Catarina Mota: Play with smart materials

Catarina Mota: Akıllı materyallerle oynayabilmek

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Çeviri: Göksel Gürsoy Gözden geçirme: Kerem Yorukoglu

I have a friend in Portugal

Portekiz'de bir arkadaşımın dedesi

whose grandfather built a vehicle out of a bicycle

bir bisiklet ve çamaşır makinesi parçaları ile ailesi

and a washing machine so he could transport his family.

için bir taşıt yapmış. Bu sayede ailesini taşıyabilmiş.

He did it because he couldn't afford a car,

Bir araba satın alacak imkanı olmadığı için bunu yapmış,

but also because he knew how to build one.

ama aynı zamanda da nasıl yapacağını bildiği için elbette.

There was a time when we understood how things worked

Bir zamanlar biz bazı şeylerin nasıl çalıştığını

and how they were made, so we could build and repair them,

ve yapıldığını bilirdik, onları yeniden yapabilir veya tamir edebilirdik

or at the very least

ya da en azından

make informed decisions about what to buy.

neyi satın alacağımız konusunda daha bilinçli kararlar verirdik.

Many of these do-it-yourself practices

Birçok "kendin yap" işi

were lost in the second half of the 20th century.

20. yüzyılın ikinci yarısında kayboldu.

But now, the maker community and the open-source model

Ama şimdi, Üretici topluluk ve açık kaynak modeli

are bringing this kind of knowledge about how things work

bize bu işlerin nasıl yapılacağına dair yeniden bilgi veriyor

and what they're made of back into our lives,

ve onlar tüm bunları hayatımıza geri getiriyor.

and I believe we need to take them to the next level,

Bir şeyleri meydana getirme işini,

to the components things are made of.

sonraki seviyeye taşımamız gerektiğine inanıyoruz.,

For the most part, we still know

Çoğumuz, hala, kağıt ve tekstil gibi geleneksel

what traditional materials like paper and textiles are made of

malzemelerin neyden yapıldığını ve nasıl

and how they are produced.

üretildiğini biliyor.

But now we have these amazing, futuristic composites --

Ama şimdi elimizde şekil değiştiren plastikler,

plastics that change shape,

Elektriği ileten boyalar

paints that conduct electricity,

renk değiştiren boylar, parlayan kumaşlar

pigments that change color, fabrics that light up.

gibi muhteşem malzemeler var.

Let me show you some examples.

Size birkaç örnek göstereyim.

So conductive ink allows us to paint circuits

mesela yazıcıdan çıkarılmış devre kartları

instead of using the traditional

kullanmak yerine iletken boyalarla

printed circuit boards or wires.

devre çizebiliriz.

In the case of this little example I'm holding,

benim tenime, ışık yakarak

we used it to create a touch sensor that reacts to my skin

tepki veren bu aleti

by turning on this little light.

üretmekte kullandığımız gibi.

Conductive ink has been used by artists,

İletken mürekkep şuanda sanatçılar tarafından kullanılıyor,

but recent developments indicate that we will soon be able

fakat son gelişmeler ile lazer yazıcılar ve kalemler için

to use it in laser printers and pens.

yakında bizimde kullanımımız da olacak.

And this is a sheet of acrylic infused

Ve bu bir renksiz, ışık yayıcı partikul

with colorless light-diffusing particles.

emdirilmiş akrilik kağıdı.

What this means is that, while regular acrylic

Nasıl yani?, normal akrilik

only diffuses light around the edges,

ışığı sadece kenarlara yayarken

this one illuminates across the entire surface

bu örnek ona ışık verdiğimde

when I turn on the lights around it.

ışığı bütün yüzeye yayar.

Two of the known applications for this material

Bu materyal için bilinen iki kullanım

include interior design and multi-touch systems.

iç tasarım ve multi-touch sistemlerdir.

And thermochromic pigments

Ve termokromik pigmentler ise

change color at a given temperature.

ısı verilince renk değiştirir.

So I'm going to place this on a hot plate

Şimdi bu parçayı, ortam ısısından

that is set to a temperature only slightly higher than ambient

daha sıcak olan bir tabağa koyucam,

and you can see what happens.

ve ne olacağını göreceksiniz.

