George Papandreou: Imagine a European democracy without borders

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Tłumaczenie: Marta Murawska Korekta: Agnieszka Okuniewska

This will not be a speech

Te przemówienie będzie inne

like any one I have ever given.

niż moje poprzednie wystąpienia.

I will talk to you today about

Chcę powiedzieć o kryzysie przywództwa

the failure of leadership in global politics

w globalnej polityce

and in our globalizing economy.

i w globalnej gospodarce.

And I won't provide some feel-good, ready-made solutions.

Nie mam łatwych i gotowych rozwiązań.

But I will in the end urge you

Ale będę was namawiać

to rethink, actually take risks, and get involved

do powzięcia ryzyka i zaangażowania się

in what I see as a global evolution

w globalnej ewolucji

of democracy.

demokracji.

Failure of leadership.

Porażka przywództwa.

What is the failure of leadership today?

Czym jest dzisiaj?

And why is our democracy not working?

Dlaczego nasza demokracja nie działa?

Well, I believe that the failure of leadership is the fact

Dla mnie porażką przywództwa jest to,

that we have taken you out of the process.

że usunęliśmy was z tego procesu.

So let me, from my personal experiences,

Podzielę się swoim doświadczeniem,

give you an insight, so that you can step back

byście mogli zrozumieć,

and maybe understand why it is so difficult to cope

dlaczego tak trudno sprostać

with the challenges of today and why politics

dzisiejszym wyzwaniom,

is going down a blind alley.

i czemu polityka prowadzi dziś donikąd.

Let's start from the beginning.

Zacznijmy od początku.

Let's start from democracy.

Zacznijmy od demokracji.

Well, if you go back to the Ancient Greeks,

W starożytnej Grecji

it was a revelation, a discovery,

ogromnym odkryciem było zrozumienie,

that we had the potential, together,

że wspólnie mamy potencjał

to be masters of our own fate,

by być panami swojego losu,

to be able to examine, to learn, to imagine,

by badać, uczyć się, wymyślać,

and then to design a better life.

aby później projektować lepsze życie.

And democracy was the political innovation

Polityka była polityczną innowacją,

which protected this freedom,

która tę wolność ochraniała,

because we were liberated from fear

bo wyzwolono nas od strachu,

so that our minds in fact,

żeby to nasze umysły

whether they be despots or dogmas,

nawet te despotyczne czy pełne doktryn,

could be the protagonists.

mogły stać się protagonistami.

Democracy was the political innovation that allowed us

Ta polityczna innowacja pozwalała

to limit the power, whether it was of tyrants

ograniczać władzę tyranów

or of high priests,

oraz wysokich kapłanów,

their natural tendency to maximize power and wealth.

ich skłonność do gromadzenia władzy i bogactw.

Well, I first began to understand this

Po raz pierwszy zrozumiałem to

when I was 14 years old.

w wieku 14 lat.

I used to, to try to avoid homework,

Zamiast odrabiać prace domowe,

sneak down to the living room and listen to my parents

cichaczem przysłuchiwałem się, jak rodzice

and their friends debate heatedly.

z ożywieniem debatowali z przyjaciółmi.

You see, then Greece was

Grecja była wtedy

under control of a very powerful establishment

pod kontrolą potężnego establishmentu,

which was strangling the country,

który dusił nasz kraj.

and my father was heading a promising movement

Mój ojciec kierował obiecującym ruchem,

to reimagine Greece, to imagine a Greece

który marzył o nowej Grecji,

where freedom reigned and where, maybe,

gdzie panuje wolność,

the people, the citizens, could actually rule their own country.

a obywatele sami rządzą krajem.

I used to join him in many of the campaigns,

Towarzyszyłem mu w wielu kampaniach.

and you can see me here next to him.

Stoję tu obok niego.

I'm the younger one there, to the side.

Ten młodszy to ja.

You may not recognize me because

Możecie mnie nie rozpoznać,

I used to part my hair differently there.

teraz noszę inaczej przedziałek.

(Laughter)

(Śmiech)

So in 1967, elections were coming,

W 1967 r. zbliżały się wybory,

things were going well in the campaign,

kampania szła dobrze,

the house was electric.

dom był pełen napięcia.

