How the gut microbes you're born with affect your lifelong health | Henna-Maria Uusitupa

111,116 views ・ 2020-01-14

TED


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

00:00
Translator: Joseph Geni Reviewer: Joanna Pietrulewicz
0
0
7000
Çeviri: Enes Aygün Gözden geçirme: Giray Başbuğ
00:13
Now, I know it might be easy to think
1
13500
2434
Biliyorum ki mikropların,
00:15
that microbes are bad,
2
15958
1893
özellikle bebekler için,
00:17
especially for infants,
3
17875
2393
kötü olduğunu düşünmek kolay olabilir
00:20
but research has in fact proven the opposite.
4
20292
2833
ancak bilim aksini kanıtladı.
00:24
And the truth might be a little bit more complex,
5
24375
3018
Gerçek birazcık karmaşık olabilir
00:27
but it's actually way more interesting.
6
27417
3125
ancak göründüğünden çok daha ilgi çekici.
00:31
It seems that we need microbes
7
31500
2351
Görünüşe göre sağlıklı olabilmemiz için
00:33
to be programmed for good health,
8
33875
2125
mikroplara ihtiyacımız var
00:37
but not just any microbes,
9
37083
1726
ama öyle her mikroba değil,
00:38
we need the right combination.
10
38833
2393
doğru kombinasyona ihtiyacımız var.
00:41
We succeed best with the little microbial bodies
11
41250
2684
En iyi şekilde,
00:43
we have adapted to coexist with during evolution.
12
43958
3750
evrim sırasında beraber yaşamaya adapte olduğumuz mikroplarla anlaşıyoruz.
00:48
And I guess it won't surprise you
13
48875
1643
Sanıyorum bu doğru kombinasyonu doğum sırasında edindiğimizi öğrenmek
00:50
to learn that we start acquiring that right combination right at birth.
14
50542
4684
sizi şaşırtmayacaktır.
00:55
Well, at least some of us do.
15
55250
2208
En azından bazılarımız kazanıyor.
00:58
Babies born by C-section and babies born vaginally
16
58667
3017
Sezaryenle doğan bebekler ile normal doğumla doğan bebekler
01:01
aren't the same
17
61708
1268
mikrobiyal hayata başlama konusunda aynı değiller.
01:03
when it comes to microbial start to life,
18
63000
3143
01:06
and after birth there are countless different early life events
19
66167
4392
ve doğumdan sonra
bağırsak mikrobiyotasının gelişimini etkileyen
01:10
and circumstances
20
70583
1310
01:11
that further modulate the way the gut microbiota is developing,
21
71917
4142
sayısız farklı erken yaşam olayı ve koşullar vardır:
01:16
such as the medications that might be prescribed for the infant or the mother,
22
76083
5101
anneye ya da bebeğe yazılan ilaçlar,
01:21
number of pets and siblings in the family,
23
81208
3143
ailedeki kardeş ve evcil hayvan sayısı,
01:24
as well as level of hygiene at home,
24
84375
1809
evdeki hijyen seviyesi,
01:26
and, in this case, it's actually better
25
86208
1976
ki bu durumda evin her zaman son derece temiz olmaması
01:28
if it's not that perfectly clean all the time.
26
88208
2875
aslında daha iyi.
01:32
And also nutrition, both mothers and infants.
27
92542
3267
Bir de annenin ve bebeğin beslenmesi.
01:35
All of these events and circumstances play a huge role
28
95833
4935
Tüm bu olaylar ve koşullar,
bağırsak mikrobiyotasının gelişiminde oldukça büyük bir rol oynamakta
01:40
in the gut microbial development
29
100792
2476
01:43
and that has a huge impact on the lifelong health of that baby.
30
103292
4541
ve bunun, bebeğin yaşam boyu sağlığında devasa bir etkisi var.
01:49
And I'm not talking about small health implications here.