So one of the principle applications for this material

Bu malzemenin temel kullanım alanı ise

is, amongst other things, in baby bottles,

bebek biberonları gibi ürünlerdir.

so it indicates when the contents are cool enough to drink.

Bu şekilde içindeki içmek için yeterince ılık mı anlayabilirsiniz.

So these are just a few of what are commonly known

Bunlar bizim genel olarak akıllı malzemeler

as smart materials.

bildiğimiz materyallerden yalnızca birkaçı.

In a few years, they will be in many of the objects

Birkaç yıl içinde, günlük hayatta kullandığımız birçok

and technologies we use on a daily basis.

malzemede kullanılmaya başlanacaklar.

We may not yet have the flying cars science fiction promised us,

Henüz bilim kurgu filmlerinin bize vaat ettiği uçan arabaları üretemesek de

but we can have walls that change color

ısıya göre renk

depending on temperature,

değiştiren duvarlar,

keyboards that roll up,

kıvrılabilen klavyeler ve

and windows that become opaque at the flick of a switch.

düğmeye bastığınızda opak hale geçen camlar üretebiliyoruz.

So I'm a social scientist by training,

Ben Toplum Bilimi üzerine eğitim aldım,

so why am I here today talking about smart materials?

Peki neden burada durmuş akıllı malzemeler üzerine konuşuyorum ?

Well first of all, because I am a maker.

Öncelikle, ben bir üreticiyim.

I'm curious about how things work

Bir şeylerin nasıl çalıştığını

and how they are made,

ve nasıl yapıldığını merak ediyorum

but also because I believe we should have a deeper understanding

ve ayrıca bu bileşenlerin dünyamızı nasıl değiştirebileceğini

of the components that make up our world,

daha iyi anlamamız gerektiğine inanıyorum

and right now, we don't know enough about

ve görüyorum ki, geleceğimizi inşa edecek olan

these high-tech composites our future will be made of.

bu yüksek teknoloji ürünlerini tanımıyoruz.

Smart materials are hard to obtain in small quantities.

Akıllı malzemelerden küçük miktarlarda edinmek zordur.

There's barely any information available on how to use them,

Bunları nasıl kullanabileceğimiz

and very little is said about how they are produced.

ve nasıl üretebileceğimiz hakkında çok az bilgi var.

So for now, they exist mostly in this realm

Şİmdilik bu bilgiler de sadece üniversiteler

of trade secrets and patents

ve şirketlerin erişebildiği

only universities and corporations have access to.

ticaret sırları ve patentlerden oluşuyor.

So a little over three years ago, Kirsty Boyle and I

Bu sebeple Kirst Boyle ve ben üç yıldan uzun bir süre önce

started a project we called Open Materials.

Open Materials(Açık Malzemeler) adında bir proje başlattık.

It's a website where we,

Bu web sitesi,

and anyone else who wants to join us,

bize katılmak isteyen herkesin,

share experiments, publish information,

istedikleri zaman,

encourage others to contribute whenever they can,

tecrübelerini paylaşabileceği, bilgilerini yayabileceği

and aggregate resources such as research papers

ve araştırma notları gibi çalışmalarını bir araya getirip

and tutorials by other makers like ourselves.

diğer üreticiler ile birlikte kendilerini geliştirebilecekleri bir yer.

We would like it to become a large,

Akıllı materyal kullanarak

collectively generated database

kendin yap adlı

of do-it-yourself information on smart materials.

veri bankamızı daha da büyütmek istiyoruz.

But why should we care

Tamam da, akıllı materyallerin neyden yapıldığı ve

how smart materials work and what they are made of?

nasıl çalıştığını neden umursuyoruz ki?

First of all, because we can't shape what we don't understand,

Öncelikle, anlamadığımız şeyi üretemeyiz,

and what we don't understand and use

ve anlamadığımız şeyi

ends up shaping us.

kafamızda oturtamıyoruz..

The objects we use, the clothes we wear,

Kullandığımız eşyaların, giydiğimiz kıyafetlerin

the houses we live in, all have a profound impact

içinde yaşadığımız evlerin davranışlarımıza,

on our behavior, health and quality of life.

sağlımıza ve hayat kalitemize doğrudan etkisi var.

