Jeff Speck: The walkable city

Tłumaczenie: Marta Bylicka Korekta: Rysia Wand

So I'm a city planner, an urban designer,

Jestem urbanistą, projektantem miast,

former arts advocate,

byłym orędownikiem sztuk,

trained in architecture and art history,

wykwalifikowanym architektem i historykiem sztuki.

and I want to talk to you today not about design

Nie chcę dziś mówić o designie, ale o Ameryce

but about America

and how America can be more economically resilient,

i o tym, że ona może być prężniejsza ekonomicznie,

how America can be healthier,

zdrowsza i bardziej przyjazna środowisku.

and how America can be

more environmentally sustainable.

And I realize this is a global forum,

Wiem, że TED jest globalnym forum ale posłużę się przykładem USA,

but I think I need to talk about America

because there is a history,

bo bywało w przeszłości, choć nie wszędzie,

in some places, not all,

of American ideas being appropriated,

że amerykańskie wzorce przyjmowano i naśladowano,

being emulated, for better or for worse,

z lepszym lub gorszym skutkiem, w wielu miejscach na świecie.

around the world.

And the worst idea we've ever had

Naszym najgorszym pomysłem

is suburban sprawl.

był rozrost przedmieść,

It's being emulated in many places as we speak.

naśladowany obecnie w wielu miejscach.

By suburban sprawl, I refer to the reorganization

Przez rozrost przedmieść rozumiem reorganizację krajobrazu

of the landscape and the creation of the landscape

na potrzeby ruchu kołowego.

around the requirement of automobile use,

and that the automobile that was once an instrument of freedom

Samochody były kiedyś symbolem wolności,

has become a gas-belching,

a dziś to buchające spalinami,

time-wasting and life-threatening

pożerające czas i zagrażające życiu protezy,

prosthetic device

that many of us need just to,

których większość Amerykanów potrzebuje do codziennego funkcjonowania.

most Americans, in fact, need,

just to live their daily lives.

And there's an alternative.

Istnieje jednak alternatywa.

You know, we say, half the world is living in cities.

Podobno pół świata mieszka teraz w miastach.

Well, in America, that living in cities,

Mieszkańcy wielu miast w USA

for many of them, they're living in cities still

where they're dependent on that automobile.

są uzależnieni od samochodu.

And what I work for, and to do,

Pracuję nad tym, żeby nasze miasta stały się przyjaźniejsze dla pieszych.

is to make our cities more walkable.

But I can't give design arguments for that

Argumenty architekta nie są równie przekonujące,

that will have as much impact

co argumenty ekonomistów,

as the arguments that I've learned

from the economists, the epidemiologists

epidemiologów i obrońców środowiska.

and the environmentalists.

So these are the three arguments that I'm going

Dziś zamierzam pokrótce przedstawić te trzy aspekty.

to give you quickly today.

When I was growing up in the '70s,

Kiedy dorastałem w latach 70., przeciętna amerykańska rodzina

the typical American spent one tenth of their income,

wydawała 1/10 dochodów na transport.

American family, on transportation.

Since then, we've doubled the number of roads

Od tego czasu ilość dróg się podwoiła

in America, and we now spend one fifth

i obecnie wydajemy 1/5 dochodów na transport.

of our income on transportation.

Working families, which are defined as

Rodziny z klasy robotniczej w USA,

earning between 20,000 and 50,000 dollars

czyli te o rocznych dochodach rzędu 20 do 50 tys. dolarów,

a year in America

are spending more now on transportation

wydają teraz więcej na transport niż na mieszkanie,

than on housing, slightly more,

co wynika z fenomenu "im dalej, tym taniej”,

because of this phenomenon called "drive till you qualify,"

finding homes further and further and further

gdzie ludzie kupują domy coraz dalej

od centrum miasta i od miejsc pracy.

from the city centers and from their jobs,

so that they're locked in this, two, three hours,

W efekcie tracą potem dwie, trzy, cztery godziny dziennie na dojazdy.

four hours a day of commuting.

