Noel Bairey Merz: The single biggest health threat women face

Tłumaczenie: Bartłomiej Szóstak Korekta: Mateusz Jaszak

One out of two of you women

1 z 2 kobiet spośród was

will be impacted by cardiovascular disease

będzie kiedyś cierpieć na chorobę sercowo-naczyniową.

in your lifetime.

będzie kiedyś cierpieć na chorobę sercowo-naczyniową.

So this is the leading killer of women.

To główny zabójca kobiet.

It's a closely held secret

Nie wiem dlaczego

for reasons I don't know.

utrzymuje się to w wielkiej tajemnicy.

In addition to making this personal --

Oprócz tego, że jest to sprawa osobista,

so we're going to talk about your relationship with your heart

porozmawiamy o waszym podejściu do serca

and all women's relationship with their heart --

i ogólnie, o podejściu kobiet do ich serca.

we're going to wax into the politics.

Porozmawiamy o polityce,

Because the personal, as you know, is political.

ponieważ jest to również sprawa polityczna.

And not enough is being done about this.

Za mało jest robione w tym kierunku.

And as we have watched women

Tak jak oglądaliśmy kobiety

conquer breast cancer

pokonujące raka piersi

through the breast cancer campaign,

w kampanii na rzecz walki z rakiem piersi,

this is what we need to do now with heart.

to samo musimy zrobić sercem.

Since 1984,

Od 1984 r. więcej kobiet umiera w USA niż mężczyzn,

more women die in the U.S. than men.

Od 1984 r. więcej kobiet umiera w USA niż mężczyzn,

So where we used to think of heart disease

a traktowaliśmy choroby serca

as being a man's problem primarily --

jako problem przede wszystkim mężczyzn,

which that was never true,

co nigdy nie było prawdą,

but that was kind of how everybody thought in the 1950s and '60s,

ale wszyscy tak myśleli w latach '50 i 60' XX w.

and it was in all the textbooks.

i tak było napisane w podręcznikach.

It's certainly what I learned when I was training.

Tego uczyłam się na studiach.

If we were to remain sexist, and that was not right,

Jeśli nadal mielibyśmy być seksistowscy, a nie jest to w porządku,

but if we were going to go forward and be sexist,

Jeśli nadal mielibyśmy być seksistowscy, a nie jest to w porządku,

it's actually a woman's disease.

to właściwie jest to choroba kobiet.

So it's a woman's disease now.

to właściwie jest to choroba kobiet.

And one of the things that you see

Jak widać na wykresie,

is that male line,

śmiertelność wśród mężczyzn ciągle spada.

the mortality is going down, down, down, down, down.

śmiertelność wśród mężczyzn ciągle spada.

And you see the female line since 1984,

Różnica pomiędzy śmiertelnością u kobiet i mężczyzn

the gap is widening.

zwiększa się.

More and more women, two, three, four times more women,

Coraz więcej kobiet, 4 razy więcej kobiet niż mężczyzn

dying of heart disease than men.

umiera na choroby serca.

And that's too short of a time period

To zbyt krótko,

for all the different risk factors that we know

by zmienić wszystkie znane czynniki ryzyka.

to change.

by zmienić wszystkie znane czynniki ryzyka.

So what this really suggested to us

Dostarczyło nam to informacji

at the national level

na poziomie ogólnokrajowym,

was that diagnostic and therapeutic strategies,

że diagnostyka i leczenie,

which had been developed in men, by men, for men

które zostały świetnie rozwinięte u mężczyzn, przez mężczyzn i dla mężczyzn

for the last 50 years --

w ciągu ostatnich 50 lat,

and they work pretty well in men, don't they? --

świetnie sprawdzały się u mężczyzn, prawda?

weren't working so well for women.

Nie tak dobrze jednak u kobiet.

So that was a big wake-up call

To była wielka pobudka

in the 1980's.

w latach '80 XX w.

Heart disease kills more women

Choroba serca zabijająca więcej kobiet

at all ages

w każdym wieku

than breast cancer.

niż rak piersi.

And the breast cancer campaign --

Jeśli mowa o kampanii przeciw rakowi śmierci,

again, this is not a competition.

to nie są zawody.