So if we are to live in a world made of smart materials,

Yani eğer akıllı malzemeler ile tasarlanmış

we should know and understand them.

bir dünyada yaşayacaksak onları bilmeli ve anlamalıyız.

Secondly, and just as important,

İkinci olarak ve aynı derecede önemli olan şey ise,

innovation has always been fueled by tinkerers.

Yenilik her zaman düşünürlerden beslenir.

So many times, amateurs, not experts,

Çoğu kez uzmanlar değil, amatörler

have been the inventors and improvers

dağ bisikletinden yarı iletkenlere

of things ranging from mountain bikes

kişisel bilgisayarlara ve uçaklara kadar

to semiconductors, personal computers,

birçok şeyin mucidi

airplanes.

ve geliştiricisi olurlar.

The biggest challenge is that material science is complex

Burada ki en büyük zorluk ise malzeme biliminin kompleks olması

and requires expensive equipment.

ve pahalı donanımlar gerektirmesidir.

But that's not always the case.

Ama bahane her zaman bunlar değildir.

Two scientists at University of Illinois understood this

Illinois Üniversitesi'nden iki bilim adamı,

when they published a paper on a simpler method

basit yöntemler ile iletken mürekkep yapmak için

for making conductive ink.

bir çalışma yayınladıklarında bunu anladılar.

Jordan Bunker, who had had

O zamana kadar hiç kimya deneyimi olmayan,

no experience with chemistry until then,

Jordan Bunker bu makaleyi okudu

read this paper and reproduced the experiment

ve bu çalışmayı atölyesinde

at his maker space using only off-the-shelf substances

atık malzemeler kullanarak yeniden

and tools.

yaptı.

He used a toaster oven,

Başka bir makaleden yararlanarak ve

and he even made his own vortex mixer,

tost makinesi kullanarak,

based on a tutorial by another scientist/maker.

kendi vortex mixer'ını yaptı.

Jordan then published his results online,

Tüm bunlardan sonra Jordan çalışmasını tüm iyi ve kötü yanlarıyla çalışmanın

including all the things he had tried and didn't work,

tüm içeriğini denediklerini ve başarmadıkları internette

so others could study and reproduce it.

paylaştı böylece diğerleri bunların üzerine çalışıp yeniden yapabilirdi.

So Jordan's main form of innovation

Yani Jordan'ın metodu

was to take an experiment created in a well-equipped lab

tam donanımlı

at the university

bir üniversite laboratuarı'nda bulundu

and recreate it in a garage in Chicago

ve Chicago'da bir garajda sadece

using only cheap materials and tools he made himself.

basit ucuz malzemeler ve araçlar kullanılarak tekrarlandı.

And now that he published this work,

Şu anda kendisi de bu çalışmaları paylaştı

others can pick up where he left

böylece diğerleri bunları alıp onun kaldığı yerden

and devise even simpler processes and improvements.

devam ederek süreci basitleştirebilir ve geliştirebilir.

Another example I'd like to mention

Başka bir örneği de sizinle paylaşmak istiyorum:

is Hannah Perner-Wilson's Kit-of-No-Parts.

Hannah Perner-Wilson'un Kit-in-No-Parts'ı(çeşitli malzemeler üzerindeki iletken devreleri)

Her project's goal is to highlight

Onun projesinin hedefi

the expressive qualities of materials

yaratıcılık ve yapıcılık yeteneklerine odaklanırken

while focusing on the creativity and skills of the builder.

malzemenin etkileyici yönlerini ortaya çıkarmak.

Electronics kits are very powerful

Hannah'nın bu kitleri bize, bu tür şeylerin

in that they teach us how things work,

nasıl çalıştığını öğretmekte çok iyiler,

but the constraints inherent in their design

fakat, tasarımlarında ki doğal kısıtlamalar

influence the way we learn.

öğrenmemizi de etkiledi.

So Hannah's approach, on the other hand,

Açıklamak gerekirse, Hannah'ın yaklaşımı,

is to formulate a series of techniques

bize malzemeleri öğreterek

for creating unusual objects

olağan dışı nesneler tasarlamamız için,

that free us from pre-designed constraints

tasarım öncesi kısıtlıklardan

by teaching us about the materials themselves.

sıyrılmamızı sağladı.

