Fabien Cousteau: What I learned from spending 31 days underwater

Tłumaczenie: Katarzyna Silny Korekta: Sylvester Maleszka

I have a confession to make.

Muszę się do czegoś przyznać.

I am addicted to adventure,

Jestem uzależniony od przygody

and as a young boy,

i jako mały chłopiec

I would rather look outside the window

wolałem raczej wyglądać za okno i patrzeć

at the birds in the trees and the sky

na ptaki na drzewach i na niebo

than looking at that two-dimensional

niż na dwuwymiarową,

chalky blackboard where time stands still

zapisaną kredą tablicę, gdzie czas stoi w miejscu,

and even sometimes dies.

a czasami nawet zamiera.

My teachers thought there was something wrong

Moi nauczyciele myśleli,

with me because I wasn't paying attention in class.

że coś jest ze mną nie tak, bo nie uważałem na lekcjach.

They didn't find anything specifically wrong with me,

Nie znaleźli żadnych szczególnych problemów

other than being slightly dyslexic because I'm a lefty.

poza nieznaczną dysleksją, ponieważ jestem leworęczny.

But they didn't test for curiosity.

Ale nie sprawdzali oni ciekawości świata.

Curiosity, to me,

Ciekawość, dla mnie,

is about our connection

polega na naszym kontakcie

with the world, with the universe.

ze światem, wszechświatem.

It's about seeing what's around that next coral head

Na dostrzeganiu, co jest za koralowcem albo kolejnym drzewem

or what's around that next tree,

i poznawaniu nie tylko naszego otoczenia, ale nas samych.

and learning more not only about our environment

but about ourselves.

Now, my dream of dreams,

Moje największe marzenie:

I want to go explore the oceans of Mars,

chcę zbadać oceany na Marsie,

but until we can go there,

ale zanim będzie to możliwe,

I think the oceans still hold

myślę, że nasze oceany wciąż skrywają

dość sporo sekretów.

quite a few secrets.

As a matter of fact,

Prawdę mówiąc,

if you take our planet as the oasis in space that it is

jeśli potraktować naszą planetę jako oazę w kosmosie, którą przecież jest,

and dissect it into a living space,

i rozpatrzyć ją jako zamieszkane strefy,

the ocean represents over 3.4 billion

ocean reprezentuje 3,4 miliarda kilometrów sześciennych objętości,

cubic kilometers of volume, within which

we've explored less than five percent.

z których zbadaliśmy mniej niż pięć procent.

And I look at this, and I go, well,

Patrzę na to i myślę, cóż,

there are tools to go deeper, longer and further:

są przyrządy, które pozwalają wniknąć weń głębiej, dalej i na dłużej:

submarines, ROVs, even Scuba diving.

łodzie podwodne, zdalnie sterowane pojazdy podwodne, nawet akwalung.

But if we're going to explore the final frontier

Ale jeśli zamierzamy zbadać ostatnie nieznane terytoria

on this planet, we need to live there.

tej planety, musimy tam zamieszkać.

We need to build a log cabin, if you will,

Po prostu, w sensie niedosłownym, zbudować dom na dnie morza.

at the bottom of the sea.

And so there was a great curiosity in my soul

Wypełniała mnie wielka ciekawość,

when I went to go visit a TED [Prize winner]

kiedy poszedłem odwiedzić koleżankę z TED,

by the name of Dr. Sylvia Earle.

panią doktor Sylvię Earle.

Maybe you've heard of her.

Może o niej słyszeliście.

Two years ago, she was staked out

Dwa lata temu stacjonowała

at the last undersea marine laboratory

w ostatnim podwodnym laboratorium morskim

to try and save it,

i starała się je uratować,

to try and petition

złożyła petycję,

for us not to scrap it

by nie zostało rozebrane i przeniesione na ląd.

and bring it back on land.

We've only had about a dozen or so

Mieliśmy zaledwie około dwunastu laboratoriów naukowych na dnie morza.

scientific labs at the bottom of the sea.

There's only one left in the world:

Tylko jedno istnieje nadal:

it's nine miles offshore

14 km od brzegu i 20 metrów pod wodą.

and 65 feet down.

It's called Aquarius.

Nazywa się Aquarius.

Aquarius, in some fashion,

Aquarius, w pewnym sensie,

is a dinosaur,

jest dinozaurem,

an ancient robot chained to the bottom,

starożytnym robotem przykutym do dna,

this Leviathan.

Lewiatanem.

In other ways, it's a legacy.

Z innej strony, to spuścizna.

