We Can Make COVID-19 the Last Pandemic | Bill Gates | TED

789,950 views ・ 2022-04-22

TED


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Ozay Ozaydin Gözden geçirme: Figen Ergürbüz
00:04
In the year 6 CE,
0
4793
2878
MS 6 yılında
00:07
a fire devastated Rome.
1
7671
2294
bir yangın Roma’yı harap etti.
00:09
In response,
2
9965
1418
Buna karşılık,
00:11
Emperor Augustus did something that had never been done before
3
11383
4379
İmparator Augustus, İmparatorluk tarihinde
00:15
in the history of the Empire.
4
15804
1835
daha önce hiç yapılmamış bir şey yaptı.
00:18
He created a permanent team of firefighters
5
18181
4088
Tıpkı bunun gibi kovalar kullanan
00:22
who used buckets just like this one.
6
22310
2795
kalıcı bir itfaiye ekibi oluşturdu.
00:26
Augustus understood that individuals alone can't protect themselves from fires.
7
26189
6090
Augustus, bireylerin kendilerini
yangınlardan tek başlarına koruyamayacaklarını anlamıştı.
00:32
They need help from the community.
8
32862
2169
Toplumdan yardım almaları gerekiyordu.
00:35
When one person's house is on fire,
9
35073
2628
Bir kişinin evi yanarken,
00:37
that creates a risk for everyone else's homes.
10
37742
3504
bu durum diğer herkesin evleri için risk oluşturur.
00:41
And so what we've had these last few years is like a horrific global fire.
11
41997
6006
Son birkaç yıldır yaşadığımız şey, adeta korkunç bir küresel yangın.
00:48
The COVID pandemic has killed millions and upended economies,
12
48378
5505
COVID salgını milyonlarca insanı öldürdü, ekonomileri alt üst etti
00:53
and we want to stop that from happening again.
13
53925
4088
ve biz bunun tekrar olmasını engellemek istiyoruz.
00:58
COVID, it's hard to overstate how awful it's been.
14
58513
4004
COVID’in ne kadar korkunç olduğunu abartması zor.
01:03
It's increased the health inequities between the rich and the poor.
15
63101
5005
Zengin ve fakir arasındaki sağlık eşitsizliklerini artırdı.
01:08
Survival depended partly on your income, your race,
16
68148
4588
Hayatta kalmanız biraz gelirinize, biraz ırkınıza,
01:12
the neighborhood you lived in.
17
72736
1793
biraz da yaşadığınız mahalleye bağlıydı.
01:14
And so we should seize this opportunity
18
74988
2794
Herkesin sağlıklı ve üretken bir yaşam sürme şansına
01:17
to create a world where everyone has a chance
19
77824
2836
sahip olduğu bir dünya yaratmak için
01:20
to live a healthy and productive life.
20
80660
2169
bu fırsatı değerlendirmeliyiz.
01:23
Also a life free from the fear of the next COVID-19.
21
83288
6798
Ayrıca bir sonraki COVID-19 korkusundan arınmış bir hayat.
01:30
When I was on this stage in 2015,
22
90545
3003
2015 yılında bu sahnedeyken
01:33
I was one of many people who said
23
93590
2919
hazır olmadığımızı ve hazırlanmamız gerektiğini söyleyen
01:36
we weren't ready and we needed to get ready.
24
96509
2878
birçok kişiden biriydim.
01:40
We didn't.
25
100180
1251
Yapmadık.
01:42
The speech actually was watched by a lot of people.
26
102349
3211
Konuşma aslında birçok kişi tarafından izlendi.
01:45
But 90 percent of the views were after it was too late.
27
105935
4839
Ancak bu izlenmelerin yüzde 90′ı iş işten geçtikten sonraydı.
01:50
(Laughter)
28
110815
2461
(Kahkaha)
01:53
So now I hope the need is clear.
29
113735
3670
Şimdi umarım ihtiyaç açıklığa kavuşmuştur.
01:58
And of course, we've learned a lot.
30
118156
1877
Ve tabii ki çok şey öğrenmişizdir.
02:00
During this pandemic,
31
120033
1918
Bu pandemi sırasında,
02:01
a lot of things worked well, a lot of things didn't work well.
