A simple new blood test that can catch cancer early | Jimmy Lin

Translator: Bảo Trân Ngô Reviewer: Châu Trần

Cancer.

Bệnh ung thư

Many of us have lost family, friends or loved ones

Nhiều người đã mất đi gia đình, bạn bè, người thân yêu

to this horrible disease.

vì chính căn bệnh khủng khiếp này.

I know there are some of you in the audience

Tôi biết trong những khán giả ngồi đây

who are cancer survivors,

có người đã vượt qua ung thư

or who are fighting cancer at this moment.

và có người đang đối đầu với căn bệnh này.

My heart goes out to you.

Trái tim tôi dành hết cho các bạn.

While this word often conjures up emotions of sadness and anger and fear,

Khi những ngôn từ này gợi lên những cảm xúc đau buồn, giận dữ và nỗi sợ hãi,

I bring you good news from the front lines of cancer research.

Tôi mang đến thông tin tốt đầu tiên từ cuộc nghiên cứu về bệnh ung thư.

The fact is, we are starting to win the war on cancer.

Việc chúng tôi đang bắt đầu chiến thắng trong cuộc chiến với căn bệnh này.

In fact, we lie at the intersection

Thật sự, chúng tôi đang ở giao điểm

of the three of the most exciting developments within cancer research.

của ba sự phát triển đáng kích động nhất trong suốt cuộc nghiên cứu.

The first is cancer genomics.

Đầu tiên là bộ gien của bệnh ung thư.

The genome is a composition

Bộ gien là tổng hợp

of all the genetic information encoded by DNA

của tất cả thông tin di truyền được mã hóa bởi ADN

in an organism.

trong cấu trúc cơ thể.

In cancers, changes in the DNA called mutations

Trong đó, những biến đổi trong ADN được gọi là thể đột biến

are what drive these cancers to go out of control.

đó là nguyên nhân làm ung thư vượt qua khỏi tầm kiểm soát.

Around 10 years ago, I was part of the team at Johns Hopkins

Trong mười năm trở lại đây, tôi là một thành viên tại Johns Hopkins

that first mapped the mutations of cancers.

nơi đầu tiên khám phá ra những biến thể của ung thư.

We did this first for colorectal,

Đầu tiên, thử nghiệm từ ung thư đại trực tràng,

breast, pancreatic and brain cancers.

ung thư vú, tụy và ung thư não.

And since then, there have been over 90 projects in 70 countries

Và sau đó, đã có hơn 90 đề án tại 70 quốc gia

all over the world,

trên khắp thế giới,

working to understand the genetic basis of these diseases.

nghiên cứu về nguồn gốc gien của căn bệnh này.

Today, tens of thousands of cancers are understood

Đến nay, hàng chục ngàn loại ung thư đã được nghiên cứu

down to exquisite molecular detail.

đến những chi tiết rõ ràng ở cấp phân tử.

The second revolution is precision medicine,

Phát kiến thứ hai chính là thuốc chữa,

also known as "personalized medicine."

thường được biết đến như là "thuốc đặc trị".

Instead of one-size-fits-all methods to be able to treat cancers,

Thay vì các phương pháp một-dùng-cho-tất-cả

có thể điều trị ung thư,

there is a whole new class of drugs that are able to target cancers

hiện đã có 1loại thuốc mới nhằm vào từng loại ung thư

based on their unique genetic profile.

dựa trên hồ sơ gen đặc trưng từng loại ung thư.

Today, there are a host of these tailor-made drugs,

Hiện nay, đã có một nhóm những loại thuốc đặc trị,

called targeted therapies,

gọi là liệu pháp nhắm trúng đích,

available to physicians even today

hiện đã có cho thầy thuốc

to be able to personalize their therapy for their patients,

có thể lập ra lộ trình chữa trị riêng cho những bệnh nhân,

and many others are in development.

và đang được phát triển những liệu pháp khác

The third exciting revolution is immunotherapy,

Phát kiến tuyệt vời thứ ba chính là liệu pháp miễn dịch,

and this is really exciting.

và điều này làm tôi rất hào hứng.

Scientists have been able to leverage the immune system

Các nhà khoa học đã có thể nâng cao hệ thống miễn dịch

in the fight against cancer.

trong cuộc chiến với ung thư.

