Scott McCloud: Understanding comics

Scott McCloud çizgi romanı konuşuyor

Çeviri: Piotr Kawulok Gözden geçirme: Sancak Gülgen

Beş duyudan

Of the five senses, vision is the one that I appreciate the most,

en çok takdir ettiğim

and it's the one that I can least take for granted.

ve en az cepte görebildiğim biri, görme duyusudur.

I think this is partially due to my father, who was blind.

Bu, bir dereceye kadar kör olan babamdan dolayı böyledir.

It was a fact that he didn't make much of a fuss about, usually.

Gerçi o, çoğu zaman kör olmasını mesele yapmadı.

Bir zaman Nova Scotia'ya,

One time in Nova Scotia, when we went to see a total eclipse of the sun --

tam güneş tutulmasını izlemeye gittik --

(Laughter)

Carly Simon şarkısında adı geçen güneş tutulmasını

Yeah, same one as in the Carly Simon song,

ve belki de James Taylor'ın,

which may or may not refer to James Taylor, Warren Beatty

Warren Beatty'nin ve Mick Jagger'in de atıfta bulunduğu tutulmayı, emin olamayız.

or Mick Jagger; we're not really sure.

Bize, gözlerimize zarar vermeden

They handed out these dark plastic viewers

güneşe doğru bakmamızı mümkün kılan

that allowed us to look directly at the sun

bu koyu plastik parçaları dağıttılar.

without damaging our eyes.

But Dad got really scared; he didn't want us doing that.

Ama babam gerçekten korktu:

bunu yapmamızı istemedi.

He wanted us instead to use these cheap cardboard viewers,

Bunun yerine, gözlerimizin hasar görmesi tamamen imkansız olsun diye

so that there was no chance at all that our eyes would be damaged.

bu ucuz, karton parçaları kullanmamızı istedi.

I thought this was a little strange at the time.

O zaman bunu biraz tuhaf sandım.

What I didn't know at the time

O zaman bilmediğim şey şu ki

was that my father had actually been born with perfect eyesight.

babam mükemmel görme gücü ile doğmuştu.

When he and his sister Martha were just very little,

O ve kız kardeşi Martha çok küçükken

anneleri onlara tam güneş tutulmasını --

their mom took them out to see a total eclipse --

or actually, a solar eclipse --

yok, parçalı tutulmayı -- gösterdi

ve çok geçmeden

and not long after that, both of them started losing their eyesight.

ikisinin de gözleri bozulmaya başladı.

Decades later, it turned out that the source of their blindness

Yıllar sonra

kör olmalarının nedeninin muhtemelen

bir bakteriyel enfeksiyon olduğu ortaya çıktı.

was most likely some sort of bacterial infection.

Tahmin edebildiğimiz kadarıyla

As near as we can tell, it had nothing whatsoever to do

gözlerinin bozulması, bu güneş tutulmasıyla hiç alakalı değildi.

with that solar eclipse,

but by then my grandmother had already gone to her grave

Fakat babaannem zaten bunun kendi suçu olduğunu düşünerek

ölmüştü.

thinking it was her fault.

So, Dad graduated Harvard in 1946,

Babam 1946'da Harvard'dan mezun olmuş,

married my mom,

annemle evlenmiş,

ve Massachusetts devletindeki Lexington'da ev almıştı.

and bought a house in Lexington, Massachusetts,

where the first shots were fired against the British in 1775,

(Orada 1775'te İngilizlere karşı ilk kez ateş etmiş,

although we didn't actually hit any of them until Concord.

ama Concord'a kadar hiçbirini öldürememiştik.)

He got a job working for Raytheon designing guidance systems,

Babam, Raytheon'da güdüm sistemleri

tasarlayıcısı olarak çalışmaya başladı.

which was part of the Route 128 high-tech axis in those days --

Raytheon, 70'lerin Silikon Vadisi olan Route 128 ileri teknoloji ekseninin

so, the equivalent of Silicon Valley in the '70s.

bir parçasıydı o sıralar.

Dad wasn't a real militaristic kind of guy;

Babam aslında militarist biri değildi.

he just felt bad that he wasn't able to fight in World War II

Yalnızca özürlülüğü yüzünden II. Dünya Savaşında savaşamadığından

on account of his handicap,

kendini çok kötü hissederdi.