We really could sense that there was going to be

Naprawdę czuliśmy, że zbliża się

a major progressive change in Greece.

wielka, postępowa zmiana w Grecji.

Then one night, military trucks drive up to our house.

Nocą podjechały pod dom ciężarówki.

Soldiers storm the door.

Żołnierze wyważyli drzwi.

They find me up on the top terrace.

Znaleźli mnie na tarasie.

A sergeant comes up to me with a machine gun,

Sierżant przyłożył mi karabin

puts it to my head, and says,

do głowy i powiedział:

"Tell me where your father is or I will kill you."

"Mów gdzie ojciec albo cię zabiję".

My father, hiding nearby, reveals himself,

Ojciec wyszedł z ukrycia

and was summarily taken to prison.

i został natychmiast aresztowany.

Well, we survived, but democracy did not.

My przetrwaliśmy, demokracja nie.

Seven brutal years of dictatorship

Siedem lat brutalnej dyktatury

which we spent in exile.

spędziliśmy na wygnaniu.

Now, today, our democracies are again

Dzisiaj na nasze demokracje

facing a moment of truth.

przyszła chwila prawdy.

Let me tell you a story.

Pozwólcie, że wam coś opowiem.

Sunday evening,

Niedzielny wieczór,

Brussels, April 2010.

Bruksela, kwiecień 2010.

I'm sitting with my counterparts in the European Union.

Siedzę z przedstawicielami Unii.

I had just been elected prime minister,

Właśnie zostałem wybrany premierem

but I had the unhappy privilege of revealing a truth

i miałem smutny przywilej wyznania prawdy,

that our deficit was not 6 percent,

że deficyt nie wynosi 6%,

as had been officially reported only a few days earlier

jak oficjalnie podał poprzedni rząd

before the elections by the previous government,

kilka dni przed wyborami,

but actually 15.6 percent.

lecz 15,6%.

But the deficit was only the symptom

Ten deficyt był tylko objawem

of much deeper problems that Greece was facing,

dużo głębszych problemów trawiących Grecję.

and I had been elected on a mandate, a mission, actually,

Dostałem mandat zaufania, misję,

to tackle these problems,

by rozwiązać takie problemy

whether it was lack of transparency

jak brak przejrzystości

and accountability in governance,

i odpowiedzialności rządzących,

or whether it was a clientelistic state

klientelizm,

offering favors to the powerful -- tax avoidance

przywileje dla bogatych, unikanie podatków,

abetted and aided by a global tax evasion system,

wspomagane przez oazy podatkowe,

politics and media captured by special interests.

lobby wpływające na polityków i media.

But despite our electoral mandate,

Mimo mandatu wyborczego,

the markets mistrusted us.

rynki były nieufne.

Our borrowing costs were skyrocketing,

Koszty kredytów rosły w zawrotnym tempie

and we were facing possible default.

i mogliśmy nie dotrzymać zobowiązań.

So I went to Brussels on a mission

Wyruszyłem do Brukseli z misją

to make the case for a united European response,

zmuszenia Europy do wspólnej reakcji,

one that would calm the markets and give us the time

która uspokoiłaby rynki i dała nam czas

to make the necessary reforms.

na wprowadzenie niezbędnych reform.

But time we didn't get.

Ale nie dostaliśmy czasu.

Picture yourselves around the table in Brussels.

Wyobraźcie sobie posiedzenie w Brukseli.

Negotiations are difficult, the tensions are high,

Negocjacje są trudne, napięcie wysokie,

progress is slow, and then, 10 minutes to 2,

a postępy powolne, a o 13:50

a prime minister shouts out,

jakiś premier krzyczy:

"We have to finish in 10 minutes."

"Kończymy za 10 minut".

I said, "Why? These are important decisions.

Pytam: "Dlaczego? To ważne decyzje.

Let's deliberate a little bit longer."

Naradźmy się jeszcze trochę".

Another prime minister comes in and says,

Wtrąca się inny premier:

"No, we have to have an agreement now,

"Musimy dojść do porozumienia teraz,

because in 10 minutes,

bo za 10 minut

the markets are opening up in Japan,

otwierają się japońskie rynki.

and there will be havoc in the global economy."