For example, there have been ways where we find the off switches of cancer,

Ví dụ, đã có nhiều cách chúng tôi tìm ra để dập tắt bệnh ung thư,

and new drugs have been able to turn the immune system back on,

và tìm ra những loại thuốc mới có thể khiến hệ miễn dịch quay trở lại,

to be able to fight cancer.

và chiến đấu với ung thư.

In addition, there are ways where you can take away immune cells

Ngoài ra, đã có phương pháp để chúng ta có thể lấy đi những tế bào miễn dịch

from the body,

từ cơ thể,

train them, engineer them and put them back into the body

thay đổi, thiết kế những tế bào đó và đưa chúng trở lại cơ thể

to fight cancer.

để chiến đấu với ung thư.

Almost sounds like science fiction, doesn't it?

Có phải hầu hết đều nghe như khoa học viễn tưởng nhỉ?

While I was a researcher at the National Cancer Institute,

Trong khi là một nhà nghiên cứu tại Viện Ung thư Quốc gia,

I had the privilege of working with some of the pioneers of this field

tôi đã có vinh hạnh làm việc cùng những tiên phong tại lĩnh vực này

and watched the development firsthand.

và đã nhìn thấy quá trình phát triển đầu tiên.

It's been pretty amazing.

Thật sự rất đáng kinh ngạc.

Today, over 600 clinical trials are open,

Ngày nay, hơn 600 cuộc thử nghiệm lâm sàng đã được mở ra,

actively recruiting patients to explore all aspects in immunotherapy.

chiêu mộ người bệnh, nghiên cứu tất cả khía cạnh

của liệu pháp miễn dịch.

While these three exciting revolutions are ongoing,

Trong khi ba phát kiến tuyệt vời trên đang được tiếp tục,

unfortunately, this is only the beginning,

thật không may, đây chỉ mới là khởi đầu,

and there are still many, many challenges.

và vẫn còn rất nhiều, rất nhiều những thử thách.

Let me illustrate with a patient.

Tôi sẽ lấy minh chứng một bệnh nhân.

Here is a patient with a skin cancer called melanoma.

Đây là một bệnh nhân bị bệnh ung thư da gọi là khối u ác tính.

It's horrible; the cancer has gone everywhere.

Thật sự cô cùng tồi tệ, tế bào ung thư di căn khắp cơ thể.

However, scientists were able to map the mutations of this cancer

Tuy nhiên, các nhà khoa học đã khám phá ra thể đột biến của loại ung thư này

and give a specific treatment that targets one of the mutations.

và đưa ra phương pháp đặc trị nhằm vào một trong những thể đột biến.

And the result is almost miraculous.

Và kết quả vô cùng kỳ diệu.

Tumors almost seem to melt away.

Những khối u hầu như đã tan biến đi.

Unfortunately, this is not the end of the story.

Nhưng không may, câu chuyện chưa kết thúc tại đó.

A few months later, this picture is taken.

Vài tháng sau đó, tấm ảnh này đã được chụp.

The tumor has come back.

Khối u đã quay trở lại.

The question is: Why?

Câu hỏi là: Tại sao?

The answer is tumor heterogeneity.

Câu trả lời chính là tính không đồng nhất của khối u

Let me explain.

Hãy để tôi giải thích.

Even a cancer as small as one centimeter in diameter

Thậm chí khi tế bào ung thư chỉ nhỏ với đường kính 1cm

harbors over a hundred million different cells.

vẫn chứa đựng hơn 100 triệu tế bào khác nhau.

While genetically similar,

Dù có sự tương tự về mặt di truyền học,

there are small differences in these different cancers

vẫn có những khác biệt nhỏ giữa các tế bào ung thư

that make them differently prone to different drugs.

làm chúng phản ứng khác nhau với những loại thuốc khác nhau.

So even if you have a drug that's highly effective,

Vì thế dù bạn có một loại thuốc với liều lượng cao,

that kills almost all the cells,

có thể tiêu diệt hầu hết tế bào,

there is a chance that there's a small population

thì vẫn có rủi ro có một lượng nhỏ tế bào ung thư

that's resistant to the drug.

có thể kháng lại thuốc.

