Depressed dogs, cats with OCD -- what animal madness means for us humans | Laurel Braitman

Çeviri: Ceren Mutgan Gözden geçirme: Mukaddes Özcan

Oliver was an extremely dashing,

Oliver son derece hayat dolu,

handsome, charming and largely unstable male

yakışıklı, çekici ama oldukça dengesiz bir erkekti

that I completely lost my heart to.

ve kalbimi bütünüyle çalmıştı.

(Laughter)

(Kahkaha)

He was a Bernese mountain dog,

O bir Bernese dağ köpeğiydi.

and my ex-husband and I adopted him,

Eski eşimle sahiplenmiştik

and about six months in,

Altı ay içinde.

we realized that he was a mess.

onun darmadağın durumda olduğunu anladık.

He had such paralyzing separation anxiety

Öylesine aşırı bir ayrılık korkusu vardı ki,

that we couldn't leave him alone.

onu hiç yalnız bırakamıyorduk.

Once, he jumped out of our third floor apartment.

Bir keresinde, 3.kattaki dairemizden aşağı atladı.

He ate fabric. He ate things, recyclables.

Kumaş yerdi. Her şeyi yerdi, kağıtları da.

He hunted flies that didn't exist.

Varolmayan sinekleri avlardı.

He suffered from hallucinations.

Halüsinasyonlar görüyordu.

He was diagnosed with a canine compulsive disorder

Ona "zorlayıcı köpek bozukluğu" tanısı kondu.

and that's really just the tip of the iceberg.

Üstelik bu buzdağının sadece görünen kısmıydı.

But like with humans,

İnsanlarda olduğu gibi,

sometimes it's six months in

sevdiğiniz kişinin bazı sorunları

before you realize that

olduğunu anlamanız

the person that you love has some issues.

bazen 6 ayınızı alabilir.

(Laughter)

(Kahkaha)

And most of us do not take the person we're dating

Ama pek çoğumuz çıktığımız kişiyi alıp

back to the bar where we met them

onunla tanıştığımız bara geri bırakmayız

or give them back to the friend that introduced us,

ya da onu bize tanıştıran arkadaşa iade etmeyiz

or sign them back up on Match.com.

veya Match.com sitesinden çıkarmayız.

(Laughter)

(Kahkaha)

We love them anyway,

Onları yine de severiz

and we stick to it,

ve bağlanırız.

and that is what I did with my dog.

Benim de köpeğimle yaptığım buydu.

And I was a — I'd studied biology.

Ben biyoloji okudum,

I have a Ph.D. in history of science

bilim tarihi alanında

from MIT,

MIT'den doktora diplomam var.

and had you asked me 10 years ago

Eğer bana 10 yıl önce,

if a dog I loved, or just dogs generally,

sevdiğim bir köpeğin ya da köpeklerin duyguları

had emotions, I would have said yes,

duyguları var mı deseniz, evet derdim.

but I'm not sure that I would have told you

Fakat anksiyete bozukluğuyla,

that they can also wind up with an anxiety disorder,

Prozac reçetesi ve terapistle onlarında

a Prozac prescription and a therapist.

uğraşacağını sanmazdım.

But then, I fell in love, and I realized that they can,

Onlara aşık olunca farkına vardım ki,

panik ve endişeleriyle

and actually trying to help my own dog

başa çıkmasına yardım ederken

overcome his panic and his anxiety,

hayatım değişti.

it just changed my life.

It cracked open my world.

Ufkum genişledi.

And I spent the last seven years, actually,

Son 7 yılımı, başka hayvanlardaki

looking into this topic of mental illness in other animals.

ruhsal rahatsızlıkları inceleyerek geçirdim.

Can they be mentally ill like people,

Onlar da ruhen hasta olabilir mi?

and if so, what does it mean about us?

Eğer öyleyse, bu bizim için ne anlama gelir?

And what I discovered is that I do believe

Keşfettiklerim sonucunda, onların da

they can suffer from mental illness,

ruhen hastalanabileceklerine inandım

and actually looking and trying to identify mental illness in them

ve onlardaki ruhsal rahatsızlıkların incelenip

often helps us be better friends to them

tanımlanmaya çalışılmasının, aslında

and also can help us better understand ourselves.

kendimizi anlamamıza yardımcı olacağını gördüm.

So let's talk about diagnosis for a minute.

Bu arada teşhisten söz edelim.

Many of us think that we can't know

Pek çoğumuz, bir başka hayvanın

what another animal is thinking,

ne düşündüğünü bilemeyeceğimizi düşünür

and that is true,

ve bu doğrudur.

but any of you in relationships —

Ancak herhangi bir ilişkinizde

at least this is my case —

olabileceği gibi -en azindan benim gibi-

just because you ask someone that you're with

or your parent or your child how they feel

doesn't mean that they can tell you.

onların bunu size anlatabileceği

They may not have words to explain

anlamına gelmez;

what it is that they're feeling,

Hissettiklerini

and they may not know.

ifade etmeyi bilemeyebilirler.

