Ivan Oransky: Are we over-medicalized?

Çeviri: Yusuf Kerem Sağlam Gözden geçirme: Sara Ozturk

Those of you who have seen the film "Moneyball,"

Moneyball filmini izleyenler

or have read the book by Michael Lewis,

ya da Michael Lewis'in kitabını okuyanlar

will be familiar with the story of Billy Beane.

Billy Beane'in hikâyesini bileceklerdir.

Billy was supposed to be a tremendous ballplayer; all the scouts told him so.

Yetenek avcılarının dediğine göre Billy müthiş bir oyuncu olabilirmiş.

They told his parents that

Ailesine, onun bir yıldız olacağına inandıklarını söylediler.

they predicted that he was going to be a star.

But what actually happened when he signed the contract -- and by the way, he didn't

Gerçekte olan ise sözleşmeyi imzaladığı sırada

bu arada Billy üniversiteye gitmek istediği için sözleşmeyi istememişti.

want to sign that contract, he wanted to go to college --

which is what my mother, who actually does love me,

Üniversite gerçekte beni seven annemin yapmamı söylediği şeydi

said that I should do too, and I did --

ki ben de onu dinledim.

well, he didn't do very well. He struggled mightily.

Ama Billy, pek başarılı olamadı, fazlasıyla zorluk çekti.

He got traded a couple of times, he ended up in the Minors for most of his career,

Birkaç kez takım değiştirdi, kariyerinin çoğunu amatör liginde geçirdi

and he actually ended up in management. He ended up as a General Manager of the

ve sonunda kendini yönetimde buldu, Oakland Athletics'in genel müdürü oldu.

Oakland A's.

Now for many of you in this room, ending up in management, which is also what I've done,

Bu odanın çoğunluğuna göre yönetimde olmak bir başarı olarak görülür

is seen as a success.

ki bende yönetimdeyim.

I can assure you that for a kid trying to make it in the Bigs,

Sizi temin ederim profesyonel ligde oynamak isteyen bir çocuk için

going into management ain't no success story. It's a failure.

yönetimde olmak bir başarı değil, başarısızlık öyküsüdür.

And what I want to talk to you about today, and share with you, is that our

Bugün sizlerle konuşmak ve paylaşmak istediğim şey,

healthcare system, our medical system, is just as bad at predicting

sağlık sistemimizin hastalar ve diğer kişilerle alakalı tahminlerinin

what happens to people in it -- patients, others --

o yetenek avcılarının Billy Beane hakkındaki tahminleri gibi

as those scouts were at predicting what would happen to Billy Beane.

kötü olduğudur.

And yet, every day

Buna rağmen her gün

thousands of people in this country

bu ülkedeki binlerce kişiye

are diagnosed with preconditions.

bir şeylerin ön tanısı konuyor.

We hear about pre-hypertension, we hear about pre-dementia,

Hipertansiyon ön tanısı, bunaklık ön tanısı,

we hear about pre-anxiety, and I'm pretty sure that I diagnosed myself with

anksiyete ön tanısını duyuyoruz ve kesinlikle eminim ki

şu yeşil odada kendime bu tanıyı koydum.

that in the green room.

We also refer to subclinical conditions.

Ayrıca subklinik durumlardan söz ediyoruz.

There's subclinical atherosclerosis, subclinical hardening of the arteries,

Subklinik aterosklerosis, yani subklinik atardamar sertleşmesi var.

obviously linked to heart attacks, potentially.

Tabii ki muhtemelen kalp kriziyle bağlantılı.

One of my favorites is called subclinical acne.

En sevdiklerimden biri de subklinik akne.

If you look up subclinical acne, you may find a website, which I did,

İnternette subklinik akneyi aratırsanız kabarıklık, kızarıklık

which says that this is the easiest type of acne to treat.

ve iltihabınız yoksa tedavisi en kolay akne tipi olduğunu söyleyen

You don't have the pustules or the redness and inflammation.

benim de bulduğum, bir site göreceksiniz.

