A personal air-quality tracker that lets you know what you're breathing | Romain Lacombe

Çeviri: Gözde Alpçetin Gözden geçirme: Suleyman Cengiz

So for the past 12 years,

Son 12 yıldır

I've been obsessed with this idea

iklim değişikliğinin, bilgisayarların bize savaşmamızda yardım edeceği

that climate change is an information issue

bir bilgi sorunu olduğu fikrine kafaya takmış durumdayım.

that computers will help us fight.

I went from data science to climate policy research,

Karbon salınımına neden olan

boşa harcanmış enerjiyi, kaynakları, fırsatları önlemek için

from tech to public service,

in pursuit of better data

veri biliminden iklim politikası araştırmasına,

to avoid the wasted energy, resources, opportunities

teknolojiden kamu hizmetine,

that lead to runaway carbon emissions.

daha iyi veri arayışı içinde her şeyi araştırdım.

Until one day, running in the streets with a friend, it hit me:

Bir gün arkadaşımla sokaklarda koşarken bir anda kafama dank etti:

the same cars, factories, power plants

Zaman içinde iklimimizi mahveden salınımları olan

whose emissions are wrecking our climate over time

aynı arabalar, fabrikalar, elektrik santralleri,

aynı zamanda burada ve şu anda sağlığımızı tehdit eden

also release harmful, local pollutants

that threaten our health right here and right now.

zararlı, yerel çevre kirliliğine yol açan maddeler salıyorlar.

All this time I'd focused on the long-term environmental risk

Havadaki zararlı maddelerin anlık sağlık etkisine odaklanmam gerekirken

when I should have been up in arms

bunca zamandır uzun vadeli çevresel risk üzerine odaklanmıştım.

about the immediate health impact of pollutants in the air.

Air pollution is a burning public health crisis.

Hava kirliliği çözüm bekleyen bir genel sağlık krizi.

It kills seven million people every year,

Her yıl yedi milyon insanı öldürüyor, dünya ekonomisine beş trilyona mal oluyor

it costs five trillion dollars to the world economy

and, worst, it robs us of our most precious gift,

ve en kötüsü de en değerli hediyemizi çalıyor,

the years in our lives:

hayatımızdaki senelerini:

six months of life expectancy in my hometown of Paris

Doğup büyüdüğüm yer olan; Paris'te yaşam süresinin altı ayını

and up to three, four, five years in parts of India and China.

ve Hindistan ile Çin'in bazı kısımlarında ise üç, dört, beş yıla kadarını.

And in the US, more people die from car exhaust than from car accidents.

ABD'de ise araba kazalarına kıyasla daha fazla insan egzozdan ölüyor.

So how do we protect ourselves from pollution?

O halde kirlilikten nasıl kendimizi koruruz?

The reason it's difficult is an information gap.

Zor olmasının sebebi veri eksikliği.

We simply lack the data to understand our exposure.

Tek kelimeyle maruz kalmamızı anlamak için veri eksiğimiz var.

And that's because the way we monitor air quality today

Bunun nedeni ise günümüzde hava kalitesini gözlemleme şeklimiz

is designed not to help people breathe but to help governments govern.

nefes almak için değil, devletlerin yönetmesine yardım etmek için tasarlanmış.

Most major cities operate networks of air-quality monitoring stations

Çoğu büyük şehir Londra'dakine benzer hava kalitesi gözlem istasyonları ağını,

trafiği ne zaman keseceklerine

like this one in London,

to decide when to cut traffic or when to shut down factories.

veya fabrikaları ne zaman kapatacaklarına karar vermek için kullanıyor.

And these machines are like the computers from the '60s

Bu makineler tüm odayı dolduran 60'lardan kalan bilgisayarlar gibi.

that filled entire rooms.

They're incredibly precise but incredibly large,

Oldukça hassaslar, ancak son derece geniş, ağır ve pahalılar da --

heavy, costly --

so much that you can only deploy just a few of them,

o kadar ki sadece birkaç tanesini yerleştirebilirsiniz

and they cannot move.

ve hareket edemezler.

So to governments, air pollution looks like this.

Yani hava kirliliği hükümetlere, bunun gibi gözüküyor.

But for the rest of us,

Ancak geri kalanlarımız için hava kalitesi bunun gibi gözüküyor.

air quality looks like this.

It changes all the time:

Her zaman değişiyor:

hour by hour, street by street,

saat saat, cadde cadde,

up to eight times within a single city block.

tek bir şehir bloğunun içinde 8 kez kadar.

And even more from indoor to outdoor.

Hatta kapalı mekandan dış mekana daha fazla.

So unless you happen to be walking right next to one of those stations,

Yani bu istasyonların hemen yanında yürüyor değilseniz

they just cannot tell you what you breathe.

size neyi soluduğunuzu söyleyemezler.

So what would environmental protection look like

Peki ya çevre koruması akıllı telefon çağına göre tasarlansaydı nasıl görünürdü?

if it was designed for the age of the smartphone?

So for the past three years,

Bu yüzden son üç yıldır

my team and I have been building a technology

ekibim ve ben, elinize sığan ve ne soluduğunuzu bilmenize yardımcı olan

that helps you know what you breathe

bir teknoloji inşa ediyoruz.

and fits in your hand.

Flow is a personal air-quality tracker that you can wear with you

Flow, çantanıza, bisikletinize, bebek arabasına asabileceğiniz

on a backpack, a bike, a stroller.

kişisel bir hava kalitesi takip cihazıdır.

