Ismael Nazario: What I learned as a kid in jail

Tłumaczenie: Kacper Borowiecki Korekta: Rysia Wand

We need to change the culture in our jails and prisons,

Musimy zmienić zwyczaje obowiązujące w naszych więzieniach,

especially for young inmates.

zwłaszcza tych dla młodych więźniów.

New York state is one of only two in the U.S.

Stan Nowy Jork jest jednym z dwóch stanów,

that automatically arrests and tries 16- to 17-year-olds as adults.

które aresztują i skazują 16- i 17-latków jako dorosłych.

This culture of violence takes these young people

Ta pełna przemocy kultura umieszcza młodych ludzi

and puts them in a hostile environment,

w nieprzyjaznym im środowisku,

and the correctional officers pretty much allow any and everything to go on.

a służba więzienna pozwala na prawie wszystko.

There's not really much for these young people to do

Więźniowie nie mają nic do roboty,

to actually enhance their talent and actually rehabilitate them.

nie mogą rozwijać talentów ani się zrehabilitować.

Until we can raise the age of criminal responsibility to 18,

Dopóki nie podniesiemy wieku odpowiedzialności karnej do 18 lat,

we need to focus on changing the daily lives of these young people.

trzeba skupić się na zmianie codziennego życia tych młodych ludzi.

I know firsthand.

Wiem to z pierwszej ręki.

Before I ever turned 18,

Zanim jeszcze skończyłem 18 lat

I spent approximately 400 days on Rikers Island,

spędziłem około 400 dni na wyspie Rikers, w tym około 300 dni w odosobnieniu

and to add to that

I spent almost 300 days in solitary confinement,

and let me tell you this:

i powiem wam,

Screaming at the top of your lungs all day on your cell door

że cały dzień krzyku na pełny regulator przez drzwi lub okno celi

or screaming at the top of your lungs out the window,

it gets tiring.

szybko się nuży.

Since there's not much for you to do while you're in there,

Podczas pobytu tam nie masz zbyt wiele do roboty,

you start pacing back and forth in your cell,

więc zaczynasz chodzić w kółko po celi, zaczynasz gadać do siebie,

you start talking to yourself,

your thoughts start running wild,

myśli zaczynają szaleć, stają się twoim najgorszym wrogiem.

and then your thoughts become your own worst enemy.

Jails are actually supposed to rehabilitate a person,

Więzienia powinny rehabilitować ludzi,

not cause him or her to become more angry,

a nie wzmagać ich gniew, frustrację i poczucie beznadziei.

frustrated, and feel more hopeless.

Since there's not a discharge plan put in place for these young people,

Nie ma dla więźniów planu resocjalizacji, wracają więc do społeczeństwa z niczym.

they pretty much reenter society with nothing.

And there's not really much for them to do to keep them from recidivating.

Zostaje im właściwie tylko recydywa.

But it all starts with the C.O.s.

Wszystko zaczyna się od oficerów poprawczych.

It's very easy for some people

Niektórym bardzo łatwo

to look at these correctional officers as the good guys

widzieć w nich tych dobrych,

and the inmates as the bad guys,

a w skazanych tych złych,

or vice versa for some,

lub dla niektórych odwrotnie,

but it's a little more than that.

ale tu chodzi o coś więcej.

See, these C.O.s are normal, everyday people.

Strażnicy to normalni, zwyczajni ludzie.

They come from the same neighborhoods as the population they "serve."

Pochodzą z tej samej okolicy, co ludzie, którym "służą".

They're just normal people.

Są normalnymi ludźmi.

They're not robots, and there's nothing special about them.

Nie są robotami, nie ma w nich niczego specjalnego.

They do pretty much everything anybody else in society does.

Robią prawie to samo, co każdy w społeczeństwie.

The male C.O.s want to talk and flirt with the female C.O.s.

Strażnik chce sobie flirtować ze strażniczką.

They play the little high school kid games with each other.

Pogrywają ze sobą w dziecięce gierki.

They politic with one another.