Gerçi askerde bir kaç saat süren sağlık muayenesi

although they did let him get through

the several-hour-long army physical exam

yapmasına izin verdiler ama

before they got to the very last test, which was for vision.

sadece muayenenin sonundaki

görme duyusu testine varana kadar.

(Gülüşmeler)

(Laughter)

So Dad started racking up all of these patents

Babam bütün bu patentler toplamaya

and gaining a reputation as a blind genius, rocket scientist, inventor.

ve bilim adamı, kör dahi, kaşif namını almaya başladı.

Ama bizim için sadece baba idi

But to us he was just Dad, and our home life was pretty normal.

ve evdeki yaşamımız oldukça sıradan sayılırdı.

As a kid, I watched a lot of television

Çocukken bol televizyon izledim,

and had lots of nerdy hobbies like mineralogy and microbiology

ve mineraloji, mikrobiyoloji, uzay keşfi gibi

çok sayıda garip hobilerim vardı.

and the space program and a little bit of politics.

Biraz da politikayla ilgileniyordum.

I played a lot of chess.

Bir de bol satranç oynadım.

But at the age of 14, a friend got me interested in comic books,

Ama 14 yaşındayken

arkadaşlarımdan biri, bende çizgi roman ilgisini uyandırdı

ve ben bunu geçimimi sağlamak için yapmak istediğime karar verdim.

and I decided that was what I wanted to do for a living.

So, here's my dad:

Şimdi babam var, tamam mı?

Bilim adamı, mühendis, ordu müteahhidi.

he's a scientist, he's an engineer and he's a military contractor.

Dört çocuğu da var.

So, he has four kids, right?

One grows up to become a computer scientist,

Biri bilgisayar uzmanı,

biri bahriye askeri,

one grows up to join the Navy,

one grows up to become an engineer ...

biri de mühendis oluyor,

And then there's me: the comic book artist.

ben ise

çizgi roman sanatçısıyım.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Which, incidentally, makes me the opposite of Dean Kamen,

Ki tesadüfen beni Dean Kamen'in zıddı eder:

Ben, bir kaşifin oğlu çizgi roman sanatçısıyım,

because I'm a comic book artist, son of an inventor,

o ise çizgi roman sanatçısının oğlu kaşiftir.

and he's an inventor, son of a comic book artist.

(Gülüşmeler)

(Laughter)

Evet, doğrudur.

Right? It's true.

(Alkışlar)

(Applause)

The funny thing is, Dad had a lot of faith in me.

Komik olan, babamın bana duyduğu inanç çok güçlüydü.

Her şeyi bulanık bir şekilde gördüğünden

He had faith in my abilities as a cartoonist,

even though he had no direct evidence that I was any good whatsoever;

güzel resim çizdiğime hiç bir kesin delili olmamasına karşın,

everything he saw was just a blur.

yine de çizme yeteneklerime inanıyordu.

Now, this gives a real meaning to the term "blind faith,"

Hani "kör inanç" var ya...

Aslında benim için bu sözün çağrıştırdığı anlam diğer insanlardaki gibi olumsuz değil.

which doesn't have the same negative connotation for me

that it does for other people.

Now, faith in things which cannot be seen, which cannot be proved,

Yani, görülemeyen, kanıtlanamayan şeylere inanç,

is not the sort of faith that I've ever really related to all that much.

benim önem verdiğim bir tür inanç asla olmazdı.

I tend to like science,

Ben daha çok, bildiğimizin temellerinin

where what we see and can ascertain are the foundation of what we know.

görüp tespit edebileceklerimizde bulunduğu

bilime eğilimliyimdir.

But there's a middle ground, too --

Ama bu iki eğilimin ortak noktası da var.

a middle ground tread by people like poor old Charles Babbage

Zavallı Charles Babbage ve hiç bir zaman yapılmamış

and his steam-driven computers that were never built.

buharla çalıştırılan bilgisayarının bulunduğu bir ortak yer.

Nobody really understood what it was that he had in mind

Ada Lovelace haricinde hiç kimse aklında neyin olduğunu

tam kestiremedi ve o,

except for Ada Lovelace,

and he went to his grave trying to pursue that dream.

bu düşün peşinde koşarak ta mezara kadar gitti.

