Chris Anderson (TED): A vision for TED

Chris Anderson TED için vizyonunu paylaşıyor

Çeviri: burhan sevsevil Gözden geçirme: Ahmet Yükseltürk

This is your conference,

Bu sizin konferansınız, sizin de bu geçiş döneminde

and I think you have a right to know a little bit right now, in this transition period,

sizin adınıza konferansınıza göz kulak olacak adamı

about this guy who's going to be looking after it for you for a bit.

biraz tanımak, hakkınız.

So, I'm just going to grab a chair here.

Şuradan bir iskemle alayım.

Two years ago at TED, I think --

İki sene önce TED'de --

I've come to this conclusion --

şu sonuca varmıştım --

I think I may have been suffering from a strange delusion.

zannediyorum tuhaf, acayip bir hayalin içindeydim.

I think that I may have believed unconsciously,

Bilinçaltımda kendimin bir cins

then, that I was kind of a business hero.

iş kahramanı olduğunu zannediyordum.

I had this company that I'd spent 15 years building. It's called Future;

15 senemi harcayıp kurduğum Future adlı şirketim vardı.

it was a magazine publishing company.

Dergi basımevi şirketiydi.

It had recently gone public

Yeni halka arz edilmişti

and the market said that it was apparently worth two billion dollars,

ve borsacılar anlaşılan 2 milyar dolar değer biçmişlerdi,

a number I didn't really understand.

tam olarak da anlamadığım bir sayı.

A magazine I'd recently launched called Business 2.0

Yeni çıkmış Business 2.0 adlı dergim

was fatter than a telephone directory,

telefon rehberinden bile kalındı,

busy pumping hot air into the bubble.

ve yangına körükle gidiyordu --

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And I was the 40 percent owner of a dotcom

ve de yüzde 40 hissesine sahip olduğum bir internet sitesi

that was about to go public and no doubt be worth billions more.

halka açılmak üzereydi ve kuşkusuz milyarlar daha edecekti.

And all this had come from nothing.

Ve bütün bunları hiçbir şeye sahip olmadan elde etmiştim.

Fifteen years earlier, I was a science journalist who people just laughed at

15 sene önce insanlara "Ben gerçekten kendi bilgisayar dergimi

when I said, "I really would like to start my own computer magazine."

çıkartmak istiyorum" deyince güldükleri bir bilim gazetecisiydim.

And 15 years later, there are 100 of them

Ve 15 sene sonra onlardan 100 tane var.

and 2,000 people on staff and it was just such heady times.

Kadromda 2000 kişi vardı -- ve öyle iyi zamanlardı ki.

The date was February 2000.

Tarih Şubat 2000 idi.

I thought the little graph of my business life

İş hayatımın Moore kuralını andıran --

that kind of looked a bit like Moore's Law --

devamlı yükselerek giden grafiği --

ever upward and to the right -- it was going to go on forever.

hep böyle gidecek zannediyordum.

I mean, it had to. Right? I was in for quite a surprise.

Böyle olması lazımdı. Değil mi? Büyük bir sürpriz beni bekliyormuş.

The dotcom, ironically called Snowball,

İronik bir şekilde, Snowball diye isimlendirdiğimiz internet şirketim,

was the very last consumer web company to go public

1 ay sonraki NASDAQ patlamasından önce halka açılan

the next month before NASDAQ exploded, and I entered 18 months of business hell.

en son tüketici internet şirketi oldu ve ben 18 aylık bir iş cehennemine girdim.

I watched everything that I'd built crumbling,

İnşa ettiğim her şey gözümün önünde yıkıldı.

and it looked like all this stuff was going to die

Bütün her şey ölecekmiş gibi gözüküyordu

and 15 years work would have come for nothing.

ve 15 senelik emeklerim bir hiçe dönmüştü.

And it was gut wrenching.

Ve midem burkulmaktaydı.

It took eight years of blood, sweat and tears to reach 350 employees,

8 sene boyunca ter, kan ve gözyaşıyla 350 elemana ulaşmıştım

something which I was very proud of in the business.

ve bununla çok gurur duyuyordum.

