Charles Limb: Your brain on improv

74,789 views ・ 2011-01-05

TED


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Michał Drygajło Korekta: Marcin Kasiak
Więc jestem chirurgiem, który studiuje kreatywność
00:16
So I am a surgeon who studies creativity,
0
16045
2473
00:18
and I have never had a patient tell me,
1
18542
2828
ale nigdy żaden pacjent nie powiedział mi:
00:21
"I really want you to be creative during surgery,"
2
21394
2842
"Chcę byś był twórczy podczas tej operacji"
00:24
and so I guess there's a little bit of irony to it.
3
24260
3119
Tak więc myślę, że jest w tym trochę ironii.
00:27
I will say though that, after having done surgery a lot,
4
27403
3300
Aczkolwiek powiem, że po wielu przeprowadzonych operacjach,
00:30
it's similar to playing a musical instrument.
5
30727
2210
jest to podobne do gry na instrumencie muzycznym.
00:32
And for me, this deep and enduring fascination with sound
6
32961
2830
A dla mnie, ten rodzaj głębokiego, trwałego zafascynowania dźwiękiem
00:35
is what led me to both be a surgeon
7
35815
1742
jest tym co popchnęło mnie do bycia chirurgiem
00:37
and to study the science of sound, particularly music.
8
37581
2534
jak i studiowania nauki dotyczącej dźwięku, szczególnie muzyki
Tak więc, postaram się przez najbliższe parę minut opowiedzieć Wam
00:40
I'm going to talk over the next few minutes
9
40139
2049
o swojej karierze
00:42
about my career
10
42212
1291
00:43
in terms of how I'm able to study music
11
43527
2284
w aspekcie tego jak faktycznie jestem w stanie uczyć się o muzyce
00:45
and try to grapple with all these questions
12
45835
2034
i borykać się z tymi pytaniami
00:47
of how the brain is able to be creative.
13
47893
2343
w jaki sposób mózg potrafi być twórczy.
00:50
I've done most of this work at Johns Hopkins University,
14
50260
2630
Większość pracy dokonałem na Uniwersytecie Johna Hopkinsa,
00:52
and at the National Institute of Health where I was previously.
15
52914
2985
ale też w Krajowym Instytucie Zdrowia, gdzie pracowałem wcześniej.
Zamierzam przedstawić niektóre eksperymenty naukowe
00:55
I'll go over some science experiments and cover three musical experiments.
16
55923
3507
i postaram się zająć trzema muzycznymi eksperymentami.
Zacznę od puszczenia Wam filmiku
00:59
I will start off by playing a video for you.
17
59454
2056
A filmik ten jest o Keith Jarrecie, który jest dobrze znanym improwizatorem jazzowym
01:01
This video is of Keith Jarrett, who's a well-known jazz improviser
18
61534
3103
i prawdopodobnie najlepiej znany, przykład ikony
01:04
and probably the most well-known, iconic example
19
64661
2444
kogoś kto podnosi poziom improwizacji na wyżyny.
01:07
of someone who takes improvisation to a higher level.
20
67129
2493
A będzie improwizował cały koncert
01:09
And he'll improvise entire concerts off the top of his head,
21
69646
3139
z tego co mu wpadnie do głowy
01:12
and he'll never play it exactly the same way again,
22
72809
2405
i nigdy nie zagra tego w dokładnie ten sam sposób.
Tak więc, jako forma żywej twórczości,
01:15
so as a form of intense creativity,
23
75238
1985
uważam to za wspaniały przykład.
01:17
I think this is a great example.
24
77247
1618
01:18
And so why don't we go and click the video.
25
78889
2347
Tak więc, czemu nie kliknąć filmiku.
01:21
(Music)
26
81260
4000
(Muzyka)
02:17
(Music ends)
27
137055
2001
Na prawdę wartym zaznaczenia jest, że niesamowita rzecz ma tu miejsce.
02:19
It's really a remarkable thing that happens there.
28
139080
2339
Zawsze - jedynie jako słuchacz, jako fan -
02:21
I've always as a listener, as a fan,
29
141443
1728
Słucham tego i jestem po prostu zdumiony.
02:23
I listen to that, and I'm astounded.
30
143195
1717
02:24
I think -- how can this possibly be?
31
144936
1736
I myślę sobie: jak to jest możliwe?
02:26
How can the brain generate that much information,
32
146696
2291
Jak to jest, że mózg potrafi generować tak dużo informacji,
tak dużo muzyki, spontanicznie?
02:29
that much music, spontaneously?
33
149011
1585
02:30
And so I set out with this concept, scientifically,
34
150620
2616
A więc wyszedłem z taką koncepcją, naukowo,
02:33
that artistic creativity, it's magical, but it's not magic,
35
153260
4351
twórczość artystyczna, jest magiczna, ale magią nie jest.
Mam na myśli, że jest wytworem mózgu.
02:37
meaning that it's a product of the brain.
36
157635
2007
Nie ma wielu ludzi ze śmiercią mózgu tworzących sztukę.
02:39
There's not too many brain-dead people creating art.
37
159666
2434
Tak więc z tą uwagą, że kreatywność artystyczna
02:42
With this notion that artistic creativity is in fact a neurologic product,
38
162124
3631
jest tak naprawdę produktem neurologicznym,
02:45
I took this thesis that we could study it
39
165779
2457
postanowiłem więc zbadać tę tezę,
02:48
just like we study any other complex neurologic process,
40
168260
3114
tak samo jak badamy każdy inny złożony proces neurologiczny.
02:51
and there are subquestions that I put there.
41
171398
2055
I myślę, że kryją się w tym pewne pytania, które tam wcisnąłem.