Vannevar Bush with his memex --

Vannevar Bush ve Memex'i --

this idea of all of human knowledge at your fingertips --

tüm insan bilginin elinin altında bulunması fikri --

he had this vision.

onun bir hayali vardı.

And I think a lot of people in his day

Ve tahminen gününde pek çok insan,

biraz çılgın olduğu kanısındaydı.

probably thought he was a bit of a kook.

Şimdi de geçmişe baktığımızda, ha, evet, diyoruz,

And, yeah, we can look back in retrospect and say,

bu işte bildiğimiz mikrofilm.

"Yeah, ha-ha, it's all microfilm --

(Laughter)

But that's not the point; he understood the shape of the future.

Ama mesele bu değil. O, geleceğin biçimini kavradı.

So did J.C.R. Licklider and his notions for computer-human interaction.

Tam bilgisayar-insan arası ilişki hakkındaki fikirleriyle J.C.R. Liklider gibi.

Aynısı: Geleceğin biçimini kavradı,

Same thing: he understood the shape of the future,

neden sonra

even though it was something that would only be implemented

gerçekleşitirilse bile.

by people much later.

Or Paul Baran, and his vision for packet switching.

Veya paket anahtarlama hayaliyle Paul Barron.

Hardly anybody listened to him in his day.

Gününde neredeyse hiç kimse onu dinlemedi.

Or even the people who actually pulled it off,

Veya bunu aslında beceren kişiler:

the people at Bolt, Beranek and Newman in Boston,

Boston'daki Bolt, Beranek ve Newman'da çalışanlar.

who just would sketch out these structures

Onlar, sonunda dünya çapında ağ

of what would eventually become a worldwide network,

olacak şeyin şekilleri

and sketching things on the back of napkins and on note papers

peçetelerin arkalarında ve mektup kağıdında tasarlıyorlardı,

and arguing over dinner at Howard Johnson's --

Massachusetts devletinde, Lexington'da, Route 128'deki

on Route 128 in Lexington, Massachusetts,

Howard Johnson'da yemek yerken tartışıyorlardı,

just two miles from where I was studying the Queen's Gambit Deferred

benim Queen's Gambit Deferred'i okuduğum ve Gladys Knight & the Pips

dinlediğim ve "Midnight Train to Georgia" söylediğim

and listening to Gladys Knight & The Pips

yerden sadece iki mil uzaklığında, ben ise o anda --

singing "Midnight Train to Georgia" --

(Gülüşmeler)

(Laughter)

-- babamın büyük koltuğundaydım, tamam mı?

in my dad's big easy chair, you know?

So, three types of vision, right?

Peki, üç tür görme var, değil mi?

Vision based on what one cannot see,

Görülemeyene dayalı görme,

the vision of that unseen and unknowable.

yani görülmeyeni, bilinmeyeni görme.

The vision of that which has already been proven or can be ascertained.

Kanıtlanmış veya tespit edilebilecek olanı görme.

And this third kind, a vision of something which can be, which may be,

Ve üçüncü

görme tipi:

bilime dayanabilen ama bu yana

based on knowledge but is, as yet, unproven.

kanıtlanmamış olanı görme.

Now, we've seen a lot of examples of people

Şimdi bilim alanında bu tür görmenin peşinde koşan pek çok insanın örneğini gördük

who are pursuing that sort of vision in science,

but I think it's also true in the arts, it's true in politics,

ama bu aynı zamanda sanat, siyaset,

hatta kişisel girişimler için de doğru olabilir.

it's even true in personal endeavors.

What it comes down to, really, is four basic principles:

Aslında bunu dört temel kurala indergeyebiliriz:

Herkesten öğren,

learn from everyone;

follow no one;

hiç kimseye uyma,

watch for patterns;

değişmeyen kalıpları izle,

and work like hell.

harıl harıl çalış.

I think these are the four principles that go into this.

Bu dört noktayı, bu görmenin içerdiği birer ilke sanıyorum.

And it's that third one, especially,

Özellikle de üçüncüsünde

where visions of the future begin to manifest themselves.

gelecek hayalleri

belirmeye başlar.

What's interesting is that this particular way of looking at the world,

İlginç olan, bu özel dünyayı görme şekli

is, I think, only one of four different ways

kanımca değişik girişim alanlarında beliren

that manifest themselves in different fields of endeavor.

dört ayrı şeklin sadece birisidir.