31
109167
3517
Burada küçük bağışıklıklardan bahsetmiyorum.
01:52
I'm talking about the big stuff.
32
112708
2435
Büyük şeylerden bahsediyorum.
01:55
Microbes we acquire or do not acquire
33
115167
3059
Edindiğimiz veya edinmediğimiz mikroplar
01:58
affect our likelihood of developing diseases like obesity, diabetes
34
118250
5018
obeziteye, diyabete ve hatta bazı kanser türlerine
yakalanma olasılığımızı etkiliyor.
02:03
and even some cancers.
35
123292
1541
02:06
Since many of these early life events I just listed
36
126000
3101
Bu saydığım erken yaşam olaylarının çoğu
02:09
are such that we cannot affect them,
37
129125
2351
etkileyemeyeceğimiz şeyler olduğundan
02:11
they are inevitable,
38
131500
1434
kaçınmanın bir yolu yok.
02:12
for example C-sections have been invented to save lives,
39
132958
3310
Örneğin, sezaryenle doğum hayat kurtarmak için bulundu,
02:16
and they do that daily,
40
136292
2059
her gün gerçekleştiriliyor
02:18
and most medications are prescribed for a valid reason,
41
138375
3768
ve çoğu ilaç geçerli sebepler üzerine veriliyor,
özellikle bebekler için olanlar.
02:22
especially for infants, and so on.
42
142167
2851
Bu sebeple bizler,
02:25
That is why we have to learn
43
145042
3101
bağırsak mikrobiyota gelişimlerini bozabilecek
02:28
how to protect the health of these babies
44
148167
2517
02:30
after the occurrence of such early life events
45
150708
3435
bu erken yaşam olaylarından sonra
02:34
that might disrupt their gut microbiota development.
46
154167
2875
bebeklerin sağlıklarını korumayı öğrenmeliyiz.
02:38
I work as a researcher
47
158542
1351
Ben bir araştırmacı,
02:39
and as a technical lead of an infant health platform,
48
159917
3351
aynı zamanda bir bebek sağlığı platformunun teknoloji lideriyim
02:43
and the question I'm trying to find a solution to every day at work,
49
163292
4226
ve her gün iş yerinde çözüm bulmaya çalışıp
aynı zamanda bu konuşmada cevaplamayı amaçladığım soru;
02:47
and the same question I'm aiming to answer in this talk,
50
167542
3767
02:51
is how can we make sure
51
171333
2476
bütün bebeklerin, nasıl doğdukları
02:53
that all babies get the same shot at lifelong health,
52
173833
3268
veya ne tür erken yaşam olaylarıyla karşılaştıkları fark etmeksizin
02:57
no matter how they're born or what early life events they encounter.
53
177125
5083
yaşam boyu sağlıkta aynı şansa sahip olmalarını nasıl sağlayacağımız.
03:03
Seems like a noble cause, right?
54
183375
1958
Yüce bir amaç gibi görünüyor, değil mi?
03:06
Great.
55
186125
1268
Güzel.
03:07
So let's figure this out.
56
187417
1684
Hadi çözümünü bulalım.
03:09
To begin, remember how I said that we need the right combination of microbes?
57
189125
5375
İlk olarak, doğru mikrop kombinasyonuna ihtiyacımız olduğunu hatırlıyor musunuz?
03:16
Well, to get that combination right,
58
196333
2101
Bu kombinasyonun doğru olması için
03:18
we need to receive those microbes that inhabit our bodies
59
198458
3476
vücudumuzu mesken belleyen bu mikropları
03:21
in a certain order.
60
201958
1625
belirli bir sırada almamız gerekli.
03:24
You can think of it like a colonization march.
61
204875
3476
Bunu, bir koloni seferi gibi düşünebilirsiniz.