02:53
Is it possible to study creativity scientifically?
42
173477
2386
Czy na prawdę jest możliwe naukowe studiowanie kreatywności?
02:55
And I think that's a good question.
43
175887
2037
I myślę, że to jest dobre pytanie.
02:57
And I'll tell you that most scientific studies of music,
44
177948
2686
Powiem Wam, że większość naukowych badań nad muzyką
03:00
they're very dense,
45
180658
1518
jest bardzo gęstych.
03:02
and when you go through them,
46
182200
1395
I kiedy je przeczesujesz, bardzo trudno jest rozpoznać w nich muzykę.
03:03
it's very hard to recognize the music in it.
47
183619
2070
03:05
In fact, they seem to be unmusical entirely
48
185713
2219
Tak na prawdę, wydają się być kompletnie niemuzyczne
03:07
and to miss the point of the music.
49
187956
1794
i wydają się gubić cały sens muzyki.
03:09
This brings the second question:
50
189774
1556
I stąd bierze się drugie pytanie:
03:11
Why should scientists study creativity?
51
191354
1882
Po co naukowcy badają kreatywność?
03:13
Maybe we're not the right people to do it.
52
193260
2079
Może nie jesteśmy odpowiednimi ludźmi do tego.
03:15
(Laughter)
53
195363
999
Cóż, może tak być,
03:16
Well it may be, but I will say that, from a scientific perspective,
54
196386
3452
ale jedno powiem, z perspektywy naukowca -
03:19
we talked a lot about innovation today,
55
199862
2018
mówiliśmy dzisiaj dużo o innowacyjności -
03:21
the science of innovation,
56
201904
1332
nauka innowacji,
03:23
how much we understand about how the brain is able to innovate
57
203260
2953
to jak dobrze rozumiemy to jak mózg jest zdolny do innowacji
jest w jego niemowlęctwie.
03:26
is in its infancy,
58
206237
1244
03:27
and truly, we know very little about how we are able to be creative.
59
207505
3467
Faktycznie, niewiele wiemy w jaki sposób jesteśmy w stanie być kreatywni.
03:30
I think that we're going to see,
60
210996
1524
I więc myślę sobie, że zobaczymy
03:32
over the next 10, 20, 30 years,
61
212544
1692
przez następne 10, 20, 30 lat
03:34
a real science of creativity that's burgeoning
62
214260
2171
prawdziwą naukę o kreatywności, która nabiera na sile i w końcu zakwitnie
03:36
and is going to flourish,
63
216455
1201
03:37
Because we now have new methods that can enable us
64
217680
2432
Ponieważ posiadamy teraz metody umożliwiające nam
by wziąć ten proces, jak ta
03:40
to take this process like complex jazz improvisation,
65
220136
2524
złożona improwizacja jazzowa i rygorystycznie go przestudiować.
03:42
and study it rigorously.
66
222684
1374
Tak więc przejdźmy do mózgu.
03:44
So it gets down to the brain.
67
224082
2147
Tak więc każdy z nas ma ten niezwykły mózg,
03:46
All of us have this remarkable brain,
68
226253
1794
który jest słabo zrozumiany, mówiąc delikatnie.
03:48
which is poorly understood, to say the least.
69
228071
2455
03:50
I think that neuroscientists have more questions than answers,
70
230550
4198
Uważam, że neurolodzy
mają dużo więcej pytań niż odpowiedzi.
03:54
and I'm not going to give you answers today,
71
234772
2202
Ja tak samo, nie zamierzam dać Wam dzisiaj wielu odpowiedzi,
03:56
just ask a lot of questions.
72
236998
1361
po prostu zadam mnóstwo pytań.
03:58
And that's what I do in my lab.
73
238383
1507
W rzeczy samej, to jest to, czym się zajmuje w moim laboratorium.
03:59
I ask questions about what is the brain doing to enable us to do this.
74
239914
3314
Zadaję pytania dotyczące tego co robi mózg by być w stanie zrobić coś takiego.
To jest główna metoda, z której korzystam. Nazywa się funkcjonalnym magnetycznym rezonansem jądrowym
04:03
This is the main method that I use. This is functional MRI.
75
243252
2777
Jeśli byliście w skanerze MRI, to jest to prawie to samo,
04:06
If you've been in an MRI scanner, it's very much the same,
76
246053
2723
04:08
but this one is outfitted in a special way to not just take pictures of your brain,
77
248800
3915
ale ten jest wyposażony w szczególny sposób
by nie tylko robić zdjęcia mózgu,
04:12
but to also take pictures of active areas of the brain.
78
252739
2927
ale również robić zdjęcia aktywnych obszarów mózgu.
04:15
The way that's done is by the following:
79
255690
1905
Teraz, sposób w jaki jest to robione jest następujący.
04:17
There's something called BOLD imaging,
80
257619
1810
Jest coś takiego, zwane obrazowaniem BOLD
04:19
which is Blood Oxygen Level Dependent imaging.
81
259453
2399
to jest obrazowanie poziomu utlenionej krwi.
Teraz, gdy jesteś w fMRI skanerze
04:22
When you're in an fMRI scanner, you're in a big magnet
82
262541
2585
jesteś w wielkim magnesie
04:25
that's aligning your molecules in certain areas.
83
265150
2373
który naświetla twoje molekuły w pewnych obszarach.
04:27
When an area of the brain is active, meaning a neural area is active,
84
267547
3719
Gdy jakiś obszar mózgu jest aktywny, znaczy się obszar neuronów jest aktywny,
dostaje on przepływ krwi, który jest wprowadzony do tego obszaru
04:31
it gets blood flow shunted to that area.
