Stuart Brown: Play is more than fun

Tłumaczenie: Jerzy Pa Korekta: Maciek Szu

So, here we go: a flyby of play.

No to zaczynamy: w skrócie o zabawie.

It's got to be serious if the New York Times

Temat musi być ważny, skoro New York Times

puts a cover story of their February 17th Sunday magazine about play.

umieszcza go na okładce z niedzielnego wydania z 17. lutego o zabawie.

At the bottom of this, it says, "It's deeper than gender.

Pod spodem napisane jest: "Sięga głębiej niż różnice płci.

Seriously, but dangerously fun.

Poważna, choć niebezpiecznie przyjemna.

And a sandbox for new ideas about evolution."

Wylęgarnia nowych pomysłów na temat ewolucji."

Not bad, except if you look at that cover, what's missing?

Całkiem nieźle, ale jeśli spojrzeć na okładkę: czego tu brakuje?

You see any adults?

Widzicie jakichś dorosłych?

Well, lets go back to the 15th century.

Cofnijmy się na chwilę do XV wieku.

This is a courtyard in Europe,

Tutaj widzimy europejski dziedziniec,

and a mixture of 124 different kinds of play.

i mieszankę 124 różnych rodzajów zabawy.

All ages, solo play, body play, games, taunting.

Ludzie w różnym wieku, gra w pojedynkę, gra ciałem, zabawy wspólne, kpiny.

And there it is. And I think this is a typical picture

Wszystko jak na dłoni. Myślę, że to typowy widok

of what it was like in a courtyard then.

tego co mogło się dziać wówczas na dziedzińcach.

I think we may have lost something in our culture.

Myślę, że w naszej kulturze mogliśmy coś utracić.

So I'm gonna take you through

Pokażę Wam teraz coś,

what I think is a remarkable sequence.

co uważam za niesamowite zdarzenie.

North of Churchill, Manitoba, in October and November,

Na północ od Churchill w prowincji Manitoba, w październiku i listopadzie,

there's no ice on Hudson Bay.

w Zatoce Hudsona nie ma lodu.

And this polar bear that you see, this 1200-pound male,

Niedźwiedź polarny, którego tu widać, to przeszło półtonowy samiec,

he's wild and fairly hungry.

dziki i dość głodny.

And Norbert Rosing, a German photographer,

Norbert Rosing, niemiecki fotograf,

is there on scene, making a series of photos of these huskies, who are tethered.

jest na miejscu, i robi zdjęcia tym dwóm husky, które są uwiązane.

And from out of stage left comes this wild, male polar bear,

I wtedy z lewej strony w kadr wchodzi dziki samiec niedźwiedzia polarnego,

with a predatory gaze.

ze spojrzeniem drapieżnika.

Any of you who've been to Africa or had a junkyard dog come after you,

Jeśli ktokolwiek z Was był w Afryce, albo był goniony przez bezdomnego psa,

there is a fixed kind of predatory gaze

wiecie jak wygląda takie spojrzenie,

that you know you're in trouble.

które mówi, że jesteś w tarapatach.

But on the other side of that predatory gaze

Po drugiej stronie tego spojrzenia

is a female husky in a play bow, wagging her tail.

jest samica husky'ego w ukłonie, gotowa do zabawy, merda ogonem.

And something very unusual happens.

W tej chwili dzieje się coś bardzo niezwykłego.

That fixed behavior -- which is rigid and stereotyped

To z góry ustalone zachowanie -- stałe i stereotypowe,

and ends up with a meal -- changes.

które kończy się posiłkiem -- zmienia się.

And this polar bear

Niedźwiedź polarny

stands over the husky,

staje nad husky.

no claws extended, no fangs taking a look.

Pazury schowane, kły nadal w paszczy,

And they begin an incredible ballet.

i razem z psem zaczynają niewiarygodny taniec.

A play ballet.

Taniec w zabawie.

This is in nature: it overrides a carnivorous nature

To jest w środowisku naturalnym: przezwycięża naturę mięsożercy

and what otherwise would have been a short fight to the death.

i to, co w innej sytuacji byłoby krótką walką na śmierć i życie.

And if you'll begin to look closely at the husky that's bearing her throat to the polar bear,

Jeśli przyjrzycie się bliżej tej husky, która odsłania przed niedźwiedziem gardło,

and look a little more closely, they're in an altered state.

zauważycie, że znajdują się oni w odmiennym stanie.

They're in a state of play.

Działają w trybie zabawy.

And it's that state

To ów stan

that allows these two creatures to explore the possible.

umożliwia tym dwóm istotom odkryć wspólne możliwości.

They are beginning to do something that neither would have done

Robią coś, czego żadne z nich by nie zrobiło

without the play signals.

bez rozpoznania oznak zabawy.

And it is a marvelous example

I jest to cudowny przykład

of how a differential in power

jak różnice w sile

can be overridden by a process of nature that's within all of us.

można znieść, dzięki zachowaniu, które znajduje się w każdym z nas.

Now how did I get involved in this?

W jaki sposób się w to zaangażowałem?

John mentioned that I've done some work with murderers, and I have.

John wspomniał, że pracowałem z mordercami - to prawda.

The Texas Tower murderer opened my eyes,

Morderca z Texas Tower otworzył mi oczy --

in retrospect, when we studied his tragic mass murder,

patrząc wstecz, kiedy badaliśmy tragedię jego morderstw --

to the importance of play,

na ważność zabawy,

in that that individual, by deep study,

w tym sensie, że poprzez badania stwierdziliśmy u niego,

was found to have severe play deprivation.

zdecydowany niedobór zabawy w dzieciństwie.

