Thomas Goetz: It's time to redesign medical data

Thomas Goetz: Tıbbı verileri yeniden tasarlamanın vakti geldi.

Çeviri: Isil Arican Gözden geçirme: Sancak Gülgen

I'm going to be talking to you

Size bugün burada

about how we can tap

sağlık hizmetinde gerçekten

a really underutilized resource in health care,

olması gerekenden az faydalanılan birşeyden bahsedeceğim,

which is the patient,

yani hastadan,

or, as I like to use the scientific term,

ya da -- daha bilimsel bir terim kullanmayı seçiyorum--

people.

insanlardan.

Because we are all patients, we are all people.

Çünkü hepimiz hastayız, hepimiz insanız,

Even doctors are patients at some point.

hatta doktorlar bile bazı zamanlarda hastalar.

So I want to talk about that

Bu nedenle bundan bahsetmek istiyorum

as an opportunity

ve bu konuyu ülkemizde ve hatta bütün dünyada

that we really have failed to engage with very well in this country

insanları için içine çok iyi sokamadığımızı göstermek için

and, in fact, worldwide.

bir fırsat olarak görüyorum.

If you want to get at the big part --

Eğer olayı büyük açıdan görmek isterseniz

I mean from a public health level, where my training is --

yani halk sağlığı açısından, ki benim eğitimim bu yönde --

you're looking at behavioral issues.

davranışssal sorunlara bakıyorsunuz,

You're looking at things where people are actually given information,

insanlara bilgi verilmesine rağmen, onların bu verilen bilgileri

and they're not following through with it.

izleyip uygulamadıkları şeyler.

It's a problem that manifests itself in diabetes,

Bu diyabette, şişmanlıkta, pekçok kalp hastalığında

obesity, many forms of heart disease,

kendini gösteren bir durum,

even some forms of cancer -- when you think of smoking.

hatta bazı kanserlerde bile -- sigara içmeyi düşünün.

Those are all behaviors where people know what they're supposed to do.

Bunların hepsi, insanların yapmamaları gerektiğini bildiği davranışlar.

They know what they're supposed to be doing,

Ne yapmaları gerektiğini aslında biliyorlar,

but they're not doing it.

ama onu yapmıyorlar.

Now behavior change is something

Davranış değişikliği tıp alanındaki

that is a long-standing problem in medicine.

çözülememiş en köklü sorunlardan biri.

It goes all the way back to Aristotle.

Taa Aristo'ya kadar gidiyor.

And doctors hate it, right?

Doktorlar da bundan nefret ediyorlar, tamam.

I mean, they complain about it all the time.

yani, her zaman bu konudan yakınıyorlar.

We talk about it in terms of engagement, or non-compliance.

Hastayı işin içine katma konusunda bunlardan bahsediyoruz, hasta uyumsuzluğu

When people don't take their pills,

insanlar ilaçlarını almadıklarında ya da

when people don't follow doctors' orders --

doktorun önerilerini dinlemediklerinde bu oluyor.

these are behavior problems.

Bunlar davranışssal problemler.

But for as much as clinical medicine

Her ne kadar klinik tıp

agonizes over behavior change,

davranış değişikliğ nedeniyle acı çekiyor olsa da

there's not a lot of work done

bu sorunu çözmek için çok fazla da

in terms of trying to fix that problem.

uğraştığı söylenemez.

So the crux of it

Sonuçta iş

comes down to this notion of decision-making --

bir karar alma noktasına geliyor --

giving information to people in a form

insanlara onları sadece eğitecek

that doesn't just educate them

ya da bilgilendirecek değil,

or inform them,

aynı zamanda daha iyi kararlar

but actually leads them to make better decisions,

almalarını sağlayacak, daha iyi seçimler yapmalarını

better choices in their lives.

sağlayacak bilgiler vermek.

One part of medicine, though,

Tıbbın bir bölümü

has faced the problem of behavior change pretty well,

bu davranış değişikliği olayı ile çok iyi yüzleşmiş durumda,

and that's dentistry.

o da diş hekimliği.

Dentistry might seem -- and I think it is --

Diş hemiliği biraz -- ki bence biraz öyle --

many dentists would have to acknowledge

diş hekimlerinin çoğu işlerini

it's somewhat of a mundane backwater of medicine.

tıbbın sıradan, küçük bir yan dalı olarak görürler.

Not a lot of cool, sexy stuff happening in dentistry.

Diş hekimliğinde çekici, karizmatik şeyler çok fazla olmaz.

But they have really taken this problem of behavior change

Ama onlar bu davranış değişikliği soruna çok iyi eğilmişler

and solved it.

ve onu çözmüşler.