32
121993
4505
pek çok şey yolunda gitti, pek çok şey de yolunda gitmedi.
02:06
And so we have all that knowledge to build a prevention system.
33
126539
4421
Ve bu sayede artık bir önleme sistemi oluşturmak için tüm bu bilgiye sahibiz.
02:11
COVID-19 can be the last pandemic if we take the right steps.
34
131753
6214
Doğru adımları atarsak, COVID-19 son salgın olabilir.
02:18
So how, what are these steps?
35
138843
2837
Peki nasıl, nedir bu adımlar?
02:22
Well, let's go back and look at what the Romans did.
36
142389
3211
Peki, geri dönüp Romalıların ne yaptıklarına bir bakalım.
02:26
Think about how, over time, we've gotten good at preventing big fires.
37
146059
6381
Zamanla büyük yangınları önlemede nasıl başarılı olduğumuzu bir düşünün.
02:32
Fire prevention is kind of this pervasive thing.
38
152816
2502
Yangın önleme bu tür yaygın bir şeydir.
02:35
It's well funded.
39
155360
1335
İyi finanse edilmektedir.
02:36
It's well understood.
40
156736
1543
İyi anlaşılmaktadır.
02:38
If an alarm went off right now,
41
158321
2127
Tam şu anda bir alarm çalsaydı,
02:40
everyone here would know we're supposed to calmly gather,
42
160490
3503
buradaki herkes sakince toplanmamız, dışarı çıkıp verilecek
02:44
go out and wait instructions.
43
164035
2544
talimatları beklememiz gerektiğini bilirdik.
02:46
We'd know that help would be on the way
44
166621
1919
Yardımın da yolda olacağını bilirdik
02:48
because we have lots of trained firefighters who practice.
45
168581
4213
çünkü pratik yapan çok sayıda eğitimli itfaiyecimiz var.
02:52
The United States alone has 370,000 full-time firefighters,
46
172836
6131
Yalnızca Amerika Birleşik Devletleri’nde 370.000 tam zamanlı itfaiyeci var,
02:58
even more than I guessed that number would be.
47
178967
3962
bu sayı tahmin ettiğimden bile fazla.
03:02
We also have access to water.
48
182971
1835
Ayrıca suya erişimimiz var.
03:04
The United States, for example, has almost nine million fire hydrants.
49
184806
5589
Örneğin Amerika Birleşik Devletleri’nde neredeyse dokuz milyon yangın musluğu var.
03:10
And so that type of investment, that type of practice,
50
190437
3128
Bu tür bir yatırım, bu tür bir uygulama, bu tür bir sistem,
03:13
that type of system is what we need to stop pandemics.
51
193565
6131
pandemileri durdurmak için ihtiyacımız olan şey.
03:20
Now, often in movies, we'll have pandemics.
52
200196
3379
Şimdi, filmlerde sıkça pandemilerle karşılaşacağız.
03:23
And I'm always impressed with what takes place.
53
203616
2211
Olanlardan her zaman etkilenirim.
03:25
Let's look at an example of this rapid response.
54
205869
3920
Şimdi bu hızlı tepki örneğine bir bakalım.
03:29
[Motaba River Valley, Zaire]
55
209831
1460
[Motaba River Valley, Zaire]
03:31
(Helicopter rotors whirring)
56
211583
1710
(Helikopter pervaneleri dönüyor)
03:46
Well, that's quite impressive.
57
226181
1626
Bu oldukça etkileyici.
03:47
We don't need the music,
58
227849
1168
Müziğe ihtiyacımız yok
03:49
but otherwise we saw exactly what should happen.
59
229017
3795
ama aksi durumda tam olarak ne olması gerektiğini gördük.
03:52
An outbreak’s detected.
60
232854
1585
Bir salgın tespit edildi.
03:54
Very quickly, literally within days,
61
234773
3044
Çok hızlı, kelimenin tam anlamıyla bir iki günde
03:57
doctors are dispatched.
62
237817
1961
doktorlar görevlendirildi.
03:59
They have a helicopter to get into exactly ground zero.
63
239778
3753
Sıfır noktasına tam olarak ulaşmak için helikopterleri var.
04:03
They go in there, and they’ve got the right tools.
64
243531
2962
Doğruca oraya gidiyorlar ve ellerinde doğru aletler var.