It's actually a pretty recent phenomenon

Aslında biriyle konuşarak

onun duygusal sorunlarını

that we feel that we have to talk to someone

anlamaya çalışmak yeni bir düşünce.

to understand their emotional distress.

Before the early 20th century,

20.yüzyıldan önce,

doktorlar,

physicians often diagnosed emotional distress

genellikle gözlem

in their patients just by observation.

yoluyla tanı koymuşlardır.

It also turns out that thinking about

Ayrıca, görünüşe bakılırsa diğer hayvanlardaki

mental illness in other animals

ruh hastalıkları konusunda düşünmek

isn't actually that much of a stretch.

o kadar zor bir şey değil.

Most mental disorders in the United States

A.B.D.'de rahatsızlıkların çoğu

are fear and anxiety disorders,

korku ve endişe bozuklukları

and when you think about it, fear and anxiety

ve düşünürseniz, aslında korku ve endişe

are actually really extremely helpful animal emotions.

son derece yararlı olan hayvani duygulardır.

Usually we feel fear and anxiety in situations that are dangerous,

Korku ve endişeyi genellikle tehlikeli durumlarda hissederiz.

and once we feel them,

we then are motivated to move away

Bunları hisseder hissetmez de,

from whatever is dangerous.

içimizde tehlikeli olan şeyden

kaçma dürtüsü gelir.

The problem is when we begin to feel fear and anxiety in situations that don't call for it.

Asıl sorun, gerekmediği durumlarda korku ve endişe duymaya başlamaktır.

Mood disorders, too, may actually just be

Ruh hâli bozuklukları da, aslında

the unfortunate downside of being a feeling animal,

hissedebilen bir hayvan olmanın talihsiz bir uç noktası olabilir.

and obsessive compulsive disorders also

Obsesif-kompulsif bozukluklar da

çoğu zaman gayet sağlıklı bir hayvani özellik olan

are often manifestations of a really healthy animal thing

which is keeping yourself clean and groomed.

kendini temizleme güdüsünden ortaya çıkar.

This tips into the territory of mental illness

Ellerinizi ya da patilerinizi aşırı biçimde

when you do things like

compulsively over-wash your hands or paws,

temizlemek istediğiniz

bitmeden sofraya oturmadığınız

or you develop a ritual that's so extreme

that you can't sit down to a bowl of food

durumlarda ruhsal rahatsızlık adını alır.

unless you engage in that ritual.

So for humans, we have the "Diagnostic and Statistical Manual,"

İnsanlar için elimizde, üzerinde anlaşmaya varılmış olan

which is basically an atlas

ruhsal bozukluk atlası diyebileceğimiz

of the currently agreed-upon mental disorders.

"Tanısal ve İstatistiksel Rehber" var.

In other animals, we have YouTube.

Diğer hayvanlar içinse, YouTube.

(Laughter)

(Kahkaha)

This is just one search I did for "OCD dog"

Bunlar "obsesif kompülsif köpek" olarak yaptığım aramada çıkanlar.

but I encourage all of you

Ama size önerim,

to look at "OCD cat."

"obsesif kompülsif kedi" diye aramanız.

You will be shocked by what you see.

Gördükleriniz karsisinda şok olacaksınız.

I'm going to show you just a couple examples.

Size bir kaç örnek göstereyim.

This is an example of shadow-chasing.

Bu bir gölge kovalama örneği.

I know, and it's funny and in some ways it's cute.

Biliyorum, komik ve bir yönden sevimli de.

The issue, though, is that dogs can develop compulsions like this

Ama durum şu ki, böyle köpekler

that they then engage in all day.

buna benzer takıntılarla tüm bir günü geçirebiliyor.

So they won't go for a walk,

Ne yürüyüşe çıkıyorlar,

they won't hang out with their friends,

ne arkadaşlarıyla oynuyorlar,

they won't eat.

ne de yemek yiyorlar.

They'll develop fixations

Kuyruk kovalamak gibi saplantılı,

like chasing their tails compulsively.

sabit davranışlar geliştiriyorlar.

Here's an example of a cat named Gizmo.

İşte Gizmo adlı kediden bir örnek.

He looks like he's on a stakeout

Dışarı bir göz atıyor gibi görünüyor,

but he does this for many, many, many hours a day.

fakat bunu günün çok uzun saatleri boyunca yapıyor.

He just sits there and he will paw and paw and paw

Sadece orada oturup, patisiyle perdeyi

at the screen.

aralayıp duruyor.

This is another example of what's considered

Tek tip davranış olarak adlandırılan

a stereotypic behavior.

türe bir başka örnek de bu.

