Kim Gorgens: Protecting the brain against concussion

Tłumaczenie: Marcin Cwikla Korekta: Agnieszka Kubica

So, a funny thing happened

Śmieszna rzecz przytrafiła mi się

on my way to becoming a brilliant, world-class neuropsychologist:

gdy stawałam się znakomitym,

światowej klasy neuropsychologiem:

urodziłam dziecko.

I had a baby.

I nie, żebym chciała

And that's not to say

I ever went on to become a brilliant, world-class neuropsychologist.

kiedykolwiek zostać

znakomitym, światowej klasy neuropsychologiem.

Sorry, TED.

Przykro mi, TED.

But I did go on to be a reasonably astute,

Ale stałam się całkiem bystrym,

arguably world-class worrier.

światowej klasy martwicielem.

One of my girlfriends in graduate school, Marie,

Jedna z moich przyjaciółek z uniwersytetu, Marie,

said, "Kim, I figured it out.

powiedziała: "Kim, rozgryzłam to.

Tu nie chodzi o to, że jesteś bardziej znerwicowana niż wszyscy inni,

It's not that you're more neurotic than everyone else;

it's just that you're more honest about how neurotic you are."

jesteś po prostu bardziej szczera

na temat tego, jak znerwicowana jesteś."

So in the spirit of full disclosure,

Więc, w duchu pełnego obnażania się,

przyniosłam zdjęcia, by je pokazać.

I brought some pictures to share.

Oooooo.

Awwww.

(Laughter)

Powiem tylko - czerwiec.

I'll just say: July.

(Laughter)

(Śmiech)

Zip!

Zzzzzip

(Laughter)

dla bezpieczeństwa

For safety.

(Laughter)

Water wings --

Pływaczki --

an inch of water.

przy calu wody.

And then, finally, all suited up

I ostatnie, w pełnym rysztunku przygotowany

for the 90-minute drive to Copper Mountain.

na 90-minutową drogę do Copper Mountain.

So you can get kind of a feel for this.

Wiecie, jak to jest.

So my baby, Vander, is eight years old now.

Moje dziecko, Vander,

ma teraz osiem lat.

And, despite being cursed with my athletic inability,

I, pomimo mojej

ułomności sportowej,

he plays soccer.

gra w piłkę.

He's interested in playing football.

Interesuje go piłka nożna.

He wants to learn how to ride a unicycle.

Chce się nauczyć jazdy na monocyklu.

So why would I worry?

Dlaczego więc się martwię?

Because this is what I do. This is what I teach.

Ponieważ to jest to, czym się zajmuję. Tego uczę.

It's what I study. It's what I treat.

To jest to, co badam. To jest to, co leczę.

And I know that kids get concussed every year.

I wiem, że dzieci doznają wstrząsu mózgu każdego roku.

In fact, more than four million people sustain a concussion every year,

W rzeczywistości, ponad cztery miliony osób doznaje wstrząsu mózgu każdego roku,

a są to dane dotyczące dzieci poniżej 14 roku życia,

and these data are just among kids under 14

who were seen in emergency rooms.

które widzieliśmy na pogotowiach.

And so when kids sustain a concussion,

Kiedy dzieciaki doznają wstrząsu mózgu,

we talk about them getting dinged or getting their bell rung,

stosujemy określenie: "zadzwonił im dzwon" [wyrażenie używane do opisania stanu osoby, która uderzyła się w głowę]

but what is it that we're really talking about?

lecz o czym tak naprawdę mówimy?

Let's take a look.

Spójrzmy.

[Concussive Force]

Okej, tak, bez wątpienia "Starsky i Hutch".

"Starsky and Hutch"? Arguably, yes.

Wypadek samochodowy.

So, a car accident.

Stała przeszkoda przy prędkości 40 mil na godzinę --

Forty miles an hour into a fixed barrier:

przeciążenie rzędu 35G.

35 Gs.

Bokser wagi ciężkiej

A heavyweight boxer punches you straight in the face:

uderza Cię prosto w twarz --

58 Gs.

58G.

(Music)

In case you missed it, we'll look again.

Jeśli to przegapiliście, spójrzmy jeszcze raz.

Patrzcie na prawą stronę ekranu.

So look to the right-hand side of the screen.

(Music)

What would you say?

Co powiecie?

How many Gs?

Ile G?

Blisko.

Close.

72.

Seventy-two?

Would it be crazy to know:

Nie do wiary -

103G.

103 Gs?

The average concussive impact

Średnia uderzenia potrzebna do wywołania wstrząsu mózgu

is 95 Gs.

to 95G.

Now, when the kid on the right doesn't get up,

Jeśli ten dzieciak po prawej się nie podnosi,

wiemy, że doznał wstrząsu mózgu.

we know they've had a concussion.

But how about the kid on the left,

Ale co z tym dzieciakiem po lewej,

or the athlete that leaves the field of play?

lub tym sportowcem, który schodzi z boiska?

Skąd wiemy,

How do we know if he or she has sustained a concussion?

czy on lub ona nie doznali wstrząsu mózgu?

