Jeff Speck: The walkable city

Jeff Speck: Yürünebilir şehir

Çeviri: Meric Aydonat Gözden geçirme: Firat S.

So I'm a city planner, an urban designer,

Ben bir şehir planlamacısıyım

former arts advocate,

eskiden de sanat avukatıydım

trained in architecture and art history,

mimarlık ve sanat tarihi okudum

and I want to talk to you today not about design

ve bugün sizinle tasarım hakkında değil

but about America

Amerika hakkında konuşmak istiyorum.

and how America can be more economically resilient,

Amerika ekonomik olarak nasıl daha esnek olabilir

how America can be healthier,

ve Amerika nasıl daha sağlıklı olabilir

and how America can be

ve Amerika nasıl

more environmentally sustainable.

daha fazla çevre dostu olabilir.

And I realize this is a global forum,

bu forumun küresel bir forum olduğunun farkındayım

but I think I need to talk about America

ama bence Amerika hakkında konusmalıyım

because there is a history,

her yerde değil ama

in some places, not all,

birçok yerde,

of American ideas being appropriated,

Dünya çapında Amerikan fikirlerinin daha iyi ya da daha kötü bir amaç için

being emulated, for better or for worse,

sahiplenilmesi veya taklit edilmesi gibi bir

around the world.

bir tarihin varlığı söz konusu

And the worst idea we've ever had

Şimdiye dek başımıza gelen en kötü şey

is suburban sprawl.

suburb'ların çarpık kentleşmesidir.

It's being emulated in many places as we speak.

biz konuşurken, bu fikir bir çok yerde uygulanıyor.

By suburban sprawl, I refer to the reorganization

suburb'lerdeki çarpık kentleşme derken aslında peyzaj mimarlığı organizasyonlarına

of the landscape and the creation of the landscape

ve otomobil kullanımının gerekli olduğu yerlerde ki

around the requirement of automobile use,

peyzaj mimarlığı düzenlemesinden bahsediyorum.

and that the automobile that was once an instrument of freedom

eskiden otomobil bir özgürlük aracıydı,

has become a gas-belching,

şimdilerde ise egsoz gazi çıkaran

time-wasting and life-threatening

zaman israf eden ve ölümcül

prosthetic device

bir protez araca dönüştü.

that many of us need just to,

Bir çoğumuzun,

most Americans, in fact, need,

hatta çoğu Amerika'lının,

just to live their daily lives.

gündelik hayatını yaşamak için arabaya ihtiyacı var.

And there's an alternative.

aslında alternatif bir seçenek var.

You know, we say, half the world is living in cities.

Biliyorsunuz, söylüyoruz, dünyanın yarısı şehirlerde yaşıyor.

Well, in America, that living in cities,

Peki, Amerika'da, şehirlerde yaşamak

for many of them, they're living in cities still

yine bir arabaya muhtaç olacağın

where they're dependent on that automobile.

bir yerde yaşamak anlamına geliyor.

And what I work for, and to do,

Benim görevim ise

is to make our cities more walkable.

şehirlerimizi daha yürünebilir bir hale getirmek.

But I can't give design arguments for that

Ama tasarım argümanları

that will have as much impact

ekonomistlerden, tıp uzmanlarından

as the arguments that I've learned

ve çevrecilerden

from the economists, the epidemiologists

öğrendiğim argümanlar kadar

and the environmentalists.

etkili olmaz.

So these are the three arguments that I'm going

bu yüzden bugün size

to give you quickly today.

kabaca 3 argüman sunacağım,

When I was growing up in the '70s,

Ben 70'li yıllarda büyürken

the typical American spent one tenth of their income,

sıradan Amerikan aile

American family, on transportation.

gelirinin onda birini ulaşım için verirdi.

Since then, we've doubled the number of roads

O zamandan beri karayolların sayısını iki kat olmuş

in America, and we now spend one fifth

artık Amerika'da gelirimizin

of our income on transportation.

beşte birini ulaşım için veriyoruz.