Çizgi romanda, nasıl işlediğine ilişkin

In comics, I know that it results in sort of a formalist attitude

kavrama çabalarını bir türlü

towards trying to understand how it works.

biçimci kılar diye sanırım.

Then there's another, more classical attitude

Bundan başka, güzelliğe ve ustalığa odaklı,

which embraces beauty and craft;

daha klasik bir yaklaşım var.

another one which believes in the pure transparency of content;

Ayrıca, içeriğin mutlak saydamlığına inanan yaklaşım var.

and then another, which emphasizes the authenticity of human experience

Ve sonunda,

insan deneyinin özgünlüğünü, dürüstlüğünü ve saflığını

and honesty and rawness.

vurgulayan yaklaşım.

These are four very different ways of looking at the world.

Bu, dünyayı görmenin dört şeklidir. Onlara birer ad taktım bile.

I even gave them names:

Klasik, canlıcı, biçimci ve ikonoklast.

the classicist, the animist, the formalist and iconoclast.

Interestingly, they seem to correspond more or less

İlginç olan, bunun az çok Jung'un insan düşüncesini

bölme şekline benzemesi.

to Jung's four subdivisions of human thought.

And they reflect a dichotomy of art and delight

Bir de, solda sanatı,

on left and the right;

sağda yaşamı;

tradition and revolution on the top and the bottom.

üstte geleneği, altta devrimi yansıyor.

And if you go on the diagonal, you get content and form,

Köşegenlere de bakarsanız, içerik-biçim ve

güzellik-gerçeklik karşıtlıkları görürsünüz.

and then beauty and truth.

And it probably applies just as much to music and movies and fine art,

Bu şema aynı şekilde müzik, sinema,

ve güzel sanatlar için de uygulanabilir

which has nothing whatsoever to do with vision at all,

ama bunun görme ile hiç alakası yok.

or, for that matter, nothing to do with our conference theme

Hatta konferansımızın başlığı olan "Doğadan Esinti" ile

of "Inspired by Nature,"

hiç ilgisi de yok.

except to the extent of the fable of the frog

Şu hikayenin çağrıştırdığı anlamın dışında:

who gives a ride to the scorpion on his back to get across the river

Kurbağa akrebi ırmağın karşı yakasına taşımayı kabul eder

because the scorpion promises not to sting him,

çünkü akrep, kurbağayı sokmayacağını söz verdi.

Ama akrep yine de sokar ve ikisi de ölür.

but the scorpion stings him anyway and they both die,

Fakat bir an önce kurbağa akrebe, niçin soktuğunu sorar ve akrep,

but not before the frog asks him why, and the scorpion says,

"Doğamda olan bir şey" diye cevaplar --

"Because it's my nature."

bu anlamda, evet.

In that sense, yes.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Yani, doğamda

So this was my nature.

olan bir şeydi. Aslında yürüdüğüm yolu,

The thing was, I saw that the route I took

yani eserlerimde bu görüşün olduğunu ve

to discovering this focus in my work

benim kim olduğumu keşfetmeye giden yolu,

and who I was --

beni bu keşfe doğru götürecek

I saw it as just this road to discovery.

araç olarak gördüm sadece.

Actually, it was just me embracing my nature,

Yani aslında doğamda olan şeyi kabul ettim

which means that I didn't actually fall that far from the tree, after all.

ve öyleyse

ailemden o kadar uzaklaşmadım.

So what does a "scientific mind" do in the arts?

Peki, "bilimsel akıl"ın

sanatta işi ne?

I started making comics, but I also started trying to understand them,

Ben, çizgi roman yapmaya ve

neredeyse eşzamanlı olarak çizgi romanı anlamaya çalışmaya başladım.

almost immediately.

Ve keşfettiğim en önemli şeylerden biri,

One of the most important things about comics that I discovered

çizgi romanın görsel bir araç olduğu

was that comics are a visual medium,

ama içinde bütün duyuları bulundurmaya çalıştığı idi.

but they try to embrace all of the senses within it.

So, the different elements of comics, like pictures and words,

Çizgi romanda bulunan, resim, kelimeler, farklı semboller

and the different symbols and everything in between

ve aralarında kalan her şey gibi

that comics presents,

çeşitli öğelerin hepsi,

are all funneled through the single conduit, a vision.

tek görme duyusu aracılığıyla bize ulaşır.