And so with that visit, I realized that my time is short

Z tą wizytą zdałem sobie sprawę, że mam mało czasu

if I wanted to experience

jeśli chcę doświadczyć,

what it was like to become an aquanaut.

jak to jest być akwanautą.

When we swam towards this after many

Kiedy płynęliśmy tam,

moons of torture and two years of preparation,

po wielu miesiącach tortur i dwóch latach przygotowań,

this habitat waiting to invite us

ta czekająca na naszą wizytę siedziba

was like a new home.

była jak nowy dom.

And the point of going down to

Celem zejścia pod wodę

and living at this habitat was not to stay inside.

i życia w tej siedzibie nie było pozostanie wewnątrz.

It wasn't about living at something the size of a school bus.

Nie chodziło o mieszkanie w czymś wielkości szkolnego autobusu.

It was about giving us the luxury of time

Chodziło o doświadczenie satysfakcji

outside to wander, to explore,

bycia na zewnątrz, by włóczyć się, odkrywać,

to understand more about this oceanic final frontier.

by lepiej zrozumieć tę oceaniczną rubież.

We had megafauna come and visit us.

Odwiedzała nas megafauna.

This spotted eagle ray is a fairly common sight in the oceans.

Ten orleń cętkowany jest powszechnym widokiem w oceanach.

But why this is so important,

Pokazuję to zdjęcie dlatego,

why this picture is up,

is because this particular animal brought his friends around,

że ten konkretny osobnik przyprowadził ze sobą znajomych

and instead of being the pelagic animals that they were,

i pomimo tego, iż są one zwierzętami morskimi,

they started getting curious about us,

zaczęły się interesować nami,

these new strangers that were moving into the neighborhood,

nowymi nieznajomymi, którzy wprowadzili się na ich teren

doing things with plankton.

i robili coś z planktonem.

We were studying all sorts of animals and critters,

Badaliśmy różne rodzaje zwierząt i stworzonek,

and they got closer and closer to us,

a one zbliżały się coraz bardziej,

and because of the luxury of time,

i dlatego, że byliśmy tam fizycznie obecni,

these animals, these residents of the coral reef,

te zwierzęta, mieszkańcy rafy koralowej,

were starting to get used to us,

zaczęły się do nas przyzwyczajać.

and these pelagics that normal travel through stopped.

Zwierzęta morskie, które zazwyczaj przepływają obok, zatrzymały się.

This particular animal actually circled

Ten konkretny osobnik pojawiał się

for 31 full days during our mission.

przez wszystkie 31 dni naszej misji.

So mission 31 wasn't so much

Misja 31 nie polegała na biciu rekordów.

about breaking records.

It was about that human-ocean connection.

Chodziło o związek człowieka z oceanem.

Because of the luxury of time, we were able

Dzięki zasobom spędzonego tam czasu

to study animals such as sharks and grouper

mogliśmy badać zwierzęta takie jak rekiny i graniki

in aggregations that we've never seen before.

w grupach wcześniej niespotykanych.

It's like seeing dogs and cats behaving well together.

To jak zobaczenie żyjących w zgodzie psów i kotów.

Even being able to commune with animals

Mogliśmy nawet obcować ze zwierzętami

that are much larger than us,

znacznie od nas większymi,

such as this endangered goliath grouper

jak ten zagrożony wyginięciem Granik olbrzymi,

who only still resides in the Florida Keys.

który obecnie zamieszkuje jedynie archipelag Florida Keys.

Of course, just like any neighbor,

Oczywiście, jak każdy sąsiad,

after a while, if they get tired,

po jakimś czasie, gdy się znudzą,

the goliath grouper barks at us,

warczą na nas,

and this bark is so powerful

i to wibrowanie jest tak potężne,

that it actually stuns its prey before it aspirates it all

że ogłusza ofiarę, nim zostanie pochłonięta,

within a split second.

w ułamku sekundy.

For us, it's just telling us to go back

Ale dla nas to tylko sygnał, że musimy dać im spokój i wrócić do siedziby.

into the habitat and leave them alone.

Now, this wasn't just about adventure.

Nie tu chodziło tylko o przygodę.

There was actually a serious note to it.

Chodziło o coś bardzo ważnego.

We did a lot of science, and again, because of the luxury of time,

Wiele zbadaliśmy i dzięki dużej ilości czasu,

we were able to do over three years of science

mogliśmy wykonać trzy lata badań

in 31 days.

podczas 31 dni.

In this particular case, we were using a PAM,

W tym konkretnym przypadku, używaliśmy PAM,

or, let me just see if I can get this straight,

zobaczmy czy powiem to poprawnie,

a Pulse Amplitude Modulated Fluorometer.

miernik fluorescencji metodą pulsacyjnej modulacji amplitudy PAM.