Uprawiają politykę.

And the female C.O.s gossip to each other.

A strażniczki plotkują.

So I spent numerous amounts of time with numerous amounts of C.O.s,

Spędziłem wiele czasu z różnymi strażnikami,

and let me tell you about this one in particular named Monroe.

ale pozwólcie mi opowiedzieć o jednym szczególnym o imieniu Monroe.

One day he pulled me in between the A and B doors

Pewnego dnia wyciągnął mnie między drzwi A i B,

which separate the north and south sides of our housing unit.

które oddzielały północne i południowe skrzydła naszego budynku mieszkalnego.

He pulled me there because I had a physical altercation

Wyciągnął mnie, bo właśnie się pobiłem

with another young man in my housing unit,

z innym młodym człowiekiem z mojego skrzydła,

and he felt, since there was a female officer working on the floor,

a ponieważ na tym piętrze pracowała strażniczka,

that I violated his shift.

uznał, że musi się tym zająć.

So he punched me in my chest.

Uderzył mnie w klatkę piersiową.

He kind of knocked the wind out of me.

Straciłem dech.

I wasn't impulsive, I didn't react right away,

Nie byłem impulsywny, nie reagowałem,

because I know this is their house.

wiedziałem, że to jest ich teren.

I have no wins.

Nie miałem szans.

All he has to do is pull his pin and backup will come immediately.

Mógł w każdej chwili wezwać pomoc.

So I just gave him a look in his eyes

Popatrzyłem mu w oczy

and I guess he saw the anger and frustration just burning,

i chyba zobaczył moją złość i frustrację,

and he said to me,

więc powiedział do mnie:

"Your eyes are going to get you in a lot of trouble,

"Taki wzrok napyta ci biedy - wyglądasz, jakbyś szukał guza".

because you're looking like you want to fight."

So he commenced to taking off his utility belt,

Zdjął pas służbowy,

he took off his shirt and his badge,

zdjął koszulę i odznakę i powiedział: "Możemy walczyć".

and he said, "We could fight."

So I asked him, "You gonna hold it down?"

Zapytałem się go: "Nie polecisz z jęzorem?"

Now, that's a term that's commonly used on Rikers Island

Tak się często mówi na Rikers Island,

meaning that you're not going to say anything to anybody,

oznacza, że nic nikomu nie powiesz ani nie doniesiesz.

and you're not going to report it.

He said, "Yeah, I'm gonna hold it down. You gonna hold it down?"

Powiedział: "Nie. A ty?".

I didn't even respond.

Nawet nie odpowiedziałem.

I just punched him right in his face,

Uderzyłem go w twarz, więc zaczęliśmy od razu walczyć.

and we began fighting right then and there.

Towards the end of the fight, he slammed me up against the wall,

Na koniec rzucił mną o ścianę

so while we were tussled up, he said to me, "You good?"

i podczas szamotaniny zapytał: "Wszystko dobrze?".

as if he got the best of me,

Tak jakby to on był górą,

but in my mind, I know I got the best of him,

chociaż według mnie to ja byłem górą.

so I replied very cocky,

Odpowiedziałem bardzo zarozumiale.

"Oh, I'm good, you good?"

"Wszystko dobrze, a ty?"

He said, "Yeah, I'm good, I'm good."

Odparł: "Tak, wszystko dobrze".

We let go, he shook my hand, said he gave me my respect,

Puściliśmy się, uścisnął mi dłoń, powiedział, że zdobyłem jego szacunek,

gave me a cigarette and sent me on my way.

dał mi papierosa i pozwolił odejść.

Believe it or not, you come across some C.O.s on Rikers Island

Trudno uwierzyć, ale są strażnicy,

którzy będą się z tobą bić.

that'll fight you one-on-one.

They feel that they understand how it is,

Wydaje im się, że rozumieją, jak to jest,

and they feel that I'm going to meet you where you're at.

i że ja na to pójdę.

Since this is how you commonly handle your disputes,

Skoro tak się zwykle rozstrzyga spory,

we can handle it in that manner.

my też tak możemy.