Working families, which are defined as

senede 20.000 ile 50.000 dolar

earning between 20,000 and 50,000 dollars

arası kazanan,

a year in America

çalışan aileler,

are spending more now on transportation

bu günlerde ulaşıma konuttan biraz daha

than on housing, slightly more,

fazla para harcıyorlar

because of this phenomenon called "drive till you qualify,"

çünkü ''yeterli olana kadar sür'' fenomeni adı altında

finding homes further and further and further

insanlar şehir merkezlerinden ve iş yerlerinden

from the city centers and from their jobs,

daha da uzaklaşmak durumunda kalıyorlar

so that they're locked in this, two, three hours,

bu yüzden günde iki, üç, dört saat

four hours a day of commuting.

işten eve gelip gidiyorlar.

And these are the neighborhoods, for example,

Ve böyle muhitler, mesela

in the Central Valley of California

Kaliforniya'nın 'Central Valley',

that weren't hurt when the housing bubble burst

konut piyasasının çökmesiyle

and when the price of gas went up;

ve benzin fiyatlarının artmasıyla

they were decimated.

zarar görmekle kalmadı, yerle bir oldular.

And in fact, these are many

Hatta son zamanlarda gördüğümüz

of the half-vacant communities that you see today.

yarı boş mahalleler de böyle yerlerdedir.

Imagine putting everything you have into your mortgage,

Farz edin ki, bütün paranızı ev kredinize yatırmışsınız

it goes underwater, and you have to pay

ve birden evin değeri düşüyor

twice as much for all the driving that you're doing.

ve onun üstüne işe gitmenin masrafı iki kat olmuş.

So we know what it's done to our society

Bizim toplumumuzun üzerindeki etkisini artık anladık

and all the extra work we have to do

biz arabalarımız için

to support our cars.

daha fazla çalışmak zorundayız.

What happens when a city decides

Bir şehir farklı önceliklere

it's going to set other priorities?

karar verdiğinde ne oluyor?

And probably the best example we have here

Ve galiba Amerika'da bunun en iyi örneği

in America is Portland, Oregon.

Oregon eyaletinin Portland şehridir.

Portland made a bunch of decisions in the 1970s

1970'lerde Portland kendisini Amerika'nın diğer kentlerinin hepsinden

that began to distinguish it

farklı kılan bir sürü karar

from almost every other American city.

almaya başladı

While most other cities were growing

Çoğu şehir yayılma halkasını

an undifferentiated spare tire of sprawl,

büyütürken,

they instituted an urban growth boundary.

Portland ise bir büyüme sınırı getirdi.

While most cities were reaming out their roads,

Çoğu şehir, trafiğin akımını sağlamak için

removing parallel parking and trees

karayollarını genişletirken,

in order to flow more traffic,

paralel park etmeyi ve ağaçları kaldırırken,

they instituted a skinny streets program.

Portland bir 'ince sokaklar' politikasını hayata geçirdi.

And while most cities were investing in more roads

Çoğu şehir karayollarına yatırım yaparken,

and more highways, they actually invested

Portland ise bisiklete ve yürümeye

in bicycling and in walking.

yatırım yaptı.

And they spent 60 million dollars on bike facilities,

Bisiklet tesislerine 60 milyon dolar harcadılar.

which seems like a lot of money,

Bu büyük para gibi gelse de,

but it was spent over about 30 years,

30 yıl boyunca harcandığını unutmamak lazım.

so two million dollars a year -- not that much --

Yani yılda iki milyon dolar--çok değil--

and half the price of the one cloverleaf

ve yeniden yapmaya karar verdiklerin yoncanın

that they decided to rebuild in that city.

fiyatının yarısı.

These changes and others like them changed

Bu değişiklikler ve diğerleri

the way that Portlanders live,

Porland'dakilerin yaşam tarzını değiştirmiş

and their vehicle-miles traveled per day,

ve günde arabayla gidilen mesafe oranları

the amount that each person drives,

yani her bireyin ne kadar araba kullandığı

actually peaked in 1996,

zirveye ulaştığı 1996 yılından beri

has been dropping ever since,

düşüyor.

and they now drive 20 percent less

ve şimdi ülkenin geri kalanından

than the rest of the country.

%20 daha az araba kullanıyorlar.

The typical Portland citizen drives

Tipik bir Portland'lı

four miles less, and 11 minutes less per day

eskisine göre günde 4 mil ve 11 dakika

than they did before.

daha az araba kullanıyor.