It's the one great preventive health success

Ve bu, saplık sistemimizdeki en muhteşem

we have in our health care system.

koruyucu hekimlik başarılarından biri.

People brush and floss their teeth.

İnsanlar dişlerini fırçalıyo ve diş ipi kullanıyorlar.

They don't do it as much as they should, but they do it.

Bunu yapmaları gerektiği sıklıkta yapmıyorlar, ama gene de yapıyorlar.

So I'm going to talk about one experiment

Size bir deneyden bahsetmek istiyorum

that a few dentists in Connecticut

Connecticut'taki birkaç diş hekimi

cooked up about 30 years ago.

bundan 30 yıl öcne yapmışlar bu deneyi.

So this is an old experiment, but it's a really good one,

Eski bir deney, ama çok iyi bir deney,

because it was very simple,

çünkü çok çok basit,

so it's an easy story to tell.

anlatması da kolay.

So these Connecticut dentists decided

Connecticut'taki bu diş hekimleri,

that they wanted to get people to brush their teeth and floss their teeth more often,

insanların daha sık dişlerini fırçalamarı ve diş ipi kullanmalarını sağlamak istemiş.

and they were going to use one variable:

Bu nedenle tek bir değişkeni ele almışlar:

they wanted to scare them.

insanları korkutmak istemişler.

They wanted to tell them how bad it would be

Onlara eğer dişlerini fırçalamazlarsa ve

if they didn't brush and floss their teeth.

diş ipi kullanmazlarsa neler olacağını göstermişler.

They had a big patient population.

Epey büyük bir hasta grubuna sahiplermiş.

They divided them up into two groups.

Onları iki gruba ayırmışlar.

They had a low-fear population,

Düşük-korku grubuna,

where they basically gave them a 13-minute presentation,

13 dakikalık bir sunum yapmışlar,

all based in science,

bilimsel bir sunum,

but told them that, if you didn't brush and floss your teeth,

ve dişlerini fırçalamaz ve diş ipi kullanmazlarsa

you could get gum disease. If you get gum disease, you will lose your teeth,

diş eti hastalığına yakalanabileceklerini, ve dişlerinin döküleceğini

but you'll get dentures, and it won't be that bad.

ama takma diş yaptırabileceklerini, bunun da çok kötü olmadığını göstermişler.

So that was the low-fear group.

Bu düşük-korku grubu.

The high-fear group, they laid it on really thick.

Yüksek-korku grubuna gerçekten epey yüklenmişler.

They showed bloody gums.

Kanlı diş etleri,

They showed puss oozing out from between their teeth.

dişlerin arasından sızan irinler göstermişler,

They told them that their teeth were going to fall out.

dişlerinin döküleceğini söylemişler,

They said that they could have infections

çeşitli enfeksiyonlar kapacaklarını, bu enfeksiyonların çene kemiklerine

that would spread from their jaws to other parts of their bodies,

hatta vücutlarının başka yerlerine yayılabileceğini,

and ultimately, yes, they would lose their teeth.

ve sonnda dişlerini kaybedeceklerini göstermişler.

They would get dentures, and if you got dentures,

Sonunda takma diş yaptırabileceklerini, ama gene de onlarla

you weren't going to be able to eat corn-on-the-cob,

mısırı koçanından yiyemeyeceklerini,

you weren't going to be able to eat apples,

elma ısıramayacaklarını,

you weren't going to be able to eat steak.

biftek çiğneyemeyeceklerini;

You'll eat mush for the rest of your life.

hayat boyu püre yemek zorunda kalacaklarını söylemişler.

So go brush and floss your teeth.

Sonunda veridikleri mesaj

That was the message. That was the experiment.

şimdi gidin ve dişlerinizi fırçalayın imiş. Deney buymuş.

Now they measured one other variable.

Bir değişkeni daha ölçmüşler.

They wanted to capture one other variable,

Ölçmek istedikleri bu değişken

which was the patients' sense of efficacy.

hastaların yararlılık hissiyatlarını ölçmek istemişler.

This was the notion of whether the patients felt

Yani hastanın gerçekten de gidip dişlerini fırçalayacağını

that they actually would go ahead and brush and floss their teeth.

düşünüp düşünmediği.

So they asked them at the beginning,

Onlara sunumun başında bunu sormuşlar,

"Do you think you'll actually be able to stick with this program?"

"Gerçekten bu plana uyabileceğinizi düşünüyor musunuz?"

And the people who said, "Yeah, yeah. I'm pretty good about that,"

"Tabi kesinlikle bunu uygulayacağımdan eminim." diyenler

they were characterized as high efficacy,

yüksek yararlılık grubu olarak belirlenmiş.

and the people who said,

bazı insanlar da,

"Eh, I never get around to brushing and flossing as much as I should,"

"Gerçekte dişlerimi yapmam gerektiği kadar fırçalayamıyorum."

they were characterized as low efficacy.

diyenler de düşük etkinlik grubu.