We're trying to be as good as the breast cancer campaign.

Próbujemy być tak dobrzy, jak kampania przeciw rakowi piersi.

We need to be as good as the breast cancer campaign

Musimy być tak dobrzy,

to address this crisis.

by walczyć z kryzysem.

Now sometimes when people see this,

Kiedy pokazuję to ludziom,

I hear this gasp.

słyszę jak zapiera im dech.

We can all think of someone,

Łatwo nam wyobrazić sobie

often a young woman,

młodą kobietę

who has been impacted by breast cancer.

chorą na raka piersi.

We often can't think of a young woman

Natomiast trudniej, młodą kobietę

who has heart disease.

cierpiącą na chorobę serca.

I'm going to tell you why.

Wyjaśnię dlaczego.

Heart disease kills people,

Choroba serca zabija ludzi

often very quickly.

zazwyczaj bardzo szybko.

So the first time heart disease strikes in women and men,

Kiedy choroba serca po raz pierwszy atakuje kobiety i mężczyzn,

half of the time it's sudden cardiac death --

w połowie przypadków następuje nagły zgon sercowy,

no opportunity to say good-bye,

bez możliwości pożegnania się,

no opportunity to take her to the chemotherapy,

bez możliwości zabrania jej na chemioterapię,

no opportunity to help her pick out a wig.

bez możliwości pomocy w wybraniu peruki.

Breast cancer,

Śmiertelność w przypadku raka piersi

mortality is down to four percent.

spadła do 4%

And that is the 40 years

dzięki 40 latom

that women have advocated.

walki kobiet.

Betty Ford, Nancy Reagan stood up

Betty Ford i Nancy Reagan otwarcie przyznały,

and said, "I'm a breast cancer survivor,"

że pokonały raka piersi

and it was okay to talk about it.

i można było o tym otwarcie mówić.

And then physicians have gone to bat.

Później z pomocą przyszli lekarze.

We've done the research.

Przeprowadziliśmy badania.

We have effective therapies now.

Mamy obecnie skuteczne metody leczenia.

Women are living longer than ever.

Kobiety żyją dłużej niż kiedykolwiek.

That has to happen in heart disease, and it's time.

Tak samo musi stać się w przypadku chorób serca. Najwyższy czas.

It's not happening, and it's time.

Nie dzieje się to, a powinno.

We owe an incredible debt of gratitude

Mamy ogromny dług wdzięczności

to these two women.

wobec tych dwóch kobiet.

As Barbara depicted

Barbara przedstawiła

in one of her amazing movies, "Yentl,"

w jednym ze swoich filmów: "Yentl"

she portrayed a young woman

młodą kobietę,

who wanted an education.

która chciała się kształcić.

And she wanted to study the Talmud.

Chciała studiować Talmud.

And so how did she get educated then?

Jak wtedy zdobyła wykształcenie?

She had to impersonate a man.

Musiała podawać się za mężczyznę.

She had to look like a man.

Musiała wyglądać jak mężczyzna.

She had to make other people believe that she looked like a man

Musiała sprawić, by inni ludzie uwierzyli, że wygląda jak mężczyzna

and she could have the same rights

i ma te same prawa

that the men had.

co mężczyźni.

Bernadine Healy, Dr. Healy,

Dr Bernadine Healy

was a cardiologist.

była kardiologiem.

And right around that time, in the 1980's,

Właśnie wtedy, w latach '80 XX w.

that we saw women and heart disease deaths

kiedy obserwowaliśmy duży wzrost zgonów u kobiet,

going up, up, up, up, up,

wywołanych chorobami serca.

she wrote an editorial

napisała artykuł

in the New England Journal of Medicine

do New England Journal of Medicine

and said, the Yentl syndrome.

gdzie użyła sformułowania "Zespół Yentla".

Women are dying of heart disease,

Kobiety umierają na choroby serca

two, three, four times more than men.

nawet 4 razy częściej niż mężczyźni.

Mortality is not going down, it's going up.

Śmiertelność nie spada, a zwiększa się.

And she questioned,

Zakwestionowała,

she hypothesized,

postawiła hipotezę,

is this a Yentl syndrome?

czy nie jest to zespół Yentla?

