Jill Tarter: Why the search for alien intelligence matters

Jill Tarter'ın SETI'ye katılma çağrısı (TED Ödüllü konuşma!)

Çeviri: Deniz Aybas Gözden geçirme: Sancak Gülgen

So, my question:

Pekala, benim sorum:

are we alone?

yalnız mıyız?

The story of humans is the story of ideas --

İnsanların hikayesi, fikirlerin hikayesidir --

scientific ideas that shine light into dark corners,

karanlık köşelere ışık saçan bilimsel fikirlerin,

ideas that we embrace rationally and irrationally,

mantıklı ya da mantıksız bir şekilde benimsediğimiz fikirlerin,

ideas for which we've lived and died and killed and been killed,

uğruna yaşadığımız ve öldüğümüz ve öldürdüğümüz ve öldürüldüğümüz fikirlerin,

ideas that have vanished in history,

tarih içinde kaybolan fikirlerin,

and ideas that have been set in dogma.

ve dogma, inanç haline gelen fikirlerin.

It's a story of nations,

Bu hikaye; toplumların,

of ideologies,

ideolojilerin,

of territories,

ülkelerin,

and of conflicts among them.

ve onlar arasındaki çatışmaların hikayesidir.

But, every moment of human history,

Ama; insanlık tarihinin her anı,

from the Stone Age to the Information Age,

Taş Devri'nden Bilgi Çağı'na kadar,

from Sumer and Babylon to the iPod and celebrity gossip,

Sümer ve Babil'den iPod ve ünlülerin dedikodusuna,

they've all been carried out --

hepsi burada yapıldı --

every book that you've read,

okuduğunuz her kitap,

every poem, every laugh, every tear --

her şiir, her kahkaha, her gözyaşı,

they've all happened here.

hepsi burada oldu.

Here.

Burada.

Here.

Burada.

Here.

Burada.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Perspective is a very powerful thing.

Bakış açısı çok güçlü bir şeydir.

Perspectives can change.

Bakış açıları değişebilir.

Perspectives can be altered.

Bakış açıları değiştirilebilir.

From my perspective, we live on a fragile island of life,

Benim bakış açıma göre, kırılgan bir yaşam adasında,

in a universe of possibilities.

bir olasılıklar evreninde yaşıyoruz.

For many millennia, humans have been on a journey to find answers,

Pek çok milenyum boyunca, insanlar cevapları bulmak için çıktıkları bir seyahattelerdi;

answers to questions about naturalism and transcendence,

doğallık ve doğaüstülük hakkındaki soruların cevaplarını,

about who we are and why we are,

kim olduğumuz ve neden olduğumuz,

and of course, who else might be out there.

ve tabii ki, orada bir yerde başka kimin olabileceği hakkındaki soruların.

Is it really just us?

Gerçekten sadece biz miyiz?

Are we alone in this vast universe

Biz, bu uçsuz bucaksız evrende

of energy and matter and chemistry and physics?

enerji ve madde ve kimya ve fizik evreninde yalnız mıyız?

Well, if we are, it's an awful waste of space.

Öyleyse, eğer yalnızsak, bu gerçekten korkunç bir yer israfı.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

But, what if we're not?

Ama, ya değilsek?

What if, out there, others are asking and answering similar questions?

Ya, orada bir yerde, başkaları da benzer soruları soruyor ve cevaplıyorsa?

What if they look up at the night sky, at the same stars,

Ya onlar da gece karanlık gökyüzüne, aynı yıldızlara;

but from the opposite side?

ama karşı taraftan bakıyorlarsa?

Would the discovery of an older cultural civilization out there

Orada bir yerde, bizimkinden daha eski bir medeniyetin bulunması

inspire us to find ways to survive

giderek artan belirsizliğe sahip teknolojik ergenliğimizi

our increasingly uncertain technological adolescence?

atlatmamız için yol bulmamıza ilham verir mi?

Might it be the discovery of a distant civilization

Uzak bir medeniyetin bulunması

and our common cosmic origins

ve bizim kozmik kökenlerimiz,

that finally drives home the message of the bond among all humans?

en sonunda, tüm insanlar arasındaki bağı eve getiren şey olabilir mi?