And these are the neighborhoods, for example,

Takie dzielnice, na przykład w Dolinie Kalifornijskiej,

in the Central Valley of California

that weren't hurt when the housing bubble burst

nie ucierpiały po pęknięciu bańki rynku nieruchomości i wzroście cen paliw,

and when the price of gas went up;

lecz zostały zdziesiątkowane.

they were decimated.

And in fact, these are many

To właśnie te w polowie opustoszałe dzielnice, które widzicie dzisiaj.

of the half-vacant communities that you see today.

Imagine putting everything you have into your mortgage,

Wyobraźcie sobie, że inwestujecie cały majątek w kredyt,

it goes underwater, and you have to pay

a wartość domu spada i do tego trzeba wydawać dwa razy więcej na dojazdy.

twice as much for all the driving that you're doing.

So we know what it's done to our society

Wiemy, jaki wpływ miało to na społeczeństwo

and all the extra work we have to do

i ile dodatkowej pracy kosztuje nas utrzymanie samochodów.

to support our cars.

What happens when a city decides

A jeśli miasto decyduje ustanowić inne priorytety?

it's going to set other priorities?

And probably the best example we have here

Chyba najlepszym przykładem z Ameryki

in America is Portland, Oregon.

jest miasto Portland w stanie Oregon.

Portland made a bunch of decisions in the 1970s

W latach 70. Portland podjęło wiele decyzji,

that began to distinguish it

które wyróżniły je od większości miast w USA.

from almost every other American city.

While most other cities were growing

Podczas gdy w większości miast

an undifferentiated spare tire of sprawl,

rozrastały się identyczne przedmieścia,

they instituted an urban growth boundary.

Portland postawiło granice dla rozwoju miasta.

While most cities were reaming out their roads,

Gdy większość miast poszerzała ulice,

removing parallel parking and trees

usuwając miejsca do parkowania i drzewa żeby zwiększyć przepustowość,

in order to flow more traffic,

they instituted a skinny streets program.

oni wdrażali program zwężania ulic.

And while most cities were investing in more roads

Gdy większość miast inwestowała

w kolejne drogi i autostrady,

and more highways, they actually invested

oni inwestowali w rozwój ścieżek rowerowych i chodników.

in bicycling and in walking.

And they spent 60 million dollars on bike facilities,

Wydali 60 milionów dolarów na udogodnienia dla rowerów,

which seems like a lot of money,

co może wydawać się dużo, ale wydane w ciągu 30 lat,

but it was spent over about 30 years,

so two million dollars a year -- not that much --

to jedynie 2 miliony rocznie.

To ledwie połowa kosztów jednego bezkolizyjnego skrzyżowania,

and half the price of the one cloverleaf

that they decided to rebuild in that city.

które miasto zdecydowało się przebudować.

These changes and others like them changed

To odmieniło sposób życia mieszkańców Portland,

the way that Portlanders live,

and their vehicle-miles traveled per day,

a wskaźnik przejechanych dziennie mil na osobę, od rekordowego w 1996 roku,

the amount that each person drives,

actually peaked in 1996,

has been dropping ever since,

ciągle spada i teraz jeżdżą o 20% mniej niż reszta kraju.

and they now drive 20 percent less

than the rest of the country.

The typical Portland citizen drives

Przeciętny mieszkaniec Portland przejeżdża dziennie 4 mile mniej

four miles less, and 11 minutes less per day

i trwa to 11 minut krócej, niż wcześniej.

than they did before.

The economist Joe Cortright did the math

Ekonomista Joe Cortright obliczył, że zsumowanie tych 4 mil

and he found out that those four miles

plus those 11 minutes

i 11 minut równa się 3,5% dochodu osiągniętego w regionie.

adds up to fully three and a half percent

of all income earned in the region.