And here's what the story is.

Historia jest o tym,

Is it because women don't look like men,

że kobiety nie są jak mężczyźni.

they don't look like that male-pattern heart disease

Nie wpisują się w męskie wzorce chorób serca,

that we've spent the last 50 years understanding

które obserwowaliśmy przez ostatnie 50 lat

and getting really good diagnostics

i stosowaliśmy naprawdę dobrą diagnostykę

and really good therapeutics,

i leczenie,

and therefore, they're not recognized for their heart disease.

dlatego nie wykrywa się u nich chorób serca.

And they're just passed.

Pomija się je.

They don't get treated, they don't get detected,

Nie są leczone, nie wykrywa się u nich chorób serca,

they don't get the benefit of all the modern medicines.

nie mogą skorzystać ze wszystkich nowoczesnych leków.

Doctor Healy then subsequently became

Następnie Doctor Healy została

the first female director

pierwszą kobietą na stanowisku dyrektora

of our National Institutes of Health.

naszych Narodowych Instytutów Zdrowia.

And this is the biggest biomedical enterprise research

To największe przedsięwzięcie w dziedzinie badań biomedycznych

in the world.

na świecie.

And it funds a lot of my research.

Finansowanych jest z niego wiele moich badań.

It funds research all over the place.

Finansuje badania wszędzie.

It was a very big deal

Stanie się lekarzem

for her to become director.

było dla niej czymś ważnym.

And she started,

Założyła,

in the face of a lot of controversy,

w obliczu wielu kontrowersji,

the Women's Health Initiative.

Inicjatywę na rzecz Zdrowia Kobiet.

And every woman in the room here

Każda z kobiet na tej sali

has benefited from that Women's Health Initiative.

czerpie korzyści płynące z tej inicjatywy.

It told us about hormone replacement therapy.

Dzięki niej wiemy o hormonalnej terapii zastępczej,

It's informed us about osteoporosis.

osteoporozie,

It informed us about breast cancer, colon cancer in women.

raku piersi i raku okrężnicy u kobiet.

So a tremendous fund of knowledge

Niesamowite zasoby wiedzy,

despite, again,

mimo tego,

that so many people told her not to do it,

że tak wielu ludzi odradzało jej tego,

it was too expensive.

było to za drogie.

And the under-reading was women aren't worth it.

Dawano do zrozumienia, że kobiety nie są tego warte.

She was like, "Nope. Sorry. Women are worth it."

Na co ona: "Nie zgadzam się. Są tego warte".

Well there was a little piece of that Women's Health Initiative

Niewielka część Inicjatywy na rzecz Zdrowia Kobiet

that went to National Heart, Lung, and Blood Institute,

dotarła do Narodowego Instytutu Chorób Serca, Płuc i Układu Krwionośnego,

which is the cardiology part of the NIH.

który jest częścią Narodowych Instytutów Zdrowia.

And we got to do the WISE study --

Przeprowadziliśmy badania WISE,

and the WISE stands for Women's Ischemia Syndrome Evaluation --

które jest Oceną Zespołu Niedokrwienia u Kobiet

and I have chaired this study for the last 15 years.

i kieruję tymi badaniami od 15 lat.

It was a study to specifically ask,

Badanie miało sprawdzić,

what's going on with women?

co dzieje się z kobietami.

Why are more and more women dying

Dlaczego coraz więcej kobiet umiera

of ischemic heart disease?

z powodu chorób niedokrwiennych serca?

So in the WISE, 15 years ago,

Podczas badań WISE, 15 lat temu,

we started out and said, "Well wow, there's a couple of key observations

stwierdziliśmy: "Wow, dokonano bardzo ważnych obserwacji

and we should probably follow up on that."

i powinniśmy za tym iść".

And our colleagues in Washington, D.C.

Nasi koledzy z Waszyngtonu

had recently published

opublikowali ostatnio informacje,

that when women have heart attacks and die,

że kiedy kobiety mają atak serca, to umierają,

compared to men who have heart attacks and die --

w porównaniu z mężczyznami, którzy umierają w wyniku ataku serca,

and again, this is millions of people,

są to miliony ludzi,

happening every day --

to dzieje się każdego dnia,

women, in their fatty plaque --

kobiety, blaszki miażdżycowe,

and this is their coronary artery,

to ich tętnica wieńcowa,

so the main blood supply going into the heart muscle --

główny dopływ krwi do serca,

women erode,

u kobiet ulega erozji,

men explode.

u mężczyzn ulega rozerwaniu.