So we have things like resemblance,

Öyleyse, benzerlik var ve

where something which resembles the physical world can be abstracted

fiziksel dünyaya benzeyen bir öğe bir kaç yöne doğru

soyutlanabilir:

in a couple of different directions:

abstracted from resemblance, but still retaining the complete meaning,

benzerlikten soyutlanıp

bütün anlamını saklayabilir;

or abstracted away from both resemblance and meaning

veya hem benzerlik hem de anlamdan soyutlanarak resim sahasına getirilebilir.

towards the picture plane.

Put all these three together, and you have a nice little map

Bu üç nokta, çizgi romanın

görsel tarafınının sınırlarını beliren

of the entire boundary of visual iconography,

which comics can embrace.

birer kutuptur.

And if you move to the right you also get language,

Sağa doğru giderseniz, dile ulaşacaksınız

because that's abstracting even further from resemblance,

çünkü dil, benzerlikten daha ileri soyutlanarak elde alınır

but still maintaining meaning.

ama anlamı saklıyor.

Vision is called upon to represent sound

Görme, sesi teslim etmek

and to understand the common properties of those two

ve ikisinin ortak özelliklerini ve mirasını

anlamak için çağrılır.

and their common heritage as well;

Bir de, görsel içinde sesin dokumunu teslim etmek,

also, to try to represent the texture of sound

to capture its essential character through visuals.

öz karakterini kavramak için.

There's also a balance between the visible and the invisible in comics.

Çizgi romanda aynı zamanda görülen ile

görülmeyen arasındaki denge var.

Comics is a kind of call and response,

Çizgi roman, çağrı-cevap şeması

in which the artist gives you something to see within the panels,

üzerinde kurulur:

Sanatçı size, pano içinde göreceğiniz

ve panolar dışında hayal edeceğiniz öğeleri verir.

and then gives you something to imagine between the panels.

Also, another sense which comics' vision represents,

Bir de çizgi roman görmesinin

teslim ettiği başka bir duyu: zaman.

and that's time.

Sequence is a very important aspect of comics.

Sıralama, çizgi romanın çok önemli yönüdür.

Comics presents a kind of temporal map.

Çizgi roman bir zaman haritasıdır.

And this temporal map was something that energizes modern comics,

Ve bu zaman haritası, modern çizgi romana enerji veren unsurdur.

but I was wondering if perhaps it also energizes

Ben ise "belki başka biçimlere de enerji veriyor"

other sorts of forms,

diye düşündüm ve tarih içinde

and I found some in history.

buldum.

You can see this same principle operating

Aynı fikrin eskiçağ versiyonlarında

in these ancient versions of the same idea.

aynı ilkeyi görebilirsiniz.

What's happening is,

Sanatsal biçim, mevcut teknolojiyle

an art form is colliding with a given technology,

uyum içindedir,

ister Mısır'daki Katibin Mezarı'nda olduğu gibi taş üzerine boya olsun,

whether it's paint on stone,

like the Tomb of Menna the Scribe in ancient Egypt,

or a bas-relief sculpture rising up a stone column,

ister taş sütun boyunca yukarıya doğru giden yarım kabartma olsun,

or a 200-foot-long embroidery,

ister 60 metre uzunluğunda nakış olsun,

or painted deerskin and tree bark

ister 88 akordeonvari katlanmış sayfa boyunca

running across 88 accordion-folded pages.

uzanan geyik derisi ve ağaç kabuğu olsun.

What's interesting is, once you hit "print" --

İlginç olan şudur ki,

and this is from 1450, by the way --

matbaanın keşfinden, yani 1450'den itibaren

all of the artifacts of modern comics start to present themselves:

tüm modern çizgi roman teknikleri görülmeye başlar:

düz çizgili pano sıralanması,

rectilinear panel arrangements,

simple line drawings without tone,

basit tonsuz çizgi çizmeler,

and a left-to-right reading sequence.

soldan sağa okuma sırası.

And within 100 years, you already start to see word balloons and captions,

Ve 100 yıl içinde

artık balonları ve başlıkları fark etmeye başlarsınız.

and it's really just a hop, skip and a jump from here to here.

Ve bu resimlerle çağımızın çizgi romanı arasında mesafe çok kısadır.