Whether we're born in San Francisco, or Sudan,

İster San Francisco'da, ister Sudan'da,

or close to the heart of the Milky Way galaxy,

ister Samanyolu Galaksisi'nin kalbinde doğmuş olalım,

we are the products of a billion-year lineage of wandering stardust.

biz gezinen yıldız tozlarının milyon yıllık soyunun ürünleriyiz.

We, all of us,

Biz, hepimiz,

are what happens when a primordial mixture of hydrogen and helium

en eski hidrojen ve helyum karışımı, çok uzun bir süre boyunca

evolves for so long that it begins to ask where it came from.

evrim geçirip, nereden geldiğini sorgulamaya başladığında olanız.

Fifty years ago,

Elli yıl önce,

the journey to find answers took a different path

cevapları bulma yolculuğu yön değiştirdi

and SETI, the Search for Extra-Terrestrial Intelligence,

ve SETI, the Search for Extra-Terrestrial Intelligence (Dünya Dışı Zeka Arama),

began.

başladı.

So, what exactly is SETI?

Pekala, SETI tam olarak nedir?

Well, SETI uses the tools of astronomy

SETI, astronominin araçlarını, orada bir yerde

to try and find evidence of someone else's technology out there.

başkasının teknolojisini arayıp bulmak için kullanır.

Our own technologies are visible over interstellar distances,

Bizim teknolojimiz, yıldızlararası mesafelerde bile görülebilir durumda

and theirs might be as well.

ve onlarınki de pekala olabilir.

It might be that some massive network of communications,

Büyük bir iletişim ağı,

or some shield against asteroidal impact,

ya da küçük gezegenlerin etkisine karşı bir kalkan,

or some huge astro-engineering project that we can't even begin to conceive of,

ya da bizim anlamaya bile başlayamadığımız büyük bir uzay mühendisliği projesi,

could generate signals at radio or optical frequencies

radyoda ya da optik frekanslarda sinyaller yaratıyor olabilir

that a determined program of searching might detect.

ve kararlı bir arama programı bu sinyalleri ortaya çıkarabilir.

For millennia, we've actually turned to the priests and the philosophers

Milenyum boyunca, din adamlarından ve filozoflardan

for guidance and instruction on this question of whether there's intelligent life out there.

orada bir yerde akıllı yaşamın olup olmadığı sorusunda rehberlik ve talimat istedik.

Now, we can use the tools of the 21st century to try and observe what is,

Şimdi, 21inci yüzyılın araçlarını, olanı denemek ve incelemek için kullanabiliriz;

rather than ask what should be, believed.

neye inanmamız gerektiğini sormaktansa.

SETI doesn't presume the existence of extra terrestrial intelligence;

SETI, oldukça değişmez görünen bu uçsuz bucaksız evrende

it merely notes the possibility, if not the probability

dünya dışı zekanın var olduğunu farzetmez;

in this vast universe, which seems fairly uniform.

bunun olasılığını değilse bile, sadece olanağını belirtir.

The numbers suggest a universe of possibilities.

Sayılar, bir olasılıklar evrenini ortaya çıkarır.

Our sun is one of 400 billion stars in our galaxy,

Güneşimiz, galaksimizdeki 400 milyon yıldızlardan sadece biri

and we know that many other stars have planetary systems.

ve pek çok başka yıldızın gezegenler sistemine sahip olduğunu biliyoruz,

We've discovered over 350 in the last 14 years,

son 14 yıl içerisinde 350 tanesini keşfettik,

including the small planet, announced earlier this week,

bu haftanın başında duyrulan ve Dünya'nın iki katı büyüklüğünde

which has a radius just twice the size of the Earth.

bir yarıçapı olan küçük gezegen de dahil olmak üzere.

And, if even all of the planetary systems in our galaxy were devoid of life,

Ve, bizim galaksimizdeki tüm gezegen sistemleri hayattan yoksun olsa bile,

there are still 100 billion other galaxies out there,

orada bir yerde hala 100 milyon başka galaksi var,

altogether 10^22 stars.

hep beraber 22 yıldıza 10 tane.