The economist Joe Cortright did the math

Ekonomist Joe Cortright'in hesaplarına göre

and he found out that those four miles

4 mil

plus those 11 minutes

ve 11 dakika

adds up to fully three and a half percent

toplanınca bütün bölgenin gelirinin

of all income earned in the region.

%3.5'ine eşittir.

So if they're not spending that money on driving --

Yani eğer o parayı araba kullanarak harcamıyorlarsa,

and by the way, 85 percent of the money

ve bu arada araba için verdiğimiz paranın

we spend on driving leaves the local economy --

%85'i yerel ekonomimizden ayrılıyor--

if they're not spending that money on driving,

eğer o parayı araba kullanmaya harcamıyorlarsa,

what are they spending it on?

nereye harcıyorlar?

Well, Portland is reputed to have

Portland'in ünü kişi başına en çok

the most roof racks per capita,

araç üstü bagaja,

the most independent bookstores per capita,

bağımsız kitabevlerine

the most strip clubs per capita.

pavyonlara sahip olmasıymış.

These are all exaggerations, slight exaggerations

Biraz abartıyorum, biraz

of a fundamental truth, which is Portlanders

ama doğrudur ki Portland'lılar

spend a lot more on recreation of all kinds

eğlence için Amerika'nın gerisinden

than the rest of America.

daha fazla para veriyorlar.

Actually, Oregonians spend more on alcohol

Aslında Oregon'lular diğer eyaletlerden

than most other states,

alkole daha fazla para harcıyorlar

which may be a good thing or a bad thing,

belki iyi belki kötü birşeydir ama

but it makes you glad they're driving less.

en azından arabaya daha az biniyorlar.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

But actually, they're spending most of it in their homes,

Ama gerçekten gelirlerinin çoğunu evleri için veriyorlar

and home investment is about as local

ve eve yapılan yatırımdan

an investment as you can get.

yerel ekonomiye daha katkıda bulunan bir yatırım yoktur.

But there's a whole other Portland story,

Ama Portland'ın bu hesaplamanın dışında olan

which isn't part of this calculus,

tamamen ayrı bir hikayesi var;

which is that young, educated people

genç, eğitimli insanlar

have been moving to Portland in droves,

Portland'a akın ediyorlar

so that between the last two censuses,

o kadar ki, en son iki sayım arasında

they had a 50-percent increase

üniversite eğitimi olan genç insanlarda

in college-educated millennials,

%50 artış görüldü.

which is five times what you saw anywhere else

Amerika'nın başka her yerindeki, daha doğrusu,

in the country, or, I should say, of the national average.

milli ortalamadaki artışın 5 katı.

So on the one hand, a city saves money for its residents

Bir yandan şehirler, yürünebilir ve bisiklete dost olarak

by being more walkable and more bikeable,

sakinlerinin masraflarını azaltıyor

but on the other hand, it also is the cool kind of city

ve diğer yandan, son zamanlarda

that people want to be in these days.

insanların yaşamak istedikleri şehirler de oluyorlar.

So the best economic strategy

Bu yüzden bir şehir için

you can have as a city

en iyi ekonomik strateji,

is not the old way of trying to attract corporations

eskisi gibi büyük firmaları çekmek,

and trying to have a biotech cluster

ve bir bioteknoloji plaza

or a medical cluster,

veya medikal park,

or an aerospace cluster,

veya bilim-araştırma plazaları oluşturmak değil,

but to become a place where people want to be.

Aksine insanların yaşamak istedikleri yer olmaktır.

And millennials, certainly, these engines of entrepreneurship,

Ve yeni neslin, yani girişimci nesil,

64 percent of whom decide first

%64'u ilk olarak

where they want to live,

nerede yaşayacaklarına karar veriyorlar.

then they move there, then they look for a job,

Ondan sonra oraya taşınıyor ve iş arıyorlar.

they will come to your city.

Sizin şehrinize de gelecekler.

The health argument is a scary one,

Sağlık konusu ise tedirgin edici,

and you've probably heard part of this argument before.

ve muhtemelen bu tartışmanın bir kısmını daha önceden duymuşsunuzdur.

Again, back in the '70s, a lot's changed since then,

70'li yıllardan bu yana bir çok şey değişti,

back in the '70s, one in 10 Americans was obese.

70'li yıllarda, Amerika'lıların 10'da biri obezdi.