So amongst Hannah's many impressive experiments,

Hannah'ın pek çok etkileyici çalışmasının arasında

this is one of my favorites.

benim en hoşuma gideni budur.

["Paper speakers"]

["Kağıt hoparlörler"]

What we're seeing here is just a piece of paper

Burada yalnızca üzerinde bakır kablolar bulunan

with some copper tape on it connected to an mp3 player

ve mp3 player'a bağlanmış bir kağıt

and a magnet.

ve bir mıknatıs görüyorsunuz.

(Music: "Happy Together")

(Müzik: "Happy Together")

So based on the research by Marcelo Coelho from MIT,

Burada, Hannah MIT'den Marcelo Coelho'nun çalışmalarından

Hannah created a series of paper speakers

yararlanarak, bakır bandı, iletken kumaş ve mürekkep

out of a wide range of materials

gibi malzemeler olmadan dahi

from simple copper tape to conductive fabric and ink.

kağıttan hoparlör yaptı.

Just like Jordan and so many other makers,

Jordan ve diğer üreticiler gibi

Hannah published her recipes

Hannah da çalışmalarını yayımladı

and allows anyone to copy and reproduce them.

ve herkese kopyalaması ve üretmesi için izin verdi.

But paper electronics is one of the most promising branches

Kağıt elektroniği, materyal biliminin en umut

of material science

vaat eden alanlarından biri, çünkü bize ucuz

in that it allows us to create cheaper and flexible electronics.

ve esnek elektronik malzemeler üretme imkanı veriyor.

So Hannah's artisanal work,

İşte Hannah's zanaatı

and the fact that she shared her findings,

ve paylaştığı çalışmaları

opens the doors to a series of new possibilities

hem estetik hem çekici hem de yenilikçi

that are both aesthetically appealing and innovative.

olasılıkların kapısını aralıyor.

So the interesting thing about makers

İşte üreticilerde ilgin olan şey şudur

is that we create out of passion and curiosity,

onlar tutku ve merakla birşeyler yapmaya çalışırlar

and we are not afraid to fail.

ve başarısız olmaktan asla çekinmezler.

We often tackle problems from unconventional angles,

Biz sorunlarla çoğunlukla farklı yollarla mücadele ederiz,

and, in the process, end up discovering alternatives

ve tüm çözüm sürecinde alternatif yollar keşfetmek

or even better ways to do things.

ya da daha iyisini bulmak için uğraşırız.

So the more people experiment with materials,

Bu nedenle malzeme üretiminde bilgili daha çok kişinin olması,

the more researchers are willing to share their research,

paylaşımlarını paylaşmaya hevesli daha çok araştırmacı

and manufacturers their knowledge,

ve bilgilerini paylaşabilecek daha çok üreticinin olması,

the better chances we have to create technologies

teknolojinin doğrudan bize ulaşabilmesi için

that truly serve us all.

bulabileceğimiz en iyi yol.

So I feel a bit as Ted Nelson must have

Şuan biraz Ted Nelson gibi hissediyorum,

when, in the early 1970s, he wrote,

1970'lerin başı olması lazım o şunu yazmıştı,

"You must understand computers now."

"Bilgisayarları artık anlamalıyız."

Back then, computers were these large mainframes

O zamanlar, sadece bilim adamlarının uğraştığı

only scientists cared about,

büyük bilgisayarlar vardı

and no one dreamed of even having one at home.

ve hiç kimse evinde bir tane olabileceğini düşünmezdi bile.

So it's a little strange that I'm standing here and saying,

Şuan burada söyleyeceğim şey biraz tuaf kaçıyor,

"You must understand smart materials now."

"Artık akıllı malzemeleri anlamalıyız."

Just keep in mind that acquiring preemptive knowledge

Hep aklınızda olsun, gelişmekte olan teknolojiler

about emerging technologies

ile ilgili bilgi edinmek

is the best way to ensure that we have a say

geleceğimizin inşasını garantiye

in the making of our future.

almanın en iyi yoludur.

Thank you.

Teşekkür ederiz.

(Applause)

(Alkışlar)