February 2001 -- in one day we laid off 350 people,

2001 Şubat'ında bir günde 350 kişiyi işten çıkarttık

and before the bloodshed was finished, 1,000 people had lost their jobs

ve kıyım bitmeden 1000 kadar kişi şirketlerimdeki

from my companies. I felt sick.

işlerini kaybetmişlerdi. Kendimi hasta hissettim.

I watched my own net worth falling

Kendi net varlığımın değerinin 18 ay boyunca

by about a million dollars a day, every day, for 18 months.

her gün 1 milyon dolar azaldığını seyrettim.

And worse than that, far worse than that,

Ve bundan daha kötüsü, çok daha kötüsü,

my sense of self-worth was kind of evaporating.

kendime göre kendi değerim buharlaşıyordu.

I was going around with this big sign on my forehead: "LOSER."

Alnımda büyük bir "MAĞLUP" yazısıyla dolaşıyordum.

(Laughter)

(Kahkahalar)

And I think what disgusts me more than anything, looking back,

Ve şimdi geriye dönüp baktığımda beni en çok rahatsız eden şey,

is how the hell did I let my personal happiness

nasıl olup da, şahsi mutluluğumun

get so tied up with this business thing?

işimle bu kadar ilişkili olmasına müsaade etmiştim?

Well, in the end, we were able to save Future and Snowball,

Evet, sonunda Future ve Snowball'u kurtarmayı başardık,

but I was, at that point, ready to move on.

ama ben ileri gitmeye hazır bir noktadaydım,

And to cut a long story short, here's where I came to.

uzun lafın kısası, geldiğim yer burası.

And the reason I'm telling this story is that I believe, from many conversations,

Bu hikayeyi anlatmamın sebebi; bence, buradaki sohbetlerimden

that a lot of people in this room have been through a similar kind of rollercoaster --

anlıyorum ki, bu odadaki birçok insan son senelerde

emotional rollercoaster -- in the last couple years.

benzer iniş çıkışlardan geçmişler -- duygusal iniş çıkışlardan.

This has been a big, big transition time,

Bu büyük, büyük bir geçiş zamanı

and I believe that this conference can play a big part for all of us

ve bence bu konferans bizim hepimizin bir sonraki bölüme geçişimizde

in taking us forward to the next stage to whatever's next.

çok önemli bir rol oynayabilir, o bölüm neyse.

The theme next year is re-birth.

Önumüzdeki senenin teması yeniden doğum.

It was at the same TED two years ago

2 sene evvel yine aynı TED sırasında,

when Richard and I reached an agreement on the future of TED.

Richard ile ben TED'in geleceği konusunda bir anlaşmaya vardık.

And at about the same time, and I think partly because of that,

Aşağı yukarı aynı zamanlarda, zannediyorum biraz da bundan dolayı,

I started doing something that I'd forgotten about in my business focus:

çoktandır işe odaklanmam yüzünden, unuttuğum bir şeye yeniden başladım.

I started to read again.

Yeniden okumaya başladım.

And I discovered that while I'd been busy playing business games,

Ve farkına vardım ki ben iş ile meşgulken,

there'd been this incredible revolution in so many areas of interest:

birçok ilgi alanında müthiş bir devrim olmuş --

cosmology to psychology to evolutionary psychology to anthropology

evren bilimi, psikoloji, evrimsel psikoloji, antropoloji,

to ... all this stuff had changed.

bildiğiniz gibi, bütün bu şeyler değişti.

And the way in which you could think about us as a species

Ve bizi bir tür olarak gören bakış açısı ve bizi bir gezegen olarak gören düşünceler

and us as a planet had just changed so much, and it was incredibly exciting.

o kadar değişti ki,inanılmaz heyecan vericiydi.

And what was really most exciting --

Ve esasında en heyecan verici olan şuydu ki,

and I think Richard Wurman discovered this at least 20 years before I did --

-- ve zannediyorum Richard Wurman bunu benden en az 20 sene önce keşfetmişti --

was that all this stuff is connected.

bütün bu şeyler birbiri ile bağlantılı.