Now one out of three Americans is obese,

Artık 3'te biri obez,

and a second third of the population is overweight.

ve nüfusun diğer 3'te ikisi de fazla kilolu.

Twenty-five percent of young men

Genç erkeklerin %25'i

and 40 percent of young women are too heavy

ve genç kadınların %40'u

to enlist in our own military forces.

askere alınamayacak kadar fazla kilolu.

According to the Center for Disease Control,

Hastalık Kontrol Merkezi'ne göre

fully one third of all children born after 2000

2000 yılından sonra doğan çocukların

will get diabetes.

3'te birinin şeker hastalığı olacak.

We have the first generation of children in America

İlk defa Amerika'da doğan yeni nesil

who are predicted to live shorter lives than their parents.

önceki nesilden daha az yaşayacak.

I believe that this American healthcare crisis

Ve hepimizin duyduğu

that we've all heard about

bu sağlık krizi

is an urban design crisis,

aslında bir şehirli krizi

and that the design of our cities lies at the cure.

ve çaresi şehirlerimizin tasarımında bulunuyor

Because we've talked a long time about diet,

Çünkü uzun zamandır beslenme hakkında konuşuyoruz

and we know that diet impacts weight,

ve kilo üzerindeki etkilerini,

and weight of course impacts health.

ve kilo tabi ki sağlığı etkiliyor.

But we've only started talking about inactivity,

Ama hareketsizlik konusuna daha yeni değiniyoruz,

and how inactivity born of our landscape,

ve çevremizin yüzünden oluşan hareketsizliğe,

inactivity that comes from the fact that we live

yürümenin gerekli olmadığı bir ortamda

in a place where there is no longer any such thing

yaşadığımız için meydana gelen hareketsizlik

as a useful walk, is driving our weight up.

kilomuzu arttırıyor.

And we finally have the studies,

Ve nihayet bilimsel araştırmalar var,

one in Britain called "Gluttony versus sloth"

mesela İngiltere'de 'Oburluk mu? Üşengeçlik mi?' adında bir araştırma,

that tracked weight against diet

kilo ile beslenme

and tracked weight against inactivity,

ve kilo ile hareketsizliğin ilişkilerini izledi.

and found a much higher, stronger correlation

Ve kilo ile hareketsizliğin arasında

between the latter two.

çok daha güçlü bir bağ buldu.

Dr. James Levine at, in this case,

Mayo Klinik'teki Doktor James Levine ise

the aptly-named Mayo Clinic

deneklerine elektronik

put his test subjects in electronic underwear,

iç çamaşırları giydirdi,

held their diet steady,

ve beslenmelerini sabit tutarak,

and then started pumping the calories in.

vücutlarına kalori pompalamaya başladı.

Some people gained weight,

Bazı insanlar kilo alırken,

some people didn't gain weight.

bazıları almadı.

Expecting some metabolic or DNA factor at work,

Kalıtsal veya metabolizmaya bağlı bazı faktörler umarken,

they were shocked to learn that the only difference

aradaki farkın sadece

between the subjects that they could figure out

hareketlilik olduğunu

was the amount they were moving,

görünce şok oldular

and that in fact those who gained weight

Ve kilo alanlar,

were sitting, on average, two hours more per day

kilo almayanlardan

than those who didn't.

günde ortalama iki saat fazla oturmustu.

So we have these studies that tie

Şimdi kilo ile hareketsizliği birbirine bağlayan

weight to inactivity, but even more,

bu araştırmalar var, ayrıca artık

we now have studies that tie weight to where you live.

kilo ile yaşadığımız yerleri ilişkilendiren araştırmalar da var.

Do you live in a more walkable city

Daha yürünebilir bir şehirde mi yaşıyorsun?

or do you live in a less walkable city,

Veya pek yürünemeyen bir şehirde mi yaşıyorsun?

or where in your city do you live?

Veya şehrinin neresinde yaşıyorsun?

In San Diego, they used Walk Score --

San Diego'da 'Yürüme Skoru' adında bir puan sistemi kullandılar--

Walk Score rates every address in America

Yürüme Skoru, Amerika'daki

and soon the world

ve yakında dünyadaki

in terms of how walkable it is --

her adrese yürünebilirliğine göre puan veriyor.

they used Walk Score to designate more walkable neighborhoods

Yürüme Skorunu kullanarak daha yürünebilir mahalleleri

and less walkable neighborhoods.

ve az yürünebilir mahalleri tespit ettiler.