So if they're not spending that money on driving --

Jeśli nie wydają tyle na dojazdy,

and by the way, 85 percent of the money

a 85% wydatków na transport nie trafia do lokalnej gospodarki,

we spend on driving leaves the local economy --

if they're not spending that money on driving,

więc jeśli nie na dojazdy, na co je wydają?

what are they spending it on?

Well, Portland is reputed to have

Portland słynie z największej ilości

the most roof racks per capita,

samochodów z bagażnikiem dachowym na osobę,

the most independent bookstores per capita,

niezależnych księgarni na osobę,

the most strip clubs per capita.

klubów ze striptizem na osobę.

These are all exaggerations, slight exaggerations

Choć są to przejaskrawione przykłady, to mieszkańcy Portland

of a fundamental truth, which is Portlanders

spend a lot more on recreation of all kinds

wydają więcej na rekreację niż reszta USA.

than the rest of America.

Actually, Oregonians spend more on alcohol

Mieszkańcy Oregonu wydają więcej na alkohol niż mieszkańcy innych stanów,

than most other states,

which may be a good thing or a bad thing,

co może być różnie oceniane,

but it makes you glad they're driving less.

ale można się cieszyć, że rzadziej wsiadają za kółko.

(Laughter)

(Śmiech)

But actually, they're spending most of it in their homes,

Większość pieniędzy wydają na domy,

and home investment is about as local

a to najbardziej lokalna z inwestycji.

an investment as you can get.

But there's a whole other Portland story,

Mamy też inne fakty z Portland,

which isn't part of this calculus,

które nie odnoszą się do wcześniejszych obliczeń.

which is that young, educated people

Mianowicie, wykształcona młodzież

have been moving to Portland in droves,

tłumnie przenosi się do Portland.

so that between the last two censuses,

Między dwoma ostatnimi spisami ludności

they had a 50-percent increase

liczba wykształconych młodych ludzi w Portland wzrosła o 50%.

in college-educated millennials,

which is five times what you saw anywhere else

To 5 razy więcej niż średnia krajowa.

in the country, or, I should say, of the national average.

So on the one hand, a city saves money for its residents

Z jednej strony, miasto pozwala mieszkańcom wydawać mniej,

by being more walkable and more bikeable,

będąc bardziej przyjaznym dla pieszych i rowerzystów.

but on the other hand, it also is the cool kind of city

Z drugiej strony zdobyło reputację fajnego miasta,

that people want to be in these days.

w którym ludzie chcą mieszkać.

So the best economic strategy

Dlatego najlepszą strategią ekonomiczną dla rozwoju miasta

you can have as a city

is not the old way of trying to attract corporations

nie jest, jak dawniej, przyciągnięcie korporacji,

and trying to have a biotech cluster

ośrodków biotechnologicznych, medycznych czy lotniczych,

or a medical cluster,

or an aerospace cluster,

ale stworzenie miejsca przyjaznego ludziom.

but to become a place where people want to be.

Wówczas Generacja Y, siła napędowa gospodarki,

And millennials, certainly, these engines of entrepreneurship,

64 percent of whom decide first

z których 64% najpierw decyduje, gdzie chce mieszkać, sprowadza się

where they want to live,

then they move there, then they look for a job,

i dopiero potem szuka pracy, wybierze twoje miasto.

they will come to your city.

The health argument is a scary one,

Argument zdrowotny jest przerażający, częściowo już go pewnie znacie.

and you've probably heard part of this argument before.

Again, back in the '70s, a lot's changed since then,

W latach 70., a od tamtej pory wiele się zmieniło,

back in the '70s, one in 10 Americans was obese.

1 na 10 Amerykanów był otyły.

Now one out of three Americans is obese,

Teraz 1 na 3 Amerykanów jest otyły,

and a second third of the population is overweight.

a kolejna 1/3 ludności cierpi na nadwagę.