03:28
The very early microbes that inhabit our bodies first
62
208375
4726
Vücudumuza ilk yerleşen mikroplar
03:33
change the environment in the infant's gut
63
213125
3559
bebeğin bağırsaklarındaki ortamı değiştiriyor,
03:36
so that the next microbes are able to move in,
64
216708
4060
böylece sonraki mikroplar yerleşebiliyor,
03:40
kind of like the first invaders
65
220792
1892
tıpkı ilk istilacıların önce yerleşip
03:42
come in first and set up the infrastructure
66
222708
2351
diğer yerleşimcilerin üzerine inşa etmesi için
03:45
for the other settlers to build upon.
67
225083
2125
alt yapıyı hazırlaması gibi.
03:48
Now, if babies are born via C-section,
68
228292
2767
Eğer bebekler sezaryenle doğmuşlarsa
03:51
that early phase of colonization is greatly altered,
69
231083
4018
kolonizasyonun bu erken evresi fazlasıyla değiştirilmiş oluyor
03:55
because instead of vaginal, fecal and skin bacteria of the mother,
70
235125
4726
çünkü annenin vajinal, dışkısal ve cilt bakterileri yerine
03:59
mainly only skin bacteria enter the infant gut.
71
239875
3934
yalnızca cilt bakterileri bebeğin bağırsaklarına yerleşiyor.
04:03
And that sets that colonization march to a totally different tone,
72
243833
4893
Bu da koloni seferini tamamen farklı bir hale getiriyor
04:08
and simply because that's different to what we've adapted to during evolution,
73
248750
5851
çünkü sezaryenle doğanlara sonraki yaşamda bazı sağlık sorunları yaşatabilen bu şey
04:14
that might cause some health disadvantages for C-section-born babies later on.
74
254625
5601
evrim sırasında adapte olduğumuzdan tamamen farklı.
04:20
We can take weight development as an example here.
75
260250
2934
Ağırlık gelişimini örnek alabiliriz.
04:23
It has been already shown in several studies
76
263208
2935
Çeşitli araştırmalar,
bağırsak mikrobiyota yapısının
04:26
that gut microbiota composition
77
266167
2142
04:28
is associated to weight
78
268333
1851
bebeğin ağırlığının yanında
04:30
as well as the likelihood of developing diseases
79
270208
2310
diyabet ve kardiyovasküler hastalıkların görülme oranıyla da ilgili olduğunu
04:32
like diabetes or cardiovascular diseases.
80
272542
3684
çoktan göstermiş bulunuyor.
04:36
But now there are some indications
81
276250
2434
Ancak şimdi, bir bebeğin dışkı örneğinden yola çıkarak
04:38
that you could already at infancy
82
278708
2518
ileride obez veya aşırı kilolu bireyler olacak kişilerde
04:41
see from a fecal sample of a baby
83
281250
2476
04:43
some microbes missing from those individuals
84
283750
3018
bazı mikropların eksik olduğunu
04:46
who will later on develop to be obese or overweight.
85
286792
3458
daha bebeklikten görebileceğimiz belirteçler mevcut.
04:51
It has also been shown that those same microbes
86
291125
3976
Yine, sezaryenle doğan veya yaşamlarının ilk yıllarında
04:55
might be missing from babies who are born by C-section
87
295125
3226
yüksek dozda antibiyotiğe maruz kalan bebeklerde de
04:58
or who are predisposed to heavy loads of antibiotics in early life.
88
298375
4393
aynı mikropların bulunmayabileceği gösterildi.
05:02
And to kind of close this loop,
89
302792
1642
Ayrıca bu döngüyü sonlandırmak için,
05:04
it has also been shown in some research
90
304458
2351
bazı araştırmalarda gösterildiği üzere,
05:06
that babies born by C-section
91
306833
2101
sezaryenle doğan
05:08
or are prescribed with many, many antibiotics early in life
92
308958
4060
veya yaşamlarının ilk dönemlerinde fazla antibiyotik verilen bebekler
05:13
are more likely to be obese or overweight, even by 50 percent,
93
313042
4101
obez ya da aşırı kilolu olmaya yüzde 50 oranında daha yatkınlar,
05:17
which is a lot.