So I wrote a book about this in '93, but as I was finishing the book,

1993'te bunun üzerine bir kitap yazdım

ve kitabı bitirecekken

I had to do a little bit of typesetting,

biraz dizgi yapmam gerekiyordu

ve bitişikteki kırtasiyeye gitmekten usandığım için

and I was tired of going to my local copy shop to do it,

bilgisayar aldım.

so I bought a computer.

And it was just a little thing --

Basit bir şeydi -- metin girişi dışında pek işe yaramıyordu --

it wasn't good for much except text entry --

ama babam bana, 70'lerde Moore Yasası'ndan

but my father had told me about Moore's law back in the '70s,

bahsettiğinden geleceğin farkındaydım.

and I knew what was coming.

And so, I kept my eyes peeled

Dolayısıyla gözlerimi dört açıp

to see if the sort of changes that happened

matbaa öncesi çizgi romanından matbaa dönemi çizgi romanına

when we went from pre-print comics to print comics

geçişte olduğu gibi, matbaa sonrası çizgi romanına geçtiğimizde

would happen when we went beyond, to post-print comics.

çizgi romanın aynı şekilde değişip değişmeyeceğini görmeye çalıştım.

So, one of the first things proposed

İleri sürülen ilk savlardan biri,

was that we could mix the visuals of comics

çizgi romanın görsel tarafının

with the sound, motion and interactivity of the CD-ROMs

o günlerde yapılan CD-ROM'ların ses, hareket ve interaktifliğiyle

karıştırılabilmesi oldu.

being made in those days.

This was even before the Web.

Bu İnternet öncesinde bile oldu.

And one of the first things they did was,

Ve yaptıkları ilk şeylerden biri,

çizgi roman sayfasını olduğu gibi alarak

they tried to take the comics page as is

ekrana taşımaları oldu.

and transplant it to monitors,

Bu da klasik McLuhan'vari bir hataydı:

which was a classic McLuhanesque mistake

of appropriating the shape of the previous technology

Önceki teknolojinin biçimini, yeni teknolojinin

as the content of the new technology.

içeriği olarak kabul ettiler.

And so, what they would do is have these comic pages

Öyleyse,

basılmış çizgi roman sayfalarına benzeyen çizgi roman sayfaları vardı

that resemble print comics pages,

ve bu sayfalara ses ve hareket eklediler.

and they would introduce all this sound and motion.

The problem was that if you go with this basic idea

Ama şöyle bir sorun ortaya çıktı: Bu temel fikrindeysen

yani çizgi romanda mekanın zaman ile eşit olduğu fikrindeysen,

that space equals time in comics,

what happens is that when you introduce sound and motion,

ve içine birer zamansal olgu olan ve sadece zaman içerisinde

var olabilen ses ve hareket koyarsan,

which are temporal phenomena that can only be represented through time,

they break with that continuity of presentation.

bunlar çizgi romanın akıcılığıyla çarpışıyor.

Interactivity was another thing.

İnteraktiflik başka bir şeydi.

There were hypertext comics, but the thing about hypertext

Hipermetin çizgi romanı da vardı.

Ama hipermetinde

ya her şey buradadır, ya burada değildir, ya da buraya bağlıdır:

is that everything in hypertext is either here, not here,

Hipermetin, derinlemesine gayri mekansaldır.

or connected to here;

it's profoundly nonspatial.

Abraham Lincoln'dan Lincoln penny'ye,

The distance from Abraham Lincoln to a Lincoln penny

Penny Marshall'a, Marshall Planı'na,

to Penny Marshall to the Marshall Plan to "Plan 9" to nine lives:

"Plan 9"a, dokuz yaşama mesafe,

hep aynıdır.

it's all the same.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

But in comics,

Fakat çizgi romanda

every aspect of the work, every element of the work,

eserin her tarafının, her öğesinin

has a spatial relationship to every other element at all times.

daima her diğer öğesine mekansal bir bağlılığı vardır.

So the question was:

Ve şu soru belirdi:

Was there any way to preserve that spatial relationship

Bu mekansal bağlılığı muhafaza etmenin ve

while still taking advantage of all of the things

aynı zamanda dijital çağın bize sunduğu tüm fırsatlardan

istifade etmenin bir yolu var mı?

that digital had to offer us?