Twenty-five percent of young men

25% młodych mężczyzn i 40% młodych kobiet waży za dużo,

and 40 percent of young women are too heavy

to enlist in our own military forces.

żeby zaciągnąć się do wojska.

According to the Center for Disease Control,

Według badań Centrum Zwalczania Chorób

fully one third of all children born after 2000

1/3 wszystkich dzieci urodzonych po roku 2000 zachoruje na cukrzycę.

will get diabetes.

We have the first generation of children in America

Obecnie w Ameryce mamy pierwsze pokolenie dzieci,

who are predicted to live shorter lives than their parents.

które mogą żyć krócej niż ich rodzice.

I believe that this American healthcare crisis

Uważam, że kryzys zdrowotny w USA, o którym wszyscy słyszeliśmy,

that we've all heard about

is an urban design crisis,

wynika ze źle zagospodarowanych terenów miejskich,

and that the design of our cities lies at the cure.

i że odpowiednim projektowaniem można go rozwiązać.

Because we've talked a long time about diet,

Od dawna mówi się o diecie

and we know that diet impacts weight,

i wiadomo, że dieta wpływa na wagę, a waga na zdrowie.

and weight of course impacts health.

But we've only started talking about inactivity,

Ale dopiero teraz zaczynamy mówić o braku ruchu,

and how inactivity born of our landscape,

który wynika z ukształtowania krajobrazu.

inactivity that comes from the fact that we live

Z tego, że mieszkamy w miastach w których nie ma miejsca na chodzenie,

in a place where there is no longer any such thing

as a useful walk, is driving our weight up.

co powoduje tycie.

And we finally have the studies,

Nareszcie mamy badania,

one in Britain called "Gluttony versus sloth"

na przykład w Wielkiej Brytanii, zwane "Obżarstwo a Lenistwo",

that tracked weight against diet

pokazujące zależność wagi od diety

and tracked weight against inactivity,

oraz zależność wagi od braku ruchu,

and found a much higher, stronger correlation

i wykazuje znacznie silniejsze powiązanie pomiędzy tą drugą parą.

between the latter two.

Dr. James Levine at, in this case,

Doktor James Levine, z trafnie nazwanej Kliniki Mayo,

the aptly-named Mayo Clinic

put his test subjects in electronic underwear,

dał uczestnikom badań elektroniczną bieliznę

held their diet steady,

i utrzymywał ich dietę na stałym poziomie.

and then started pumping the calories in.

Potem zaczął dodawać dodatkowe kalorie.

Some people gained weight,

Niektórzy z badanych przybrali na wadze, a inni nie.

some people didn't gain weight.

Expecting some metabolic or DNA factor at work,

Oczekiwano różnic w szybkości przemiany materii lub DNA,

they were shocked to learn that the only difference

ale ku ich zaskoczeniu jedyną zaobserwowaną różnicą była ilość ruchu.

between the subjects that they could figure out

was the amount they were moving,

and that in fact those who gained weight

Ci, którzy przybrali na wadze, siedzieli dziennie średnio 2 godzinny dłużej

were sitting, on average, two hours more per day

than those who didn't.

niż ci, którzy nie przytyli.

So we have these studies that tie

Mamy zatem badania, które łączą wagę z brakiem ruchu,

weight to inactivity, but even more,

a co więcej mamy też takie, które łączą wagę z miejscem zamieszkania.

we now have studies that tie weight to where you live.

Do you live in a more walkable city

Czy mieszkasz w mieście przyjaznym dla pieszych czy nie?

or do you live in a less walkable city,

or where in your city do you live?

Gdzie mieszkasz w swoim mieście?

In San Diego, they used Walk Score --

San Diego użyło firmy Walk Score,

Walk Score rates every address in America

która ocenia, na ile dane miejsce w USA, a niedługo na świecie,

and soon the world

in terms of how walkable it is --

jest przyjazne dla pieszych.

they used Walk Score to designate more walkable neighborhoods

Walk Score wskazała dzielnice bardziej lub mniej przyjazne dla pieszych.

and less walkable neighborhoods.