Charles Whitman was his name.

Ten człowiek nazywał się Charles Whitman.

And our committee, which consisted of a lot of hard scientists,

Nasza komisja, składająca się z wielu konkretnych naukowców,

did feel at the end of that study

pod koniec badań doszła do wniosku,

that the absence of play and a progressive suppression of developmentally normal play

że brak zabawy oraz postępujący niedobór normalnej w rozwoju człowieka zabawy

led him to be more vulnerable to the tragedy that he perpetrated.

zwiększyły prawdopodobieństwo spowodowania przez niego późniejszych nieszczęść.

And that finding has stood the test of time --

To odkrycie przetrwało próbę czasu --

unfortunately even into more recent times, at Virginia Tech.

niestety, aż do bardziej współczesnych wydarzeń na Virginia Tech.

And other studies of populations at risk

Inne badania zagrożonych społeczności

sensitized me to the importance of play,

wyczuliły mnie na ważność zabawy,

but I didn't really understand what it was.

choć nie rozumiałem jeszcze o co dokładnie chodziło.

And it was many years in taking play histories of individuals

Wiele lat zajęło mi zbieranie historii zabaw ludzi,

before I really began to recognize that I didn't really have a full understanding of it.

zanim doszło do mnie, że nie rozumiem do końca samej istoty zabawy.

And I don't think any of us has a full understanding of it, by any means.

Tak naprawdę, myślę, że nikt z nas nie rozumie go do końca.

But there are ways of looking at it

Ale są sposoby patrzenia na nią,

that I think can give you -- give us all a taxonomy, a way of thinking about it.

z których powstanie dla nas wszystkich taksonomię, sposób myślenia o niej.

And this image is, for humans, the beginning point of play.

Taki widok jest dla ludzi początkiem zabawy w życiu.

When that mother and infant lock eyes,

Kiedy matka i niemowlę spojrzą sobie wzajemnie w oczy,

and the infant's old enough to have a social smile,

a dziecko umie się już uśmiechnąć się do innych,

what happens -- spontaneously -- is the eruption of joy on the part of the mother.

co się dzieje -- spontanicznie -- następuje wybuch radości po stronie matki,

And she begins to babble and coo and smile, and so does the baby.

zaczyna dziecinnie bełkotać, robi miny, uśmiecha się, a dziecko odpowiada tym samym.

If we've got them wired up with an electroencephalogram,

Gdybyśmy podłączyli ich do EEG,

the right brain of each of them becomes attuned,

widać by było, jak ich prawe półkule mózgów dostrajają się.

so that the joyful emergence of this earliest of play scenes

Ów napływ radości podczas tych pierwszych zabaw

and the physiology of that is something we're beginning to get a handle on.

i fizjologia z nią związana są czymś, co zaczynamy pojmować.

And I'd like you to think that every bit of more complex play

Chciałbym, żeby tak to było postrzegane: każda bardziej złożona forma zabawy

builds on this base for us humans.

dla nas, ludzi, bazuje na tej zasadzie znaków i reakcji.

And so now I'm going to take you through sort of a way of looking at play,

Teraz pokażę Wam parę sposobów patrzenia na zabawę,

but it's never just singularly one thing.

choć nie zawsze jest to to samo.

We're going to look at body play,

Spójrzymy na grę ciałem,

which is a spontaneous desire to get ourselves out of gravity.

która jest spontaniczną chęcią przeciwstawienia się grawitacji.

This is a mountain goat.

To jest kozioł śnieżny.

If you're having a bad day, try this:

Jeśli masz zły dzień - spróbuj tego:

jump up and down, wiggle around -- you're going to feel better.

poskacz trochę, poruszaj się -- od razu będzie Ci lepiej.

And you may feel like this character,

Możliwe że poczujesz się jak ten osobnik,

who is also just doing it for its own sake.

który robi to tylko dla czystej przyjemności.

It doesn't have a particular purpose, and that's what's great about play.

Nie ma to szczególnego celu, i to jest samo sedno zabawy.

If its purpose is more important

Jeśli cel jest ważniejszy

than the act of doing it, it's probably not play.

niż sama czynność -- to prawdopodobnie nie jest to zabawa.

And there's a whole other type of play, which is object play.

Kolejnym typem aktywności, jest zabawa z przedmiotami.

And this Japanese macaque has made a snowball,

Ten japoński makak zrobił śnieżkę,

and he or she's going to roll down a hill.

i właśnie idzie stoczyć ją z górki.

And -- they don't throw it at each other, but this is a fundamental part of being playful.

Nie rzucają śnieżkami w siebie, ale to jest podstawa bawienia się:

The human hand, in manipulation of objects,

ludzka dłoń manipulująca przedmiotem,

is the hand in search of a brain;

to dłoń szukająca umysłu.

the brain is in search of a hand;

Umysł szuka dłoni,

and play is the medium by which those two are linked in the best way.

a zabawa jest medium, które łączy je w najlepszy sposób.

JPL we heard this morning -- JPL is an incredible place.

Laboratorium Napędu Odrzutowego -- słyszeliśmy rano, JPL jest niesamowitym miejscem --

They have located two consultants,

Znaleźli dwóch konsultantów:

Frank Wilson and Nate Johnson,

Franka Wilsona i Nate'a Johnsona,

who are -- Frank Wilson is a neurologist, Nate Johnson is a mechanic.

