Why we get mad -- and why it's healthy | Ryan Martin

Çeviri: Miraç Şendil Gözden geçirme: Merve Kılıç

Alright, so I want you to imagine that you get a text from a friend, and it reads ...

Arkadaşınızdan bir mesaj geldiğini ve bu mesajda,

"You will NOT believe what just happened. I'm SO MAD right now!"

"Ne olduğuna inanmayacaksın. Çok öfkeliyim!" yazdığını düşünün.

So you do the dutiful thing as a friend, and you ask for details.

Sonrasında bir arkadaş olarak hareket edip detayları sorarsınız.

And they tell you a story about what happened to them

Onlar da size, spor salonunda, işte

at the gym or at work or on their date last night.

veya akşamki buluşmalarında ne olduğunu anlatırlar.

And you listen and you try to understand why they're so mad.

Dinlersiniz ve neden bu kadar sinirlendiklerini anlamaya çalışırsınız.

Maybe even secretly judge whether or not they should be so mad.

Belki de sinirli olup olmamaları konusunda onları yargılarsınız.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And maybe you even offer some suggestions.

Belki çözüm önerisi bile sunabilirsiniz.

Now, in that moment, you are doing essentially what I get to do every day,

İşte o sırada, gün boyunca benim yaptığım şeyi yapmış olursunuz,

because I'm an anger researcher,

çünkü ben bir öfke araştırmanıyım

and as an anger researcher, I spend a good part of my professional life --

ve bir öfke araştırmanı olarak iş hayatımın çoğunda,

who am I kidding, also my personal life --

kimi kandırıyorum, kişisel hayatımın da çoğunda

studying why people get mad.

insanların neden sinirlendiğini araştırıyorum.

I study the types of thoughts they have when they get mad,

Sinirlendiklerinde neler düşündüklerini,

and I even study what they do when they get mad,

hatta neler yaptıklarını araştırıyorum;

kavga mı ediyorlar, bir şeyleri mi kırıyorlar

whether it's getting into fights or breaking things,

or even yelling at people in all caps on the internet.

veya internette büyük harflerle mi konuşuyorlar.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And as you can imagine,

Tahmin edebildiğiniz gibi,

when people hear I'm an anger researcher,

insanlar öfke araştırmanı olduğumu duyduğunda

they want to talk to me about their anger,

öfkeleri hakkında konuşmak,

they want to share with me their anger stories.

öfke hikâyelerini anlatmak istiyorlar.

And it's not because they need a therapist,

Bir terapiste ihtiyaçları olduğundan değil,

though that does sometimes happen,

bazen öyle de olabiliyor gerçi ama

it's really because anger is universal.

asıl sebep öfkenin evrensel olması.

It's something we all feel and it's something they can relate to.

Hepimizin hissettiği ve anlayabildiği bir şey.

Hayatımızın ilk aylarında bir şey isteyip de elde edemediğimizde

We've been feeling it since the first few months of life,

when we didn't get what we wanted in our cries of protests,

ağladığımız zamanlardan beri hissediyoruz,

things like, "What do you mean you won't pick up the rattle, Dad,

"Çıngırağı alamayız ne demek baba,

I want it!"

onu istiyorum!" gibi.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

We feel it throughout our teenage years, as my mom can certainly attest to with me.

Annemin de kesinlikle katılacağı gençlik zamanlarımızda hissettik.

Sorry, Mom.

Üzgünüm anne.

We feel it to the very end.

En sonuna kadar hissediyoruz.

In fact, anger has been with us at some of the worst moments of our lives.

Aslında öfke hayatımızın en kötü anlarında hep bizimle.

It's a natural and expected part of our grief.

Bu, üzüntümüzün doğal ve beklenen bir parçası.

But it's also been with us in some of the best moments of our lives,

Fakat aynı zamanda hayatımızın en güzel anlarında da bizimleydi;

with those special occasions like weddings and vacations

düğün ve tatillerin her gün sıklıkla yaşadığımız

often marred by these everyday frustrations --

kötü hava, geç kalma gibi moral bozucu şeylerle

bad weather, travel delays --

gölgelenmesinde olduğu gibi,

that feel horrible in the moment,

o an çok kötü hissettirir

but then are ultimately forgotten when things go OK.

ama sonrasında işler yoluna girdiğinde hemen unutulur.