This ultimately is the population

Điều này về cơ bản là số lượng chúng

that comes back,

sẽ quay lại,

and takes over the patient.

và hủy hoại người bệnh.

So then the question is: What do we do with this information?

Câu hỏi tiếp theo là: Chúng tôi sẽ làm gì với thông tin này?

Well, the key, then,

Uh, điều mấu chốt

is to apply all these exciting advancements in cancer therapy earlier,

là áp dụng tất cả những tiến bộ thần kỳ vào tế bào ung thư sớm hơn,

as soon as we can,

ngay khi có thể,

before these resistance clones emerge.

trước khi số lượng kháng thuốc này xuất hiện.

The key to cancer and curing cancer is early detection.

Chìa khóa của ung thư và chữa trị là phát hiện sớm.

And we intuitively know this.

Chúng tôi biết điều này bằng trực giác.

Finding cancer early results in better outcomes,

Nhận biết ung thư sớm giúp cho kết quả tốt hơn,

and the numbers show this as well.

và những con số cũng chỉ ra điều này.

For example, in ovarian cancer, if you detect cancer in stage four,

Lấy ví dụ về ung thư buồng trứng, nếu bạn phát hiện ung thư tại giai đoạn 4,

only 17 percent of the women survive at five years.

chỉ 17% phụ nữ sống sót sau năm năm.

However, if you are able to detect this cancer as early as stage one,

Tuy nhiên, nếu bạn có thể phát hiện bệnh ung thư này sớm hơn tại giai đoạn 1,

over 92 percent of women will survive.

hơn 92% phụ nữ có khả năng sống sót.

But the sad fact is, only 15 percent of women are detected at stage one,

Nhưng sự thật đáng buồn là chỉ 15% phụ nữ được phát hiện tại giai đoạn 1,

whereas the vast majority, 70 percent, are detected in stages three and four.

trong khi phần đông, lên đến 70%, được phát hiện khi đang ở giai đoạn 3 và 4

We desperately need better detection mechanisms for cancers.

Chúng tôi rất cần những phương pháp phát hiện ra ung thư tốt hơn.

The current best ways to screen cancer fall into one of three categories.

Những phương pháp để phát hiện ra ung thư tốt nhất hiện tại chia làm ba loại.

First is medical procedures,

Đầu tiên là các thủ tục y khoa,

which is like colonoscopy for colon cancer.

gần như là phương pháp nội soi cho ung thư đại tràng.

Second is protein biomarkers, like PSA for prostate cancer.

Thứ 2 là dấu ấn sinh học protein, như PSA cho ung thư tuyến tiền liệt.

Or third, imaging techniques,

Và thứ 3, kỹ thuật hình ảnh,

such as mammography for breast cancer.

như phương pháp chụp X-quang cho ung thư vú.

Medical procedures are the gold standard;

Các thủ tục y khoa là tiêu chuẩn vàng,

however, they are highly invasive

tuy nhiên, các thủ tục phủ rộng rất cao

and require a large infrastructure to implement.

và yêu cầu cơ sở hạ tầng rất lớn để thực hiện.

Protein markers, while effective in some populations,

Dấu ấn protein, có thể hiệu quả ở nhiều trường hợp,

are not very specific in some circumstances,

nhưng lại không chính xác ở một vài hoàn cảnh,

resulting in high numbers of false positives,

dẫn đến kết quả nhiều chẩn đoán không chính xác,

which then results in unnecessary work-ups and unnecessary procedures.

điều này dẫn đến những công việc và thủ tục không cần thiết.

Imaging methods, while useful in some populations,

Về phương pháp hình ảnh, mặc dù hữu ích trong vài trường hợp,

expose patients to harmful radiation.

nhưng lại làm bệnh nhân tiếp xúc với tia phóng xạ độc hại.

In addition, it is not applicable to all patients.

Ngoài ra, phương pháp này không phù hợp với mọi bệnh nhân.

For example, mammography has problems in women with dense breasts.

Ví dụ như, chụp X-quang gặp khó khăn với những người phụ nữ có ngực khá lớn.