04:06
And this is what should happen when an outbreak is spotted.
65
246826
5089
Bu tam olarak bir salgın tespit edildiğinde olması gerekenlerdir.
04:12
But we don't have that team, we don't have those resources.
66
252749
4046
Ama o ekip bizde yok, o kaynaklar bizde yok.
04:17
And if an outbreak took place in a low-income country,
67
257170
3795
Şayet bir salgın düşük-gelirli bir ülkede patlak verirse
04:21
it could be literally months
68
261007
1627
bu kaynakları düzenlemeye başlamamız
04:22
before we started to orchestrate those resources.
69
262675
3254
tam anlamıyla aylar alabilir.
04:25
So despite what you see in movies,
70
265970
2419
Yani filmlerde gördüğünüzün aksine,
04:28
there is no group of experts standing by to prevent this disaster.
71
268431
4963
bu felaketi önlemek için hazır bekleyen bir grup uzman yok.
04:34
So we have to create a new team.
72
274229
2168
O yüzden biz de yeni bir ekip kurmalıyız.
04:36
I believe we should create what I call the GERM team.
73
276439
2878
GERM (mikrop) ekibi olarak adlandırdığım şeyi yaratmamız gerektiğine inanıyorum.
04:39
Germ stands for Global Epidemic Response and Mobilization.
74
279692
5631
Germ, Küresel Salgın Müdahale ve Seferberlik’in baş harflerinden oluşuyor.
04:45
This group is full-time.
75
285824
2210
Bu grup tam zamanlıdır.
04:48
Their only priority is pandemic prevention.
76
288076
3336
Tek öncelikleri pandemi önlemedir.
04:51
It's made up of a diverse set of specialists
77
291955
2502
Pek çok farklı uzmanlık alanına sahip
04:54
with a lot of different realms of expertise:
78
294457
3212
çeşitli uzmanlardan oluşur:
04:57
epidemiologists, data scientists,
79
297710
3462
epidemiyologlar, veri bilimciler,
05:01
logistics experts.
80
301214
1668
lojistik uzmanları.
05:02
And it's not just scientific and medical knowledge.
81
302924
2461
Bu sadece bilimsel ve tıbbi bilgi de değil.
05:05
They also have to have communication and diplomacy skills.
82
305385
4087
Ayrıca iletişim ve diplomasi becerilerine sahip olmaları gerekir.
05:10
The cost of this team is significant.
83
310014
1794
Bu ekibin maliyeti oldukça ciddi.
05:11
It's over a billion a year
84
311850
1668
Bu takımda yer alacak
05:13
to support the 3,000 people who would be on this team.
85
313560
4170
3.000 kişiyi desteklemek yılda bir milyardan fazla tutar.
05:17
And its mission is to stop outbreaks before they become pandemics.
86
317772
6340
Görevi, salgınları pandemi hâline gelmeden durdurmaktır.
05:24
The work would be coordinated by the WHO.
87
324153
3170
Çalışma, DSÖ tarafından koordine edilebilirdi.
05:27
They'd be present in many locations around the world,
88
327740
3129
Dünyanın birçok yerinde,
05:30
stationed in public health agencies.
89
330910
3003
halk sağlığı kurumlarında konumlanmış olabilirlerdi.
05:33
They'd work closely with the national teams,
90
333955
2878
Gelir düzeyine bağlı olarak
05:36
depending on the income level.
91
336833
2002
ulusal ekiplerle yakın çalışırlardı.
05:39
They'd have more in the lower-income countries.
92
339335
2628
Düşük gelirli ülkelerde daha fazla işleri olabilirdi.
05:42
You know, for example, we could have GERM members
93
342005
3003
Biliyorsunuz, örneğin, Abuja’daki Afrika CDC ofisinde
05:45
say an epidemiologist, working out of the Africa CDC office in Abuja.
94
345300
6548
GERM üyeleri olabilir, mesela bir epidemiyolog.
05:51
And a very important thing is that like firefighters,
95
351890
4796
Çok önemli bir konu da tıpkı itfaiyeciler gibi
05:56
a GERM team would do drills.
96
356728
3628
bir GERM ekibi tatbikat yapmasıdır.