I have a lot of conversations with people about their anger

İnsanlarla öfkeleri hakkında çok fazla konuştum

and it's through those conversations that I've learned that many people,

ve o konuşmalar esnasında öğrendiğim bir şey var ki,

buradaki insanlarda da olduğundan eminim,

and I bet many people in this room right now,

öfke bir problem olarak görülüyor.

you see anger as a problem.

You see the way it interferes in your life,

Hayatınıza müdahale ettiğini, ilişkinize zarar verdiğini,

the way it damages relationships, maybe even the ways it's scary.

hatta korkutucu olduğunu düşünüyorsunuz.

And while I get all of that, I see anger a little differently,

Bunların hepsiyle beraber, ben öfkeyi biraz farklı görüyorum

and today, I want to tell you something really important

ve bugün sizlere öfkenizle ilgili

about your anger, and it's this:

çok önemli bir şey söylemek istiyorum:

Öfke, hayatınızdaki güçlü ve sağlıklı bir kuvvettir.

anger is a powerful and healthy force in your life.

It's good that you feel it.

Hissetmeniz güzel bir şey.

You need to feel it.

Hissetmeniz gerek.

But to understand all that, we actually have to back up

Fakat bunu anlamak için durup

and talk about why we get mad in the first place.

neden öfkelendiğimizi düşünmeliyiz.

A lot of this goes back to the work of an anger researcher

Bunların çoğu, 1996'da problemli öfke ile nasıl başa çıkılacağına dair

named Dr. Jerry Deffenbacher, who wrote about this back in 1996

bir kitap bölümü yazan Dr. Jerry Deffenbacher adlı

öfke araştırmacısının çalışmalarına dayanıyor.

in a book chapter on how to deal with problematic anger.

Now, for most of us, and I bet most of you,

Şimdi, çoğumuz ve eminim ki birçoğunuz için

it feels as simple as this:

sadece şundan ibaret:

I get mad when I'm provoked.

Kışkırtıldığımda sinirlenirim.

You hear it in the language people use.

İnsanların konuşmalarından bunu duyarsınız.

They say things like,

Şöyle şeyler söylerler;

"It makes me so mad when people drive this slow,"

"Bu kadar yavaş araba sürenler sinirimi bozuyor."

or, "I got mad because she left the milk out again."

ya da "Sütü dolaba koymadığı için sinirlendim."

Or my favorite,

Ya da favorim olan,

"I don't have an anger problem -- people just need to stop messing with me."

"Öfke problemim falan yok, insanlar bana bulaşmayı kesmeli."

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Now, in the spirit of better understanding those types of provocations,

Şimdi, bu tür durumları daha iyi anlamak için, arkadaşlarım,

I ask a lot of people, including my friends and colleagues and even family,

meslektaşlarım ve hatta ailem de dahil olmak üzere pek çok kişiye soruyorum:

"What are the things that really get to you?

“Sizi ne gibi şeyler kışkırtır?

What makes you mad?"

"Sizi sinirlendiren şey ne?"

By the way, now is a good time to point out one of the advantages

Bu arada, bir öfke araştırmacısı olmanın avantajlarından birini söyleme zamanı:

of being an anger researcher

is that I've spent more than a decade generating a comprehensive list

Meslektaşlarımı gerçekten sinirlendiren her şeyin kapsamlı bir listesini

of all the things that really irritate my colleagues.

oluşturmak için on yıldan fazla zaman harcadım.

Just in case I need it.

İhtiyacım olursa diye.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

But their answers are fascinating,

Fakat cevapları gerçekten ilginç,

because they say things like,

şöyle şeyler söylediler;

"when my sports team loses,"

"tuttuğum takım kaybedince",

"people who chew too loudly."

"ağzını şapırdatan insanlar"

That is surprisingly common, by the way.

Şaşırtıcı oranda yaygın bu arada.

"People who walk too slowly," that one's mine.

"Yavaş yürüyen insanlar", bu benimki.

And of course, "roundabouts."

Ve tabii ki, "laf kalabalığı"

Roundabouts --

Laf kalabalığı.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

I can tell you honestly, there is no rage like roundabout rage.

Emin olun, laf kalabalığı siniri gibisi yok.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Sometimes their answers aren't minor at all.

Bazen cevapları hiç de ufak değil.

Sometimes they talk about racism and sexism and bullying

Bazen ırkçılık, seksizm, zorbalık ve çevresel sorunlardan bahsediyorlar;

and environmental destruction -- big, global problems we all face.

hepimizin yüzleştiği genel problemler.