Well guess what? If you lived in a more walkable neighborhood,

Ve ne çıktı, biliyor musunuz? Daha yürünebilir bir yerde yaşıyorsanız,

you were 35 percent likely to be overweight.

fazla kilolu olma ihtimaliniz %35,

If you lived in a less walkable neighborhood,

Daha az yürünebilir bir yerde yaşıyorsanız,

you were 60 percent likely to be overweight.

fazla kilolu olma ihtimaliniz %60.

So we have study after study now

Yani şimdi, yaşadığımız yeri, sağlığımıza bağlayan

that's tying where you live

birçok araştırma var

to your health, particularly as in America,

özellikle Amerika'da

the biggest health crisis we have is this one

en büyük sağlık krizimiz

that's stemming from environmental-induced inactivity.

çevreden kaynaklanan hareketsizlik.

And I learned a new word last week.

Ve geçen hafta yeni bir kelime öğrendim.

They call these neighborhoods "obesageneric."

Böyle mahallelere 'obezyapıcı' diyorlar.

I may have that wrong, but you get the idea.

Belki kelime tam öyle değil, ama siz anlamışsınızdır.

Now that's one thing, of course.

Bu da birşey, tabiki.

Briefly mentioning, we have an asthma epidemic

Kısaca bahsetmek gerekirse, bu ülkede

in this country.

astım problemimiz var.

You probably haven't thought that much about it.

Muhtemelen hakkında pek düşünmemişsinizdir.

Fourteen Americans die each day from asthma,

Her sene Amerika'da 14 kişi astımdan ölüyor.

three times what it was in the '90s,

90'lardaki rakamının üç katı.

and it's almost all coming from car exhaust.

Ve hemen hemen hepsi araba egzozundan kaynaklanıyor.

American pollution does not come

Amerika'da hava kirliliği artık

from factories anymore, it comes from tailpipes,

fabrikalardan değil araba egzozlarından kaynaklanıyor,

and the amount that people are driving in your city,

ve şehrinizde araç kullanan kişi sayısı,

your urban VMT, is a good prediction

şehrinizde yapılan kilometre miktarı,

of the asthma problems in your city.

şehrinizdeki astım sonrunlarını tahmin etmenize yardımcı olur.

And then finally, in terms of driving,

Ve son olarak, araç kullanma açısından baktığımızda

there's the issue of the single-largest killer

sağlıklı yetişkinlerin tek başına en büyük ölüm sebebi

of healthy adults, and one of the largest killers

ve tüm insanların en büyük ölüm sebebi,

of all people, is car crashes.

trafik kazaları.

And we take car crashes for granted.

Ve biz trafik kazalarını hafife alıyoruz.

We figure it's a natural risk

Yolculuk etmeyi kaçınılmaz bir risk

of being on the road.

olarak algılıyoruz.

But in fact, here in America, 12 people

Ama Amerika'da her sene

out of every 100,000

100.000 kişiden 12'si

die every year from car crashes.

trafik kazalarında ölüyor.

We're pretty safe here.

burada bayağı güvendeyiz.

Well, guess what? In England, it's seven per 100,000.

Ne var ki İlgiltere'de bu oran 100.000'de 7.

It's Japan, it's four per 100,000.

Japonya'da ise 100.000'de 4.

Do you know where it's three per 100,000?

Ve nerede 100.000'de 3, biliyor musunuz?

New York City.

New York Şehri.

San Francisco, the same thing. Portland, the same thing.

San Francisco ve Portland için aynı şey geçerli.

Oh, so cities make us safer

Demek ki şehirde yaşamak daha güvenlidir,

because we're driving less?

daha az araba kullandığımızdan mı?

Tulsa: 14 per 100,000.

Tulsa: 100.000'de 14.

Orlando: 20 per 100,000.

Orlando: 100.000'de 20.

It's not whether you're in the city or not,

Mevzu şehirde yaşayıp yaşamamak değil,

it's how is your city designed?

önemli olan şehrinizin nasıl planlandığı.

Was it designed around cars or around people?

Arabalar için mi insalar için mi planlanmış?

Because if your city is designed around cars,

Çünkü eğer şehriniz araba için tasarlanmışsa,

it's really good at smashing them into each other.

onların birbirlerine çarpıştırmakta iyidir.

That's part of a much larger health argument.

Bu daha geniş bir sağlık konusunun bir parçası.

Finally, the environmental argument is fascinating,

En son olarak, çevresel tartışmalar gerçekten çok ilginç,

because the environmentalists turned on a dime

çünkü 10 sene önce çevreciler

about 10 years ago.

bakış açılarını tamamen değiştirdiler.

The environmental movement in America

Jefforsan'dan beri, Amerika'daki çevreci akımı

has historically been an anti-city movement

tarihsel olarak

from Jefferson on.

şehir karşıtı bir hareketti.

"Cities are pestilential to the health,

'Şehirler insanın sağlığna, ahlakına

to the liberties, to the morals of man.

ve özgürlüğüne zararlı' demiş Jefferson.

If we continue to pile upon ourselves in cities,

'Eğer, Avrupa'da yaptıkları gibi,

as they do in Europe, we shall become as corrupt

şehirlerde yığılmaya devam edersek,

as they are in Europe

Avrupa'dakiler gibi yozlaşmış oluruz,

and take to eating one another as they do there."

ve onları gibi birbirimizi yemeye başlarız.'

He apparently had a sense of humor.

Belli ki Jefferson'un mizah anlayışı varmış.

And then the American environmental movement

ve sonra, Amerika'daki çevreci akımı,

has been a classically Arcadian movement.

klasik bir kırsala dönüş destekleyen bir akım oldu.

To become more environmental, we move into the country,

Daha çevreci olmak için, doğaya daha yakın yerlere taşındık,

we commune with nature, we build suburbs.

suburb'ler inşa ederek doğa ile birleşiyoruz. .

But, of course, we've seen what that does.

Ama tabii ki, bunu sonucunun ne olduğunu biliyoruz.

The carbon mapping of America,

Amerika'nın karbon haritasına baktığımızda

where is the CO2 being emitted,

karbon dioksitin uzun yıllardır salındığı

for many years only

yerler

hammered this argument in more strongly.

bu tartışmayı daha fazla vurguluyor.

If you look at any carbon map, because we map it per square mile,

Eğer Amerika'daki herhangi bir karbon haritasına bakarsanız,

any carbon map of the U.S.,

her metrekareyi haritaladığımız için,

it looks like a night sky satellite photo of the U.S.,

Amerika'nın gece çekilmiş uydu fotoğrafına benzediğini görürsünüz.

hottest in the cities, cooler in the suburbs,

şehirlerde daha sıcak, suburb'lerde ise daha soğuk

dark, peaceful in the countryside.

kırsal ise, karanlık ve huzurlu.

Until some economists said, you know,

Ama bazı ekonomistler, karbon dioksiti ölçmek için kullanılan

is that the right way to measure CO2?

bu yöntem doğru mu diye merak etmişler.

There are only so many people in this country at any given time,

Belirli bir zamanda, ülkede bulunan insan sayısı belirli olduğuna göre,

and we can choose to live where perhaps

belki bireysel etkimizin daha hafif olacağı

we would have a lighter impact.

bir yerde yaşamayı seçebiliriz.

And they said, let's measure CO2 per household,

O zaman karbon diyoksiti aileye göre ölçelim demişler,

and when they did that, the maps just flipped,

ve onu yaptıkları zaman harita tam tersi olmuş

coolest in the center city, warmer in the suburbs,

şehir merkezinde soğuk, suburb'ler de sıcak

and red hot in these exurban

ve daha ekonomik yaşamın olduğu

"drive till you qualify" neighborhoods.

kırsal alanlarda da en sıcak.

So a fundamental shift, and now you have

Yani, çok önemli bir değişim,

environmentalists and economists like Ed Glaeser

artık, Ed Glaeser gibi ekonomistler ve çevreciler

saying we are a destructive species.

diyorlar ki insanoğlu tahrip eden bir türdür.

If you love nature, the best thing you can do

Eğer doğayı seviyorsanız, yapacağınız en iyi şey

is stay the heck away from it,

doğadan uzak durmaktır.

move to a city, and the denser the better,

şehire taşının, ne kadar yoğun o kadar iyi

and the denser cities like Manhattan

ve Manhattan gibi daha yoğun olan şehirlerin

are the cities that perform the best.

performası en iyi.

So the average Manhattanite is consuming gasoline

Manhattan'da oturan birinin benzin tüketme oranını

at the rate the rest of the nation hasn't seen since the '20s,

ülkenin gerisi 20'li yıllardan beri görmemiştir,

consuming half of the electricity of Dallas.

ayrıca Dallas şehrinin elektriğinin sadece yarısını tüketiyor.

But of course, we can do better.

Tabii daha da iyi yapabiliriz.

Canadian cities, they consume half the gasoline of American cities.

Kanada şehirleri, Amerika şehirlerinin yarısı kadar benzin tüketiyor.

European cities consume half as much again.

Avrupa'da aynı şekilde.

So obviously, we can do better,

Açıkcası, biz daha iyisini yapabiliriz

and we want to do better, and we're all trying to be green.

ve daha iyisini yapmak istiyoruz, ve hepimiz doğaya dost olmaya çalışıyoruz.

My final argument in this topic is that

Bu konuda son söyleceklerim ise

I think we're trying to be green the wrong way,

Bence, biz yanlış yollardan doğaya dost olmaya çalışıyoruz,

and I'm one of many people who believes that

benim gibi düşünen birçokları,

this focus on gadgets,

insanların teknolojik cihazlara olan ilgisi,

on accessorizing --

ev aksesurları, yani,

What can I add to my house,

evime daha ne ekleyebilirim,

what can I add to what I've already got

yaşam tarzımı daha sürdürülebilir yapmak için,

to make my lifestyle more sustainable? --

var olan eşyalarıma daha ne katabilirim

has kind of dominated the discussion.

gibi düşüncelerin konuya hakim olduğunu düşünüyorlar.

So I'm not immune to this.

Benim buna bağışıklığım yok.

My wife and I built a new house

Eşimle ben, Washington'da terk edilmiş bir arazide

on an abandoned lot in Washington, D.C.,

kendimize bir ev yaptık.

and we did our best to clear the shelves

ve 'doğaya dost' marketlerin

of the sustainability store.

raflarını boşaltmak için elimizden geleni yaptık.

We've got the solar photovoltaic system,

Solar panellerimiz, solar su ısıtma sistemimiz

solar hot water heater, dual-flush toilets,

çift-sifonlu tuvaletlerimiz,

bamboo floors.

bambu parkelerimiz var.

A log burning in my German high-tech stove

Odun yakmak için kullandığımız ileri teknoloji Alman sobamız

apparently, supposedly, contributes less carbon

ormanda çürümeye

to the atmosphere than were it left alone

bırakılan odunlardan

to decompose in the forest.

daha az karbon üretiyor.

Yet all of these innovations --

Fakat bu yeniliklerin hepsi--

That's what they said in the brochure.

bröşürlerde yazanlar.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

All of these innovations together

Bu yeniliklerin hepsi,

contribute a fraction of what we contribute

metrodan üç sokak ötede, şehrin merkezinde,

by living in a walkable neighborhood

olan yürünebilir bir yerde oturmakla kıyaslandığında,

three blocks from a metro in the heart of a city.

sadece ufak bir katkı sağlıyor.

We've changed all our light bulbs to energy-savers,

Ampüllerimizi tasarruflu olan modellerle değiştirdik

and you should do the same thing,

ve siz de aynsını yapmalısnız,

but changing all your light bulbs to energy-savers

ama ampülleri tasarruflu yaparak,

saves as much energy in a year

yürünebilir bir şehire taşınarak bir haftada tasarruf edeceğin enerjiyi

as moving to a walkable city does in a week.

ancak bir yılda tasarruf edersin.

And we don't want to have this argument.

Ama biz bu konuyu açmak istemiyoruz.

Politicians and marketers are afraid

Siyasetçiler ve pazarlamacılar, doğaya dostluğu

of marketing green as a "lifestyle choice."

bir 'hayat tarzı' olarak pazarlamaktan korkuyor.

You don't want to tell Americans, God forbid,

Amerika'lılara, Tanrı korusun, hayat tarzını değiştirmeleri

that they have to change their lifestyle.

gerektiğini söylemek istemezsiniz.