Maybe that's because you don't actually have acne.

Belki de bunun sebei aslında akneniz olmadığındandır.

I have a name for all of these conditions, it's another precondition:

Ben bütün bu durumlara bir ad koydum, başka bir ön tanı.

I call them preposterous.

Bunlara mantıksızlık ön tanısı diyorum.

In baseball, the game follows the pre-game.

Beyzbolda oyun öncesinin ardından oyun gelir.

Season follows the pre-season.

Sezon öncesinin ardından sezon gelir.

But with a lot of these conditions, that actually isn't the case, or at least it isn't the

Fakat bu durumların çoğunda olay bu değil, yani en azından her zaman değil.

case all the time. It's as if there's a rain delay, every single time in many cases.

Yani çoğu vakada yağmur dolayısıyla ertelenme varmış gibi.

We have pre-cancerous lesions,

Genelde kansere dönüşmeyen

which often don't turn into cancer.

kanser öncesi doku bozulmaları var.

And yet,

Ama yine de

if you take, for example, subclinical osteoporosis, a bone thinning disease,

örneğin subklinik osteoporozu, bir tür kemik erimesi hastalığını,

the precondition,

yani bir ön tanıyı ele alırsak

otherwise known as osteopenia,

diğer türlü osteopeni olurdu,

you would have to treat 270 women for three years

sadece bir kemiğin kırılmasını önlemek için

in order to prevent one broken bone.

270 kadını 3 yıl boyunca tedavi etmeniz gerekir.

That's an awful lot of women

Bu sayıyı

when you multiply by the number of women who were diagnosed

osteopeni tanısı konan kadınların sayısıyla çarpınca

with this osteopenia.

çok fazla kadın için berbat bir durum ortaya çıkıyor.

And so is it any wonder,

Yani bu ön tanıları tedavi etmek için

given all of the costs and the side effects

kullandığımız ilaçların maliyeti ve yan etkisi göz önünde bulundurulunca

of the drugs that we're using to treat these preconditions, that every year

sağlık sektörüne her yıl 2 trilyon dolardan fazla para harcayıp

we're spending more than two trillion dollars on healthcare and yet

yine de ihtiyatlı bir tahminle, yılda 100.000 insanın

100,000 people a year -- and that's a conservative estimate -- are dying

sahip oldukları hastalıklardan değil, onlara uygulanan tedavilerden

not because of the conditions they have,

but because of the treatments that we're giving them and the complications of those treatments?

ve onların yol açtığı komplikasyonlardan dolayı ölmesi sürpriz değil.

We've medicalized everything

Bu ülkede her şeyi medikal hâle getirdik.

in this country.

Women in the audience, I have some

Seyirciler arasındaki kadınlara

zaten biliyor oldukları kötü haberlerim var

pretty bad news that you already know,

ve bu hayatınızın her durumunun medikalleştiği.

and that's that every aspect of your life

Hayatınızın her alanı medikalleştirildi.

has been medicalized.

Strike one is when you hit puberty.

Birinci darbe, ergenliğe girdiğinizde oldu.

You now have something that happens to you once a month that has been medicalized.

Artık her ay başınıza gelen ve medikalleştirilmiş bir şeyiniz var.

It's a condition;

Bunun tedavi edilmesi gerekiyor.

it has to be treated. Strike two

is if you get pregnant.

İkinci darbe, hamile kaldığınızda oldu.

That's been medicalized as well.

O da medikal hâle getirilmiş.

You have to have a high-tech experience

Yüksek teknolojili bir hamilelikten geçmelisiniz

of pregnancy, otherwise something might go wrong.

yoksa bir şeyler ters gidebilir.

Strike three is menopause.

Üçüncü darbe, menopoz.