06:00
When you want to have quick response,
97
360398
1877
Hızlı tepki almak istediğinizde,
06:02
when you want to make sure you have all the pieces there
98
362317
2877
tüm parçaların orada olduğundan ve çok hızlı hareket
06:05
and you can move very quickly, practice is key.
99
365236
3712
edebildiğinizden emin olmak istediğinizde, pratik yapmak çok önemlidir.
06:09
That's how you make sure everyone knows what to do.
100
369324
2836
Bu sayede herkesin ne yapması gerektiğini bildiğinden emin olursunuz.
06:12
Now, this team, there could be periods where there's no risky outbreak
101
372785
3838
Şimdi, bu ekip, bazı dönemlerde herhangi bir salgın olmadığı zamanlar olabilir
06:16
and they can keep their skills strong
102
376664
2920
ve onlar da becerilerini
06:19
by working on some of the other infectious diseases,
103
379584
3503
diğer bulaşıcı hastalıklar üzerinde çalışarak güçlü tutabilirler
06:23
but that would be a second priority.
104
383129
2461
ama bu ikincil öncelik olacaktır.
06:25
They would work with countries to strengthen their health systems.
105
385965
3587
Sağlık sistemlerini güçlendirmek için ülkelerle birlikte çalışabilirler.
06:31
The health systems are the front line.
106
391596
3795
Sağlık sistemleri ön safhadır.
06:35
You need to know if, say,
107
395892
2544
Diyelim ki birçok insan
06:38
a lot of people show up with a new kind of cough,
108
398478
3628
yeni bir tür öksürükle ortaya çıkıyorsa o zaman GERM’in bunu incelemesi
06:42
that’s when GERM needs to look into it and say, is this an outbreak?
109
402815
4296
ve bu bir salgın mı demesi gerektiğini bilmeniz gerekir.
06:47
Is there a new pathogen here?
110
407153
1502
Burada yeni bir patojen var mı?
06:48
What is the sequence of that?
111
408655
2002
Bunun dizilimi nedir?
06:50
And so for all of this, the first 100 days are key.
112
410698
4463
Ve tüm bunlar için ilk 100 gün hayati önemdedir.
06:55
Viruses spread exponentially.
113
415203
2753
Virüsler katlanarak yayılırlar.
06:57
And so if you get in there when the infection rate is fairly small,
114
417956
5547
Eğer oraya enfeksiyon oranı oldukça düşükken girerseniz,
07:03
you can actually stop the spread.
115
423544
2461
yayılmayı gerçekten durdurabilirsiniz.
07:06
You know, in this epidemic,
116
426422
2294
Biliyorsunuz, bu salgını
07:08
if we'd been able to stop it within 100 days,
117
428716
3254
100 gün içinde durdurabilseydik,
07:12
we would have saved over 98 percent of the lives.
118
432011
3629
hayatını kaybedenlerin %98′den fazlasını kurtarabilirdik.
07:16
Now, we did have countries that did a good job.
119
436140
2378
Şimdi, iyi iş çıkaran ülkeler vardı.
07:18
Australia is an example.
120
438518
1710
Avustralya bunlara bir örnektir.
07:20
They orchestrated diagnostic capacity.
121
440269
3170
Teşhis kapasitesini ortaya koydular.
07:23
They came up with distancing policies and quarantine policies.
122
443481
4338
Mesafe bırakma ve karantina politikaları geliştirdiler.
07:27
And so their overall death rate per capita will be well less
123
447860
4421
Böylece kişi başına toplam ölüm oranları diğer ülkelerin
07:32
than a 10th of other countries.
124
452323
2086
10′da birinden çok daha az olacak.
07:34
But we did not, as a world, contain it.
125
454701
3753
Ama dünya genelinde kontrol altına almadık.
07:38
And that's what we have to do next time.
126
458496
2753
Bir dahaki sefere yapmamız gereken de bu.
07:41
When COVID struck, we were almost like Rome
127
461916
2628
COVID vurduğunda, yangın kovaları
07:44
before they had fire buckets and firefighters.
128
464544
3503
ve itfaiyecileri olmadan önceki Roma gibiydik.
07:48
We didn't have the people, the systems or the tools we need.
129
468631
3504
İhtiyacımız olan insanlara, sistemlere veya araçlara sahip değildik.