This is a sun bear at the Oakland Zoo named Ting Ting.

Bu Oakland Hayvanat Bahçesi'ndeki TingTing isimli ayı.

And if you just sort of happened upon this scene,

Bu sahneyi gördüğünüzde,

you might think that Ting Ting

Ting Ting'in çubukla

is just playing with a stick,

öylesine oynuyor sanabilirsiniz.

but Ting Ting does this all day,

Fakat o tüm gün bunu yapıyor.

and if you pay close attention

Dikkatli bakarsanız ve size

and if I showed you guys the full half-hour of this clip,

bu çekimin yarım saatlik bölümünü izletirsem

you'd see that he does the exact same thing

tam olarak aynı şeyi görürsünüz,

in the exact same order, and he spins the stick

tamamiyle aynı sırada yapıyor:

in the exact same way every time.

çubuğu hep tamamen aynı biçimde çeviriyor.

Other super common behaviors that you may see,

Özellikle tutsak hayvanlarda

particularly in captive animals,

çok yaygın gözlenen davranışlara

are pacing stereotypies or swaying stereotypies,

tek tip adımlama veya tek tip sallanmayı verebiliriz.

and actually, humans do this too,

Aslında insanlar da aynını yapıyor.

and in us, we'll sway,

Biz de sallanırız;

we'll move from side to side.

bir yandan diğer yana sallanırız.

Many of us do this, and sometimes

Bunu pek çoğumuz yaparız ve çoğunlukla

it's an effort to soothe ourselves,

sakinleşme yöntemidir.

and I think in other animals that is often the case too.

Diğer hayvanlar için de durumun bu olduğunu düşünüyorum.

But it's not just stereotypic behaviors

Fakat tek tip hareket, diğerlerinde

that other animals engage in.

gözlemlenen tek durum değil.

This is Gigi. She's a gorilla that lives

Franklin Park Hayvanat Bahçesi'nden Gigi

at the Franklin Park Zoo in Boston.

She actually has a Harvard psychiatrist,

başka şeylerin yanı sıra,

and she's been treated for a mood disorder

bir de duygu durum bozukluğu,

among other things.

Many animals develop mood disorders.

Pek çok hayvan duygu durum bozukluğu geliştirir.

Lots of creatures —

Bir sürü yaratık

this horse is just one example —

-- bu at sadece bir örnek --

develop self-destructive behaviors.

özyıkımsal davranışlar geliştirir.

They'll gnaw on things

Bir şeyler kemirip dururlar

or do other things that may also soothe them,

ya da sakinleştiren başka şeyler yaparlar;

even if they're self-destructive,

bu şeyler onlara zarar verse bile.

which could be considered similar

İnsanların kendini jiletlemesi gibi.

to the ways that some humans cut themselves.

Plucking.

Yolma.

Turns out, if you have fur or feathers or skin,

Görünüşe göre, eğer kürkünüz,

tüyleriniz ya da deriniz varsa,

you can pluck yourself compulsively,

takıntılı halde kendinizi yolabilirsiniz.

and some parrots actually have been studied

Şu anda 20 milyon Amerikalı'yı etkileyen trikotillomani

to better understand trichotillomania, or compulsive plucking in humans,

yani insanlardaki saç veya kaş yolma takıntısını

something that affects

daha iyi anlamak için

20 million Americans right now.

bazı papağanlar incelenmiştir.

Lab rats pluck themselves too.

Laboratuvar fareleri de kendini yolmaktadır.

In them, it's called barbering.

Onlarda buna berberlik denir.

Canine veterans of conflicts of Iraq and Afghanistan

Irak ve Afganistan savaşlarının köpek gazileri,

are coming back with what's considered canine PTSD,

"köpek travma sonrası stres bozukluğu" ile dönmekte

and they're having a hard time reentering civilian life

ve cepheden sonra sivil yaşama tekrar girmekte

when they come back from deployments.

zorluk çekmektedirler.

They can be too scared to approach men with beards

Yaklaşan sakallı adamlardan ya da

or to hop into cars.

arabaya binmekten aşırı biçimde korkmaktadırlar.

I want to be careful and be clear, though.

Yine de dikkatli ve net olmak istiyorum.

I do not think that canine PTSD

Köpeklerdeki posttravmatik stres bozukluğunun

is the same as human PTSD.

insanlardaki ile aynı olduğunu sanmıyorum.

But I also do not think that my PTSD

Fakat zaten sizin posttravmatik stres bozukluğunuzun

is like your PTSD,

benimkiyle benzer olduğunu düşünmüyorum;

or that my anxiety or that my sadness is like yours.

ya da benim endişemin veya üzüntümün sizinkine benzediğini.

We are all different.

Hepimiz farklıyız.

We also all have very different susceptibilities.