How do we know

Skąd wiemy,

that legislation that would require they be pulled from play,

że przepisy, które wymagają ściągnięcia ich z boiska,

cleared for return to play,

upoważniają ich do powrotu do gry,

applies to them?

dotyczą właśnie ich?

The definition of concussion

Definicja wstrząsu mózgu

doesn't actually require a loss of consciousness.

nie wymaga utraty przytomności.

It requires only a change in consciousness,

Wymaga jedynie zmiany w przytomności

and that can be any one or a number of symptoms,

i może to być jeden z wielu symptomów,

including feeling foggy, feeling dizzy,

takich jak mroczki przed oczami, zawroty głowy

hearing a ringing in your ear,

dzwonienie w uszach,

being more impulsive or hostile than usual.

bycie bardziej impulsywnym lub nieprzyjaznym niż zazwyczaj.

So given all of that and given how darn neurotic I am,

Biorąc to wszystko i moją nerwicę pod uwagę

jak w ogóle udaje mi się zasnąć?

how do I get any sleep at all?

Because I know our brains are resilient.

Ponieważ wiem,

że nasze mózgi są elastyczne.

Są stworzone do odzyskania sprawności

They're designed to recover from an injury.

po urazie.

If -- God forbid --

Jesli, broń Boże,

any of us left here tonight and sustained a concussion,

któreś z nas dzisiaj dozna wstrząsu mózgu,

większość z nas w pełni wydobrzeje,

most of us would go on to fully recover inside of a couple hours

w przeciągu od paru godzin

to a couple of weeks.

do paru tygodni.

But kids are more vulnerable to brain injury.

Lecz dzieci są bardziej podatne na urazy mózgu.

In fact, high-school athletes are three times more likely

W rzeczywistości, sportowcy w wieku licealnym są trzykrotnie bardziej podatni

to sustain catastrophic injuries

na doznanie katastrofalnych w skutkach urazów,

w porównaniu do ich kolegów z uniwersytetów,

relative even to their college-age peers,

and it takes them longer to return to a symptom-free baseline.

i dłużej zajmuje im

powrót do bezobjawowego stanu wyjściowego.

Po pierwszym urazie,

After that first injury,

ryzyko kolejnego

their risk for second injury is exponentially greater.

jest trzyktrotnie większe.

Stąd ryzyko trzeciego urazu

From there, their risk for a third injury, greater still, and so on.

jest jeszcze większe i ciągle rośnie.

I tutaj następuje naprawdę niepokojąca część:

And here's the really alarming part:

We don't fully understand the long-term impact of multiple injuries.

nie rozumiemy w pełni

długoterminowego wpływu wielokrotnych urazów.

Możecie być zaznajomieni z badaniem,

You guys may be familiar with this research

wykonanym na potrzeby NFL.

that's coming out of the NFL.

W skrócie:

In a nutshell, this research suggests that,

te badania wskazują,

among retired NFL players with three or more career concussions,

że wśród emerytowanych graczy NFL,

którzy mieli trzy lub więcej wstrząsy mózgu w trakcie swojej kariery,

the incidence of early-onset dementing disease

przypadki przedwcześnie pojawiającej się choroby starczej,

is much greater than it is for the general population.

są o wiele częstsze niż u reszty populacji.

Tak więc, wszyscy to widzieliście -- New York Times też to widział.

So you've all seen that -- New York Times, you've seen it.

What you may not be familiar with

Czego możecie nie wiedzieć, to

is that this research was spearheaded by NFL wives who said,

to, że te badania były zainicjonowane

przez żony graczy NFL, które skarżyły się:

"Isn't it weird that my 46-year-old husband

"Czy to nie dziwne, że mój 46-letni mąż

is forever losing his keys?"

zawsze gubi klucze?

"Isn't it weird that my 47-year-old husband

Czy to nie dziwne że mój 47-letni mąż

is forever losing the car?"

zawsze zapomina o samochodzie?

"Isn't it weird that my 48-year-old husband

Czy to nie dziwne, że mój 48-letni mąż

is forever losing his way home

wciąż zapomina drogi do domu

z samochodu zaparkowanego na podjeździe?"

in the car, from the driveway?"

Możliwe, że zapomniałam wspomnieć

I may have forgotten to mention that my son is an only child.

o tym, że mój syn to jedynak.

Więc jest to niezwykle ważne,

So it's going to be really important

that he be able to drive me around someday.

żeby był w stanie mnie kiedyś podwozić.

(Laughter)

So, how do we guarantee the safety of our kids?

Więc w jaki sposób możemy zagwarantować bezpieczeństwo naszym dzieciom?

How can we 100 percent guarantee the safety of our kids?

Jak możemy w 100 procentach

zagwarantować bezpieczeństwo naszym dzieciom?

Let me tell you what I've come up with.

Pozwólcie, że powiem wam, na co wpadłam.

(Śmiech)

(Laughter)

If only.

Żeby tylko.

My little boy's right there, and he's like, "She's not kidding.

Mój synek ma minę mówiącą: "Ona nie żartuje.

Ona naprawdę nie żartuje."

She's totally not kidding."

So in all seriousness:

Więc poważnie -

czy moje dziecko powinno grać w piłkę?