So what we need is a method that is noninvasive,

Vì vây điều chúng tôi cần là phương pháp không tác động đến cơ thể,

that is light in infrastructure,

cơ sở hạ tầng gọn nhẹ,

that is highly specific,

có độ chính xác cao,

that also does not have false positives,

cũng không có những chẩn đoán sai,

does not use any radiation

không sử dụng tia bức xạ

and is applicable to large populations.

và phải phù hợp với số đông bệnh nhân.

Even more importantly,

Quan trọng hơn nữa,

we need a method to be able to detect cancers

chúng tôi cần phương pháp phát hiện ung thư

before they're 100 million cells in size.

trước khi chúng có kích thước 100 triệu tế bào.

Does such a technology exist?

Công nghệ này có tồn tại không?

Well, I wouldn't be up here giving a talk if it didn't.

Uh, tôi sẽ không đứng đây để nói rằng nó không tồn tại.

I'm excited to tell you about this latest technology we've developed.

Tôi rất phấn khích khi nói về công nghệ mới nhất chúng tôi phát triển.

Central to our technology is a simple blood test.

Cốt lõi của công nghệ này chính là phép thử máu đơn giản.

The blood circulatory system, while seemingly mundane,

Hệ thống tuần hoàn máu, mặc dù trông có vẻ bình thường,

is essential for you to survive,

nhưng đó chính là thứ cốt yếu để bạn sống sót,

providing oxygen and nutrients to your cells,

cung cấp oxi và chất dinh dưỡng cho các tế bào,

and removing waste and carbon dioxide.

và đưa ra ngoài các chất thải cùng carbon dioxide.

Here's a key biological insight:

Có một kiến thức sinh học mấu chốt:

Cancer cells grow and die faster than normal cells,

Tế bào ung thư phát triển và chết đi nhanh hơn tế bào bình thường,

and when they die,

khi tế bào ung thư chết,

DNA is shed into the blood system.

DNA hòa vào hệ thống máu.

Since we know the signatures of these cancer cells

Khi chúng tôi biết được cấu trúc của tế bào ung thư

from all the different cancer genome sequencing projects,

từ đề án chuỗi di truyền của các loại ung thư khác nhau,

we can look for those signals in the blood

chúng tôi có thể tìm ra dấu hiệu trong máu

to be able to detect these cancers early.

có thể phát hiện ra ung thư sớm.

So instead of waiting for cancers to be large enough to cause symptoms,

Vì thế thay vì chờ đến lúc phát hiện ra các triệu chứng của ung thư,

or for them to be dense enough to show up on imaging,

hoặc khi tế bào ung thư đủ lớn để nhìn thấy được qua hình ảnh,

or for them to be prominent enough

hoặc đến khi các dấu hiệu dễ nhận ra đến mức

for you to be able to visualize on medical procedures,

bạn có thể được nhận ra bị ung thư bằng các thủ tục y khoa,

we can start looking for cancers while they are relatively pretty small,

chúng tôi có thể bắt đầu tìm kiếm các tế bào ngay khi chúng còn rất nhỏ,

by looking for these small amounts of DNA in the blood.

bằng cách tìm kiếm lượng nhỏ DNA của chúng trong máu.

So let me tell you how we do this.

Để tôi giải thích quá trình.

First, like I said, we start off with a simple blood test --

Đầu tiên, chúng tôi bắt đầu với phép thử máu đơn giản...

no radiation, no complicated equipment --

không tia bức xạ, không có các trang thiết bị phức tạp

a simple blood test.

chỉ phép thử máu đơn giản.

Then the blood is shipped to us,

Máu được gửi đến chỗ chúng tôi,

and what we do is extract the DNA out of it.

và điều chúng tôi làm là tách DNA khỏi mẫu máu đó.

While your body is mostly healthy cells,

Khi trong cơ thể bạn hầu hết là tế bào khỏe mạnh.

most of the DNA that's detected will be from healthy cells.

thì hầu hết DNA được chiết tách là sẽ từ các tế bào khỏe mạnh.

However, there will be a small amount, less than one percent,

Tuy nhiên, sẽ có một lượng DNA nhỏ, ít hơn 1%,

that comes from the cancer cells.

sẽ từ các tế bào ung thư.