Frank Wilson jest neurologiem a Nate Johnson mechanikiem.

He taught mechanics in a high school in Long Beach,

Uczył mechaniki w liceum w Long Beach,

and found that his students were no longer able to solve problems.

i zauważył, że jego uczniowie nie są już w stanie rozwiązywać problemów.

And he tried to figure out why. And he came to the conclusion, quite on his own,

Starał się dowiedzieć dlaczego. Doszedł do takiego wniosku, całkiem sam:

that the students who could no longer solve problems, such as fixing cars,

uczniowie, którzy nie umieli rozwiązywać problemów, np. naprawić samochodów,

hadn't worked with their hands.

nie pracowali w przeszłości przy pomocy rąk.

Frank Wilson had written a book called "The Hand."

Frank Wilson napisał książkę pt.: "The Hand"

They got together -- JPL hired them.

Spotkali się -- JPL ich zatrudniło.

Now JPL, NASA and Boeing,

Obecnie JPL, NASA i Boeing,

before they will hire a research and development problem solver --

zanim zatrudnią problem solvera do działu badań i rozwoju --

even if they're summa cum laude from Harvard or Cal Tech --

nawet jeśli ukończył Harvard lub Cal Tech z wyróżnieniem --

if they haven't fixed cars, haven't done stuff with their hands early in life,

a nie naprawiał aut, nie używał rąk wcześniej w życiu,

played with their hands, they can't problem-solve as well.

nie bawił się rękami, nie będzie potrafił rozwiązywać problemów.

So play is practical, and it's very important.

Zabawa jest użyteczna i bardzo ważna.

Now one of the things about play is that it is born by curiosity and exploration. (Laughter)

O zabawie trzeba wiedzieć, że rodzi się z ciekawości i odkrywania. (śmiech)

But it has to be safe exploration.

Ale musi to być bezpieczne odkrywanie.

This happens to be OK -- he's an anatomically interested little boy

Ta sytuacja jest akurat w porządku -- chłopiec jest zainteresowany anatomią,

and that's his mom. Other situations wouldn't be quite so good.

a to jego mama. W innej sytuacji nie byłoby to tak niewinne.

But curiosity, exploration, are part of the play scene.

Tak więc ciekawość, eksploracja, są częścią zjawiska zabawy.

If you want to belong, you need social play.

Jeśli chcesz przynależeć, musisz bawić się z innymi.

And social play is part of what we're about here today,

Zabawa w grupie jest m.in. powodem, dla którego tu dziś jesteśmy,

and is a byproduct of the play scene.

jest wynikiem samego istnienia zabawy.

Rough and tumble play.

Ostra gra.

These lionesses, seen from a distance, looked like they were fighting.

Te lwice, oglądane z daleka, wyglądają jakby walczyły.

But if you look closely, they're kind of like the polar bear and husky:

Ale jeśli przyjrzeć się bliżej, są prawie jak niedźwiedź i husky:

no claws, flat fur, soft eyes,

bez pazurów, futro po sobie, miękkie spojrzenie,

open mouth with no fangs, balletic movements,

pyski otwarte bez kłów, skoczne ruchy,

curvilinear movements -- all specific to play.

płynne ruchy -- wszystko charakterystyczne dla zabawy.

And rough-and-tumble play is a great learning medium for all of us.

Ostra gra jest dla wszystkich świetnym sposobem na uczenie się.

Preschool kids, for example, should be allowed to dive, hit, whistle,

Przedszkolakom np. powinno być wolno nurkować, uderzać, gwizdać,

scream, be chaotic, and develop through that a lot of emotional regulation

krzyczeć, być nieokiełznanymi, a przez to nauczyć się wielu emocjonalnych reakcji

and a lot of the other social byproducts -- cognitive, emotional and physical --

i innych potrzebnych społecznie zachowań -- poznawczych, emocjonalnych, oraz fizycznych --

that come as a part of rough and tumble play.

które są naturalne dla ostrej gry.

Spectator play, ritual play -- we're involved in some of that.

Zabawa przez obserwację, rytuały -- w tym też bierzemy udział.

Those of you who are from Boston know that this was the moment -- rare --

Ci z Was, którzy są z Bostonu wiedzą, że to była chwila -- rzadka --

where the Red Sox won the World Series.

kiedy Red Sox wygrali World Series.

But take a look at the face and the body language of everybody

Spójrzcie teraz na twarze i język ciała wszystkich

in this fuzzy picture, and you can get a sense that they're all at play.

na tym zdjęciu - można domyślić się, że się bawią.

Imaginative play.

Zabawa z wyobraźnią.

I love this picture because my daughter, who's now almost 40, is in this picture,

Uwielbiam to zdjęcie, bo jest na nim moja córka -- która teraz ma prawie 40 lat --

but it reminds me of her storytelling and her imagination,

i przypomina mi ono o jej historyjkach i jej wyobraźni;

her ability to spin yarns at this age -- preschool.

o tym jak snuła opowieści w tak młodym wieku -- w przedszkolu

A really important part of being a player

Ważną częścią umiejętności uczestniczenia w zabawie

is imaginative solo play.

jest umiejętność grania w pojedynkę.

And I love this one, because it's also what we're about.

To zdjęcie również bardzo lubię, bo opowiada także o nas.

We all have an internal narrative that's our own inner story.

Każdy z nas ma swoją wewnętrzną narrację -- swoją własną historię.