Hepimizin başka başka duyarlılıkları var.

So two dogs, raised in the same household,

Aynı ev ortamında büyütülmüş iki köpek,

exposed to the very same things,

bütünüyle aynı durumlara maruz kalmış olsalar da,

one may develop, say, a debilitating fear of motorcycles,

biri örneğin motosiklet ya da mikrodalga fırın sesi korkusu

or a phobia of the beep of the microwave,

geliştirirken, diğerinde böyle bir şey

and another one is going to be just fine.

ortaya çıkmayabiliyor.

So one thing that people ask me pretty frequently:

İnsanların bana sıklıkla sorduğu bir soru şudur:

Is this just an instance of humans

Bu insanların hayvanları çıldırtıyor

driving other animals crazy?

olmasının bir örneği midir?

Or, is animal mental illness just a result of mistreatment or abuse?

Ya da, kötü muameleye

maruz kalmanın bir sonucu mudur?

And it turns out we're actually

ve görünüşe bakılırsa, biz aslında

so much more complicated than that.

bundan çok daha karmaşığız.

So one great thing that has happened to me

Başıma gelen en güzel şeyden bir tanesi de

bu konu hakkinda yakın zamanda

is recently I published a book on this,

bir kitap yayınlamış olmam.

and every day now that I open my email

Ve şimdi her gün mailimi açtığımda

or when I go to a reading

-veya okumaya gittiğimde

or even when I go to a cocktail party,

ya da bir kokteyleyken

people tell me their stories

insanlar bana daha önce karşılaştıkları

of the animals that they have met.

hayvanların hikayelerini anlatıyorlar.

And recently, I did a reading in California,

Geçenlerde, California'da

bir okuma yaptım.

Konuşmam bittikten sonra

and a woman raised her hand after the talk and she said,

bir bayan söz aldı

"Dr. Braitman, I think my cat has PTSD."

ve şöyle dedi;

Dr Braitman, sanırım kedim de

posttravmatik stres bozukluğu var.

And I said, "Well, why? Tell me a little bit about it."

Ben de dedim ki, Pekala, neden?

Bana biraz durumdan bahsedin.

So, Ping is her cat. She was a rescue,

Ping bayanın kedisi.

Kurtarılmış.

and she used to live with an elderly man,

Yaşlı bir adamla yaşıyormuş.

and one day the man was vacuuming

Birgün adam elektrik süpürgesiyle temizlerken

and he suffered a heart attack, and he died.

kalp krizi geçirmiş ve vefat etmiş.

A week later, Ping was discovered in the apartment

Bir hafta sonra, Ping apartmant dairesinde

alongside the body of her owner,

ölen sahibinin cesedinin yaninda bulunmuş.

and the vacuum had been running the entire time.

Bu süreçte süpürge hep açık kalmış.

For many months, up to I think two years after that incident,

Aylarca, sanırım olaydan 2 yil sonra bile,

she was so scared she couldn't be in the house when anyone was cleaning.

o kadar korkmuş ki,

temizlik günü evde duramaz olmuş.

She was quite literally a scaredy cat.

Sessiz ve korkak bir kediymiş.

She would hide in the closet.

Dolaplar da saklanırmış.

Kendine güvenmeyen , zayıf bir kediymiş.

She was un-self-confident and shaky,

but with the loving support of her family,

Ancak onu seven ailesinin uzun ve sabırlı

a lot of a time, and their patience,

yardimları sonucunda,

now, three years later,

she's actually a happy, confident cat.

şimdi, 3 yıl sonra,

mutlu ve kendine güvenen bir kedi.

Another story of trauma and recovery that I came across

Rastladığım bir başka iyileşme hikayesi de

was actually a few years ago.

birkaç yıl önceydi.

I was in Thailand to do some research.

Araştırma için Tayland'da bulunuyordum.

I met a monkey named Boonlua,

Boonlua adında bir maymunla karşılaştım.

and when Boonlua was a baby,

Boonlua bebekken birkaç

he was attacked by a pack of dogs,

köpeğin saldırısına uğramış

and they ripped off both of his legs and one arm,

ve iki bacağı ve bir kolu kopmuş.

and Boonlua dragged himself to a monastery,

Boonlua rahiplerin onla ilgilendiği

bir tapınağa sığınmış.

where the monks took him in.

They called in a veterinarian, who treated his wounds.

Rahipler, yaralarını tedavi etmesi için

veteriner çağırmışlar.

Eventually, Boonlua wound up

Sonunda bir fil tesisinde

at an elephant facility,

Boonlua iyileşmiş.

and the keepers really decided to take him under their wing,

Bakıcıları onu kanatları altına almaya

and they figured out what he liked,

karar vermişler;

which, it turned out, was mint Mentos

onun ne sevdiğini keşfetmişler.