You're going to find some interesting analogies

Zauważycie tu kilka ciekawych analogii

in this physiology.

w tej fizjologii.

(Laughter)

(Śmiech)

So I'll describe the male-pattern heart attack first.

Opiszę najpierw kobiecy wzorzec ataku serca.

Hollywood heart attack. Ughhhh.

Hollywoodzki atak serca. Eeee....

Horrible chest pain.

Okropny ból w klatce piersiowej.

EKG goes pbbrrhh,

EKG leci w górę,

so the doctors can see this hugely abnormal EKG.

lekarze widzą więc ten daleki od normy wynik EKG.

There's a big clot in the middle of the artery.

W samym środku tętnicy znajduje się ogromny skrzep.

And they go up to the cath lab

Biegną do pracowni cewnikowania serca

and boom, boom, boom get rid of the clot.

i pozbywają się skrzepu.

That's a man heart attack.

To atak serca u mężczyzn.

Some women have those heart attacks,

Niektóre z kobiet również przechodzą takie ataki serca,

but a whole bunch of women have this kind of heart attack,

ale cała masa kobiet przechodzi atak serca

where it erodes,

kiedy dochodzi do erozji tętnicy,

doesn't completely fill with clot, symptoms are subtle,

tętnica nie jest całkowicie zatkana skrzepem, objawy są prawie że niezauważalne.

EKG findings are different --

Wyniki EKG są różne,

female-pattern.

wzorzec kobiecy.

So what do you think happens to these gals?

Co wg was dzieje się z tymi kobietami?

They're often not recognized, sent home.

Często z powodu braku rozpoznania odsyłane są do domu.

I'm not sure what it was. Might have been gas.

Co to mogło być? Może wiatry?

So we picked up on that

Zwróciliśmy więc na to uwagę

and we said, "You know, we now have the ability

i stwierdziliśmy, że obecnie możemy

to look inside human beings

spojrzeć wgłąb ciała człowieka

with these special catheters called IVUS:

przy użyciu specjalnych cewników IVUS

intravascular ultrasound."

do ultrasonografii wewnątrznaczyniowej.

And we said, "We're going to hypothesize

Założyliśmy,

that the fatty plaque in women

że blaszka miażdżycowa u kobiet

is actually probably different,

jest prawdopodobnie inna

and deposited differently, than men."

i inaczej rozmieszczona niż u mężczyzn

And because of the common knowledge

Wzięliśmy również pod uwagę to,

of how women and men get fat.

że kobiety i mężczyźnie tyją w zupełnie inny sposób.

When we watch people become obese,

Patrząc na ludzi otyłych,

where do men get fat?

w których partiach ciała tyją mężczyźni?

Right here, it's just a focal -- right there.

Tutaj, na samym środku.

Where do women get fat?

Gdzie kobiety tyją?

All over.

Na całym ciele.

Cellulite here, cellulite here.

Celulit tu i tam.

So we said, "Look, women look like they're pretty good

Stwierdziliśmy, że kobiety są całkiem niezłe

about putting kind of the garbage away,

w płynnym odkładaniu śmieci.

smoothly putting it away.

w płynnym odkładaniu śmieci.

Men just have to dump it in a single area."

Mężczyźni natomiast wrzucają wszystko w jedno miejsce.

So we said, "Let's look at these."

Spójrzmy zatem

And so the yellow is the fatty plaque,

na te żółte blaszki miażdżycowe.

and panel A is a man.

A - mężczyzna.

And you can see, it's lumpy bumpy.

Nierówna i wyboista.

He's got a beer belly in his coronary arteries.

Ma piwny brzuch w tętnicach wieńcowych.

Panel B is the woman, very smooth.

B - kobieta.

She's just laid it down nice and tidy.

Rozłożyła wszystko równo.