94
317167
1250
bu çok yüksek bir oran.
05:19
Now, I know you might be thinking at this point
95
319500
2268
Biliyorum, bu noktada “Eyvah, daha yeni sezaryenle doğum yaptım!"
05:21
that, oh no, I just had a C-section or I was born via C-section
96
321792
4476
veya "Ben de sezaryenle doğmuştum!"
ya da "Benim çocuğum da antibiyotik kullandı!” diye düşünüyor olabilirsiniz.
05:26
or my child had the antibiotics.
97
326292
2500
05:29
But I want you to not worry.
98
329917
2934
Fakat endişelenmemenizi istiyorum.
05:32
If these microbes are missing
99
332875
2934
Eğer bu mikroplar eksikse
05:35
or are lost for any reason,
100
335833
2310
veya herhangi bir sebeple yoklarsa
05:38
they can be acquired later,
101
338167
3142
sonradan elde edilebilirler,
yalnızca bebeğin bu konuda biraz yardıma ihtiyacı var.
05:41
but the baby just needs a little help with that.
102
341333
2459
05:44
One thing that has already for some time been known to help is breastfeeding.
103
344708
4792
Emzirmenin yardımcı olduğu bir süredir zaten biliniyor.
05:50
Breast milk is kind of miraculous:
104
350417
2059
Anne sütü bir bakıma mucizevi bir şey:
05:52
in addition to containing nutrients for the baby,
105
352500
3101
bebek için besleyici ögeler içermesinin yanında
05:55
it seems to contain food for the good microbes as well.
106
355625
4792
yararlı mikroplar için de besin içerdiği görülüyor.
06:01
That's great for a breastfed baby,
107
361792
2851
Bu, anne sütüyle beslenen bir bebek için harika
06:04
but we all know that all babies are not breastfed.
108
364667
4017
ancak hepimiz biliyoruz ki tüm bebekler anne sütüyle beslenmiyor.
06:08
So what could we do to ensure that also those babies who are not breastfed
109
368708
5226
Öyleyse, bu anne sütüyle beslenmemiş bebeklerin de
06:13
could restore their microbiota development
110
373958
2435
bağırsak mikrobiyotasını bozacak tarzda yıkıcı olaylara maruz kaldıktan sonra
06:16
after encountering those disruptive early life events
111
376417
3726
mikrobiyota gelişimlerini onarmalarını nasıl garanti altına alabiliriz?
06:20
that might disrupt their gut microbiota development?
112
380167
3726
06:23
And now we get to the actual solution part of this talk.
113
383917
4750
Şimdi bu konuşmanın asıl çözüm kısmına geliyoruz.
06:29
The research in this field has been taking giant steps lately.
114
389375
4226
Son zamanlarda bu alandaki araştırmalar devasa adımlar atmaya başladı.
06:33
First, it was understood that if there are some microbes missing,
115
393625
4059
İlk olarak, eğer bazı mikroplar eksikse
06:37
they can be ingested.
116
397708
2268
bu mikropların yutulabileceği anlaşıldı.
06:40
We call the good microbes, when they are ingested, probiotics,
117
400000
4059
Bu iyi mikroplara, yutulduklarında probiyotikler diyoruz
ve probiyotikler yıllar boyunca
06:44
and probiotics have been tested
118
404083
1560
06:45
in several clinical trials during the years,
119
405667
2767
birçok klinik deneyde
06:48
also in infants, with great effects,
120
408458
2268
ve ileri yaşlarda düşük egzama riski gibi harika etkiler sağladığı bebeklerde
06:50
such as reducing their risk of eczema later in life.
121
410750
3125
defalarca test edildi.