The unit of intelligibility of most of our brains is the story.

Jednostką poznania i zrozumienia operującą w naszych mózgach jest fabuła.

I'm telling you a story today about play.

Dziś opowiadam Wam o zabawie.

Well, this bushman, I think, is talking about the fish that got away that was that long,

Ten buszmen, myślę, akurat opowiada o rybie, która mu uciekła, a która była taka wielka,

but it's a fundamental part of the play scene.

ale to jest podstawowa część samej zabawy.

So what does play do for the brain?

Co zabawa daje mózgowi?

Well, a lot.

No cóż, wiele.

We don't know a whole lot about what it does for the human brain,

Nie wiemy wiele na temat tego, co daje mózgowi ludzkiemu,

because funding has not been exactly heavy for research on play.

ponieważ budżet przeznaczony na badania nad zabawą nie był przytłaczający.

I walked into the Carnegie asking for a grant.

Odwiedziłem Carnegie z prośbą o dotację.

They'd given me a large grant when I was an academician

Dostałem od nich duży fundusz, gdy byłem członkiem akademii

for the study of felony drunken drivers, and I thought I had a pretty good track record,

na badania nad przestępstwami pijanych kierowców, i wydawało mi się, że całkiem dobrze mi szło,

and by the time I had spent half an hour talking about play,

ale spędziwszy pół godziny opowiadając o ważności zabawy,

it was obvious that they were not -- did not feel that play was serious.

wydało mi się dość jasne, że nie uważali zabawy za poważny temat.

I think that -- that's a few years back -- I think that wave is past,

Myślę, że -- to było już parę lat temu -- myślę, że takie myślenie już minęło,

and the play wave is cresting,

i że "zabawa" nabiera rozpędu,

because there is some good science.

ponieważ mamy poparcie w nauce.

Nothing lights up the brain like play.

Nic nie rozświetla umysłu jak zabawa.

Three-dimensional play fires up the cerebellum,

Gra w trzech wymiarach angażuje móżdżek,

puts a lot of impulses into the frontal lobe --

zwiększa aktywność płata czołowego --

the executive portion -- helps contextual memory be developed,

część wykonawczą -- pomaga się rozwinąć pamięci kontekstowej,

and -- and, and, and.

i... itd. itp.

So it's -- for me, its been an extremely nourishing scholarly adventure

Więc -- dla mnie, było niezwykle rozwojową przygodą

to look at the neuroscience that's associated with play, and to bring together people

widzieć neurologię towarzyszącą zabawie, oraz łączyć ze sobą ludzi

who in their individual disciplines hadn't really thought of it that way.

którzy we własnych dziedzinach tak naprawdę o niej nie myśleli.

And that's part of what the National Institute for Play is all about.

I jest to jednym z powodów, dla których istnieje National Institute for Play.

And this is one of the ways you can study play --

Jednym ze sposobów na badanie procesu zabawy --

is to get a 256-lead electroencephalogram.

jest użycie 256-czujnikowego EEG.

I'm sorry I don't have a playful-looking subject, but it allows mobility,

-- przepraszam, że modelka nie wygląda, jakby się bawiła -- jest on dość przenośny,

which has limited the actual study of play.

brak mobilności ogranicza badanie zabawy.

And we've got a mother-infant play scenario

Pracujemy w tej chwili nad schematem zabawy matki z dzieckiem

that we're hoping to complete underway at the moment.

i mamy nadzieję niedługo go ukończyć.

The reason I put this here is also to queue up

Powodem, dla którego pokazuję Wam to jest przedstawienie

my thoughts about objectifying what play does.

mojego spojrzenia na zobiektywizowanie tego jak działa zabawa.

The animal world has objectified it.

Zwierzęta używają jej bardzo konkretnie.

In the animal world, if you take rats,

W królestwie zwierząt: szczury,

who are hardwired to play at a certain period of their juvenile years

które są naturalnie zaprogramowane, aby bawić się w pewnym okresie młodości --

and you suppress play -- they squeak, they wrestle,

jeśli nie da się im bawic -- piszczą, mocują się,

they pin each other, that's part of their play.

tarzają wzajemnie, tak wygląda ich zwykła zabawa.

If you stop that behavior on one group that you're experimenting with,

Jeśli jednej grupie nie pozwoli się tego robić,

and you allow it in another group that you're experimenting with,

a drugiej grupie eksperymentu pozwoli się bawić,

and then you present those rats

następnie pokaże im się

with a cat odor-saturated collar,

obrożę pachnąć kotem,

they're hardwired to flee and hide.

zaprogramowane są, żeby uciec i ukryć się.

Pretty smart -- they don't want to get killed by a cat.

Dość mądrze -- nie chcą być zjedzone przez kota.

So what happens?

Co się dzieje dalej?

They both hide out.

Obie grupy się chowają.

The non-players never come out --

Myszy nie-gracze nigdy nie wychodzą --

they die.

umierają.

The players slowly explore the environment,

Myszy-gracze stopniowo zaczynają badać otoczenie,

and begin again to test things out.

i próbują na nowo starych rzeczy.

That says to me, at least in rats --

To mi mówi, przynajmniej na temat szczurów --

and I think they have the same neurotransmitters that we do

a myślę, że mamy takie same neuroprzekaźniki

and a similar cortical architecture --

i podobną strukturę kory mózgowej --

that play may be pretty important for our survival.

że zabawa ma całkiem ważny wpływ na nasze przetrwanie.