(Laughter)

(Śmiech)

And if you did that angiogram,

Robiąc angiografię,

which is the red,

czerwona linia poniżej.

you can see the man's disease.

możecie zobaczyć chorobę tego mężczyzny.

So 50 years

Po 50 latach

of honing and crafting these angiograms,

wykonywania angiografii,

we easily recognize

łatwo rozpoznajemy

male-pattern disease.

schorzenia wzorca męskiego.

Kind of hard to see that female-pattern disease.

Ciężko zobaczyć chorobę wzorca kobiecego.

So that was a discovery.

To właśnie odkryliśmy.

Now what are the implications of that?

Jakie są skutki tego odkrycia?

Well once again, women get the angiogram

Powtórzę jeszcze raz, po wynikach angiografii u kobiet,

and nobody can tell that they have a problem.

nie można stwierdzić, że są chore.

So we are working now on a non-invasive --

Pracujemy więc nad nieinwazyjną metodą,

again, these are all invasive studies.

w przeciwieństwie do stosowanych obecnie metod inwazyjnych.

Ideally you would love to do all this non-invasively.

Bardzo chcielibyśmy diagnozować kobiety nieinwazyjnie.

And again, 50 years

Po 50 latach

of good non-invasive stress testing,

dobrych nieinwazyjnych testów obciążeniowych,

we're pretty good at recognizing male-pattern disease

całkiem nieźle rozpoznajemy choroby wzorca męskiego

with stress tests.

przy użyciu testów obciążeniowych.

So this is cardiac magnetic resonance imaging.

To kardiologiczny rezonans magnetyczny.

We're doing this at the Cedars-Sinai Heart Institute

Badania te wykonujemy w Women's Heart Center

in the Women's Heart Center.

przy Cedars-Sinai Heart Institute.

We selected this for the research.

Wybraliśmy to jako obiekt naszych badań.

This is not in your community hospital,

Nie znajdziecie tego w waszym lokalnym szpitalu,

but we would hope to translate this.

ale mamy nadzieję, że kiedyś będzie to możliwe.

And we're about two and a half years

Jesteśmy w połowie

into a five-year study.

pięcioletnich badań.

This was the only modality

To była jedyna metoda

that can see the inner lining of the heart.

zobaczenia wsierdzia.

And if you look carefully, you can see

Jeśli spojrzymy dokładniej, zobaczymy

that there's a black blush right there.

czarny rejon.

And that is microvascular obstruction.

To jest obstrukcja mikrokrążenia.

The syndrome, the female-pattern

To zespół wzorca kobiecego,

now is called microvascular coronary dysfunction, or obstruction.

zwany obecnie dysfunkcją mikrokrążenia wieńcowego.

The second reason we really liked MRI

Drugi powód, dlaczego lubimy rezonans magnetyczny,

is that there's no radiation.

to brak promieniowania.

So unlike the CAT scans, X-rays, thalliums,

W przeciwieństwie do tomografii komputerowej, rentgena, izotopów talu,

for women

u kobiet, którym należy zbadać serce

whose breast is in the way

u kobiet, którym należy zbadać serce

of looking at the heart,

u kobiet, którym należy zbadać serce

every time we order something that has even a small amount of radiation,

zawsze zlecając badania nawet z najmniejszą dawką promieniowania,

we say, "Do we really need that test?"

zadajemy sobie pytanie: "Czy to badanie jest nam naprawdę potrzebne?"

So we're very excited about M.R.

Bardzo cieszymy się z czynnościowego rezonansu magnetycznego.

You can't go and order it yet,

Nie można jeszcze z niego korzystać,

but this is an area of active inquiry

ale prowadzimy nad nim szczegółowe badania,

where actually studying women

a skupienie się w badaniach na kobietach

is going to advance the field for women and men.

przyniesie korzyści w tej dziedzinie kobietom i mężczyznom.

What are the downstream consequences

Jakie są konsekwencje

then, when female-pattern heart disease

nierozpoznania choroby wzorca kobiecego?

is not recognized?

nierozpoznania choroby wzorca kobiecego?

This is a figure

Na tym rysunku,

from an editorial that I published

z artykułu który opublikowałam

in the European Heart Journal this last summer.

w czasopiśmie naukowym European Heart Journal.

