third, imaging techniques,

Veya üçüncüsü, resimleme teknikleri.

such as mammography for breast cancer.

Göğüs kanseri için mamografi örneği.

Medical procedures are the gold standard;

Bu tarz medikal süreçler altın değerindedir.

however, they are highly invasive

Ancak bunlar çok invazif olabiliyor

and require a large infrastructure to implement.

ve ayrıca zamanda yapabilmek için bir altyapı gerekiyor.

Protein markers, while effective in some populations,

Protein işaretçileri her ne kadar bazı kesimlerde etkili olsa da

are not very specific in some circumstances,

bazı durumlarda yetersiz kalabiliyor,

resulting in high numbers of false positives,

yanlış pozitif sonuçlara yol açabiliyor.

which then results in unnecessary work-ups and unnecessary procedures.

Sonra da bir çok gereksiz prosedür ve çalışma yapılmasına neden oluyor.

Imaging methods, while useful in some populations,

Resimleme teknikleri ise bazı yerlerde çok kullanışlı olsa da

expose patients to harmful radiation.

Hastaları zararlı radyasyona maruz bırakıyor.

In addition, it is not applicable to all patients.

Ek olarak, her hastaya uygulanabilen bir yöntem değil.

For example, mammography has problems in women with dense breasts.

Mesela mamografi, büyük göğüslü kadınlarda bazı problemlere yol açabilir.

So what we need is a method that is noninvasive,

Yani bizim ihtiyacımız olan zararsız bir yöntem;

that is light in infrastructure,

altyapıda ışık,

that is highly specific,

oldukça spesifik,

that also does not have false positives,

yanlış pozitif sonuç vermeyen,

does not use any radiation

radyasyon kullanmayan,

and is applicable to large populations.

ve büyük nüfuslara uygulanabilen bir yöntem.

Even more importantly,

Daha da önemlisi,

we need a method to be able to detect cancers

İhtiyacımız olan 100 milyon hücreye ulaşmadan

before they're 100 million cells in size.

kanseri tespit edebilecek bir yöntem.

Does such a technology exist?

Böyle bir teknoloji var mı?

Well, I wouldn't be up here giving a talk if it didn't.

Eğer olmasaydı bu konuşmayı yapmazdım.

I'm excited to tell you about this latest technology we've developed.

Son geliştirdiğimiz teknolojiyi sizlere anlatmak için çok heyecanlıyım.

Central to our technology is a simple blood test.

Teknolojimizin merkezinde basit bir kan tahlili var.

The blood circulatory system, while seemingly mundane,

Dolaşım sistemi ne kadar sıradan gözükse de

is essential for you to survive,

yaşamımız için çok önemli,

providing oxygen and nutrients to your cells,

hücrelerinize oksijen ve besin sağlıyor,

and removing waste and carbon dioxide.

atık ve karbondioksiti uzaklaştırıyorlar.

Here's a key biological insight:

Bir biyolojik püf nokta:

Cancer cells grow and die faster than normal cells,

Kanser hücreleri normal hücrelerden daha hızlı büyür ve ölür,

and when they die,

öldükleri zaman ise

DNA is shed into the blood system.

DNA kana karışır.

Since we know the signatures of these cancer cells

Biz bu kanser hücrelerinin işaretlerini bildiğimiz için

from all the different cancer genome sequencing projects,

farklı kanser genom düzenleme projeleri sayesinde

we can look for those signals in the blood

kanda bu işaretlere bakabiliyoruz,

to be able to detect these cancers early.

böylece kanseri erkenden teşhis edebiliyoruz.

So instead of waiting for cancers to be large enough to cause symptoms,

Yani kanserlerin semptomlara sebep olacak kadar büyümelerini

or for them to be dense enough to show up on imaging,

veya belirginleşecek kadar yoğunlaşmalarını

or for them to be prominent enough

ya da medikal süreçte görüntülenebilir olması için

for you to be able to visualize on medical procedures,

göze çarpmalarını beklemek yerine,

we can start looking for cancers while they are relatively pretty small,

hala çok küçük olsalar da biz bu kanser hücrelerini aramaya başlıyoruz,

by looking for these small amounts of DNA in the blood.

Bunu da kanda o bahsettiğim küçük miktarda DNA'yı arayarak yapıyoruz.