Będzie zamęt w gospodarce światowej".

We quickly came to a decision in those 10 minutes.

Podjęliśmy decyzję w 10 minut.

This time it was not the military,

Tym razem to nie wojsko, ale rynek

but the markets, that put a gun to our collective heads.

trzymał nam przy głowach pistolet.

What followed were the most difficult decisions in my life,

To najtrudniejsze decyzje w moim życiu,

painful to me, painful to my countrymen,

bolesne dla mnie i moich rodaków,

imposing cuts, austerity,

narzucające cięcia i środki oszczędnościowe

often on those not to blame for the crisis.

tym, którzy nie byli winni kryzysowi.

With these sacrifices, Greece did avoid bankruptcy

Dzięki temu Grecja uniknęła bankructwa,

and the eurozone avoided a collapse.

a strefa euro nie rozpadła się.

Greece, yes, triggered the Euro crisis,

Grecja wywołała kryzys w strefie euro

and some people blame me for pulling the trigger.

i niektórzy winią za to mnie.

But I think today that most would agree

Chyba dziś większość się zgodzi,

that Greece was only a symptom

że Grecja była tylko symptomem

of much deeper structural problems in the eurozone,

poważnych problemów strefy Euro,

vulnerabilities in the wider global economic system,

słabości globalnego systemu gospodarczego,

vulnerabilities of our democracies.

słabości naszych demokracji.

Our democracies are trapped by systems too big to fail,

Demokracje więzi zbyt rozbudowany system,

or, more accurately, too big to control.

za duży, by móc go kontrolować.

Our democracies are weakened in the global economy

Osłabia je światowa gospodarka,

with players that can evade laws, evade taxes,

w której można omijać prawo i podatki,

evade environmental or labor standards.

standardy środowiska i pracy.

Our democracies are undermined

Nasze demokracje są podkopywane

by the growing inequality

przez pogłębiające się nierówności

and the growing concentration of power and wealth,

i rosnącą koncentrację władzy i bogactwa,

lobbies, corruption, the speed of the markets

lobby, korupcję, tempo rynków,

or simply the fact that we sometimes fear an impending disaster,

a czasem i przez strach przed katastrofą.

have constrained our democracies,

To wszystko ogranicza nasze demokracje,

and they have constrained our capacity

naszą zdolność wyobrażania sobie

to imagine and actually use the potential, your potential,

i wykorzystywania możliwości,

in finding solutions.

odnajdywania rozwiązań.

Greece, you see, was only a preview

Grecja była tylko zapowiedzią tego,

of what is in store for us all.

co czeka nas wszystkich.

I, overly optimistically, had hoped

Nazbyt optymistycznie miałem nadzieję,

that this crisis was an opportunity for Greece, for Europe,

że kryzys to szansa dla Grecji, Europy

for the world, to make radical democratic transformations

i świata na demokratyczne zmiany

in our institutions.

w naszych instytucjach.

Instead, I had a very humbling experience.

Zamiast tego czekało mnie upokarzające doświadczenie.

In Brussels, when we tried desperately again and again

W Brukseli, kiedy desperacko raz za razem

to find common solutions,

próbowaliśmy znaleźć rozwiązanie,

I realized that not one, not one of us,

zdałem sobie sprawę, że żaden z nas

had ever dealt with a similar crisis.

nigdy nie zmierzył się z takim kryzysem.

But worse, we were trapped by our collective ignorance.

Byliśmy więźniami własnej ignorancji.

We were led by our fears.

Kierował nami strach, który zaowocował

And our fears led to a blind faith

ślepą wiarą w dominujący kierunek

in the orthodoxy of austerity.

oszczędnego gospodarowania.

Instead of reaching out to the common

Zamiast sięgnąć

or the collective wisdom in our societies,

po wspólną wiedzę naszych społeczeństw,

investing in it to find more creative solutions,

by znaleźć kreatywne rozwiązania,

we reverted to political posturing.

powróciliśmy do politycznego pozerstwa.