07:52
Now, with the right investments,
130
472135
1543
Şimdi, doğru yatırımlarla
07:53
we can have a whole new generation of tools,
131
473720
3586
yepyeni nesil araçlara,
07:57
better diagnostics, therapeutics and vaccines.
132
477348
3379
daha iyi teşhislere, tedavilere ve aşılara sahip olabiliriz.
08:01
A good example in the diagnostic area is this little machine,
133
481144
4296
Teşhis alanında güzel bir örnek bu küçük makinedir,
08:05
this is called the Lumira.
134
485481
1460
adı Lumira.
08:07
We can have these all over the world that can test for any number of diseases.
135
487442
4379
Herhangi bir hastalığı test edebilen bu cihaza tüm dünyada sahip olabilir.
08:11
It’s a 10th as expensive as PCR,
136
491863
2252
PCR’dan 10 kat ucuz
08:14
it’s absolutely as accurate, and it’s simple.
137
494157
2168
ve kesinlikle en az onun kadar doğru ve basit.
08:16
So it can be used anywhere.
138
496451
1960
Yani her yerde kullanılabilir.
08:18
We need other R&D investments.
139
498411
1918
Başka Ar-Ge yatırımlarına ihtiyacımız var.
08:20
One that I'm very excited about is the idea of a drug
140
500371
3003
Beni çok heyecanlandıran bir şey, içinize çekip
08:23
that you inhale that blocks you from getting infected.
141
503416
3962
enfeksiyon kapmanızı bloklayan bir ilaç fikri.
08:27
It can be pathogen-independent and trigger your immune system
142
507420
3503
Patojenden bağımsız olabilir ve korunmanız için
08:30
so that you'll be protected.
143
510965
1835
bağışıklık sisteminizi tetikleyebilir.
08:33
A lot of the tools, the diagnostic tools
144
513342
2545
Pek çok araç, tanılama araçları
08:35
and those infection-blocking tools are important
145
515928
3546
ve bu enfeksiyon engelleme araçları önemlidir
08:39
because they can be staged in advance.
146
519515
2503
çünkü önceden hazırlanabilirler.
08:42
Now, we also need vaccines,
147
522477
1710
Şimdi aşılara da ihtiyacımız var
08:44
but we want to stop the outbreak
148
524228
3337
ancak küresel bir aşı kampanyası yapmadan önce
08:47
before we have to do a global vaccination campaign.
149
527607
3336
salgını durdurmak istiyoruz.
08:51
And so vaccines can play a couple of different roles,
150
531736
3837
Böylece aşılar farklı roller alacak
08:55
but not the primary role.
151
535615
1334
ancak baş rolde olmayacak.
08:56
We have to invest in more than just that.
152
536991
2461
Bundan daha fazlasına yatırım yapmalıyız.
09:00
When we look at vaccines, they were the miracle of this epidemic.
153
540495
3503
Aşılara baktığımızda bu salgının mucizesiydiler.
09:04
They saved millions of lives, but they can be far better.
154
544040
4212
Milyonlarca hayat kurtardılar ancak çok daha iyi olabilirler.
09:08
We need to invent easier-to-deliver vaccines
155
548711
3087
Daha kolay uygulanabilen aşılar icat etmemiz gerekiyor,
09:11
that are just a patch you put on your arm
156
551839
2586
mesela kolunuza yapıştıracağınız bir bant gibi
09:14
or something that you inhale.
157
554467
1835
ya da soluyacağınız bir şey.
09:16
We need vaccines that actually block infections.
158
556302
2669
Enfeksiyonları gerçekten bloklayan aşılara ihtiyacımız var.
09:19
In this case, there were lots of breakthrough infections.
159
559013
3212
Bu durumda, birçok çığır açan enfeksiyon vardı.
09:22
We need vaccines that are broad spectrum,
160
562266
2419
Geniş spektrumlu aşılara ihtiyacımız var,
09:24
so they work against most of the emerging variants,
161
564727
2503
bu sayede yeni ortaya çıkan varyantların çoğuna karşı çalışsın
09:28
which we did not have this time.
162
568022
1835
ama bu sefer elimizde bunlar yoktu.