I walk away from it like a man, you walk away from it like a man,

Wyszedłem z tego jak mężczyzna, strażnik wyszedł z tego jak mężczyzna,

and that's it.

to wszystko.

Some C.O.s feel that they're jailing with you.

Niektórzy strażnicy czują, że są uwięzieni razem z tobą.

This is why they have that mentality and that attitude

Dlatego mają taką mentalność i nastawienie

and they go by that concept.

i tak do wszystkiego podchodzą.

In some instances, we're in it together with the C.O.s.

Czasem rzeczywiście jesteśmy z nimi.

However, institutions need to give these correctional officers

Ale zakłady poprawcze powinny uczyć strażników,

proper trainings on how to properly deal with the adolescent population,

jak postępować z nastolatkami

and they also need to give them proper trainings

i nauczyć ich postępowania

on how to deal with the mental health population as well.

z osobami, które mają problemy psychiczne.

These C.O.s play a big factor in these young people's lives

Strażnicy ogrywają dużą rolę w życiu tych młodych ludzi,

for x amount of time until a disposition is reached on their case.

przez nieokreślony czas, aż do wyroku.

So why not try to mentor these young people while they're there?

Warto wykorzystać ten czas na uczenie tych młodych ludzi.

Why not try to give them some type of insight to make a change,

Warto wytłumaczyć im niektóre sprawy, żeby mogli się zmienić.

so once they reenter back into society,

żeby po powrocie do społeczeństwa umieli zrobić coś pozytywnego.

they're doing something positive?

A second big thing to help our teens in jails is better programming.

Nastolatkom w więzieniach można też pomóc

przez ulepszenie programu.

When I was on Rikers Island, the huge thing was solitary confinement.

Podczas mojego pobytu na Rikers Island izolatki były na porządku dziennym.

Solitary confinement was originally designed

Odosobnienie miało za zadanie

to break a person mentally, physically and emotionally.

załamać więźnia mentalnie, fizycznie i emocjonalnie.

That's what it was designed for.

To do tego zostało stworzone.

The U.S. Attorney General recently released a report

Prokuratura Generalna USA wydała ostatnio raport

stating that they're going to ban solitary confinement

mówiący, że zakażą odosobnienia nastolatków w Nowym Jorku.

in New York state for teens.

One thing that kept me sane while I was in solitary confinement was reading.

Jedyna rzecz, która podczas odosobnienia trzymała mnie przy zdrowych zmysłach,

I tried to educate myself as much as possible.

to czytanie.

Próbowałem nauczyć się, ile się da.

I read any and everything I could get my hands on.

Czytałem wszystko, co wpadło mi w ręce.

And aside from that, I wrote music and short stories.

Poza tym pisałem muzykę i krótkie opowiadania.

Some programs that I feel would benefit our young people

Niektóre programy, które według mnie przynoszą korzyści młodym ludziom,

are art therapy programs

to programy terapii sztuką

for the kids that like to draw and have that talent,

dla młodzieży, która lubi rysować i ma talent.

and what about the young individuals that are musically inclined?

Co z młodzieżą uzdolnioną muzycznie?

How about a music program for them that actually teaches them

Co z programem muzycznym, które uczą grać i komponować?

how to write and make music?

Just a thought.

Taki pomysł.

When adolescents come to Rikers Island,

Nastolatkowie na Rikers Island

C74, RNDC is the building that they're housed in.

mieszkają w budynku C74 RNDC.

That's nicknamed "gladiator school,"

Nazywa się go "szkołą gladiatorów",

because you have a young individual coming in from the street

bo młodziak z z ulicy myśli, że jest twardy,

thinking that they're tough,

being surrounded by a bunch of other young individuals

a trafia między ludzi z innych dzielnic, którzy też się mają za twardzieli.

from all of the five boroughs, and everybody feels that they're tough.