And then we were surprised when every

I byliśmy zdziwieni gdy środki doraźne

ad hoc new measure didn't bring an end to the crisis,

nie zakończyły kryzysu, co oczywiście

and of course that made it very easy

ułatwiło poszukiwania

to look for a whipping boy

kozła ofiarnego

for our collective European failure,

naszej wspólnej europejskiej porażki,

and of course that was Greece.

którym została, oczywiście, Grecja.

Those profligate, idle, ouzo-swilling, Zorba-dancing Greeks,

Ci rozrzutni, leniwi, żłopiący ouzo, tańczący Zorbę Grecy.

they are the problem. Punish them!

To oni są problemem. Ukażcie ich!

Well, a convenient but unfounded stereotype

Wygodny, ale bezpodstawny stereotyp

that sometimes hurt even more than austerity itself.

boli bardziej niż oszczędności.

But let me warn you, this is not just about Greece.

Ostrzegam, nie chodzi tylko o Grecję.

This could be the pattern

To może stać się wzorcem zachowania,

that leaders follow again and again

który przywódcy będą powielać

when we deal with these complex, cross-border problems,

zmagając się z globalnymii problemami,

whether it's climate change, whether it's migration,

czy będą to zmiany klimatyczne, imigracja

whether it's the financial system.

czy system finansowy.

That is, abandoning our collective power

Chodzi o porzucenie wspólnej mocy

to imagine our potential,

wyobrażania sobie swojego potencjału,

falling victims to our fears, our stereotypes, our dogmas,

padanie ofiarą strachu i stereotypów,

taking our citizens out of the process

wykluczanie naszych obywateli z procesu,

rather than building the process around our citizens.

zamiast budowania go wraz z obywatelami.

And doing so will only test the faith

Postępując tak, będziemy tylko nadwyrężać

of our citizens, of our peoples, even more

wiarę naszych obywateli

in the democratic process.

w procesy demokratyczne.

It's no wonder that many political leaders,

Nic dziwnego, że wielu przywódców,

and I don't exclude myself,

w tym ja,

have lost the trust of our people.

stracili zaufanie swoich ludzi.

When riot police have to protect parliaments,

Kiedy policja musi bronić parlamentu,

a scene which is increasingly common around the world,

a tak dzieje się na świecie coraz częściej,

then there's something deeply wrong with our democracies.

to coś jest nie tak z demokracją.

That's why I called for a referendum to have the Greek people

Chciałem, aby to Grecy zdecydowali

own and decide on the terms of the rescue package.

o warunkach programu ratunkowego.

My European counterparts, some of them, at least,

Europejscy premierzy twierdzili:

said, "You can't do this.

"Nie możesz tego zrobić.

There will be havoc in the markets again."

Znowu zacznie się zamieszanie na rynkach".

I said, "We need to, before we restore confidence in the markets,

Odparłem, że zanim odbudujemy rynki,

we need to restore confidence and trust amongst our people."

musimy odzyskać zaufanie i wiarę ludzi.

Since leaving office, I have had time to reflect.

Po rezygnacji miałem czas pomyśleć.

We have weathered the storm, in Greece and in Europe,

Przetrwaliśmy kryzys,

but we remain challenged.

ale nadal stoimy przed wyzwaniem.

If politics is the power to imagine and use our potential,

Jeżeli polityka wymaga wyobraźni,

well then 60-percent youth unemployment in Greece,

to 60% bezrobocie młodzieży w Grecji

and in other countries, certainly is a lack of imagination

i gdzie indziej jest brakiem wyobraźni,

if not a lack of compassion.

jeśli nie brakiem współczucia.

So far, we've thrown economics at the problem,

Jak dotąd rozwiązaniem była ekonomia,

actually mostly austerity,

a właściwie polityka drastycznych cięć.

and certainly we could have designed alternatives,

Mogliśmy pomyśleć nad alternatywami,

a different strategy, a green stimulus for green jobs,

bodźcami dla zielonej gospodarki,

or mutualized debt, Eurobonds which would

uwspólnotowieniem długów, euroobligacjami,

support countries in need from market pressures,

chroniącymi kraje przed naciskami rynków.

these would have been much more viable alternatives.

Byłyby to bardziej opłacalne alternatywy.