09:29
And we also need factories that are standing by
163
569941
3211
Ayrıca altı ay içinde tüm dünyaya yetecek kadar aşı üretebilecek
09:33
so we can build enough vaccines for the entire world
164
573152
2586
hazırda bekleyecek fabrikalara
09:35
within six months
165
575905
1293
ihtiyacımız var
09:37
and achieve far better equity.
166
577198
1960
ki bu sayede daha iyi bir eşitlik elde edelim.
09:40
The vaccines can also do something that would be super helpful,
167
580076
4713
Aşılar ayrıca, tüm virüs ailelerini yok etmemize yardımcı olmak için
09:44
which is to help us eradicate entire families of viruses.
168
584789
3754
süper yardımcı olacak bir şey yapabilir.
09:48
Innovative new vaccines used properly could get rid of the flu family,
169
588960
5589
Düzgün kullanılan yenilikçi yeni aşılar, grip ailesini
ve koronavirüs ailesini bitirebilir.
09:54
the coronavirus family.
170
594590
1293
09:55
And there's a huge burden of those,
171
595925
1710
Bunların büyük bir yükü var,
09:57
even in non-pandemic years,
172
597635
1710
pandemi olmayan yıllarda bile
09:59
and if we get rid of it, it can never cause a pandemic.
173
599345
3462
bundan kurtulursak, asla bir pandemiye neden olmaz.
10:03
So I'm talking about investments in three broad areas:
174
603391
3003
Üç genel alandaki yatırımlardan bahsediyorum:
10:06
Disease monitoring,
175
606727
1419
hastalık izleme,
10:08
that's GERM.
176
608187
1377
ki bu GERM.
10:09
The R and D tools that are far better.
177
609564
3336
Çok daha iyi olan Ar-Ge araçları.
10:12
And finally, and the most expensive, is improved health systems.
178
612942
4129
Son olarak ve en pahalısı da, iyileştirilmiş sağlık sistemleridir.
10:17
This won't be cheap, but it'll save lives.
179
617071
3587
Bu ucuz olmayacak ama hayat kurtaracak.
10:20
And even it'll save money in the long run.
180
620700
2669
Hatta uzun vadede tasarruf da ettirecek.
10:23
It's like an insurance policy.
181
623411
2794
Tıpkı bir sigorta poliçesi gibi.
10:27
The cost to prevent the next pandemic will be tens of billions of dollars.
182
627123
4379
Bir sonraki pandemiyi önlemenin maliyeti on milyarlarca dolar olacak.
10:31
But let's compare that to what we just went through.
183
631878
3003
Ama bunu bir de neler yaşadığımızla karşılaştıralım.
10:35
The IMF estimates that COVID has cost nearly 14 trillion dollars.
184
635464
6006
IMF, COVID’in maliyetinin neredeyse 14 trilyon olduğunu tahmin ediyor.
10:41
And so we need to spend billions in order to save trillions.
185
641512
5881
Yani trilyonları kurtarmak için milyarlar harcamamız gerekiyor.
10:48
And here's the best part of this.
186
648227
2002
İşte bunun en iyi yanı da şu.
10:50
Even when we're not having an outbreak, these investments like the Lumira,
187
650271
5172
Salgın yokken bile, Lumira gibi yatırımlar,
10:55
those new vaccines,
188
655484
1877
o yeni aşılar,
10:57
they will make people healthier.
189
657361
2211
insanları daha sağlıklı yapacak.
10:59
They'll shrink the gap, the health equity gap,
190
659906
2836
Farkı kapatacaklar,
11:02
which is gigantic, between rich and poor countries.
191
662783
3879
zengin ve fakir ülkeler arasındaki devasa sağlık eşitliği farkını.
11:07
For example, we can detect more HIV cases and do a better job of treatment.
192
667163
6131
Örneğin, daha fazla HIV vakası tespit edebilir
ve daha iyi tedavi işi çıkarabiliriz.
11:13
We can reduce deaths from malaria.
193
673336
2752
Sıtmadan kaynaklanan ölümleri azaltabiliriz.
11:16
We can get more people high-quality care.
194
676631
3044
Daha fazla insana yüksek kaliteli bakım sağlayabiliriz.
11:19
And so this is not just a downer
195
679717
2377
Şimdi bu sadece, işlerin kötüye gitmesini
11:22
about how to stop things from getting worse,
196
682136
3295
nasıl engelleyeceğimiz konusunda moral bozan bir şey değil
11:25
but also a chance to make things better.