And our scientists from FIU, MIT,

Nasi naukowcy z FIU, MIT

and from Northeastern

oraz z Uniwersytetu Northeastern

were able to get a gauge for what coral reefs do

byli w stanie zbadać, co robią rafy koralowe,

when we're not around.

gdy nie ma nas w pobliżu.

The Pulse Amplitude Modulated Fluorometer, or PAM,

Miernik fluorescencji metodą pulsacyjnej modulacji amplitudy

gauges the fluorescence of corals

mierzy fluorescencję korali

as it pertains to pollutants in the water

w odniesieniu do zanieczyszczeń wody

as well as climate change-related issues.

a także problemów związanych ze zmianami klimatu.

We used all sorts of other cutting-edge tools,

Użyliśmy także wielu najnowszych urządzeń,

such as this sonde, or what I like to call

jak ta sonda, którą lubię nazywać proktologiem gąbek.

the sponge proctologist, whereby the sonde

(Śmiech)

Sonda ta bada tempo metabolizmu,

itself tests for metabolism rates

in what in this particular case is a barrel sponge,

w tym konkretnym przypadku u Xestospongia muta,

or the redwoods of the [ocean].

odpowiadająca sekwoi w lasach.

And this gives us a much better gauge

Pozwala nam to na znacznie lepszą ocenę tego, co dzieje się pod wodą

of what's happening underwater

with regard to climate change-related issues,

w odniesieniu do kwestii związanych ze zmianami klimatu

and how the dynamics of that

oraz tego, jak dynamika zmian wpływa na nas na lądzie.

affect us here on land.

And finally, we looked at predator-prey behavior.

No i wreszcie, przyjrzeliśmy się relacji drapieżnik-ofiara.

And predator-prey behavior is an interesting thing,

Jest to coś interesującego,

because as we take away some of the predators

ponieważ, gdy wybijamy pewne drapieżniki

on these coral reefs around the world,

z raf koralowych na całym świecie,

the prey, or the forage fish, act very differently.

ofiary, czy ryby stanowiące pokarm, zachowują się całkiem inaczej.

What we realized is

Uświadomiliśmy sobie,

not only do they stop taking care of the reef,

że nie tylko przestają dbać o rafę,

darting in, grabbing a little bit of algae

wpadać, zabierać garstkę alg

and going back into their homes,

i wracać z powrotem do domu,

they start spreading out and disappearing

ale rozpraszają się i znikają

from those particular coral reefs.

z tych konkretnych raf koralowych.

Well, within that 31 days,

Cóż, podczas tych 31 dni,

we were able to generate over 10 scientific papers

zdążyliśmy wyprodukować ponad dziesięć prac naukowych

on each one of these topics.

na każdy z tych tematów.

But the point of adventure is not only to learn,

Jednak celem przygody jest nie tylko nauka,

it's to be able to share that knowledge with the world,

to możliwość podzielenia się nową wiedzą ze światem,

and with that, thanks to a couple of engineers at MIT,

tak więc, dzięki grupie inżynierów z MIT,

we were able to use a prototype camera called the Edgertronic

byliśmy w stanie użyć prototypu kamery o nazwie Edgertronic

to capture slow-motion video,

by nakręcić wideo w zwolnionym tempie,

up to 20,000 frames per second

aż do 20 tysięcy klatek na sekundę

in a little box

w malutkim pudełeczku

that's worth 3,000 dollars.

wartym 3 tysiące dolarów.

It's available to every one of us.

Jest ono dostępne dla nas wszystkich.

And that particular camera gives us an insight

Ta konkretna kamera daje nam wyobrażenie

into what fairly common animals do

o tym, co robią całkiem zwykłe zwierzęta,

but we can't even see it in the blink of an eye.

ale czego nie jesteśmy w stanie dostrzec.

Let me show you a quick video

Pokażę wam krótką prezentację możliwości tej kamery.

of what this camera does.

You can see the silky bubble come out

Widać srebrzysty pęcherzyk wydostający się

of our hard hats.

z naszych kasków.

It gives us an insight

Daje nam to wyobrażenie

into some of the animals that we were sitting

na temat pewnych zwierząt, obok których siedzieliśmy przez 31 dni,

right next to for 31 days

and never normally would have paid attention to,

a na które normalnie nie zwrócilibyśmy uwagi,

such as hermit crabs.

jak na przykład kraby pustelniki.

Now, using a cutting-edge piece of technology

Używanie najnowszej technologii,

that's not really meant for the oceans

która niekoniecznie przeznaczona jest do oceanów,

is not always easy.

nie zawsze jest łatwe.