And, and, and -- there are a lot more animal studies that I could talk about.

itd. itp. -- jest więcej badań na zwierzętach, o których mógłbym tu wspomnieć.

Now, this is a consequence of play deprivation. (Laughter)

Oto jest konsekwencja pozbawienia zabawy. (śmiech)

This took a long time --

To mi zajęło trochę czasu --

I had to get Homer down and put him through the fMRI and the SPECT

Musiałem przepuścić Homera przez funkcjonalny rezonans magnetyczny i przez SPECT

and multiple EEGs, but as a couch potato, his brain has shrunk.

wielokrotne EEG, ale przez to, że jest leniem, skurczył mu się mózg.

And we do know that in domestic animals

Wiemy, że u udomowionych zwierząt,

and others, when they're play deprived,

innych też, jeśli pozbawi sie ich zabawy,

they don't -- and rats also -- they don't develop a brain that is normal.

wszystkie -- szczury również -- nie rozwijają normalnego mózgu.

Now, the program says that the opposite of play is not work,

Badania mówią, że przeciwieństwem zabawy nie jest praca,

it's depression.

ale depresja.

And I think if you think about life without play --

I myślę, że jeśli wyobrazicie sobie życie bez zabawy --

no humor, no flirtation, no movies,

bez humoru, bez flirtu, bez filmów,

no games, no fantasy and, and, and.

bez gier, bez wyobraźni -- itd. itp.

Try and imagine a culture or a life, adult or otherwise

Spróbujcie wyobrazić sobie kulturę, albo życie, dorosłe lub jakiekolwiek

without play.

bez zabawy.

And the thing that's so unique about our species

To, co jest tak wyjątkowe u ludzi,

is that we're really designed to play through our whole lifetime.

to to, że jesteśmy zbudowani tak, aby bawić się przez całe życie.

And we all have capacity to play signal.

Wszyscy jesteśmy w stanie wyłapać sygnał do zabawy.

Nobody misses that dog I took a picture of on a Carmel beach a couple of weeks ago.

Nikt nie pomyli się co do tego psa - zdjęcie sprzed kilku tygodni z Carmel Beach.

What's going to follow from that behavior

To, co następuje po takim zachowaniu,

is play.

to zabawa.

And you can trust it.

Można temu zaufać.

The basis of human trust is established through play signals.

Podstawa ludzkiego zaufania opiera się na sygnałach zabawy.

And we begin to lose those signals, culturally and otherwise, as adults.

Zaczynamy wypierać te sygnały, poprzez kulturę lub w inny sposób, jako dorośli.

That's a shame.

Naprawdę szkoda.

I think we've got a lot of learning to do.

Myślę, że musimy się tu sporo nauczyć.

Now, Jane Goodall has here a play face along with one of her favorite chimps.

Jane Goodall ma na twarzy wypisaną zabawę, jeden z jej ulubionych szympansów również.

So part of the signaling system of play

Sygnalizowanie zabawy

has to do with vocal, facial, body, gestural.

opiera się o głos, mimikę, ciało, gesty.

You know, you can tell -- and I think when we're getting into collective play,

Widać wyraźnie -- i myślę, że kiedy dochodzi do zabawy kolektywnej,

its really important for groups to gain a sense of safety

ważnym jest, aby grupa posiadła poczucie bezpieczeństwa

through their own sharing of play signals.

przez wymianę sygnałów zabawy.

You may not know this word,

NEOTENIA - możecie nie znać tego słowa.

but it should be your biological first name and last name.

Biologicznie powinno być to Wasze imię i nazwisko.

Because neoteny means the retention of immature qualities into adulthood.

Ponieważ neotenia oznacza zatrzymanie cech dziecięcych w dorosłości.

And we are, by physical anthropologists,

I jesteśmy, wg. antropologów fizycznych,

by many, many studies, the most neotenous,

wg. wielu, wielu badań, najbardziej neotenicznym,

the most youthful, the most flexible, the most plastic of all creatures.

najbardziej przesiąkniętym młodością, giętkim i plastycznym spośród wszystkich gatunków,

And therefore, the most playful.

a przez to - najwięcej bawiącym się.

And this gives us a leg up on adaptability.

To z kolei pomaga nam sie dostosowywać.

Now, there is a way of looking at play

Na zabawę można też patrzeć w sposób,

that I also want to emphasize here,

który chcę tu również podkreślić,

which is the play history.

jest to zabawa z przeszłością.

Your own personal play history is unique,

Wasze osobiste, unikatowe wspomnienia z zabawą,

and often is not something we think about particularly.

rzadko są czymś o czym konkretnie rozmyślamy.

This is a book written by a consummate player

To jest książka napisana przez zatwardziałego gracza

by the name of Kevin Carroll.

o imieniu Kevin Carroll.

Kevin Carroll came from extremely deprived circumstances:

Kevin Carroll wychował się w skrajnie negatywnych okolicznościach:

alcoholic mother, absent father, inner-city Philadelphia,

matka alkoholiczka, nieobecny ojciec, ubogie osiedla Philadelphii,

black, had to take care of a younger brother.

czarnoskóry, musiał się opiekować młodszym bratem.

Found that when he looked at a playground

Zauważył, że obserwując plac zabaw

out of a window into which he had been confined,

przez okno pomieszczeń, do których był ograniczony,

he felt something different.

czuł coś nowego.

And so he followed up on it.

Podążył za tym uczuciem.