06:55
Now, a second revolution was realized
122
415458
2518
İkinci devrim,
araştırmacılar gözlerini anne sütüne çevirdiklerinde ortaya çıktı.
06:58
when the eyes of researchers were turned to breast milk.
123
418000
3101
Daha önce de söylediğim gibi bu tamamen mantıksaldı,
07:01
That was logical, as, like I mentioned,
124
421125
2309
07:03
it was already known that breastfeeding is able to support the healthy development
125
423458
4851
anne sütünün bağırsak mikrobiyotasının sağlıklı gelişimine destek olduğu
bilinen bir şeydi.
07:08
of gut microbiota.
126
428333
1667
07:11
There were these particles in breast milk
127
431750
3726
Anne sütünde,
1930'larda çoktan bulunmuş
07:15
that were found already in the 1930s
128
435500
3559
insan sütü oligosakkaritleri denen partiküller vardı
07:19
called human milk oligosaccharides,
129
439083
2518
07:21
but their function remained a mystery
130
441625
2934
ancak işlevleri, ilk keşfinden bu yana
07:24
for decades and decades after their initial discovery.
131
444583
4417
onlarca yıl gizemini korudu.
07:29
They were really puzzling for researchers,
132
449833
2643
İnsan sütünde bol miktarda bulunmasından dolayı
07:32
as they are really abundant in human milk.
133
452500
3726
araştırmacılar için oldukça kafa karıştırıcıydı.
07:36
They are actually the third-largest group of solids,
134
456250
3601
Aslında katıların en büyük üçüncü grubu
07:39
but they are not digestible by humans, not even infants.
135
459875
3768
ancak insanlar ve hatta bebekler tarafından bile sindirilemiyor.
07:43
So why would mothers synthesize something to breast milk,
136
463667
3684
Peki, anneler neden sütleri için kaynaklarını kullanıp
07:47
use their resources to put something there
137
467375
2768
bebeklerin işine yaramayacak bir şeyler sentezleyerek
07:50
that is not utilizable by the infant?
138
470167
3017
sütlerine koyar ki?
07:53
Usually nature does not work that way.
139
473208
2435
Doğa genelde bu şekilde işlemiyor.
07:55
Right?
140
475667
1267
Değil mi?
07:56
So it was quite a revelation when it was finally understood
141
476958
3768
Bu yüzden, bu partiküllerin rolünün anlaşılması
08:00
what's the role of these particles,
142
480750
2184
oldukça büyük bir açıklamaydı.
08:02
and that it is to selectively feed the microbes that are best for infants,
143
482958
5393
Bunlar, bebekler için en iyi mikropları seçici bir şekilde beslemek
08:08
and that way to affect the infant health.
144
488375
3393
ve bu yolla bebek sağlığını etkilemek içindi.
08:11
There are over a hundred of different HMO structures,
145
491792
4101
Yüzden fazla insan sütü oligosakkaridi yapısı vardır
08:15
and nowadays we are able to synthesize some of them also in the lab,
146
495917
4791
ve günümüzde bunların bir kısmını laboratuvarda da sentezleyebiliyoruz.
Bu sayede, erken yaşamlarında yıkıcı olaylara maruz kaldıktan sonra
08:22
and that enables us to package them up
147
502000
2393
08:24
with probiotics for children and infants
148
504417
3226
mikrobiyotalarını onarmak için
08:27
who are not able to receive them from breast milk
149
507667
2726
bunları anne sütünden alma imkanı olmayan çocuklara ve bebeklere
08:30
to restore their microbiota
150
510417
2142
probiyotikler sağlayabiliyoruz.
08:32
after encountering disruptive early life events.
151
512583
3792
08:37
And that is the solution.
152
517417
2267
İşte çözüm bu.
08:39
As a researcher, I must say at this point
153
519708
3185
Bir araştırmacı olarak bu noktada söylemeliyim ki
08:42
that research in this field is still ongoing
154
522917
2934
bu alandaki araştırmalar hala devam ediyor
08:45
and a lot of work remains to be done.
