Reviving New York's rivers -- with oysters! | Kate Orff

New York'un nehirlerini istiridyelerle canlandırmak!

Çeviri: Kerime Gunturk Gözden geçirme: osman oguz ahsen

I am passionate about the American landscape

Amerikan çevre düzenlemesi beni çok heyecanlandırır

and how the physical form of the land,

ve arazinin fiziksel formunun

from the great Central Valley of California

Kaliforniya'nın muhteşem Central Valley' inden,

to the bedrock of Manhattan,

Manhattan ana kayasına kadar,

has really shaped our history and our character.

tarihimizi ve karakterimizi nasıl şekillendirmiş olduğu.

But one thing is clear.

Ama bir şey çok açık.

In the last 100 years alone,

Sadece geçen 100 yıl içinde

our country -- and this is a sprawl map of America --

ülkemiz -- bu Amerika'nın yayılan haritası--

our country has systematically

ülkemiz sistematiksel olarak

flattened and homogenized the landscape

çevre düzenlemesi bizimle birlikte

to the point where we've forgotten

yaşayan yada ayaklarımızın

our relationship with the plants and animals

altındaki toprakta yaşayan bitki

that live alongside us

ve hayvanlarla olan ilişkimizi unutturacak kadar

and the dirt beneath our feet.

düzleştirildi ve homojenize edildi.

And so, how I see my work contributing

Ve ben katkı işimi bir şekilde bu bağlantıları

is sort of trying to literally re-imagine these connections

tekrar hayal etmeyi ve fiziksel olarak onları yeniden

and physically rebuild them.

inşa etmeyi denemek olarak tanımlıyorum

This graph represents what we're dealing with now

Bu grafik şu an bizim çevreyi inşa ederken

in the built environment.

neyle uğraştığımızı gösteriyor.

And it's really a conflux

Ve bu grafik artan şehir popülasyonunu

of urban population rising,

azalan bio çeşitliliği

biodiversity plummeting

ve tabİi ki yükselen

and also, of course, sea levels rising

deniz seviyesini ve

and climate changing.

iklim değişimlerini gösteriyor.

So when I also think about design,

Yani ne zaman tasarım hakkında düşünsem,

I think about

aynı zamanda

trying to rework and re-engage

bu grafikteki çizgileri daha üretken bir hale getirmek için

the lines on this graph

üzerlerinde tekrar çalışıyor

in a more productive way.

ve onları tekrar düzenlemeyi deniyorum.

And you can see from the arrow here

Ve burdaki okun sizin

indicating "you are here,"

yerinizi belirttiğini görebilirsiniz,

I'm trying to sort of blend and meld

Bu birbirinden çok farklı olan

these two very divergent fields

urbanizm ve ekoloji alanlarını

of urbanism and ecology,

bir şekilde harmanlayıp karıştırarak

and sort of bring them together in an exciting new way.

onları daha ilginç bir şekilde bir araya getirmeye çalışıyorum.

So the era of big infrastructure is over.

Artık büyük altyapı çağı sona erdi.

I mean, these sort of top-down,

Yani bu yukarıdan aşağıya

mono-functional, capital-intensive solutions

tek işlevli, sermaye odaklı çözümler

are really not going to cut it.

artık çözüm olamıyorlar.

We need new tools and new approaches.

Yeni araçlara ve yaklaşımlara ihtiyacımız var.

Similarly, the idea of architecture

Benzer olarak, mimarlık fikri

as this sort of object in the field,

bir alanda içerikten yoksun

devoid of context,

bir obje,

is really not the --

ve gerçekten --

excuse me, it's fairly blatant --

-- pardon, biraz terbiyesiz bir resim--

is really not the approach

ihtiyacımız olan

that we need to take.

yaklaşım değil.

So we need new stories,

Bu yüzden yeni hikayelere,

new heroes and new tools.

yeni kahramanlara ve yeni araçlara ihtiyacımız var.