It's connected; it all hooks into each other.

Bağlılar. Birbirleriyle iç içe geçmiş durumdalar.

We talk about this a lot,

Bunun hakkında sık sık konuşuyoruz,

and I thought about trying to give an example of this. So, just one example:

ben de bir tane örnek vermeyi denemeyi düşündüm, sadece bir tane.

Madame de Gaulle, the wife of the French president,

Bir keresinde Fransa cumhurbaşkanının eşi Madame de Gaulle'e

was famously asked once, "What do you most desire?"

sorulmuş, "En çok istediğiniz şey nedir?', onun meşhur

And she answered, "A penis."

cevabı ise "bir penis" olmuş.

And when you think about it, it's very true:

Üstünde düşündüğünüz zaman çok doğru.

what we all most desire is a penis --

Hepimizin en çok istediği şey bir penis.

or "happiness" as we say in English.

Veya ingilizce söylenişi ile 'happiness'(mutluluk),(fransız aksanıyla 'happiness' deyince 'a penis' gibi anlaşılıyor).

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And something ... good luck with that one in the Japanese translation room.

Ve de -- bu arada bunu Japoncaya tercüme edeceklere iyi şanslar.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

(Applause)

(Alkışlar)

But something as basic as happiness,

Ama mutluluk gibi en temel şeylerden biri,

which 20 years ago would have been just something for discussion

ki bundan 20 sene evvel sadece kilise veya cami veya sinagogda

in the church or mosque or synagogue,

bir sohbet konusu idi,

today it turns out that there's dozens of TED-like questions

ve bugün, hakkında bir sürü TED-sel enteresan soru

that you can ask about it, which are really interesting.

sormak mümkün.

You can ask about what causes it biochemically:

Biyokimyasal olarak nedenini sorabilirsiniz,

neuroscience, serotonin, all that stuff.

nörobilim, serotonin, bütün bunlar.

You can ask what are the psychological causes of it:

"Psikolojik nedenlerini neler?" diye sorabilirsiniz.

nature? Nurture? Current circumstance?

Doğal mı, yetiştirmeden mi, şu anki durumu sorabilirsiniz.

Turns out that the research done on that is absolutely mind-blowing.

Ortaya çıkan da şu ki, bu konuda yapılan araştırmalar insanın aklını başından alıyor.

You can view it as a computing problem, an artificial intelligence problem:

Konuyu hesaplama problemi, yapay zeka problemi olarak değerlendirebilirsiniz.

do you need to incorporate

Neden -- bilgisayarın düzgün çalışması için

some sort of analog of happiness into a computer brain to make it work properly?

mutluluğa benzer bir şeyi bilgisayarın beynine koyma ihtiyacı hissediyoruz?

You can view it in sort of geopolitical terms

Jeopolitik açıdan da değerlendirebilirsiniz,

and say, why is it that a billion people on this planet

ve mesela, neden bu gezegendeki 1 milyar insan o kadar fakir durumda iken

are so desperately needy that they have no possibility of happiness,

ve de mutlu olmaları için hiçbir ihtimal yokken,

and whereas almost all the rest of them,

neredeyse bütün geri kalan insanlar,

regardless of how much money they have -- whether it's two dollars a day or whatever --

ne kadar parası olduğuna bağlı olmadan, günde 2 dolar bile, ya da neyse, olsa,

are almost equally happy on average?

neden ortalamada aynı derecede mutlular?

Or you can view it as an evolutionary psychology kind of thing:

Veya olguyu evrim psikolojisi açısından değerlendirebilirsiniz.

did our genes invent this as a kind of trick

Neden bizim -- yoksa bizim genlerimiz bizi istedikleri şekilde hareket ettirmek için

to get us to behave in certain ways? The ant's brain, parasitized,

böyle bir şey mi akıl ettiler? Karıncanın beyni asalaklanmış -- bizi istediği şekilde hareket ettiriyor

to make us behave in certain ways so that our genes would propagate?