Then we use molecular biology methods to be able to enrich this DNA

Sau đó chúng tôi sử dụng những phương pháp sinh học phân tử để nhân lượng DNA này lên

for areas of the genome which are known to be associated with cancer,

thành những hệ gien có thể nhận thấy gần giống với tế bào ung thư,

based on the information from the cancer genomics projects.

dựa trên những hồ sơ từ dự án nghiên cứu cấu trúc gien ung thư.

We're able to then put this DNA into DNA-sequencing machines

Chúng tôi có thể đặt mẫu DNA này vào máy phân tích chuỗi DNA

and are able to digitize the DNA into A's, C's, T's and G's

và mã hóa mẫu DNA thành mã di truyền A, C, T và G

and have this final readout.

và có được bộ mã đã được đọc ra.

Ultimately, we have information of billions of letters

Cuối cùng, chúng tôi có thông tin của hàng tỷ ký tự

that output from this run.

được cung cấp từ quá trình này.

We then apply statistical and computational methods

Sau đó chúng tôi áp dụng những phương pháp thống kê và điện toán

to be able to find the small signal that's present,

để có thể tìm ra dấu hiệu nhỏ nhất hiện có,

indicative of the small amount of cancer DNA in the blood.

những dấu hiệu đang hiển thị của số lượng nhỏ DNA ung thư trong máu.

So does this actually work in patients?

Điều này thực tế có tác dụng với người bệnh không?

Well, because there's no way of really predicting right now

Uh, hiện tại vì lý do không có cách nào thực sự tiên đoán được

which patients will get cancer,

người bệnh bị ung thư hay không,

we use the next best population:

nên chúng tôi dùng cách tốt nhất tiếp theo:

cancers in remission;

thuyên giảm ung thư;

specifically, lung cancer.

đặc biệt là ung thư phổi.

The sad fact is, even with the best drugs that we have today,

Thực tế đáng buồn là, thậm chí với loại thuốc tốt nhất hiện nay,

most lung cancers come back.

hầu hết tế bào ung thư phổi đều quay trở lại.

The key, then, is to see

Điểm mấu chốt chính là

whether we're able to detect these recurrences of cancers

chúng tôi có thể phát hiện ra các tế bào ung thư quay trở lại

earlier than with standard methods.

sớm hơn các phương pháp thông thường không.

We just finished a major trial

Chúng tôi chỉ vừa kết thúc một cuộc thử nghiệm lớn

with Professor Charles Swanton at University College London,

với Giáo sư Charles Swanton tại Trường Đại học London,

examining this.

để kiểm tra điều này.

Let me walk you through an example of one patient.

Để tôi lấy ví dụ cho các bạn một bệnh nhân.

Here's an example of one patient who undergoes surgery

Có một bệnh nhân đã trải qua một cuộc phẫu thuật

at time point zero,

tại thời gian đầu,

and then undergoes chemotherapy.

và sau đó trải qua hóa trị.

Then the patient is under remission.

Bệnh nhân đã thuyên giảm sau đó.

He is monitored using clinical exams and imaging methods.

Anh ấy được giám sát qua các cuộc kiểm tra lâm sàng và những phương pháp hình ảnh.

Around day 450, unfortunately, the cancer comes back.

Đến ngày thứ 450, thật không may, những tế bào ung thư quay lại.

The question is: Are we able to catch this earlier?

Câu hỏi là: Chúng tôi có biết được điều này sớm hơn?

During this whole time, we've been collecting blood serially

Trong cả khoảng thời gian đó, chúng tôi đã lấy mẫu máu theo từng giai đoạn

to be able to measure the amount of ctDNA in the blood.

để có thể đo lường lượng ctDNA (các mảnh DNA của khối u đổ vào máu)

So at the initial time point, as expected,

Vì thế trong thời gian đầu, như chúng tôi mong đợi,

there's a high level of cancer DNA in the blood.

có một mức độ lớn DNA ung thư trong máu.

However, this goes away to zero in subsequent time points

Tuy nhiên, chúng giảm dần về không trong từng điểm thời gian tiếp theo

and remains negligible after subsequent points.

và duy trì số lượng ít ỏi sau đó.