Yet I have come to believe that the problem is not so much

Uwierzyłem, że to nie kwestia ekonomii,

one of economics as it is one of democracy.

a demokracji.

So let's try something else.

Spróbujmy czegoś innego.

Let's see how we can bring people back to the process.

Jak można by zaangażować ludzi?

Let's throw democracy at the problem.

Niech te problemy rozwiąże demokracja.

Again, the Ancient Greeks, with all their shortcomings,

Starożytna Grecja, mimo swoich wad,

believed in the wisdom of the crowd

wierzyła w mądrość tłumu.

at their best moments. In people we trust.

Wierzmy w ludzi.

Democracy could not work without the citizens

Demokracja nie działa bez obywateli

deliberating, debating, taking on public responsibilities

myślących, ponoszących odpowiedzialność

for public affairs.

za sprawy publiczne.

Average citizens often were chosen for citizen juries

Obywatele byli kiedyś ławnikami.

to decide on critical matters of the day.

Decydowali o ważnych sprawach dnia.

Science, theater, research, philosophy,

Nauka, teatr, badania, filozofia,

games of the mind and the body,

ćwiczenia umysłu i ciała

they were daily exercises.

były codziennymi zajęciami.

Actually they were an education for participation,

Przygotowywały one do uczestnictwa

for the potential, for growing the potential of our citizens.

i uwalniały potencjał obywateli.

And those who shunned politics, well, they were idiots.

A stroniący od polityki byli idiotami.

You see, in Ancient Greece, in ancient Athens,

To określenie pochodzi ze starożytnej Grecji,

that term originated there.

ze starożytnych Aten,

"Idiot" comes from the root "idio," oneself.

"Idiota" pochodzi od "idio", własny.

A person who is self-centered, secluded, excluded,

Osoba skupiona na sobie, odizolowana,

someone who doesn't participate or even examine public affairs.

ktoś, kto nie bierze udziału w polityce.

And participation took place in the agora, the agora having two meanings,

Życie publiczne miało miejsce na agorze.

both a marketplace and a place where there was political deliberation.

To rynek, miejsce politycznych spotkań.

You see, markets and politics then were one, unified,

Rynek i polityka kiedyś się łączyły.

accessible, transparent, because they gave power to the people.

Były łatwo dostępne i dawały władzę.

They serve the demos, democracy.

Służyły społecznościom i demokracji.

Above government, above markets

Ponad rządem, ponad rynkami,

was the direct rule of the people.

znajdowała się bezpośrednia władza ludzi.

Today we have globalized the markets

Dziś zglobalizowaliśmy rynki,

but we have not globalized our democratic institutions.

ale demokratycznych instytucji już nie.

So our politicians are limited to local politics,

Jesteśmy ograniczeni do polityki lokalnej,

while our citizens, even though they see a great potential,

a obywatele, nawet widząc potencjał,

are prey to forces beyond their control.

padają ofiarą sił poza ich kontrolą.

So how then do we reunite the two halves of the agora?

Jak na nowo stworzyć agorę?

How do we democratize globalization?

Jak zdemokratyzować globalizację?

And I'm not talking about the necessary reforms

I nie mówię o potrzebnych reformach

of the United Nations or the G20.

ONZ czy G20.

I'm talking about, how do we secure the space,

Mówię o tym, jak zabezpieczyć przestrzeń,

the demos, the platform of values,

społeczeństwo, wartości, by umożliwić

so that we can tap into all of your potential?

uruchomienie całego waszego potencjału.

Well, this is exactly where I think Europe fits in.

I właśnie tu jest miejsce Europy.

Europe, despite its recent failures,

Europa, mimo problemów,

is the world's most successful cross-border peace experiment.

to najbardziej udany eksperyment pokojowy na świecie.

So let's see if it can't be an experiment

Czy może być eksperymentem

in global democracy, a new kind of democracy.

globalnej demokracji, nowej demokracji?