And I found my personal answer for this

Ben kendi kişisel cevabımı size göstermiş olduğum

in those ancient comics that I was showing you.

eski çağ çizgi romanlarda buldum.

Each of them has a single unbroken reading line,

Onlardan her birisinde, tek, aralıksız okuma çizgisi var,

whether it's going zigzag across the walls or spiraling up a column

ister duvarlar üzerinde zikzak olsun,

ister sütun boyunca yükselen helezon olsun,

or just straight left to right,

ister soldan sağa, ister 88 akordeonvari sayfa boyunca

or even going in a backwards zigzag across those 88 accordion-folded pages,

geriye giden zikzak olsun.

Bütün bunlarda aynı şey oluyor, ki bu temel bir fikirdir:

the same thing is happening;

that is, that the basic idea that as you move through space

Mekan içinde hareket ettikçe, zaman içinde de hareket ediyorsun fikri,

you move through time,

istisna olmaksızın beliriyor.

is being carried out without any compromise,

İstisnalar, matbaa ile birlikte başladı.

but there were compromises when print hit.

Adjacent spaces were no longer adjacent moments,

Bitişik yerler, bitişik anlar değildi artık

so the basic idea of comics was being broken again and again

ve çizgi romanın temel fikri reddediliyordu tekrar tekrar,

and again and again.

tekrar tekrar.

And I thought, OK, well, if that's true,

Ben de şöyle düşündüm:

Peki, bu doğruysa günümüzün matbaasının

is there any way, when we go beyond today's print,

ötesine giderek bunu geri getirmemizin

to somehow bring that back?

bir yolu var mı?

Now, the monitor is just as limited as the page, technically, right?

Şimdi ekran, teknik olarak sayfa kadar

sınırlıdır, değil mi?

It's a different shape, but other than that,

Şekli farklıdır ama bunun dışında

it's the same basic limitation.

aynı temel sıralama söz konusudur.

But that's only if you look at the monitor as a page,

Ama bu yalnızca ekrana sayfa muamelesi yaparsanız geçerlidir.

but not if you look at the monitor as a window.

Ekranı bir pencere olarak görürseniz, geçerli değildir.

And that's what I propose,

Ve ben şunu teklif ettim: Belki çizgi romanları sonsuz bir tuval

that perhaps we could create these comics on an infinite canvas,

üzerinde yapabilirdik,

along the X axis and the Y axis

X ve Y eksenleri ve merdivenler boyunca.

and staircases.

We could do circular narratives that were literally circular.

Kelimenin tam anlamıyla döngüsel hikayeler kurabilirdik.

Hikayede kelimenin tam anlamıyla dönüşleri yapabilirdik.

We could do a turn in a story that was literally a turn.

Parallel narratives could be literally parallel.

Gerçekten paralel olacak paralel anlatılar.

X, Y and also Z.

X, Y, bir de Z.

So I had all these notions.

Geç 1990'larda bütün bu sezilerim vardı

This was back in the late '90s,

Ve meslektaşlarım beni oldukça çılgın sandı

and other people in my business thought I was pretty crazy,

but a lot of people then went on and actually did it.

ama pek çok kişi, devam ederek sezdiklerimi gerçekleştirdi.

I'm going to show you a couple now.

Şimdi bir kaç örnek göstereceğim.

This was an early collage comic by a fellow named Jasen Lex.

Jason Lex adındaki meslektaşımın yaptığı erken bir kolaj çizgi roman bu.

And notice what's going on here.

Burada neyin olup bittiğini fark edin.

What I'm searching for is a durable mutation --

Benim aradığım, hepimizin aradığı şey,

that's what all of us are searching for.

kalıcı bir değişimdir.

As media head into this new era,

Medya bu yeni çağa girerken

biz değişimleri arıyoruz,

we are looking for mutations that are durable,

kalıcı, kalma gücü olan değişimleri.

that have some sort of staying power.

Now, we're taking this basic idea of presenting comics in a visual medium,

Şimdi bu basit fikri, görsel bir araç içerisinde çizgi romanı sunma fikrini benimseyip

and we're carrying it through all the way from beginning to end.

çizgi romana başından sonuna kadar görsel araç muamelesi yapıyoruz.

Biraz önce gördüğünüz çizgi romanın bütünü

That's that entire comic you just saw, up on the screen right now.