Görünen o ki, kendisi naneli ''Mentos'u''

and Rhinoceros beetles and eggs.

Herkül böceğini ve yumurtayı seviyormuş.

But they worried, because he was social, that he was lonely,

Fakat bakıcıları endişelenmiş,

O, sosyal ama yanlızmış.

and they didn't want to put him in with another monkey,

Ancak diğer maymunların

yanına koymak istememişler.

because they thought with just one arm,

he wouldn't be able to defend himself or even play.

Tek kolla kendini savunup

veya oyun oynayabileceğini zannetmemişler.

And so they gave him a rabbit,

Yanına tavşan vermişler.

and Boonlua was immediately a different monkey.

Boonlua bir anda değişmiş.

He was extremely happy to be with this rabbit.

Tavşanıyla çok mutluymuş.

They groomed each other, they become close friends,

Birbirlerini temizliyorlarmış.

Yakın arkadaş olmuşlar.

and then the rabbit had bunnies,

Ve sonra, tavşanın yavruları olmuş.

and Boonlua was even happier than he was before,

Boonlua daha da mutlu olmuş.

and it had in a way given him

Bu durum onun için erken

a reason to wake up in the morning,

kalkmaya bir neden olmuş.

and in fact it gave him such a reason to wake up

Hatta öyle ki, uyumamaya karar vermiş.

that he decided not to sleep.

Yavrular konusunda

He became extremely protective of these bunnies,

aşırı korumacı olmuş.

and he stopped sleeping,

Uyumayı bırakmış.

and he would sort of nod off

Yavrulara bakarken

while trying to take care of them.

bir nevi uyuklarmış.

In fact, he was so protective and so affectionate

Gerçekten aşırı korumacı

with these babies that the sanctuary

bağlıymış ki görevliler

yavruları almak zorunda kalmış.

eventually had to take them away from him

because he was so protective, he was worried

O kadar korumacıymış ki

that their mother might hurt them.

annesi yavrularına bir şey

yapar diye korkar olmuş.

So after they were taken away, the sanctuary staff

Yavruları aldıktan sonra,

worried that he would fall into a depression,

görevliler

depresyona girmesinden korkmuşlar.

and so to avoid that,

Buna engel olmak için

they gave him another rabbit friend.

yeni tavşan arkadaş vermişler.

(Laughter)

(Kahkaha)

My official opinion is that he does not look depressed.

Bana soracak olursanız eğer

hiç de depresyonda gibi durmuyor.

(Laughter)

(Kahkaha)

So one thing that I would really like people to feel

Insanların gerçekten

hissetmesini istediğim şeyse

is that you really should feel empowered

iyi tanıdığınız canlılar hakkında tahminler

to make some assumptions

yapabilmek için onlardan

sorumlu olduğunuzu hissetmeniz gerektiğidir.

about the creatures that you know well.

So when it comes to your dog

Yani konu iyi tanıdığınız köpeğiniz,

or your cat or maybe your one-armed monkey

veya kediniz veya belki de

tek kollu maymunuzsa

that you happen to know,

if you think that they are traumatized or depressed,

ve eğer onların travma geçirdiğini

veya depresyonda olduğunu

you're probably right.

düşünüyorsanız, muhtemelen haklısınız.

This is extremely anthropomorphic,

Bu oldukça antropomorfiktir

or the assignation of human characteristics

veya başka bir değişle bu

insan karakterlerinin hayvanlara

onto non-human animals or things.

veya şeylere atanmasıdır.

Aslına bakarsanız, bunun bir problem

I don't think, though, that that's a problem.

olduğunu düşünmüyorum.

I don't think that we can not anthropomorphize.

Antropomorfikleştirme yapamayacağımızı

düşünmüyorum.

It's not as if you can take your human brain out of your head

Bu beyninizden insan beynini

alıp, bir kavanoza koyup

and put it in a jar and then use it

sonra tekrar başka hayvanların

to think about another animal thinking.

düşünme yapısını düşünmek için

o beyni geri kullanmak gibi bir şey değil.

We will always be one animal wondering

Bir her zaman başka hayvanların

duygusal deneyimlerini merak eden hayvanlar olacağız.

about the emotional experience of another animal.

So then the choice becomes, how do you anthropomorphize well?

O zaman olay

ne kadar iyi veya ne kadar kötü

Or do you anthropomorphize poorly?

antropomorfikleştirdiğinizde...

And anthropomorphizing poorly

Antropomorfikleştirmek

is all too common.

gayet yaygın...

(Kahkaha)

(Laughter)

It may include dressing your corgis up and throwing them a wedding,

Bu Corgi'lerinizi giydirmek

ve onlara düğün düzenlemek,

or getting too close to exotic wildlife because

veya egzotik vahşi yaşama yakınlaşmak

sırf ruhani bir bağınız olduğunu düşündüğünüz için...

you believe that you had a spiritual connection.

There's all manner of things.

Bu tarz şeyler...

Anthropomorphizing well, however, I believe is based

Öte yandan, düzgün antropomorfikleştirmenin temeli

inanıyorum ki diğer türlerle olan

on accepting our animal similarities with other species

hayvansal benzerliklerimizi kabul etmeye

and using them to make assumptions

ve bunları diğer hayvanlar

hakkında bilgi edinmek için

that are informed about other animals' minds and experiences,

tahminlerde bulunmaya dayanıyor.

and there's actually an entire industry

İyi antropomorfikleştirmeye

that is in some ways based on anthropomorphizing well,

dayanan kocaman bir endüsitri var,

and that is the psychopharmaceutical industry.

ve bu da Psikofarmakoloji endüstirisi.

One in five Americans is currently taking a psychopharmaceutical drug,

Her beş Amerikali'dan biri

psikofarmakolojik ilaç kullaniyor,

from the antidepressants and antianxiety medications

antidepresan ve antianksiyete ilaçlarından

to the antipsychotics.

tutun da antipsikotiklere kadar...

It turns out that we owe this

Görünüşe bakılırsa bu denli

entire psychopharmaceutical arsenal

geniş ilaç cephanesini diğer hayvanlara borçluyuz.

to other animals.

These drugs were tested in non-human animals first,

Bu tür ilaçlar ilk olarak

insan olmayan hayvanlarda

and not just for toxicity but for behavioral effects.

sadece belirlemek için değil

davranış etkileri için de test edildi.

The very popular antipsychotic Thorazine

Çok popüler olan Thorazine,

first relaxed rats before it relaxed people.

insanlardan once sıçanları rahatlattı.

The antianxiety medication Librium

Antianksiyete ilacı olan Librium,

was given to cats selected for their meanness in the 1950s

1950'lilerde, kötü huylu oldukları

için seçilmiş kedilere verildi

and made them into peaceable felines.

ve onları huzurlu hayvanlar yapti.

And even antidepressants were first tested in rabbits.

Hatta, antidepresanlar ,

ilk tavşanlarda test edildi.

Today, however, we are not just giving these drugs

Günümüzde, malesef hayvanlara

sadece denek oldukları

to other animals as test subjects,

için bu ilaçlar verilmiyor.

but they're giving them these drugs as patients,

Aynı zamanda hasta oldukları için,

both in ethical and much less ethical ways.

hem etik hem de etik olmayan yollardan

ilaç veriliyor.

SeaWorld gives mother orcas antianxiety medications

"SeaWorld" yavruları ellerinden

alınmış anne katil balinalara

antianksiyete ilaçları veriyor.

when their calves are taken away.

Many zoo gorillas have been given antipsychotics

Hayvanat bahçesinde bulunan

birçok gorile antianksiyete ilaçları veriliyor.

and antianxiety medications.

But dogs like my own Oliver

Oliver gibi köpeklere

are given antidepressants and some antianxiety medications

binalardan aşağı atlamasınlar,

trafiğin içine dalmasinlar

to keep them from jumping out of buildings

diye antidepresanlar veya

or jumping into traffic.

antianksiyete ilaçlari veriliyor.

Just recently, actually, a study came out in "Science"

Daha yeni, " Science" dergisinde

that showed that even crawdads

istakozların bile antianksiyete

ilaçlarına cevap verdiğini

responded to antianxiety medication.

gösteren çalışma yayınlandı.

It made them braver, less skittish,

İlaçlar onları daha cesur, daha az ürkek

and more likely to explore their environment.

ve keşfetmeye daha açık hale getirmiş.

It's hard to know how many animals are on these drugs,

Kaç tane hayvanın bu tarz ilaçların

etkisinde olduğunu tahmin etmek zor.

but I can tell you that the animal pharmaceutical industry

Hayvan ilaç sektörünün

is immense and growing,

çok büyük ve büyümeye devam ediyor:

from seven billion dollars in 2011

2011'de 7 milyar dolar iken

to a projected 9.25 billion by the year 2015.

2025 itibariyle 9,25 milyar

dolar olmasi bekleniyor.

Some animals are on these drugs indefinitely.

Bazi hayvanlar sonsuza kadar bu

ilaçların etkisinde olacaklar.

Others, like one bonobo who lives in Milwaukee

Diğerleri, Milwaukee' daki Bonobo gibi,

hayvanat bahçesinde ona verilen Paxil

at the zoo there was on them

until he started to save his Paxil prescription

ilacını saklamaya başlayana ve diğer

and then distribute it among the other bonobos.

bonobolara dağıtana kadar

bu tarz ilaçların etkisinde olacak.