Let's see if we can't design a European agora,

Spróbujmy stworzyć europejską agorę,

not simply for products and services,

nie tylko dla produktów i usług,

but for our citizens, where they can work together,

ale obywateli, by mogli współpracować,

deliberate, learn from each other,

rozważać, uczyć się od siebie nawzajem,

exchange between art and cultures,

wymieniać sztuką i kulturą,

where they can come up with creative solutions.

wymyślać kreatywne rozwiązania.

Let's imagine that European citizens

Wyobraźmy sobie, że Europejczycy

actually have the power to vote directly

mogą bezpośrednio głosować

for a European president,

na prezydenta Europy,

or citizen juries chosen by lottery

że loteryjne wybrane sądy obywatelskie

which can deliberate on critical and controversial issues,

rozstrzygają o ważnych kwestiach.

a European-wide referendum where our citizens,

Ogólne referenda, gdzie obywatele

as the lawmakers, vote on future treaties.

są prawodawcami i decydują o traktatach.

And here's an idea:

Mam pomysł:

Why not have the first truly European citizens

Może stworzyć faktycznych obywateli Europy,

by giving our immigrants,

dając imigrantom obywatelstwo

not Greek or German or Swedish citizenship,

nie Grecji czy Szwecji,

but a European citizenship?

ale obywatelstwo europejskie?

And make sure we actually empower

Na poważnie wspomóżmy bezrobotnych

the unemployed by giving them a voucher scholarship

stypendiami naukowymi,

where they can choose to study anywhere in Europe.

aby mogli studiować w całej Europie.

Where our common identity is democracy,

Tam, gdzie jesteśmy demokracją,

where our education is through participation,

a edukacja to zaangażowanie wszystkich,

and where participation builds trust

buduje się zaufanie i solidarność,

and solidarity rather than exclusion and xenophobia.

a nie wykluczenie i ksenofobię.

Europe of and by the people,

Europę stworzoną przez i dla ludzi,

a Europe, an experiment in deepening and widening

Europę jako eksperyment w rozszerzaniu

democracy beyond borders.

demokracji poza granice.

Now, some might accuse me of being naive,

Ktoś może mnie oskarżyć o naiwność,

putting my faith in the power and the wisdom of the people.

bo mam wiarę w moc i mądrość obywateli.

Well, after decades in politics, I am also a pragmatist.

Po wielu latach stałem się pragmatykiem.

Believe me, I have been,

Proszę mi uwierzyć, byłem i jestem

I am, part of today's political system,

częścią systemu politycznego

and I know things must change.

i wiem, że potrzebujemy zmian.

We must revive politics as the power to imagine,

Musimy odrodzić politykę jako wyobraźnię,

reimagine, and redesign for a better world.

projektowanie nowego lepszego świata.

But I also know that this disruptive force of change

Ta rozsadzająca siła zmian

won't be driven by the politics of today.

nie będzie zależna od nas, polityków.

The revival of democratic politics

Odrodzenie demokratycznej polityki

will come from you, and I mean all of you.

zacznie się od was wszystkich.

Everyone who participates in this global exchange of ideas,

Biorący udział w globalnej wymianie idei,

whether it's here in this room

czy to w tej sali,

or just outside this room

czy poza nią,

or online or locally, where everybody lives,

on-line czy lokalnie, gdzie mieszkają,

everyone who stands up to injustice and inequality,

przeciwnicy niesprawiedliwości,

everybody who stands up to those who preach

ci którzy stawiają czoła

racism rather than empathy,

propagandzie rasizmu zamiast empatii,

dogma rather than critical thinking,

dogmatów zamiast krytycznego myślenia,

technocracy rather than democracy,

technokracji zamiast demokracji,

everyone who stands up to the unchecked power,

którzy walczą z niekontrolowaną władzą,

whether it's authoritarian leaders,

autorytarnymi przywódcami,

plutocrats hiding their assets in tax havens,

plutokratami ukrywającymi majątki,

or powerful lobbies protecting the powerful few.

czy lobby wspierającym najsilniejszych.

It is in their interest that all of us are idiots.

Oni wszyscy chcą, żebyśmy byli idiotami.

Let's not be.