So the upshot was this.

Deneyin sonucu ise şu çıkmış,

The upshot of this experiment

deney sonucunda,

was that fear was not really a primary driver

korkunun aslında önde giden bir itici güç

of the behavior at all.

olmadığını bulmuşlar.

The people who brushed and flossed their teeth

Dişlerini daha sıklıkla fırçalayıp diş ipi kullanan insanlar

were not necessarily the people

yapmazlarsa olacaklardan korkan

who were really scared about what would happen --

insanlar değilmiş her zaman --

it's the people who simply felt that they had the capacity

ilginç bir şekilde bunu yapabilecek kapasitesi

to change their behavior.

olduğuna inanan insanlarmış.

So fear showed up as not really the driver.

yani, korku ana itici güç değil,

It was the sense of efficacy.

etkinlik hissiyatı esas itici güçmüş.

So I want to isolate this,

Bunu özellikle ayrı tutmak istedim,

because it was a great observation --

çünkü bu müthiş bir gözlem --

30 years ago, right, 30 years ago --

30 yıl önce, evet tam 30 yıl önce --

and it's one that's laid fallow in research.

bu konu araştırma konusu olarak epeyce ihmal edilmiş durumda.

It was a notion that really came out

Onlar, o zaman insaların bir şekilde kendilerini muktedir

of Albert Bandura's work,

hissetmelerini saplamak mümkün mü

who studied whether

konusunu araştıran Albert Bandura'nın

people could get a sense of empowerment.

araştırmalarından çıkan bir fikir bu.

The notion of efficacy basically boils down to one -- that

Etkinlik hissiyatı basitçe şu demek,

if somebody believes that they have the capacity to change their behavior.

bir kimsenin herhangi bir davranışı değiştirebilme gücü olduğuna inanması.

In health care terms, you could characterize this

Sağlık alanında, bunu bir kimsenin

as whether or not somebody feels

daha sağlıklı olabileceği bir yol görebileceğini hissetmesi

that they see a path towards better health,

olarak açıklayabilirsiniz,

that they can actually see their way towards getting better health,

bu yolu görebildikleri anda, sağlıklarının daha iyiye gittiğini göreceklerdir.

and that's a very important notion.

Bu çok önemli bir hissiyat.

It's an amazing notion.

Muhteşem bir hissiyat.

We don't really know how to manipulate it, though, that well.

Ama bu hissiyatı ne şekilde etkin kullanacağımızı bilmiyoruz.

Except, maybe we do.

Belki de biliyoruzdur.

So fear doesn't work, right? Fear doesn't work.

Korku işe yaramıyor, korku işe yaramıyor.

And this is a great example

Bu gördüğünüz, bu konuyu

of how we haven't learned that lesson at all.

hiş anlamadığımıza çok güzel bir örnek.

This is a campaign from the American Diabetes Association.

Bu, Amerik Diyabet Birliği'nin bir kampanyasından.

This is still the way we're communicating messages about health.

Sağlık ile ilgili iletişim kurarken hala bu tip şeyler kullanıyoruz.

I mean, I showed my three-year-old this slide last night,

Yani, bu resmi dün 3 yaşındaki çocuğuma gösterdim,

and he's like, "Papa, why is an ambulance in these people's homes?"

dedi ki " Baba, ambulans neden insanların evlerine girmiş?"

And I had to explain, "They're trying to scare people."

Ona "insanları korkutmaya çalışıyorlar." diye açıkladım.

And I don't know if it works.

Ve bunun işe yarayıp yaramadığını bilmiyorum.

Now here's what does work:

İşte size işe yarayan bir şey,

personalized information works.

kişiselleşmiş bilgi işe yarıyor.

Again, Bandura recognized this

Bandura bunu yıllarca

years ago, decades ago.

hatta onlarca yıl önce fark etmişti.

When you give people specific information

İnsanlara sağlıkları ile ilgili özelleşmiş bilgi verirseniz

about their health, where they stand,

diğerlerine göre nerede olduklarını,

and where they want to get to, where they might get to,

nereye gidebileceklerini, veya kendilerini nerede bulacaklarını

that path, that notion of a path --

hissettirirseniz, bir yol çizerseniz

that tends to work for behavior change.

davranış değişikliğine neden olma ihtimaliniz artar.

So let me just spool it out a little bit.

Biraz açmama izin verin.