Should my kid play football?

Should your kid play football?

Czy wasze dzieci powinny grać w piłkę? Nie wiem.

I don't know.

But I do know there are three things you can do.

Ale wiem, że są trzy rzeczy, które możecie zrobić.

The first: study up.

Po pierwsze, edukujcie się.

You have to be familiar with the issues we're talking about today.

Musicie wiedzieć o wszystich rzeczach, o których dzisiaj była mowa.

There are some great resources out there.

Istnieją znakomite źródła.

The CDC has a program, HEADS UP.

CDC ma program Heads Up,

It's at CDC.gov.

dostępny na CDC.gov.

HEADS UP is specific to concussion in kids.

Heads Up dotyczy głównie wstrząsów mózgu u dzieci.

The second is a resource I'm personally really proud of.

Z drugiego źródła jestem osobiście dumna.

Zapoczątkowaliśmy to dopiero parę miesięcy temu --

We've just rolled this out in the last couple months --

CO Kids With Brain Injury.

CO Kids With Brain Injury.

This is a great resource for student athletes,

Jest to znakomite źródło dla studentów sportowców,

nauczycieli, rodziców, profesjonalistów różnych branż,

teachers, parents, professionals, athletic and coaching staff.

zawodników oraz trenerów.

It's a great place to start if you have questions.

Jest to doskonałe miejsce, by zacząć,

jeśli macie jakiekolwiek pytania.

Drugą rzeczą jest upominać się.

The second thing is: speak up.

Zaledwie dwa tygodnie temu

Just two weeks ago,

a bill introduced by Senator Kefalas

projekt ustawy zaproponowany przez senatora Kefalasa,

that would have required athletes, kids under 18,

który wprowadza wymóg

noszenia kasku podczas jazdy rowerem

to wear a helmet when they're riding their bike,

dla sportowców, dzieci ponieżej 18 roku życia,

died in committee.

przepadł.

It died, in large part,

Przepadł w głównej mierze dlatego,

because it lacked constituent buy-in;

że brakowało wkładu wyborców,

it lacked stakeholder traction.

brakowało poparcia stron zainteresowanych.

Now, I'm not here to tell you

Nie stoję tutaj, by mówić wam, jaki rodzaj legislacji

what kind of legislation you should or shouldn't support,

powinniście lub nie powinniście popierać,

but I am going to tell you that, if it matters to you,

ale powiem wam, że jeśli coś jest dla was ważne,

your legislators need to know that.

ustawodawcy muszą o tym wiedzieć.

Speak up also with coaching staff.

Porozmawiajcie z trenerami.

Ask about what kind of protective equipment is available.

Zapytajcie, jaki sprzęt ochronny jest dostępny.

What's the budget for protective equipment?

Ile wynosi budżet na ten sprzęt?

How old it is?

Jak stary on jest?

Maybe offer to spearhead a fundraiser to buy new gear.

Może zaoferujcie zainicjonowanie zbiórki pieniężnej

na zakup nowego wyposażenia.

Which brings us to: suit up.

Co prowadzi nas do ubioru -

noście hełm.

Wear a helmet.

The only way to prevent a bad outcome

Jedynym sposobem na zapobieganie złym skutkom,

is to prevent that first injury from happening.

jest zapobieganie pierwszym urazom.

Recently, one of my graduate students, Tom, said,

Ostatnio jeden z moich studentów, Tom,

powiedział,

"Kim, I've decided to wear a bike helmet on the way to class."

"Kim, zdecydowałem się nosić kask rowerowy

na mojej drodze na zajęcia."

And Tom knows that that little bit of foam in a bike helmet

Tom wie, że ta odrobina gąbki w kasku rowerowym,

can reduce the g-force of impact by half.

potrafi zredukować siłę uderzenia o połowę.

Now, I thought it was because I have this totally compelling helmet crusade,

Na początku myślałam, że to

z powodu mojej przekonywującej hełmowej krucjaty,

this epiphany of Tom's.

że to stąd wzięło się owo objawienie Toma.

As it turns out, it occurred to Tom that a $20 helmet

Jak się okazało, dla Toma kask za 20 dolarów

is a good way to protect a $100,000 graduate education.

jest dobrym sposobem na ochornę kosztującej 100,000$ edukacji.

(Laughter)

(Śmiech)

So ...

Więc, czy Vander powinien grać w piłkę?

Should Vander play football?

Nie mogę powiedzieć nie,

I can't say no,

but I can guarantee that every time he leaves the house,

ale mogę zagwarantować,

że za każdym razem, gdy opuszcza dom

that kid's wearing a helmet --

ma na głowie kask --

like, to the car,

czy to na drodze do samochodu,

or at school.

czy też w szkole.

So whether athlete, scholar,

Więc niezależnie, czy jest to sportowiec, naukowiec,

przesadnie chronione dziecko, znerwicowana mama,

overprotected kid, neurotic mom,

or otherwise,

czy inny przypadek,

here's my baby, Vander,

tutaj macie moje dziecko, Vandera,

reminding you

przypominającego wam,

to mind your matter.

by dbać o swoje sprawy.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Oklaski)