Now, I'm going to try a trick, and recreate an experiment from this morning.

Şimdi, bir numara deneyeceğim, ve bu sabahtan bir deneyi canlandıracağım.

Remember, one billion?

Bir milyonu hatırlıyor musunuz?

But, this time not one billion dollars, one billion stars.

Ama bu sefer bir milyon dolar değil, bir milyon yıldız.

Alright, one billion stars.

Peki, bir milyon yıldız.

Now, up there, 20 feet above the stage,

Şimdi, sahnenin 6 metre yukarısı

that's 10 trillion.

orası 10 trilyon.

Well, what about 10^22?

Peki, 10a 22 ne oldu?

Where's the line that marks that?

Bunu belirten çizgi nerede?

That line would have to be 3.8 million miles above this stage.

Bu çizgi, sahnenin 6.1 milyon km üstünde olmalı.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

16 times farther away than the moon,

Ay'a olan uzaklığımızın 16 katı,

or four percent of the distance to the sun.

ya da Güneş'e olan uzaklığımızın dörtte biri.

So, there are many possibilities.

Yani, pek çok olasılık var.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And much of this vast universe,

Ve bu uçsuz bucaksız evrenin büyük bir kısmı

much more may be habitable than we once thought,

bizim bir zamanlar sandığımızdan çok daha yaşanabilir olabilir,

as we study extremophiles on Earth --

Dünya üzerindeki ekstramofilleri (aşırı koşullarda yaşayan canlıları) incelediğimiz gibi --

organisms that can live in conditions totally inhospitable for us,

bize göre yaşanması tamamen zor olan koşullarda yaşayabilen canlılar,

in the hot, high pressure thermal vents at the bottom of the ocean,

okyanusun dibindeki sıcak ve yüksek basınçlı yarıklarda,

frozen in ice, in boiling battery acid,

buzda donmuş halde, kaynayan batarya asidinde,

in the cooling waters of nuclear reactors.

nükleer reaktörlerin soğutucu sularında.

These extremophiles tell us that life may exist in many other environments.

Bu ekstramofiller, bize başka pek çok ortamda yaşamın var olabileceğini söylüyor.

But those environments are going to be widely spaced in this universe.

Ama bu ortamlar, evrende her yöne dağılmış bir şekilde bulunacaklar.

Even our nearest star, the Sun --

Güneşin, yani bize en yakın yıldızın, bile

its emissions suffer the tyranny of light speed.

yaydıkları ışık hızının zulmüne uğruyor.

It takes a full eight minutes for its radiation to reach us.

Güneşin radyasyonunun bize ulaşması tam 8 saniye alıyor.

And the nearest star is 4.2 light years away,

Ve en yakın yıldız 4.2 ışık yılı uzaklıkta,

which means its light takes 4.2 years to get here.

yani oraya ulaşmak 4.2 yıl alıyor.

And the edge of our galaxy is 75,000 light years away,

Ve galaksimizin diğer ucu bize 75,000 ışık yılı,

and the nearest galaxy to us, 2.5 million light years.

ve bize en yakın galaksi 2.5 milyon ışık yılı uzaklıkta.

That means any signal we detect would have started its journey a long time ago.

Yani tespit ettiğimiz herhangi bir sinyal, yolculuğuna çok uzun zaman önce başlamış olmalı.

And a signal would give us a glimpse of their past,

Ve bir sinyal bize onların geçmişleri hakkında bir fikir verebilir,

not their present.

şimdiki zamanları değil.

Which is why Phil Morrison calls SETI, "the archaeology of the future."

Bu yüzden Phil Morrison SETI için "geleceğin arkeolojisi" diyor.

It tells us about their past,

Sinyaller bize onların geçmişini anlatır,

but detection of a signal tells us it's possible for us to have a long future.

ama bir sinyalin tespiti bizim uzun bir geleceğe sahip olabileceğimizi söyler.

I think this is what David Deutsch meant in 2005,

Bence 2005'te David Deutsch'un Oxford TEDTalk'taki

when he ended his Oxford TEDTalk

konuşmasının finalinde söylemek istediği de tam olarak buydu;

by saying he had two principles he'd like to share for living,

o, yaşamla ilgili iki ilkesi olduğunu

and he would like to carve them on stone tablets.

ve bunları taş tabletlere oymak istediğini söylemişti.