şu an ekranda.

But even though we're only experiencing it one piece at a time,

Gerçi onu yalnızca küçük parçalarla algılayabiliyoruz ama

that's just where the technology is right now.

bu, teknolojinin şu an bulunduğu yerden dolayı böyledir.

As the technology evolves,

Teknoloji geliştiği,

as you get full immersive displays and whatnot,

tamamen kaptıran görünüşleri ve bilmem neleri elde ettiğimiz sürece

this sort of thing will only grow; it will adapt.

bu gibi şeyler de gelişecektir.

Benimsenecek,

It will adapt to its environment; it's a durable mutation.

çevresine uydurulacak:

Kalıcı bir değişim olacak.

Here's another one.

Başka bir çizgi romanı göstereceğim size. Drew Weing'in yaptığı,

This is by Drew Weing; this is called

adı

"'Pup' Ponders the Heat Death of the Universe."

"Pop, Evrenin Isıl Ölümü Üzerine Kafa Yoruyor" olan bir çizgi roman.

See what's going on here

Burada neyin olup bittiğine bakın:

as we draw these stories on an infinite canvas

Sonsuz tuval üzerinde çizdiğimizde

aracın kendisiyle ilgili saf bir dışavurum

is you're creating a more pure expression of what this medium is all about.

yaratıyoruz.

We'll go by this a little quickly. You get the idea.

Bunu çabuk gözden geçireceğiz: Anlıyorsunuzdur.

I just want to get to the last panel.

Son panoya gelmek istiyorum sadece...

[Cat 1: Pup! Earth to Pup! Cat 2: Come play baseball with us!]

(Gülüşmeler)

(Laughter)

Buyurun.

[Pup: Did either of you realize

that eventually the universe will be nothing but a thin, cold gas

(Gülüşmeler)

spread across infinite, lonely space?]

[Cat 1: Oh ... Cat 2: We'd better hurry, then!]

(Gülüşmeler)

(Laughter)

Just one more.

Bir tane daha.

Hani sonsuz tuval.

Talk about your infinite canvas.

It's by a guy named Daniel Merlin Goodbrey, in Britain.

Daniel Merlin Goodbrey adlı bir İngiliz tarafından yapıldı.

Why is this important?

Peki, bu niçin önemli?

I think this is important because media --

Bence, medya,

all media --

tüm medya, bize

provide us a window back into our world.

dünyamıza geri bakan bir pencere verdiği için önemlidir.

Now, it could be that motion pictures and eventually, virtual reality,

Şimdi, belki bir gün filmler,

nihayet de sanal gerçeklik veya bir karşılığı,

or something equivalent to it, some sort of immersive display,

yani bizi tamamen kaptıran bir araç,

is going to provide us with our most efficient escape

bize bulunduğumuz dünyadan en etkili kaçış yolunu verecektir.

from the world that we're in.

Çoğu insanın hikaye anlatmaya başvurmasının nedeni, kaçma isteğidir zaten.

That's why most people turn to storytelling, to escape.

But media provides us with a window back into the world we live in.

Ama medya bize, yaşadığımız dünyaya geri

bakan bir pencere veriyor.

And when media evolve

Ve medya geliştikçe

so that the identity of the media becomes increasingly unique --

kimliği giderek daha çok benzersiz olmaya başlar.

because what you're looking at is comics cubed,

Çünkü şu an küplü çizgi romana bakıyorsunuz.

you're looking at comics that are more comics-like

Her zamankinden daha çok kendine özgü bir çizgi romana bakıyorsunuz.

than they've ever been before --

when that happens, you provide people with multiple ways

Böyle bir şey olunca insanlara, dünyaya çeşitli pencerelerden

of reentering the world through different windows.

geri dönmenin çok fazla yolunu veriyorsunuz.

And when you do that, it allows them to triangulate the world they live in

Ve bunu yaptığınızda onlara dünyaya düzen verme fırsatını,

dünyanın şeklini görme fırsatını veriyorsunuz.

and see its shape.

That's why I think this is important.

Bu yüzden bunun önemli olduğunu düşünüyorum.

One of many reasons, but I've got to go now.

Bu, bir çok nedenden biri ama şimdi gitmem lazım.

Thank you for having me.

Teşekkürler.