But sometimes,

Fakat bazen,

their answers are very specific, maybe even oddly specific.

cevapları oldukça özgün, hatta belki de çok özgün.

"That wet line you get across your shirt

"Halka açık tuvalette öne doğru eğildiğinde

when you accidentally lean against the counter of a public bathroom."

tişörtünde oluşan o ıslak çizgi."

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Super gross, right?

Çok iğrenç, değil mi?

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Or "Flash drives: there's only two ways to plug them in,

Ya da "Flash belleklerin sadece iki yüzü var,

so why does it always take me three tries?"

neden sürekli bana üç kez denettiriyor?"

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Now whether it's minor or major, whether it's general or specific,

Şimdi küçük ya da büyük, genel ya da özel olsun,

we can look at these examples

bu örneklere bakabilir

and we can tease out some common themes.

ve bazı ortak temaları gösterebiliriz.

We get angry in situations that are unpleasant,

Hoşumuza gitmeyen, haksız hissettiren, hedeflerimizin yolunu kapatan,

that feel unfair, where our goals are blocked,

engellenebilecek olan durumlara sinirleniriz

that could have been avoided, and that leave us feeling powerless.

ve bu durum bizi güçsüz hissettirir.

This is a recipe for anger.

Bu öfkenin tarifidir.

But you can also tell

Fakat aynı zamanda

that anger is probably not the only thing we're feeling in these situations.

bu gibi durumlarda tek hissettiğimiz şey öfke değil.

Anger doesn't happen in a vacuum.

Öfke tek başına oluşmaz.

We can feel angry at the same time that we're scared or sad,

Korktuğumuzda, üzüldüğümüzde

or feeling a host of other emotions.

veya diğer hislerle birlikte de öfkelenebiliriz.

But here's the thing:

Fakat şu da var:

these provocations -- they aren't making us mad.

Bu gibi durumlar bizi öfkelendirmiyor.

At least not on their own,

En azından tek başlarına,

and we know that, because if they were,

bunu biliyoruz çünkü eğer öyle olsalardı

we'd all get angry over the same things, and we don't.

hepimiz aynı şeylere öfkelenirdik, fakat öyle olmuyor.

The reasons I get angry are different than the reasons you get angry,

Benim öfkelendiğim şeyler sizinkilerden farklı,

so there's got to be something else going on.

yani bu işin içinde başka bir şey olmalı.

What is that something else?

Nedir o?

Well, we know what we're doing and feeling at the moment of that provocation matters.

Bu durumlar sırasında ne yaptığımızı ve hissettiğimizi biliyoruz.

We call this the pre-anger state -- are you hungry, are you tired,

Buna öfke öncesi aşaması diyoruz; aç mısın, yorgun mu,

are you anxious about something else, are you running late for something?

başka bir şey için endişeli misin, bir şeye geç mi kalıyorsun?

When you're feeling those things,

Bunları hissettiğinizde

those provocations feel that much worse.

o durumlar çok daha kötü hissettiriyor.

But what matters most is not the provocation,

Fakat asıl önemli olan durumlar değil,

it's not the pre-anger state, it's this:

öfke öncesi an da değil, önemli olan,

it's how we interpret that provocation,

o durumu nasıl yorumladığımız,

it's how we make sense of it in our lives.

o durumdan ne anlam çıkardığımız.

When something happens to us,

Bize bir şey olduğunda

we first decide, is this good or bad?

ilk kararımız bunun iyi mi kötü mü olduğu.

Is it fair or unfair, is it blameworthy, is it punishable?

Haklı mı haksız mı, suçlanmalı mı, ceza verilmeli mi?

That's primary appraisal, it's when you evaluate the event itself.

Bu birincil değerlendirme, olayın kendisini değerlendirdiğiniz zaman.

We decide what it means in the context of our lives

Hayatımızda ne anlama geldiğine karar veririz,

and once we've done that, we decide how bad it is.

sonrasında ise ne kadar kötü olduğuna karar veriyoruz.

That's secondary appraisal.

Bu da ikincil değerlendirme.

We say, "Is this the worst thing that's ever happened,

"Bu başıma gelen en kötü şey mi,

or can I cope with this?

yoksa başa çıkabilir miyim?" diyoruz.

Now, to illustrate that, I want you to imagine you are driving somewhere.