The first is that problems are inevitable.

Birinci ilkesi, sorunların kaçınılmaz olduğuydu.

The second is that problems are soluble.

İkincisi de sorunların çözülebilir olduğu.

So, ultimately what's going to determine the success or failure of SETI

Yani, en sonunda, SETI'nin başarısını ya da başarısızlığını belirleyecek olan

is the longevity of technologies,

teknolojilerin dayanıklılığı,

and the mean distance between technologies in the cosmos --

ve evrendeki teknolojiler arasındaki ortalama uzaklıktır --

distance over space and distance over time.

yer ve zaman olarak uzaklık.

If technologies don't last and persist,

Eğer teknolojiler ısrar etmez ve kalmazlarsa,

we will not succeed.

biz başarılı olamayacağız.

And we're a very young technology

Ve biz yaşlı bir galaksideki

in an old galaxy,

çok genç bir teknolojiyiz,

and we don't yet know whether it's possible for technologies to persist.

ve teknolojilerin devam etmelerinin mümkün olup olmadığını bilmiyoruz.

So, up until now I've been talking to you about really large numbers.

Şu ana dek size çok büyük sayılardan behsedip durdum,

Let me talk about a relatively small number.

şimdi izninizle göreceli olarak küçük bir sayıdan bahsedeceğim.

And that's the length of time that the Earth was lifeless.

Ve bu, Dünya'nın yaşamsız olduğu sürenin uzunluğu.

Zircons that are mined in the Jack Hills of western Australia,

Eğer batı Avustralya'nın Jack Tepelerinde gömülü olan zirkon taşlarını incelersek,

zircons taken from the Jack Hills of western Australia

batı Avustralya'nın Jack Tepelerinden alınan zirkon taşları

tell us that within a few hundred million years of the origin of the planet

bize gezegenin başlangıcından birkaç yüz milyon yıl içinde

there was abundant water and perhaps even life.

verimli suyun ve belki de yaşamın var olduğunu söyleyecektir.

So, our planet has spent the vast majority of its 4.56 billion year history

Yani, gezegenimiz 4.56 milyar yıllık tarihinin çok büyük bir bölümünü

developing life,

kendiliğinden oluşmasını beklemeden

not anticipating its emergence.

yaşamı geliştirmekle geçirmiştir.

Life happened very quickly,

Yaşam çok hızlı oluştu

and that bodes well for the potential of life elsewhere in the cosmos.

ve bu, evrenin bambaşka bir yerinde yaşamın oluşma olasılığını gösterir.

And the other thing that one should take away from this chart

Ve kişinin bu tablodan anlaması gereken bir diğer şey ise,

is the very narrow range of time

insanların dünya üzerindeki baskın zeka olduklarını

over which humans can claim to be the dominant intelligence on the planet.

iddia edebilecekleri zaman aralığının çok kısıtlı oluşudur.

It's only the last few hundred thousand years

Sadece son birkaç yüz binyıl boyunca

modern humans have been pursuing technology and civilization.

modern insanlar teknolojiyi ve medeniyeti sürdürüyorlar.

So, one needs a very deep appreciation

Yani, kişinin çok derin bir değerlendirmeye ihtiyacı var;

of the diversity and incredible scale of life on this planet

bu gezegendeki yaşamın inanılmaz derecesi ve çeşitliliği üzerine.

as the first step in preparing to make contact with life elsewhere in the cosmos.

Bu da evrenin bambaşka bir yerindeki yaşamla iletişim kourmaya hazırlığın ilk aşaması olur.

We are not the pinnacle of evolution.

Biz, evrimin doruk noktası değiliz.

We are not the determined product

Biz, milyarlarca yıl süren evrimsel çizimin ve planlamanın

of billions of years of evolutionary plotting and planning.

gelişimi sona erdirilmiş ürünleri değiliz.

We are one outcome of a continuing adaptational process.

Biz devamlı süren bir uyum sürecinin tek sonucu değiliz.