Well guess what? If you lived in a more walkable neighborhood,

I wiecie, co? Jeżeli mieszkasz w przyjaznej dla chodzenia okolicy,

you were 35 percent likely to be overweight.

masz 35% szans na nadwagę.

If you lived in a less walkable neighborhood,

Jeżeli mieszkasz w rejonie mniej przyjaznym dla chodzenia,

you were 60 percent likely to be overweight.

masz 60% szans na nadwagę.

So we have study after study now

Badanie za badaniem łączy miejsce zamieszkania ze stanem zdrowia.

that's tying where you live

to your health, particularly as in America,

Zwłaszcza w USA największy kryzys zdrowotny

the biggest health crisis we have is this one

that's stemming from environmental-induced inactivity.

to brak ruchu wywołany przez środowisko.

And I learned a new word last week.

W zeszłym tygodniu poznałem nowe słowo.

They call these neighborhoods "obesageneric."

Na takie dzielnice mówi się: "nadwagotwórcze".

I may have that wrong, but you get the idea.

Może coś mylę, ale wiecie, o co chodzi.

Now that's one thing, of course.

To tylko jeden z argumentów.

Briefly mentioning, we have an asthma epidemic

Drugim jest epidemia astmy w USA.

in this country.

You probably haven't thought that much about it.

Pewnie dotąd nie myśleliście o tym zbyt dużo.

Fourteen Americans die each day from asthma,

14 Amerykanów umiera każdego dnia na astmę,

three times what it was in the '90s,

to trzy razy więcej niż w latach 90.

and it's almost all coming from car exhaust.

Wszystko to jest powodowane przez spaliny samochodowe.

American pollution does not come

W USA zanieczyszczenie środowiska nie pochodzi już z fabryk,

from factories anymore, it comes from tailpipes,

ale z rur wydechowych.

and the amount that people are driving in your city,

Ilość czasu spędzanego przez mieszkańców w samochodach

your urban VMT, is a good prediction

to dobry wskaźnik astmy w danym mieście.

of the asthma problems in your city.

And then finally, in terms of driving,

Co więcej, ruch samochodowy

there's the issue of the single-largest killer

to jedna z najczęstszych przyczyn śmierci zdrowych obywateli.

of healthy adults, and one of the largest killers

of all people, is car crashes.

Mowa tu o wypadkach samochodowych.

And we take car crashes for granted.

Stały się one dla nas czymś naturalnym.

We figure it's a natural risk

Uważamy je za zwykłe ryzyko na drodze.

of being on the road.

But in fact, here in America, 12 people

Tymczasem w USA 12 na 100 tys. osób

out of every 100,000

ginie każdego dnia w wypadkach samochodowych.

die every year from car crashes.

We're pretty safe here.

Jesteśmy tu całkiem bezpieczni.

Well, guess what? In England, it's seven per 100,000.

Ale w Anglii to tylko 7 osób na 100 tys.

It's Japan, it's four per 100,000.

W Japonii - 4 na 100 tysięcy.

Do you know where it's three per 100,000?

A gdzie giną 3 osoby na 100 tysięcy?

New York City.

W Nowym Jorku.

San Francisco, the same thing. Portland, the same thing.

To samo w San Francisco i w Portland.

Oh, so cities make us safer

Czyli miasta z mniejszym ruchem są bezpieczniejsze?

because we're driving less?

Tulsa: 14 per 100,000.

W Tulsie 14 osób na 100 tysięcy.

Orlando: 20 per 100,000.

W Orlando 20 na 100 tysięcy.

It's not whether you're in the city or not,

Nie chodzi o to, czy jesteś w mieście, czy nie.

it's how is your city designed?

Chodzi o to, jak jest ono zaprojektowane.

Was it designed around cars or around people?

Dla samochodów czy dla ludzi?