197
685473
2836
işleri daha iyi hâle getirmek için bir şans.
11:29
If we take the right steps,
198
689518
3003
Doğru adımları atarsak,
11:32
we can make COVID-19 the last pandemic,
199
692521
4422
COVID-19′u son salgın hâline getirebilir
11:36
and we can build a healthier, more equitable world for everyone.
200
696943
4754
ve herkes için daha sağlıklı, daha adil bir dünya inşa edebiliriz.
11:42
Thank you.
201
702281
1168
Teşekkürler.
11:43
(Applause)
202
703449
6673
(Alkış)
11:57
Helen Walters: Thank you so much.
203
717004
1669
Helen Walters: Çok teşekkür ederiz.
11:59
I have a few follow-up questions
204
719298
1669
Birkaç devam sorum olacak
12:00
and one is really about the formal status of GERM.
205
720967
2961
biri gerçekten GERM’in resmi statüsüyle ilgili.
12:03
So you mentioned this would cost a billion dollars,
206
723970
2502
Bunun bir milyar dolara mal olacağından bahsettiniz,
12:06
you mentioned it comes through the WHO,
207
726514
1877
bunun DSÖ aracılığıyla gerçekleştiğinden bahsettiniz
12:08
but exactly who's running this, how does this work,
208
728391
2419
ama bunu tam olarak kim yürütüyor, bu nasıl çalışıyor,
12:10
how do we make this happen?
209
730810
1334
bunu nasıl gerçekleştireceğiz?
12:12
BG: Well, GERM does not exist.
210
732937
2294
BG: GERM şu anda mevcut değil.
12:15
It's a proposal I'm putting forward that hopefully over the next year,
211
735231
4463
Bu, pandeminin acısı insanların hala zihninde netken,
12:19
while the pain of the pandemic is still clear in people's minds,
212
739694
4170
gelecek yıl boyunca küresel bir fikir birliğine varacağını
12:23
will get a global consensus.
213
743906
1502
umduğum bir öneri.
12:25
The rich-world governments will have to step up
214
745449
2211
Zengin dünya hükümetleri,
12:27
like they do with all the aid things and come up with that money.
215
747702
4170
tüm yardımlarda yaptıkları gibi adım atmak ve o parayı bulmak zorunda kalacaklar.
12:31
The way the personnel systems works, so that it's under WHO,
216
751872
3754
Personel sistemlerinin çalışma şekli, yani DSÖ’nün altında,
12:35
but a really top-notch team,
217
755668
1835
ama gerçekten de en üst sınıf bir ekip,
12:37
there will be a lot of debate about how to do that well.
218
757545
2627
bunun nasıl iyi yapılacağı konusunda çok fazla tartışma olacak.
12:40
So, you know, I'm putting it forward
219
760172
1794
Yani, biliyorsunuz, bunu ortaya atıyorum
12:42
and hopefully within the next year we'll get that consensus.
220
762008
4379
umarım gelecek yıl içinde bir fikir birliğine varırız.
12:46
HW: Who do you need to pick that up next?
221
766429
2002
HW: Peki bunun için sırada kiminle işe koyulmanız gerekiyor?
12:48
BG: Well, it's really the rich-world governments.
222
768472
2670
BG: Aslında zengin dünya hükümetleri.
12:51
The WHO has this big yearly meeting, the World Health Assembly,
223
771183
4797
DSÖ’nün yıllık büyük toplantısı var, Dünya Sağlık Kongresi,
12:56
and at some point somebody will put forward a resolution
224
776022
2627
bir noktada birinin ortaya bir direniş ortaya koyması gerekir,
12:58
and we'll see if the extra resources can be put in for that.
225
778691
5797
bunun için ek kaynakların ayrılıp ayrılmayacağını göreceğiz.
13:04
After World War II, we did a lot.
226
784488
2670
2.Dünya Savaşı’ndan sonra çok şey yaptık.
13:07
You know, we created the United Nations, we talked a lot about war.
227
787199
3671
Biliyorsunuz, Birleşmiş Milletler’i biz kurduk, savaş hakkında çok konuştuk.