So now you have a bunch of young gentlemen poking their chests out

Mamy więc kilku młodych ludzi, którzy prężą muskuły

feeling that I have to prove I'm equally as tough as you

i zdaje im się, że muszą udowodnić, jacy to są twardzi,

or I'm tougher than you, you and you.

twardsi niż ty, ty i ty.

But let's be honest:

Powiedzmy to wprost:

That culture is very dangerous and damaging to our young people.

ta kultura jest bardzo niebezpieczna i wyniszcza naszych młodych ludzi.

We need to help institutions and these teens realize

Trzeba pomóc instytucjom i nastolatkom zrozumieć,

that they don't have to lead the previous lifestyle that they led

że nie muszą kontynuować poprzedniego stylu życia,

when they were on the street, that they can actually make a change.

który prowadzili na ulicach, mogą go zmienić.

It's sad to report that while I was in prison,

Smuci mnie, że kiedy byłem w więzieniu,

I used to hear dudes talking about when they get released from prison,

słuchałem rozmów o tym, co kto zrobi po zwolnieniu,

what type of crimes they're going to commit

jakie przestępstwa popełni, jak tylko wróci na ulicę.

when they get back in the street.

The conversations used to sound something like this:

Ich rozmowa brzmiała na przykład tak:

"Oh, when I hit the street, my brother got this connection

"Jak wrócę, to brat ma kontakt

for this, that and the third,"

na to, tamto i to trzecie"

or, "My man over here got this connection for the low price.

lub: "Mam kontakt za niewielkie pieniądze.

Let's exchange information,"

Wymieńmy się informacjami"

and, "When we hit the town, we're going to do it real big."

albo: "Po powrocie dobrze się zakręcimy".

I used to hear these conversations and think to myself, "Wow,

Słuchałem takich rozmów i myślałem:

these dudes are really talking about going back in the street

"Oni naprawdę myślą o powrocie na ulicę

and committing future crimes."

i popełnianiu dalszych przestępstw".

Nadałem temu nazwę.

So I came up with a name for that:

I called it a go-back-to-jail-quick scheme

Nazwałem to "kartą powrotu do więzienia",

because really, how long is that going to last?

bo to długo nie potrwa.

You get a retirement plan with that?

Dadzą ci za to emeryturę?

Nice little pension? 401(k)? 403(b)?

Mała miła emeryturka? Może III filar?

You get health insurance? Dental?

A ubezpieczenie zdrowotne? Może dentystyczne?

(Laughter)

(Śmiech)

But I will tell you this:

W więzieniu spotkałem także wielu

Being in jail and being in prison,

I came across some of the most intelligent, brilliant,

najmądrzejszych, najbardziej błyskotliwych

and talented people that I would ever meet.

i najbardziej utalentowanych ludzi.

I've seen individuals take a potato chip bag

Poznałem ludzi, którzy z torby na czipsy tworzyli przepiękne ramki.

and turn it into the most beautiful picture frame.

I've seen individuals take the state soap that's provided for free

Poznałem ludzi, którzy przydziałowe mydło

and turn them into the most beautiful sculptures

przerabiali w najpiękniejsze rzeźby,

that would make Michelangelo look like a kindergartner made it.

wobec których dzieła Michelangela wyglądają jak prace przedszkolaka.

At the age of 21, I was in a maximum-security prison

W wieku 21 lat mieszkałem w więzieniu o najwyższym rygorze,

called Elmira Correctional Facility.

nazwanym Zakład Poprawczy Elmira.

I just came out of the weight shack from working out,

Wyszedłem właśnie z budynku siłowni,

and I saw an older gentleman that I knew standing in the middle of the yard

kiedy zobaczyłem starszego pana na środku spacerniaka

just looking up at the sky.

wpatrującego się w niebo.

Mind you, this older gentlemen was serving a 33-and-a-third-to-life sentence

Ten pan miał wyrok od 33 do dożywocia,

in which he already had served 20 years of that sentence.

z czego dwadzieścia już odsiedział.

So I walk up to him and I said,

Zapytałem: "Coś się stało? Wszystko dobrze?".

"O.G., what's going on, man, you good?"