And his life -- the transformation of his life

Jego życie -- transformacja jego życia

from deprivation and what one would expect -- potentially prison or death --

z tego pozbawionego zabawy, kończącego się jak być może więzieniem lub śmiercią,

he become a linguist, a trainer for the 76ers and now is a motivational speaker.

został lingwistą, pracował dla 76ersów i obecnie jest trenerem motywacyjnym.

And he gives play as a transformative force

Przypisuje on zabawie siłę sprawczą przemiany

over his entire life.

całego swojego życia.

Now there's another play history that I think is a work in progress.

Następna historia zabawy jest chyba nadal w trakcie tworzenia.

Those of you who remember Al Gore,

Ci z Was, którzy przypominają sobie Ala Gore'a,

during the first term and then during his successful

podczas pierwszej kadencji i potem, podczas udanej,

but unelected run for the presidency,

choć nie zakończonej elekcją kampanii,

may remember him as being kind of wooden and not entirely his own person,

mogą pamiętać go, jako sztywnego i nie będącego do końca sobą.

at least in public.

Przynajmniej publicznie.

And looking at his history, which is common in the press,

Patrząc teraz na tę historię, szeroko opisywaną w prasie,

it seems to me, at least -- looking at it from a shrink's point of view --

wydaje mi się, przynajmniej z punktu widzenia psychiatry,

that a lot of his life was programmed.

że spora część jego życia była wykonywana mechanicznie.

Summers were hard, hard work, in the heat of Tennessee summers.

Lata były ciężkie: ciężka praca w skwarze lata w Tennessee.

He had the expectations of his senatorial father and Washington, D.C.

Musiał sprostać wymaganiom ojca-senatora oraz otoczenia w Waszyngtonie.

And although I think he certainly had the capacity for play --

I, mimo, że myślę, że miał potencjał do zabawy --

because I do know something about that --

bo trochę o tym słyszałem --

he wasn't as empowered, I think, as he now is

nie miał w sobie tej siły wewnętrznej, jaką moim zdaniem ma teraz,

by paying attention to what is his own passion

słuchając swojej własnej pasji

and his own inner drive,

i własnej motywacji,

which I think has its basis in all of us in our play history.

takiej, która moim zdaniem znajduje się u podstaw wszystkich naszych zabaw.

So what I would encourage on an individual level to do,

To, do czego nakłaniałbym każdego osobiście,

is to explore backwards as far as you can go

to, żebyście przypomnieli sobie najwcześniejsze

to the most clear, joyful, playful image that you have,

najdokładniejsze, najweselsze, radosne wspomnienie zabawy jakie macie.

whether it's with a toy, on a birthday or on a vacation.

Niezależnie, czy to z zabawką, na urodzinach, czy na wakacjach.

And begin to build to build from the emotion of that

I żebyście połączyli wspomnienie tego uczucia

into how that connects with your life now.

z Waszym życiem, jakim jest obecnie.

And you'll find, you may change jobs --

Zauważycie w sobie, może zmienicie pracę --

which has happened to a number people when I've had them do this --

co przydażyło się kilku ludziom, z którymi robiłem to ćwiczenie

in order to be more empowered through their play.

aby nabrali więcej pewności siebie poprzez wprowadzenie w życie zabawy.

Or you'll be able to enrich your life by prioritizing it

albo, może wzbogacicie swoje życie przez wyciągnięcie zabawy na bliższy plan

and paying attention to it.

i przez zwracanie na nią większej uwagi.

Most of us work with groups, and I put this up because

Większość z nas pracuje w grupach, a ten slajd pokazuję, ponieważ

the d.school, the design school at Stanford,

d.school - szkoła designu na uniwersytecie Stanford,

thanks to David Kelley and a lot of others

dzięki Davidowi Kelley'emu i wielu innym,

who have been visionary about its establishment,

którzy wprowadzili jej wizję w życie,

has allowed a group of us to get together

umożliwiła części z nas spotkanie się

and create a course called "From Play to Innovation."

i stworzenie kursu zatytułowanego "Od Zabawy do Innowacji."

And you'll see this course is to investigate

Zobaczycie zaraz, że jego celem jest zbadanie

the human state of play, which is kind of like the polar bear-husky state

stanu zabawy u ludzi, podobnego do zabawy niedźwiedzia z huskym,

and its importance to creative thinking:

oraz jego wpływu na kreatywne myślenie,

"to explore play behavior, its development and its biological basis;

odkrycie zabawy, jej powstania i biologicznych podstaw.

to apply those principles, through design thinking,

Zastosowanie jej zasad w projektowaniu,

to promote innovation in the corporate world;

promowanie innowacji w świecie biznesu.

and the students will work with real-world partners

Studenci będą pracować z rzeczywistymi partnerami

on design projects with widespread application."

nad designem, jako narzędziem o szerokim zastosowaniu.

This is our maiden voyage in this.

Jest to nasza dziewicza podróż.

We're about two and a half, three months into it, and it's really been fun.

Zaczęliśmy 2-3 miesiące temu, i jak dotąd świetnie się bawimy.

There is our star pupil, this labrador,

To jest nasza gwiazda - labrador,

who taught a lot of us what a state of play is,

który nauczył wielu z nas czym jest stan zabawy,

and an extremely aged and decrepit professor in charge there.

w tle widać podstarzałego profesora przewodniczącego spotkaniu.

