How cancer cells communicate — and how we can slow them down | Hasini Jayatilaka

Translator: Vu Phuong Uyen Le Reviewer: Phạm Thị Thu Thủy

Cancer.

Ung thư

It's a devastating disease that takes an enormous emotional toll.

là một căn bệnh tàn phá dẫn tới thiệt hại lớn về tinh thần.

Not only on the patient, but the patient's loved ones, as well.

Không chỉ của người bệnh, mà còn cả những người thân yêu của họ.

It is a battle that the human race has been fighting for centuries.

Đó là một cuộc chiến mà loài người đã phải đấu tranh qua nhiều thế kỷ.

And while we've made some advancements,

Và trong khi chúng ta đã có vài cải tiến,

we still haven't beaten it.

chúng ta vẫn chưa thể hạ gục được nó.

Two out of five people in the US will develop cancer in their lifetime.

Cứ hai trong năm người ở Mỹ sẽ mắc ung thư trong cuộc đời họ.

Of those, 90 percent will succumb to the disease due to metastases.

Trong số đó, 90% sẽ ngừng chống lại căn bệnh bởi di căn.

Metastasis is a spread of cancer from a primary site to a distal site,

Di căn là sự phát tán tế bào ung thư từ vị trí ban đầu tới vùng xung quanh,

through the circulatory or the lymphatic system.

qua hệ tuần hoàn hoặc bạch huyết.

For instance, a female patient with breast cancer

Ví dụ, một nữ bệnh nhân bị ung thư vú

doesn't succumb to the disease simply because she has a mass on her breast.

sẽ không chết chỉ vì cô ấy có một khối u ở vú.

She succumbs to the disease because it spreads

Mà cô ấy không chống chọi được bởi nó lây lan

to the lungs, liver, lymph nodes, brain, bone,

đến phổi, gan, hạch bạch huyết, não, xương,

where it becomes unresectable or untreatable.

và rồi nó vô phương cứu chữa.

Metastasis is a complicated process.

Di căn là một quá trình phức tạp.

One that I've studied for several years now.

Tôi đã nghiên cứu nó trong nhiều năm nay.

And something that my team and I discovered recently

Và tôi cùng nhóm của mình vừa mới phát hiện ra một điều

was that cancer cells are able to communicate with each other

rằng các tế bào ung thư có khả năng giao tiếp với nhau

and coordinate their movement,

và xác định hướng chuyển động,

based on how closely packed they are in the tumor microenvironment.

phụ thuộc vào mức độ gắn kết chặt chẽ đến đâu trong môi trường vi mô của khối u.

They communicate with each other through two signaling molecules

Chúng giao tiếp với nhau thông qua hai phân tử phát tín hiệu

called Interleukin-6 and Interleukin-8.

gọi là Interleukin-6 và Interleukin-8.

Now, like anything else in nature,

Bây giờ, như bất kì thứ gì khác trong tự nhiên,

when things get a little too tight, the signal is enhanced,

khi mọi thứ quá chật, tín hiệu sẽ được tăng,

causing the cancer cells to move away faster from the primary site

làm tế bào ung thư lan nhanh hơn từ khối u ban đầu

and spread to a new site.

rồi lan sang những chỗ khác.

So, if we block this signal, using a drug cocktail that we developed,

Vậy nên, nếu ta chặn các tín hiệu này bằng các loại thuốc sẵn có,

we can stop the communication between cancer cells

ta có thể dừng được sự liên lạc giữa các tế bào ác tính

and slow down the spread of cancer.

và làm chậm quá trình lây lan ung thư.

Let me pause here for a second

Cho phép tôi ngừng một giây tại đây

and take you back to when this all began for me in 2010,

và đưa các bạn về thời điểm tôi bắt đầu mọi thứ vào 2010,

when I was just a sophomore in college.

khi tôi chỉ là một sinh viên năm hai Đại học.

I had just started working in Dr Danny Wirtz's lab

Tôi mới làm việc trong phòng thí nghiệm của Tiến sĩ Danny Wirtz

at Johns Hopkins University.

tại Đại học Johns Hopkins.

And I'll be honest: I was a young, naive, Sri Lankan girl,

Và thú thực, tôi khi ấy là một cô gái Sri Lanka, trẻ, ngây thơ

(Laughter)

(Cười)

who had no previous research experience.

không có kinh nghiệm nghiên cứu trước đó.