We are residents of one small planet

Biz Samanyolu Galaksisi'nin bir köşesindeki

in a corner of the Milky Way galaxy.

küçük bir gezegenin sakinleriyiz.

And Homo sapiens are one small leaf

Ve homo sapiens (akıllı insan),

on a very extensive Tree of Life,

milyonlarca yıl boyunca, hayatta kalmak için

which is densely populated by organisms that have been honed for survival

yeteneklerini geliştiren organizmalarla dolu olan çok geniş bir Yaşam Ağacı'nın

over millions of years.

küçük bir yaprağı.

We misuse language,

Biz dili suistimal ediyor ve

and talk about the "ascent" of man.

"insanın yükselişi"nden bahsediyoruz.

We understand the scientific basis for the interrelatedness of life

Yaşamın bağıntısının belirli bir bilimsel altyapı gerektirdiğini anlıyoruz,

but our ego hasn't caught up yet.

ama egomuz henüz bize yetişemedi.

So this "ascent" of man, pinnacle of evolution,

Yani insanlığın bu yükselişinin, evrimin zirvesinin,

has got to go.

gitmesi gerekiyor.

It's a sense of privilege that the natural universe doesn't share.

Bu, doğal evrenin paylaşmadığı bir ayrıcalık duygusu.

Loren Eiseley has said,

Loren Eiseley demiş ki,

"One does not meet oneself

"İnsan, bir başkasının gözündeki

until one catches the reflection from an eye other than human."

kendi yansımasını görmedikçe, kendisiyle tanışmamaz."

One day that eye may be that of an intelligent alien,

Bir gün, bu göz zeki bir uzaylıya ait olabilir,

and the sooner we eschew our narrow view of evolution

ve evrime ilişkin dar bakış açımızdan sıyrıldığımız zaman,

the sooner we can truly explore our ultimate origins and destinations.

gerçek kökenimizi ve hedeflerimizi inceleyebileceğiz.

We are a small part of the story of cosmic evolution,

Biz evrimsel evrim hikayesinin küçük bir kısmıyız,

and we are going to be responsible for our continued participation in that story,

ve bu hikayedeki varlığımızın devamlılığından biz sorumlu tutulacağız,

and perhaps SETI will help as well.

ve belki de SETI bu konuda bize yardımcı olacak.

Occasionally, throughout history, this concept

Zaman zaman, tarih boyunca, bu çok büyük evrensel

of this very large cosmic perspective comes to the surface,

bakış açısına ilişkin kavramlar su yüzüne çıkar,

and as a result we see transformative and profound discoveries.

ve sonuç olarak dönşebilen ve derin buluşlarla karşılaşırız.

So in 1543, Nicholas Copernicus published "The Revolutions of Heavenly Spheres,"

1543 yılında, Nicholas Copernicus (Kopernik) "Göksel Kürelerin Dönüşleri Üzerine" adlı eserini yayımladı

and by taking the Earth out of the center,

ve Dünya'yı merkezden çıkarıp

and putting the sun in the center of the solar system,

Güneş'i Güneş Sistemi'nin merkezine koyarak

he opened our eyes to a much larger universe,

çok küçük bir kısmını oluşturduğumuz

of which we are just a small part.

çok daha büyük bir evrene gözlerimizi açmamızı sağladı.

And that Copernican revolution continues today

Ve Kopernik'in başlattığı devrim bugün de

to influence science and philosophy and technology and theology.

bilimi, felsefeyi, teknolojiyi ve teolojiyi etkilemeye devam ediyor.

So, in 1959, Giuseppe Coccone and Philip Morrison

Pekala, 1959 yılında Giuseppe Coccone ve Philip Morrison

published the first SETI article in a refereed journal,

akademik bir dergide ilk SETI makalesini yayımladı

and brought SETI into the scientific mainstream.

ve SETI'yi bilimsel akım haline getirdi.

And in 1960, Frank Drake conducted the first SETI observation

Ve 1960 yılında, Frank Drake ilk SETI gözlemini yönetti.

looking at two stars, Tau Ceti and Epsilon Eridani,

Bu gözlemde, Tau Ceti ve Epsilon Eridani adlı iki yıldıza

for about 150 hours.