85
271290
2238
04:33
That blood flow causes an increase in local blood to that area
86
273552
4350
Ten przepływ krwi powoduje wzrost
ilości krwi w tym obszarze
04:37
with a deoxyhemoglobin change in concentration.
87
277926
2983
ze zmianą stężenia poziomu deoksyhemoglobiny.
04:40
Deoxyhemoglobin can be detected by MRI,
88
280933
2155
deoksyhemoglobina może być wykryta przez MRI
podczas gdy oksyhemoglobina nie może.
04:43
whereas oxyhemoglobin can't.
89
283112
1850
04:44
So through this method of inference --
90
284986
1954
Więc pośrednio poprzez wnioski -
04:46
and we're measuring blood flow, not neural activity --
91
286964
2542
bo mierzymy przepływ krwi, nie aktywność neuronalną -
stwierdzamy, że dany obszar mózgu, który otrzymuje więcej krwi
04:49
we say that an area of the brain that's getting more blood
92
289530
2736
był aktywny podczas tego konkretnego zadania.
04:52
was active during a particular task, and that's the crux of how fMRI works.
93
292290
3542
I to jest sedno tego jak działa fMRI.
I jest używany od lat 90-tych
04:55
And it's been used since the '90s to study really complex processes.
94
295856
3905
do badania na prawdę złożonych procesów.
04:59
I'm going to review a study that I did, which was jazz in an fMRI scanner.
95
299785
3500
Teraz zamierzam pokazać badanie, które przeprowadziłem,
którym był Jazz w fMRI skanerze.
05:03
It was done with a colleague, Alan Braun, at the NIH.
96
303309
2503
A wykonany on był z moim współpracownikiem Alanem Braun, w Krajowym Instytucie Zdrowia.
05:05
This is a short video of how we did this project.
97
305836
2400
Oto krótki filmik o tym jak realizowaliśmy ten projekt.
05:08
(Video) Charles Limb: This is a plastic MIDI piano keyboard
98
308260
2781
(Film) Charles Limb: To jest plastikowy keyboard MIDI
który używamy podczas jazzowego eksperymentu.
05:11
that we use for the jazz experiments.
99
311065
1781
05:12
And it's a 35-key keyboard
100
312870
2053
A jest to 35-klawiszowy keyboard
05:14
designed to fit both inside the scanner,
101
314947
2460
który jest zaprojektowany by się jednocześnie mieścił się w skanerze,
jak i był magnetycznie bezpieczny,
05:17
be magnetically safe,
102
317431
1336
05:18
have minimal interference that would contribute to any artifact,
103
318791
3842
ma minimalną ingerencję
która mogłaby przyczynić się do powstania artefaktu
05:22
and have this cushion so that it can rest on the players' legs
104
322657
2920
i ma też poduszkę, by mogła spokojnie leżeć na nogach grających
05:25
while they're lying down in the scanner, playing on their back.
105
325601
2955
podczas gdy będą oni leżeć w skanerze, grając leżąc na plecach
05:28
It works like this -- this doesn't actually produce any sound.
106
328580
3029
I działa to w ten sposób - to tak właściwie nie produkuje żadnego dźwięku.
05:31
It sends out what's called a MIDI signal --
107
331633
2443
Wysyła coś zwanego sygnałem MIDI -
albo cyfrowym interfejsem instrumentu muzycznego -
05:34
or a Musical Instrument Digital Interface --
108
334100
2049
przez te kable do tego pudła a później do komputera,
05:36
through these wires into the box and then the computer,
109
336173
2661
05:38
which then trigger high-quality piano samples like this.
110
338858
2935
który wtedy załącza próbki pianina wysokiej jakości, jak te.
05:41
(Music)
111
341817
3241
(Muzyka)
(Muzyka)
05:48
(Music)
112
348309
3754
06:07
(Music ends)
113
367593
1975
06:09
OK, so it works.
114
369592
1644
CL: Dobra, tak więc działa.
06:11
And so through this piano keyboard,
115
371260
1976
I dzięki temu keyboardowi
06:13
we have the means to take a musical process and study it.
116
373260
2743
mamy sposób by zacząć proces muzyczny i przebadać go.
Tak więc co robisz gdy już masz taki fajny keyboard?
06:16
So what do you do now that you have this cool piano keyboard?
117
376027
2927
06:18
You can't just say, "It's great we have a keyboard."
118
378978
2445
To nie może być coś pokroju - "Wspaniale, że mamy taki keyboard."
Właściwie to musimy wymyślić jakiś eksperyment naukowy.
06:21
We have to come up with a scientific experiment.
119
381447
2324
Tak więc eksperyment na prawdę opiera się na następującej zasadzie.
06:23
The experiment really rests on the following:
120
383795
2123
06:26
What happens in the brain during something that's memorized and over-learned,
121
386189
3644
Co się dzieje w mózgu podczas czegoś co zostało zapamiętane i nauczone,
06:29
and what happens in the brain during something
122
389857
2155
a co się dzieje w mózgu podczas czegoś
co jest spontanicznie generowane, jest improwizowane,
06:32
that is spontaneously generated, or improvised,
123
392036
2274
w sposób, który ma swój wyraz motoryczny
06:34
in a way that's matched motorically
124
394334
1814
i w funkcji czuciowo-motorycznej niskiego poziomu?
06:36
and in terms of lower-level sensory motor features?
125
396172
2845
Tak więc, mam tu tak zwane paradygmaty.
06:39
I have here what we call the paradigms.
126
399041
2595
06:41
There's a scale paradigm, which is playing a scale up and down, memorized,
127
401660
3496
Jest paradygmat skali, który jest po prostu skalą graną w górę i w dół, na pamięć.