However, around day 340, we see the rise of cancer DNA in the blood,

Tuy nhiên, đến ngày thứ 340, chúng tôi nhìn thấy DNA ung thư trong máu tăng lên

and eventually, it goes up higher for days 400 and 450.

và cuối cùng, số lượng tăng cao vào những ngày 400 và 450.

Here's the key, if you've missed it:

Đây chính là điểm mấu chốt, nếu bạn bỏ lỡ nó:

At day 340, we see the rise in the cancer DNA in the blood.

Vào ngày 340, chúng tôi nhìn thấy sự tăng lên của DNA ung thư trong máu.

That means we are catching this cancer over a hundred days earlier

Điều đó có nghĩa chúng tôi đã phát hiện được ung thư quay trở lại sớm hơn 100 ngày

than traditional methods.

so với phương pháp truyền thống

This is a hundred days earlier where we can give therapies,

Chúng tôi có thể bắt đầu điều trị sớm hơn 100 ngày,

a hundred days earlier where we can do surgical interventions,

trước 100 ngày, chúng tôi có thể áp dụng những sự can thiệp giải phẫu,

or even a hundred days less for the cancer to grow

hoặc thậm chí mất đi 100 ngày phát triển của bệnh ung thư

or a hundred days less for resistance to occur.

hoặc mất đi 100 ngày cơ hội kháng thuốc của ung thư.

For some patients, this hundred days means the matter of life and death.

Đối với 1 vài người bệnh, 100 ngày này có ý nghĩa như sự sống và cái chết.

We're really excited about this information.

Chúng tôi thật sự rất phấn khích với điều này.

Because of this assignment, we've done additional studies now

Bởi với phát hiện này, chúng tôi đã hoàn thành nghiên cứu sâu hơn

in other cancers,

trên những ung thư khác,

including breast cancer, lung cancer

bao gồm ung thư vú, ung thư phổi

and ovarian cancer,

và ung thư buồng trứng,

and I can't wait to see how much earlier we can find these cancers.

và tôi không chờ để được thấy mất bao lâu để có thể phát hiện ra các ung thư này.

Ultimately, I have a dream,

Cuối cùng, tôi có một giấc mơ,

a dream of two vials of blood,

một giấc mơ với hai lọ máu,

and that, in the future, as part of all of our standard physical exams,

và trong tương lại, như một phần của tất cả cuộc kiểm tra tự nhiên tiêu chuẩn,

we'll have two vials of blood drawn.

tôi sẽ có hai lọ máu được trích tách.

And from these two vials of blood we will be able to compare

Và từ hai lọ máu này chúng tôi sẽ có thể so sánh

the DNA from all known signatures of cancer,

DNA từ tất cả dấu hiệu đặc trưng của ung thư đã được nhận biết,

and hopefully then detect cancers months to even years earlier.

và hy vọng sau đó phát hiện được ung thư sớm hơn từ hàng tháng cho đến hàng năm .

Even with the therapies we have currently,

Thậm chí với những liệu pháp hiện tại,

this could mean that millions of lives could be saved.

điều đó có nghĩa hàng triệu sinh mạng sẽ được bảo vệ.

And if you add on to that recent advancements in immunotherapy

Và nếu bạn thêm vào đó những sự tiến bộ gần đây về mặt miễn dịch trị liệu

and targeted therapies,

và liệu pháp mục tiêu,

the end of cancer is in sight.

cái kết của ung thư đang trước mắt chúng ta.

The next time you hear the word "cancer,"

Lần tiếp theo khi các bạn nghe từ "ung thư",

I want you to add to the emotions: hope.

tôi muốn các bạn thêm vào biểu tượng: hy vọng.

Hold on.

Hãy nắm chặt.

Cancer researchers all around the world are working feverishly

Những nhà nghiên cứu về ung thư trên khắp thế giới đang làm việc hối hả

to beat this disease,

để thắng căn bệnh này,

and tremendous progress is being made.

và sự tiến bộ khủng khiếp đang được tạo ra

This is the beginning of the end.

Đây chính là sự bắt đầu của kết thúc.

We will win the war on cancer.

Chúng ta sẽ thắng trong cuộc chiến chống ung thư

And to me, this is amazing news.

Với tôi, đây chính là tin tức tuyệt vời

Thank you.

Xin cám ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)