13:10
So I'd be stunned, although, you know,
228
790911
2420
Bu yüzden hayrete düşerdim,
13:13
so far the action has been less than I would have expected,
229
793372
3337
her ne kadar şu ana kadar yapılanlar beklediğimden daha az olsa da,
13:16
I'd be stunned if we don't go forward with something pretty close
230
796751
3837
orada ortaya koyduklarıma yakın bir şeyle ilerlemezsek
13:20
to what I'm laying out there.
231
800629
2545
hayrete düşerim.
13:24
HW: This has been pretty personal for you.
232
804175
2002
HW: Bu sizin için oldukça kişisel oldu.
13:26
You know, the anti-vaxxers are out there, they are loud,
233
806218
3129
Biliyorsunuz, aşı karşıtları var, sesleri fazlaca çıkıyor,
13:29
and this has become personal.
234
809388
1418
ve bu kişiselleşti.
13:30
I just wanted to ask, like, how are you managing that?
235
810806
2920
Sadece şunu sormak istedim, yani, bunu nasıl idare edebiliyrosunuz?
13:34
BG: Well, it's kind of weird.
236
814352
1501
BG: Yani, bu biraz garip.
13:36
(Laughter)
237
816562
2669
(Kahkaha)
13:39
(Applause)
238
819231
4463
(Alkış)
13:44
Now, our foundation, the Gates Foundation, is very involved in vaccines,
239
824362
3420
Şimdi vakfımız, Gates Vakfı aşılarla,
13:47
the invention of new vaccines, funding vaccines.
240
827782
2335
yenilerinin icadıyla, ve finanse edilmeleriyle ilgileniyor.
13:50
And we're very proud that through joint efforts like GAVI,
241
830117
4296
GAVI gibi ortak çabalar sayesinde on milyonlarca
13:54
that saved tens of millions of lives.
242
834455
1793
hayat kurtarmış olmaktan gurur duyuyoruz.
13:56
So it's somewhat ironic to have somebody turn around and say, no, you know,
243
836290
3545
Şimdi birinin dönüp şunu demesi ironik, hayır, yani biliyorsunuz,
13:59
we're using vaccines to kill people or to make money or, you know,
244
839877
3545
aşıları insanları öldürmek için ya da para kazanmak için kullanıyoruz,
14:03
we started the pandemic,
245
843464
1168
ya da biliyorsunuz pandemiyi biz başlattık,
14:04
even some strange things like, that I somehow want to track, you know,
246
844632
3920
hatta bazı garip şeyler, ben bir şekilde bireylerin konumlarını
14:08
the location of individuals
247
848594
1960
takip etmek istiyorum, biliyorsunuz,
14:10
because I'm so deeply desirous to know where everybody is.
248
850596
3587
çünkü herkesin nerede olduğunu bilmek gibi derin bir arzum var.
14:14
(Laughter)
249
854225
1710
(Kahkaha)
14:15
I'm not sure what I'm going to do with that information.
250
855976
2795
Bu bilgiyle ne yapacağımdan emin değilim.
14:18
(Laughter)
251
858813
2460
(Kahkaha)
14:21
You know, does this turn into something where, you know,
252
861690
2920
Biliyorsunuz, bu sürekli çılgın insanların
14:24
there's constantly crazy people showing up?
253
864610
2127
ortaya çıktığı bir şeye mi dönüşüyor?
14:26
Who knows?
254
866779
1126
Kim bilir?
14:28
But, you know, hopefully, as the pandemic calms down,
255
868531
2919
Ama, bilirsiniz, umarım, pandemi dindikçe,
14:31
people are more rational about, hey,
256
871492
1877
artık insanlar daha rasyonel, hey,
14:33
vaccines are a miracle and there's a lot more we can do.
257
873411
3294
aşılar birer mucize ve yapabileceğimiz daha çok şey var.
14:37
HW: So the future is in our hands in the present.
258
877164
2419
HW: Yani gelecek şu anda ellerimizde.
Bill Gates, burada olduğunuz için çok teşekkür ederiz.
14:40
Bill Gates, thank you so much for being here.
259
880084
2127
14:42
BG: Thank you.
260
882211
1168
BG: Teşekkürler.
14:43
(Applause)
261
883421
3545
(Alkış)
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7