So you start with personalized data, personalized information

Kişiselleştirilmiş veri ile başlamanız lazım, kişisel bilgi,

that comes from an individual,

bir bireye ait,

and then you need to connect it to their lives.

sonra bunu o bireyin yaşantısı ile bağdaştırmanız gerekli.

You need to connect it to their lives,

Yaşamları ile bağdaitırmanız lazım,

hopefully not in a fear-based way, but one that they understand.

ve bunu korkuya dayalı olarak değil, anlayabilecekleri şekilde yapmalı.

Okay, I know where I sit. I know where I'm situated.

Tamam, nerede durduğumu biliyorum, yerimin neresi oldunu biliyorum.

And that doesn't just work for me in terms of abstract numbers --

Ama bu benim için soyut rakamlarla olmaz,

this overload of health information

Başa çıkmamız gereken

that we're inundated with.

bu muazzam sağlık verisi

But it actually hits home.

hedefine bir şekilde ulaşıyor.

It's not just hitting us in our heads; it's hitting us in our hearts.

Sadece beynimize değil, kalbimize de ulaşıyor.

There's an emotional connection to information

Bu veriyle duygusal anlamda bir bağlantımız var.

because it's from us.

çünkü bize ait bir veri.

That information then needs to be connected to choices,

Daha sonra bu bilginin seçeneklele bağlantılandırılması gerekir,

needs to be connected to a range of options,

bir dizi seçim ile,

directions that we might go to --

gitmek istediğimiz yönlerle,

trade-offs, benefits.

tercihler ve faydalarla.

Finally, we need to be presented with a clear point of action.

Son olarak da, bize net bir hareket planı sunulmalı.

We need to connect the information

Bilgiyi her zaman hareket ile

always with the action,

bağdaştırmalıyız,

and then that action feeds back

böylece hareket, bir başka veri ile

into different information,

geri bildirim yapar ve

and it creates, of course, a feedback loop.

elbette ki bir geribildirim döngüsü yaratır.

Now this is a very well-observed and well-established notion

Bu çok iyi gizlemlenmiş ve dökümante edilmiş bir

for behavior change.

davranış değişimi.

But the problem is that things -- in the upper-right corner there --

Ama buradaki sorun sağ üst köşede,

personalized data, it's been pretty hard to come by.

kişisel veri, işte buna ulaşması epey zor.

It's a difficult and expensive commodity,

Şimdiye dek zor ve pahalı bir

until now.

üründü.

So I'm going to give you an example, a very simple example of how this works.

Size bunun nasıl işlediğini gösteren basit bir örnek göstereceğim.

So we've all seen these. These are the "your speed limit" signs.

Bunlarda görmüşsünüzdür. Bunlar "sizin hızınız" işaretleri.

You've seen them all around,

Onları her yerde görmüşsünüzdür.

especially these days as radars are cheaper.

özellikle radarların artık daha ucuz olduğu şu günlerde.

And here's how they work in the feedback loop.

Geri bildirim döngüsü şu şekilde işliyor.

So you start with the personalized data

Bulunduğunuz yoldaki hız limitinin

where the speed limit on the road that you are at that point

25 olduğu bir noktadaki kişisel verilerle

is 25,

başlıyorsunuz,

and, of course, you're going faster than that.

ve elbette limitten hızlı gidiyorsunuz.

We always are. We're always going above the speed limit.

Hepimiz öyle yapıyoruz. Hepimiz limitin üzerinde gidiyoruz.

The choice in this case is pretty simple.

Buradaki seçenekler çok basit.

We either keep going fast, or we slow down.

Ya hızlı gitmeye devam ederiz, ya da yavaşlarız.

We should probably slow down,

Muhtemelen yavaşlamamız lazım,

and that point of action is probably now.

ve bunu limdi yapmamız gerekli.

We should take our foot off the pedal right now,

Ayağımızı gaz pedalından şimdi çekmeliyiz.

and generally we do. These things are shown to be pretty effective

Genelde de bunu yaparız; bu uyarıların insanların yavaşlamalarını

in terms of getting people to slow down.

sağlamada çok etkili oldukları görülmüş.

They reduce speeds by about five to 10 percent.

Trafiğin hızını yaklaşık %10 azaltıyorlar.

They last for about five miles,

Etkileri yaklaşık 5 mil sürüyor.

in which case we put our foot back on the pedal.

daha sonra ayağımızı gaz pedalına geri koyuyoruz.

But it works, and it even has some health repercussions.

Ama işe yarıyorlar, hatta sağlığınızı bile biraz etkiliyorlar.

Your blood pressure might drop a little bit.

Tansiyonunuz düşüyor birazcık.

Maybe there's fewer accidents, so there's public health benefits.

belki daha az trafik kazası oluyo, yani halk sağlığına da faydalılar.