Şimdi, canlandırmak için, arabanızla bir yere gittiğinizi düşünün.

And before I go any further, I should tell you,

En baştan söyleyeyim,

if I were an evil genius

eğer şeytani bir zekam olsaydı

and I wanted to create a situation that was going to make you mad,

ve sizi sinirlendirecek bir durum oluşturmak isteseydim,

that situation would look a lot like driving.

bu durum tam da böyle olurdu.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

It's true.

Bu doğru.

You are, by definition, on your way somewhere,

Bir yere doğru gidiyorsunuz,

so everything that happens -- traffic, other drivers, road construction --

trafik, diğer sürücüler, yol çalışması gibi şeyler

it feels like it's blocking your goals.

yolunuzu kesiyor gibi geliyor.

There are all these written and unwritten rules of the road,

Yolun yazılı ve yazılı olmayan kuralları var

and those rules are routinely violated right in front of you,

ve bu kurallar rutin olarak gözünüzün önünde ihlal edilir

usually without consequence.

ve genelde tesadüfi değildir.

And who's violating those rules?

Peki bu kuralları kim ihlal ediyor?

Anonymous others, people you will never see again,

Tanımadığınız, gelecekte hiç görmeyeceğiniz insanlar,

making them a very easy target for your wrath.

tam da öfkelenebileceğiniz insanlar.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

So you're driving somewhere, thus teed up to be angry,

Bir yere gidiyorsunuz ve önünüzdeki kişi hız limitinin çok altında

and the person in front of you is driving well below the speed limit.

ve bu yüzden sinirlenmeye başladınız.

And it's frustrating

Sinir bozucu bir durum,

because you can't really see why they're driving so slow.

çünkü neden yavaş gittiklerini anlayamıyorsunuz.

That's primary appraisal.

Bu birincil değerlendirme.

You've looked at this and you've said it's bad and it's blameworthy.

Durumu gözden geçirip kötü ve suçlanabilir olduğunu düşünüyorsunuz.

But maybe you also decide it's not that big a deal.

Ama belki de durumun bu kadar kötü olmadığını düşünürsünüz.

You're not in a hurry, doesn't matter.

Aceleniz yok, önemli değil.

That's secondary appraisal -- you don't get angry.

Bu da ikincil değerlendirme, sinirlenmezsiniz.

But now imagine you're on your way to a job interview.

Ama bir iş görüşmesine gittiğinizi hayal edin.

What that person is doing, it hasn't changed, right?

O kişi hâlâ aynı şeyi yapıyor.

So primary appraisal doesn't change; still bad, still blameworthy.

Yani birincil değerlendirme de değişmedi; hâlâ kötü, hâlâ suçlanabilir.

But your ability to cope with it sure does.

Fakat durumla başa çıkışınız değişti tabii.

Because all of a sudden,

Çünkü yoktan yere

you're going to be late to that job interview.

iş görüşmenize geç kalacaksınız.

All of a sudden,

Yoktan yere,

you are not going to get your dream job,

hayalinizdeki işe giremeyeceksiniz,

the one that was going to give you piles and piles of money.

size çok para kazandıracak işe.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Somebody else is going to get your dream job

Hayalinizdeki işi başkası kapacak

and you're going to be broke.

ve parasız kalacaksınız.

You're going to be destitute.

Fakir olacaksınız.

Might as well stop now, turn around, move in with your parents.

Yolunuzu değiştirip ailenizin yanına taşınsanız daha iyi.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Why?

Neden?

"Because of this person in front of me.

"Önümde giden kişi yüzünden.

This is not a person, this is a monster."

Bu bir kişilik değil, canavar."

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And this monster is here just to ruin your life.

Ve bu canavarın amacı hayatınızı mahvetmek.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Now that thought process,

İşte bu düşünme evresine

it's called catastrophizing, the one where we make the worst of things.

felaketleştirme denir, en kötü şeyleri yaptığımız an.

And it's one of the primary types of thoughts that we know

Bu, kronik öfke ile ilişkili olduğunu bildiğimiz

birincil düşünce türlerinden biridir.

is associated with chronic anger.

But there's a couple of others.

Fakat diğerleri de var.

Misattributing causation.

Hatalı atıf nedenlemesi.

Angry people tend to put blame where it doesn't belong.

Öfkeli insanlar alakasız şeyleri suçlamaya eğilimlidir.