A jest też improwizacja na bazie skali --
06:45
then there's improvising on a scale,
128
405180
1734
06:46
quarter notes, metronome, right hand --
129
406938
2037
ćwierćnuty, metronom, prawa ręka --
06:48
scientifically very safe,
130
408999
1571
naukowo bardzo bezpieczne,
06:50
but musically really boring.
131
410594
1873
ale muzycznie bardzo nudzące.
06:52
Then there's the bottom one, which is called the jazz paradigm.
132
412491
2971
A jest też ten ostatni, zwany paradygmatem jazzowym.
Tak więc, to co zrobiliśmy to przyprowadziliśmy profesjonalnych muzyków jazzowych do KIZ
06:55
So we brought professional jazz players to the NIH,
133
415486
2404
i daliśmy im do zapamiętania kawałek muzyki po lewej, dolnej lewej --
06:57
and we had them memorize this piece of music on the lower-left,
134
417914
2953
to ten, który słyszeliście grany przeze mnie --
07:00
which is what you heard me playing --
135
420891
1818
i później improwizowali do tej samej zmiany akordu.
07:02
and we had them improvise to the same chord changes.
136
422733
2493
I jeśli wciśniesz tą ikonę po prawej na dole,
07:05
And if you can hit that lower-right sound icon,
137
425250
2208
to jest przykład tego co zostało zapisane w skanerze.
07:07
that's an example of what was recorded in the scanner.
138
427482
2828
(Muzyka)
07:10
(Music)
139
430334
3730
07:35
(Music ends)
140
455064
2001
Tak więc, podsumowując, nie jest to może najbardziej naturalne środowisko,
07:37
In the end, it's not the most natural environment,
141
457089
2416
ale są oni w stanie grać prawdziwą muzykę.
07:39
but they're able to play real music.
142
459529
1906
Słuchałem tej solówki 200 razy,
07:41
And I've listened to that solo 200 times,
143
461459
1971
i ciągle mi się podoba.
07:43
and I still like it.
144
463454
1177
07:44
And the musicians were comfortable in the end.
145
464655
2387
A muzycy, koniec końców czuli się komfortowo.
A więc najpierw zmierzyliśmy ilość nut.
07:47
We first measured the number of notes.
146
467066
1824
07:48
Were they playing more notes when they were improvising?
147
468914
2657
Czy faktycznie grali dużo więcej nut podczas improwizowania?
To nie o to chodziło.
07:51
That was not what was going on.
148
471595
1590
I wtedy spojrzeliśmy na aktywność mózgu.
07:53
And then we looked at the brain activity.
149
473209
1985
Postaram się Wam to streścić.
07:55
I will try to condense this for you.
150
475218
1808
To są mapy kontrastu, pokazujące objęcie
07:57
These are contrast maps that are showing subtractions between what changes
151
477050
3480
pomiędzy tym co się zmienia gdy improwizujesz
08:00
when you're improvising vs. when you're doing something memorized.
152
480554
3096
kontra gdy robisz coś zapamiętanego.
08:03
In red is an area that's active in the prefrontal cortex,
153
483674
2785
Na czerwono jest obszar aktywny w korze przedczołowej,
przedniego płata mózgu.
08:06
the frontal lobe of the brain,
154
486483
1459
08:07
and in blue is this area that was deactivated.
155
487966
2179
A na niebiesko jest obszar który został dezaktywowany.
Tak więc mamy ten centralny obszar zwany środkową korą przedczołową
08:10
So we had this focal area called the medial prefrontal cortex
156
490169
2876
którego aktywność poszła w górę.
08:13
that went way up in activity.
157
493069
1387
Mamy tę tablicę rozdzielczą obszaru zwanego boczną korą przedczołową
08:14
We had this broad patch of area called the lateral prefrontal cortex
158
494480
3230
która bardzo obniżyła swoją aktywność, i podsumuję to dla was tutaj.
08:17
that went way down in activity,
159
497734
1525
08:19
I'll summarize that for you.
160
499283
1488
Teraz te tutaj to są wielofunkcyjne obszaru mózgu.
08:20
These are multifunctional areas of the brain,
161
500795
2108
Jak zwykłem mówić, nie są to jazzowe obszary mózgu.
08:22
these are not the jazz areas of the brain.
162
502927
2155
Zajmują się całym mnóstwem rzeczy
08:25
They do a whole host of things
163
505106
1928
odnoszących się do autorefleksji,
08:27
that have to do with self-reflection,
164
507058
1859
08:28
introspection, working memory etc.
165
508941
2360
introspekcji, pamięci roboczej, i tak dalej.
Prawdziwa sumienność jest usadowiona w przednim płacie.
08:31
Really, consciousness is seated in the frontal lobe.
166
511325
2487
08:33
But we have this combination
167
513836
2034
Ale mamy tę kombinację
08:35
of an area that's thought to be involved in self-monitoring, turning off,
168
515894
3449
obszaru który uważany jest za zaangażowany w auto monitoring, który jest wyłączany
oraz ten obszar który uważa się za autobiograficzny,
08:39
and this area that's thought to be autobiographical,
169
519367
2463
lub wyrażania się, który się włącza.
08:41
or self-expressive, turning on.
170
521854
1535
I myślimy, przynajmniej wstępnie --
08:43
We think, at least in this preliminary --
171
523413
2071
To jest tylko jedno badanie. Jest prawdopodobnie błędne.
08:45
it's one study; it's probably wrong, but it's one study --
172
525508
2753
Ale to jest jedno badanie.
08:48
(Laughter)
173
528285
1039
Myślimy przynajmniej, że sensowną hipotezą
08:49
we think that at least a reasonable hypothesis
174
529348
2731
jest to, że aby być twórczym,
08:52
is that, to be creative,
175
532103
1161
08:53
you should have this weird dissociation in your frontal lobe.