And I was tasked to look at how cancer cells move

Và tôi được giao nhiệm vụ quan sát cách chuyển động của tế bào ung thư

in a 3D collagen I matrix

qua một khuôn keo 3D

that recapsulated, in a dish,

được bọc lại trong đĩa sinh học,

the conditions that cancer cells are exposed to in our bodies.

giống hệt như những tế bào ung thư trong cơ thể chúng ta.

This was new and exciting for me,

Đây là một điều mới mẻ và khá thú vị

because previous work had been done on 2D, flat, plastic dishes

vì thí nghiệm trước của tôi chỉ được mô phỏng qua mặt phẳng 2D

that really weren't representative

và nó không thể hiện tốt được

of what the cancer cells are exposed to in our bodies.

hình ảnh các tế bào ung thư trong cơ thể chúng ta.

Because, let's face it,

Bởi vì,

the cancer cells in our bodies aren't stuck onto plastic dishes.

những tế bào ấy trong cơ thể chúng ta không thật sự mắc kẹt mãi trên đĩa.

It was during this time that I attended a seminar

Có một lần tôi tham dự vào buổi chuyên đề

conducted by Dr Bonnie Bassler from Princeton University,

của Tiến sĩ Bonnie Bassler từ trường Đại học Princeton,

where she talked about how bacteria cells communicate with each other,

cô ấy đã nói về cách những tế bào vi khuẩn truyền đạt thông tin với nhau,

based on their population density, and perform a specific action.

dựa vào mật độ quần thể, và cách chúng thực hiện điều đó.

It was at this moment that a light bulb went off in my head, and I thought,

Ngay lúc đó tôi chợt lóe lên một suy nghĩ,

"Wow, I see this in my cancer cells every day,

"Chẳng phải tôi thấy điều này mỗi ngày với những tế bào ung thư,

when it comes to their movement."

khi chúng chuyển động sao?"

The idea for my project was thus born.

Và đó là cách dự án của tôi được tạo ra.

I hypothesized that cancer cells are able to communicate with each other

Theo giả thuyết của tôi các tế bào ung thư có thể truyền đạt với nhau

and coordinate their movement,

và di chuyển phối hợp nhịp nhàng,

based on how closely packed they are in the tumor microenvironment.

dựa vào sự sắp xếp của chúng trong môi trường của khối u.

I became obsessed with pursuing this hypothesis.

Tôi bắt đầu giành nhiều thời gian cho giả thuyết của mình.

And fortunately, I work for someone

Và may mắn là lúc đấy tôi đang làm việc cho một người

who is open to running with my crazy ideas.

luôn sẵn sàng giúp đỡ tôi cùng với những ý tưởng điên rồ ấy.

So, I threw myself into this project.

Vì thế, tôi bắt đầu nghiên cứu dự án của mình.

However, I couldn't do it by myself.

Tuy nhiên, tôi vẫn không thể làm một mình được.

I needed help.

Tôi cần sự giúp đỡ.

I definitely needed help.

Tôi thật sự cần sự giúp đỡ.

So we recruited undergraduate students, graduate students,

Vì thế, tôi đã tuyển mộ thêm vài sinh viên đại học, sau đại học,

postdoctoral fellows and professors

nghiên cứu sinh và các giáo sư

from different institutions and multiple disciplines

từ các viện nghiên cứu khác nhau trong đa lĩnh vực

to come together and work on this idea

để đến và giúp tôi với dự án này

that I conceived as a sophomore in college.

mặc dù tôi mới chỉ là một sinh viên năm hai.

After years of conducting experiments together

Sau nhiều năm nghiên cứu cùng với nhiều thí nghiệm

and merging different ideas and perspectives,

với những ý tưởng và cái nhìn khác nhau,

we discovered a new signaling pathway

chúng tôi đã tìm ra được đường dẫn truyền mới,

that controls how cancer cells communicate with each other and move,

cho thấy cách những tế bào ung thư truyền đạt và di chuyển,

based on their cell density.

dựa vào mật độ của tế bào.

Some of you might have heard this,

Có thể vài người ở đây đã nghe đến

because most of social media knows it as the Hasini effect.

cái tên "Phương pháp Hasini" trên các trang mạng xã hội.

(Laughter)

(Cười)

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)

And we weren't done yet.

Nhưng chưa hết,

We then decided that we wanted to block this signaling pathway

chúng tôi quyết định sẽ ngăn chặn đường dẫn truyền

and see if we could slow down the spread of cancer.

và tìm ra con đường làm chậm quá trình lây lan của chúng.