And it was just a pictogram

Ten rysunek miał tylko

to sort of show

zobrazować,

why more women are dying of heart disease,

dlaczego coraz więcej kobiet umiera z powodu chorób serca,

despite these good treatments

mimo świetnych metod leczenia,

that we know and we have work.

które są obecnie dostępne.

And when the woman

Kiedy kobiety

has male-pattern disease --

cierpią na chorobę wzorca męskiego,

so she looks like Barbara in the movie --

ta wygląda trochę jak filmowa Barbara,

they get treated.

są odpowiednio leczone.

And when you have female-pattern and you look like a woman,

Kobiety z chorobą wzorca-kobiecego,

as Barbara does here with her husband,

tak jak Barbara, na zdjęciu z mężem,

they don't get the treatment.

nie są leczone.

These are our life-saving treatments.

To są zabiegi ratujące życie,

And those little red boxes are deaths.

a to zgony.

So those are the consequences.

To są więc konsekwencje.

And that is female-pattern

To wzorzec kobiecy,

and why we think the Yentl syndrome

dlatego uważamy, że zespół Yentla

actually is explaining

tłumaczy

a lot of these gaps.

wiele z tych luk.

There's been wonderful news also

Są również dobre wieści,

about studying women,

jeśli chodzi o badania kobiet

finally, in heart disease.

i choroby serca.

And one of the the cutting-edge areas

Najnowocześniejszą dziedziną,

that we're just incredibly excited about

która niesamowicie nas ekscytuje,

is stem cell therapy.

jest terapia komórkami macierzystymi.

If you ask, what is the big difference

Jaka jest różnica fizjologiczna

between women and men physiologically?

pomiędzy kobietami i mężczyznami?

Why are there women and men?

Dlaczego jest podział na kobiety i mężczyzn?

Because women bring new life into the world.

Ponieważ kobiety dają początek nowemu życiu.

That's all stem cells.

Chodzi tylko o komórki macierzyste.

So we hypothesized

Założyliśmy,

that female stem cells might be better

że żeńskie komórki macierzyste mogą być skuteczniejsze

at identifying the injury,

w identyfikowaniu urazów,

doing some cellular repair

odbudowie komórek

or even producing new organs,

lub nawet hodowaniu nowych organów,

which is one of the things

co m.in. staramy się

that we're trying to do with stem cell therapy.

osiągnąć przy pomocy terapii komórkami macierzystymi.

These are female and male stem cells.

To męskie i żeńskie komórki macierzyste.

And if you had an injured organ,

Jeśli mieliście kiedyś uraz jakiegoś narządu

if you had a heart attack

lub zawał serca

and we wanted to repair that injured area,

i chcielibyśmy naprawić zraniony obszar,

do you want those robust,

to wolelibyście the krzepkie,

plentiful stem cells on the top?

duże komórki na górze,

Or do you want these guys,

czy może te,

that look like they're out to lunch?

wyglądające jakby część z nich udała się na lunch?

(Laughter)

(Śmiech)

And some of our investigative teams

Niektóre z naszych zespołów badawczych,

have demonstrated

dowiodły,

that female stem cells --

że żeńskie komórki macierzyste,

and this is in animals

u zwierząt,

and increasingly we're showing this in humans --

i coraz więcej obserwujemy róównież u ludzi,

that female stem cells,

że żeńskie komórki macierzyste,

when put even into a male body,

po wszczepieniu do organizmu

do better than male stem cells

działają lepiej niż męskie komórki macierzyste

going into a male body.

wszczepiane organizmom płci męskiej.

One of the things that we say

Naszym zdaniem,

about all of this female physiology --

jeżeli mowa o fizjologii kobiet;

because again, as much as we're talking about women and heart disease,

ponieważ w kwestii chorób serca,

women do, on average,

to i tak kobiety

have better longevity than men --

żyją dłużej niż mężczyźni;

is that unfolding the secrets of female physiology

jeżeli mowa o fizjologii kobiet, to odsłonięcie jej tajemnic

and understanding that

i jej zrozumienie

is going to help men and women.

pomogą mężczyznom i kobietom.

So this is not a zero-sum game in anyway.