We all know what happened when millions of women were given hormone replacement therapy

Hepimiz, milyonlarca kadına menopoz semptomları yüzünden

onlarca yıl hormon tedavisi uygulanıp

for menopausal symptoms

daha sonra Ulusal Sağlık Enstitüsü tarafından finanse edilen

for decades until all of a sudden we realized, because a study came out, a big one,

büyük bir araştırmanın sonuçları ortaya çıkınca olanları hatırlıyoruz.

NIH-funded.

It said,

actually, a lot of that hormone replacement therapy may be doing more harm than good

Araştırmaya göre

aslında o çoklukta hormon tedavisinin çoğu kadının üzerinde

iyiden çok kötü etkileri olabilirdi.

for many of those women.

Just in case,

Her ihtimale karşı

I don't want to leave the men out --

salondaki erkekleri geçmek istemiyorum,

I am one, after all --

sonuçta ben de onlardan biriyim.

I have really bad news for all of you in this room,

Bu salondaki herkese

ve başka yerlerde izleyen ve dinleyenlere çok kötü bir haberim var.

and for everyone

listening and watching elsewhere:

You all have

Hepinizin evrensel,

a universally fatal condition.

ölümcül bir durumu var.

So, just take a moment.

Yani, bir dakikanızı ayırın.

It's called pre-death.

Ölüm tanısı olarak adlandırılıyor.

Every single one of you has it, because you have the risk factor for it,

Hepinizde var çünkü hepinizde risk faktörü var,

which is being alive.

risk de yaşıyor olmak.

But I have some good news for you, because

Ama size iyi bir haberim de var

I'm a journalist, I like to end things in a happy way or a forward-thinking way.

çünkü bir gazeteci olduğum için mutlu, geleceğe yönelik sonları severim.

And that good news is that if you can survive to the end of my talk, which

İyi haber, konuşmamın sonuna kadar hayatta kalabilirseniz,

we'll see if that happens for everyone,

herkes bunu başarabilecek mi bakacağız,

you will be a pre-vivor.

hayatta kalan öncesi olacaksınız.

I made up pre-death.

Ölüm ön tanısını ben uydurdum.

If I used someone else's pre-death, I apologize,

Başkasının sözünü kullandıysam özür dilerim.

I think I made it up.

Bence ben uydurdum.

I didn't make up pre-vivor.

Ama hayatta-kalan-öncesini ben uydurmadım.

Pre-vivor is what a particular cancer advocacy group would like everyone who

Bu, belli bir kanser destek grubunun,

risk faktörü bulunan

just has a risk factor,

but hasn't actually had that cancer,

fakat daha kanser olmamış herkese

to call themselves.

verdiği bir isim.

You are a pre-vivor.

Siz birer hayatta kalan öncesisiniz.

We've had HBO here this morning. I'm wondering if Mark Burnett is anywhere in the

Sabah burada HBO vardı, Mark Burnett hala seyircilerin arasında mı?

audience, I'd like to suggest

''Pre-vivor'' adında

a reality TV show called "Pre-vivor."

bir realite şovu önermek isterim.

If you develop a disease, you're off the island.

Bir hastalığınız çıkarsa adadan ayrılıyorsunuz.

But the problem is, we have a system

Ama sorun şu ki

bu olayı tamamen teşvik eden

that is completely --

basically promoted this.

bir sistemimiz yok.

We've selected, at every point in this system,

Bu sistemin her adımında hep yaptığımız şeyi yapmayı

to do what we do, and to give everyone a precondition and then eventually

ve herkese bir ön tanı koymayı

ve bazen gerçek hastalığın tanısını koymayı seçtik.

a condition, in some cases.

Start with the doctor-patient relationship. Doctors, most of them,

Doktor-hasta ilişkisiyle başlayalım.

are in a fee-for-service system. They are basically incentivized to do more --

Doktorların çoğu hizmet başına ücret alarak çalışmakta.

procedures, tests,

Yani daha fazla test yapıp daha fazla ilaç yazmaları için teşvik ediliyorlar.

prescribe medications.