It's packed with miniature sensors

Etrafınızdaki havada bulunan en önemli kirleticileri gözlemleyen

that monitor the most important pollutants in the air around you,

küçücük sensörlerden yapılmıştır,

like nitrogen oxides,

nitrojen oksitleri,

the exhaust gas from cars,

arabalardaki egzoz gazları

or particulate matter that gets into your bloodstream

ya da kan dolaşımınıza giren ve felç ile kalp sorunlarına neden olan

and creates strokes and heart issues.

parçacıklı maddeler gibi.

Or volatile organic compounds,

Ya da uçucu organik bileşikler,

the thousands of chemicals in everyday products

günlük ürünlerde soluduğumuz binlerce kimyasallar.

that we end up breathing.

And that makes this data actionable

İşte bu, veriyi işlemeye uygun kılıyor

and helps you understand what you're breathing

ve size nerede ve ne zaman kötü hava kalitesine maruz kaldığınızı söyleyerek

by telling you where and when you've been exposed to poor air quality,

ne soluduğunuzu anlamanıza yardımcı oluyor;

and that way you can make informed decisions

bu şekilde kirliliğe karşı harekete geçmek için

to take action against pollution.

bilgiye dayalı kararlar verebilirsiniz.

You can change the products you use at home,

Evde kullandığınız ürünleri değiştirebilirsiniz,

you can find the best route to cycle to work,

işe bisikletle gidilecek en iyi rotayı bulabilirsiniz,

you can run when pollution is not peaking

kirlilik zirve yapmadığında koşabilirsiniz

and you can find the best park to bring your children out.

ve çocuklarınızı götürecek en iyi parkı bulabilirsiniz.

Over time you build better habits to decrease your exposure to pollution,

Zaman içinde kirliliğe maruz kalışınızı azaltmak için

daha iyi alışkanlıklar edinebilir

and by tracking air quality around them,

ve etraflarındaki hava kalitesini takip ederek

cyclists, commuters, parents

bisikletçiler, işe gidenler, ebeveynler de

will also contribute to mapping air quality in their city.

şehirlerindeki hava kalitesinin haritasını çıkararak katkıda bulunabilecek.

So we're building more than a device,

Bu yüzden bir cihazdan daha fazlasını yapıyoruz, bir topluluk kuruyoruz.

but a community.

And last summer,

Geçen yaz Londra'daki 100 gönüllüye teknolojimizin ilk modellerini gönderdik

we sent early prototypes of our technology to 100 volunteers in London,

and together they mapped air quality

ve birlikte 1,6 km'lik kaldırım uzunluğunun

across 1,000 miles of sidewalk

ve tüm Londra merkezinin yüzde 20'sinin hava kalitesinin haritasını çıkardılar.

and 20 percent of all of central London.

So our goal now is to scale this work around the world,

Şimdiki hedefimiz bu işi dünya çapında ölçeklendirmek,

to crowdsource data so we can map air quality on every street,

her caddedeki hava kalitesi haritasını çıkarabilelim diye veri toplamak,

to build an unprecedented database

eşşiz bir veri tabanı kurmak

so scientists can research pollution,

ki böylece bilim insanları kirliliği araştırabilir

and to empower citizens, civic leaders, policy makers

ve vatandaşları, sivil liderleri, politikacıları

to support clean-air policies for change.

değişim için temiz hava politikalarını desteklemek için güçlendirebilir.

Because this can and must change.

Çünkü bu değişebilir ve değişmek zorunda.

Remember cigarettes in bars?

Barlardaki sigaraları hatırlıyor musun?

It took decades of lung cancer research and second-hand smoking studies,

Akciğer kanseri ve pasif içicilik araştırmalarını yapmak on seneler aldı.

but eventually, we reached a tipping point and we passed smoking-ban laws.

Ancak nihayetinde dönüşü olmayan bir noktaya ulaştık

ve sigara içme yasağını koyduk.

We must reach the same tipping point for air quality and I believe we will.

Hava kalitesi için de aynı noktaya ulaşmalıyız ve buna inanıyorum.

In the past couple years alone,

Sadece son birkaç senede devletler

governments have fined carmakers record amounts

emisyon standartlarında hile yaptıkları için otomobil üreticilerine cezalar kesti.

for cheating on emission standards.

Cities have passed congestion charges or built bike lanes --

Şehirler bekleme tazminatı yasası çıkardı ya da bisiklet yolları yaptılar --

like Paris that turned this highway,

evimin hemen yanındaki, şehrin ortasındaki bu otobanı

right next to my home, in the middle of the city,

into a waterfront park.

bir sahile dönüştüren Paris gibi.

And now mayors around the world are thinking of banning diesel outright

Şimdi tüm dünyadaki belediye başkanları 2025, 2030, 2035 yılına kadar

by 2025, 2030, 2035.

dizeli tamamen yasaklamayı düşünüyor.

But how much faster could we go, how many lives could we save?

Ancak ne kadar hızlı gidebiliriz, ne kadar hayat kurtarabiliriz?

Technology alone will not solve climate change,

Tek başına teknoloji, ne iklim değişikliğini çözecek

nor will it make air pollution disappear overnight.

ne de hava kirliliğini bir gecede ortadan kaldıracak.

But it can make the quality of our air much more transparent,

Fakat havamızın kalitesini çok daha saydam yapabilir

and if we can empower people

ve eğer kendi sağlıklarını iyileştirmek için

to take action to improve their own health,

insanları harekete geçmeye teşvik edebilirsek

then together we can act to bring an end to our pollution.

o halde kirliliğe bir son vermek için birlikte eyleme geçebiliriz.

Thank you very much.

Çok teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)