Tak czy inaczej, nie jest to gra o sumie zerowej.

Okay, so here's where we started.

Od tego zaczęliśmy.

And remember, paths crossed in 1984,

Pamiętajcie, że te ścieżki zeszły się w 1984 r.

and more and more women

i coraz więcej kobiet

were dying of cardiovascular disease.

umierało z powodu chorób serca.

What has happened in the last 15 years with this work?

Co działo się z tymi badaniami na przestrzeni ostatnich 15 lat?

We are bending the curve.

Zmieniamy bieg tej krzywej.

We're bending the curve.

Zmieniamy bieg tej krzywej.

So just like the breast cancer story,

Jak w przypadku raka piersi,

doing research, getting awareness going,

badania, świadomość społeczna,

it works, you just have to get it going.

to wszystko działa, trzeba tylko to napędzać.

Now are we happy with this?

Czy jesteśmy zadowoleni?

We still have two to three more women dying for every man.

Obecnie na jednego umierającego mężczyznę, przypadają prawie 3 kobiety.

And I would propose,

Chciałabym zaproponować,

with the better longevity

by razem z dłuższym życiem

that women have overall,

kobietom ogólnie

that women probably should theoretically do better,

było lepiej

if we could just get treated.

i żeby tylko mogły być leczone.

So this is where we are,

Tu jesteśmy,

but we have a long row to hoe.

a przed nami jeszcze daleka droga.

We've worked on this for 15 years.

Pracujemy nad tym od 15 lat,

And I've told you, we've been working on male-pattern heart disease

a od 50 lat pracujemy nad chorobą wzorca męskiego.

for 50 years.

a od 50 lat pracujemy nad chorobą wzorca męskiego.

So we're 35 years behind.

Jesteśmy więc 35 lat do tyłu.

And we'd like to think it's not going to take 35 years.

Chcielibyśmy wierzyć, że nie zajmie nam to 35 lat.

And in fact, it probably won't.

Właściwie to może nie zajmie.

But we cannot stop now.

Teraz już nie możemy przestać.

Too many lives are at stake.

Ryzykujemy życiem zbyt wielu ludzi.

So what do we need to do?

Co więc musimy zrobić?

You now, hopefully, have a more personal relationship

Miejmy nadzieję, że bardziej będziemy

with your heart.

przejmować się własnym sercem.

Women have heard the call

Kobiety odpowiedziały na apel

for breast cancer

dotyczący raka piersi

and they have come out

i uczestniczyły

for awareness campaigns.

w kampaniach mających na celu zwiększenie świadomości.

The women are very good about getting mammograms now.

Kobiety obecnie chętnie poddają się badaniu mammografem,

And women do fundraising.

uczestniczą w zbiórkach pieniędzy,

Women participate.

biorą aktywny udział.

They have put their money where their mouth is

Nie tylko gadają, ale biorą czynny udział

and they have done advocacy and they have joined campaigns.

w propagowaniu badań i przyłączyły się do kampanii.

This is what we need to do with heart disease now.

To musimy teraz zrobić z chorobami serca.

And it's political.

To również polityczna sprawa.

Women's health, from a federal funding standpoint,

Zdrowie kobiet z punktu widzenia finansów państwa,

sometimes it's popular,

czasem jest to popularne,

sometimes it's not so popular.

a czasem nie.

So we have these feast and famine cycles.

Albo jest czegoś w nadmiarze, albo w niedostatku.

So I implore you

Proszę was

to join the Red Dress Campaign

byście przyłączyli się do Kampanii Czerwonej Sukienki

in this fundraising.

mającej na celu zbieranie funduszy.

Breast cancer, as we said,

Jak wspominaliśmy, rak piersi

kills women,

zabija kobiety,

but heart disease kills a whole bunch more.

ale choroby serca zabijają ich o wiele więcej.

So if we can be as good as breast cancer

Jeśli możemy być równie dobrzy jak w przypadku raka piersi

and give women this new charge,

i dać kobietom tę nową siłę,

we have a lot of lives to save.

to będziemy mogli uratować o wiele więcej żyć.

So thank you for your attention.

Dziękuję za uwagę.

(Applause)

(Oklaski)