So now I want to introduce you to my new hero

Size küresel iklim değişikliği savaşındaki

in the global climate change war,

yeni kahramanımı tanıtmak istiyorum,

and that is the eastern oyster.

Doğulu İstiridye.

So, albeit a very small creature

Her ne kadar çok ufak ve

and very modest,

gösterişsiz bir canlı olsada

this creature is incredible,

bu yaratık inanılmaz,

because it can agglomerate

çünkü bu devasa resif yapıların

into these mega-reef structures.

içinde toplanabilir

It can grow; you can grow it;

büyüyebilir, siz büyütebilirsiniz,

and -- did I mention? -- it's quite tasty.

ve, söylemiş miydim?Çok da lezzetli.

So the oyster was the basis

Yani istiridye, şehir dizayn projesi gibi bir

for a manifesto-like urban design project

manifestonun temelini oluşturuyor

that I did about the New York Harbor

Bunu New York limanında

called "oyster-tecture."

"İstiridye-tecture" adıyla yaptım.

And the core idea of oyster-tecture is to harness the biological power

Ve istiridye-tecture'un ana fikri midyelerin, yosunların ve istiridyelerin

of mussels, eelgrass and oysters --

-limanda yaşayan cinslerinin-

species that live in the harbor --

biyolojik güçlerinden istifade etmek

and, at the same time,

ve aynı zamanda

harness the power of people

bu toplumda yaşayan ve değişimleri gerçekleştiren

who live in the community

insanların güçlerinden de

towards making change now.

istifade etmek.

Here's a map of my city, New York City,

İşte benim şehrimin New York'un sel baskınlarını

showing inundation in red.

kırmızıyla gösteren bir haritası.

And what's circled is the site that I'm going to talk about,

Ve daireye alınmış alan hakkında konuşacağım,

the Gowanus Canal and Governors Island.

Gowanus kanalı ve Governors adası.

If you look here at this map,

Haritada bu noktaya bakarsanız

showing everything in blue

herşeyin maviyle gösterildiği yer

is out in the water,

su ve sarı olan

and everything in yellow is upland.

yerlerde kara arazisini gösteriyor.

But you can see, even just intuit, from this map,

Sadece bu harita ile sizinde görebileceğiniz gibi,

that the harbor has dredged and flattened,

liman yıllar içinde zengin üç boyutlu

and went from a rich, three-dimensional mosaic to flat muck

bir mozaik halden taranarak

in really a matter of years.

düz bir çamur haline getirilmiş.

Another set of views of actually the Gowanus Canal itself.

Diğer görüntüler Gowanus kanalından.

Now the Gowanus is particularly smelly -- I will admit it.

Şu an özellikle Gowanus --itiraf etmeliyim ki-- kokuyor.

There are problems of sewage overflow

Bu alanda aşırı kanalizasyon akımı

and contamination,

ve kirlenme problemi var

but I would also argue that almost every city

ama ispatlayabilirim nerdeyse tüm şehirler

has this exact condition,

aynen bu durumda,

and it's a condition that we're all facing.

ve bu durumla hepimiz yüzleşiyoruz.

And here's a map of that condition,

ve bu da bu durumun haritası,

showing the contaminants in yellow and green,

kirliliği sarı ve yeşilde gösteriyor,

exacerbated by this new flow of

ve kirlilik yeni kasırgalar ve deniz

storm-surge and sea-level rise.

seviyesinin yükselmesiyle dahada artıyor

So we really had a lot to deal with.

Kısacası çok fazla uğraşmamız gereken şey var.

When we started this project,

Bu projeye başladığımız zaman

one of the core ideas was to look back in history

ana fikirlerden birisi geçmişe bakarak

and try to understand what was there.

orda ne olduğunu anlamaya çalışmaktı.