Nie bądźmy nimi.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)

Bruno Giussani: You seem to describe a political leadership

Bruno Giussani: Opisujesz polityczne przywództwo

that is kind of unprepared

jako nieprzygotowane,

and a prisoner of the whims of the financial markets,

będące więźniem rynków finansowych.

and that scene in Brussels that you describe, to me,

Scena z Brukseli jest dla mnie,

as a citizen, is terrifying.

jako obywatela, przerażająca.

Help us understand how you felt after the decision.

Jak się czułeś po tej decyzji?

It was not a good decision, clearly,

To nie była dobra decyzja,

but how do you feel after that, not as the prime minister,

ale jak się czujesz, nie jako premier,

but as George?

ale jako George?

George Papandreou: Well, obviously there were constraints

George Papandreou: Mieliśmy ograniczenia,

which didn't allow me or others to make

które nie pozwalały mnie i innym

the types of decisions we would have wanted,

podejmować pożądanych decyzji.

and obviously I had hoped that we would have the time

Oczywiście miałem nadzieję na więcej czasu,

to make the reforms which would have dealt

na opracowanie reform, które zniosłyby deficyt

with the deficit rather than trying to cut the deficit

zamiast tylko go zmniejszyć,

which was the symptom of the problem.

co było symptomem problemu.

And that hurt. That hurt because that, first of all,

To boli bo, po pierwsze,

hurt the younger generation, and not only,

krzywdzi młode pokolenie, i nie tylko,

many of them are demonstrating outside,

Wielu z nich demonstruje na zewnątrz.

but I think this is one of our problems.

To jeden z naszych problemów.

When we face these crises, we have kept the potential,

Mierząc się z kryzysami,

the huge potential of our society out of this process,

ominęliśmy potencjał społeczeństwa.

and we are closing in on ourselves in politics,

Zasklepiamy się w polityce,

and I think we need to change that, to really find

a trzeba to zmienić, by stworzyć

new participatory ways using the great capabilities

nowe sposoby korzystając z możliwości

that now exist even in technology but not only in technology,

dostępnych technologicznie i nie tylko,

the minds that we have, and I think we can find solutions

naszych umysłów. Możemy znaleźć

which are much better, but we have to be open.

o lepsze rozwiązania, ale musimy być otwarci.

BG: You seem to suggest that the way forward

BG: Chyba sugerujesz, że drogą naprzód

is more Europe, and that is not to be an easy discourse

jest więcej Europy, a to nie jest łatwy temat

right now in most European countries.

w większości krajów Europy.

It's rather the other way -- more closed borders

Tendencja jest raczej odwrotna, więcej zamkniętych granic

and less cooperation and maybe even stepping out

i mniej współpracy, a być może nawet wystąpienie

of some of the different parts of the European construction.

kilku części z europejskiej struktury.

How do you reconcile that?

Jak to pogodzić?

GP: Well, I think one of the worst things that happened

GP: Chyba najgorsza część kryzysu

during this crisis is that we started a blame game.

to szukanie winnych.

And the fundamental idea of Europe is that

Podstawowym założeniem Europy jest to,

we can cooperate beyond borders,

że możemy współpracować poza granicami,

go beyond our conflicts and work together.

mimo konfliktów pracować razem.

And the paradox is that, because we have this blame game,

To paradoksalne, że bawiąc się w obwinianie,

we have less the potential to convince our citizens

pomniejszamy możliwość przekonania obywateli,

that we should work together,

że powinniśmy współdziałać

while now is the time when we really need

gdy teraz naprawdę powinniśmy

to bring our powers together.

połączyć siły.

Now, more Europe for me is not simply

Obecnie więcej Europy

giving more power to Brussels.

to nie więcej władzy dla Brukseli.

It is actually giving more power to the citizens of Europe,

Tak naprawdę to więcej władzy dla obywateli Europy,

that is, really making Europe a project of the people.

by Europa rzeczywiście była przedsięwzięciem ludzi.

So that, I think, would be a way to answer

To byłaby odpowiedź na niektóre obawy

some of the fears that we have in our society.

w naszym społeczeństwie.

BG: George, thank you for coming to TED.

BG: Dziękujemy, że wziąłeś udział w TED.

GP: Thank you very much.BG: Thank you.(Applause)

GP: Bardzo dziękuję. BG: Dziękujmy. (Brawa)