But by and large, this is a feedback loop

Ama bakacak olursanız, bu çok hoş

that's so nifty and too rare.

bir geri bildirim döngüsü.

Because in health care, most health care,

Çünkü sağlık hizmetlerinde, çoğunda,

the data is very removed from the action.

veri davranıştan çok kopuktur.

It's very difficult to line things up so neatly.

Ve bunlar bir araya bu şekilde düzgün getirmek pek olası değildir.

But we have an opportunity.

Ama önmüzde bir fırsat var.

So I want to talk about, I want to shift now to think about

Şimdi konuşmak istediğim konu ise

how we deliver health information in this country,

bu ülkede sağlık ile ilgili bilgileri nasıl sunduğumuz,

how we actually get information.

bilgileri nasıl alıyoruz.

This is a pharmaceutical ad.

Bu bir ilaç reklamı.

Actually, it's a spoof. It's not a real pharmaceutical ad.

Elbette düzmece, gerçek bir ilaç reklamı değil.

Nobody's had the brilliant idea

Henüz ürettiğ ilaca Havidol adını verecek

of calling their drug Havidol quite yet.

kadar parlak fikirli biri çıkmadı.

But it looks completely right.

Ama epey gerçek görünüyor.

So it's exactly the way we get

Sağlıkla, ilaçlarla ilgili bilgileri

health information and pharmaceutical information,

aynen bu şekilde alıyoruz,

and it just sounds perfect.

ve gerçekten de iyi görünüyor.

And then we turn the page of the magazine,

Sonra derginin bir sayfasını çeviriyorsunuz,

and we see this --

ve bunu görüyorsunuz.

now this is the page the FDA requires pharmaceutical companies

Bu sayfa, ilaç reklamı içine ya da takip eden sayfaya konması

to put into their ads, or to follow their ads,

FDA tarafından ilaç firmalarına zorunlu tutulan bir sayfa.

and to me, this is one of the most cynical exercises in medicine.

Bende bu tıptaki en alaycı uygulamalardan biri.

Because we know.

Çünkü hepimiz biliyoruz.

Who among us would actually say that people read this?

Aramızdan kim su sayfayı gerçekten okuduğunu söyleyebilir?

And who among us would actually say

Ve aramızdan kim, bu sayfayı

that people who do try to read this

gerçekten okusa bile

actually get anything out of it?

anladığını iddia edebilir?

This is a bankrupt effort

Bu sağlıkla ilgili bilginin

at communicating health information.

aktarılması yolunda heba edilmiş bir çaba.

There is no good faith in this.

İyi niyetli bir hareket değil.

So this is a different approach.

Bu ise farklı bir yaklaşım.

This is an approach that has been developed

Bu yaklaşım, Dartmouth Tıp Fakültesi'ndeki

by a couple researchers at Dartmouth Medical School,

bir grup araştırmacı tarafından geliştirildi

Lisa Schwartz and Steven Woloshin.

Lisa Schwartz ve Steven Woloshin.

And they created this thing called the "drug facts box."

İlaç bilgi kutusu diye bir şey geliştirdiler.

They took inspiration from, of all things,

İlham aldıkları yer ise beklemezsiniz ama

Cap'n Crunch.

Cap'n Crunch idi.

They went to the nutritional information box

Bu mısır gevreğinin kutusundaki besin değerleri

and saw that what works for cereal, works for our food,

tablosuna baktılar ve gördüler ki kahvaltılık gevrek için işe yarayan bu şey

actually helps people understand what's in their food.

insaların yediklei besinkerin içinde ne olduklarını anlamalarını sağlıyor.

God forbid we should use that same standard

Cap'n Crunch'ın kullandığı aynı standardı

that we make Cap'n Crunch live by

alıp da ilaç firmalarına götürürsek

and bring it to drug companies.

Tanrı bizi korusun.

So let me just walk through this quickly.

Sizle bunun hızlıca üzerinden geçmeme izin verin.

It says very clearly what the drug is for, specifically who it is good for,

Açıkçca ilaç ne için kullanılıyor onu gösteriyor, neyi iyileştiriyor,

so you can start to personalize your understanding

böylece ilaçtan aldığınız bilginin size uygunluğunu

of whether the information is relevant to you

veya bu ilacın size uygun olup olmadığını

or whether the drug is relevant to you.

kişiselleştirmeye başlayabilirsiniz

You can understand exactly what the benefits are.

İlacın faydalarını net olarak anlayabilirisiniz.

It isn't this kind of vague promise that it's going to work no matter what,

Ne olursa olsun ile yarayacağına dair belirsiz bir ima değil,

but you get the statistics for how effective it is.

ne kadar etkin olduğuna dair istatistikler var.