And you can see from this map,

Ve bu haritadan da görebileceğiniz gibi,

there's this incredible geographical signature

Burada inanılmaz coğrafi imzalar olan

of a series of islands

ve karadaki yerleşim için

that were out in the harbor

doğal dalga kırıcı görevi gören

and a matrix of salt marshes and beaches

limanın dışındaki adalar serileri ve

that served as natural wave attenuation

tuzlu bataklıklar ve plajların bir matrisi

for the upland settlement.

bulunmakta idi.

We also learned at this time

Ve ozamanlar Gowanus kanalında

that you could eat an oyster about the size of a dinner plate

yemek tabağı büyüklüğünde istiridyeler

in the Gowanus Canal itself.

bulunduğunuda öğrendik.

So our concept is really this back-to-the-future concept,

İşte bizim fikrimiz aslında geleceğe dönüş fikri,

harnessing the intelligence of that land settlement pattern.

kara yerleşim planının dehasından istifade etmek.

And the idea has two core stages.

Bu fikrin iki temel aşaması var.

One is to develop a new artificial ecology,

Bunlardan ilki limanın dışında bir resif,

a reef out in the harbor,

yeni bir yapay ekoloji geliştirmek,

that would then protect new settlement patterns

ve sonra bunun sayesinde karadaki ve Gowanus'taki

inland and the Gowanus.

yeni yerleşim planını korumak.

Because if you have cleaner water and slower water,

Çünkü daha temiz ve sakin bir su olursa,

you can imagine a new way of living with that water.

bu suda yeni bir yaşam şeklini hayal edebilirsiniz.

So the project really addresses these three core issues

İşte bu projenin, bu üç temel problemi

in a new and exciting way, I think.

daha yeni ve heyecanlı bir şekilde ele aldığını düşünüyorum.

Here we are, back to our hero, the oyster.

Şİmdi yeniden kahraman istiridyemize dönelim.

And again, it's this incredibly exciting animal.

Yeniden söylüyorum bu inanılmaz heyecan verici bir hayvan.

It accepts algae and detritus in one end,

Bir tarafından yosunları ve tortuları alıyor

and through this beautiful, glamorous

ve bu göz alici harika

set of stomach organs,

mide organ takımından süzerek

out the other end comes cleaner water.

daha temiz bir su haline getiriyor.

And one oyster can filter up to 50 gallons of water a day.

Tek bir istiridye günde 189 lt. suyu süzebilir.

Oyster reefs also covered

İstiridye resifleri aynı zamanda

about a quarter of our harbor

limanlarımızın %25'ini kaplıyordu

and were capable of filtering water in the harbor in a matter of days.

ve limandaki suyu bir kaç gün içinde süzebiliyorlardı.

They were key in our culture and our economy.

Kültürümüzün ve ekonomimizin kilit noktasıydılar.

Basically, New York was built

Esasında, New York

on the backs of oystermen,

istiridyecilerin sırtlarına ve

and our streets were literally built over oyster shells.

sokaklarımızda gerçekten istiridye kabukları üzerine inşa edildi.

This image

Bu resim

is an image of an oyster cart,

bir istiridye tezgahının resmi,

which is now as ubiquitous as the hotdog cart is today.

bugünün her yerde bulunan hotdog tezgahları gibiydi.

So again, we got the short end of the deal there.

Yani orada hemen pazarlık yapılıyordu.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Finally, oysters can attenuate

Son olarak istiridyeler incelir ve

and agglomerate onto each other

birbirlerinin üzerlerine toplanarak

and form these amazing natural reef structures.

bu harika doğal resif yapıları oluşturular.

They really become nature's wave attenuators.

Doğal dalga kırıcılar haline gelirler.

And they become the bedrock

Ve her liman ekosisteminin

of any harbor ecosystem.

temel kayası haline gelirler.

Many, many species depend on them.

Pek çok tür onlara bağımlıdır.

So we were inspired by the oyster,

Yani istiridyelerden ilham aldık,

but I was also inspired by the life cycle of the oyster.

ama ben istiridyenin yaşam sürecinden de ilham aldım.