But what if lifestyle was really about quality of life

Peki ama, yaşam tarzı aslında yaşam kalitesi ile alakalıysa

and about perhaps something that we would all enjoy more,

ve belki hepimizin daha çok keyif alacağımız birşeyse,

something that would be better than what we have right now?

ya şu anda sahip olduklarımızdan daha iyi birşeyse?

Well, the gold standard of quality of life rankings,

Belki duymuşsunuzdur,

it's called the Mercer Survey.

Mercer Survey isimli bir şirket,

You may have heard of it.

Yaşam kalitesini değerlenderen en iyi kurum.

They rank hundreds of nations worldwide

Dünya üzerinde yüzlerce ülkeyi,

according to 10 criteria that they believe add up

yaşam kalitesine bağlı olduklarına inandıkları,

to quality of life: health, economics, education,

10 tane kritere göre değerlendiriyorlar: sağlık, ekonomi, eğitim

housing, you name it.

konut, vesaire.

There's six more. Short talk.

Altı tane daha var ama kısa keselim.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And it's very interesting to see that

Çok ilginçtir ki, Amerikada en yüksek

the highest-ranking American city, Honolulu,

sırada bulunan şehir, Honolulu,

number 28, is followed by kind of the usual suspects

dünyada 28'inci sırada yer alıyor, ondan sonra herkesin beklediği gibi

of Seattle and Boston and all walkable cities.

Seattle, Boston ve diğer tüm yürünebilir şehirler.

The driving cities in the Sun Belt,

Güneydeki araba kullanılan şehirler ise,

the Dallases and the Phoenixes and, sorry, Atlanta,

Dallas, Phoenix ve, kusura bakma, Atlanta gibi

these cities are not appearing on the list.

bu listede yer almıyor bile.

But who's doing even better?

Peki, neresi bizden daha iyi yapıyor?

The Canadian cities like Vancouver,

Kanada şehirleri, Vancouver gibi,

where again, they're burning half the fuel.

ve orada yine bizimkinin yarısı kadar benzin harcıyorlar.

And then it's usually won by cities where they speak German,

Ve bu listenin başında genellikle Almanca'nın konuşulduğu şehirler geliyor

like Dusseldorf or Vienna,

mesela Düsseldorf veya Viyena.

where they're burning, again, half as much fuel.

Ve yine bizim yarımız kadar benzin harcıyorlar.

And you see this alignment, this strange alignment.

Gördüğünüz gibi bu düzen, bu garip düzen,

Is being more sustainble

daha sürdürülebilir olmak

what gives you a higher quality of life?

size daha yüksek yaşam kalitesi mi veriyor?

I would argue the same thing

Aynı şeyi bende tartışırım,

that makes you more sustainble

sürdürülebilirliği sağlayan ne ise

is what gives you a higher quality of life,

size daha yüksek yaşam kalitesi veren de aynı şeydir.

and that's living in a walkable neighborhood.

Ve o da, yürünebilir bir yerde yaşamaktır.

So sustainability, which includes our wealth

Yani sürdürülebilirlik, refahımızla

and our health

ve sağlığımızla

may not be a direct function of our sustainability.

direk bağlı olmayabilir.

But particularly here in America,

Ama özellikle Amerika'da

we are polluting so much

havayı o kadar kirletiyoruz ki

because we're throwing away our time

zamanımızı, paramızı ve hayatımızı otoyollarda

and our money and our lives on the highway,

o kadar boşa harcıyoruz ki,

then these two problems would seem to share

bu iki sorun aynı çözümü paylaşıyormuş

the same solution, which is to make our cities

gibi görünüyor, yani şehirlerimizi

more walkable.

daha yürünebilir bir hale getirmek.

Doing so isn't easy, but it can be done,

Bunu başarmak hiç de kolay bir şey değil, ama yapılabilir.

it has been done,

Yapılıyor hatta,

and it's being done now in more than a few cities,

birkaç şehirde şimdi yapılıyor,

around the globe and in our country.

dünyada ve ülkemizde.

I take some solace from Winston Churchill,

Winston Churchill

who put it this way:

şöyle demiş:

"The Americans can be counted on

' Emin olabilirsiniz ki Amerika'lılar

to do the right thing

en doğrusunu yaparlar,

once they have exhausted the alternatives." (Laughter)

ancak bütün diğer alternatifleri denedikten sonra.' (Gülüşmeler)

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)