150 saat boyunca baktı.

Now Drake did not discover extraterrestrial intelligence,

Drake dünyadışı zekayı keşfetmedi;

but he learned a very valuable lesson from a passing aircraft,

ama gözlemi sırasında önünden geçen uçaktan çok değerli bir şey öğrendi;

and that's that terrestrial technology can interfere

ki bu da dünyasal teknolojinin

with the search for extraterrestrial technology.

dünyadışı zeka arayışıyla karışabileceğiydi.

We've been searching ever since,

Ta en başından beri bir arayış içindeydik,

but it's impossible to overstate the magnitude of the search that remains.

ama geriye kalan arayışın büyüklüğünü abartmamak mümkün değil.

All of the concerted SETI efforts, over the last 40-some years,

Son 40 yıl boyunca, SETI'nin bir bütün içindeki tüm çabaları

are equivalent to scooping a single glass of water from the oceans.

tüm okyanusları, tek bir bardak okyanus suyuyla incelemeye benziyor.

And no one would decide that the ocean was without fish

Ve hiç kimse tek bir bardak suyu inceleyerek

on the basis of one glass of water.

okyanusun balıksız olduğuna karar veremez.

The 21st century now allows us to build bigger glasses --

21. yüzyıl, daha büyük bardaklar inşa etmemize olanak veriyor;

much bigger glasses.

çok daha büyük bardaklar.

In Northern California, we're beginning to take observations

Kuzey Kaliforniy'da, Allen Teleskop Dizisi'nin ilk 42 teleskopu ile

with the first 42 telescopes of the Allen Telescope Array --

gözlem yapmaya başlıyoruz --

and I've got to take a moment right now to publicly thank

ve buradan

Paul Allen and Nathan Myhrvold

Paul Allen ve Nathan Myhrvold'a

and all the TeamSETI members in the TED community

ve TED topluluğundaki SETI Takımına

who have so generously supported this research.

teşekkür ediyorum.

(Applause)

(Alkış)

The ATA is the first telescope built from a large number of small dishes,

ATA, çok sayıdaki küçük tabak antenlerden üretilen ve

and hooked together with computers.

bilgisayarlara bağlanan ilk teleskoptur.

It's making silicon as important as aluminum,

Bu, silikonu aliminyum kadar önemli hale getiriyor

and we'll grow it in the future by adding more antennas to reach 350

ve gelecekte bu teleskopu, sayısı 350ye ulaşacak şekilde tabak anten ekleyerek büyüteceğiz.

for more sensitivity and leveraging Moore's law for more processing capability.

Amacımız, Moore'un daha fazla işlem gücü ile ilgili kanununu ölçümlerimizde hassaslığı arttırmak için kullanmak.

Today, our signal detection algorithms

Bugün, sinyal tespit algoritmalarımız (işlemlerimiz)

can find very simple artifacts and noise.

çok basit gürültüleri ve suni sesleri bulabiliyor.

If you look very hard here you can see the signal from the Voyager 1 spacecraft,

Dikkatli bakarsanız, Voyager 1 uzay aracından gelen sinyalleri görebilirsiniz;

the most distant human object in the universe,

Dünya'ya Güneş'in olduğundan 106 kat daha uzaktaki,

106 times as far away from us as the sun is.

bize en uzak insan yapımı nesnedir Voyager 1.

And over those long distances, its signal is very faint when it reaches us.

Ve bu büyük mesafeler nedeniyle, sinyali bize eriştiğinde çok zayıflamış oluyor.

It may be hard for your eye to see it,

Gözle görülmesi zor olabilir;

but it's easily found with our efficient algorithms.

ama verimli algoritmalarımız (işlemlerimiz) ile kolayce tespit ediliyorlar.

But this is a simple signal,

Ama bu sadece basit bir sinyal,

and tomorrow we want to be able to find more complex signals.

ve yarın daha karmaşık sinyallere ulaşabilmeyi istiyoruz.

This is a very good year.

Bu, gerçekten çok iyi bir yıl.