It can move from a fertilized egg

Döllenmiş bir yumurtadır önce

to a spat, which is when they're floating through the water,

sonra istiridye yumurtasına dönüşür ve suyla birlikte yüzer

and when they're ready to attach onto another oyster,

ve başka bir istiridyeye tutunmaya hazır hale gelir,

to an adult male oyster or female oyster,

birkaç hafta içinde de yetişkin bir

in a number of weeks.

dişi ya da erkek istiridye haline gelir.

We reinterpreted this life cycle

Kendi bakış açımızdan bu yaşam

on the scale of our sight

döngüsünü yeniden yorumladık

and took the Gowanus

ve dev bir istiridye üretme çiftliği olan

as a giant oyster nursery

Gowanus'u ele aldık, istiridyeler

where oysters would be grown up in the Gowanus,

Gowanus'ta büyüyebilir

then paraded down in their spat stage

sonra yumurta dönemlerine gelirler

and seeded out on the Bayridge Reef.

ve Bayridge Resifinde yumurtlarlar.

And so the core idea here

İşte burdaki ana fikir

was to hit the reset button

reset tuşuna basmak

and regenerate an ecology over time

ve ekolojiyi bir zamanlar canlandırıcı

that was regenerative and cleaning

temizleyici ve üretken olduğu döneme

and productive.

geri getirmekti.

How does the reef work? Well, it's very, very simple.

Resif nasıl çalışır? Çok ama çok basit bir şekilde.

A core concept here

burdaki ana konsept

is that climate change

iklim değişiminin pek bir şey

isn't something that --

ifade etmediği--

the answers won't land down from the Moon.

cevaplar gökyüzünden gelmeyecek.

And with a $20 billion price tag,

Ve 20 milyar dolarlık bir fiyat etiketiyle,

we should simply start and get to work with what we have now

şimdi işe koyulabilir ve elimizde olanlarla ve karşımıza çıkacaklarla

and what's in front of us.

çalışmaya başlayabiliriz.

So this image is simply showing --

Bu resim basit bir şekilde

it's a field of marine piles

dokunmuş halatla birbirine bağlanmış

interconnected with this woven fuzzy rope.

deniz yükseltileri alanını gösteriyor.

What is fuzzy rope, you ask?

Dokunmuş halat nedir? diye sorarsanız

It's just that; it's this very inexpensive thing,

Halat, çok ucuz birşey

available practically at your hardware store, and it's very cheap.

hırdavatçı dükkanında çok ucuza bulabililirsiniz.

So we imagine that we would actually

Düşünün bu yeni projemize başlamak için gereken sermayeyi

potentially even host a bake sale

sadece kurabiye satarak bile

to start our new project.

elde edebiliriz.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

So in the studio, rather than drawing,

Stüdyoda resmini yapmak yerine

we began to learn how to knit.

dokuma yapmayı öğrenmeye başladık.

The concept was to really knit this rope together

Amacımız bu halatı birbirine dokuyarak

and develop this new soft infrastructure

istiridyelerin üzerinde büyüyeceği

for the oysters to grow on.

bu yeni yumuşak altyapıyı oluşturmak.

You can see in the diagram how it grows over time

Diyagramdan da görebileceğiniz gibi

from an infrastructural space

altyapı alanı zamanla yeni bir şehirleşme alanına

into a new public urban space.

doğru ilerliyor.

And that grows over time dynamically

Ve iklim değişikliği tehdidine rağmen

with the threat of climate change.

dinamik bir şekilde büyümeye devam ediyor.

It also creates this incredibly interesting, I think,

Aynı zamanda, bence, inanılmaz ilginç

new amphibious public space,

hem karada hem denizde umumi

where you can imagine working,

bir yeni alan yaratıyor

you can imagine recreating in a new way.

burda çalışmayı yeni düzenler yaratmayı hayal edebilirsiniz.