-- böylece genlerimiz çoğalıyor mu?

Are we the victims of a mass delusion?

Acaba hepimiz toplu bir aldanma kurbanları mıyız?

And so on, and so on.

Ve bunun gibi, bunlar gibi.

To understand even something as important to us as happiness,

Mutluluk gibi bizim için önemli olan bir şeyi anlamak için bile,

you kind of have to branch off in all these different directions,

bütün bu değişik yönleri tanımak lazım,

and there's nowhere that I've discovered -- other than TED --

ve TED'den başka bu kadar çok yönde bu kadar değişik soru sorabileceğiniz

where you can ask that many questions in that many different directions.

bir yer keşfedemedim.

And so, it's the profound thing that Richard talks about:

Ve bu da, esasında Richard'ın söylediği derin şey:

to understand anything, you just need to understand the little bits;

Bir şeyi anlamak için, küçük parçalarını anlamak lazım.

a little bit about everything that surrounds it.

Etrafındaki her şeyden azıcık anlamak lazım.

And so, gradually over these three days,

Ve yavaş yavaş bu üç gün boyunca,

you start off kind of trying to figure out,

siz de anlamaya başladınız,

"Why am I listening to all this irrelevant stuff?"

neden bütün bu ilgisiz şeyleri dinlediğinizi.

And at the end of the four days,

Ve dört günün sonunda

your brain is humming and you feel energized, alive and excited,

beyniniz zonkluyor ve siz kendinizi canlı, heyecanlı ve enerji dolu hissediyorsunuz

and it's because all these different bits have been put together.

ve bütün bunlar o küçük parçaların bir araya gelmesinden dolayı.

It's the total brain experience, we're going to ...

Bu tam bir beyin deneyimi,

it's the mental equivalent of the full body massage.

tam vücut masajının beyinsel karşılığı.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Every mental organ addressed. It really is.

Bütün akli organlar uyarıldı. Gerçekten de.

Enough of the theory, Chris. Tell us what you're actually going to do, all right?

Bu kadar teori yeter, Chris. Neden bize esasında ne yapacağını anlatmıyorsun?

So, I will. Here's the vision for TED.

Şimdi anlatacağım. TED'in vizyonu şöyle.

Number one: do nothing. This thing ain't broke, so I ain't gonna fix it.

Birincisi. Hiçbir şey yapma, bu iş bozuk değil, bu yüzden tamirime gerek yok.

Jeff Bezos kindly remarked to me,

Jeff Bezos bana nazikçe şöyle dedi,

"Chris, TED is a really great conference.

"Chris, TED gerçekten mükemmel bir konferans.

You're going to have to fuck up really badly to make it bad."

Bunu batırabilmek için çok ciddi hatalar yapman lazım."

(Laughter)

(Gülüşmeler)

So, I gave myself the job title of TED Custodian for a reason,

Böylece kendime TED sorumlusu ünvanını verdim,

and I will promise you right here and now

ve şu anda burada söz veriyorum ki,

that the core values that make TED special are not going to be interfered with.

TED'i özel yapan esas değerlere karışılmayacak.

Truth, curiosity, diversity, no selling, no corporate bullshit,

Gerçek, merak, çeşitlilik, satmak yok, şirket zırvası yok,

no bandwagoning, no platforms.

başkalarının işine karışmak yok, propaganda yok.

Just the pursuit of interest, wherever it lies,

Sadece merakın takibi, nerede olursa olsun,

across all the disciplines that are represented here.

burada sunulan hangi bilim dalında olursa olsun.

That's not going to be changed at all.

Bu hiç değişmeyecek.

Number two: I am going to put together

İkincisi: Önümüzdeki sene için

an incredible line up of speakers for next year.

inanılmaz konuşmacılar toplayacağım.

The time scale on which TED operates is just fantastic

TED'in işlediği zaman dilimi çok müthiş,

after coming out of a magazine business with monthly deadlines.

aylık son teslim tarihleriyle çalışan dergi işinden sonra.

