Peter Haas: Haiti's disaster of engineering

Tłumaczenie: Marcin Cwikla Korekta: Marek Lewandowski

I learned about the Haiti earthquake by Skype.

Dowiedziałem się o trzęsieniu ziemii na Haiti przez Skype.

My wife sent me a message,

Żona wysłała mi wiadomość,

"Whoa, earthquake,"

"Ła, trzęsienie ziemii"

and then disappeared for 25 minutes.

i zniknęła na 25 minut.

It was 25 minutes of absolute terror

To było 25 minut absolutnego przerażenia,

that thousands of people across the U.S. felt.

które odczuły tysiące osób w Stanach.

I was afraid of a tsunami;

Obawiałem się tsunami.

what I didn't realize

Nie zdawałem sobie sprawy,

was there was a greater terror in Haiti,

że na Haiti było większe zagrożenie,

and that was building collapse.

zawalające się budynki.

We've all seen the photos

Wszyscy widzieliśmy zdjęcia

of the collapsed buildings in Haiti.

zawalonych budynków na Haiti.

These are shots my wife took

To są zdjęcia zrobione przez moją żonę

a couple days after the quake,

parę dni po trzęsieniu,

while I was making my way through the D.R. into the country.

kiedy ja starałem dostać się poprzez D.R. do kraju.

This is the national palace --

To jest Pałac Prezydencki,

the equivalent of the White House.

odpowiednik Białego Domu.

This is the largest supermarket in the Caribbean

To jest największy supermarket na Karaibach

at peak shopping time.

w godzinach szczytu.

This is a nurses' college --

To jest szkoła pielęgniarek.

there are 300 nurses studying.

Uczy się w niej 300 pielęgniarek.

The general hospital right next door

Główny szpital tuż obok

emerged largely unscathed.

ocalał bez większego szwanku.

This is the Ministry of Economics and Finance.

To jest Ministerstwo Ekonomii i Finansów.

We have all heard

Wszyscy słyszeliśmy

about the tremendous human loss

o ogromnych stratach ludzkich

in the earthquake in Haiti,

spowodowanych trzęsieniem,

but we haven't heard enough

ale nie słyszeliśmy wystarczająco

about why all those lives were lost.

o tym dlaczego wszystkie te osoby musiały zginąć.

We haven't heard about

Nie słyszeliśmy o tym

why the buildings failed.

dlaczego te budynki runęły.

After all, it was the buildings,

Ostatecznie, to budynki,

not the earthquake,

a nie trzęsienie,

that killed 220,000 people,

zabiły 200,000 osób,

that injured 330,000,

zraniły 330,000

that displaced 1.3 million people,

pozbawiły domów 1.3 miliona osób,

that cut off food

odcięły dostawy pożywienia

and water and supplies

wody i zaopatrzenia

for an entire nation.

dla całego narodu.

This is the largest metropolitan-area disaster

Jest to największa katastrofa w obszarze miejskim

in decades,

od dziesięcioleci.

and it was not a natural disaster --

I nie była to klęska żywiołowa.

it was a disaster of engineering.

Była to katastrofa inżynierii.

AIDG has worked in Haiti

AIDG pracuje na Haiti

since 2007,

od 2007 roku,

providing engineering and business support

zapewniając wsparcie inżynieryjne i biznesowe

to small businesses.

małym firmom.

And after the quake, we started bringing in earthquake engineers

Po trzęsieniu, zaczeliśmy sprowadzać specjalistów od trzęsień ziemii

to figure out why the buildings collapsed,

by ustalili dlaczego budynki się zawaliły,

to examine what was safe and what wasn't.

by zbadali co jest, a co nie jest, bezpieczne.

Working with MINUSTAH,

Pracując z MINUSTAH,

which is the U.N. mission in Haiti,

misją ONZ na Haiti,

with the Ministry of Public Works,

z Ministerstwem Robót Publicznych,

with different NGOs,

z różnymi organizacjami pozarządowymi

we inspected over 1,500 buildings.

przeprowadziliśmy inspekcję 1500 budynków.

We inspected schools

Sprawdziliśmy szkoły

and private residencies.

i prywatne rezydencje.