In the end, what we realized we were making

Sonunda farkettik ki yaptığımız şey

was a new blue-green watery park

yeni bir mavi yeşil sulu parktı

for the next watery century --

bir sonraki sulu yüzyıl için --

an amphibious park, if you will.

buna kara ve deniz parkı da diyebilirsiniz.

So get your Tevas on.

Sandaletlerinizi hazırlayın.

So you can imagine scuba diving here.

Burda scuba dalışı düşünebilirsiniz.

This is an image of high school students,

Bu bir lise öğrencisinin resmi,

scuba divers that we worked with on our team.

takımımızın çalıştığı scuba dalgıçları.

So you can imagine a sort of new manner of living

Yani suyla yeni bir ilişkisi olan

with a new relationship with the water,

yeni bir yaşam şekli hayal edebilirsiniz,

and also a hybridizing of recreational and science programs

ve aynı zamanda eğlence ve bilim programlarının

in terms of monitoring.

denetlenmesinin melezleştirilmesini de.

Another new vocabulary word for the brave new world:

Yeni cesur dünya için yeni bir kelime:

this is the word "flupsy" --

Bu kelime 'Yüzencik'.

it's short for "floating upwelling system."

Bir tür akımın yüzeye doğru çıkması sistemi.

And this glorious, readily available device

ve bu harika pratik yapı

is basically a floating raft

aslında altında istiridye yetiştirme

with an oyster nursery below.

çiftliği olan yüzen bir sal.

So the water is churned through this raft.

Su bu salda çalkalanıyor.

You can see the eight chambers on the side

Diğer tarafında gördüğünüz gibi sekiz tane odacık var

host little baby oysters and essentially force-feed them.

burda minik bebek istiridyeler kalıyor ve akımla besleniyorlar.

So rather than having 10 oysters,

On tane istiridyeye sahipolmaktansa

you have 10,000 oysters.

10.000 tane istiridyeniz oluyor.

And then those spat are then seeded.

Önce istiridye yumurtası oluyor sonrada yumurtluyorlar.

Here's the Gowanus future

Buda Gowanus'un kıyı şeridindeki

with the oyster rafts on the shorelines --

istiridye sallarıyla dolu geleceği --

the flupsification of the Gowanus.

Gowanus'un 'yüzencik' hali.

New word.

Yeni kelime.

And also showing oyster gardening for the community

Aynı zamanda kenarında da toplum için

along its edges.

istiridye yetiştirciliği imkanı.

And finally, how much fun it would be

Ve son olarak, yüzencik festivali

to watch the flupsy parade

ne kadar eğlenceli olurdu

and cheer on the oyster spats

küçük istiridyeleri onlar resiflere doğru

as they go down to the reef.

ilerlerken kutlamak.

I get asked two questions about this project.

Bu proje hakkında bana iki soru soruluyor.

One is: why isn't it happening now?

Birincisi, bu neden şimdi yapılmıyor?

And the second one is: when can we eat the oysters?

ve ikinciside, istiridyeleri ne zaman yiyeceğiz?

And the answer is: not yet, they're working.

Ve cevap henüz değil, çalışıyorlar.

But we imagine, with our calculations,

ama hesaplamalarımıza göre

that by 2050,

2050 yılına doğru,

you might be able to sink your teeth into a Gowanus oyster.

Gowanus istiridyesinin tadına bakabileceksiniz.

To conclude, this is just one cross-section

Sonuç olarak, bu şehrin sadece

of one piece of city,

bir kesidi,

but my dream is, my hope is,

ama benim rüyam ve ümidim şu,

that when you all go back to your own cities

sizler kendi şehirlerinize döndüğünüzde

that we can start to work together and collaborate

daha sürdürülebilir, daha yaşanabilir ve

on remaking and reforming

daha lezzetli bir gelecek için

a new urban landscape

yeni bir şehir düzenlemesini

towards a more sustainable, a more livable

hep birlikte çalışmaya başlayıp

and a more delicious future.

tekrardan yapıp şekillendirebiliriz.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlama)