How cancer cells communicate — and how we can slow them down | Hasini Jayatilaka

Çeviri: Figen Ergürbüz Gözden geçirme: berat güven

Cancer.

Kanser.

It's a devastating disease that takes an enormous emotional toll.

Duyguları harap eden, yıkıcı bir hastalık.

Not only on the patient, but the patient's loved ones, as well.

Sadece hasta değil hastanın yakınları için de.

It is a battle that the human race has been fighting for centuries.

Bu insanoğlunun asırlardır sürdürdüğü bir savaş

And while we've made some advancements,

ve epeyce ilerleme kaydetmiş olsak da

we still haven't beaten it.

henüz kanseri yenemedik.

Two out of five people in the US will develop cancer in their lifetime.

ABD'de her 5 kişiden 2'si hayatlarının bir döneminde kansere yakalanacak.

Of those, 90 percent will succumb to the disease due to metastases.

Bunlardan yüzde 90'ı metastaz nedeniyle hastalığa yenik düşecek.

Metastasis is a spread of cancer from a primary site to a distal site,

Metastaz, kanserin başlangıç bölgesinden daha uzak bölgelere

through the circulatory or the lymphatic system.

dolaşım veya lenf sistemi yoluyla yayılmasıdır.

For instance, a female patient with breast cancer

Örneğin, göğüs kanseri olan bir kadın hasta

doesn't succumb to the disease simply because she has a mass on her breast.

hastalığa göğsünde bir kitle olması nedeniyle yenik düşmez.

She succumbs to the disease because it spreads

Hastalığa yenilme nedeni, hastalığın

to the lungs, liver, lymph nodes, brain, bone,

akciğer, karaciğer, lenf nodülleri beyin ve kemiklere yayılarak

where it becomes unresectable or untreatable.

cerrahi yöntemle alınamaz veya tedavi edilemez hale gelmesidir.

Metastasis is a complicated process.

Metastaz karmaşık bir süreçtir.

One that I've studied for several years now.

Bu benim yılllardır üzerinde çalıştığım bir konu.

And something that my team and I discovered recently

Ben ve takımım bir süre önce

was that cancer cells are able to communicate with each other

kanser hücrelerinin birbiriyle iletişim kurabildiklerini

ve tümör mikro ortamındaki sıkışıklık ve yoğunluğa göre

and coordinate their movement,

based on how closely packed they are in the tumor microenvironment.

hareketlerini koordine edebildiklerini keşfettik.

They communicate with each other through two signaling molecules

Birbirleriyle Interleukin-6 ve Interleukin-8 adlı

called Interleukin-6 and Interleukin-8.

iki sinyal molekülü aracılığıyla iletişim kuruyorlar.

Now, like anything else in nature,

Doğadaki diğer şeylerde olduğu gibi,

when things get a little too tight, the signal is enhanced,

işler biraz sıkıya binince sinyaller artıyor

causing the cancer cells to move away faster from the primary site

ve bu kanser hücrelerinin daha hızlı bir şekilde birincil alandan ayrılıp

and spread to a new site.

yeni bir alana yayılmasına neden oluyor.

So, if we block this signal, using a drug cocktail that we developed,

Eğer bu sinyali geliştirmiş olduğumuz ilaç kokteyli ile engelleyebilirsek

we can stop the communication between cancer cells

kanser hücreleri arasındaki iletişimi engelleyebilir

and slow down the spread of cancer.

ve böylece kanserin yayılmasını yavaşlatabiliriz.

Let me pause here for a second

Burada biraz durup sizleri

and take you back to when this all began for me in 2010,

benim için bütün bunların başladığı 2010 yılına götürmeme izin verin.

when I was just a sophomore in college.

Henüz üniversitedeki ikinci yılımdı,

I had just started working in Dr Danny Wirtz's lab

John Hopkins Üniversitesi'nde Dr Danny Wirtz'in laboratuvarında

at Johns Hopkins University.

çalışmaya daha yeni başlamıştım

And I'll be honest: I was a young, naive, Sri Lankan girl,

ve doğruyu söylemem gerekirse genç ve saf, Sri Lanka'lı bir kızdım

(Laughter)

(Gülüşmeler)

who had no previous research experience.

ve araştırma deneyimim de yoktu.

And I was tasked to look at how cancer cells move

Bana verilen görev bir kaptaki, kapsül içindeki,

in a 3D collagen I matrix

3 boyutlu kolajen I matris içindeki,

that recapsulated, in a dish,

vücudumuzdaki koşullara

the conditions that cancer cells are exposed to in our bodies.

tabi tutulan kanser hücrelerinin hareketlerini izlemekti.

This was new and exciting for me,

Bu benim için yeni ve heyecan verici bir şeydi

because previous work had been done on 2D, flat, plastic dishes

çünkü daha önce yapılan çalışma 2 boyutlu düz, plastik kaplar üzerinde yapılmıştı,

that really weren't representative

bu da kanser hücrelerinin

of what the cancer cells are exposed to in our bodies.

vücudumuzda maruz kaldıkları koşulları çok temsil etmiyordu.

Because, let's face it,

Çünkü, kabul etmeliyiz ki

the cancer cells in our bodies aren't stuck onto plastic dishes.

vücudumuzdaki kanser hücreleri plastik tabaklara yapışıp kalmıyor.

It was during this time that I attended a seminar

O sırada, Princeton Üniversitesi'nden

conducted by Dr Bonnie Bassler from Princeton University,

Dr. Bonnie Bassler'ın verdiği bir seminere katıldım ve o

where she talked about how bacteria cells communicate with each other,

bakteri hücrelerinin nüfus yoğunluklarına bağlı olarak nasıl iletişim kurdukları

based on their population density, and perform a specific action.

ve belirli bir hareketi nasıl yaptıklarından söz etti.

It was at this moment that a light bulb went off in my head, and I thought,

İşte o anda zihnimde bir şimşek çaktı ve şöyle düşündüm:

"Wow, I see this in my cancer cells every day,

'' Yahu, benim kanser hücrelerinde hareket söz konusu olduğunda

when it comes to their movement."

bunu her gün görüyorum.''

The idea for my project was thus born.

Projemin fikri işte böyle ortaya çıktı.

I hypothesized that cancer cells are able to communicate with each other

Kanser hücrelerinin, tümör mikro ortamındaki sıkışıklıklarına

bağlı olarak birbirleriyle iletişim kurabilme

and coordinate their movement,

based on how closely packed they are in the tumor microenvironment.

ve hareketlerini koordine edebilme kabiliyetleri olduğu hipotezini kurdum.

I became obsessed with pursuing this hypothesis.

Bu hipotezi kanıtlamaya çalışmak benim için bir takıntı olmuştu.

And fortunately, I work for someone

Neyse ki şansılıydım ve benim çılgınca fikirlerimi

who is open to running with my crazy ideas.

uygulamaya sıcak bakan biri için çalışıyordum.

So, I threw myself into this project.

Böylece tamamen bu projeye yöneldim.

However, I couldn't do it by myself.

Ancak bunu tek başıma yapamazdım.

I needed help.

Yardıma ihtiyacım vardı.

I definitely needed help.

Kesinlikle yardıma ihtiyacım vardı.

So we recruited undergraduate students, graduate students,

Bu nedenle farklı kurumlardan ve birçok disiplinden

postdoctoral fellows and professors

lisans ve yüksek lisans öğrencileri,

from different institutions and multiple disciplines

doktora sonrası bilimsel araştırma bursluları ve profesörleri

to come together and work on this idea

bir araya getirerek üniversite ikinci sınıf öğrencisi olan benim

that I conceived as a sophomore in college.

bu fikrim üzerinde çalışacak bir takım oluşturduk.

After years of conducting experiments together

Yıllarca birlikte deneyler yürüttükten

and merging different ideas and perspectives,

ve farklı fikir ve bakış açılarını bir araya getirdikten sonra,

we discovered a new signaling pathway

hücre yoğunluğuna bağlı olarak kanser hücrelerinin

that controls how cancer cells communicate with each other and move,

birbiriyle iletişimlerini ve hareketlerini yönlendiren

based on their cell density.

yeni bir sinyal yolu keşfettik.

Some of you might have heard this,

Bazılarınız bunu duymuş olabilir,

because most of social media knows it as the Hasini effect.

çünkü sosyal medyada bu Hasini etkisi olarak biliniyor.

(Laughter)

(Kahkaha)

(Applause)

(Alkış)

And we weren't done yet.

Ve henüz işimiz bitmemişti.

We then decided that we wanted to block this signaling pathway

Ardından bu haberleşme yolunu engelleyerek kanserin yayılmasını

and see if we could slow down the spread of cancer.

yavaşlatmanın mümkün olup olmadığını görmeye karar verdik.

Which we did, in preclinical animal models.

Yaptık, preklinik hayvan modellerinde başardık.

We came up with a drug cocktail consisting of tocilizumab,

Halen eklem iltihabı tedavisinde kullanılan tocilizumab

which is currently used to treat rheumatoid arthritis,

ve göğüs kanseri tedavisi için klinik test aşamasında olan reparixin

and reparixin, which is currently in clinical trials against breast cancer.

içeren bir ilaç kokteyli ortaya çıkardık.

And interestingly, what we found was that this cocktail of drugs

İlginç bir şekilde, bu ilaç kokteylinin

really had no effect on tumor growth,

tümör büyümesi üzerinde bir etkisi olmadığını

but directly targeted metastases.

ama doğrudan metastazı hedef aldığını bulduk.

This was a significant finding,

Bu önemli bir bulguydu

because currently, there aren't any FDA-approved therapeutics

çünkü şu anda FDA tarafından onaylı

doğrudan kanserin yayılmasını hedefleyen bir tedavi mevcut değil.

that directly target the spread of cancer.

In fact, the spread of cancer, metastasis,

Aslında, kanserin yayılması, yani metastazın

is thought of as a byproduct of tumor growth.

tümör büyümesinin bir yan sonucu olduğu düşünülür.

Where the idea is, if we can stop the tumor from growing,

Bu yüzden fikir, eğer tümörün büyümesini durdurabilirsek

we can stop the tumor from spreading.

tümörün yayılmasını da durdurabileceğimiz yönündedir.

However, most of us know that this is not true.

Ancak, çoğumuz bunun doğru olmadığını biliyoruz.

We, on the other hand, came up with the drug cocktail

Diğer taraftan, bizim bulduğumuz ilaç kokteyli metastazı hedef alırken

that targets metastasis not by targeting tumor growth,

bunu tümörün büyümesini değil

but by targeting the complex mechanisms that govern it,

onu yöneten karmaşık mekanizmaları hedef alarak,

through the targeting of the Hasini effect.

Hasini etkisini hedefleyerek gerçekleştiriyor.

(Laughter)

(Kahkaha)

This work was recently published in "Nature Communications,"

Bu çalışma yakın zamanda ''Nature Communications''da yayınlandı

and my team and I received an overwhelming response from around the world.

ve ben ve takımım dünyanın her yerinden çok yoğun tepkiler aldık.

Nobody on my team could have predicted this sort of response.

Takımımdaki hiç kimse böyle bir tepkiyi tahmin etmemişti.

We seem to have struck a nerve.

Görünen o ki hassas bir noktaya dokunduk.

Looking back, I am extremely grateful for the positive response that I received,

Geçmişe dönüp baktığımda, aldığım olumlu tepkiler için çok minnettarım

not only from academia, but also patients,

yalnızca akademiden değil ayrıca hastalardan

and people around the world affected by this terrible disease.

ve dünyanın her yerindeki bu hastalıktan etkilenen insanlardan.

As I reflect on this success I've encountered with the Hasini effect,

Hasini etkisiyle elde ettiğim bu başarıyı düşündüğümde

I keep coming back to the people that I was fortunate enough to work with.

birlikte çalışma şansını yakaladığım kişileri düşünmeden edemiyorum.

The undergraduate students

Sıkı çalışmaları ve kendilerini bu işe adamalarıyla

who demonstrated superhuman powers through their hard work and dedication.

insan üstü bir güç ve çaba gösteren lisans öğrencileri.

The graduate students and the postdoctoral fellows,

Yüksek lisans öğrencileri ve araştırma görevlileri,

my fellow Avengers, who taught me new techniques

bana yeni teknikler öğreten ve hedeften şaşmamamı sağlayan

and always made sure I stayed on track.

dostlarım ''Yenilmezler''.

The professors, my Yodas and my Obi-Wan Kenobis,

Uzmanlıklarıyla ve deneyimleriyle çalışmayı bugünkü noktaya getiren,

who brought their expertise into making this work into what it is today.

bu çalışmanın ''Yoda'' ve ''Obi-Wan Kenobi''leri olan hocalarım.

The support staff, the friends and family,

Tüm çalışanlar, arkadaşlar ve aileler,

people who lifted our spirits,

moralimizi yüksek tutmamızı,

and never let us give up on our ambitious endeavors.

hedeflerimizden ve çabalarımızdan asla vazgeçmememizi sağlayan insanlar.

The best kind of sidekicks we could have asked for.

Bu kişiler,bulabileceğiniz en iyi yardımcılar.

It took a village to help me study metastasis.

Metastaz üzerine çalışmamda bana neredeyse bir köy dolusu insan

And believe me, without my village, I wouldn't be here.

yardım etti ve inanın, köyüm olmasa burada olamazdım.

Today, our team has grown,

Bugün takımımız büyüdü

and we are using the Hasini effect to develop combination therapies

ve Hasini etkisini kullanarak tümör büyümesini ve metastazı

that will effectively target tumor growth and metastases.

etkili bir şekilde hedef alacak kombine tedaviler geliştiriyoruz.

We are engineering new anticancer therapeutics,

Toksisiteyi kısıtlayacak ve ilaç direncini azaltacak

to limit toxicity and to reduce drug resistance.

yeni anti-kanser tedavileri üzerinde çalışıyoruz.

And we are developing groundbreaking systems

İnsanlarla yapılan klinik çalışmaları çok daha iyi hâle getirecek

that will help for the development of better human clinical trials.

çığır açan sistemler geliştiriyoruz.

It blows my mind to think that all this,

Bütün bunları düşünmek beni çok heyecanlandırıyor,

the incredible work that I'm pursuing --

yürüttüğüm inanılmaz çalışmalar --

and the fact that I'm standing here, talking to you today --

ve bugün burada sizlerle konuşuyor olmak--

all came from this tiny idea

hepsi 20 yaşındayken bir seminerde arka sırada oturuyorken

that I had when I was sitting at the back of a seminar

aklıma gelen küçücük bir fikirden

when I was just 20 years old.

bu noktaya geldi.

I recognize that right now, I am on this incredible journey

Aşırı derecede tutkulu olduğum çalışmamı sürdürmeme olanak sağlayan

that allows me to pursue work that I am extremely passionate about,

ve her gün merakımı, öğrenme isteğimi besleyen

and something that feeds my curiosity on a daily basis.

inanılmaz bir yolculukta olduğumun farkındayım.

But I have to say, my favorite part of all of this --

Ancak şunu söylemek zorundayım ki bunun en sevdiğim kısmı--

other than, of course, being here, talking to you, today --

tabii ki bugün burada sizin önünüzde konuşuyor olmam dışında--

is the fact that I get to work with a diverse group of people,

çalışmamı daha güçlü, daha iyi ve çok daha eğlenceli kılan,

who make my work stronger, better and just so much more fun.

faklı insanlardan oluşan bir grupla çalışıyor olmamdır.

And because of this, I have to say

Ve bu nedenle de,

that collaboration is my favorite superhuman power.

işbirliği benim en sevdiğim süper güçtür.

And what I love about this power is that it's not unique to me.

Bu gücün sevdiğim yanı ise sadece bana özgü olmaması.

It's within all of us.

Bu hepimizin içinde olan bir şey.

My work shows that even cancer cells

Çalışmam, kanser hücrelerinin bile vücutlarımızı işgal etmek

use collaboration to invade our bodies and spread their wrath.

ve gazaplarını yaymak için işbirliği yaptıklarını gösteriyor.

For us humans, it is a superpower that has produced incredible discoveries

Bu, biz insanlara tıp ve bilim alanında

in the medical and scientific field.

inanılmaz keşifler getirmiş bir süper güçtür.

And it is the superpower that we can all turn to

Ve hepimize, dünyayı daha iyi bir yer hâline getirmemizi

to inspire us to create something bigger than ourselves,

sağlayacak kendimizden daha büyük bir şey yaratmak için

that will help make the world a better place.

ihtiyacımız olan ilhamı verecek olan da yine bu süper güçtür.

Collaboration is the superpower that I turn to, to help me fight cancer.

İşbirliği benim kanserle savaşmama yardımcı olan süper güçtür.

And I am confident that with the right collaborations,

Ve inanıyorum ki doğru işbirlikleri ile

we will beat this terrible disease.

bizler bu korkunç hastalığı yeneceğiz.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)