So let me tell you how we do this.

Nasıl yaptığımızı anlatayım.

First, like I said, we start off with a simple blood test --

İlk olarak dediğim gibi basit bir kan tahlili ile başlıyoruz.

no radiation, no complicated equipment --

Radyasyon veya teknik ekipman yok,

a simple blood test.

basit bir kan tahlili

Then the blood is shipped to us,

Daha sonra kan bize ulaştığında,

and what we do is extract the DNA out of it.

yaptığımız şey DNA'yı kandan ayırmak.

While your body is mostly healthy cells,

Vücudunuzun çoğu sağlıklı hücreler olduğundan dolayı

most of the DNA that's detected will be from healthy cells.

Tespit edilen DNA'nın çoğu da sağlıklı hücrelerden oluyor.

However, there will be a small amount, less than one percent,

fakat küçük bir miktar DNA, hatta 1%'den daha da düşük,

that comes from the cancer cells.

bu kanserli hücrelerden geliyor.

Then we use molecular biology methods to be able to enrich this DNA

Sonra bu DNA'yı güçlendirmek için kanserle bağlantılı genom kısımlarında

for areas of the genome which are known to be associated with cancer,

kanser genonu projelerinden elde ettiğimiz bilgiye dayanarak

based on the information from the cancer genomics projects.

moleküler biyoloji yöntemleri kullanıyoruz.

We're able to then put this DNA into DNA-sequencing machines

Elde ettiğimiz DNA'yı DNA eşleme makinesine koyuyoruz.

and are able to digitize the DNA into A's, C's, T's and G's

Bu sayede DNA'yı A,C,T,G bileşenlerine ayırabiliyor

and have this final readout.

ve son çıktıyı alabiliyoruz.

Ultimately, we have information of billions of letters

Sonuç olarak bu süreçten çıkan milyarlarca

that output from this run.

bilgi mektubu elde ediyoruz.

We then apply statistical and computational methods

Daha sonra biz istatistik ve hesaplama yöntemleri kullanarak

to be able to find the small signal that's present,

bu küçük işaretleri bulmaya çalışıyoruz,

indicative of the small amount of cancer DNA in the blood.

Kanın içindeki küçük kanser DNA'sı sayesinde kanseri tespit edebiliyoruz.

So does this actually work in patients?

Peki bu gerçekten hastalar üzerinde işe yarıyor mu?

Well, because there's no way of really predicting right now

Şu anda hangi hastaların kanser olacağını

which patients will get cancer,

gerçekten öngöremesek de

we use the next best population:

En iyi ikinci popülasyonu kullanıyoruz:

cancers in remission;

hafifleme düzeyindeki kanser,

specifically, lung cancer.

özellikle karaciğer kanseri.

The sad fact is, even with the best drugs that we have today,

Üzücü olan şey en iyi ilaçları kullanmamıza rağmen

most lung cancers come back.

çoğu akciğer kanser geri dönüyor.

The key, then, is to see

Asıl kilit nokta ise

whether we're able to detect these recurrences of cancers

biz bu kanserin geri dönüşünü diğer standart metotlardan

earlier than with standard methods.

daha hızlı tespit edebiliyoruz.

We just finished a major trial

Büyük bir denemeyi yeni bitirdik,

with Professor Charles Swanton at University College London,

London Üniversite'sinden Profesör Charles Swanton'la birlikte

examining this.

bu projeyi inceledik.

Let me walk you through an example of one patient.

Bir hasta örneğini size anlatmama izin verin.

Here's an example of one patient who undergoes surgery

Burada ameliyat geçiren bir hastanın

at time point zero,

sıfırdan örneği var

and then undergoes chemotherapy.

ve sonra kemoterapi alıyor.

Then the patient is under remission.

Hastalığın hafifleme süreci

He is monitored using clinical exams and imaging methods.

klinik ekipmanlar ve projeksiyon yöntemleri kullanılarak resmedildi.

Around day 450, unfortunately, the cancer comes back.

Yaklaşık 450. günde ne yazık ki kanser nüksetti.

The question is: Are we able to catch this earlier?

Soru şu: Bu kanseri önceden tespit edebilir miydik?

During this whole time, we've been collecting blood serially

Bütün zaman boyunca düzenli olarak kan aldık.

to be able to measure the amount of ctDNA in the blood.