176
533288
2876
musisz mieć tę dziwną dysocjację w swoim przednim płacie.
Jeden obszar włącza się, a duży obszar się wyłącza,
08:56
One area turns on, and a big area shuts off,
177
536188
2524
tak abyś nie był zachowawczy, tak abyś był skłonny popełniać błędy,
08:58
so that you're not inhibited, you're willing to make mistakes,
178
538736
2938
tak abyś ciągle nie blokował
09:01
so that you're not constantly shutting down
179
541698
2168
tych wszystkich generatywnych impulsów.
09:03
all of these new generative impulses.
180
543890
1925
09:05
Now a lot of people know that music is not always a solo activity --
181
545839
3445
Teraz, sporo ludzi wie, że muzyka nie zawsze jest jednoosobową czynnością --
czasami jest grana komunikatywnie.
09:09
sometimes it's done communicatively.
182
549308
1720
Tak więc następnym pytaniem było:
09:11
The next question was:
183
551052
1184
09:12
What happens when musicians are trading back and forth,
184
552260
2572
Co się dzieje podczas wymiany pomiędzy muzykami,
09:14
something called "trading fours,"
185
554856
1613
czegoś co się zwie wymianą czwórek,
09:16
which is something they do normally in a jazz experiment.
186
556493
2823
co jest czymś zupełnie normalnym w eksperymencie jazzowym?
Tak więc, to jest dwunastotaktowy blues.
09:19
So this is a 12-bar blues,
187
559340
1413
09:20
and I've broken it down into four-bar groups,
188
560777
2109
A podzieliłem go na czterotaktowy,
09:22
so you would know how you would trade.
189
562910
1812
tak byś wiedział jak się wymieniać.
09:24
We brought a musician into the scanner, same way,
190
564746
2286
Teraz, to co zrobiliśmy to przyprowadziliśmy muzyka do skanera -- w ten sam sposób --
daliśmy mu tekst do zapamiętania
09:27
had them memorize this melody
191
567056
1412
09:28
then had another musician out in the control room
192
568492
2566
a później posadziliśmy kolejnego muzyka w sali kontrolnej
wymieniającego się z tamtym w formie interakcji.
09:31
trading back and forth interactively.
193
571082
1969
09:33
So this is a musician, Mike Pope,
194
573075
2624
Tak więc, to jest Mike Pope, jest muzykiem,
09:35
one of the world's best bassists and a fantastic piano player.
195
575723
3086
jeden z najlepszych basistów na świecie i wspaniały klawiszowiec.
09:38
(Music)
196
578833
6259
Więc, teraz on gra kawałek
09:45
He's now playing the piece that we just saw
197
585116
2366
który właśnie obejrzeliśmy
09:47
a little better than I wrote it.
198
587506
1730
trochę lepszy od tego, który ja napisałem.
09:49
(Video) CL: Mike, come on in.
199
589260
1766
(Film) CL: Mike, wchodź. (Mężczyzna: Niech moc będzie z Tobą.)
09:51
Mike Pope: May the force be with you.
200
591050
1770
Pielęgniarka: Nie masz nic w kieszeniach, zgadza się Mike?
09:52
Nurse: Nothing in your pockets, Mike?
201
592844
1766
Mike Pope: Nie. Kieszenie mam puste. (Pielęgniarka: W porządku.)
09:54
MP: No. Nothing's in my pockets.
202
594634
1543
10:05
CL: You have to have the right attitude to agree to do it.
203
605837
2778
CL: Musisz mieć odpowiednie nastawienie by się na to zgodzić.
(Śmiech)
10:08
(Laughter)
204
608639
1256
10:09
It's kind of fun, actually.
205
609919
1815
Całkiem to zabawne.
10:11
(Music)
206
611758
1599
A teraz pogramy sobie między sobą.
10:13
Now we're playing back and forth.
207
613381
1699
On tam jest. Możecie zobaczyć tam jego nogi.
10:15
He's in there. You can see his legs up there.
208
615104
2212
10:17
(Music)
209
617340
1342
10:18
And then I'm in the control room here, playing back and forth.
210
618706
3190
A jestem tu, w pokoju kontrolnym, grając w tę i z powrotem.
10:21
(Music)
211
621920
7000
(Muzyka)
10:31
(Music ends)
212
631390
1150
10:33
(Video) Mike Pope: This is a pretty good representation
213
633260
3344
(Film) Mike Pope: To całkiem dobra reprezentacja
10:36
of what it's like.
214
636628
1784
tego jak to jest.
10:38
And it's good that it's not too quick.
215
638436
2000
I to dobrze, że nie jest to zbyt szybkie.
10:40
The fact that we do it over and over again
216
640460
2579
Fakt, że ciągle to powtarzamy
pozwala Ci zaaklimatyzować się do otoczenia.
10:43
lets you acclimate to your surroundings.
217
643063
3270
Tak więc najtrudniejsza okazuje się kwestia kinestetyki,
10:47
So the hardest thing for me was the kinesthetic thing,
218
647293
2658
10:49
looking at my hands through two mirrors,
219
649975
3261
patrzenie na moje ręce
poprzez dwa lustra,
10:53
laying on my back,
220
653260
1976
leżąc na plecach
10:55
and not able to move at all except for my hand.
221
655260
2678
jednocześnie nie być w stanie w ogóle się poruszać, z wyjątkiem rąk.
10:57
That was challenging.
222
657962
1872
Było to wyzwaniem.
10:59
But again --
223
659858
1150
Ale znowu,
były chwile, na bank,
11:02
there were moments, for sure --
224
662212
2786
były momenty
11:05
(Laughter)
225
665022
1001
11:06
there were moments of real, honest-to-God musical interplay, for sure.