Because if your city is designed around cars,

Jeżeli dla samochodów, będzie je tam łatwiej rozbijać.

it's really good at smashing them into each other.

(Śmiech)

That's part of a much larger health argument.

To część szerszej dyskusji o zdrowiu.

Finally, the environmental argument is fascinating,

I na koniec, fascynujący argument środowiskowy.

because the environmentalists turned on a dime

Ruch obrońców środowiska zmienił kierunek około 10 lat temu.

about 10 years ago.

The environmental movement in America

Historycznie, obrońcy środowiska w Ameryce sprzeciwiali się rozwojowi miast

has historically been an anti-city movement

już od czasów Jeffersona.

from Jefferson on.

"Cities are pestilential to the health,

"Miasta są szkodliwe dla zdrowia,

to the liberties, to the morals of man.

dla wolności, dla uczciwego człowieka.

If we continue to pile upon ourselves in cities,

Jeżeli będziemy gnieździć się w miastach,

as they do in Europe, we shall become as corrupt

tak jak to robią w Europie, staniemy się tak skorumpowani,

as they are in Europe

jak ludzie w Europie i zaczniemy zjadać się nawzajem, tak jak oni".

and take to eating one another as they do there."

He apparently had a sense of humor.

Jefferson miał najwyraźniej poczucie humoru.

And then the American environmental movement

Ruch obrońców środowiska w USA to klasyczny przykład ruchu utopijnego.

has been a classically Arcadian movement.

To become more environmental, we move into the country,

Żeby żyć w zgodzie z naturą, przenosimy się na wieś,

we commune with nature, we build suburbs.

jednoczymy się z naturą i budujemy przedmieścia.

But, of course, we've seen what that does.

Widzimy, do czego to doprowadziło.

The carbon mapping of America,

Mapa emisji dwutlenku węgla w USA

where is the CO2 being emitted,

for many years only

od wielu lat dobitnie potwierdzała ten argument.

hammered this argument in more strongly.

If you look at any carbon map, because we map it per square mile,

Wszystkie mapy emisji CO2 na milę kwadratową,

any carbon map of the U.S.,

przypominają zdjęcia USA z satelity nocą.

it looks like a night sky satellite photo of the U.S.,

hottest in the cities, cooler in the suburbs,

Najbardziej czerwona w miastach, jaśniejsza na przedmieściach,

dark, peaceful in the countryside.

i zupełnie ciemna, spokojna na wsi.

Until some economists said, you know,

Aż w końcu ekonomiści spytali,

is that the right way to measure CO2?

czy jest to właściwy sposób mierzenia emisji CO2?

There are only so many people in this country at any given time,

Liczba mieszkańców nie zmienia się szybko w czasie

and we can choose to live where perhaps

więc można zamieszkać tam, gdzie mamy mniejsze oddziaływanie.

we would have a lighter impact.

And they said, let's measure CO2 per household,

Zdecydowali zmierzyć emisję CO2 w przeliczeniu na zagęszczenie.

and when they did that, the maps just flipped,

Kiedy to zrobili, mapa zupełnie się odwróciła.

coolest in the center city, warmer in the suburbs,

Najciemniejsze były centra miast, pomarańczowe przedmieścia

and red hot in these exurban

i ogniście czerwone obszary podmiejskie,

"drive till you qualify" neighborhoods.

podlegające fenomenowi "im dalej, tym taniej”.

So a fundamental shift, and now you have

To zasadnicza zmiana,

environmentalists and economists like Ed Glaeser

więc teraz obrońcy środowiska i ekonomiści jak Ed Glaeser mówią,

saying we are a destructive species.

że jesteśmy gatunkiem niszczycielskim.

If you love nature, the best thing you can do

Jeżeli kochacie przyrodę,

trzymajcie się od niej jak najdalej.

is stay the heck away from it,

move to a city, and the denser the better,

Najlepiej przenieść się do miasta, im gęściej, tym lepiej.

and the denser cities like Manhattan

Bardziej zaludnione miasta, jak Manhattan, wypadają na tej mapie najlepiej.

are the cities that perform the best.