And Brendan Boyle, Rich Crandall -- and on the far right is, I think, a person who

Brendan Boyle, Rich Crandall -- i pierwszy od prawej jest człowiek, który moim zdaniem

will be in cahoots with George Smoot for a Nobel Prize -- Stuart Thompson,

da popalić George'owi Smootowi w walce o nobla -- Stuart Thompson,

in neuroscience.

z neurologii.

So we've had Brendan, who's from IDEO,

Tak więc Brendan, ze studia kreatywnego IDEO,

and the rest of us sitting aside and watching these students

i my siedzący z boku, patrzymy jak ci studenci

as they put play principles into practice in the classroom.

stosują zasady zabawy w praktyce w klasie.

And one of their projects was to

Jednym z ich projektów było

see what makes meetings boring,

sprawdzenie, co sprawia, że spotkania w biurach są nudne,

and to try and do something about it.

a następnie spróbować temu zaradzić.

So what will follow is a student-made film

To, co teraz wam pokażę, to film studencki zrobiony w odpowiedzi

about just that.

na to zadanie.

Narrator: Flow is the mental state of apparition

Narrator: Flow to stan umysłu,

in which the person is fully immersed in what he or she is doing.

w którym osoba go doświadczająca zatraca sie w pełni w tym co robi.

Characterized by a feeling of energized focus,

Charakteryzuje się uczuciem naładowanego energią skupienia,

full involvement and success in the process of the activity.

pełnym zaangażowaniem, oraz sukcesem odniesionym w danej czynności.

An important key insight that we learned about meetings

Kluczową rzeczą, której dowiedzieliśmy się na temat zebrań,

is that people pack them in one after another,

było to, że ludzie upychają jedno po drugim,

disruptive to the day.

niszcząc swój dzień.

Attendees at meetings don't know when they'll get back to the task

Uczestniczący w zebraniach nie wiedzą, kiedy będą mogli powrócić

that they left at their desk.

do zadań, które zostawili na swoich biurkach.

But it doesn't have to be that way.

Ale nie musi tak być.

(Music)

(muzyka)

Some sage and repeatedly furry monks

Pewien mędrzec z pomocą kilku mnichów

at this place called the d.school

w miejscu zwanym d.school

designed a meeting that you can literally step out of when it's over.

zaprojektowali zebranie, które można dosłownie z siebie zrzucić.

Take the meeting off, and have peace of mind that you can come back to me.

Zdejmij z siebie spotkanie, i wiedz, że możesz do niego wrócić.

Because when you need it again,

Ponieważ, gdy znów będzie potrzebne,

the meeting is literally hanging in your closet.

Zebranie będzie dosłownie wisieć w Twojej szafie.

The Wearable Meeting.

Zebranie do noszenia -

Because when you put it on, you immediately get everything you need

Ponieważ gdy je zakładasz, masz już wszystko czego potrzeba

to have a fun and productive and useful meeting.

aby prowadzić przyjemne i produktywne spotkanie.

But when you take it off --

Ale kiedy je zdejmujesz...

that's when the real action happens.

wtedy dopiero zaczyna się dziać.

(Music)

(Muzyka)

(Laughter) (Applause)

(Śmiech) (Brawa)

Stuart Brown: So I would encourage you all

Stuart Brown: Zachęcam więc Was wszystkich

to engage

aby przestać dzielić

not in the work-play differential --

pracę i zabawę --

where you set aside time to play --

kiedy czas na zabawę odkładamy na później --

but where your life becomes infused

oraz aby nasycić cały swój czas,

minute by minute, hour by hour,

minuta po minucie, godzina po godzinie,

with body,

grą ciałem,

object,

przedmiotami,

social, fantasy, transformational kinds of play.

społeczną, z wyobraźnią itp.

And I think you'll have a better and more empowered life.

I myślę, że dzięki temu Wasze życie będzie lepsze i pełniejsze.

Thank You.

Dziękuję.

(Applause)

(Oklaski)

John Hockenberry: So it sounds to me like what you're saying is that

John Hockenberry: Więc mówisz że,

there may be some temptation on the part of people to look at your work

ludziom zachęconym tematem, którym się zajmujesz,

and go --

zdarza się pomyśleć --

I think I've heard this, in my kind of pop psychological understanding of play,

I wydaje mi się, że mogłem to już słyszeć, w moim pop-psychologicznym rozumieniu zabawy --

that somehow,

że w pewnym sensie,

the way animals and humans deal with play,

to, w jaki sposób zwierzęta i ludzie bawią się,

is that it's some sort of rehearsal for adult activity.

jest swoistą próbą przed dorosłym życiem.

Your work seems to suggest that that is powerfully wrong.

Twoje badania zdają się sugerować, że nie jest to prawdą.

SB: Yeah, I don't think that's accurate,

SB: Tak, to nie do końca prawda,

and I think probably because animals have taught us that.

i zdaje mi się, że -- zwierzęta pokazały nam, to.

If you stop a cat from playing --

Jeśli powstrzymać kota od zabawy --

which you can do, and we've all seen how cats bat around stuff --

co jest wykonalne, wszyscy wiemy jak wygląda kot, który się czymś bawi --

they're just as good predators as they would be if they hadn't played.

będzie tak samo dobrym drapieżnikiem, jakim byłby gdyby się bawił.

And if you imagine a kid

Jeśli pomyślimy o dziecku

pretending to be King Kong,

udającym King Konga,

or a race car driver, or a fireman,

albo kierowcę rajdowego, albo strażaka,

they don't all become race car drivers or firemen, you know.

nie wszystkie przecież zostają kierowcami, czy strażakami.