There's a year to do this, and already --

Bunu hazırlayacak 1 sene var ve şimdiden,

I hope to show you a bit later --

umarım size biraz sonra gösterebilirim,

there's 25 or so terrific speakers signed up for next year.

şimdiden 25 kadar müthiş konuşmacı sırada.

And I'm getting fantastic help from the community;

Ve topluluktan akıl almaz yardım alıyorum --

this is just such a great community. And combined, our contacts

ve bu öyle müthiş bir topluluk ki, dünyadaki olmasa da

reach pretty much everyone who's interesting in the country, if not the planet.

memleketteki bütün enteresan insanlara ulaşabiliyoruz.

It's true.

Bu gerçek.

Number three: I do want to, if I can, find a way

Üçüncüsü: Eğer bir yöntemini bulabilirsem,

of extending the TED experience throughout the year a little bit.

TED deneyimini biraz yıl içine yaymayı istiyorum.

And one key way that we're going to do this is to introduce this book club.

Ve bunu başarmak için bir kitap klübü yeni kuracağız.

Books kind of saved me in the last couple years,

Kitaplar tabiri caizse son birkaç senede beni kurtardı

and that's a gift that I would like to pass on.

ve bu da benim devam ettirmek istediğim bir hediye,

So, when you sign up for TED2003, every six weeks you'll get a care package

böylece TED2003'e yazıldığınızda her 6 haftada bir size

with a book or two and a reason why they're linked to TED.

içinde TED'le bağlantılı bir, iki kitap olan bir paket gelecek.

They may well be by a TED speaker,

Bir TED konuşmacısı tarafından yazılmış olabilirler

and so we can get the conversation going during the year

ve böylece sohbet sene içinde de devam edecek ve gelecek sene aynı

and come back next year having had the same intellectual, emotional journey.

duygusal ve zihinsel yolculuk yaşanmış olarak tekrar gelinecek.

I think it will be great.

Bence müthiş olacak.

And then, fourthly: I want to mention the Sapling Foundation,

Ve dördüncü olarak Sapling kurumundan bahsetmek istiyorum,

which is the new owner of TED.

artık o TED'in yeni sahibi.

What Sapling's ownership means is that all of the proceeds of TED

Sapling'in sahip olması demek, TED'deki bütün ilerlemelerin

will go towards the causes that Sapling stands for.

Sapling'in savunduğu amaçlar uğruna olacağıdır.

And more important, I think, the ideas that are exhibited and realized here

Ve bence daha da önemlisi burada sergilenen ve anlaşılan bütün fikirler,

are ideas that the foundation can use, because there's fantastic synergy.

müthiş ortak çalışmadan ötürü kurumun kullanabileceği fikirler.

Already, just in the last few days,

Sadece şu son birkaç günde bile,

we've had so many people talking about stuff that they care about,

ilgilendikleri ve tutkulu oldukları ve dünyada bir değişim yapabilecek şeyler

that they're passionate about, that can make a difference in the world,

hakkında, konuşan o kadar çok insan oldu ki,

and the idea of getting this group of people together --

ve bu insanları bir araya getirmek fikri --

some of the causes that we believe in,

inandığımız amaçlardandır,

the money that this conference can raise and the ideas --

bu konferanstan elde edilecek gelir ve fikirler --

I really believe that that combination will, over time, make a difference.

ben gerçekten inanıyorum ki zaman içinde bir farklılık oluşturacak.

I'm incredibly excited about that.

Bu yüzden inanılmaz heyecanlıyım.

In fact, I don't think, overall, that I've been as excited by anything ever in my life.

Hatta, bence hayatımda hiçbir şeyden bu kadar heyecan duymadım.

I'm in this for the long run,

Ben bu işe uzun vadeli girdim

and I would be greatly honored and excited

ve eğer siz de benimle bu yolculuğa çıkarsanız

if you'll come on this journey with me.

büyük onur ve gurur duyarım.