Not just on people,

Sadece insanları değil,

but actually inanimate objects as well.

cansız objeleri de.

And if you think that sound ridiculous,

Kulağa saçma geldiğini düşünüyorsanız

think about the last time you lost your car keys and you said,

anahtarlarınızı bulamadığınızda ne dediğinizi hatırlayın,

"Where did those car keys go?"

"Nereye gitti bu anahtarlar?"

Because you know they ran off on their own.

Kendi başlarına gittiklerini biliyorsunuz.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

They tend to overgeneralize, they use words like "always,"

Genellemeye meyillidirler, "sürekli,"

"never," "every," "this always happens to me,"

"asla," "hep," "hep benim başıma geliyor,"

"I never get what I want"

"İstediklerimi hiç alamıyorum"

or "I hit every stoplight on the way here today."

ya da "Buraya gelirken tüm ışıklarda durdum."

Demandingness: they put their own needs ahead of the needs of others:

Talepkârlık: Kendi ihtiyaçlarını diğerlerininkinden öne koyarlar,

"I don't care why this person is driving so slow,

"Neden bu kadar yavaş sürdüğü umrumda değil,

they need to speed up or move over so I can get to this job interview."

ya hızlan ya da kenara çek ki iş görüşmeme yetişeyim."

And finally, inflammatory labeling.

Son olarak, kışkırtıcı laflar.

They call people fools, idiots, monsters,

İnsanlara aptal, budala, canavar,

or a whole bunch of things I've been told I'm not allowed to say

ya da TED Talk'ta söyleyemeyeceğim

başka bir sürü şey söylerler.

during this TED Talk.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

So for a long time,

Uzun bir zaman boyunca,

psychologists have referred to these as cognitive distortions

psikologlar bunlara bilişsel çarpıtmalar ve hatta saçma inançlar olarak

or even irrational beliefs.

atıfta bulundular.

And yeah, sometimes they are irrational.

Ve evet, bazen saçma oluyorlar.

Maybe even most of the time.

Hatta çoğu zaman.

But sometimes, these thoughts are totally rational.

Fakat bazen bu düşünceler tamamıyla mantıklı.

There is unfairness in the world.

Dünyada haksızlık var.

There are cruel, selfish people,

Acımasız, bencil insanlar var

and it's not only OK to be angry when we're treated poorly,

ve bize kötü davranıldığında sinirlenmek sadece doğru değil,

it's right to be angry when we're treated poorly.

aynı zamanda hakkımız.

If there's one thing I want you to remember from my talk today, it's this:

Bugünkü konuşmamdan hatırlamanızı istediğim tek şey olsa şu olurdu:

your anger exists in you as an emotion

Öfkeniz bir duygu olarak var,

because it offered your ancestors, both human and nonhuman,

çünkü atalarınıza insanlık ve insanlık dışı olarak

with an evolutionary advantage.

evrimsel bir avantaj sunar.

Just as your fear alerts you to danger,

Korkularınızın sizi tehlikeye karşı uyardığı gibi,

your anger alerts you to injustice.

öfkeniz de sizi haksızlığa karşı uyarır.

It's one of the ways your brain communicates to you

Beyninizin size "yeter artık"

that you have had enough.

demesinin yollarından bir tanesi.

What's more, it energizes you to confront that injustice.

Dahası, bu adaletsizlikle yüzleşmeniz için size enerji sağlar.

Think for a second about the last time you got mad.

Bir süreliğine en son sinirlendiğiniz zamanı düşünün.

Your heart rate increased.

Kalp ritminiz hızlandı.

Your breathing increased, you started to sweat.

Nefes alışınız hızlandı, terlemeye başladınız.

That's your sympathetic nervous system,

Bu sizin sempatik sinir sisteminiz,

otherwise known as your fight-or-flight system,

diğer adıyla da dövüş ya da kaç sistemi,

kicking in to offer you the energy you need to respond.

karşılık vermeniz için sizi uyarıp enerji veren sistem.

And that's just the stuff you noticed.

Bunlar sadece sizin fark ettikleriniz.

At the same time, your digestive system slowed down so you could conserve energy.

Aynı zamanda sindirim sisteminiz de enerji tüketebilmeniz için yavaşladı.

That's why your mouth went dry.

Ağzınız bu yüzden kurudu.

And your blood vessels dilated to get blood to your extremities.

Kan damarlarınız vücudunuza kan gitmesi için genişledi.