And finally, you understand what those choices are.

En son olarak da seçeneklerinizi görüyorsunuz.

You can start to unpack the choices involved

yan etkile nedeniyle yapabileceğiniz

because of the side effects.

seçimleri gözden geçirmeye başlayabilirsiniz.

Every time you take a drug, you're walking into a possible side effect.

Her ilaç alışınızda, bir grup yan etkiyle yüzleşme ihtmaliniz vardır.

So it spells those out in very clean terms,

Bu, yan etkileri çok açık terimlerle anlatıyor.

and that works.

Ve işe yarıyor.

So I love this. I love that drug facts box.

Bunu çok beğendim. Bu ilaç bilgileri kutucuğuna bayıldım.

And so I was thinking about,

Ben de, insanların bilgiyi

what's an opportunity that I could have

daha iyi anlamalarını sağlamak için

to help people understand information?

ne gibi bir fırsatlar var diye düşündüm:

What's another latent body of information that's out there

İnsanların işe yarar şekilde kullanmadıkları,

that people are really not putting to use?

atıl ve önemli diğer veriler nelerdir?

And so I came up with this: lab test results.

Ve aklıma laboratuvar test sonuçları geldi.

Blood test results are this great source of information.

Kan tahlil sonuçları inanılmaz bilgi kaynaklarıdır.

They're packed with information.

Bilgi ile yüklüdürler.

They're just not for us. They're not for people. They're not for patients.

Sadece bu bilgiler bizim için değil; insanlar, hastalar için değil.

They go right to doctors.

Doğrudan doktorlara gidiyorlar.

And God forbid -- I think many doctors, if you really asked them,

Ve Allah korusun, -- eğer soracak olursanız, doktorların çoğu da

they don't really understand all this stuff either.

bu verilerden pek bir şey anlamadıklarını itiraf ederler.

This is the worst presented information.

Bu, en kötü sunulan bilgilerden biri.

You ask Tufte, and he would say,

Tufte'ye sorsanız, muhtemelen,

"Yes, this is the absolute worst presentation of information possible."

"Evet, bu kesinlikle olabilecek en kötü veri sunumu" derdi.

What we did at Wired

Biz de Wired'da şunu yaptık

was we went, and I got our graphic design department

gittik, grafik tasarım departmanımızdan

to re-imagine these lab reports.

bu laboratuvar raporlarını yeniden tasarlamalarını istedik.

So that's what I want to walk you through.

Sizle birlikte şimdi bunların üzerinden geçmek istiyorum.

So this is the general blood work before,

Bu daha önce gördüğünüz rutin kan tahlilleri,

and this is the after, this is what we came up with.

bunlar da yenileri, bizim yaptıklarımız.

The after takes what was four pages --

Yenisi, bir önceki slayttaki dört sayfayı --

that previous slide was actually

bir önceki slaytta gerçeken de

the first of four pages of data

ilk dört sayfa sadece rutin

that's just the general blood work.

kan tahlillerini içeriyordu.

It goes on and on and on, all these values, all these numbers you don't know.

Sayfalarca sürüyor, bir sürü anlamadığınız deperlerü rakamlar var.

This is our one-page summary.

Bu ise bizim tek sayfalık özetimiz.

We use the notion of color.

Biz renk kavramını kullandık.

It's an amazing notion that color could be used.

Rengin sonuşlarda kullanılması müthüş bir fikir.

So on the top-level you have your overall results,

En üstte genel sonuçlarınız var,

the things that might jump out at you from the fine print.

ufak harfler arasından gözünüze hemen çarpacak şeyler.

Then you can drill down

daha sonra detaya inebilir

and understand how actually we put your level in context,

ve verilerin nasıl bir içerikle size hitap edecek hale geldiğini anlayabilirsiniz.

and we use color to illustrate

Sizin verinizin nereye düştüğünü gösterebilmek için

exactly where your value falls.

renkleri kullandık.

In this case, this patient is slightly at risk of diabetes

Bu örnekta, hastada kan şeker seviyesi nedeniyle

because of their glucose level.

hafif bir diyabet riski var.

Likewise, you can go over your lipids

Benzer şekilde, kan yağlarınız biraz yüksek olabilir,

and, again, understand what your overall cholesterol level is

ve yine, toplam kolestrol değerinizin ne olduğunu anlayabilir,

and then break down into the HDL and the LDL if you so choose.

hatta onu isterseniz HDL ve LDL seviyelerine parçalayabilirsiniz.

But again, always using color

Tekrar söylüyorum, her zaman renk kullanarak

and personalized proximity

ve bu bilginin normale

to that information.

kişisel yakınlığını göstererek.

All those other values,

Diğer verileri,

all those pages and pages of values that are full of nothing,

bu sayfalar dolusu olan ve birşey söylemeyen diğer verileri

we summarize.

bu şekilde özetliyoruz.

We tell you that you're okay, you're normal.

Size herşeyin yolunda olduğunu, tr-etkiklerinizin normal olduğunu süylüyoruz.

But you don't have to wade through it. You don't have to go through the junk.

Ama bunun için bu rakamların, işe yaramaz bu bilgilein içinde debelenmenize gerek yok.

And then we do two other very important things

Daha sonra öenmli iki şe daha yapıyoruz,

that kind of help fill in this feedback loop:

bunu geri bildirim döngüsünü sağlamak için yapıyoruz.

we help people understand in a little more detail

İnsanlar bu verilerin ne olduğu ve neleri gösterebildiğini

what these values are and what they might indicate.

biraz daha iyi anlamaya başladıklarında

And then we go a further step -- we tell them what they can do.

bir adım daha ileri gidiyoruz: Onlara ne yapabileceklerini söylüyoruz.

We give them some insight

Onlara yapabilecekleri seçimler, alabilecekleri önlemler,

into what choices they can make, what actions they can take.

hakkında öngörü aşılıyoruz.

So that's our general blood work test.

Bu bizim rutin kan tahlilimizdi.

Then we went to CRP test.

Daha sonra CRP testine baktık.

In this case, it's a sin of omission.

Bu vakada, tam tersi

They have this huge amount of space,

hiç bir iş için kullanılmayan

and they don't use it for anything, so we do.

kocaman bir alan vardı, biz de onu kullandık.

Now the CRP test is often done

CRP testi, genelde Kolesterol testini

following a cholesterol test,

takiben yapılıyor,

or in conjunction with a cholesterol test.

ya da onunla beraber.

So we take the bold step

Biz de cesur bir adım attık ve

of putting the cholesterol information on the same page,

kolesterol ile ilgili bilgiyi de aynı sayfaya koyduk,

which is the way the doctor is going to evaluate it.

zaten doktor bunları birlikte değerlendirecek.

So we thought the patient might actually want to know the context as well.

Biz de belki hastanın da bu içeriği anlaması gerektiğini düşündük.

It's a protein that shows up

CRP, kan damarlarınızda enflamasyon

when your blood vessels might be inflamed,

olduğunda yükselebilen bir protein,

which might be a risk for heart disease.

kalp hastalığı için bir risk faktörü olabilir.

What you're actually measuring

Neyi ölçtüğünüz yalın ve net bir dille

is spelled out in clean language.

açıklanmış durumda.

Then we use the information

Daha sonra zaten laboratuvar raporunda olan

that's already in the lab report.

bu bilgiyi kullanıyoruz.

We use the person's age and their gender

hastanın yaşı ve cinsiyetini kullanarak

to start to fill in the personalized risks.

kişisel risklerini belirlemeye başlıyoruz.

So we start to use the data we have

Burada, elimizdeki veriri

to run a very simple calculation

çok basite bir hesaplamada kullanıyoruz,

that's on all sorts of online calculators

gerçek riski hesaplayan bir sürü

to get a sense of what the actual risk is.

online hesap makinaları var.

The last one I'll show you is a PSA test.

Son göstermek istediğim bir PSA testi.

Here's the before, and here's the after.

Bu önceki hali, bu da sonraki.

Now a lot of our effort on this one --

Buna çok fazla mek harcadık --

as many of you probably know,

çoğunuz belki biliyorsunuzdur,

a PSA test is a very controversial test.

PSA epey tartışmalı bir test.

It's used to test for prostate cancer,

Prostat kanserinin teşhisiiçin kullanılıyor,

but there are all sorts of reasons

ama prostatın büyümesine neden olan

why your prostate might be enlarged.

pekçok başka neden de var.

And so we spent a good deal of our time

Bu nedenle, bunu belirtmek için

indicating that.

epey vakit harcadık.

We again personalized the risks.

Tekrar, riskleri kişisel hale getirdik.

So this patient is in their 50s,

Bu hasta 50 yaşlarında,

so we can actually give them a very precise estimate

bu nedenle ona prostat kanseri riski olma ihtimali

of what their risk for prostate cancer is.

konusunda oldukça hassas bir rakam verebiliriz.

In this case it's about 25 percent, based on that.

Bu örnekte %25 civarı.

And then again, the follow-up actions.

Bndan başka, takip için yapılması gerekenler de var.

So our cost for this was less than 10,000 dollars, all right.

Bizim bunları hazırlarken katlandığımız maliyet 10 bin dolardı.

That's what Wired magazine spent on this.

Yani Wired dergisinin bu işe yatırdığı para.