We inspected medical centers

Sprawdziliśmy ośrodki medyczne

and food warehouses.

i hurtownie spożywcze.

We inspected government buildings.

Przeprowadziliśmy inspekcje budynków rządowych.

This is the Ministry of Justice.

To jest Ministerstwo Sprawiedliwości.

Behind that door

Za tymi drzwiami

is the National Judicial Archives.

znajduje się Państwowe Archiwum Sądowe.

The fellow in the door, Andre Filitrault --

Ten facet w drzwiach, Andre Filitrault,

who's the director

który jest dyrektorem

of the Center for Interdisciplinary Earthquake Engineering Research

Międzywydziałowego Centrum Badań nad Inżynierią Trzęsień Ziemi

at the University of Buffalo --

na Uniwersytecie w Buffalo,

was examining it to see if it was safe

badał czy jest bezpiecznie

to recover the archives.

odzyskać archiwa.

Andre told me,

Andre powiedział mi,

after seeing these buildings fail

po obejrzeniu jak te budynki zawodzą

again and again in the same way,

wciąż w ten sam sposób,

that there is no new research here.

że nie ma tutaj nowych wyników badań.

There is nothing here that we don't know.

Nie ma tu nic, czego byśmy już nie wiedzieli.

The failure points were the same:

Rzeczy, które zawiodły są takie same --

walls and slabs not tied properly into columns --

ściany i płyty nie związane prawidłowo z kolumnami --

that's a roof slab hanging off the building --

tutaj widać płytę z dachu zwisającą z budynku --

cantilevered structures,

konstrukcje samonośne,

or structures that were asymmetric,

lub konstrukcje asymetryczne,

that shook violently and came down,

które zatrzęsły się gwałtownie i zawaliły,

poor building materials,

niskiej jakości materiały budowlane,

not enough concrete,

niewystarczająca ilość betonu

not enough compression in the blocks,

za niska kompresja w bloczkach,

rebar that was smooth,

gładkie zbrojenie,

rebar that was exposed to the weather and had rusted away.

zbrojenie wystawione na działanie czynników atmosferycznych, które zardzewiało.

Now there's a solution

Jest rozwiązanie

to all these problems.

na te wszystkie problemy.

And we know how to build properly.

My wiemy jak porządnie budować.

The proof of this came in Chile,

Dowodem tego było Chile,

almost a month later,

które niecały miesiąc później

when 8.8 magnitude earthquake

nawiedziło trzęsienie ziemii

hit Chile.

o sile 8.8 w skali Richtera.

That is 500 times

To jest 500 razy

the power of the 7.0

silniejsze niż to o sile 7.0,

that hit Port-au-Prince --

które uderzyło w Port-au-Prince --

500 times the power,

500 razy silniejsze,

yet only under a thousand casualties.

a zaledwie tysiąc ofiar.

Adjusted for population density,

Skorygowane do gęstości zaludnienia

that is less than one percent

jest to mniej niż jeden procent

of the impact of the Haitian quake.

efektów trzęsienia na Haiti.

What was the difference

Jaka jest różnica

between Chile and Haiti?

pomiędzy Chile, a Haiti?

Seismic standards

Standardy sejsmiczne

and confined masonry,

i technologie murowania odporne na trzęsienia ziemii,

where the building acts as a whole --

gdzie budynek działa jako całość

walls and columns

ściany i kolumny,

and roofs and slabs

dachy i płyty

tied together to support each other --

połączone ze sobą by się wspierać,

instead of breaking off into separate members and failing.

zamiast rozdzielać się w oddzielne elementy.

If you look at this building in Chile,

Spójrzcie na ten budynek w Chile,

it's ripped in half,

jest rozerwany na pół,

but it's not a pile of rubble.

ale nie jest to kupa gruzu.

Chileans have been building with confined masonry

Mieszkańcy Chile od dziesięcioleci budują

for decades.

za pomocą murarskich technologii odpornych na trzęsienia ziemii.

Right now, AIDG is working with KPFF Consulting Engineers,

Obecnie, AIDG współpracuje z KPFF Consulting Engineers,

Architecture for Humanity,

Architecture for Humanity,

to bring more confined masonry training

by przybliżyć mieszkańcom Haiti

into Haiti.

murarskie technologie odporne na trzęsienia ziemii.

This is Xantus Daniel;

To jest Xantus Daniel.

he's a mason,

Jest murarzem,

just a general construction worker, not a foreman,

zwykłym pracownikiem ogólnobudowlanym, nie majstrem,

who took one of our trainings.

który przeszedł jeden z naszych treningów.

On his last job he was working with his boss,

Podczas ostatniej budowy, pracując ze swoim szefem,

and they started pouring the columns wrong.

zaczeli niepoprawnie wylewać kolumny.

He took his boss aside,

Wział swojego szefa na bok,

and he showed him the materials on confined masonry.

pokazał mu materiały treningowe

He showed him, "You know, we don't have to do this wrong.

i powiedział: "Wiesz, nie musimy tego robić źle.

It won't cost us any more

Nie będzie nas to kosztowało nic więcej,

to do it the right way."

żeby zrobić to poprawnie."

And they redid that building.

I zbudowali to od początku.

They tied the rebar right,

Poprawili zbrojenie.

they poured the columns right,

Dobrze wylali kolumny.

and that building will be safe.

I ten budynek będzie bezpieczny.

And every building

Każdy budynek,

that they build going forward

który będą budowali od tej pory

will be safe.

będzie bezpieczny.

To make sure these buildings are safe,

Żeby upewnić się, że te budynki są bezpieczne

it's not going to take policy --

nie wystarczy tylko zmienić przepisy

it's going to take reaching out

trzeba dotrzeć do

to the masons on the ground

zwykłych murarzy

and helping them learn the proper techniques.

i pomóc im nauczyć się odpowiednich technik.

Now there are many groups doing this.

Wiele grup to robi.

And the fellow in the vest there,

Facet w kamizelce,

Craig Toten,

Craig Toten,

he has pushed forward

naciskał by

to get documentation out to all the groups that are doing this.

dostarczyć dokumenty do wszystkich grup, które to robią.

Through Haiti Rewired,

Poprzez Haiti Rewired,

through Build Change, Architecture for Humanity,

poprzez Build Change, Architecture for Humanity,

AIDG,

AIDG,

there is the possibility

jest możliwość

to reach out

by dotrzeć

to 30,000 -- 40,000 masons

do 30,000-40,000 murarzy

across the country

w całym kraju

and create a movement of proper building.

i stworzyć ruch poprawnego budownictwa.

If you reach out to the people on the ground

Jeśli dotrze się do ludzi

in this collaborative way

poprzez współprace,

it's extremely affordable.

jest to niesamowicie opłacalne.

For the billions spent on reconstruction,

Za miliardy wydane na odbudowe,

you can train masons

możnaby wytrenować murarzy

for dollars on every house

za dolary na każdy dom,

that they end up building over their lifetime.

który wybudują przez całe swoje życie.

Ultimately, there are two ways

Ostatecznie, są dwa sposoby

that you can rebuild Haiti;

na odbudowanie Haiti.

the way at the top

Sposób u góry,

is the way that Haiti's been building for decades.

to ten wedle którego Haiti budowało od dziesięcioleci.

The way at the top

Sposób u góry,

is a poorly constructed building

to słabo skonstruowane budynki,

that will fail.

które zawiodą.

The way at the bottom is a confined masonry building,

Sposób na dole to murarstwo odporne na trzęsienia ziemii

where the walls are tied together,

gdzie ściany są dobrze połączone ze sobą,

the building is symmetric,

budynek jest symetryczny

and it will stand up to an earthquake.

i wytrzyma trzęsienie ziemi.

For all the disaster,

Ze względu na klęskę żywiołową,

there is an opportunity here

jest teraz możliwość

to build better houses

by wybudować lepsze domy

for the next generation,

dla następnych pokoleń,

so that when the next earthquake hits,

więc gdy będzie następne trzęsienie ziemi

it is a disaster --

będzie to klęska żywiołowa,

but not a tragedy.

ale nie tragedia.

(Applause)

(Oklaski)