Which we did, in preclinical animal models.

Chúng tôi nghiên cứu cận lâm sàng trên mô hình động vật.

We came up with a drug cocktail consisting of tocilizumab,

Chúng tôi sử dụng hợp chất, bao gồm tocilizumab,

which is currently used to treat rheumatoid arthritis,

một loại thuốc dùng để điều trị viêm khớp,

and reparixin, which is currently in clinical trials against breast cancer.

và reparixin, loại thuốc đang trong thử nghiệm điều trị ung thư vú.

And interestingly, what we found was that this cocktail of drugs

Và thật bất ngờ khi chúng tôi phát hiện ra hợp chất thuốc ấy

really had no effect on tumor growth,

thật sự không có tác dụng lên sự phát triển của khối u,

but directly targeted metastases.

nhưng lại nhắm đến sự di căn của chúng.

This was a significant finding,

Đây là một sự phát hiện quan trọng.

because currently, there aren't any FDA-approved therapeutics

Bởi vì hiện tại, phương pháp chữa bệnh ung thư được công nhận bởi FDA

nhắm vào quá trình di căn thật sự không có nhiều.

that directly target the spread of cancer.

Thực tế là, sự di căn của tế bào ung thư

In fact, the spread of cancer, metastasis,

vẫn hay bị hiểu là sản phẩm phụ của khối u đang phát triển.

is thought of as a byproduct of tumor growth.

Nếu chúng ta ngăn chặn được sự phát triển của khối u,

Where the idea is, if we can stop the tumor from growing,

we can stop the tumor from spreading.

chúng ta có thể ngăn được sự lây lan của của khối u ấy.

However, most of us know that this is not true.

Tuy nhiên, chúng tôi biết điều đó thật sự không đúng.

We, on the other hand, came up with the drug cocktail

Hợp chất thuốc mà chúng tôi tìm ra được

that targets metastasis not by targeting tumor growth,

nhắm vào quá trình di căn, và cơ cấu hoạt động phức tạp của chúng

but by targeting the complex mechanisms that govern it,

chứ không phải quá trình phát triển của khối u,

through the targeting of the Hasini effect.

bằng phương pháp của Hasini.

(Laughter)

(Cười)

This work was recently published in "Nature Communications,"

Nghiên cứu này đã được công bố trên tạp chí "Nature Communications,"

and my team and I received an overwhelming response from around the world.

nhóm chúng tôi đã nhận được rất nhiều phản hồi khắp thế giới.

Nobody on my team could have predicted this sort of response.

Không một ai trong nhóm nghĩ đến điều này sẽ xảy ra.

We seem to have struck a nerve.

Có vẻ như chúng tôi đã gây ra một cơn bão dư luận.

Looking back, I am extremely grateful for the positive response that I received,

Tôi rất cảm kích trước những phản hồi tích cực mà tôi nhận được,

not only from academia, but also patients,

không chỉ từ giới học giả, mà còn từ những bệnh nhân,

and people around the world affected by this terrible disease.

và những người đang chịu ảnh hưởng từ căn bệnh quái ác này.

As I reflect on this success I've encountered with the Hasini effect,

Nhìn lại sự thành công này,

I keep coming back to the people that I was fortunate enough to work with.

tôi thật sự biết ơn và cảm thấy may mắn khi được làm việc chung với mọi người.

The undergraduate students

Những bạn sinh viên đại học,

who demonstrated superhuman powers through their hard work and dedication.

những người luôn chăm chỉ cật lực bằng siêu năng lực,

The graduate students and the postdoctoral fellows,

những bạn sinh viên sau Đại học và các nghiên cứu sinh,

my fellow Avengers, who taught me new techniques

những người anh hùng Avengers luôn chỉ cho tôi những phương pháp mới

and always made sure I stayed on track.

và luôn luôn chắc chắn rằng tôi đang đi đúng hướng.

The professors, my Yodas and my Obi-Wan Kenobis,

Các giáo sư, những người thầy Yoda, Obi-Wan Kenobi,

who brought their expertise into making this work into what it is today.

những người đã giúp đỡ các học trò của mình đến với thành công hôm nay.