226
666047
4363
prawdziwej, klnę się na Boga, muzycznej współpracy, na bank.
CL: Na tym etapie, potrzebujemy paru chwil.
11:11
CL: At this point, I'll take a few moments.
227
671046
2002
A to co tu widzicie --
11:13
So what you're seeing here --
228
673072
1881
11:14
and I'm doing a cardinal sin in science,
229
674977
2077
Popełniam kardynalny grzech naukowca,
czyli pokazuje wam wstępne dane.
11:17
which is to show you preliminary data.
230
677078
1810
11:18
This is one subject's data.
231
678912
1753
To są dane od jednego obiektu.
11:20
This is, in fact, Mike Pope's data.
232
680689
1747
To są, prawdę mówiąc, dane Mike Pope.
11:22
So what am I showing you here?
233
682460
1476
Tak więc co ja Wam tu pokazuje?
11:23
When he was trading fours with me, improvising vs. memorized,
234
683960
4111
Gdy wymieniał się czwórkami ze mną, improwizacja kontra pamięć,
jego obszar odpowiedzialny za język zapalił się, tzw. obszar Broca,
11:28
his language areas lit up, his Broca's area,
235
688095
2749
11:30
in the inferior frontal gyrus on the left.
236
690868
2062
to jest niższy przedni zakręt po lewej stronie.
11:32
He had it also homologous on the right.
237
692954
1909
Właściwie to miał też homologiczny na prawej.
11:34
This is an area thought to be involved in expressive communication.
238
694887
3159
A obszar ten, uważa się, że odpowiada za ekspresywną komunikację.
Ten cały pogląd, że muzyka jest językiem,
11:38
This whole notion that music is a language --
239
698070
2128
cóż, mogą być ku temu podstawy neurologiczne, w rzeczy samej,
11:40
maybe there's a neurologic basis to it after all,
240
700222
2299
11:42
and we can see it when two musicians are having a musical conversation.
241
702545
3354
i możemy to zobaczyć gdy dwóch muzyków prowadzi muzyczną rozmowę.
11:45
So we've done this on eight subjects now,
242
705923
1973
I tak, zrobiliśmy to właściwie już na ośmiu podmiotach,
11:47
and we're getting all the data together,
243
707920
1929
i jesteśmy w trakcie zbierania wszystkich danych.
11:49
hopefully we'll have something to say about it meaningfully.
244
709873
2825
Mamy więc nadzieję, że będziemy mieli do powiedzenia coś znaczącego.
Teraz gdy myślę o improwizacji i o języku, co jest następne?
11:52
Now when I think about improvisation and the language, what's next?
245
712722
3243
Rap oczywiście, rap --
11:55
Rap, of course, rap -- freestyle.
246
715989
2247
freestyle.
11:58
I've always been fascinated by freestyle.
247
718260
2747
Tak więc zawsze byłem zafascynowany freestyle'em.
A więc idźmy dalej i puśćmy ten filmik.
12:01
And let's play this video.
248
721031
1513
12:02
(Video) Mos Def: Brown skin I be, standing five-ten I be
249
722568
2838
(Film) Mos Def: ♫ brązową skórą będę, stojąc w mych butach będę ♫
♫ dając czadu będę, w twoim są-sie-dztwie ♫
12:05
Rockin' it when I be, in your vicinity
250
725430
2022
12:07
Whole-style synergy, recognize symmetry
251
727476
3020
♫ synergia całościowego stylu, rozpoznaj tę symetrię ♫
♫ dalej, spróbuj mnie zranić, złamię ich chemicznie ♫
12:10
Go and try to injure me, broke 'em down chemically
252
730520
2334
12:12
Ain't the number 10 MC, talk about how been I be
253
732878
2429
♫ nie jestem M.C. numer 10, mówiąc o tym ja się mam ♫
♫ wystylizowany jak Kennedy, późny jak za 10 trzecia ♫
12:15
Styled it like Kennedy, late like a 10 to three
254
735331
2398
12:17
When I say when I be, girls say bend that key cut
255
737753
2818
♫ Kiedy powiem kiedy będę, dziewczyny mówią nagnij limit wejściówek ♫
12:20
CL: So there's a lot of analogy
256
740595
1818
CL: I tak więc jest sporo analogii
12:22
between what takes place in freestyle rap and jazz.
257
742437
2456
pomiędzy tym co ma miejsce we freestyle rapie i jazzie.
12:24
There are a lot of correlates between the two forms of music,
258
744917
2917
Jest, w rzeczy samej, dużo korelacji pomiędzy tymi dwoma formami muzyki
Myślę o różnych okresach czasu.
12:27
I think, in different time periods, in lot of ways,
259
747858
2447
Na wiele sposobów, rap pełni wiele takich samych funkcji społecznych
12:30
rap serves the same social function that jazz used to serve.
260
750329
2831
które kiedyś pełnił jazz.
Tak więc, jak zbadasz naukowo rap?
12:33
So how do you study rap scientifically?
261
753184
1893
Moi współpracownicy podejrzewali u mnie obłęd,
12:35
And my colleagues think I'm crazy, but I think it's very viable.
262
755101
3135
ale ja myślę, że jest to jak najbardziej wykonalne.
12:38
This is what you do:
263
758260
1227
Tak więc, robisz tak: dajesz freestyle'owcowi
12:39
You have a freestyle artist come and memorize a rap
264
759511
2747
do zapamiętania tekst który mu napisałeś,
12:42
that you write for them,
265
762282
1221
którego nigdy wcześniej nie słyszał,
12:43
that they've never heard before, and then you have them freestyle.