So the average Manhattanite is consuming gasoline

Przeciętny mieszkaniec Manhattanu zużywa tylko tyle benzyny,

at the rate the rest of the nation hasn't seen since the '20s,

ile reszta kraju zużywała w latach 20.

consuming half of the electricity of Dallas.

Zużywa o połowę mniej prądu niż w Dallas.

But of course, we can do better.

Ale oczywiście, możemy być lepsi.

Canadian cities, they consume half the gasoline of American cities.

Miasta kanadyjskie zużywają o połowę mniej benzyny niż w USA.

European cities consume half as much again.

W Europie jeszcze o połowę mniej.

So obviously, we can do better,

Jak widać, możemy być lepsi.

and we want to do better, and we're all trying to be green.

Chcemy być lepsi i staramy się być bardziej ekologiczni.

My final argument in this topic is that

Tyle, że moim zdaniem staramy się być ekologiczni w zły sposób.

I think we're trying to be green the wrong way,

and I'm one of many people who believes that

To nie tylko moja opinia.

this focus on gadgets,

Skupienie się na gadżetach,

on accessorizing --

na sprzęcie, w myśl zasady:

What can I add to my house,

"Co mogę zainstalować w domu

what can I add to what I've already got

ponad to co już mam,

to make my lifestyle more sustainable? --

aby mój styl życia był bardziej ekologiczny?”,

has kind of dominated the discussion.

zdominowało dyskusję.

So I'm not immune to this.

Ja też nie potrafię się temu oprzeć.

My wife and I built a new house

Wybudowaliśmy z żoną nowy dom

on an abandoned lot in Washington, D.C.,

na opuszczonej działce w Waszyngtonie

and we did our best to clear the shelves

i zaczęliśmy od opróżnienia półek

of the sustainability store.

sklepu z ekologicznymi gadżetami.

We've got the solar photovoltaic system,

Zainstalowaliśmy system solarny, bojler nagrzewany energią słoneczną,

solar hot water heater, dual-flush toilets,

podwójne spłuczki w toaletach, bambusowe podłogi.

bamboo floors.

A log burning in my German high-tech stove

Drewno, którym palimy w nowoczesnym niemieckiej produkcji piecu,

apparently, supposedly, contributes less carbon

podobno emituje mniej dwutlenku węgla do atmosfery

to the atmosphere than were it left alone

to decompose in the forest.

niż gdyby leżało i rozkładało się w lesie.

(Śmiech)

Yet all of these innovations --

A jednak te wszystkie nowości...

That's what they said in the brochure.

Tak było napisane w broszurze.

(Laughter)

All of these innovations together

(Śmiech)

Wszystkie te nowości razem wzięte

contribute a fraction of what we contribute

to ułamek tego, co możnaby zrobić

by living in a walkable neighborhood

żyjąc w dzielnicy przyjaznej pieszym,

three blocks from a metro in the heart of a city.

trzy przecznice od metra w centrum miasta.

We've changed all our light bulbs to energy-savers,

Wymieniliśmy żarówki na energooszczędne, co wy też powinniście zrobić,

and you should do the same thing,

but changing all your light bulbs to energy-savers

ale wymiana wszystkich żarówek oszczędza tyle energii w roku,

saves as much energy in a year

as moving to a walkable city does in a week.

ile przeprowadzka do miasta przyjaznego pieszym w tydzień.

And we don't want to have this argument.

Nie chcemy o tym rozmawiać.

Politicians and marketers are afraid

Politycy i marketingowcy obawiają się

of marketing green as a "lifestyle choice."

promować ekologię jako styl życia.

You don't want to tell Americans, God forbid,

Nikt, broń Boże, nie chce zmuszać Amerykanów

that they have to change their lifestyle.

do zmiany stylu życia.