The support staff, the friends and family,

Những cộng sự, những người bạn và gia đình,

people who lifted our spirits,

những người đã luôn tiếp sức cho chúng tôi,

and never let us give up on our ambitious endeavors.

và không bao giờ để chúng tôi bỏ cuộc trước những nỗ lực đầy triển vọng.

The best kind of sidekicks we could have asked for.

Những người cộng tác tốt nhất mà chúng tôi có thể có.

It took a village to help me study metastasis.

Tôi thật sự cần sự giúp đỡ của mọi người để nghiên cứu về sự di căn của tế bào.

And believe me, without my village, I wouldn't be here.

Nếu không có sự trợ giúp của mọi người, tôi đã không thể đứng ở đây.

Today, our team has grown,

Hôm nay, nhóm nghiên cứu của tôi đang dần lớn mạnh,

and we are using the Hasini effect to develop combination therapies

và chúng tôi đang dùng phương pháp Hasini để tìm ra cách chữa trị

that will effectively target tumor growth and metastases.

tấn công trực tiếp vào sự phát triển và sự di căn của khối u.

We are engineering new anticancer therapeutics,

Chúng tôi đang nghiên cứu những phương pháp chữa bệnh ung thư mới,

to limit toxicity and to reduce drug resistance.

bằng cách hạn chế lượng độc tố và giảm đi sự kháng thuốc.

And we are developing groundbreaking systems

Và chúng tôi đang phát triển những bước đi đột phá

that will help for the development of better human clinical trials.

trong việc cải thiện các cuộc thử nghiệm lâm sàng trên cơ thể người.

It blows my mind to think that all this,

Tôi thật sự choáng ngợp khi nghĩ đến

the incredible work that I'm pursuing --

công trình đầy khó tin mà tôi đang theo đuổi -

and the fact that I'm standing here, talking to you today --

cũng như việc tôi đang đứng trên đây và nói chuyện với mọi người

all came from this tiny idea

tất cả đến từ ý tưởng nhỏ bé

that I had when I was sitting at the back of a seminar

mà tôi có khi đang ngồi trong buổi chuyên đề

when I was just 20 years old.

lúc tôi chỉ mới 20 tuổi.

I recognize that right now, I am on this incredible journey

Tôi nhận ra rằng, tôi đang trên con đường đầy triển vọng

that allows me to pursue work that I am extremely passionate about,

cho phép tôi theo đuổi mục tiêu của mình,

and something that feeds my curiosity on a daily basis.

và nó giúp tôi lấp đầy sự tò mò của mình.

But I have to say, my favorite part of all of this --

Nhưng tôi phải nói rằng,

ngoài việc đứng đây hôm nay và được nói chuyện cùng mọi người,

other than, of course, being here, talking to you, today --

điều tôi thích nhất chính là cơ hội được làm việc

is the fact that I get to work with a diverse group of people,

cùng với nhóm người đa dạng giúp công việc hiệu quả và vui vẻ hơn.

who make my work stronger, better and just so much more fun.

And because of this, I have to say

Bởi vì vậy, tôi phải nói rằng

that collaboration is my favorite superhuman power.

sự hợp tác của mọi người thật sự là một sức mạnh phi phàm.

And what I love about this power is that it's not unique to me.

Và điều tôi thích nhất là việc sức mạnh này không phải của riêng tôi.

It's within all of us.

Mà nó nằm trong tất cả mọi người.

My work shows that even cancer cells

Nghiên cứu của tôi đã cho thấy

ngay cả các tế bào ung thư cũng hợp tác để lây lan trong cơ thể ta.

use collaboration to invade our bodies and spread their wrath.

For us humans, it is a superpower that has produced incredible discoveries

Và đây cũng là sức mạnh đã giúp chúng tôi

tìm ra được giải pháp trong công trình nghiên cứu khoa học.

in the medical and scientific field.

And it is the superpower that we can all turn to

Cũng chính sức mạnh này

to inspire us to create something bigger than ourselves,

đã giúp chúng tôi tạo ra được những thứ thật sự to lớn,

that will help make the world a better place.

và điều đó sẽ giúp thế giới trở nên tốt đẹp hơn.

Collaboration is the superpower that I turn to, to help me fight cancer.

Hợp tác chính là sức mạnh giúp chúng ta chống lại ung thư.

And I am confident that with the right collaborations,

Tôi chắc chắn rằng, cùng với những sự hợp tác tốt,

we will beat this terrible disease.

chúng ta sẽ đánh bại được căn bệnh khủng khiếp này.

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)