Patients come to them,

Hastalar geliyor ve bir şeyler yapılmasını istiyorlar.

they want to do something. We're Americans, we can't just stand

Bizler Amerikalıyız, öylece duramayız,

there, we have to do something. And so they want a drug.

harekete geçmek zorundayız, sonuç olarak ilaç istiyorlar.

They want a treatment. They want to be told, this is what you have and this is how

Tedavi istiyorlar, senin durumun bu, böyle tedavi edilir, denmesini istiyorlar.

you treat it. If the doctor doesn't give you that,

Eğer bu doktor istediğini vermezse

you go somewhere else.

başka doktora gidiyorsun.

That's not very good for doctors' business.

Bu doktorun işi için iyi değil.

Or even worse,

Daha da kötüsü,

if you are diagnosed with something eventually, and the doctor didn't order that test,

sonunda birisi hastalık tanısı koyar da önceki doktor o testi istememiş olursa

you get sued.

mahkemeye verilirsiniz.

We have pharmaceutical companies that are constantly trying to expand

Belirtileri genişleterek tedaviye uygun kişi sayısını

the indications, expand the number of people who are eligible for a given treatment,

sürekli arttırmaya çalışan ilaç firmalarımız var

because that obviously helps their bottom line. We have advocacy groups,

çünkü belli ki kâr getiriyor.

Hayatta kalan öncesi terimini uyduranlar gibi destek grupları var.

like the one that's come up with pre-vivor,

who want to make more and more people feel they are at risk, or might have a condition,

Bu gruplar daha çok insanın risk altında veya hasta olduğuna inanmasını

so that they can raise more funds

böylece görünürlüklerini arttırmayı

and raise visibility, et cetera.

ve daha fazla bağış toplamayı istiyorlar.

But this isn't actually,

Gazetecilerin genelde yaptıklarının aksine

despite what journalists typically do, this isn't actually about blaming

bütün bunlar belirli oyuncuları

particular players.

suçlamakla ilgili değil.

We are all responsible.

Hepimiz sorumluyuz.

I'm responsible.

Ben de sorumluyum.

I actually root for the Yankees, I mean talk about

Ben Yankee taraftarıyım,

rooting for the worst possible

yani iş yapman gereken en iyi şeye gelince

offender when it comes to doing everything you can do.

destekleyebileceğim en kötü tarafı tutuyorum.

Thank you.

Teşekkürler.

But everyone is responsible.

Ama herkes sorumlu.

I went to medical school,

Ben tıp okudum

and I didn't have a course called How to Think Skeptically,

ve "Nasıl Şüpheci Bir Şekilde Düşünülür"

or How Not to Order Tests.

ya da "Nasıl Test İstenmez" diye derslerimiz yoktu.

We have this system

Yapman gerekenin bunlar olduğu bir sistemimiz var.

where that's what you do.

And it actually took being a journalist

Bu teşvikleri anlamam için gazeteci olmam gerekti.

to understand all these incentives. You know, economists like to say,

Ekonomistler kötü insanın olmadığını,

there are no bad people,

yalnızca kötü teşvikçiler olduklarını söyler.

there are just bad incentives.

And that's actually true.

Aslında bu doğru.

Because what we've created is a sort of Field of Dreams, when it comes to medical technology.

Çünkü iş medikal teknolojiye gelince yarattığımız şey

aslında Düşler Tarlası filmi gibi bir şey.

So when you put another MRI in every corner, you put a robot

Her köşe başına bir MR cihazı yerleştirirseniz

herkesin robotik cerrahi ile tedavi edilmesi gerektiğini söyleyip

in every hospital saying that everyone has to have robotic surgery.

her hastaneye bir robot koymuş olursunuz.

Well, we've created a system where if you build it, they will come.

İnşa ettiğiniz takdirde insanların geleceği bir sistem oluşturduk.