266
763527
3432
a później dajesz im możliwość freestylu.
12:46
So I told my lab members that I would rap for TED,
267
766983
2418
Więc powiedziałem członkom mojego laboratorium, że zarapuję dla TED,
a oni: "Nie ma mowy."
12:49
and they said, "No, you won't."
268
769425
1642
I wtedy pomyślałem --
12:51
And then I thought --
269
771091
1203
12:52
(Laughter)
270
772318
1316
(Oklaski)
12:53
(Applause)
271
773658
5726
Ale chodzi o to.
12:59
But here's the thing.
272
779408
1280
13:00
With this big screen, you can all rap with me. OK?
273
780712
2901
Dzięki temu wielkiemu ekranowi, możecie wszyscy rapować razem ze mną. Dobra?
13:03
So what we had them do
274
783637
1844
Tak więc do czego ich nakłoniliśmy
13:05
was memorize this lower-left sound icon, please.
275
785505
2596
to by zapamiętali, tę ikonkę niżej po lewej proszę.
Są to warunki kontrolne. To jest to co zapamiętali.
13:08
This is the control condition. This is what they memorized.
276
788125
2893
Komputer: ♫ Pamięć, walnięcie. ♫
13:11
Computer: Memory, thump.
277
791042
2033
CL: ♫ Walnięcie bitu, w znanej powtórce ♫
13:13
CL: Thump of the beat in a known repeat
278
793099
2137
13:15
Rhythm and rhyme, they make me complete
279
795260
2976
♫ Rytm i rym, uzupełniają mnie ♫
13:18
The climb is sublime when I'm on the mic
280
798260
2096
♫ Wspinaczka jest sublimowana gdy jestem na mikrofonie ♫
13:20
Spittin' rhymes that hit you like a lightning strike
281
800380
2556
♫ Pluję rymami, które uderzają w Ciebie jak piorun ♫
13:22
Computer: Search.
282
802960
1164
♫ Szukam prawdy w tym odwiecznym zadaniu ♫
13:24
CL: I search for the truth in this eternal quest
283
804148
2344
♫ Moja pasja to nie moda, widzisz jak jestem ubrany ♫
13:26
My passion's not fashion, you can see how I'm dressed
284
806516
2730
♫ Psychopatyczne myśli, lęgną się w mojej głowie ♫
13:29
Psychopathic words in my head appear
285
809270
1966
13:31
Whisper these lyrics only I can hear
286
811260
2238
♫ Szepczą ten tekst, który tylko ja słyszę ♫
13:33
Computer: Art.
287
813522
1172
13:34
CL: The art of discovering and that which is hovering
288
814718
2630
♫ Sztuka odkrywania i tego co jest zawieszone ♫
♫ W mym umyśle, jest nieograniczone ♫
13:37
Inside the mind of those unconfined
289
817372
1864
13:39
All of these words keep pouring out like rain
290
819260
2976
♫ Wszystkie te słowa wylewają się jak deszcz ♫
13:42
I need a mad scientist to check my brain
291
822260
2735
♫ Potrzebuje szalonego naukowca by przebadał mi mózg ♫
13:45
Computer: Stop.
292
825019
1307
(Oklaski)
13:46
(Applause)
293
826350
7000
Gwarantuje Wam, to się więcej nie powtórzy.
13:55
I guarantee you that will never happen again.
294
835530
2174
13:57
(Laughter)
295
837728
1941
(Śmiech)
13:59
So now, what's great about these free-stylers,
296
839693
2188
Tak więc, to co jest fajne w tych free-style'owcach
14:01
they will get cued different words.
297
841905
1862
że otrzymają różne słowa - wskazówki.
14:03
They don't know what's coming,
298
843791
1444
Nie wiedzą co nadchodzi, to co usłyszą weźmie ich z zaskoczenia.
14:05
but they'll hear something off the cuff.
299
845259
1916
Daj dalej i wciśnij tę ikonkę po prawej.
14:07
Go hit that right sound icon,
300
847199
1409
Otrzymają nakierowanie tymi oto trzema słowami w ramkach: 'jak', 'nie' oraz 'głowa'.
14:08
there will be cued three square words: like, not and head.
301
848632
2720
Nie wiedzą co nadchodzi.
14:11
He doesn't know what's coming. Computer: Like.
302
851376
2154
Freestyle-owiec: ♫ Jestem jak swego rodzaju [niewyraźnie] ♫
14:13
Freestyler: I'm like some kind of
303
853554
1770
♫ [niewyraźne] pozaziemski, w niebiańskim znaczeniu ♫
14:15
extraterrestrial, celestial scene
304
855348
2229
14:17
Back in the days, I used to sit in pyramids and meditate
305
857601
2837
♫ Swego czasu, siadywałem na piramidach pomedytować ♫
14:20
With two microphones -- Computer: Head
306
860462
2173
♫ Wraz z dwoma mikrofonami wiszącymi mi nad głową ♫
14:22
hovering over my head
307
862659
1334
♫ Sprawdź czy dalej słyszę, choć pluję tym dźwiękiem ♫
14:24
See if I could still listen,
308
864017
1363
14:25
spittin' off the sound
309
865404
1287
14:26
See what you grinning
310
866715
1185
♫ Widzisz jak zacieszasz ♫
14:27
I teach the children in the back of the classroom
311
867924
2425
♫ To ja nauczam dzieciaki na tyłach sali ♫
14:30
About the message of apocalyptical
312
870373
2397
♫ O przesłaniu apokaliptycznym ♫
14:32
Computer: Not.