2009 is the 400th anniversary of Galileo's first use of the telescope,

2009, Galileo'nun teleskopu ilk kullanışının 400. yıldönümü,

Darwin's 200th birthday,

Darwin'in 200. doğumgünü,

the 150th anniversary of the publication of "On the Origin of Species,"

"Türlerin Kökeni"nin yayımlanışının 150. yıldönümü,

the 50th anniversary of SETI as a science,

SETI'nin bir bilim olarak 50. ve

the 25th anniversary of the incorporation of the SETI Institute as a non-profit,

SETI Enstitüsünün kar gütmeyen bir şirket olarak 25. yıldönümü,

and of course, the 25th anniversary of TED.

ve tabi ki, TED'in 25. yıldönümü.

And next month, the Kepler Spacecraft will launch

Ve gelecek ay, Kepler Uzaygemisi fırlatılacak

and will begin to tell us just how frequent Earth-like planets are,

ve bize Dünya benzeri gezegenlerin ne kadar yaygın olduğunu söylemeye başlayacak;

the targets for SETI's searches.

ki bunlar da SETI'nin araştırmalarının hedefidir.

In 2009, the U.N. has declared it to be the International Year of Astronomy,

Birleşmiş Milletler 2009 yılını Uluslararası Astronomi yılı olarak ilan etti,

a global festival to help us residents of Earth

Dünya'nın sakinleri olan bizlere, evrensel kökenlerimizi

rediscover our cosmic origins and our place in the universe.

ve evrendeki yerimizi yeniden keşfetmemizde yardımcı olacak küresel bir festival.

And in 2009, change has come to Washington,

Ve 2009'da, değişim ("change", yani Obama'nın seçim sloganı) Washington'a

with a promise to put science in its rightful position.

bilimi hakettiği yere taşımaya dair bir söz vererek geldi.

(Applause)

(Alkış)

So, what would change everything?

Peki, her şeyi ne değiştirebilir?

Well, this is the question the Edge foundation asked this year,

Aslında, bu Edge adlı kuruluşun bu sene sorduğu soru

and four of the respondents said, "SETI."

ve cevaplayanların dördü "SETI." cevabını verdi.

Why?

Neden?

Well, to quote:

Pekala, alıntı yaparak:

"The discovery of intelligent life beyond Earth

"Dünya'nın ötesindeki zeki yaşamın keşfi,

would eradicate the loneliness and solipsism

türümüzü başından beri rahatsız eden

that has plagued our species since its inception.

yalnızlığı ve bencilliği tarihe gömecektir.

And it wouldn't simply change everything,

Ve bu sadece her şeyi değiştirmeyecek;

it would change everything all at once."

her şeyi bir anda ve hep birlikte değiştirecektir."

So, if that's right, why did we only capture four out of those 151 minds?

Yani, eğer bu doğruysa, neden 151 zihinden sadece dördünü ele geçirebildik?

I think it's a problem of completion and delivery,

Bence sorun tamamlama ve dağıtmada;

because the fine print said,

çünkü Edge'nin sorusunun açıklamasında diyordu ki,

"What game-changing ideas and scientific developments

"Nasıl oyunun kurallarını değiştirecek fikirler ve bilimsel gelişmeler

would you expect to live to see?"

görmeyi beklersiniz?"

So, we have a fulfillment problem.

Yani tatminsizlik sorunu yaşıyoruz.

We need bigger glasses and more hands in the water,

Daha büyük bardaklara ve suyun içinde daha çok ele ihtiyacımız var,

and then working together, maybe we can all live to see

ve birlikte çalışarak, belki ilk dünyadışı sinyalin tespitini

the detection of the first extraterrestrial signal.

görebilecek kadar yaşayabiliriz.

That brings me to my wish.

Bu, bana dileğimi hatırlatıyor.

I wish that you would empower Earthlings everywhere

Dünyalı herkesi, evrensel arkadaşlıklar arayışında

to become active participants

aktif katılımcı olarak

in the ultimate search for cosmic company.

yer almaları için yüreklendireceğinizi diliyorum.