Why is Wired magazine doing this?

Wired dergisi bunu neden yapıyor?

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Quest Diagnostics and LabCorp,

Quest Diagnostics ve LabCorp,

the two largest lab testing companies --

en büyük iki laboratuvar firması:

last year, they made profits of over 700 million dollars

geçen yıl biri 700, diğeri de 500 milyon dolar

and over 500 million dollars respectively.

kar ettiler.

Now this is not a problem of resources;

Bakın, bu bir kaynak kısıntısı problemi değil,

this is a problem of incentives.

bu bir öncelik sorunu.

We need to recognize that the target of this information

Bizler, bu bilginin hedefini iyi anlamak zorundayız

should not be the doctor, should not be the insurance company.

doktor olmamalıü sigorta şirketi olmamalı,

It should be the patient.

hastanın kendisi olmalı hedef.

It's the person who actually, in the end,

Sonunda, yaşam biçimini değiştirmek

is going to be having to change their lives

zorunda kalacak olan ve yeni davranışlar

and then start adopting new behaviors.

edinmeye çalışacak olan kişinin kendisi.

This is information that is incredibly powerful.

Bu bilgi inanılmaz derece güçlü.

It's an incredibly powerful catalyst to change.

Değişimin en hızlı katalistlerinden biri.

But we're not using it. It's just sitting there.

Ama onu kullanmıyoruz, orada duruyor.

It's being lost.

Kayboluyor.

So I want to just offer four questions

Bu nedenle her hastaya dört adet soru

that every patient should ask,

sormalarını önermek istiyorum,

because I don't actually expect people

çünkü insanların henüz bu tip laboratuvar raporları

to start developing these lab test reports.

tasarlayacağına inanmıyorum.

But you can create your own feedback loop.

Ama kendi geri bildirim döngünüzü yaratabilirsiniz.

Anybody can create their feedback loop by asking these simple questions:

Herkes bu döngüyü basit sorular sorarak oluşturabilir.

Can I have my results?

Tetkik sonuçlarımı alabilir miyim?

And the only acceptable answer is --

ve kabul edilebilir tek cevap da --

(Audience: Yes.) -- yes.

(Seyirciler: Evet.) --evet.

What does this mean? Help me understand what the data is.

Bu ne anlama geliyor? Bu veriyi anlamama yardımcı olun.

What are my options? What choices are now on the table?

Seçeneklerim neler? Masada hangi seçenekler duruyor?

And then, what's next?

Ve sonra:bundan sonra ne olacak.?

How do I integrate this information

Bu bilgiyi, daha uzun süren yaşantıma

into the longer course of my life?

ne şekilde entegre edebilirim?

So I want to wind up by just showing

Size insanların bu bilgiyi anlama

that people have the capacity to understand this information.

kapasiteleri olduğunu göstermeye çalışıyorum.

This is not beyond the grasp of ordinary people.

Bu, sıradan insanların anlayamayacakları bir konu değil.

You do not need to have the education level of people in this room.

Bu odadaki insanları bunun hakkında eğitmemize gerek yok.

Ordinary people are capable of understanding this information,

Sıradan insanlar, kendilerine verilen bilgileri anlayabilirler, ancak

if we only go to the effort of presenting it to them

sadece onlara bu bilgileri onların anlayacağı şekilde

in a form that they can engage with.

sunmak için çaba gösterirsek.

And engagement is essential here,

Ve herkesi işin içine katmak burada çok önemli.

because it's not just giving them information;

Çünkü bu sadece onlara bilgi vermekle ilgili değil,

it's giving them an opportunity to act.

onlara harkete geömek için bir de imkan sunmak.

That's what engagement is. It's different from compliance.

İşte bu işe dahil olmak; söylenenlere uymaktan farklı bir olay.

It works totally different from the way we talk about behavior

Bu mekanizma, günümüzde tıpta davarnışlar hakkında

in medicine today.

vardığımız yargılardan tamamen farklı.

And this information is out there.

Bu bilgi dışarıda öylece duruyor.

I've been talking today about latent information,

Bugün, duağan olan bir bilgiden,

all this information that exists in the system

sistem içinde yer alan ama kullanılmayan

that we're not putting to use.

bir bilgiden bahsettim.

But there are all sorts of other bodies of information

Online hale gelen pekçok başka türl

that are coming online,

bilgi ve veri mevcut.

and we need to recognize the capacity of this information

Bu bilginin kapasitesinin farkına varmamız,

to engage people, to help people

insanları işin içine katmamız, onlara yardımcı olmamız

and to change the course of their lives.

ve onların yaşantılarının akışlarını değiştirmemiz gerekli.

Thank you very much.

Çok teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)