(Laughter) (Applause)

(Kahkaha)(Alkış)

More than psychopharmaceuticals, though,

Psikofarmakolojik ilaçlardan da öte,

diğer hayvanlara yardım etmeye

there are many, many, many other

yarayan bir sürü terapatik buluş var.

therapeutic interventions that help other creatures.

And here is a place where I think actually

Ve işe bu nokta benim

gerçekten veterinerliğin tıbba

that veterinary medicine can teach something

bir şeyler katabileceğini

to human medicine,

düşündüğüm nokta.

which is, if you take your dog, who is, say,

Örneğin, diyelim ki siz

sürekli kuyruğunu kovalayan köpeğinizi

compulsively chasing his tail,

davranış bilimcisi veterinere götürdünüz,

into the veterinary behaviorist,

their first action isn't to reach for the prescription pad;

ilk yapktıkları şey reçete kağıdına

it's to ask you about your dog's life.

uzanmak olmayacak.

Aksine size köpeğinizin

hayatı hakkında sorular soracaklar.

They want to know how often your dog gets outside.

Köpeğinizin ne kadar sıklıkla

dışarı çıktığını,

They want to know how much exercise your dog is getting.

ne kadar egzersiz

yaptığını bilmek isteyecekler.

They want to know how much social time

Onun diğer köpekler ve insanlarla

with other dogs and other humans.

ne kadar sosyal zaman geçirdiğini

bilmek isteyecekler.

They want to talk to you about what sorts of therapies,

Sizinle değişik terapiler üzerine

largely behavior therapies,

özellikle davranış terapileri üzerine

you've tried with that animal.

sizin daha önce hayvanınız üstünde

denediğinizi konuşmak isteyecekler.

Those are the things that often tend to help the most,

Bu tarz şeyler genellikle

especially when combined with psychopharmaceuticals.

en iyi yardımı sağlar

özellikle psikofarmakolojikle

The thing, though, I believe, that helps the most,

birleştiği zaman.

Aslında en faydalısı

sosyal hayvanların

particularly with social animals,

diğer sosyal hayvanlarla

is time with other social animals.

geçirdiğ zaman.

In many ways, I feel like I became a service animal

Bİr çok yönden, ben,

köpeğimin yardım hayvanı

olmuşum gibi hissediyorum.

to my own dog,

and I have seen parrots do it for people

Ve papağanların bunu insanlar için

ve insanların papağanlar için

and people do it for parrots

and dogs do it for elephants

ve köpeklerin bunu filler için

and elephants do it for other elephants.

ve fillerinde diğer filler

için yaptığını gördüm.

I don't know about you;

Sizi bilmem.

I get a lot of Internet forwards

Ben bir sürü

çok olası olmayan

of unlikely animal friendships.

hayvan dostluklarını içeren

Internet iletileri alıyorum.

I also think it's a huge part of Facebook,

Ayrıca, bence Facebook'un büyük

bir bölümünü kapsıyorlar.

the monkey that adopts the cat

Kediyi evlat edinenen maymun

or the great dane who adopted the orphaned fawn,

veya terk edilmiş bir ceylanı

evlat edinmiş bir Danua

or the cow that makes friends with the pig,

veya bir domuzla arkadaşlık eden bir inek,

and had you asked me eight, nine years ago, about these,

ve bana bunlar hakkında

8-9 sene önce ne düşündüğümü sorsaydınız

I would have told you that they were hopelessly sentimental

size aşırı derecede duygusal

and maybe too anthropomorphic in the wrong way

olduğunu söylerdim

veya yanlışlıkla falza

antropoformikleştirilmiş

and maybe even staged, and what I can tell you now

veya kurgu olduğunu söylerdim.

Şimdi diyebileceğim ise

is that there is actually something to this.

böyle şeylerin gerçekten var olduğunu.

This is legit. In fact, some interesting studies

Bu meşru.

Gerçekten, bazı ilgi çekici çalışmalar

have pointed to oxytocin levels,

cinsel birleşmede,

birinin bakımını yaptığımızda

which are a kind of bonding hormone

ya da çok değer verdiğimiz biri

yanımızdayken salgıladığımız

that we release when we're having sex or nursing

bağlayıcı hormon oksitosin seviyesi oluyor...

or around someone that we care for extremely,

oxytocin levels raising in both humans and dogs

Birbirlerini düşünen

veya arkadaşlığından keyif alan

ya da bunun daha da ötesinde olan

who care about each other

or who enjoy each other's company,

insanlarda ve köpeklerde

oksitosin yükseliyor.

and beyond that, other studies show that oxytocin

Ayrıca

diğer çalışmalar

raised even in other pairs of animals,

başka hayvan çiftlerinde

oksitosinin bile yükseldiğini gösterdi.

so, say, in goats and dogs who were friends and played with each other,

Mesela birbiriyle arkadaş

olan veya beraber oynamış

their levels spiked afterwards.

keçiler ve köpeklerde

bu seviye artmış.