He looked at me, and he said, "Yeah, I'm good, young blood."

Popatrzył na mnie i powiedział "Dobrze, młodziaku".

I'm like, "So what are you looking up at the sky for, man?

"To dlaczego patrzy pan na niebo? Co jest tam takiego fascynującego?".

What's so fascinating up there?"

He said, "You look up and you tell me what you see."

"Popatrz sam i powiedz, co widzisz".

"Clouds." (Laughter)

"Chmury". (Śmiech)

He said, "All right. What else do you see?"

"Dobrze. Co jeszcze?".

At that time, it was a plane passing by.

W tym czasie przelatywał samolot. "Tak, widzę samolot".

I said, "All right, I see an airplane."

He said, "Exactly, and what's on that airplane?" "People."

"Właśnie, a co jest w środku?" "Ludzie".

"Exactly. Now where's that plane and those people going?"

"Właśnie. A dokąd oni lecą?".

"I don't know. You know?

"Nie wiem. Jak wiesz, to mi powiedz. Podaj mi też wyniki totolotka".

Please let me know if you do. Then let me get some lottery numbers."

He said, "You're missing the big picture, young blood.

"Przegapiłeś coś ważnego, młodziaku. Ten samolot i ci ludzie dokądś lecą,

That plane with those people is going somewhere,

while we're here stuck.

a my tkwimy tutaj.

The big picture is this:

Samoloty i ludzie dokądś latają, a nam za tymi murami życie ucieka".

That plane with those people going somewhere,

that's life passing us by while we behind these walls, stuck."

Ever since that day,

Ten dzień naznaczył się w mojej pamięci i pokazał, że muszę to zmienić.

that sparked something in my mind and made me know I had to make a change.

Growing up, I was always a good, smart kid.

Kiedy dorastałem, byłem dobrym, mądrym dzieckiem.

Some people would say I was a little too smart for my own good.

Niektórzy ludzie mówili, że jestem troszkę zbyt mądry.

I had dreams of becoming an architect or an archaeologist.

Miałem marzenia, chciałem zostać archeologiem albo architektem.

Currently, I'm working at the Fortune Society,

Teraz pracuję w programie Fortune Society,

which is a reentry program,

który pomaga byłym więźniom wrócić do społeczeństwa.

and I work with people as a case manager that are at high risk for recidivism.

Jako doradca pracuję z osobami o dużym ryzyku recydywy.

So I connect them with the services that they need

Kiedy opuszczają więzienia, kontaktuję ich z odpowiednimi usługami,

once they're released from jail and prison

so they can make a positive transition back into society.

żeby mogli w pozytywny sposób wrócić do społeczeństwa.

If I was to see my 15-year-old self today,

Gdybym spotkał dzisiaj 15-letniego siebie,

I would sit down and talk to him and try to educate him

rozmawiałbym z nim, próbował nauczyć:

and I would let him know, "Listen, this is me. I'm you.

"Słuchaj, to ja. Jestem tobą.

This is us. We are one.

Jesteśmy jednym.

Everything that you're about to do, I know what you're gonna do

Wiem o wszystkim, co zrobisz, bo zrobiłem to przed tobą".

before you do it because I already did it,

and I would encourage him not to hang out with x, y and z people.

Odradzałbym mu spędzanie czasu z Iksem czy Igrekiem,

I would tell him not to be in such-and-such place.

chodzenie do pewnych miejsc.

I would tell him, keep your behind in school, man,

Poradziłbym mu siedzieć w szkole,

because that's where you need to be,

bo tego potrzebuje, to go do czegoś w życiu zaprowadzi.

because that's what's going to get you somewhere in life.

This is the message that we should be sharing

To powinniśmy przekazywać młodym chłopcom i dziewczynom.

with our young men and young women.

We shouldn't be treating them as adults and putting them in cultures of violence

Nie należy traktować ich jak dorosłych i umieszczać w miejscach pełnych przemocy,

that are nearly impossible for them to escape.

od której nie mogą uciec.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)