The first step would be to tap into the global brain trust,

İlk adım, küresel zihin havuzuna tıkaç takıp

to build an environment where raw data could be stored,

işlenmemiş verilerin saklanabileceği ve bu verilere ulaşılabileceği

and where it could be accessed and manipulated,

ve bu verilerin kullanılabileceği ve yeni algoritmaların oluşturulup

where new algorithms could be developed and old algorithms made more efficient.

eski algoritmaların daha verimli hale getirilebileceği bir ortam yaratmaktır.

And this is a technically creative challenge,

Bu, çözümü için teknik olarak yaratıcılık gerektiren sorundur,

and it would change the perspective of people who worked on it.

ve üstünde çalışanların bakış açılarını değiştirecektir.

And then, we'd like to augment the automated search with human insight.

Ve sonra, otomatikleştirilmiş aramayı insan içgörüsüyle arttırmayı düşünüyoruz.

We'd like to use the pattern recognition capability of the human eye

İnsan gözünün kalıp tanıma kapasitesini kullanmak istiyoruz;

to find faint, complex signals that our current algorithms miss.

şu anki algoritmamızın kaçırdığı zayıf, karmaşık sinyalleri bulmak için.

And, of course, we'd like to inspire and engage the next generation.

Ve, tabi ki, gelecek nesillere ilham vermek ve onların ilgisini çekmek istiyoruz.

We'd like to take the materials that we have built for education,

Eğitim için ürettiğimiz eşyaları alıp

and get them out to students everywhere,

her yerdeki öğrencilere dağıtmak istiyoruz,

students that can't come and visit us at the ATA.

bizi ATA'da ziyarete gelemeyen öğrencilere.

We'd like to tell our story better,

Hikayemizi daha iyi anlatmak istiyoruz,

and engage young people, and thereby change their perspective.

ve genç insanların ilgisini çekip, onların bakış açılarını değiştirmek istiyoruz.

I'm sorry Seth Godin, but over the millennia, we've seen where tribalism leads.

Özür dilerim Seth Gordin, ama Milenyum'un ardından, kabileciliğin nereye gittiğini gördük.

We've seen what happens when we divide an already small planet

Zaten küçücük olan bir gezegeni, çok daha küçük adacıklara bölünce

into smaller islands.

ne olduğunu gördük.

And, ultimately, we actually all belong to only one tribe,

Ve, aslında, biz hepimiz sadece bir kabileye bağlıyız;

to Earthlings.

Dünyalılar'a.

And SETI is a mirror --

Ve SETI bir aynadır;

a mirror that can show us ourselves

bize kendimizi, sıradışı bir bakış açısından

from an extraordinary perspective,

gösterebilen ve bize aramızdaki farklılıkları

and can help to trivialize the differences among us.

önemsizleştirmemizde yardım edebilecek bir aynadır.

If SETI does nothing but change the perspective of humans on this planet,

Eğer SETI bu gezegendeki insanların bakış açılarını değiştirmekten başka şey yapmazsa,

then it will be one of the most profound endeavors in history.

bu tarihteki en derin çabalardan biri olacaktır.

So, in the opening days of 2009,

Yani, 2009'un ilk günlerinde,

a visionary president stood on the steps of the U.S. Capitol

öngörülü bir başkan Amerikan Kongre Binası'nın basamaklarında durup,

and said, "We cannot help but believe

"Eski nefretlerin bir gün geçeceğine,

that the old hatreds shall someday pass,

kabilelere ait çizgilerin bir gün yok olacağına,

that the lines of tribe shall soon dissolve,

ve dünya küçüldükçe, ortak insanlığımızın

that, as the world grows smaller, our common humanity shall reveal itself."

kendisini göstereceğine inanmaktan başka bir şey yapamıyorum." dedi.

So, I look forward to working with the TED community

TED Topluluğunda çalışmak için can atıyorum;

to hear about your ideas about how to fulfill this wish,

sizin dileğimi gerçkeleştirebilecek fikirlerinizi duymak

and in collaborating with you,

ve sizinle işbirliği yapmak için

hasten the day that that visionary statement can become a reality.

ve o öngörü sahibi açıklamanın gerçekleşebileceği günün gelişini hızlandırmak için.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)