But you can actually perversely

Fakat insanlara huysuzca

tell people to come, convince them

gelmeleri gerektiğini söyleyebilir,

gelmeleri gerektiğine ikna edebilirsiniz.

that they have to come.

It was when I became a journalist that I really realized how I was part of this problem,

Gazeteci olunca benim de problemin bir parçası olduğumu

ve aslında hepimizin bu problemin bir parçası olduğumuzu anladım.

and how we all are part of this problem.

I was medicalizing every risk factor, I was writing stories, commissioning stories,

Her risk faktörünü medikalleştiriyor, amacı insanları korkutmak olmasa da

every day, that were trying to,

genelde bunu başaran hikayeler

not necessarily make people worried, although that was what often happened.

yazıyor ve yazdırıyordum.

But, you know, there are ways out.

Ama bunun bir çözümü var.

I saw my own internist last week,

Geçen hafta dahiliye doktoruna gittim

and he said to me,

ve bana bu salondaki herkesin

"You know," and he told me something that

bedavaya söyleyebileceği bir şey söyledi

everyone in this audience could have told me for free,

ama tabii ayrıcalığım olduğu için

but I paid him for the privilege, which is that

ben para ödedim.

I need to lose some weight.

Kilo vermem gerekiyormuş.

Well, he's right. I've had honest-to-goodness high blood pressure

Haklı, yıllardır yüksek tansiyonum var.

for a dozen years now, same

age my father got it,

Babama tanı konduğu aynı yaşta çıktı ve gerçek bir hastalık.

and it's a real disease. It's not pre-hypertension, it's actual

Hipertansiyon-öncesi gibi bir ön tanı değil,

hypertension, high blood pressure.

gerçek hipertansiyon, yüksek tansiyon.

Well, he's right,

Doktorum haklıydı

but he didn't say to me,

ama bana obezite ön tanısı veya diyabet ön tanısı

well, you have pre-obesity or

you have pre-diabetes, or anything like that. He didn't say,

ya da ona benzer bir tanı falan koymadı.

Şu Statin'i içmeye başlasan iyi olur,

better start taking this Statin, you need to lower your cholesterol.

kolesterolünü düşürmen lazım demedi.

No, he said, "Go out and lose some weight. Come back and see me in a bit,

Bunun yerine dedi ki ''Git kilo ver,

daha sonra gel ve beni gör ya da arayıp nasıl gittiğini söyle." dedi.

or just give me a call and let me know how you're doing."

So that's, to me,

Bana göre bu

a way forward.

ileriye doğru bir adımdır.

Billy Beane, by the way, learned the same thing.

Bu arada Billy Beane de

He learned,

en son transfer ettiği

from watching this kid who he eventually hired, who was really successful for him,

gerçekten başarılı olan çocuktan aynı şeyi öğrendi.

that it wasn't swinging for the fences, it wasn't swinging at every pitch

Önemli olan boksörler gibi her seferinde atak yapmak,

like the sluggers do, which is what all the expensive teams like the Yankees like to --

her atışı çitlerin üzerinden atmak değil.

Yankee gibi pahalı takımlar bu tarz oyuncuları seviyorlar.

they like to pick up those guys.

This kid told him, you know, you gotta watch the guys, and you gotta go out and find

Bu çocuk ona, gözün işte o tip oyuncuların üstünde olmalı

ve çıkıp koşmak yerine yürümeyi seven oyuncular bulmalısın, dedi.

the guys who like to walk,

because getting on base by a walk

Çünkü skoru yürüyerek yapmak en az koşmak kadar iyidir.

is just as good, and in our healthcare system

Sağlık sistemimizde de

we need to figure out,

is that really a good pitch

bu doğru atış mı

or should we let it go by and not swing at everything?

yoksa biraz bekleyip sıradaki atışı mı yapmalıyız

diye düşünmeliyiz.

Thanks.

Teşekkürler.