155
525875
2934
ve daha yapılması gereken çok şey var.
08:48
That's a favorite sentence of us scientists.
156
528833
3393
Bu biz bilim insanlarının sevdiği bir söz.
08:52
But we are taking steps towards understanding better and better
157
532250
5018
Ancak çeşitli vakalarda hangi kilit mikropların eksik olduğunu
08:57
which are the key missing microbes in various situations
158
537292
3726
ve o özel vakadaki özel bebeğin mikrobiyotasını onarmak için
09:01
and what HMOs we should package with which probiotics
159
541042
4559
hangi oligosakkaritler ile hangi probiyotikleri birleştirmemiz gerektiğini
09:05
to help restore the microbiota of that particular baby in that particular case.
160
545625
5958
daha iyi anlamak adına adımlar atıyoruz.
09:13
What I wish you to remember from this talk
161
553458
2601
Bu konuşmadan hatırlamanızı istediğim şey,
09:16
is that, yes, vaginally born breastfed baby has the microbiota
162
556083
4726
evet, vajinal yolla doğan ve anne sütüyle beslenen bebekler
09:20
we have evolved to adapt to,
163
560833
1976
bizim evrimle alıştığımız mikrobiyotaya sahip.
09:22
but in cases where that is not possible,
164
562833
3435
Ancak bunun mümkün olmadığı durumlarda
09:26
there are means to reduce the negative health consequences.
165
566292
4333
olumsuz sonuçları azaltmanın yolları var.
09:33
Lastly, I wish you to imagine a world for a while,
166
573083
4810
Son olarak, bir dünya hayal etmenizi istiyorum.
09:37
a world where there would be such a health care system
167
577917
2767
Öyle bir dünya ki bebeğinizi hastaneye götürdüğünüzde
09:40
that when you take your baby to a health care check,
168
580708
2768
rutin olarak bağırsak mikrobiyotası gelişiminin kontrol edildiği
09:43
they would routinely monitor the gut microbiota development of that baby,
169
583500
4309
ve herhangi bir bozulmanın görüldüğü anda
mikrobiyotayı onarmak için özel hazırlanmış bir ürün verilecek.
09:47
and if any disruptions would be noted,
170
587833
2643
09:50
a tailor-made product to restore the microbiota
171
590500
3684
Böyle sağlık sistemine sahip bir dünya hayal etmenizi istiyorum.
09:54
would be prescribed.
172
594208
1292
09:56
I mean, how wonderful would that be,
173
596583
2935
Bu ileri görüşlü sağlık sistemi sayesinde
09:59
if the onset of any chronic diseases would be extremely rare
174
599542
4559
herhangi bir kronik rahatsızlığın başlangıcı oldukça nadir olsaydı
10:04
because of this preemptive health care system?
175
604125
2917
harika olmaz mıydı?
10:08
Can you imagine such a world?
176
608458
1709
Böyle bir dünya düşünebiliyor musunuz?
10:11
Do you believe that that kind of future would be possible?
177
611458
3542
Böyle bir geleceğin mümkün olabileceğine inanıyor musunuz?
10:17
I do.
178
617583
1476
Ben inanıyorum.
10:19
I believe in that future and I want to contribute
179
619083
2726
Ben bu geleceğe inanıyorum
10:21
in the unfolding of that future,
180
621833
1917
ve ona ulaşmakta benim de parmağım olsun istiyorum.
10:25
a future in which each baby has an equal starting point for life
181
625250
4851
Tüm bebeklerin hayata aynı noktada başlayıp
yaşam boyu sağlık şansına sahip olduğu bir geleceğe...
10:30
to be programmed for lifelong health.
182
630125
2125
10:33
Thank you.
183
633208
1268
Teşekkürler.
10:34
(Applause)
184
634500
2625
(Alkış)
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7