But what if lifestyle was really about quality of life

A gdyby ten styl życia był lepszej jakości?

and about perhaps something that we would all enjoy more,

Czymś, co podobałoby nam się bardziej

something that would be better than what we have right now?

i było lepsze niż teraz?

Well, the gold standard of quality of life rankings,

Standardy życia są mierzone w ankiecie

it's called the Mercer Survey.

przeprowadzanej przez firmę Mercer.

You may have heard of it.

Może o niej słyszeliście.

They rank hundreds of nations worldwide

Bada jakość życia setek narodów na świecie

according to 10 criteria that they believe add up

w oparciu o 10 kryteriów:

to quality of life: health, economics, education,

zdrowie, ekonomia, edukacja, mieszkanie...

housing, you name it.

Jeszcze 6, krótka lista.

There's six more. Short talk.

(Laughter)

(Śmiech)

And it's very interesting to see that

Co ciekawe, najwyżej ocenione amerykańskie miasto, Honolulu,

the highest-ranking American city, Honolulu,

number 28, is followed by kind of the usual suspects

jest na 28 miejscu, a za nim, co nikogo nie dziwi,

of Seattle and Boston and all walkable cities.

są Seattle, Boston i inne miasta przyjazne pieszym.

The driving cities in the Sun Belt,

Miasta dla kierowców na południu USA,

the Dallases and the Phoenixes and, sorry, Atlanta,

Dallas, Phoenix i, wybaczcie, Atlanta,

these cities are not appearing on the list.

wcale nie pojawiają się na liście.

But who's doing even better?

A które miasta radzą sobie lepiej?

The Canadian cities like Vancouver,

Miasta kanadyjskie jak Vancouver,

where again, they're burning half the fuel.

gdzie spala się o połowę mniej benzyny.

And then it's usually won by cities where they speak German,

Wygrywają zwykle miasta, gdzie mówi się po niemiecku,

like Dusseldorf or Vienna,

jak Dusseldorf czy Wiedeń,

where they're burning, again, half as much fuel.

które spalają jeszcze o 50% mniej benzyny.

And you see this alignment, this strange alignment.

Możemy zauważyć tę dziwną zależność.

Is being more sustainble

Czy zrównoważony rozwój zapewnia wyższą jakość życia?

what gives you a higher quality of life?

I would argue the same thing

Według mnie to samo,

that makes you more sustainble

co zapewnia zrównoważony rozwój,

is what gives you a higher quality of life,

zapewnia też wyższą jakość życia,

and that's living in a walkable neighborhood.

a jest to mieszkanie w rejonie przyjaznym dla pieszych.

So sustainability, which includes our wealth

Zrównoważony rozwój,

w którym zawiera się nasze bogactwo i zdrowie,

and our health

may not be a direct function of our sustainability.

nie musi być prostą funkcją zrównoważenia.

But particularly here in America,

Szczególnie tu w Ameryce,

we are polluting so much

zanieczyszczenie jest duże,

because we're throwing away our time

bo tracimy czas,

and our money and our lives on the highway,

pieniądze i życie na autostradzie.

then these two problems would seem to share

Te dwa problemy mają chyba wspólne rozwiązanie,

the same solution, which is to make our cities

czyli stworzenie miast przyjaznych dla pieszych.

more walkable.

Doing so isn't easy, but it can be done,

Implementacja nie jest łatwa, ale możliwa i już ma miejsce

it has been done,

and it's being done now in more than a few cities,

w wielu miastach na świecie

around the globe and in our country.

i także w naszym kraju.

I take some solace from Winston Churchill,

Pocieszam się słowami Winstona Churchilla:

who put it this way:

"The Americans can be counted on

"Można liczyć na to, że Amerykanie postąpią słusznie,

to do the right thing

once they have exhausted the alternatives." (Laughter)

jak tylko wykorzystają inne alternatywy".

Thank you.

(Śmiech)

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)