I have a friend who really showed me that

Bana akıl sağlığının iki

yönlü bir sokak gibi olduğunu

mental health is in fact a two-way street.

gösteren bir arkadaşım var.

His name is Lonnie Hodge, and he's a veteran of Vietnam.

Adı Lonnie Hodge.

Kendisi Vietnam gazisi.

When he returned, he started working

Geri döndüğünde, soykırımdan kurtulan

with survivors of genocide and a lot of people

ve savaş travması geçirmiş bir çok

insanla çalışmaya başladı.

who had gone through war trauma.

Kendisinin posttravmatik stres bozukluğu

And he had PTSD and also a fear of heights,

ve yükseklik korkusu vardı.

because in Vietnam, he had been

Çünkü Vietnam'da, helikopterlerden

rappelling backwards out of helicopters

sırt üstü iple iniyordu.

over the skids,

and he was givena service dog named Gander, a labradoodle,

Gander adında, labrador kaniş kırması

bir yardım köpeği verildi,

to help him with PTSD and his fear of heights.

posttravmatik stres bozukluğu ve yükseklik

korkusuna yardım amaçlı.

This is them actually on the first day that they met,

Bunlar onlar, ilk karşılaştıkları günden

which is amazing, and since then,

muhteşem ve

o zamandan beri

beraber çok vakit geçirdiler,

they've spent a lot of time together

benzer nedenlerden dolayı problemi

visiting with other veterans suffering from similar issues.

olan başka gazileri ziyaret ettiler.

But what's so interesting to me about Lonnie and Gander's relationship

Lonnie ve Gander'in ilişkisinde

asıl ilgimi çeken şey ise

is about a few months in,

Gander'in bir kaç ay içinde

Gander actually developed a fear of heights,

yükseklik korkusu geliştirmiş olması.

probably because he was watching Lonnie so closely.

Bunun nedeni muhtemelen

Lonnie'yi çok yakından takip ediyor oluşu.

What's pretty great about this, though, is that he's still a fantastic service dog,

Bunun muhteşem yani ise,

hala mükemmel bir yardım köpeği olması

because now, when they're both at a great height,

çünkü şimdi, ikisi de yüksekten korktuğunda,

Lonnie is so concerned with Gander's well-being

Lonnie Gander'in iyi olmamasından endişelendiğinden

that he forgets to be scared of the heights himself.

yükseklikten korktuğunu unutuyor...

Since I've spent so much time with these stories,

Bu tür hikayelerle çok vakit harcadım

digging into archives,

, arşivler taradım,

I literally spent years doing this research,

gerçekten bu araştırmayı

yapmak için yıllarımı verdim.

and it's changed me.

ve bu beni değiştirdi.

I no longer look at animals at the species level.

Artık hayvanlara bir tür olarak değil

I look at them as individuals,

Onlara birey olarak bakıyorum.

and I think about them as creatures

Onlar dünyaya nasıl ayak uydurmak

with their own individual weather systems

gerektikleri hakkında bilgi veren ve

davranışlarını yöneten bireysel

guiding their behavior and informing

hava durumu sistemi olan canlılar.

how they respond to the world.

And I really believe that this has made me

Ve inanıyorum ki bu durum

gerek yatağımı paylaştığım ve zaman zaman

a more curious and a more empathetic person,

tabağıma yumulan hayvanlarıma karşı

both to the animals that share my bed

gerekse korku, anksiyete ve bunun gibi şeylerden

and occasionally wind up on my plate,

sorunları olan tanıdıklarıma karşı

but also to the people that I know

daha meraklı daha empati sahibi bir insan yaptı.

who are suffering from anxiety

and from phobias and all manner of other things,

and I really do believe that

Gerçekten inanıyorum ki

even though you can't know exactly

bir domuzun veya bir pugun beyninden

what's going on in the mind of a pig

veya partnerinizin beyninden

or your pug or your partner,

tam olarak neler geçtiğini

that that shouldn't stop you from empathizing with them.

bilmeyecek olmanız size sizin onlara

karşı empati kurmaniza engel olmamali.

The best thing that we could do for our loved ones

Sevdiklerimiz için yapabileceğimiz en iyi şey belki de

is, perhaps, to anthropomorphize them.

onları insan gibi düşünmektir.

Charles Darwin's father once told him

Charles Darwin'in babasi ona bir keresinde

that everybody could lose their mind at some point.

herkesin belli bir noktada aklını yitirebileceğini söylemişti.

Thankfully, we can often find them again,

Neyse ki, çoğu zaman ona tekrar kavuşabiliriz,

but only with each other's help.

ama ancak birbirimizin yardımıyla.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Alkış)

(Applause)