313
872794
1160
14:33
Not really though, 'cause I've got to keep it simple
314
873978
2628
♫ Nie myślałeś, bo nie komplikowałem sprawy ♫
14:36
instrumental
315
876630
1606
♫ [niewyraźne] instrumentalny ♫
14:38
Detrimental playing Super Mario
316
878260
2976
♫ Szkodliwy grający w Super Mario ♫
14:41
boxes [unclear] hip hop
317
881260
3153
♫ [niewyraźne] pudła [niewyraźne] hip hop ♫
14:44
Computer: Stop.
318
884437
1420
14:45
CL: It's an incredible thing that's taking place.
319
885881
2311
CL: Raz jeszcze, niesamowita rzecz ma tu miejsce.
On robi coś, co neurologicznie, jest niesamowite.
14:48
It's doing something neurologically remarkable.
320
888216
2226
To czy lubisz, czy też nie, tę muzykę, jest nieważne.
14:50
Whether or not you like the music is irrelevant.
321
890466
2316
W aspekcie kreatywności, fenomenalna rzecz.
14:52
Creatively speaking, it's just a phenomenal thing.
322
892806
2401
A to jest krótki filmik o tym jak wyglądało na miejscu.
14:55
This is a short video of how we do this in a scanner.
323
895231
2516
(Śmiech)
14:57
[fMRI of Hip-Hop Rap]
324
897771
1515
14:59
(Laughter)
325
899310
1136
(Film) CL: Jesteśmy razem z Emanuelem.
15:00
(Video) CL: We're here with Emmanuel.
326
900470
1774
CL: Zostało to nagrane w skanerze, tak przy okazji.
15:02
CL: That was recorded in the scanner, by the way.
327
902268
2306
(Film) CL: A to Emanuel w skanerze.
15:04
(Video) CL: That's Emmanuel in the scanner.
328
904598
2109
Właśnie zapamiętał dla nas rymy.
15:07
He's just memorized a rhyme for us.
329
907260
2000
15:10
[Control Condition Memorized Verses]
330
910302
2683
Emanuel: ♫ Od samego początku, bez powtórek ♫
15:13
Emmanuel: Top of the beat with no repeat
331
913009
2227
15:15
Rhythm and rhyme make me complete
332
915260
2976
♫ Rytm i tym uzupełniają mnie ♫
15:18
Climb is sublime when I'm on the mic
333
918260
2976
♫ Wspinaczka jest sublimowana gdy jestem na mikrofonie ♫
15:21
Spittin' rhymes that'll hit you like a lightning strike
334
921260
2774
♫ Pluję rymami, które walą w Ciebie niczym piorun ♫
♫ Szukam tej prawdy, w odwiecznym zadaniu ♫
15:24
Computer: Search.
335
924058
1158
15:25
I search for the truth in this eternal quest
336
925240
2260
♫ Pasuję z mody; widzisz jak jestem ubrany ♫
15:27
I'm passing on fashion; you can see how I'm dressed
337
927524
2576
CL: Dobra. Zatrzymam to tutaj. Co więc widzimy w jego mózgu?
15:30
CL: I'm going to stop that there; so what do we see in his brain?
338
930124
3063
Tak właściwie to są mózgi czterech raperów.
15:33
This is four rappers' brains.
339
933211
1658
15:34
And we do see language areas lighting up,
340
934893
2036
I co tu widzimy, widzimy, że językowy obszar zaświecił się,
15:36
but then, eyes closed --
341
936953
1283
ale również -- oczy zamknięte --
15:38
when you are freestyling vs. memorizing,
342
938260
3313
gdy improwizujesz w odróżnieniu do zapamiętywania,
15:41
you've got major visual areas lighting up.
343
941597
2154
twój główny wizualny obszar zapala się.
15:43
You've got major cerebellar activity, which is involved in motor coordination.
344
943775
3689
Masz główny klinowo-móżdżkowy obszar aktywny, który odpowiedzialny jest za koordynacje motoryczną
Wykazujesz wzmożoną pracę mózgu, gdy wykonujesz te porównywane zadania,
15:47
You have heightened brain activity when you're doing a comparable task,
345
947488
3356
gdy jedno zadanie jest twórczością, a to drugie jest zapamiętane.
15:50
when that one task is creative and the other task is memorized.
346
950868
2958
15:53
It's very preliminary, but I think it's kind of cool.
347
953850
2784
To jest bardzo wstępne, ale myślę, że na swój sposób jest fajne.
Tak więc by podsumować, mamy wiele pytań do postawienia.
15:56
To conclude, we've got a lot of questions to ask,
348
956658
2308
15:58
and like I said, we'll ask questions here, not answer them.
349
958990
2905
I tak jak powiedziałem, tutaj zadajemy pytania, nie odpowiemy na nie.
16:01
But we want to get at the root of what is creative genius neurologically,
350
961919
3451
Ale chcemy dotrzeć do sedna czym jest geniusz twórczości, neurologicznie.
I myślę, dzięki tym metodom, zbliżamy się do tego punktu.
16:05
and I think, with these methods, we're getting close.
351
965394
2557
16:07
And I think, hopefully in the next 10, 20 years,
352
967975
2303
I z nadzieją myślę o następnych 10, 20 latach
że zobaczycie prawdziwe, znaczące badania
16:10
you'll see real, meaningful studies
353
970302
1897
które powiedzą, ze nauka uchwyciła sztukę,
16:12
that say science has to catch up to art,
354
972223
3013
16:15
and maybe we're starting now to get there.
355
975260
2388
i może właśnie my zaczynamy teraz tam zmierzać.
16:17
Thank you for your time, I appreciate it.
356
977672
1998
Tak więc chcę podziękować Wam za wasz czas. Doceniam to.
16:19
(Applause)
357
979694
4008
(Oklaski)
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7