We sometimes had to put the camera upside down,

Czasami musieliśmy ustawić kamerę do góry nogami,

cordon it back to the lab,

zaciągnąć z powrotem do laboratorium

and actually man the trigger

i stamtąd uruchamiać nagrywanie.

from the lab itself.

But what this gives us

Ale daje nam to

is the foresight to look at and analyze

możliwość obserwowania i analizowania pod względem naukowym i technicznym

in scientific and engineering terms

some of the most amazing behavior

niesamowitych zachowań,

that the human eye just can't pick up,

których ludzkie oko nie jest w stanie zarejestrować,

such as this manta shrimp

jak ten ustonóg,

trying to catch its prey,

atakujący swoją ofiarę w zaledwie 0,3 sekundy.

within about .3 seconds.

That punch is as strong as a .22 caliber bullet,

Ten cios ma moc naboju kalibru .22.

and if you ever try to catch a bullet

Próbowaliście uchwycić wzrokiem lecący pocisk? Niemożliwe.

in mid-flight with your eye, impossible.

But now we can see things

Ale teraz widzimy więcej,

such as these Christmas tree worms

tak jak otwieranie się i zamykanie Spirobranchus giganteus,

pulling in and fanning out

in a way that the eye just can't capture,

niemożliwe do zarejestrowania przez oko,

or in this case,

albo, w tym przypadku,

a fish throwing up grains of sand.

rybę zwracającą ziarnka piasku.

(Śmiech)

This is an actual sailfin goby,

To prawdziwa molinezja szerokopłetwa

and if you look at it in real time,

i gdy obserwuje się ją w czasie rzeczywistym,

it actually doesn't even show its fanning motion

nie widać jak rozkłada płetwę,

because it's so quick.

tak bardzo jest szybka.

One of the most precious gifts that we had underwater

Jednym z najcenniejszych darów, jakie mieliśmy

is that we had WiFi,

pod wodą, to WiFi.

and for 31 days straight we were able to connect

Przez 31 dni mogliśmy w czasie rzeczywistym

with the world in real time from the bottom of the sea

połączyć się ze światem z dna oceanu

and share all of these experiences.

i dzielić się tymi doświadczeniami.

Quite literally right there

Tutaj dosłownie rozmawiam przez Skype'a w klasie

I am Skyping in the classroom

with one of the six continents

obejmującej 6 kontynentów

and some of the 70,000 students that we connected

oraz około 70 tys. studentów,

z którymi każdego dnia dzieliliśmy się częścią z tych doświadczeń.

every single day to some of these experiences.

As a matter of fact, I'm showing a picture that I took

Tutaj właśnie pokazuję zdjęcie

with my smartphone from underwater

Granika olbrzymiego, leżącego na dnie,

of a goliath grouper laying on the bottom.

zrobione pod wodą moim smartfonem.

We had never seen that before.

Nigdy wcześniej tego nie widzieliśmy.

And I dream of the day

Marzę od dniu, w którym będą istnieć podwodne miasta.

that we have underwater cities,

and maybe, just maybe, if we push the boundaries

I może, jeśli przekroczymy granice przygody oraz wiedzy,

of adventure and knowledge,

and we share that knowledge with others out there,

i podzielimy się tą wiedzą z innymi,

we can solve all sorts of problems.

to będziemy mogli rozwiązać wszelkie problemy.

My grandfather used to say,

Dziadek mawiał:

"People protect what they love."

"Ludzie bronią tego, co kochają".

My father, "How can people protect

A tata: "Jak ludzie mogą bronić tego, czego nie rozumieją?"

what they don't understand?"

And I've thought about this my whole life.

Myślałem o tym przez całe moje życie.

Nothing is impossible.

Nic nie jest niemożliwe.

We need to dream, we need to be creative,

Musimy marzyć, musimy być kreatywni

and we all need to have an adventure

i wszyscy musimy przeżyć przygodę,

in order to create miracles in the darkest of times.

by tworzyć cuda w najczarniejszej godzinie.

And whether it's about climate change

Czy to chodzi o zmiany klimatu

or eradicating poverty

czy zwalczanie ubóstwa,

or giving back to future generations

czy oddanie przyszłym pokoleniom

what we've taken for granted,

tego, co nie doceniamy i niszczymy,

it's about adventure.

chodzi także o przygodę.

And who knows, maybe there will be underwater cities,

I kto wie, może powstaną podwodne miasta,

and maybe some of you

i może niektórzy z was zostaną w przyszłości akwanautami.

will become the future aquanauts.

Thank you very much.

Dziękuję państwu bardzo.

(Applause)

(Brawa)