Kandaki ctDNA miktarını ölçmek için

So at the initial time point, as expected,

İlk başta beklediğimiz üzere,

there's a high level of cancer DNA in the blood.

Kanda yüksek miktarda kanser DNA'sı bulunuyordu.

However, this goes away to zero in subsequent time points

Ancak daha sonraki periyotlarda bu miktar sıfıra doğru ilerliyor,

and remains negligible after subsequent points.

diğer zamanlarda da ihmal edilebilecek kadar küçük miktarlar.

However, around day 340, we see the rise of cancer DNA in the blood,

Ancak 340. gün civarında kandaki kanser DNA'sının yükselişini görebiliriz.

and eventually, it goes up higher for days 400 and 450.

En sonunda, 400 ve 450. günler arasında daha da yükseliyor.

Here's the key, if you've missed it:

Eğer kaçırdıysanız anahtar kelime burada,

At day 340, we see the rise in the cancer DNA in the blood.

340. gün civarında kandaki DNA miktarının yükselişini görebiliyoruz.

That means we are catching this cancer over a hundred days earlier

Bu demek oluyor ki geleneksel metotlardan 100 gün önce

than traditional methods.

kanseri tespit edebildik.

This is a hundred days earlier where we can give therapies,

Bu 100 gün öncesinde terapiler yapabiliyorduk.

a hundred days earlier where we can do surgical interventions,

100 gün önceden cerrahi işlemler yapabiliyorduk

or even a hundred days less for the cancer to grow

veya kanserin iyileşmesi için

or a hundred days less for resistance to occur.

veya tepkime olmadan önce 100 gün kazandık.

For some patients, this hundred days means the matter of life and death.

Bazı hastalar için bu 100 gün ölüm kalım meselesidir.

We're really excited about this information.

Biz bu bilgiyle gerçekten çok heyecanlandık.

Because of this assignment, we've done additional studies now

Çünkü bu görevlendirme yüzünden diğer kanser türlerinde

in other cancers,

ek çalışmalar yaptık,

including breast cancer, lung cancer

göğüs kanseri dahil olmak üzere, karaciğer kanseri,

and ovarian cancer,

rahim kanseri,

and I can't wait to see how much earlier we can find these cancers.

bu kanserleri de erkenden teşhis edebilme umuduyla sabırsızlanıyorum.

Ultimately, I have a dream,

Sonuç olarak bir hayalim var,

a dream of two vials of blood,

İki şişe kan ile ilgili bir hayal,

and that, in the future, as part of all of our standard physical exams,

gelecekte bizim standart fiziksel muayenelerimizin bir parçası gibi

we'll have two vials of blood drawn.

iki tüp alınmış kanımız var.

And from these two vials of blood we will be able to compare

Bu iki şişe kan ile DNA'dan

the DNA from all known signatures of cancer,

tüm kanser belirtilerini karşılaştırabiliyoruz

and hopefully then detect cancers months to even years earlier.

ve umuyorum ki bu kanserleri aylar önce hatta yıllar önce tespit edebiliyoruz.

Even with the therapies we have currently,

Şu anki terapilerimizle birlikte bile,

this could mean that millions of lives could be saved.

milyonlarca hayat kurtarılabilir demek bu.

And if you add on to that recent advancements in immunotherapy

İmmünoterapi'deki son gelişmeler ve hedef terapileri de

and targeted therapies,

buna eklerseniz,

the end of cancer is in sight.

Kanserin sonu göründü demektir.

The next time you hear the word "cancer,"

Bir dahaki sefere "kanser" kelimesini duyduğunuzda

I want you to add to the emotions: hope.

Size şu duyguyu hissetirmek istiyorum: Umut.

Hold on.

Bekleyin,

Cancer researchers all around the world are working feverishly

Dünya'nın dört bir yanından kanser araştırmacıları bu hastalığı yenmek içim

to beat this disease,

çok sıkı çalışıyorlar.

and tremendous progress is being made.

Muazzam bir gelişme kaydedildi.

This is the beginning of the end.

Bu sonun başlangıcı.

We will win the war on cancer.

Kanserle olan savaşımızı kazanacağız.

And to me, this is amazing news.

Benim için bunlar harika haberler.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)