So there's a disconnect between preparation for the future --

Jest różnica między przygotowaniem na przyszłość --

which is what most people are comfortable in thinking about play as --

co zadowoliłoby większość ludzi jako opis zabawy --

and thinking of it as a separate biological entity.

a myśleniem o zabawie jak o zupełnie osobnym tworze biologicznym.

And this is where my chasing animals for four, five years

Tutaj właśnie moje uganianie się za zwierzętami przez cztery, pięć lat,

really changed my perspective from a clinician to what I am now,

rzeczywiście zmieniło moje podejście z doktora na to jakie mam teraz,

which is that play has a biological place,

czyli zabawa jako funkcja biologiczna,

just like sleep and dreams do.

tak jak sen i śnienie.

And if you look at sleep and dreams biologically,

Jeśli spojrzeć na sny jako na funkcję ciała,

animals sleep and dream,

zwierzęta też śnią,

and they rehearse and they do some other things that help memory

ćwiczą i próbują różnych rzeczy, które pomagają pamięci,

and that are a very important part of sleep and dreams.

i które są też ważną częścią śnienia.

The next step of evolution in mammals and

Następnym krokiem w ewolucji ssaków i innych zwierząt

creatures with divinely superfluous neurons

posiadających niewykorzystane w pełni mózgi

will be to play.

będzie bawić się.

And the fact that the polar bear and husky or magpie and a bear

Fakt, że niedźwiedź polarny z husky, inne zwierzęta,

or you and I and our dogs can crossover and have that experience

czy ty i ja z naszymi psami możemy nie zjeść się wzajemnie, zacząć się bawić,

sets play aside as something separate.

definiuje zabawę jako coś osobnego.

And its hugely important in learning and crafting the brain.

Zabawa jest nieporównanie ważna przy nauce i rozwoju umysłu,

So it's not just something you do in your spare time.

więc nie jest to poprostu coś, co robimy w wolnym czasie

JH: How do you keep -- and I know you're part of the scientific research community,

JH: W jaki sposób zatrzymać -- jesteś tu przedstawicielem nauki,

and you have to justify your existence with grants and proposals like everyone else --

który musi popierać swoje wyniki ilością przyznanych grantów i głosów jak wszyscy --

how do you prevent --

W jaki sposób zapobiegasz --

and some of the data that you've produced, the good science that you're talking about you've produced, is hot to handle.

przy wszystkich wnioskach, które nam przedstawiasz, z czego wiele jest dość ciężkich do przedstawienia.

How do you prevent either the media's interpretation of your work

Jak zapobiec przeinterpretowaniu wyników Twojej pracy przez media,

or the scientific community's interpretation of the implications of your work,

lub błędnej interpretacji implikacji wniosków z Twoich badań przez grono naukowców,

kind of like the Mozart metaphor,

jak w przypadku Efektu Mozarta,

where, "Oh, MRIs show

w którym, "Rezonans Magnetyczny dowodzi ...

that play enhances your intelligence.

że zabawa wspomaga rozwój inteligencji.

Well, let's round these kids up, put them in pens

Zbierzmy wszystkie dzieciaki, wsadźmy do piaskownicy

and make them play for months at a time; they'll all be geniuses and go to Harvard."

i niech bawią się miesiącami. Wyrosną na geniuszy i wszystkie pójdą na Harvard."

How do you prevent people from taking that sort of action

W jaki sposób zapobiec takiemu potraktowaniu

on the data that you're developing?

wniosków do których doszliście?

SB: Well, I think the only way I know to do it

SB: Wydaje mi się, że jedynym sposobem na to, tak jak postąpiłem,

is to have accumulated the advisers that I have

zebrać wokół siebie wielu doradców:

who go from practitioners --

od praktyków --

who can establish through improvisational play or clowning or whatever --

którzy w ramach improwizacji, wygłupów, itp. są zdolni uaktywnić

a state of play.

ten stan zabawy,

So people know that it's there.

Tak, żeby ludzie wiedzieli, że on istnieje.

And then you get an fMRI specialist, and you get Frank Wilson,

Do tego specjalistę od funkcjonalnego RM, do tego Franka Wilsona,

and you get other kinds of hard scientists, including neuroendocrinologists.

plus jeszcze innych naukowców, w tym neuroendokrynologów.

And you get them into a group together focused on play,

Zebranych w jednym kręgu, skupionych na tym zagadnieniu,

and it's pretty hard not to take it seriously.

ciężko byłoby nie traktować ich poważnie.

Unfortunately, that hasn't been done sufficiently

Niestety, nie udało się tego dokonać w pełni,

for the National Science Foundation, National Institute of Mental Health

aby Narodowy Fundusz Naukowy (NSF), Narodowy Instytut Zdrowia Psychicznego (NIMH)

or anybody else to really look at it in this way seriously.

czy ktokolwiek inny spojrzał na to na poważnie.

I mean you don't hear about anything that's like cancer or heart disease

Tzn. nie słyszymy przecież nic porównywalnego do raka, czy chorób serca,

associated with play.

a związanego z zabawą.

And yet I see it as something that's just as basic for survival -- long term --

Mimo to postrzegam ją, jak coś równie niezbędnego dla przetrwania -- w dłuższej perspektywie --

as learning some of the basic things about public health.

w sensie edukacyjnym dla zdrowia publicznego.

JH: Stuart Brown, thank you very much.

JH: Stuart Brown, dziękujemy serdecznie.

(Applause)

(Oklaski)