That's why your face went red.

Yüzünüz bu yüzden kızardı.

It's all part of this complex pattern of physiological experiences

Hepsi, bugün varolan bu karmaşık

fizyolojik deneyimler modelinin bir parçası

that exist today

because they helped your ancestors

çünkü atalarınızın acımasız ve affedilmeyen

deal with cruel and unforgiving forces of nature.

doğa güçleriyle başa çıkmasına yardımcı oldular.

And the problem is that the thing your ancestors did

Sorun şu ki, atalarınızın öfkeyle başa çıkma yolları,

fiziksel olarak dövüşmeleri

to deal with their anger,

to physically fight,

they are no longer reasonable or appropriate.

artık makul ya da uygun değil.

You can't and you shouldn't swing a club every time you're provoked.

Her kışkırtıldığınızda elinize sopa alamazsınız ve almamalısınız.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

But here's the good news.

Fakat iyi yanı da var.

You are capable of something

İnsan olmayan atalarınızın

your nonhuman ancestors weren't capable of.

yapamadığı bir şeyi yapabilirsiniz.

And that is the capacity to regulate your emotions.

Bu da duygularınızı kontrol etmek.

Even when you want to lash out,

Saldırmak istediğinizde bile

you can stop yourself and you can channel that anger

kendinizi durdurarak

bu durumu yararınıza çevirebilirsiniz.

into something more productive.

So often when we talk about anger,

Öfke hakkında konuştuğumuz çoğu zaman,

we talk about how to keep from getting angry.

onu nasıl uzaklaştıracağımızdan konuşuruz.

We tell people to calm down or relax.

İnsanlara sakin olmalarını söyleriz.

We even tell people to let it go.

Unutmalarını bile söylediğimiz olur.

And all of that assumes that anger is bad and that it's wrong to feel it.

Bunların hepsi,

öfkenin kötü ve hissedilmesi yanlış bir şey olduğunu farz eder.

But instead, I like to think of anger as a motivator.

Bunun yerine ben, öfkeyi bir motive edici olarak görüyorum.

The same way your thirst motivates you to get a drink of water,

Susuzluğunuzun su içmenizi motive etmesi gibi,

the same way your hunger motivates you to get a bite to eat,

açlığınızın yemek yemenizi motive etmesi gibi,

your anger can motivate you to respond to injustice.

öfkeniz haksızlığa başkaldırmanızı motive edebilir.

Because we don't have to think too hard to find things we should be mad about.

Çünkü kızmamız gereken şeyleri bulmak için fazla düşünmemize gerek yok.

When we go back to the beginning,

Başa dönersek,

yeah, some of those things, they're silly and not worth getting angry over.

evet, bunların bazıları ahmakça ve sinirlenmeye değmez.

But racism, sexism, bullying, environmental destruction,

Ama seksizm, zorbalık, çevresel yıkım,

those things are real, those things are terrible,

bunlar gerçek, bunlar korkutucu

and the only way to fix them is to get mad first

ve düzeltmenin tek yolu da ilk önce öfkelenmek

and then channel that anger into fighting back.

ve bu öfkeyi başkaldırıya çevirmek.

And you don't have to fight back with aggression or hostility or violence.

Saldırganlık, düşmanlık ya da şiddet ile savaşmak zorunda değilsiniz.

There are infinite ways that you can express your anger.

Öfkenizi dışa vurmak için sonsuz yol var.

You can protest, you can write letters to the editor,

Protesto edebilirsiniz, mektup yazabilirsiniz,

you can donate to and volunteer for causes,

bağışta bulunabilir ve bir amaç uğruna gönüllü olabilirsiniz,

you can create art, you can create literature,

sanatla, edebiyatla uğraşabilirsiniz,

you can create poetry and music,

şiir ve müzik yazabilirsiniz,

you can create a community that cares for one another

insanlara yardımcı bir topluluk oluşturabilir

and does not allow those atrocities to happen.

ve bu hunharlıkları engelleyebilirsiniz.

So the next time you feel yourself getting angry,

Bir daha öfkeleneceğiniz zaman,

instead of trying to turn it off,

bunu engellemek yerine,

I hope you'll listen to what that anger is telling you.

umarım öfkenizin size ne demeye çalıştığını dinlersiniz

And then I hope you'll channel it into something positive and productive.

ve umarım bunu daha pozitif ve üretken bir şeye çevirirsiniz.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)